ҚР ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық мәні
Жоспар
Кіріспе
I – тарау. Қазақстанның ауылшаруашылығы кешенінің даму бағыттары
1.1 Қазақстандағы ауыл шаруашылық құрылымдарының даму бағыттары
1.2 Ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық тиімділігін арттырудың негіздері
1.3 Агроөнеркәсіп кешенінің экономикасы – реттеу объектісі ретінде
II – тарау Батыс Қазақстан аумағындағы ЖШС қызметін
2.1 «Батыр» ЖШС-нің қызметін ұйымдастыру жолдары
2.2 ЖШС «Батырдың» экономикалық қызметін жетілдіру жолдары
2.3 Облыстың агроөнеркәсіп кешені экономикасының қазіргі жағдайы
III-Тарау. Қазақстандағы ауылшаруашылығы кешендерінің қызметін жетілдірудегі стратегиялық бағыттар
3.1 АӨК салаларын ғылыми қамтамасыз ету және инновциялық
3.2 АӨК-ін кадрлық қамтамасыз ету
3.3 Облыстың агроөнеркәсіптік кешенін қажетті ресурстар мен оларды
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Ел экономикасының қуаттылығы оның қазба байлықтары мен минералдық
Елбасы Н.Ә. Назарбаев еліміздің әлеуметтік-экономикалық жағдайлары мен реформаның
Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі даму стратегиясына дейін
Осы дипломдық жұмысымда бәсекелестікке қабілетті экономиканың маңызды бір
Дипломдық жұмыстағы талдау материалдар аграрлық саланы зерттеуші
Даярланған талдау материалдарының ерекшелігі бәсекелестікке қабілетті тауар шығару
I – тарау. Қазақстанның ауылшаруашылығы кешенінің
1.1 Қазақстандағы ауыл шаруашылық құрылымдарының
Аграрлық секторда ғылымға жеткілікті дәрежеде негізделмей жүргізілген реформалар
Ауыл шаруашылық кәсіпорындары негізінен астық өндірісіне мамандандырылған. Бұған
Жалпы өнімдер көлемдері бойынша ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының негізгі
Тек солтүстік өңірде ғана аздап өзгешелеу - 1
Шаруа қожалықтары бойынша жыртылған жер аумағы негізгі массада
Ауыл шаруашылық кәсіпорындары көлемдерінде, жер аумағы бойынша үлкен
Орташа және ірі тауарлы өндірістік қуаттары мен инфрақұрылымдары
Орташа және ірі шаруашылықтардың басымдылықтары, жоғары деңгейлі мамандандыру,
Шаруашылық қызметінен алынатын таза табыстың негізгі массасын шағын
Интенсификациялау деңгейінің көтерілу жағдайында ауыл шаруашылық кәсіпорындарының көлемі,
Әртүрлі ауыл шаруашылық салалары үшін, өндірістің түрлі экономикалық
Болашақтағы ең бір маңызды мәселелердің бірі құрылымдық өзгерістер
1. 2 Ауыл шаруашылығы өндірісінің
Өндіріс тиімділігі - экономикалық категория. Ол - өндіргіш
Тиімділіктің басты мәселесі - нарықтық экономика жағдайында тауар
Тиімділік - ұлғаймалы ұдайы өндірісті ұтымды жүргізудің алғы
Баға нарықтық экономика жағдайында әртүрлі тауарлар нарығының дамуына,
Жұмыс күшіне жоғары ақы төленген жағдайда өндіріс үдерісін
Кейбір кәсіпорындар шегінде мұндай ыңғайлы тандауға иек арту
Агроөнеркәсіп кешенінің тиімділігін анықтау үшін, оның мақсатын, қоғамның
