Оқушыларға эстетикалық тәрбие берудегі
Кіріспе............................................................................................................3
І-тарау. Бастауыш сатыда оқушыларды эстетикалық тәрбиелеудің теориялық негіздері
1.1.Педагогика ғылымында “эстетикалық тәрбие” ұғымының анықталуы......................................................................................................5
1.2. Оқушыларға эстетикалық тәрбие
ІІ -тарау. Бастауыш сынып оқушыларының сұлулық
2.1. Халық қол өнері негізінде эстетикалық тәрбие
2.1. Халықтық музыка өнері негізінде
2.3. Сыныптан тыс жұмыстарда ұлттық өнерге баулу
Қорытынды...........................................................................………………30
Пайдаланған әдебиеттер тізімі...............................……………………....31
Кіріспе
Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан
Ұрпақтан-ұрпаққа дәстүрлі жалғасын тапқан
Біріншіден, қазақ қолданбалы өнерінің
Екіншіден, уақыт арқылы өткенді
Үшіншіден, кеңістік көріністері бүгінгі
Халқымыздың кемеңгер ойшылдары (Қорқыт
Бүгінгі таңда педагог ғалымдардың
Ғалымдар еңбектерінің негізгі идеяларына
Алдымен қазақ қолданбалы өнері
Эстетикалық талғамы биік, сезімтал
Эстетикалық сезім – адамның еңбек
Сұлулық сезімдері адамның дұрыс,
Зерттеу мақсаты: жас ұрпаққа
Эстетикалық тәрбиенің мәні мен
Мектептегі эстетикалық тәрбиенің бағыттары
Зерттеу әдістері: әдебиеттермен жұмыс,
Зерттеу объектісі: оқушы, мұғалім,
Зерттеу базасы:
Жұмыстың құрылымы: Менің курстық
Бірінші тарауда педагогика ғылымында “эстетикалық
Екінші тарауда халық қол өнері,
І-тарау. Бастауыш сатыда оқушыларды эстетикалық тәрбиелеудің теориялық негіздері
1.1.Педагогика ғылымында “эстетикалық тәрбие” ұғымының анықталуы.
Адамдардың эстетикалық сезімдері олардың
Қазіргі кезде эстетикалық көзқарастарға
Еңбек әсемдігін қабылдауды үйретіп,
Өнерде шоғырланған адамдардың шындыққа
Кең ой-өрістілік сөйлеу іс-әрекетінің мазмұнынан
Оқушы өнегелілігінің әсемдігі, оның
Баланың эстетикалық көзқарасын тәрбиелеу
Эстетикалық көзқарасты тәрбиелеудің негізгі
Мектеп оқушыны әсемдікті өмірден,
Сонымен эстетикалық тәрбие табиғаттағы,
Эстетикалық тәрбиенің өзіне тән
Эстетикалық ұғымды, пайымдауды, баға
Қазіргі жағдайда біздің қоғамдық
Адам белсенді түрде өмірдегі
Балаларды эстетикалық белсенділікке тәрбиелей
Баланың эстетикалық мәдениеті және белсенділігі
Эстетикалық тәрбиенің маңызды міндеті
Эстетикалық тәрбиенің негізгі құралдары –
Белгілі орыс суретшілері П.А.
М. Горький, Н.А. Островский, А.А.
Сонымен өнер мен әдебиет
Мектеп оқушыларының эстетикалық түсініктері,
Жемісті еңбектен қанағаттануы, көңілдің
Оқушылардың оқу еңбегіне талғампаздық
Бақылау мен балалармен әңгіме
Көп жағдайда оқушылар тәртібінің
Бұл тұрғыдан әдебиеттің, олардың
Оқушылардың эстетикалық санасының және
1.2. Оқушыларға эстетикалық тәрбие
Қазақ халқында көшпенділік өмір жағдайына байланысты табиғи өзгерістерге
Салт-дәстүр дегеніміз - халықтардың кәсібіне, сенім - нанымына,
Тәрбие отбасынан басталады дегендей, балаға имандылық, инабаттылық, ар,
Эстетикалық тәрбиеде халық ауыз әдебиетінің маңызы зор. Оның
Эстетикалық тәрбие беру жүйесінде ұлттық өнердің орны ерекше:
• Лирикалық, үйелмендік, тұрмыстық, әдет-ғұрыптың, еңбектік және
• Музыкалық аспаптар: домбыра, шертер, асатаяқ, шаңқобыз,
• Қолданбалы қолөнер бұйымдары: ағаш, тері, металл
• Ауыз әдебиеті.
