Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………………..…….
1 PHP бағдарламалау тілі………………………………………..
1. 1 Интернет жайлы жалпы түсінік………………………..
1.2 РНР дегеніміз не?...........................................................................
1.3 РНР дің пайда болуы және даму тарихы…………….
2 РНР және Арасне локалді серверін орнату…………..
2.1 Арасне web-серверін орнату……………………………...
2.2 РНР ді орнату…………………………………………………......
3 PHP де бағдарламалауды үйрену………………………...
3.1 PHP-де айнымалылар және экранға шығару……....
4 PHP тілінде құрылған бағдарлама мысалдары………...
4.1 Файлдарды құжаттарға салу………………………………….
4.2 Формаларды өңдеу және почтаны жіберу………………...
4.3 Мерзімді сөз арқылы шығару (дата)………………………….
5 HTML негiздерi…………………………………………………………..
5.1 РНР және MYSQL…………………………………………………….
6 интернетте қазақ тілін талқылайтын web бетін құру…
7 Бизнес-жоспар
7.1 Аннотация
7.2 Түйін
7.3 Кәсіпорын сипаттамасы
7.4 Өнімнің сипаттамасы
7.5 Маркетинг жоспары
7.6 Өндірістік жоспар
7.7 Ұйымдастырушылық жоспар
7.8 Қаржылық жоспар
7.9 Жұмыстардың орындалу тізбесі
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Алғашқы қазіргі заманғы есептеу машиналары болмаған кезде адамдар
Қазіргі таңда дүниежүзілік компьютерлік интернет желісі - ғасырдың
Соңғы жылдары компьютерлік техниканың жедел дамуына байланысты сайт құруға
HTML тілі (Hyper Text Markup Language)
PHP1-PHP5
Python
Java
HTML-тілі құжаттардың құрылымын суреттеу үшін берілетін командалық қарапайым тегтерден
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы:
1 PHP бағдарламалау тілі
1.1 Интернет жайлы жалпы түсінік
Интернет – үлкен және кіші компютерлік желілердің бірігуі ғана
Сайттар және олардың адрестері
Қаладағы серверлерге шығу үшін домендерді қолдануға болады. Ал ондағы
Желіні жасаушылар арнайы, домендік аттарды, (DNS) серверін құрады. Олар
Сайт адрестері бірнеше маңызды элементтерден тұрады. http:// - гипертестік
WWW – ресурстың WWW жүйесіне жататындығын білдіретін “сигналдық жалауша”.
Беттер –біртұтас «ағзаны» -сайтты құрайтын жеке гипертекстік құжаттар.
Домендік зоналар
Интернеттің компьютерлерінің барлығының өз адрестері (ІР -адресі) болады.
Географиялық домендік зона (бірінші деңгейдегі зона) желіге өз
Ch –Қытай
Fr –Франция
Ge –Германия
Jp –Жапония
Ru –Россия
Tw –Тайвань
Uc –Украина
Ur –Ұлыбритания
Тематикалық домендік зонаның географиялықтан қарағанда белгілі бір аймаққа қатысы
Gov - өкіметтік мекемелер;
Com - кез келген коммерциялық үйымдар;
Net - желілік қызметке қатысты ұйымдар;
Nur - әскери мекемелер;
Int – халықаралық мекемелер;
Edu - білім беру мекемелері;
Shop - желілік магазин;
Museum – мұражай;
Biz – кез-келген бизнес -жоба;
Name - жеке беттер.
1.2 РНР дегеніміз не?
РНР-бұл Web –серверге жіберілетін скриптердің көмегімен Web-беттерінің динамикалық генерациясына
Сіздің құжат бетіңіздегі әртүрлі операциялардан басқа сіз РНР көмегімен
РНР операторлары сіздің бетіңізге Web-беттерді қойып береді, сондықтан арнайы
РНР тілінің синтаксисі Си және Рerl синтаксисіне ұқсас келеді
Дегенмен РНР Apache құрылған жағдайда бәрінен жылдам жұмыс жасайды.
1.3 РНР дің пайда болуы және даму тарихы
РНР дің тарихы 1995 жылы Расмус Лердорф (Rasmys Lerdorf)
Ылғи кездесетін жәйт сияқты оны өңдеу мен толықтыру қажет
Дәл осы жылы 1997 де РНР жобасына Зив Сураски
Жұмысты бітірген Зив пен Энди Расмуспен байланысты. Ол РНР
Бұл жердегі РНР 3-тің басты ерекшелігі ядролық кеңеюіне мүмкіндік
РНР 3-тің жарық көргеннен соң Энди Тутамано және Зив
РНР 4 бұл қозғалыста жұмыс жасаушы ретінде 2000 жылы
2000-2004 жылдар арасында 4 версияны жұмсарту үшін белсенді жұмыстар
Ақыры 2004 жылдың шілдесінде РНР 5 ресми түрде жарыққа
РНР 4-дегі ХМL мен жұмыс жасауға арналған барлық негізгі
Somple XML XML- берілгендермен жұмысты айтарлықтай оңайлатады. Бұдан алдын
SOAP -тың кеңеюі РНР да ХМL –хабарламаның көмегімен басқа
РНР 5 My SQL (My SQL Improved) жаңа кеңeйтулер
SQLite–тің кеңеюі мәліметтерді кәдімгі файлдарда сатайтын қоcымшаны құрастыруға мүмкіндік
РНР 5-тің басқа кеңейтілуі өзіне төмендегілерді қосады.