Аграрлық саясаттың қазығы болып есептелінген ірі кәсіпорындарға иек
Қазіргі кезде экономикалық қатынастар мен өндіріс жағдайының өзгеруіне
Республикамыздың Президенті Н.Ә.Назарбаев еліміздің әлеуметтік-экономикалық жағдайлары мен реформаның
1.3 Агроөнеркәсіп кешенінің экономикасы – реттеу
Республикамыздың агроөнеркәсіп кешені экономиканың аса маңызды саласы және
Агроөнеркәсіп кёшенінің 1-ші және 3-ші сала кәсіпорындарының монополиялық
- аграрлық сектордың өндірістік-әлеуметтік
қарай онда нарықтық механизмді ешқандай шектеусіз және
түзету енгізусіз "таза" күйінде пайдалану өндірістік потенциалды
қолдану тиімділігінің төмендеуін және әлеуметтік мәселелердің
шиеленісуін тудырады;
- меншік пен шаруашылық жүргізудің түрлері мен әдістерін
- аграрлық сектор нарықтық өзін-өзі реттеудің "бастапқы
алаңы" ретінде нарықтың дамуы үшін реттеу мен қолдаудың
Ауыл еңбеккерлері жерді сенімді пайдалану үшін республи-камыздың Ата
Жер қатынастарын реттеудің негізгі бағыттары: а) ауыл шаруашылығында
Ауыл шаруашылығында экономикалық қарым – қатынастарды реттеу үшін
Аграрлық секторда тауар өндірушілердің тұрақты жұмыс істеуі үшін
Республика халқын азық-түлікпен және өнеркәсіпті шикізатпен қамтамасыз ету
Агроөнеркәсіп кешенінің шаруашылык, жүргізуші субъектілеріне мемлекеттік және аймақтық
мемлекеттік деңгейде бекітілген бағдарламаларға
қаржы босату;
республикалық және жергілікті бюджеттердің,
түріне байланыссыз кәсіп орындар қорларының, банктердің, дайындаушы және
- жеңілдікті салық салу.
Ауылшаруашылық тауар өндірушілерінің қаржы жағдайына сатылған өнімге уақтылы
Мемлекеттік салық саясатында ауыл шаруашылығына қатысты жеңілдікпен салық
Жер салығы, оның мөлшерінің экономикалық негізделуі аса төмен
Қазіргі жағдайда тұтастай республика ауылшаруашылық кәсіпорындары бойынша
Мемлекеттің инвестициялық саясатына келетін болсақ, құрылымдық өзгерістерді жүзеге
мемлекеттік маңызы бар табиғатты қорғау шаралары мен
мелиоративтік жұмыстар;
жолдардың, электр қуатын беру жүйелерінің, магистральды
газ және су құбырларының, телефон коммуникациясының, ка-
нализация жүйелерінің құрылысы;
- ауылдың денсаулык, сақтау, білім беру, мәдениет,
бақша (және қарттар үйі) объектілерінің құрылысы мен оларды
қамтамасыз ету;
- жоғары білімді мамандар дайындау, күрделі
улер жүргізу және т.б.
Мемлекеттің ауыл шаруашылығына қатысты экспорт – импорт операцияларын
Аграрлық салада экономикалық реформаны жүзеге асыру, ең алдымен,
- агроөнеркәсіп кешенінің, дамуын бюджеттік қаржыландыру, баға, несие,
- мемлекеттік саясат бағдарламалары
мемлекеттік азық-түлік қорын қалыптастыру;
түбегейлі ғылыми-ізденіс жұмыстарын ұйымдастыру;
ғылыми-техникалық жетістіктерді енгізу;
халықаралык, экономикалық байланыстарды" реттеу;
инсиекциялық бақылау;
жер қорын, өнімді стандарттау жүйесін басқару;
ветеринарлық бақылау.
