КІРІСПЕ 4
1 ҚАҚТЫҒЫСТАРДЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖОЛДАРЫ 6
1.1 Қақтығыс ұғымы 6
1.2 Этнополитикалық және этнос аралық қақтығыстардың табиғаты, мәні және
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАС ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЭТНОС АРАЛЫҚ ҚАҚТЫҒЫСТАР 29
2.1 Халықаралық қатынастар жүйесіндегі СҰАА-ғы этнос аралық қақтығыстың Қытайға
2,2 Босния мен Герцеговина, Грузия және Осетиядағы этнос аралық
2.3 Этнос аралық дауларды ескерту және реттеу бойынша қазіргі
ҚОРЫТЫНДЫ 72
КІРІСПЕ
Зерттеудің өзектілігі. Қазіргі кезедегі халықаралық қатынастардың дамуынадағы аса маңызды
Мұндай түрдегі қақтығыстарды шешудің ортақ әдістерінің өндіруі көкейкесті сипат
Демек, этнос аралық қақтығыстардың
Халықаралық-құқықтық көзқарасы бойынша этнос аралық қақтығыстар ылғи шекаралары ортақ
Зерттеудің мақсаты: этнос аралық қақтығыстардың ерекшеліктерін және оның реттеуінің
Біз жұмыстың жазылу барысында келесі міндеттерді ұсынамыз:
қақтығыстарды зерттеудегі теориялық жолдарын талқылау және қақтығыстар ұғымы мен
этнос аралық қақтығыстарды және олардың ерекшеліктерің талдау. Сонымен бірге,
Зерттеудің объектісі: этнос аралық қақтығыстардың үрдістердің себептері және ерекшеліктері
Зерттеудің пәні: халықаралық қатынастарға этнос аралық дауларын саяси-құқық ықпал
Тақырыптың зерттеу деңгейі: дипломдық жұмысты әзірлеу барысында әр түрлі
Зерттеудің әдістері:
зерттелудің мәселесі бойынша ғылыми көздерді зерттеу, өңдеу және талдау;
халықаралық қатынастарға арналған саясаттану, әлеуметтану, психология, қақтығыстану ғылыми әдебиеттерді,
Зерттеудің ғылыми жаңалығы және тәржибелік қажеттілігі: этнос аралық
Осыған байланысты автормен этнос аралық қақтығыстар тудыратын мәселелердің көпшілігі
Дипломдық жұмысты тәжірибелік жазу базасы халықаралық-құқықтық келісім
Жұмыстың құрылымы: кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттің тізімінен
Кірспеде жұмыстың ғылыми жаңалығы, құрылымы, мақсаттары, өзектілігі,
Бірінші таруда мәселенің теориялық тұрғысы мінезделеді: "этнос аралық қақтығыс"
Екінші тарауда этнос аралық қақтығыстардың географиясымен таныстырып, этнос аралық
Пайда болған этнос аралық қақтығыстардан шығу жолдарын, әдістер және
Зерттеудің нәтижелері қорытындыда қорытылған.
ҚАҚТЫҒЫСТАРДЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖОЛДАРЫ
Қақтығыс ұғымы
“Демократия және этникалық қақтығыс мәселесі әлемнің картасын қайта пішкенде
Доналд Хоровиц
Белгілі бір уақытқа дейін тәжірибеде арнайы қақтығыс туралы білімдері
Бұдан қоғамға айтарлықтай мағыналы болатын, өзара келісімде және гармонияда
Ғылым қақтығысқа келесі анықтама береді: «Қақтығыс бұл- оппоненттердің
Қақтығыс деп (латынша "соқтығысу") адамдар, әлеуметтік
Қазіргі ғылымда қақтығыс деп, жеке адамдар, саяси партиялар, қоғамдық
Қақтығыстар жетілу дәрежесі, оларды шешу өткірлігі бойынша өзгешелене алады.
Этнос аралық қақтығыстардың ерекшеліктің түсінуін маңызды сұрағы - бұл
Осылай, молдавандықтар оларда орыстармен немесе украиндіктермен жан-жал жоқ деп
Этноәлуметшілер этнос аралық кернеуліктің негізінде
Бүгін қақтығыстар мәселесімен ғылымның бірнеше облысы шұғылданады. Бұл әлеуметтану,
Қақтығыстарды белгілі зерттеушілерінің бірі Ф.М.Бородкин, өзінің келесі түсінуін ұсынады:
Қақтығыс бұл жерде өзара
Американдық социолог Д.Ж.Тернер қақтығыстар өкіметтің, қорлардың жеткіліксіз кезде
Ұйымдасқан қақтығыстың негізгі себептерінің бірі өкімет қорлардың дефициті, сонымен
Зорлықпен ұйымдастырылған қақтығыс формалар ұйымдастырудың түбегейлі өзгерістерін
Қақтығыст 4 белгісі бар:
Қақтығыс бұл - адам арасындағы арақатынастардың қасиеті, оны
Қақтығыс бұл- әсерлердің ауызша және ауызша емес деңгейіндегі
Қақатығыс бұл- адамның ішкі психикалық күй жағдайы.
Қақтығыс бұл- психикалық кернеуліктің күйі ғана емес, спорттық бәсекелестіктен,
Қақтығыс физикалық зат болып табылмайды және өз бетінше өмір
Қақтығыс субстанциялық құбылыс емес, бұл бір нәрсенін әсері болып
Георг Зиммель қақтығыстардың оң зардаптарын белгілейді: бұл әлеуметтік
Зиммель қоғамдағы жан-жал әрқашан болатын және бой бермейтін қатынас
Егер Маркс қоғамының әлеуметтік құрылымын үстемдердің және қол астындағылар
Әр түрлі білім аяларының зерттеушілері қақтығысқа әр түрлі анықтама
Қақтығыстарды келесі негіздер бойынша классификациялауға болады:
- олардың әсер етудін аймақтар және аумақтардан. Мұнда ең
- олардың нормативтік дәрежесі және регуляциясының сипаты бойынша;
- сапалы мінездемесі, тараптардың қатысуындағы әр түрлі дәрежесі,
- уақыттық мінездемелер (уақытша) бойынша: ұзақ немесе қысқа
- басқару тәртібінің ұйымдастырумен, талпынысы. Осы жағдайда үкіметтік секілді
Қақтығыс пайда болады, жүргізіледі, шешіледі, бірақ оның зардаптары әрдайым
Әрбір адам ахуалды өздігінше қабылдайды. Мысалы ерлі-зайыптар өмірдің құрылысына,
Бұл және тағы басқа ахуалдардан жан-жал туу үшін тек
Бірінші кезен бұл- тараптардын бір сөзге келе алмауы, яғни
Әдетте "жауынгерлік әсерлер" өзара айыптау, тіл тигізулер кезеңге көшіп,
Қақтығыстар қоғамның тұрақтылығына қауіп тудырса да, дегенмен олардың позитивті
Неміс қақтығыстану мектебінің өкілдердің бірі саясатанушы Р.Дарендорф пікірі бойынша:
Қоғамдағы даулардың кез келген деңгейі және түрі- кешенді құбылыс.
Әдебиетте даулардың үш зертелу деңгейлерді ерекшеленеді: іргелі теориялық, орташа
Сәйкесінше конфликтологияның функциясын да танып білу керек
теориялық-таңырлық;
аналитикалық;
болжамдық - басқарушлық.
