ЖОСПАР
Кіріспе 2
1. Қазақ даласындағы 1920-1930 жылдар арасындағы
2. Қазақстандағы ұжымдастыру 4
3. Ауыл шаруашылығын ұжымдастырудың көлеңкелі жақтары
4. Қазақстанның 1921 — 1940 жж.
Қорытынды 23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 24
Кіріспе
Тарих – халық зердесі. Әр халықтың,
Және туған тарихы, еске алуға қаншама
Ауыр әрі қасіретті болса да
Көне түркі даласын мекен өткен қазақ
Менің рухани байлығым – халқым, қазақ
"Біз қазақ деген мал баққан елміз,
Біздің жұмысымыз осындай қазақ халқының тағдырына
1. Қазақ даласындағы 1920-1930 жылдар арасындағы
Қазан төңкерiсiнен кейiн қазақ елiнiң болашағы
Осы бағыт үзiлiссiз, ұдайы жүргiзiлгенде, көшпелi
Қазақстан экономикасын дамытуда бiртiндеп отырықшыландырудың, сонымен
Отырықшыландыруда әуел бастан жеделдету мақсаты қойылып,
Көшпелi қазақты отырықшыға айналдыру туралы жедел
Алайда, 1922-1928 жылдарда бiртiндеп отырықшыландыру мәселесi
Бұл кезеңде отырықшыландыру мәселесi емес, керiсiнше,
Қазақтарға жердi мейлiнше аз беру бағытының
Индустрияландыруға қаржы беретiн астық экспортын көбейту
Сөйтiп, шабындықтар мен жайылымдарды бөлу, iрi
Отырықшыландыруды 1922 жылдан бергi 7 жылда
Ең алдымен отырықшыландыру туралы Өлкелiк партия
Сонымен 20-жылдардың аяғына қарай қазақ даласындағы
2. Қазақстандағы ұжымдастыру
1924 жылы сәуірде РКФСР үкіметі Қазақ
Тұтас алғанда, республика бойынша 1925 жылы
Кооперациялық құрылысты жүргізуде орыстар арасында шаруалардың
Ал 20-жылдар аяғында Қазақстанда 1250 мыңдай
Аграрлық саясатты іске асыру барысында ірі
Қаулыға сәйкес Қазақстан бойынша көшпелі аудандарда
Қазақ байларын тәркілеу барысында заңға қайшы
20-шы жылдардың аяғында көшпелі және жартылай
Сонымен 20-жылдардың аяғына қарай қазақ даласындағы
3. Ауыл шаруашылығын ұжымдастырудың көлеңкелі жақтары
20-шы жылдардың басында қабылданған жаңа экономикалық
Алайда, 20-шы жылдардың екінші жартысында жаңа
ұжымдастырудың 1929 жылдың орта шенінен басталғаны
Бұл жағдай ауыл шаруашылығына қасіретті зардабын
Колхоздастыру барысында жүргізілген ауыл шаруашылығы өнімдері
Колхоздастыру осындай ауыр жағдайда басталды да,
Ұжымдастыру мен отырықшыландыруды жүргізу үшін Қазақстан
Әміршіл-әкімшіл жүйенің нұсқауымен Қазақстанның барлық аймақтарында
Қолдағы малды қоғамдастыру нәтижесінде колхоз фермалары
Көшпелі қазақ мал шаруашылықтарын күштеп отрықшыландыру
Қазақстанға Ф. И. Голощекиннің өлкелік партия
Сөйтіп, тарихшы ғалымдардың соңғы жылдардағы зерттеулері
Қазақстанда жіберілген орны толмас қателіктер мен
Ауыл шаруашылығына бұл қасіретті зардабын тигізді.
Қазақстан ұжымдастыруды негізінен 1932 ж. көктемінде
Мұның аяғы дереу қоғам ағзасының процент
Егер 1928 ж. Қазақстанда барша шаруашылықтың
Еріктілік принципі мен қарапайым заңдылықты бұзу
Ұжымдастырудың төтенше сипаты осынау шара бай-кулакты
Тәркілеу идеологиясы шаруаларға келгенде кең көлемдегі
1929 жылдан 1933 ж. дейінгі бес
Пәрменді қарқынмен ұжымдастырудың апатты зардаптары көшпелі
Аса жауапты шараны жүзеге асыратын ұйымның
Алғашқы жарты жылда отырықшыландыру жұмыстарын басқарудағы
1931 жылы отырықшыландыру көлемiнiң ұлғаюына байланысты
Бұл үдерiстi тоқтату қолдан келмейтiн iске
Осы орайда отырықшыландыру – аса маңызды
Жедел индустрияландыруды қаржыландыру көзi болған астық
Бұл бетбұрысты бiз Голощекиннiң саясатымен байланыстырсақ,
Ұжымдастыру науқаны басталмай тұрып, қазақтың жерiн
Жаппай ұжымдастыру науқанына сәйкес осы аймақтардағы
1929 жылдың 6 қарашасында отырықшыландыру туралы
Қаржы сұрап, Мәскеуге барған Голощекин, оның
Отырықшыландырудың көтерiңкi жоспарларын ХКК төрағасының орынбасары
Жедел отырықшыландыру Қазақстан басшылығының бұл iске
Отырықшыландыру жұмыстарын ұйымдастыруда үлкен қателiктерге жол
Жалпы, отырықшыландыру мәселесiне байланысты Голощекин бастаған
Бұл орайда «отырықшы қазаққа үй қажет
Ресми мәлiметтерде 1930 жылы 84340 шаруашылықтың
Ең сорақысы, халықты үй-жаймен қамтудың орындалмағаны
Өлкелiк тұтыну одағы 300 кооператив дүкенiн
Отырықшыландырудың алғашқы жылы бұл ұланғайыр жауапты
Отырықшыландырудың алғашқы жылының қорытындылары бұл бағыттың
4. Қазақстанның 1921 — 1940 жж.