Жалпы аграрлық қатынастарды басқару жуйесіндегі міндет - олардың
II – тарау Батыс Қазақстан
2.1 «Батыр» ЖШС-нің қызметін ұйымдастыру
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік «Батыр» Қазақстан Республикасының заңдылығы
Серіктестік атауы: мемлекеттік тілде ЖШС «Батыр»;
орыс тілінде ТОО «Батыр»
Серіктестіктің орналасу мекен жайы: Атырау облысы, Жылыой
Серіктестіктің жарғылық капиталы 7730 мың теңге . Серіктестіктің
«Батыр» ЖШС-нің іс- әрекетінен түскен табысы соңғы үшжылдық
1 – кесте
Өнімді (жұмыс, қызмет) өндіруден түскен табыс көлемі мен
№ Іс-әрекет атауы
мың
теңге үлес салмағы
теңге үлес салмағы %
теңге үлес салмағы %
1 Құрылыстық-монтаждық жұмыстан табыс
150419,2
30,4
146533,5
32,2
143488,8
33,6
2 Материалдық-техникалық қамтамасыз ету
111824,8
22,6
106487,08
23,4
104200,2
24,4
3 Ізденіс- жобалау жұмысы
49480
10
38681,2
8,5
32028,7
7,5
4 Сауда және коммерциялық іс-әрекет
102918,4
20,8
87374,02
19,2
83274,7
19,5
5 Құрылыстық материал, бұйым және құрастыру өндірісі
73725,2
14,9
68260,9
15
61922,25
14,5
6 Басқалай қызметтен табыс
6432,4
1,3
7736,2
1,7
2135,25
0,5
∑ Барлығы 494800
Ең негізгі көрсеткіш болып - өндірілген өнім (орындалған
2 – кесте
«Батыр» ЖШС-нің негізгі құралдарының көлемі мен
№ Негізгі құралдардың атауы
мың
теңге үлес салмағы
% мың
теңге үлес салмағы
% мың
теңге үлес салмағы
%
1 Ғимараттар
33322
29,6
49704
37,9 53055
36,7
2 Құрылыс
3218
2,9
4314
3,3 4193
2,9
3 Беріліс құралдары
2441
2,2
3007
2,3 3325
2,3
4 Машина құрал - жабдықтары
31136
27,7
48933
37,3
56525
39,1
5 Көлік құралдары
12538
11,1
18018
13,7 19661
13,6
6 Шаруашылық инвентарь құралы
485
0,4
525
0,4
578
0,4
7 Өндірістік емес мақсаттағы нгізгі құрал
29339
26,1
6683
5,1
7228
5
∑ Барлық сомасы
112479
100
131184
100 144565
100
2-кестені қорытындылай келе, мынадай тұжырым жасауға болады: негізгі
3 – кесте
ЖШС «Батырдың» өндіріске кеткен шығындар құрамы мен көлемі.
№ Көрсеткіштер
мың
теңге
үлес салмағы
% мың
теңге үлес салмағы
% мың
теңге үлес салмағы
%
1 Материалдық шығындар:
396726
83,3
342056
82,4
335267
82,1
а) шикізат, материал
282983
267247
248137
б) отын
13107
10200
в) электр энергиясы
56698
32674
40110
г) жұмыс және қызмет
11057
13204
12600
д) көлік шығындары
16588
15824
14020
2 Еңбекақы шығындары:
65720
13,8
63725
15,8
64236
15,7
а) еңбекақы
50185
49603
б)еңбекақыдан аударым
13396
13540
14633
3 Негізгі құралдардың тозуы
3395
0,7
1975
0,5
2012
0,5
4 Басқалай шығындар
10272
2,2
7322
1,8
6808
1,7
Барлық сомасы
100
415078
100
408333
100
3 – кестеден көрініп тұрғандай, өндіріске кеткен шығындар
4 – кесте
ЖШС «Батырдың» өндірісінің көлемі. (мың теңге)
№
1 Іс-әрекеттен алынған табыс
а) өндірістік
б) өндірістік емес
3 Жұмысшылар саны (адам)
Соның ішінде:
523
4 Еңбекақы қоры
5 Жылдың соңындағы жарғылық капитал мөлшері
7730
7730
7730
4 – кесте бойынша ЖШС «Батырдың» іс-әрекеттен алған
Серіктестік қатысушысының негізгі құқықтары:
1) Серіктестік іс-әрекетінен табыс алу;
2) Серіктестік іс-әрекеті туралы және құжаттары туралы ақпарат
3) Жарғымен анықталған ретте серіктестік ісін басқаруға қатысу;
4) Кредиторлармен есеп айырысқаннан кейін қалған мүлік бөлігінің
Серіктестік қатысушысы міндеттері:
1) Құрылтайшы құжаттарын талап етуге,
2) Салымды мерзімінде, ретте, тәсілдер мөлшерінде құрылтайшы құжатымен
3) Серіктестіктің коммерциялық құпиясы бар мәліметін жарияламауға міндетті.