Қақтығыстынудың іргелі теориялық мәселелерінің өңдеуі әлеуметтік ғылымдардың дамуына үлес
Ғылымда бұл феноменнің анықтауларынын көп жиын жиналды, ол даудың
Сонымен бірге қақтығыстардың жеке түрлерін ерекшеленудін әр түрлі жолдар
1. мемлекетаралық деңгей болып жатақан даулар (Қырым туралы сұрақ
2. Мемлекеттің ішіндегі даулар:
2.1. жергілікті тұрғындардың азшылықтары арасындағы даулар(мысалы, Әзірбайжан және Дагестанындағы
2.2. тұрғынның келімсегінің қауымдарын тартатын даулар;
2.3. зорлықпен ауыстырылған азшылықтарды тартатын даулар (Қырым татарлары);
2.4. бұрынғы автономды республикалар және үкіметтердің арасындағы қатынастардың қайта
Орта Азиядағы (Ош, Фергана) жалпы қоғамдық зорлық акттілерге қатысты
Ұлтаралық дауларды типологияның толық варианттарының бірін Я.Этингер ұсынды:
1. аймақтық даулар, әдетте бұрын бөлшектенген ұлттарды қайта бірігуімен
2. тәуелсіз мемлекеттік формасын жасау барысында этникалық азшылықтар өз
3. аласталған халықтардың аймақтарынның құқықтық қалпына келтіруге қатысты даулар.
4. Көршілес мемлекетке жататын аумағын өзіне бір немесе екінші
5.Кеңес мерзімі кезінде іске асырылған аймақтын кез келген
6. Экономикалық мүдделерінің соқтығысулары салдарынан пайда болатын даулар, бетке
7. Метрополияға қарсы көп жылдық ұлт-азаттық күрестің тарихи сипаттың
8. Басқа республикалардың аумақтарында аласталған халықтардың көп жылдар өмір
9. Лингвистикалық даулардың (қандай тіл мемлекеттік, ал басқа тіледрдің
Этнос аралық даулар (оларды жие жай ғана этникалық деп
Мұндай даулардың түсінуге арналған маңызды сұрақтарының бірі - этникалық
Даулы жағдайларда адамдар қауымынын арасындағы этникалық негізінде пайда болатын
Кейде даулы жағдайды оның элементтері арқылы ұсынады: олардың сәйкес
Әдетте дауларды талдау барысында төрт негізгі дәреже ерекшелейді: даудың
Олардың әрқайсысын қысқаша қарап шығамыз.
Дау құрылымның әр түрлі түсінігі бар. Осылай, келесі ұғымдарды
Психологиялық құрылымда қақтығыстың бірнеше
1.Таңымдық компоненттер. даулы тараптардың әрбіруінің ерекшеліктерін өзара қабылдауы; шешім
2. Даудың эмоциялық компоненттері қатысушылардың қайғыруларын жиынтықтары болады.
3. Ерікті компоненттер даудың қатысушылардың алалықтарды және тараптардын қарсы
4. Даудың себеп компоненттері оның
Сонымен қатар, даудың құрамына даудың пәнін қосады, оның астында
Біріншіден, материалдықпен қатар психологиялық бола алады.
Екіншіден, ол әрдайым қарсы күресу қатысушылары үшін маңызды.
Үшіншіден, даудың пәні нақты даудағы заттың анықтауының жанында түбегейлі
Даудың динамикасы. Жалпы алғанда даудың динамикасының схемасын жеті кезең
1 ) қақтығысқа дейінгі кезең;
2 ) нақты даулы жағдай пайда болуға қатысты кезең;
3 ) дамудың зияткерлік кезеңі;
4 ) дамудың кризистік кезеңі;
5 ) қарсы әрекеттегі кернеуліктің басылуы;
6 ) мінез-құлықтың ресми және бейресми бағаларының салыстыруы;
7 ) даудың шешілуі немесе тараптардың бірлерінің одан шығуы.
Даудың функциясы. Әдетте даулардың екі функциясын бөледі: деструкциялды және
Конструктивтік дау оппоненттер этника нормасынан, іскер қатынастардан және
Деструкциялы дау екі жағдайда пайда болады: тараптардың бірі басқа
Конструктивтік даулардың себебі:
- жұмыстың қолайсыз жағдайлары;
- еңбекақы төлеу жүйесінің жетілмегені;
- еңбектің ұйымдастырудағы кемшіліктер;
- жұмыстың ырғақтылықсыздығы;
- мерзімінен тыс жұмыстар;
- технологияны білместігі (әсіресе қызметкердің еңбек ақысы азап шегетін,
- міндеттердің және құқықтардың сәйкессіздігі;
- міндеттер бөлінісіндегі айқындықтың жоқтығы, жеке алғанда лауазымдық нұсқаулардың
- еңбектік және атқарушы тәртібінің төмен деңгейі;
- даудық (яғни даудың пайд
Конструктивтік дауды шешудің оң жағы - ең алдымен оның
Деструкциялы даулар жетекшінің және қызметкерлердің бұрыс амалдарынан, сонымен бірге
Даулардың типологиясы тек қана әдістемелік емес,сонымен қатар тәржибелік рөлді
1.Шынайы дау.
2.Кездейсоқ немесе шартты дау.
3.Орын ауыстырған дау.
4.Қате телген дау.
5.Бүркеме (жасырын) дау.
6.Жалған дау.
Бұдан басқа, "іскер" және " позициялы"
Іскерлік даулар қақтығыстың өзара әрекеттесудегі пәндік мазмұнына жатады.
Позициялық даулар қақтығысқа қатысушылардың қарым-қатынастың өзгеруіне бағытталған.
Сайып келгенде, даудың мәннің түсіну үшін бізде екі маңызды
1.Даулы жағдай - бұл адамның қазір қандай қайшылықтар бар
2.Дау бұл- үйлесімді емес мақсаттары және мүдделері болатын адамдардың
Дау жие ысақ заттан пайда болады: сәтсіз айтылған сөз,
Дауды түсінудегі функционалдық жол этноқақтығысшылардың көпшілігіне тән. В.А.Тишков этнос
Л.М.Дробижев этникалық даудың функционалдық негізің атап өтіп, этникалық негізінде
А.Ямск этникалық дауды ұжымдық әсерлер сипаттамасы арқылы анықтайды: «Этникалық
а) өлкеде басталған этнотандау эмиграциясы;
б) көрcетілген этникалық топ мүдделеріндегі жағдайдың өзгерістерінің жасайтын саяси
в) басқа жергілікті этникалық топтардың басқа өкілдер өз мүдделерінің
З.В.Сикевич өзінің этникалық дауын анықтамасында этникалық және саяси кеңістіктер
Этникалық қақтығыс - этнос аралық қайшылықтардың белгілі бір шешімге
Қазіргі өмірде негізгі орынды ұлттық - этникалық даулар орын
Бүкіл әлемде этникалық мәселелердің асқынуы этникалық даулар саласындағы әдістемелік
1. Даулық өлкенің ұлттық құрамы (оның ықтималдығы араласқан аймақтарда
2. Қоныстанудың түрі (оның ықтималдығы үлкен қалаларда жоғары);
3. Жас өлшемі (шеткі полюстар: "жас-кәрі" даудың ықтималдықтарды жоғары
4. Әлеуметтік жағдай (даудың ықтималдығы кірмелер болған жағдайда жоғары
5. Білімнің деңгейі (даудың түбірлері білім деңгейінін төмен болуында,
6. Саяси көзқарастар (даулар радикалдарда едәуір жоғары ) [9].