Олар жас ұрпақтың бос уақытында эстетикалық тәрбие беру
Қазіргі кездегі эстетикалық тәрбиенің
ІІ -тарау. Бастауыш сынып оқушыларының сұлулық
Оқушылардың эстетикалық тәрбиесі оқу
Эстетикалық білімнің негізі – оқу
Ана тілі сабақтарында оқушылардың
Музыка сабақтары өте әсерлі
Музыка пәнінің бағдарламасы ән
Бейнелеу өнері сабақтарында да
Бейнелеу өнері шығармалары әсемдік
Бейнелеу әсемдікті түсіну мен
Көркем әдебиет және тарих
Табиғаттың ұлылығы, көркемдігі, сыры биология,
Сонымен, мектептегі оқу пәндерінің
2.1. Халық қол өнері негізінде эстетикалық тәрбие
Мәдени құндылықтарды жасауда әр
Халық әрдайым әсемдікті
Халқымыздың тұрмысына енген қолданбалы
Қазақтың ұлттық қол өнерінің мағынасы өте үлкен.
Өнер түрлері сан-алуан. Әр өнердің адам санасына, сезіміне
Ұлт мәдениеті мен өнері және оның жеке тұлғаның
Жас жеткіншектерге ұлттық өнердің қыры мен сырын игерте
Әр халықтың эстетикалық дүниетанымы, оның көркемдік және материалдық
Еліміздің белгілі ойшылдары Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев, М.Жұмабаевтар жастар
Халық өнерін білу жалпы өнердің әлеуметтік мәнін, оның
Оқушылармен жұмыс үстінде ағаш шеберлерінің жұмысынан басқа да
Оқушыларға эстетикалық тәрбие беруде технология пәнінің мұғалімі теориялық,
«Қазақтар - тек ою-өрнек әлемінде өмір сүретін сияқты»
Мұғалімнің ою-өрнектерді өзінің оқу-тәрбие жұмыстарына пайдалануы бірнеше сатыдан
Біріншіден, Қазақстанның ұлттық өнерін оқып-үйрену, зерттеу керек.
Екіншіден, барлық халықтардың өнерге тән ортақ үндестігін, ұқсастығын
Үшіншіден, ою-өрнектер жасау әдісін еңбек арнасына бағыттап, оқушылардың
Оқушылардың ұлттық өнер туралы түсінігін қалыптастырмай, басқа халықтың
Оқушылардың жұмыс үстінде ұнамды қылығын немесе мінезін, пайдалы
«Өнер түрлі елде мол, өнім сыры жерде мол»
Қазақтың ұлттық өнердегі эстетикалық талғамды дұрыс өз мәнінде
Қай заманда да ұлттық өрлеудің, халықтық қалыптасудың ең
2.1. Халықтық музыка өнері негізінде
Халықтың эстетикалық тәрбие жүйесінде
Қазақ халқының музыкалық аспаптарының
Әр аспаптың жасалу ерекшелігі, дыбыс бояуының әр түсінігі,
Қазақ музыкасы – өмір шындығын дыбыстық көркем бейнелермен
2.3. Бастауыш сынып оқушыларының эстетикалық тәрбиесін қалыптастыруда көркем
Эстетикалық тәрбиеде халық ауыз
Эстетикалық тәрбиенің күрделі мәселелерін
Осы мақсатта қазақтың ұлттық өнері мен тіл байлығын
Сондықтан мектеп оқушыларын бастауыш сыныптан бастап ұлттық өнер
Ұлттық өнермен жұмыс үстінде сол жасап жатқан заттың
Мақал-мәтелдің қызметі балаларға, жастарға тәлім-тәрбие беру, оларды өнер-білімге