2.2 ЖШС «Батырдың» экономикалық
Кәсіпорынның қаржы жұмысы –экономикалық қызметтің басты бөлімі болып
Кәсіпорынның қаржы жұмысының негізгі мақсаты ұлғаймалы
Кәсіпорынның қаржы жұмысының негізгі бөлімдері мынадай:
1. Қаржы жоспарлау. Бұл жерде қаржылық жоспарының
2. Жабдықтаушылармен есеп айырсу. Бұл жерде
3. Қаржы органдармен есептесу. Бұл жерде бюджетпен есеп
4. Айналым қаражаттары. Бұл жерде айналым қаражатын пайдалану
5. Несиелендіру. Мұнда несиені алу және қайтаруға байланысты
6. Кассалық операциялар. Мұнда кәсіпорындағы қаржы жұмысының дұрыс
Кәсіпорынның есеп саясатын қалыптастыру - бұл бухгалтерлік
ЖШС “Батырдың“ қаржылық және өндірістік есебін, салық есебі
ЖШС “Батырда” бухгалтерлік есеп жұмыстары енді ғана компьютерлендіруге
Өндірістік мақсаттағы негізгі құралға өндірістік емес негізгі құралға
Кәсіпорында қаржылық жұмыс бойынша жасалған үлкен кқзқараспен
Қаржы жұмысының негізгі тапсырмасы болып табыстың жоғарлау жолдарын
ЖШС «Батырдың» шаруашылық іс-әрекетінің соңғы мақсатты нәтижесі болып
5 – кесте
ЖШС «Батырдың» қаржылық нәтижесі. (мың теңге)
№
1 Өнімді өндіруден түскен табыс (сатудан)
438613
437613
328502
2 Өндірілген өнімнің өзіндік құны
417823
356830
247849
3 Өнімді сатудан түскен таза табыс
368434,9
367594,9
275941,7
4 Жалпы табыс
5 Жиынтық табыс
6 Кезең шығындары
Соның ішінде: жалпы және әкімшілік шығындар
8370
25556
31904
7 Өндіру шығындары
8 Пайыздық шығындар
9 Негізгі іс-әрекеттен алынған кіріс (зиян)
-16966
167
898
10 Негізгі емес іс-әрекеттен алынған кіріс (зиян)
41560
-
-866
11 Салық салуға дейінгі кәдімгі іс-әрекеттен кіріс (зиян)
31704
167
32
12 Корпоративтік табысқа салық
13 Салық салудан кейінгі кәдімгі іс-әрекеттен кіріс (зиян)
22192,8
116,9
22,4
14 Төтенше жағдайлардан алынған кіріс
-
-
-
15 Таза кіріс, пайда
Өнімді өндіруден түскен табыс жылдан-жылға өсетінін көреміз. Жалпы
Таза кірістің бір бөлігі резервтік капиталды қалыптастыруға және
2.3 Облыстың агроөнеркәсіп кешені экономикасының қазіргі жағдайы
Батыс Қазақстан облысының агроөнеркәсіп кешені аймақ экономикасының біршама
Облыстың ауыл шаруашылығы бидай, арпа, қара бидай, тары,
Соңғы жылдары ауыл шаруашылығында экономикалық өсу байқалады. 2000
1 – диаграмма
Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің 2000 жылға салыстырмалы бағамен
Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің экономикасы мен қаржылық жағдайының
Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін көктемгі-далалық және егін жинау
2005 жылы дәнді дақылдар алқабы 2000 жылмен салыстырғанда
Сонымен қатар, астық өндірісі тұрақсыз қалпында қалуда, дәнді
Мал шаруашылығында шошқаны қоспағанда, мал басы мен құстардың
Ірі қара малдың республика бойынша жалпы мал басы
Жүнді тұқымды қой басының қысқаруымен байланысты жүн өнімін
Соңғы он жылдықта ауыл шаруашылығы өндірісінде мал шаруашылығы
2 – диаграмма
Өндіріс салалары бойынша ауыл шаруашылығының
жалпы өнім құрылымы, %-бен.
Өсімдік шаруашылығының үлес салмағы 1994 жылы 65%-дан және
2007 жылғы жағдай бойынша ауыл шаруашылығы өндірісінде 4,2
Соңғы 10 жылда ауыл шаруашылығы өндірушілерінің құрылымын талдау,
3 – диаграмма
Шаруашылықтар санаттары бойынша ауыл шаруашылығы өнімі құрылымы
2005 ж.
1995 ж.
Жалпы өнім құрылымында тұрғындар шаруашылықтарының үлесі - 1995
Негізгі өндірушілер ұсақ тауарлы тұрғындардың жеке шаруашылықтары болып
Облыстың қазіргі ауыл шаруашылығы экономикасы жағдайы өндірістің бәсекеге
- аграрлық бизнестің экономикалық активті субъектілерін қалыптастыру үдерісінің
- аграрлық салада рыноктік ортаның төмендеуі және рыноктік
Ауыл шаруашылығы өнімдері өндірісінің рентабельділігі экономиканың басқа салаларымен
6 – кесте
2004-2007 жылдардағы ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының рентабельдік деңгейі
2004ж. 2005 ж. 2006ж. 2007ж.