Этнос аралық даулар қандайда болмасын себептермен шақырлыса да, олар
Біріншіден, ұлттық саясаттың маңызды деформацияларының жариялылығы және соңғы
Екіншіден, елдегі экономикалық жағдайдың нашарлану нәтижесінде, сонымен бірге әр
Үшіншіден, кеңес халықтардың еркін федерациясы жасалған негіздерінің мемлекеттік құрылымның
Ұлтаралық даулар тектің сипатына мінездемесіне және себебіне байланысты былай
Әлеуметтік-экономикалық (жұмыссыздық, еңбекақының, әлеуметтік жәрдемақылар тоқталуы және төлемеуі, азаматтардың
Мәдениет- тіл (қорғауға қатысты, ана тілінің қайта туумен және
Этнодемографиялық (тұрғындардың санының салыстырмалы өзгерісі, яғни қоныс аударушылар, босқындардың,
Этнотерриториялық- мәртебелі (халықтардың тарптарын орналастыру барысында мемлекеттік немесе әкімшілік
Тарихи (өктемділік «басшылық ету- бағынушылық» қатынас болған соғыстар, тарихи
Діни және конфессия аралық ( қазіргі діни тұрғындар айырмашылықтарын
Сепаратисттік (өзінің тәуелсіз мемлекеттін жасауға талап етеуге немесе мәдениетті-тарихи
Этнос аралық дауларды пайда болуы саясаткерлердің, ұлттық лидерлердің, БАҚ-тың
Этнос аралық дауларды классификацияда екі қағида бар: бірі -
Этнос аралық дауларды жүйелегендердің алғашқылардың бірі Э.А.Паин және А.А.Попов
Э.А.Панин және А.А.Попов дауын басқа түрің "идеялардың дауы" деп
Даудың үшінші түр - әсерлер дауы. Осы түрге соқтығысу
Келтірілген типологизацияға байланысты, онда дауларды кезеңі немесе формаларын бөлуге
Бірінші түр - одақтас республикалардағы тәуелсіздік үшін күресуге өсіп
Дауларды екінші түр - одақты және автономды республикалар, автономды
Даулардың үшінші түр - экстерриториялық. Әдетте бұл реттеуге қиын
Әрине, барлық емес айтылғаны талаптанулар дауларға өсіп кетепейді. Мамандардың
Этнос аралық даудың көзі ретінде, оған этникалық мобилизациялық идеяны
Аймақтық даулар қуғындалған халықтардың қатынасындағы жүрістерін ақтайтын процесстерде жиі
Төртінші түр - топ аралық (қоғам аралық) даулар. Осы
Екібастан, даулардың типологизациясы шартты болып табылады. Өйткені бір дауда
Сонымен, қақтығыс - бұл екі немесе бірнеше адамдардың қарама-қарсы
1.2 Этнополитикалық және этнос аралық қақтығыстардың табиғаты, мәні және
Соңғы он жылдықтарда дүниежүзілік саясаттағы ұлттық фактордың рөлі өсіп
Әлемде 5000 нәсілдерден астам, олардың 269-ы бір миллион адамнан
Этноұлттық қатынастардың таза түрі болмайды, олар саяси, әлеуметтік, діни,
Нәсіл (грек тілінен etnos-тайпа, халық) - ортақтық тектерге (қан),
Ұлт (латынша natіo-тайпа, халық) –тегінің пайда болуы тарихында қалыптасқан
Ұлттардың пайда болуы, олардың саяси ұйымы және дербестіктің дәрежесінің
Ұлттық қатынастар - бұл ұлттық- этникалық дамыу субъекттілердің арасындағы
Ұлттық қатынастарда басты сұрақ, бір жағынан, бұл- тең құқықтық
Ұлттық даулардың (немесе этникалық-ұлттық) табиғаты нәсілдер және ұлттардың сипатынан
Мүдделердің қысым жасауы өмірдің әр түрлі облыстарында айқындала және
Оны іске асыратын ұлттық идея, нақты ұлттық ортақтықпен әрдайым
70-90-шы жылдарда дүниежүзлік қоғамдық-саяси ойлауларда этнополитикалық идеялар және әр
Өзімен-өзі этникалық қайта туу этникалық дау болып табылмайды, дегенмен
Этнополитикалық дауларды конфликтологияда ұйымдастырылған саяси әсердің нақтылы деңгей сипаттайтын
Қазіргі даудың этносаяси өлшемнің қасиеті, дау- этнос аралық қайшылықтардың
Ғылыми әдебиетте этнополитикалық даулардың себептердің талдаудын екі жол бар:
Бірінші-әлеуметтік. Даулардың себебі әлеуметтік топтар және жіктердің этникалық параметрлерінің
Екінші - саясаттық. Орталық ықылас ашық дауды деңгейге дейін
Этнополитикалық дауларын пайда болуының себептерінің көп ғалымдар қарастыру кезінде,
Дейчтің айтуынша, жаңғырту этникалық сананы іске қосады, ұлттық автономияға
Этнополитикалық дауды детерминация мәселені қарастыра отырып, М.Гектер "ішкі отаршылдық"
1) көп ұлттық мемлекеттің этникалық шеттегі топтарының оның бір
2) этникалық топтың мүшелерінің бұл құр қалғандығының ұғынуы, ұжымдық
3) бұл қоғамның қарсы ұлтшылдықтың құрастыруы "ішкі отаршылдық" жаншылатын
Этнополитикалық дау тудыратын себептерді нәсілдердің тарихында және ұлттық санада,
Қиратылған әлеуметтік байланыстарда ұлттың рөлі екпіндейді. Этнорталықтар ағымдарың әр
Этносаяси дау мүмкін тудыратын себептердің бірі ретінде-"этникалық ынтымастықтың политизациясын"(Ч.Форестер)
Этносаяси даулардың жағдайын байланысты көздер:
1) жоғарғы саяси өкіметтің тез әлсіретуі немесе сыртқы қауіптің
2) этнос аралық қатынастардың тарихи мұрасы;
3) этникалық топтың ішкі шеңберіндегі жетекшілік үшін күресуі;
4) экономикалық ахуал;
5) этнополитикалық даулардың ошақтарындағы саяси және ортақ мәдениеттің деңгейі
Нәсіл ерекшелігі- мәдениеттің тіл, психологиялық, бар болмысымымен, эстетикалық тағы
Ұлттық - этникалық стероптиптер балалық шақтан бойға сініріліп, есті
Этнос аралық даулар әр түрлі нәсілдер жеке өкілдер, әлеуметтік
Мысалы: бұрынғы Югославиядағы азамат соғысының бас сарыны, мамандардың пікіріншелер,
Тұрмыстық деңгейде нақты бір нәсіл
Нормалармен және құндылықтардың арасындағы даулар жие әртүрлі мәдениеттер құндылықтардың
Бұл тұрғыда миграциясы жоғары өлкелерде қақтығыс жие пайда болады.
