Мазмұны
Кіріспе .....................................................................................................................3
1. Қылмыс ұғымы
1.1. Қылмыстық құқықтағы қылмысқа қатысудың түсінігі................................5
1.2. Қылмысқа қатысудың объективтік және субъективтік белгілері..............10
1.3. Қылмысқа жанасушылардың қатысушылардан айырмашылығы.............13
2. Қылмысқа қатысудың нысандары және жауаптылығы
2.1. Қылмысқа қатысудың нысандары ...............................................................15
2.2. Қылмысқа қатысушылардың жауаптылығы...............................................20
2.3. Қылмысқа қатысушылардың қылмыс істеуден өз еркімен бас
Қорытынды..........................................................................................................27
Қосымша...............................................................................................................29
Пайдаланған әдебиет тізімі................................................................................31
Кіріспе
Зерттеу жұмысының өзектілігі: Бұл курстық жұмыс Қылмыстық құқық
Қылмыс дегеніміз – адамдаржың қоғамға қауіпті әрекеті немесе
Бірнеше адамның қылмыс істеуінің нәтижесінде істелген қылмыстың мәні,
Сондай-ақ бұл адамдардың жауаптылығының негізі мен шегін, олардың
Әрбір жасалған қылмыс үшін адамдар заң алдында жауап
Сонымен курстық жұмыстың тақырыбына тоқталсақ Қазақстан Республикасының Қылмыстық
Қылмысқа қатысу қылмыстық құқық бойынша қылмыс істеудің ерекше
Қылмыстық құқық теориясы қылмысқа қатысудың түрлерін де бөліп
Қылмысқа қатысу тек қасақана істелетін қылмыстарда ғана болады.
Қылмысқа қатысуда барлық қатысушылар іс-әрекетті қасақана, оның ішінде
Қылмысқа қатысушылардың әрқайсысының ниетінің мазмұнына орындаушының істейтін қылмысының
Курстық жұмыстың мақсаты. Жалпы қылмыс дегенеміз не? Қылмысқа
Зерттеу жұмысының құрылымы: Берілген курстық жұмыс кіріспеден,
1. Қылмыс ұғымы
1.1. Қылмыстық құқықта қылмысқа қатысудың түсінігі
Қылмыс – бір адам арқылы немесе бірнеше адамның
Сондай-ақ бұл адамдардың жауаптылығының негізі мен шегін, олардың
Жаңа қылмыстық заңда қылмысқа бірлесіп қатысудың ұғымы, оған
Қылмысқа қатысу қылмыстық құқық бойынша қылмыс істеудің ерекше
Көптеген ауыр қылмыстарды, атап айтқанда, бөтен біреудің мүлкін
Қазақстан Республикасында қылмысқа қатысудың ұғымы Қазақстан Республикасының 1997
Қылмыс істеудің ерекше нысаны болып табылатын қылмысқа қатысудың
Қылмысқа қатысуда іс-әрекет пен қылмыстың зардабының өзара байланысының
Бұл жерде одан да көп адамдардың қасақана қылмыс
Қылмысқа қатысу тек қасақана істелетін қылмыстарда ғана болады.
Қылмысқа қатысуда барлық қатысушылар іс-әрекетті қасақана, оның ішінде
Қылмысқа қатысушылардың әрқайсысының ниетінің мазмұнына орындаушының істейтін қылмысының
Қылмысты ұйымдастырушы, қылмысқа көмектесуші немесе айдап салушы қылмысты
Ал қылмысты орындаушы болса ол қылмысқа басқа қатысушылардың
Қылмысқа қатысу – барлық қатысушылардың бірыңғай қылмысты нәтидеге
Қылмысқа қатысудағы басты шарт – барлық қатысушылар қылмысты
Қылмысқа бірге қатысуда да, жеке адамның істеген қылмысында
Осы принципке сәйкес қылмысты орындаушының әрекеті Қылмыстық кодекстің
Мысалы, бөтен біреудің мүлкін ұрлау, оқталу сатысында үзілсе,
Қылмысқа қатысушылардың жауптылығы бір қылмысты істеудегі объективті және
1.2. Қылмысқа қатысудың объективтік және субъективтік белгілері
Қылмысқа қатысушылықтың объективтік белгілері ретінде жасалған қылмысқа кем
Зардаптың туындауына себепті байланыс кездейсоқ болғанда, кінә түрі
Қылмысқа қатысушылықтың обьективтiк белгiлерiне мыналар жатады:
а) Қылмысқа кемiнде екi немесе одан да көп
б) Қылмысқа қатысушылардың əрекеттерiнiң бiрлескен түрде болуы немесе
Бiрiншi обьективтiк белгi бойынша қылмысты қатысушылықпен жасалған деп
Қылмыстық жауаптылыққа қабiлетсiз, яғни есi дұрыс емес немесе
Қылмысқа қатысудың екiншi обьективтiк белгiсi қатысушылардың арасындағы бiрлестiктiң
а) Əрбiр қылмысқа қатысушының əрекетi басқа қатысушылардың əрекет
б) Қылмыстан келген қоғамға қауiптi зардап не қылмыстың
в) Қылмыстың нəтижесi, зардабы барлық қатысушыға ортақ болады.