ауылшаруашылығы кәсіпорындарының рентабельдігі 2,4 0,3 16,8 -0,7
о.і. өсімдік шаруашылығы 5,5 - 0,2
мал шаруашылығы - 12,7 2,8 -1,0 -
Ауыл шаруашылығы және өнеркәсіптік өнімдердің баға диспаритетінің өсуі
- қор мүмкіндігінің нашарлауы және ауыл шаруашылығы
Ауыл шаруашылығы айналымынан 8 млн. га жер, соның
2007 жылы жалпы қайта өңдеу салалары бойынша азықтық
4 – диаграмма
Тағам өнеркәсібінің өткен жылдардағы
физикалық көлем индексі (%-бен)
2007 жылы 9,1 млрд. теңгеге тағам өнімдері өндірілді,
Ұн өндіру саласында 81,9 мың тонна ұн
Ет саласында ет және ет өнімдері өндірісі 1805
Сүт саласында ірімшік және сүзбе өндірісі 559 тоннаға
5 – диаграмма
2002-2004 жылдарда азық-түлік тауарларын өндіру көлемінің динамикасы (тонна)
Жалпы алғанда, өндірістің өсуіне қарамастан ауыл шаруашылығы өнімдерін
Сонымен бірге, облыстың азық-түлік рыноктарында шетелдік өндірушілер тарапынан
7 – кесте
2004 жылы негізгі азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз етілу
(мың тонна)
Аграрлық сектор тұрғындарды өз өндірісі есебінен нан өнімдерімен,
III-Тарау. Қазақстандағы ауылшаруашылығы кешендерінің қызметін жетілдірудегі стратегиялық бағыттар.
3.1 АӨК салаларын ғылыми қамтамасыз ету және инновциялық
Ауыл шаруашылығы өндірісінің тұрақты өсуіне қол жеткізу, облыстың
АӨК-дегі ғылыми зерттеулер мен инновациялық дамуларды мақсатты қолдау,
Облыстың аграрлық ғылымы Жәңгір хан атындағы Батыс
Осылай, Орал ауыл шаруашылығы тәжірибе станциясы Н.М.Тулайков атындағы
Өндіріске енгізу мақсатында: дәнді дақылдарды өсірудің ылғал қор
Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-нің инновациялық-консалтингілік орталығы емдеу-сауықтыру шараларының
Проблемалар:
Сонымен қатар, ауыл шаруашылығын ғылыми қамтамасыз етуде проблемалар
Бұндай өзара әрекетті ұйымдастыру және қаржыландыру үшін мемлекет
Шаралар:
Бағдарлама 2006-2010 жылдар аралығындағы кезеңде төмендегідей негізгі бағыттар
дамыған елдер деңгейіне жетуге аграрлық ғылымды қаржыландыруды кезеңмен
бастапқы зеттеулерден бастап және ғылыми-технологиялық зерттеулерді өнеркәсіптік жүзеге
агроөнеркәсіптік өндірістің шешуші бағыттарына зерттеулерді шоғырландыру, еліміздің әлеуметтік
АӨК-нің басым бағыттары бойынша берік және қолданбалы зерттеу
3.2 АӨК-ін кадрлық қамтамасыз ету
Қазіргі уақытта АӨК-нің ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын барлық деңгейдегі
Облыстың 4046 ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының ішінде тек 440-ы
Облыстың АӨК үшін кадрлар мен мамандарды дайындаумен 12
Проблемалар:
Ауылдық кәсіптік мектептердің оқыту-материалдық базасы нашар, оқыту мектептерінде
Оқу орындарына 12700 га ауыл шаруашылығы жерлері бекітілген,
Қазіргі ауыл шаруашылығы машиналары мен техникаларының паркі ескірген,
Шаралар:
Қазақстан Республикасының 2006-2010 жылдарға арналған агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты
жоғары білімді: ауыл шаруашылығы өндірісінің инженер-механигі, агротехникалық сервис
орта кәсіптік білімді: ауыл шаруашылығы техникасының қызмет көрсету
Жұмысшы кадрларды дайындау мақсатында Бағдарламада 2006-2007 жылдары Бөкейорда
Бағдарлама шараларында барлық деңгейдегі аграрлық білім беретін мекемелерде