Бірінші дүние жүзілік және азамат соғыстарының
Қазақстанның өнеркәсібі мен транспортындағы елдің жаңа
1920—1921 жж. тек жеке кәсіпорындар ғана
Республиканың оңтүстігінде мақта тазалау заводтарының, тері
Ауыр өнеркәсіп кәсіпорындарын қалпына келтіруде кейбір
Риддер жұмысшылары шахталарды, кеніштерді, байыту фабрикаларын,
Транспортқа айрықша көңіл бөлінді, оның ойдағыдай
Бірақ Қазақстанның отарлық дәуірден мұраға қалған
Сөйтіп Қазақстанның өнеркәсібі мен транспортын қалпына
ЖЭС-тің жағдайында өнеркәсіпті басқару жетілдірілді, БХШС-ның
БК(б)П-ның XIV съезі 1925 ж. желтоқсанда
Индустрияландыру басталған кезде республикадағы көмірдің, мұнайдың,
Бұл қиыншылықтар, сондай-ақ Қазақстандағы күрделі қоғамдық-саяси
Ірі саяси қайраткер С. Сәдуақасов бұған
Жаңа құрылыстың барысында барлық қиыншылықтарды жеңе
Пайдалы қазба байлықтардың аса бай кеніштерінің
Көмір өнеркәсібі қауырт дамыды, 1940 ж.
Қазақстан мұнай шығару жөнінде үшінші орынға
Әсіресе ауыр индустрия кәсіпорындарының ескілерін қалпына
Жеңіл және тамақ өнеркәсібінде елеулі табыстарға
Қазақстанның индустриялық дамуының бұл дәуірдегі тағы
Жалпы одақтық қарқынға қарағанда индустрияландырудың неғұрлым
Қазақстанның индустриялық дамуының мұндай жоғары қарқында
Бірақ Қазақстанның индустриялық дамуындағы зор табыстарына
Республикада машина жасауды айтпағанда мұнайды, газды,
Көмірден, мұнайдан, рудадан басқа Қазақстаннан Ресейге,
Қазақстанға негізінен Ресейден көп мөлшерде машиналар,
Қазақстан өнеркәсібінің, отарлық дәуірден-ақ негізі қаланған
Қазақстанның 1926—1940 жж. индустриялық дамуы бірсыпыра
Қазақстан шаруашылығында өнеркәсіп басым салаға айналды,
Қалалардың урбанизациялану және ірілену процесі жүріп
20-жж. бірінші жартысында басталған, Қазақстанға қарай
Индустрияландыруды жүзеге асырудың барысында Қазақстанда жұмысшы
Халық шаруашылығының барлық саласы бойынша қазақ
1933 ж. жұмысшы тобы халық шаруашылығында
Жергілікті халықты еңбектің индустриялық саласына тарту
Жергілікті халықтан маман жұмысшылар даярлаудың бір
Мамандыққа оқытудың мұндай жолы өнеркәсіпті жұмысшы
Индустрияландыру барысында жаңадан қалыптасқан Қазақстан жұмысшы
Орта Азия мен Қазақстан жұмысшы табының
Қазақстан жұмысшы табының маман және жоғары
Республиканың индустриялық даму барысында қалыптасқан жұмысшы
Қазақстан жұмысшы табының қоғамдық-саяси және еңбек
Қорытынды
Қазақ дәстүрлі экономикалық дербестігі мен байтақ
Зорлықпен ұжымдастыру, 1929-1933 жж. ұлы аштық
Ұлтымыздың ұлы рухы қырғын аштық пен
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Маданов. Ұлы дала тарихы, Алматы,
2. Қазақстан тарихы очерктер. Алматы 1999
3. Мусин Ч. Қазақстан тарихы, Алматы
4. Қазақ ССР тарихы, 4-том. Алматы,
2