Жоғарыда аталған бiрлестiк белгiсiн құрайтын элементтердiң iшiнде себептi
əрекеттерiмен себептi байланыста болмаса, онда себептi байланыста əрекет
Қылмысқа қатысушылықтың субъективтік белгілері ретінде қатысушыларда қасақаналықтың, қылмыс
Қылмысқа қатысушылықтың объективтік белгілері тәрізді бұл белгілерде қылмысты
а) Қатысушылардың қылмыс жасауға қасақана бiрiгуi;
б) Тек қасақана қылмыстарды жасауға бiрiгуi.
Белгiлi бiр қылмысты жасауға қасақана бiрiгу деген əрбiр
Бiрлесiп əрекет еткен адамдардың қылмыстарындағы психикалық қатынасты табу
əрекет етуi, олардың қылмыстың жасалуына деген ой –
Субьективтi белгiлердiң екiншiсi - қылмысқа қатысу тек қасақана
Жоғарыда айтылғандай, қылмысқа қатысушылықтың кінә түрі туралы бұрынға
1.3. Қылмысқа жанасушылардың қатысушылардан айырмашылығы.
Қылмысты жасырушылық, қылмысты хабарламау және қылмысқа жол берушілік
Қылмысқа жанасушылық қылмыстық құқық теориясында қылмыс істеуге өздері
Қылмысқа жанасушылықтың қауіптілігі сол, мұндай іс-әрекеттер дайындалып жатқан
Қылмыстық құқық бойынша қылмысқа жанасушылықтың үш түрлі нысандары
Объективтік жағынан осы қылмыстарды жасырушылық белсенді күйде жүзеге
Ауыр немесе өте ауыр қылмыс жасаған қылмыскерді жасырушылық
Жасырушылықта кінәлә адамның өзінің істеген қылмысының мәнін
Жасырушылықта қылмыстық ниет пен мақсат әр түрлі болады
2.1. Қылмысқа қатысудың нысандары
Қылмысқа қатысудың нысандары және түрлері туралы мәселені анықтау
Қылмыстық құқық теориясы қылмысқа қатысудың түрлерін де бөліп
Қылмысқа қатысудың түрлері қылмыс істеуге қатысқан жекелеген қатысушылардың
Бірнеше адамның қылмысты бірге топ болып істеуін қоса
Тар мағынадағы қатысушылықта орынаушы қылмыс істеуге ұйымдастырушының: айдап
Егер ондай болмаса адам қылмысты жеке істеген болып
Қылмыстық кодекстің 31-бабында қылмысқа қатысудың бірнеше нысаны: топ
Алдын ала келіспей қылмысқа қатысу. Мұндай ретте қылмыс
Қылмысқа қатысу нысанының ең қауіпті және көп тараған
Егер қылмысты ауыр немесе ерекше ауыр қылмыстар жасау
2.2. Қылмысқа қатысушылардың жауаптылығы
Белгiлi бiр қылмыстың жасалуына кiнəлi түрде əрекет жасаған
Ұйымдасқан топ пен қылмыстық қауымдастықты қатысудың нысандары ретiнде
Ұйымдасқан топтың немесе қылмыстық қауымдастықтың басқа қатысушылары оларға
Қылмыстық топтың ұйымдастырушысы, егер ол нақты бiр қылмыстың
Қылмыстық топтың ұйымдастырушысы, егер ол нақты бiр қылмыстың
Қылмыстық құқықта iске аспаған қылмысқа қатысушылық үшiн жауаптылық
Сонымен қатар, iске аспаған қылмысқа қатысушылық, мысалы ұйымдастырушы
Басқа қатысушылардың ойында болмаған қылмысты жасау орындаушының шектен
а) ұйымдастырушы, айдап салушы, көмектесушi ниетiмен қамтылған обьектiге
б) басқа қатысушылармен бұрын келiсiлген əрекеттердi емес, ауыр
Орындаушының шектен шығушылығы үшiн орындаушының өзi жауап бередi,
Шектен шығушылық жасай отырып, орындаушы келiсiлгеннен өзге зиян
ҚК 26-бабында қарастырылған қылмыс жасаудан өз еркiмен бас
Қатысушылардың қылмыс жасаудан бас тартуы қылмысқа қатысудың кез
Сонымен, ұйымдастырушы мен айдап салушының өз еркiмен бас
2.3. Қылмысқа қатысушылардың қылмыс істеуден өз еркімен бас
Қылмыс істеуден бас тарудың ережелері қылмысқа бірге қатысушыларға
Ұйымдастырушы, айдап салушы және көмектесуші бірлесіп қылмыс істеуге,
Іске аспаған айдап салушылық азғырушының қылмысты орындауға азғырылған
Кейбір қылмыстардың орындаушысы болып тек арнаулы субъектілер танылады.