3.3 Облыстың агроөнеркәсіптік кешенін қажетті
Облыстың агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты дамыту және осы Бағдарламада
45 кесте
Бағдарламаның іс-шараларын қаржыландыру көлемі
№ Іс – шара Болжалған шығыстар (млн. теңге)
2006 2007 2008 2009 2010
1 АӨК субъектілері үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта
57,2 117,2 124,3 131,1 165,2 Басқа көздерден
2 Кең ауқымды егістік және жинау техникасын шығару
Басқа көздерден
3 Ауылдық кәсіптік мектептер мен лицейлер үшін қазіргі
40 40 Облыстық бюджет
4 Көктемгі далалық және егін жинау жұмыстарын жүргізу
5 Ауыл шаруашылығы дақылдарының тұқым шаруашылығын дамыту (бірегей
6 Отандық ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне сатылған тұқымдардың
7 Өндірілетін ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі мен сапасын
8 Асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды қолдау 39,9
9 Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне су жеткізу жөніндегі
10 Жерлерді агрохимиялық зерттеу жүргізу 9,0 9,0 9,0
11 Ауыл шаруашылығы дақылдарының сорттарын сынау 3,8
12 Асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдау (жоғары классты
13 Сүт-тауарлы фермаларын құруға несие бөлу 48,5
14 Мемлекеттік қолдан ұрықтандыру пункттерінің қызметін ұйымдастыру
15 Жануарлар мен құстардың ауруларын диагностикалық зерттеулер жөнінде
16 Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарының аса қауіпті
17 Мемлекеттік мал сою пункттерін (алаңдарын) ашу
18 Мемлекеттік мал қорымдарын ұйымдастыру 45 45
бюджет
№ Іс – шара Болжалған шығыстар (млн. теңге)
2006 2007 2008 2009 2010
19 Отандық тауар өндірушілеріне арзандатылған тұқым улағыштар мен
20 Аса қауіпті зиянды организмдерге қарсы күрес жүргізу
21 Зиянды және аса қауіпті организмдердің дамуы мен
22 Карантиндік зиянкестердің өсімдіктер ауруларының және арам шөптердің
23 Арнайы қоймалар (қорымдар) салу және тыйым салынған
24 Тұқымдық және отырғызылатын материалдың сорттық және егістік
25 Астық қабылдау кәсіпорындарында астық қабылдау кезінде бақылау
26 Халықаралық стандарттар талаптарына сәйкестігіне карай өндірісті сертификаттауға
27 Коммуналдық ауыл шаруашылық рыногының жарғылық капиталын қалыптастыруға
бюджеті
28 «Мал өнімдері корпорациясы» арқылы дайындау инфрақұрылымын құру
29 Картоп – көкөніс қоймаларын қайта жаңарту 1,5
30 «Аграрлық кредиттік корпорациясы» АҚ-ның жарғылық капиталын ұлғайту
31 Ауыл кәсіпкерлігін қолдау және шағын кредит беру
32 Қайта өңдеу кәсіпорындарының айналымдағы қаражаттын толықтыруға екінші
33 Ауыл шаруашылғы тауар өндірушілерін көктемгі - далалық
Республикалық бюджет
34 Агроөнеркәсіп субъекталарын несиелендіру кезінде сыйақы ставкасын өтеу
35 Жәрмеңке-көрме іс- шараларын өткізуді ұйымдастыру - -
36 Ет өңдеу кәсіпорнын құру
370
Басқа көздерден
37 Сүт өндеу зауытын құру
450
Басқа көздерден
Жиыны
450 370
Барлығы 3212,9 3270,0 3905,1 3807,9 3657,4
с.і республикалық бюджет 2452,6 2678,0 2804,2
жергілікті бюджет 78,1 129,8 131,6 366,9 426,4
аудандық және Орал қаласы бюджеттері 45 45 45
басқа көздер 637,2 417,2 924,3 901,1 615,2
Бағдарлама шараларын жүзеге асыру үшін жалпы қажетті қаржы
Бағдарлама аясындағы қаржыландыру құрылымы төмендегідей (6диаграмма).