Нақты өмірдегі даулардың таза этнос
Соңғы он жылдықтарда қазіргі заманның этникалық парадокі деп аталатын
Әр түрлі нәсілдері арасындағы дауларды реттеуде барысында барлық факторларды
Этникалық даулардағы ерекшеліктерінің көпшілігі әлеуметтік мәдениет сипатта болады. Мысалы,
Нәсілдің этникалық топ немесе жеке өкілі рухани көрсеткіш бойынша
Діншілдіктің мәселесімен шұғылданатын зерттеушілер дін этникалық топтар бөліп қана
Дүниежүзілік қақтығыстануда этнос аралық даулардың себептеріне біртұтас тұжырымдамалық көзқарас
Ұжымдық әсер арқа сүйейтін зерттеушілер қорлар өкіметке айнала ұсынылатын
Батыста С.Хантингтонның "өркениеттердің соқтығысуы" тұжырымдамасы үлкен ықпалмен
Сонымен бірге этнос аралық қатынастардың контекстіндегі түсінілетін жеке-сезінілетін және
Қазіргі нәсіл туралы ғылымда этнос аралық қақтығыстың анықтауларын
Бүгінгі күнге этнос аралық даудың (конфессия аралықлық) феноменнің анықтауына
Бүгінгі күнге этнос аралық дауларды бір ізге салған классификациясы
Этнос аралық дауларды классификацияның басқа түрі - қарсы күресетін
Этнос аралық даулар сонымен бірге қарсы күресетін тарап декларация
Әлбетте, этнос аралық даулар бос
Бұл әлеуметтік-психологиялық мехонизімі келесігіндей болады. Бұл топтың топ аралық
Арақатынастардың бұл түрі тарихи барлық
Топтарды этникалық белгі бойынша біріктіруі мынадай негізде болады:
- өз руластарының орнына «бөгде», келімсек, тұрғылықты емес адамдарды
- тұрып жатқан аумақты қорғау,титулді ұлттардың, этникалық топтардың территориялық
- табыстың қайта бөлуі туралы талаптар;
- осы аумақтарға тұрғындар басқа топтарының "бөгде" деп танылатын
Мына барлық белгілер топтық жаппай әсерге арналған бір артықшылықтарға
Мысалы, егер екі топтың мүддесі кезігіп қалғанда және бұл
Дауды эскалацияның үрдісінде сонымен бірге келесі әлеуметтік-психологиялық заңдылықтар
- тараптардың арасындағы коммуникацияның көлемінің кішірейтуі, жалғанның информация көлемінің
- бір- бірі туралы мәліметтің бұрмалалған қабылдауы;
- жанжал және күдіктенудің құрылуы, "дұшпандық жаудын" бейнесінің пайда
- бір жақтың екінші жақты жоюға немесе жеңіліс есебінен,
Сайып келгенде, әлеуметтанудың мақсаты ең алдымен сол даулы жағдайда
Этникалық даудың формасын анықтаудың ең
Аймақтық соғыстар(олардың ішінендегісі алтауы ұзақ-бірнеше айдан кеме емес), яғни
Қысқа мерзімді қарулы соқтығысулар, олар бірнеше күн болып және
Басқа дауларды қаруланбағанға жатқызылған. Оларды Орталық кеңестен кейін кеңістікте
Даудың пайда болуына манифестеуші формаларына, митингтер, демонстрациялар,
Бұрын айтылғандай даулардың идеологиялық формасы бар, онда "идеялардың дауы"
Көрcетілген даудың әр бәр формалары "қатысушы кейіпкерлермен" немесе негізгі
Дауларды дамытудағы ерекше рөлді, соның ішінде оған жаппай форма
Қарастырылған этникалық даулардың динамикасының әсеріне және күйіне әсер ететін
Барлық жоғарыда атйтылғандарды жалпылай отырып келесі қорытанды шығаруға болады:
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАС ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЭТНОС АРАЛЫҚ ҚАҚТЫҒЫСТАР
2.1 Халықаралық қатынастар жүйесіндегі СҰАА-ғы этнос аралық қақтығыстың Қытайға
Орталық Азиядағы мемлекетаралық даулардың потенциалдық ошақтарыдың бірі ұйғыр ұлттық-
Синьцзянды қытай тілінен аударғанда "жаңа шекаралар", яғни жаңа табылған
XІX-ші екінші жартысыдағы еуропалық державалардың Қытайдағы ықпалдың саласында да
Қытайдың өмір XX ғасырдын көбіне дейін, тұрмыс деңгейі төмен
КСРО-ның ыдырауы бұрынғы республикалардың арасындағы саяси және экономикалық байланыстарға
Қытайдың орталық үкіметі соңғы жылдар ішінде Орталық Азияда кең
Қытайдың үкіметі соңғы жыл ішінде Синьцзян инфрақұрылымның қалпына келтіру
Қазақстан және Қытай халықаралық құқығына танымал қағида негізде екі
Біздің көз қарамыз бойынша, осы
- Фергана жазығы- Тарим ұнғыласы (Коканд, Ош);
- Турфан – Хами – Урумчи;
- Құлжа – Жоңғар жазығы- Жетісу (Алматы ).
Бұл бағыттар аймақтық геосаясат тепе-теңдігі ретінде ерекшеленген. Аталған жерлер
Мұқият талдауда синьцзянның сепаратисттарының белсенді қызметінің мерзімдері,
Синьцзян сепаратизмі этникалық және діни сипатты алады, ал оның
Батыс аймақ- Әндіжан, Коканд қалаларды,
Солтүстік аймақ - бұл Жетісудің дерлік барлық аумағы, Жоңғар
Шығыс аймағы кіші-гірім және ерекше белсенділікпен айырылмайды. Синьцзянаның солтүстік-шығыс
Көрcетілген аудандар сепаратист қозғалыстарының өзі
Ферган «синьцзян оқдәрі кеспегі» «бикфорд бауы» шындығында болып табылады.
Бүгінгі ахуал сол оқиғалардан әлдеқайда күштірек айырмашылығы болады, дегенмен
Сонымен қатар фергандықтар да, Қашғар, Учтурфаның, Ақсу және Хотан,
Қашғар және Ферган діни топырақта потенциалдық этнос аралық даулардың
Солтүстік аймағы ҚХРдың орталық басқаруды саясатына қарсы белсене қатысады.