Tidy –HTML-құжаттарды сараптау және түзету үшін.
Perl - Perl сценарийлерді пайдалану.
SPL – кластармен интерфейстердің стандарты жиынтығын анықтайтын ZE2 –нің
-РDО -PHP-нің мәліметтеріне әмбебап интерфейс ұсынады.
-PІMP-GD модульінің орнына келген, графикамен жұмыс жасауға арналған жаңа
Бұдан басқа РНР 5-те есте сақтаудың әлдеқайда жылдам диспетчері
-РНР 5 REAR құрылымын нақты жүзеге асыруға керекті қасиеттермен
2 РНР және Арасне локалді серверін орнату
Локальды серверлерді пайдаланудың себебі көп – бізге РНР -
Ең алдымен Apache және РНР дің архивін шығарып алу
Ескерту : Apache тасымалдаушыларының бинарлы кодтары әртүрлі нұсқада таралады.
РНР 5-ті http://www.php.het/downloads.php сайтынан табуға болады. Сайтта РНР екі
2.1 Арасне web-серверін орнату
Арасhе Web-серверінің орнатушысын жіберіңіз. Нәтижесінде лицензиялық келісімі бар терезе
Бұдан кейін орнату тәслі ұсынылады. Стандартты (Typical) немесе таңдаушы
1 сурет – РНР - ді орнату терезесі
Сосын Install түймесін басқан соң сервер файлдарын көшіру жүзеге
Теру кезіндегі сәтті инсталляциядан кейн браузер терезесіне http:// localhost/
Енді Apache ні басқаруды үйрену керек. Атап айтсақ серверді
Пуск ->Настройка->Панель управления-администрирование-> Службы.
Команда орындалғаннан соң төмендегі суретте (2-сурет) көрсетілгендей терезе пайда
2 сурет – Службы тережесі
Windows қызметтері жүйенің стартында фондық қосымшаларды шығаруды жүзеге асырады.
Енді С: /www/ Apach 2/conf. Бумасында орналасқан Apache –http.
Сервер Apache ISO-кодтауына орналастырылған. Яғни сервер бұл кодтауға жазылғанның
AddDefaultCharset ISO-8859-1
Оны мынаған өзгерту керек.
AddDefaultCharset –WINDOWS –1251
Бұдан кейін бізге кеңейтілген файлдардың орналасқан бумасын құру керек
2.2 РНР- ді орнату
Apache сервері құрылды- енді РНР ді құруғе кірісуге болады.
# АddType application/x-httdp-php .php қатарын іздейміз. Ол жерден кометарий
ScriptAlias /_php/ “PHP жолы”
Action application /x-httpd-php “/_php/php.exe” қатарларын жазамыз.
“PHP жолы” жолы біздің жағдайымызда e:/sr/php/. Бұдан кейін келтіру
Apache - де виртуалды хосттар бір компьютерде бірнеше немесе
ServerAdmin admin@server
rname.com
Server
erName www.servername.com
DirectoryIndex index.php3 index.phtml index.php
Index.htm Index.html Index.shtml Index.shtm
DocumentRoot “e:/usr/public_html/host/virtual”
ScriptAlias /cgi-bin/ “e:/usr/public_html/host/virtual/cgi-bin/”
ErrorLog e:/usr/php
ublic_html/host/virtual/logs/error.log
CustomLog e:/usr/public_html/host/virtual/logs/access.log common
PHP скрипттері жұмыс істейтіндігін тексеру үшін алдымен e:/usr/public_html/host/virtual бумасына
Енді браузерге, http://127.0.0.1/test.php деп жазамыз, егер экранда төмендегі суретте
Барлық бағдарламалау тілдеріндегі сияқты PHP-де де өз синтаксисі бар.
3 сурет – РНР туралы ақпарат беретін терезе
3 PHP де бағдарламалауды үйрену
3.1 PHP-да айнымалылар және экранға шығару
PHP- тілінде экранға шығару өте оңай, мысалы:
Скрипт дегеніміздің не екенін түсіну үшін алдымен айнымалылармен танысып
1
Мысал:Тізбектелген сандарды бір қатарға бос аралық түрінде экранға шығар.