Сондай-ақ қылмысқа қатысушылардың алдын ала келіскен жоспарында қылмыс
Қорытынды
Сонымен қорыта келгенде қылмысқа қатысу дегеніміз Қазақстан Республикасының
Заңшығарушы «қатысу» деген мағынаны қатысушыға ғана қатысты: «стеуі»
Қазақстан Республикасының 31-бабының 2-бөлігінде заңшығарушы басты назарды кінәлі
Алдын ала сөз байласқан адамдардың бір тобымен қылмыс
Қатысудың мұндай нысаны қылмыстық құқық теориясында: 1 –
Қылмысқа қатысушылардың түрлерін дұрыс анықтап алу істелген қылмысты
Қылмыстық құқық адамның жауаптылық дәрежесін басқа адамдармен бірігіп
Қатысушы түрлерінің арасына шек қоя отырып, қылмыстық құқық
Егер қатысу нысандарын жіктеу қатысушыларының біріккен қызметіне тән
Қылмысқа қатысушылардың түрлері және олардың әрқайсысына заңдылық сипаттама
Соған сәйкес: ұйымдастырушы, айдап салушы немесе көмектесуші орындаушымен
Қатысушылардың қылмыстық жауаптылығы олардың әрқайсысының қылмыстық жасалуына қатысуының
Әр адам қоғаммен бірге өмір сүреді. Сондықтан да
Пайдаланылған әдебиеттер:
ҚР Жоғарғы Сотының 1994 жылғы 27 мамырдағы «Соттардың
Ағыбаев.А.Н ҚР «Қылмыстық құқығы». Жалпы бөлім. «Жеті жарғы»,
2001 ж.
Алауханов.Е.О ҚР «Қылмыстық құқық»: Жалпы бөлім. «Жеті Жарғы»,
Алмиов.К.Т ҚР «Қылмысты – атқару құқығы».
Әпенов.С.М. «Қылмыстық квалификациялаудың ғылыми негіздері».
Борчашвили.И.Ш ҚР «Қылмыстық құқығы»: Жалпы бөлім.
Бурчак Ф.Г. «Қылмысқа қатысу: әлеуметтік, криминологиялық және құқықтық
Гришаев П.И., Кригер Г.А. «Қылмысқа қатысу».
Наумов. А. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Фолиант, 2001
Смирнов В.Т. «Понятие прикосновенности по советскому уголовному праву».
Трайнин А.Н. «Учение о соучастии». 1941 ж.
Тельнов П.Ф. «Ответственность за соучастие в преступлении». 1974
Бұғыбаев Д.Б. «Қылмыстық құқық». Алматы, 2006ж.
Жагали А. Криминология. Жалпы бөлім. Дәрістер. Алматы, «Ізет»
баспасы, 2003ж.
Жунусов Б.Ж. Проблемы уголовно-правовой политики. Алматы, 1993ж.
Джекебаев У.С Преступность как криминологическая проблема. Алма-
Ата, 1974ж.
Нормативтік құқықтық актілер
ҚР Конституциясы. 1995 жылы 30 тамызда қабылданған (2007
ҚР Қылмыстық кодексі. 1997жылы 16 шілдеде қабылданған.
2
Қылмысқа қатысу нысандары
Қатысушылардың қылмыстың объективтік жағының белгілерін орындау сипатына байланысты
Алдын ала келісімнің бар немесе жоқ болуына байланысты
Алдын ала cөз байласпай адамдар тобының қылмысқа қатысуы
Жай қатысу(қатысушылардың рөлдерді бөлмей қылмысты қоса орындаушылығы)
Алдын ала cөз байласып адамдар тобының қылмысқа қатысуы
Күрделі қатысу (тар мағынадағы қатысушылық, қылмысқа қатысушылардың өзара
Ұйымдасқан топ жасаған қылмыс
Қылмыстық сыбайластық (қылмыстық ұйым) жасаған қылмыс.