Франс-Пресс осы агенттіктің мәліметтері бойынша, Қазақстанда төрт жасырын Үйғыр
Кульджи және Үрумшінің ұйғырлары және Жетісу ұйғырларының орнықты байланыстары
Керісінше, ресми Пекин қазақстандық өкіметтерді синьцзян сепаратисттарын қолдайды деп
Бұл факт бізге солтүстік жақтағы сепаратисттердің қоятын талабы этникалық
Қазір Батыс және Шығыс аймақтарында ұйғыр сепаратизмнің бас идеологиясы
Ұғыр азаттық қозғалыстардың эпицентрі СҰАА-ғы орталық аудандарды қамтиды, үлкен
Негізінде қарулы шерулердің көпшілігі Үрумшеде өтсе де, СҰАА-ның солтүстік
Сайып келгенде, ұйғыр сепаратист қозғалыстарының саяси әлсіздігінің бас себебі
Тарих жергілікті тұрғынына қатынсты қате таңдлған саясат көбінесе тап
Әрине, барлық айғақтары синьцзянаның тәуелсіздігінің алу негізгі мақсат етіп
Шетел ұйғыр ұйымдары 60-шы жылдардың ортасында пайда бола бастады,
Тап сол эмигранттар, әсіресе солардың ішінен ШТР-да басқарып отырған
Әдеттегідей, ұйғыр шетел ұйымдарының жетекшілерінің екінші топтар саяси себептер
Ұйғыр шетел ұйымдарының жетекшілерінің үшінші тобына 90-шы жылдар эмигранттары
Шетел ұйғыр ұйымдарының қызметті 80-ші жылдардың аяғына дейін өзіне
Маңызды ықпал геосаясат факторы да көрсетті. Бұл Түркия және
Өлкедегі АҚШтың мақсаттарыні дәлдей М.Олкотт, сол кезде Дж.Буш президенттің
АҚШ-қа өлкеде бірнеше стратегиялық міндеттерді шешуге маңызды болды. Біріншіден,
Мына барлық факторлар ҚХР СҰАА-ғы жасырын ұйымдармен қатар шетел
1992 жылдың 12-14 желтоқсаны. Стамбулда "Шығыс Түркістаны" бірінші бүкіләлемдік
Құрылтайда ТШТР-дың басқару жетекшілері тағайындалды, өзінің құрамына, президентті, Тұрақты
Қазіргі кезде ТШТР-дің мүшелермен әлемнің 14 мемлекеттерінен 18 ұйғыр
Саяси :
- бейбіт және демократиялық әдістермен үкімет және үкіметтік емес
- қуудағы тибеттің үкімет өкілдерімен, Моңғол және Тайвань елдердің
- Орталық Азия елдеріндегі ұйғырларға қатынасын, Шығыс Түркістанының әлеуметтік-экономикалық
- ҚХР-дың үкіметін үнемі, ұйғырлар қоғамының қанағаттанбаушылығы туралы Шығыс
- лоббист жұмысы және PR-ұйымның қызметіндегі Қытайдың коммунистік үкіметіне
-Адам құқығының бұзушылығы мәселесімен жұмыс істейтін ұйымдарға және үкіметтерге
- Батыс және ислам елдерін үкіметін және ұйымдарды өздерінің
- Шығыс Түркістанындағы адам құқығының бұзушылықтар туралы қарарлардың қабылдануына
Ұйымдастыру :
- ортақ саяси басқарумен Шығыс Түркістанынан эмигранттары және топтарын
- ұлттық қозғалыстың саяси бағытының маңызды элементтерінің Шығыс Түркістанында
- Шығыс Түркістанының халықтарының мүдделері және халықаралық құқықтың талап
Насихаттау және жариялаулар төңірегінде:
- Шығыс Түркістанының халықтарының әділдігін насихаттау; олардың мәселелеріне, адам
- Қытайдағы тәртіптің маңызды өзгерістерінің жағдайдағы
- Үйғыр мәдениеттің популяризациясы, тарих, өркениет, білім, денсаулық және
- периодты шығарулар, кітап және газеттер, семинарлар және халықаралық
- Шығыс Түркістанының халықтардың ауыр жағдайларын жариялылықтың беруі мақсаттарында
Ұйғыр эмиграциямен жұмыстың төңірегіндегі :
- ұйғырлардың экономикалық және білім беру дамуына көмектесу; жаңа
- босқындардың істері бойынша айналысатын халықаралық агенттіктермен жұмыс қатынастарын
- ұйғыр диаспораның тіркеуі бойынша бүкіл әлемдік орталық жасау,
Тіпті Құрылта мәжілісі Еуропарламент ғимараттында өткені қуанышты жайт. Алайда,
Шетел ұйғыр ұйымдарының қызметі ресми Қытайдың басқаруын және қытай
2009 жылдың 5 шілдесінде Қытайдың (СҰАА) Синьцзян ұйғыр автономды
Тарихи осындай. 2009 жылдың 26 маусымда Гуандуның провинциясының Шаогуан
Студенттер, жергілікті тұрғындар және келушілер жаппай қанды соғыс және
Бұл ұйғырлардың, жергілікті халықтардың тағы басқаларының демонстрациялары, наразылықтар және
- тіл бейімделуі. 2005 жылдан бастап ұлттық мектептерде "екі
- жұмысқа қабылдау барысында тіл бойынша кемсіту, әсіресе, өнеркәсіпте
- тұрақты қызметкерлерге діни салттардың жүруге мұсылмандардың қудалауы, сонымен
- "туулудың жоспарлануы" немесе туудың жүзеге асырылуын қатты бақылау,
- СҰАА-ға Қытайдың ішкі аудандарынан этникалық қытайлықтардың жоспарлы және
- барлық жерде адам құқығынын бұзушылық және саяси қудалаулар.
Синьцзян діни, этникалық және әскери негізде болатын даулы потенциалдық
Алайда, біздің ойымызша "синьцзянның мәселесін" өлкеде орналысқан ұлттық азшылықтар
Пекин қоныс аудару және туулуды шектеуі саясат жолымен бұрынғы
Қытай тараптары қазақтардың және Шығыс Түркістанының халықтарының позицияның жақындасуы
Сонымен бірге бүгінгі таңда Қытай Қазақстанды стратегиялық одақтас сияқты
Қорыта келгенде, "синьцзян сұрағы" Орталық Азиядағы қытай саясатының тежегіш
"Қытай фактор" Оңтүстік Азиядағы соңғы ядролық жарылыс арандатқан және
2,2 Босния мен Герцеговина, Грузия және Осетиядағы этнос аралық
Балкандар бүгін - қайшылықтардың ең күрделі түйіндері, олар өз
Алты республикадан тұратын Югославияның Социалистік Федерациялық республикасының құру барысында,
Діни факторға сүйене отырып американдық политолог С.Хантингтонмен келісесін,
Діни фактор Югославия дауындағы негативті рөлді ойнады, ол адамдарды
Өз кезегінде, сонымен бірге православие сербтерде дау уақытында мемлекеттік
Аймақтық, мемлекетаралық даулармен сабақтас этникалық даулар пайда болды. Бұл
Босния дегенмен азамат соғысыннан құтылудың сәті түспеді. Боснияның дауы
Бұл оның ыдырауын сақтап қалуға талпынысы болды. Дегенмен зорлықпен,
Босния және Герциговина аумақтағы ұлтаралық араздығын тұтандыруға 1992 жылдың
1992 жылдың 15 маусымы Хорватия және Босния және Герциговина
Босния және Герциговина мұсылмандармен ынтымастық көп ислам елдерінің өкілдері
Жалшылық босниядағы соғыстың ерекше белгілерінің бірі болғанын атап өтуге
1993 жылдың екінші жартысында хорваттармен және мұсылмандардың арасындағы қарсы
Халықаралық бірлестік, боснияның дауын реттеу бойынша бейбіт жолымен талпыныс
Ресми Белград оның президенті Милошевич (санкциялардың жұмсартуы ауыс-түйістеге) Вэнс-Оуэн
Негізінен, 1993-1994 жылдарының басындағы Босния және Герциговинадағы жағдай өте
1993 жылдың ортасынада Босния және Герциговинада бейбіт реттеуді жаңа
Сараевоның қайта басталған атыстары артынан 1993 жылдың желтоқсанында сербтермен
Женевада 1994 жылдың мамырында Ресей, АҚШ, Ұлыбритания, Францияның, ФРГ,
1995 жылдың 28 тамызында сараевоның Маркаланың нарығын зымырандармен атқылаған.