6 – диаграмма
Республикалық бюджет есебінен қаржыландыру
2006-2010 жылдары облыстың АӨК дамытуға республикалық бюджеттен тартылатын
Жергілікті бюджет есебінен қаржыландыру
2006-2010 жылдары Бағдарламаны жүзеге асыруға облыстық бюджет қаржысынан
225 млн. теңге сомасындағы аудандық бюджет қаржысы мал
Басқа көздерден қаржыландыру
2006-2010 жылдары Бағдарлама шеңберінде басқа көздерден 3495,0 млн.
Бұл қаржылардың ішінде техника және технологиялық жабдықтар сатып
Қорытынды және ұсыныстар
Жалпы өнімдер көлемі бойынша, республикадағы ауыл шаруашылық кәсіпорыңдары
«Батыр» ЖШС-нің айналысатын іс- әрекетінің негізгі түрлері
Серіктестіктің жарғылық капиталы 7730 мың теңге. Серіктестіктің жарғылық
3 – кестеден көрініп тұрғандай, өндіріске кеткен шығындар
Мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламасын жүзеге асыру шеңберіндегі мемлекеттік
3000 нормативтік актілер қазіргі талаптарға сай емес, олар
Техникалық сервисті сенімді әрі сапалы ұйымдастыру үшін мыналар
Сервистік жұмысты ауыл шаруашылық кәсіпорындарының өздері немесе
Өсімдік шаруашылығының үлес салмағы 1994 жылы 65%-дан және
Дегенмен, кейбір болжамдар бойынша, егер тамақ өнеркәсібі ірі
АӨК жүйесінде мәліметте жинаудың арнаулы сапасы ретінде стратегиялық
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Назарбаев Н.А. Стратегия-2030.- М.,1997 г.
2. Программа развития сельскохозяйственного производства на 2000-2002
3. Айтуганов Б. Развитие
Транзитная экономика, 1998 г.
4. Баймухамедова Г. Сущность, содержание и функции
5. Баймуратов У.Б. Национальное
6. Гиззатова А.И. Дифференцияция регионов Казахстана по
7. Калиев Г.А. Законодательное обеспечение развития
8. Сейтбеков Л.С. Приоритеты научно-технической политики АПК
9. Мадиев Г. Тенденции развития сельхоз формирований.
10 .Тлеубергенова А. Қазақстан республикасы ауыл шаруашылығы экономикасында
11.Шомкекова Б. Кәсіпкерлікті дамыту мәселелері. // Қаржы-қаражат №
12.Регионы Казахстана, 2002. Статистический сборник/Под ред. А.А.Смайлова.- Алматы,
1З.Казахстан и его регионы. // Ежеквартальный журнал №1.-2003.Г.
14. А.Б. Оспанов. Қазақ ауыл шаруашылығын механикаландыру және
15.Л.С.Сейтпеков Қазақстан агроөндірістік кешенін ғылыми- техникалық қамтамассыздандырудың басты
16.А.К.Күрішбаев. Қазақстан Республикасындағы астық өндірісінің жай-күйі және проблемалары.//Жаршы
17. А.А. Колашников, М.М. Мүсекенов. Ауыл шаруашылықтың қазіргі
18. А. Мұқашев. Ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық тиімділігін
19. Н. Я. Коваленко. Экономика сельского хозяйства. Курс
20. Казахстан и его регионы.// Ежеквартальный журнал №
21. М. Н. Малыш. // Аграрная экономика. Учебник.
22. Н. А. Попов. Экономика сельского хозяйства. Учебник.
23. Қ. Е. Құбаев, Ж. О. Ихданов, А.
24. Ескараев. О. К. « Агропромышленная интеграция: проблемы,
25. Еспаев. С. С. «Углубление аграрной реформы: проблемы,
26. Қ. Р. Президентінің Жарлығы, заң күші бар
27. Медеубеков Қ. Ұ. «Қазақстан агроөнеркәсібі: экономикасын ұйымдастыру
Өнім Өндіріс Ұлттық норма бойынша қажеттілік Қалдық
Жетіспеушілік(-)
нан өнімдері 276,9 170 106,9
картоп 32,7 50,2
көкөніс 31,6 36,5 - 4,9
бақша дақылдары 14,0 14,8
ет (сойылған салмақта) 32,3 31,3 1,0
сүт 208,8 208,0 0,4
жұмыртқа, млн. дана 51,9 57,7 -
1994 ж.
5