«Өнер – таусылмас азық, жұтамас байлық», «Өнерлінің өрісі
Ұста, зергер сияқты шеберлер ерекше қадірленген, құрметтелген «Темірші
Қазақ шаруасының баспанасынан бастап үй-мүлкі, ыдыс-аяғына дейін ағаштан
Халық «Шебердің қолы ортақ, шешеннің тілі ортақ» деп,
«Өнер – бұлақ, білім – шырақ» деп халық
Сонымен қатар аңыз, ертегі,
2.3. Сыныптан тыс жұмыстарда ұлттық өнерге баулу
Оқушылардың эстетикалық тәрбиесі сыныптан тыс тәрбие процесінде іске
Әдебиет, музыка, хореография, бейнелеу өнері, т.б шығармашылық үйірмелер
Саяхаттың негізгі обьектілері көркем галерея, мұражай, табиғат, театр,
Көркемөнерпаздар үйірмесі оқушылардың өнерге өуестігін, қызығушылығын, талғамын дамытуда
Сыныптан тыс эстетикалық жұмыстың барлық түрлері оқушылардың еріктік,
Мектепте оқушылардың эстетикалық мәдениетіне
Көп түрлі эстетикалық жұмыстарды
Басты мәселе, күнделікті өмірдегі
Сонымен бірге отбасындағы ұлттық тәрбиеге
Мысалы, қонақ күту, үлкенге иiлiп сәлем беру,
Қазақта қонақ күтудiң де жазылмаған, бiрақ дәстүр болып
Үнемi үйге келген қонақтан өлең-жыр, ертегi, аңыз әңгiме
Баланы жастайынан сөз өнерiне баулу, мақалдап, тұспалдап ойды
Сөзiңдi айт ұққанға,
Айтып айтпай не керек
Құлағына мақта тыққанға,—
деген мақал осы ойды меңзейдi.
Отбасында әкелерi немесе аталары өз өнерлерiн балаларына үйретiп,
Аталары балалары мен немерелерiне ертегi, аңыз-әңгiме, мақал-мәтелдер айтып
Ән айтуға, күй шертуге, зергерлiк өнерiне бейiмi бар
Сондай-ақ, атақты үйшi Сандыбай, зергер-ұсталар Әйтеке, Балтеке, Үйсiнбай,
Ежелгi ата-бабаларымыз “Жiгiтке жетпiс өнер аз”, “Өнердi үйрен,
Өнегелi, өнерлi, “Сегiз қырлы, бiр сырлы”, намысқор азамат
Әсемдiктi көре, түсiне, жасай бiлу адамның рухани өмiрiн
Ел президентi Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында айтылғандай “Iшкi
Қорытынды
Қазіргі кезде эстетикалық көзқарастарды
Эстетикалық тәрбие беруде көзқарас
Өнер арқылы қоршаған орта,
Қолданылған әдебиеттер:
Нұрғашев Р.Н. және т.б.
Ұзабаев С.А. Балаларға эстетикалық
Жанибеков У. ЭХО -Алматы.,1995.
«Энциклопедия» . М.Ш. Өмірбекова
«Хабаршы» журналы №1 (6) -
Педагогика. Лекциялар курсы.- Алматы.,2003.
Қазақ Совет Энциклопедиясы. 12
Ұзақбаева С.Е. «Эстетикалық және
Жарықбаев Қ., Қалиев С.
Ұзақбаева С.А. Тамыры терең
Макаренко А.С. Методика организации
Мусаева С.А:, Зейдалиева Ж.
Лихачев Б.Т. Педагогика - М.,2000.
Атамекен бағдарламасы. – Алматы,1992.
Бегалиев Т.Б. Педагогика қысқаша
Алмаханова Х. Жасөспірімдерге эстетикалық
Сухомлинский В.А. Балаларға жүрек
Жарықбаев Қ., Қалиев С.
2