Әйтсе де, 1995 жыл Сараеводағы оқиғалар тамыздың соңында Босния
Бейбіт келіссөздер қарашада Дейтонда (АҚШ, Огайо штаты ) бітті.
Дейтон келісімі дау тоқтатылып, әлемдер
Р.Караджич және Р. Младич өз орындардан кетуге мәжбүр болды.
Боснияның сербтері Дейтон келісімдерін көрші мемлекеттері бар параллел қатынастары
Босния мен Герцеговинасының аумағындағы әскери келісімдерінің орындау бойынша халықаралық
Негізінен, Дейтондық келісімдерді орындаудың жанында пайда болған барлық қиындықтарға
Босния мен Герцеговина 2006 жылдың желтоқсанынан бастап Одақтың "Әлем
НАТОға елдің кіруіне қарсы республиканың аумағында мемлекеттің құрам кіретін
Босниядағы дау келесі этнос аралық даулары шақырды. Кеңестен кейін
Кавказдың ұғымы және даулар кеңес кейінгі және кеңестен кейін
Шешілмейтін қайшылықтың қайғылы тарихын 1988ден осы шаққа дейін созылмалы
1992-1993 жылдардың грузин-абхаздық соғысы кеңестен кейін кеңістікке үлкен зардаптарды
Жаңа уақыттың грузин-абхаздық дауы терең тарихи түбірлері бар. Абхаздар
Ресейлік империяның ыдырауы және оның аумағындағы жаңа тәуелсіз мемлекеттердің
Сталиндік кезенде грузиндік республикалық басқарумен абхаздық тұрғынға кемсітудің қатты
Этникалық кемсітуді саясат дегенмен өз теріс жемістерін әкелді. Егер
Грузиннің ұлттық өз тағдырын өзі шешуін қайта құру мерзімінің
1989 жылдың 15-18 шілдесінде Сухумада грузиндермен және абхаздардың арасындағы
1992 жылдың 23 шілдесінің Абхазияның жоғарғы кеңесі республикаларының арасындағы
Тек қана 1992 жылыдың 14 тамызында БҰҰға кірген Грузия
Олар бейбіт азаматтарды атып өлтірді, оларды қинауларға және зорлықтарға
Абхаз халықтың мәдениетінің тарихи ескерткіштеріді жойды, мұражайлар және кітапханалар,
1989 жылдан бастап жаңа уақыттың грузин-абхаздық дауы бүгінгі күнге
Бірінші кезең (1989жылдың наурызы 1992 -шілдесі) - саяси-құқықтық. Оңтүстік
Екінші кезең (1992 жылданың шілдесі –
Абхаздық жоғарғы кеңестің сессиясының шешімі Тбилисида күші заңсыз деп
Грузиндік өкіметтердің Грузияның құрамына Абхазияны кіруді заңға сүйенген базасының
Үшінші кезең (1994 жылдың шілдесі – осы күнге дейін)
1992-1993 жылдардың қарулы дауы, әйгілі тараптардың мәлімдеуі бойынша 20
Бүліншік автономиямен және Грузияның аралығында қатынастардың реттеусіздік, грузиндік босқындардың
Ашық әскери соқтығысулар 1992 жылда Ресеймен және Грузияның аралығында
Грузин-абхаздық дауды реттеуідің басынан бастап оған БҰҰ және ЕЫҚК/ЕҰҚҰ
1993 жылдың 27 шілдесіндегі атысты тоқтату туралы Сочи келісімінің
1994 жылдың 4 сәуірі дауды саяси реттеу бойынша шаралар
1994 жылдың 14 мамырында Мәскеуде, БҰҰ және Ресейдің делдалдығында,
2004 жылдың қыркүйегінің басында Сухум-Мәскеу маршрут бойынша үзілген 12
Сочи-СУХУМ аралығында жүйелі автобус қатынасы 2004тен қыркүйектің соңында
2006 жыл жаздыкүні СҚҰК 2 шақты мың әскери қызметкерлер
Алғашқы жылдарда грузин-абхаздық қатынастардың нормалауына тенденцияны келісімге келтіру операциядан
БҰҰ атап өткен құжжаттара негізінде ресейлік келісімге келтірушілердің жұмысн
Батыс елдері Косовоның тәуелсіздігін мойындағанда, Ресей Оңтүстік Осетия
НАТОның әскери операцияның аяқталғаннан кейін, БҰҰ, Еуроодақтың елідері Косово
Косово туралы вариантының ұсынған еуропалық елдерімен толық жеткілікті халықаралық
Тұрғын саны 40-50 мыңға шақты, онға жуық ауылы, 4
Сонымен бірге болар Косово және Оңтүстік Осетия айнала оқиғаны
Осыған дейін Оңтүстік Осетиядағы оқиғаларының
Демек, Ресей Абхазияны тәуелсіздік және Оңтүстік Осетияның мойындауы жақтан
Грузин-абхаздық және Осетин дауын шешілмегендік Абхазия және Грузияның халықтарына
2008 жылдың 26 тамызы Абхазияны тәуелсіздік және Оңтүстік Осетияның
Оңтүстік Осетияның тәуелсіздігінің Венесуэла мойындау мүмкін туралы мәлімет тұңғыш
Ресейдің шешімінің толық қолдауы туралы Уго Чавестің өз сөз
Мәскеуде Дмитрий Медведевпен Ресейдің президентпен Венесуэланың президентімен ұшырасуында
Абхазияда, Грузияны және Оңтүстік Осетияға мақсаты бар 2009 жылы
Ресейлік шешім «БҰҰ қауіпсіздік кеңесінің көп қарарларының Грузияның аймақтық
ЕО мүше мемлекеттердің мемлекет басшысы және үкіметтерінің кездесуінде 2008
БҰҰның бас хатшысы Пан Ги Мун "мемлекеттің тәуелсіздігінің мойындауы
Шанхай бірлестік ұйымының (ШБҰ) 2008 жылдың 8 тамызы мемлекеттердің
Александр Стубб ЕҚЫҰ, фин сыртқы істер министрі төраға мәлімдеді:
Қазақстан 2010 жылда ЕҚЫҰның үстінде өзі ықпал етілген еуропалық
Еуропада қауіпсіздік және ынтымақтастық бойынша ұйым жаһанды келісімге келтіру
Қазақстан Оңтүстік Кавказындағы бірінші қарулы даулардың замандарыдан өлкене дейін
Еуроодаққа және дүниелік бірлестікке Оңтүстік Осетиядағы оқиғаларының ЕҚЫҰнің позицияның
2009 жылдың қаңтарынан бастай салдар ретінде ЕҚЫҰ Тбилисиде жұмыс
Бейбіт процесс артқа лақтырып тастаған және келесі жылдарда дүниелік
ЕҚЫҰға Қазақстанның төрағалық етуін болмыс кезінде ЕҚЫҰ қандай шектерден
Грузия, Ресей Абхазияны және Оңтүстік Осетияны тәуелсіздіктің мойындауы
2008 жылда Абхазия және Оңтүстік Осетиядағы екі ресейлік келісімге
Тбилиси АҚШтан стратегиялық әріптестік туралы хартияны алды. Бұл өзіндік
Оңтүстік Осетиядағы соғыстың аяқтауын моменттен кейін өлкеде қаруды жинақталуды
2010-2014 жылда ЕҚЫҰның бақылаушылардың дауды аймағындағы қатысу қалпына келтіруге