Егер есепте бір қатарға емес бағана түрінде шығару керек
Қарапайым логиткалық және шаррты операторлар
Салыстыру қарапайым түрде ұйымдастырылады: "егер-онда-болмаса". Бұл үшін PHP-де келесі
if ( ) { } else { }
бұл оператордың түрлі синтаксисі бар, бірақ жоғарыда келтірілген синтаксис
Бағдарлама нәтижесі 95 - ті көрсетеді, себебі $a -ға
Циклдер
Бағдарламалаудағы циклдер дегеніміз - бір операцияның бірнеше рет қайталануы.
файлдар санын беру
көшірілген файлдар есептегішінің мәнін нөлге қою
файлды көшіру
есептігіштің мәнін берілген файлдар санына теңдігін тексеру
егер тең болмаса, онда көшірілген файлдар есептегішінің мәнін арттыру
қайта келу
егер тең болса, онда циклды аяқтау
Циклдық әр қайталануы итерация деп аталады.
Енді PHP-де циклдерді ұйымдастыру мысалын қарастырайық:
скрипттің мағынасы өте қарапайым. $i айнымалысына циклдың басындағы мәнді
Жоғарыдағы есепке тағы да басқа бір вариантын көрсетейік:
Бұл екі бағдарламаның нәтижесі бірдей болады.
Енді PHP-де do…while операторының құрылысын қарастырайық. Бұл да цикл
Енді for циклына мысал келтірейік, оның синтаксисі:
for (expr1; expr2; expr3) (операторлар тіізбегі)
(expr1) - өрнегі шартсыз болып есептелінеді және циклдың басында
Егер continue операторы кездесетін болса, онда басқару келесі жақын
while (list($key,$value)=each($arr))
{
if ($key 2)
{
continue;
}
}
Енді сандарды for операторы арқылы экранға шығару есебінің мүмкін
Мысал1:
for ($i = 1; $i 10)
{ break; }
print $i;
}
Мысал3:
$i = 1;
for (;;)
{ if ($i > 10) { break; }
print $i; $i++;
}
Уақыт пен мерзім
PHP-де уақыт форматымен жұмыс істеу үшін көбінесе date функциясы
а - "am" немесе "pm" мәндерін қабылдайды;
А - "AM" немесе "PM";
d - ай күні, сандық, екі сан (бірінші орынға
ден 31-ге дейін;
D - апта күні, мәтіндік, үш әріп, мысалы: "Fri";
F - ай, сандық, мысалы: "February";
h - сағат, сандық, екі сан, 12 сағаттық формат;
H- сағат, сандық, екі сан, 24 сағаттық формат;
i - минут, сандық, екі сан, яғни 00-ден 59-ға
j - ай күні, сандық, бастапқы нөлсіз;
l - апта күні, мәтіндік, мысалы: "Wednesday";
L-төрт жылда қайталанатын жылды көрсетеді, яғни "0" немесе "1";
m-ай, сандық, яғни "01"-ден "12"-ге дейін;
M-ай, мәтіндік, үш әріп, мысалы: "Feb";
n -ай, сандық, бір сан, яғни "1"-ден "12"-ге дейін;
О-Гринвич уақыты бойынша сағат аралығы, мысалы: "+0200";
s - секунд, сандық, екі сан, яғни 00-ден 59-ға
S- ағылшынша реттік жалғау, мәтіндік, екі символ, мысалы: "nd"
t - ағымдық айдағы күндер саны, яғни "28"-ден "31"-ге
U-Unix ғасырынан басталатын секунд, яғни 1970 жылдың 1 қаңтары;
Y-жыл, сандық, төрт сан;
w-апта күні, сандық, мысалы "0" саны жексенбіні білдіреді;
y -жыл, сандық, екі сан, мысалы: "99";
z -жыл күні, сандық, мысалы: "299";
Осы параметрлерді қолдану арқылы біз өзіміздің сайтымызда ағымдық уақытты
Бұл скриптте серверден date(“H”) функциясы арқылы ағымдық сағат уақытының
$time = date(“H:i”);
$time1 = date(“H”);
$time2 = date(“i”);
$time_s = 7;
$time1 = $time1+ $time_s;
if ($time1 >= 24) { $time1 = $time1 –
$time = “$time1: $time2”;
Бірінші қатарда ағымдық уақытты алу сервердің сағат белдеуі бойынша
Массивтер
Массив дегеніміз – сандар немесе белгілерқатары және олардың басқа
Бұл мысалдың нәтижеснде $a массиві құрылып, оның 0,1 және
Біз қарастырған массив бірөлшемді, одан басқа көп өлшемді массивтерде
Массив ұяшықтарымен кез-келген операциялар жасауға болады: арифметикалық, логикалық амалдар
PHP-дің басқа бағдарламалау тілдерінен ерекшелігі мұнда бүтіндей файлды массив
Бұл команданың нәтижесінде $a массивінде файл мазмұны болады.