Женевалық кездесулер құлауғанынан қарамастан, сыртқы істер министрлігі, сарапшылық бірлестік
МЕҰ деңгейде халықаралық форумдар бастау. Абхаздық, Осетин және Грузиндік
Қақтығыс аймақтардағы дербес секторына дамыту бойынша халықаралық құрылымдар көңіл
Адам баласы соңғы он жылдықтарда даулар, олардың пайда болуының
2010 жылда ЕҚЫҰ Қазақстанының төрағалығының өз келісімге келтіру тапсырмасында
2.3 Этнос аралық дауларды ескерту және реттеу бойынша қазіргі
Егер мемлекеттерге ХІХ ғасырда даулы сұрақтардың шешуінде күш салуға
Маңызды мән олардың себептері, зардаптардың анықталуының мақсаты бар әр
Этникалық дауды пайда болуды себеппен нәсілдердің нәсілдің тұруын аумақты,
Дау ешқашан статикалық болмайды. Ол іс жүзінде үнемі барлық
Халықаралық бірлестікпен олардың жуықтама шешілмейтіндігі болмайтын ұқсас мәселелердің шешімінің
Тәжірибенің не бір қақтығыс өлкедегі табанды бейбітшілікті қалпына келтірудің
Сыртқы әсері осы жағдайда екінші рөлді ойнайды және қарулы
Даудың себептерімен психологиялық талдауды деңгей тым тереңірек табылатын айырмашылықтар
Бұл ортақ таптаурындардың бірлері. Ол ерекше таптаурындардан астамдарын ұйымдастырады,
Әр түрлі мәдениет қайраткерлерінің өзара әрекеттесуі "Мен" ахуалдарындағы, әр
Мына барлық факторлар (немесе сылтаулар) себептерімен топ немесе жеке
Этнос аралық дау біржолата рұқсат ету мүмкін емес. Нәсілдер
Пилиэтникалық кеңістіктің этникалық қатынастардың басқаруын ортақ стратегияны істеп шығаруға
Кез келген дауды ескерту онай, қарсы күресуді пайда болғаннан
Егер этнос аралық дау және оның тууын кезеңде сақтап
Егер қандай болмасын себептер бойынша дау субъекттердің арасындағы диалог
Дауды реттеудегі келесі адым – оның
Сонымен бірге, сөзсіз төрелік бар, ол дауды реттеу мен
Этнос аралық дауларды реттеуді шеткі форма - күшпен басу.
Бұрынғы Югославия федерациясының аумағындағы қан құйылыстың тоқтатылуы және азамат
Этникалық дауларды реттеуге қажетті алты алғышарттар қажетті ерекшелеуге болады:
1. Әр бір қарсыласып жатқан топ біртұтас қолбасшылық болуы
2. бітімнің шешімінен кейін олардың қауіпсідігін қамтамасыз ететін территорияларды
3.Тарап немесе өз әскери мүмкіндіктерін уақытша бітетінде даудағы нақтылы
4.Уақытша бітімнің табысына тараптардың ынтасын арттыруға және дауда тарап
5. Тараптардың келісімі дағдарысты "мұздату" және оның саяси реттеуді
6 Беделді немесе күшті жауынгерлік әсерлердің қайта бастауынан тараптардың
Этнос аралық дауларды шешудің бес әдістері бар.
Бірінші әдіс ("гетто" сөзінен ) шартты түрде гетгоизация деп
Іс жүзіндеі кез келген ірі батыс қаласында аз-кем шеттетілген
Екінші даудың шешілуінің әдісі - бейімделу, геттоизация мәніне қарама-қарсы.
Осындай қарсылақтастық мысалы, мұндай Ресейден және ТМД елдерінен немістерарасында
Даудың шешілудің үшінші әдісі- аралық, мәдени айырбас және өзара
Дауларды шешудің төртінші әдісі - жартылай бейімделу, қандайда болмасын
Соңында дауды шешудің бесінші әдісі - мәдени отаршылдық. Өзі
Даулы жағдайды шешу барысында, оның үзілуі. Оның реттеуіне прагматикалық
Заңға сүйенгені аймақтық халықаралық дауларды шешімге арналған 1945 жылдан
Халықаралық дауларды бейбіт реттеудің әдістің бірі Аралық сотқа үндеу.
Аралық соттың палатасына үндеуді құқықпен 1907 жылғы конвенциялардың қатысушылары
Этнос аралығы қайшылықтар Орталық Азия өлкесінің барлық мемлекеттерін тұрақтылық
1. Қазақстанмен және Өзбекстанның аралығында шекараға шектес сұрақтар "политизация"
2. ҚР-дың президентінің нұсқауларымен сәйкес, 2001 жылдағы шеқараны межелеуді
3. Шекаралас тұратын аудандардағы мемлекетаралық мемлекеттік шекаралардың мәртебенің ақырғы
4. Шеқараны межелеу үрісінде соған азаматтық тиістілік бойынша этникалық
5. Мемлекетаралық қатынастарда туысқандық және Орталық Азия орналастыратын түгелдей
Бұл қарапайым емес мәселелердің барлық мүмкіншілігінің шешімі бірліктің күшейтуін
Халықаралық дауды реттеуді өте қолайлы форма - бұл ақырында,
Мемлекетаралық дауларды сақтап қалу ерекшеліктердің қатарын алады. Олар төмендегідей
қайшылық емес қоғам жанжалсыз қоғамдық дамытуға арналған шарттың жасанды
дауларды сақтап қалу бойынша негізгі күштер нәтижеде нақты қайшылық
сақтап қалу потенциалдық даулардың келеңсіз салдарының максимал төмендетуі түсінеді;
мемлекетаралық дауларды сақтап қалу бойынша негізгісі күштер қарулы зорлықтың
Сыртқы саяси тәжірибедегі әскери күштің қолдануын сақтап қалуды мәселе
Мәліметтің каналдары және ат этникалық қауымдардың периодты шығаруларын болу
Этникалық мүдделердің құрастыруындағы ерекше рөл зияткерлік элитаға жатады. Агрессивті
Дауды бейбіт шешілу мұндай жолдар және әдістер қосады:
- бастапқы позициялардың сақтауын негізде ымыраласуды табыс;
- өзара жол беру негізделген келісім; - дауды жалғасы
- тараптардың өзара сыйласуды қарсы күресуін үрдісін тауып алу,
Сонымен бірге есептеуге және қосымша халықаралық ережелерді қолданады-, дауды
БҰҰ-ның жарғысының 33-ші бабына сәйкес халықаралық дауларды реттеудің танымал
- келіссөздер,
- тексеру,
- делдалдық,
- татуласу,
- төрелік,
- соттық тергеу,
- аймақтық органдарға үндеу немесе бейбіт құралдар өз таңдауы
Тараптардың татуласуды табысының кең таралған әдісі келіссөздер болып табылады.
Халықаралық тәжірибе мұндай дауласушы тараптардың арасындағы байланысулардың түзулерін анықтауды
Халықаралық төрелік - қарт құралдарының халықаралық дауларды шешімі ақырғы
Соттық тергеу негізде төрешілікпен ұқсас. Төрешілікпен және халықаралық соттың
Сонымен бірге (ТМД Парламент аралық Ассамблеясы, Араб мемлекеттерінің Лигасы,
Мұндай шараларда, бірінші адым ретінде оның кедергісінің дау немесе
Егер келісімге жетпесе, тарап дипломаттық немесе басқа каналдар бойынша
Даудағы әрбір тарапты келесі процедура туралы келісімнің мүмкін еместігінің
ТМД мемлекетаралық істестіктің тәжірибесі шеңберінде көрсетті,
Даудан шығатын тағы бір вариант - бұл оның
Дау абсолютті барлық сұрақ бойынша конфронтация ойламайды. Бұл оның
Қазіргі барлық мемлекеттердің үкіметтерінің соның ішінде ТМД-ның, маңызды есептің
Этникалық негізге, тараптардың түсінісуін іздестіруге дауларды реттеу келесі жату
- даулы этникалығы топтар (тіл, дін, өмір сүру) мәдени
- даулы этникалығы топтар әлеуметтік-саяси мәртебе бойынша айтарлықтай айырмашылығы
- тарихи қысқа мерзімге нәсілдердің бірлерінің тұруды аумағында ахуал
- күштердің сыртқы даулы тараптарына бар болуы, мүдделі дау
- даулысы тараптар қатынас бойынша орнықты негативті таптаурындар бір-біріне
Халықаралық құқық халықаралық дауларды шешудің келесі бейбіт құралдарында болады:
Даулы мәселелердің бұл екі жақты талқылауы келіссөздер. Келіссөздер тікелейменен
Дос өздерінің қатысушылары басқа кездеспей, бір ғимаратта бірақ әртүрлі
Келіссөздер халықаралық дауларды шешудің құралдары болып табылады, бірақ тек
БҰҰ-ның жарғысы 33-ші бапта келіссөздер құралдардың халықаралық алалықтардың реттеуіндегі
Қазіргісі халықаралық қатынастар егеменді, тәуелсіз бір-бірімен мемлекеттердің қатынастарымен болып
Келіссөздер мемлекеттердің арасындағы қатынастардағы көп қателіктер және мәселелердің жоюына
Келіссөздер, бір-бірі өзара толықтыра әдетте параллель жүретін ауызшаменен қатар
Келіссөздердің бір түрі өзара консультациялар болып табылады. Консультация -
Дипломаттық келіссөздердің бұл ерекше формалары мемлекеттердің арасындағы консультация. «Оларды
Консультация - дауларды реттеуді тіпті тиімді және солқылдақ құрал,
Халықаралық дауларды шешудің келесі құралы мейірбан қызметтер болып табылады.
Мейірбаны қызметтер оның әрекетіне үшінші мемлекетпен толып қала алады,
1899 және 1907 жылданың Гаага конвенциялары, делдалдықтарды ескерді
Делдалдық қағидалары бар қатал сәйкестікте және қазіргі халықаралық құқықтың
Арашашы жекеменен қатар ұжымдық бола алады [56].
Қазақстан Республикасы делдалдықтың сұрақтары және мейірбан қызметтер баса назар
Мейірбан қызметтердің арасындағы және қатты тосқауылдар делдалдық жоқ. Болатын
Мемлекеттердің арасындағы дауды реттеу немесе дауды негізде тергеу және
1907 жылдың Гааг конвенциясының 9-шы бабында тергеу комиссияның жасауын
Келісім комиссиясының мәртебе және қызметі 1928 жыл, түзетудің халықаралық
Тергеу комиссиялардың бір түрімен шекаралық комиссарларды институт мақұлдауға болады.
Халықаралық аралық есеп айырысу және төрелік - бұл халықаралық
Төрелік мемлекеттердің арасындағы нақты дауды қарастыруға арналған тараптардың келісімі
Тән келісім шарттары мемлекеттердің арасындағы төрелікке қарап сөйлеу XX
Ерекше тектің төрелігін бір түрі 1899 -1907жылдар арсында Гааг
Төрелік есеп айырысуды процедура 1899 -1907 жылдарында Гааг конвенцияларымен
Халықаралық құқық мемлекеттермен, басқа субъекттердің арасындағы даулар халықаралық соттар
Аралық және соттық тергеудің аралығында нақтылы ұқсастық бар. Біріншіден,
Халықаралық тәжірибелерде және оған аймақтық соттар адам Орталық Американың
Адам еуропалық сот шынымен мемлекеттердің арасындағы ғана емес, мемлекеттермен
Ол халықаралық сот ғана емес, әкімшілік және конституциялық функциялармен
БҰҰ халықаралық сот - бұл БҰҰ жүйесінің бас
БҰҰ халықаралық сот әлемнің ұсынатын түгелдей дерлік заңға сүйенген
Судьяның БҰҰ Халықаралық сотқа ұлттан тәуелсіз сайлануы, биік моралдіқ
Заңға сүйенгені жасау және Халықаралық соттың қызметінің негізі БҰҰның
Халықаралық сот консультациялық шешімдер де шешім шығарады. Шешім мемлекеттердің
БҰҰ- ның халықаралық сот халықаралық даулар, халықаралық тәртіптер, барлық
Дауды реттеуді процессте әрбір тараптарды әлеуметтік мәдениет ортасының есепке
Дауды реттеу сол пилиэтникалық үкімді өкілдіктерінің балансының барлық негізгі
Өкінішке орай, дүниелік бірлестік даудың шешілуінің этникалық, аймақтық, саяси
ҚОРЫТЫНДЫ
Біз істелген жұмыс барысында және қойылған есептермен байланысты келесі
1. Сонымен, қақтығыс - бұл екі немесе бірнеше адамдардың
Қарастырылған әсердің бағыттары күй және этникалық қақтығыстар динамикасына жеткілікті
2. Қазіргі кезде мемлекеттің конструктивтік- этноұлттық саясатының қажеттілігі туып
3. Қытайдың СҰААғы ұйғыр тұрғынның қатысты саясатың іске асыру
4. Дүниежүзілік бірлестіктер елде ағымдағы жағдайдың сынағыштығымен үнемі сөйлейді,
Оңтүстік Осетия және Абхазияда дау турасында, онда жоғалтылған соғыс
Адам баласы соңғы он жылдықтарда даулар, олардың пайда болуының
2010 жылда ЕҚЫҰ Қазақстанының төрағалығының өз келісімге келтіру тапсырмасында
5.Қарастырылған дауларды бейбіт реттеудің институттарын жұмыстарда мемлекеттердің халықаралық әлемнің
Жарықта айтылған оның күштеуді қағида тыйымы және қауіптің тегеурінді
Қойылған мақсаттардың шешімдерінің толықтығының бағасы. Жұмыста қойылған мақсаты жеткен
Жұмыстың нәтижелерінің нақты қолдануы бойынша ұсыныс және бастапқы деректер:
4