Әр массивтің ағымдық элементі анықтайтын ішкі көрсеткіштері болады. Массивпен
end() функциясы массив ішкі көрсеткішін соңғы элементке орнатады. next()
Қатарлармен жұмыс
Қатар дегеніміз – символдар тізбегі. Сондай-ақ сандарда әріптермен тең
Скрипт жұмысының нәтижесінде бірнеше бөліктен құралған “сәлем хат!” сөзі
Мысалы:
$str = chop($str);
нәтижеде $str қатарында қайталанатын бос аралықтар болмайды.
trim(str) функциясы қатардың басындағы және соңындағы бос аралықтарды жояды.
Кейде қатарларды бір шаблонмен салыстыру мәселесі жиі кездеседі. Соның
Қатарлармен жұмыс кезінде тағы да көп кездесетін қатарларды кесіп
.
Бұл жерде формада енгізу ұяшығына тек 100 символ ғана
Бірақ бұл шектеу толыққанды емес, себебі оны айналып өту
$form = substr($form, 0, 99);
Бұл арқылы біз 100 символдан асатын қатардың бір бөлігін
substr функциясының қызметі start (бастапқы), length (ұзындығы) параметрлері арқылы
Мысалы:
$form = substr(“abcdef”, 1); // нәтижесі “bcdef”
$form = substr(“abcdef”, 1, 3); // нәтижесі “bcd”
Егер start параметрі теріс болса, онда шығатын қатар string
Мысалы:
$rest = substr(“abcdef”, -1); // нәтижесі “f”
$rest = substr(“abcdef”, -2); // нәтижесі “ef”
$rest = substr(“abcdef”, -3, 1); // нәтижесі “d”
Егер length параметрі көрсетіліп және оң болса, онда шығатын
Мысалы:
$rest = substr(“abcdef”, -1, -1); // нәтижесі “bcde”
Бұдан басқа форманы өңдеуде қатарлардан керек немесе артық жерді
str_replace(needle, str, haystack) ;
Мысалы:
$str = str_replace(“”, “\n”, $str); // енгізілген символ кесіп
$str = str_replace(“red”, “black”, $str); // red сөзінің орнына
Егер ауыстыруда айрықша ережелер қолданылу керек болса, онда ereg_replace()
4 PHP тілінде құрылған бағдарлама мысалдары
4.1 Файлдарды құжаттарға салу
Интернет желісіне бір сайт істеген адам әйтеуір бір уақытта
Сілтеме келесі түрде болады:
http://аты/index.php?razdel=1
сілтеменің соңындағы бірлік index.phtml файлындағы бізідің параметр болып табылады.
…файлдың басы….
…файлдың соңы….
Егер if ($razdel == “”) {$url = “error.inc.php”;} кодына
Осылайша кодтың басы мен аяғы бірдей болып тек ортасы
Сайтқа кірушілердің санын есептейтін қарапайым есептегіш
Біздің сайтқа кірушілердің санын есептейтін қарапайым есептегіш жасаудың жолын
Сайтқа кірушілер
Осы скрипт жұмыс істейтін бума ішіне counter.dat файлын құрып,
HTML-тегі арқылы “Сайтқа кірушілер” жазуын экранға шығарамыз.
Скриптті ашамыз
Кірушілер саны сақталатын файлға ат тағайындаймыз
Оқу атрибуты бойынша файлмен байланысты ашамыз
5 – 6. Байланыстың дұрыс ашылғанын тексереміз
7. Егер дұрыс болса, онда ашылған файлдан бірінші 10
8. байланысты жабамыз
9. егер байланыс ашылмаса, онда есептегіш айнымалы мәнін 0-ге
14. есептегіш мәнін 1-ге арттырамыз
15. есептегіш мәнін экранға шығарамыз
16. байланысты жазу үшін файлдың ішін тазалаймыз
17-19. егер барлығы дұрыс болса, онда есептегіш айнымалы мәнін
4.2 Формаларды өңдеу және почтаны жіберу
Әр кезде сайтқа кіргенде түрлі формалармен енгізу ұяшықтарына тап
Ең бірінші алдымен кез-келген адреске хат жіберетін форма құрайық:
6 Интернетте қазақ тілін талқылайтын Web бет құру
WEB сайт құруда негізінен HTML негіздерін жақсы түсіну қажет.
Алдыменен, алғашқы РНР – де алғашқы веб бетті дайындап
Untitled Document
Бұл жерде мен негізгі бетті begin.php файлында сайттың негізгі
img.php
Келесі орында Golos.php
Дауысты ондеу
Сізді? сайт?а деген к?з?арасы?ыз:
?те жа?сы ():