МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ......................................................................................................................3
1 тарау. Жер құқығының түсінігі, пәні, жүйесі
1.1 Жер құқық қатынастарының түсінігі және сипаттамасы.................................6
1.2. Жер құқық қатынастарының түрлері..............................................................12
1.3. Жер құқық қатынастарының қағидаттары.....................................................15
2 тарау. ҚР-ның жер нарығы туралы түсінік
2.1. ҚР жерге меншік құқығы мен басқа да
2.2. Жер пайдалану құқығы саласындағы жер құқық қатынастарының
3 тарау.Жер нарығы және жерге орналастыру
3.1.Жер нарығын реформалау мәселелері.............................................................26
3.2. Жерге орналастыру, жер мониторингі мен кадастры....................................29
Қорытынды...............................................................................................................33
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...........................................................................35 КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы егеменді ел болғалы қоғамдық қатынастар, оның
Ата Заңымыз адам құқығы мен бостандығының басымдығын тани
Қазақстан Республикасындағы құқықтық реформаның Мемлекеттік бағдарламасында былай делінеді
Бұл бағдарлама құқықтық мемлекет құрудың және заң шығару
Құқық қатынастарының ғылыми түсінігі нарықтық экономиканың өтпелі кезеңінде,
Қазақстан Республикасының Президенті 1994 жылғы желтоқсанның 15-інде Жоғарғы
Ғылыми зерттеулер жер қатынастарын реттейтін нормалдардың өрісін жетілдірумен
Соған орай, жер құқық қатынастарын реттеуде объективті үрдістердің
Жер құқығы — жер құқық қатынастарының реттелу айнасы.
"Жер туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар
Жер туралы жаңа заңның Республикамызда жер құқық қатынастарын
Келешекте Жер туралы Жарлыққа біз ұсынған толықтырулар мен
Оның мұндай заң шығарушылық құқығы - Қазақстан Республикасының
Бұл зерттеу жұмысы, біріншіден, жер құқық қатынастары арқылы
1 тарау. Жер құқық қатынастарының түсінігі, сипаттамасы, түрлері
1.1 Жер құқық қатынастарының түсінігі және сипаттамасы
Қаралып отырған тақырыптың мазмұнын ашу үшін оған тікелей
Құқықтың бірнеше мәні бар. Жалпы әлеуметтік мағынадағы құқық
Заңдылық — құбылыс ретінде қаралатын заңмен тығыз байланысты.
Совет Одағында белгілі заң ғалымдары А. В. Мицкеевичпен
Құқықтың мүндай түсінігі марксизм ленинизм құқықты билеуші таптың
Әлеуметтік — саяси өзгерістердің даму барысына қарай кейінгі
С. С. Алексеевтің пікірінше: "Шынында құқық — бұл
Құқық "номалардың жүйесі", яғни жүріс-тұрыс бағытының жалпы міндетті
Құқықтың сытрқы түрі (формасы) — заң, яғни оның
Қ. Сапарғалиев: "әр мемлекетте өзінің даму барысында құқықтық
Құқықтың объективті және субъективті көрінісі (түрлері) бар.
Объективтік құқық — жалпыға бірдей міндетті, сырттай көріністі
Субъективті құқық — адам қадамының (жүріс-тұрысының) заңды мүмкіншілігі,
Құқықтың мұндай көріністерінң әртүрлі реттеушілік мәні бар. Көп
Объективтік және субъективтік құқықтардың маңызына тоқтала келіп, Ә.
С. С. Алексеевтің пікіріне зер салып қарасақ, объективтік
Біздің пікірімізше, объективтік және субъективтік құқықтардың ерекшеліктері бар.
С.С.Алексеев, Л.С.Явичтің объективті құқық пен субъективті құқықтың құрылымдық
Атап айтқанда, Қазақстан Республикасының Су кодекінің 24-бабында Қазақстан
Сол сияқты Қазақстан Республикасының Конституциясында да белгіленген негіздерде,
Бұл объективтік нормаларды (Қазақстан Республикасының Конституциясының 6-бабы мен
Сонымен құқық — объективті қажеттіліктің, субъективтік түсінудің нәтижесі
Қазақстан Республикасында құқықтық қатынастарды теориялық мәселелері бұрынғы Кеңес
Құқықтық қатынастардың теориялық түсінігіне келсек, ол — ғылыми
"Құқықтық қатынастарды талдау, оның мазмұнын ашып береді", деп
Құқықтық реттеу жөнінде ғалымдар арасныда бір пікірлік жақын
Заң әдебиетінде құқықтық реттеу - мемлекеттің қоғамдық қатынастарда
Қоғамдық реттеу С.С.Алекесеевтің пайымдауынша құқықты және барлық құқықтық
Құқықтық реттеу қоғамдық қатынастарды мемлекеттің ұйымдастыру — басқару
Құқықтың нормативтік сипатын ескеретін болсақ, заң әдебиетінде ол
Құқықтық қатынастардың түсінігіне оның аясы, реттелу тәсілі, әдісі,
Р. О. Халфина құқықтық қатынастардың теориялық мәселелері жөнінде
Мүхиддинов Н. Б. құқықтық қатынастардың негізгі белгілерін тексере
Бұл айтылғандардан жер құқық қатынастардың түсінігін анықтау үшін,
Жер құқықтық қатынастардың теориялық мәселелері бұрынғы Кеңестер Одағында,
Жер құқық қатынастарын ең алғаш зерттеген ғалым Г.А.Аксененок,
Жер құқық қатынастары қоғамдық қатынастардың ерекше сипатына тән.
Ә. Еренұлы жер құқық қатынастары басқа қатынастар сияқты
Мысалы, Н. И. Красновтың айтуынша жер қатынастары —
Ю. Г. Жариков: "Жер құқық қатынастарының түсінігіне жердің
Н.Д.Казанцев жерге меншік негізінде пайда болатын және құқық
Аталып өткен жер құқық қатынастарының түсінігінің құрамында құқық
Н. И. Краснов жер құқық қатнастарының жерге байланысты
Бірақ ол бұл тұжырымды одан әрі жалғастырмады және
Бұрынғы марксистік лениндік көзқараспен айтқанның өзінде де жерге
Қазақстан Республикасының Конституциясына сай жер және оның қойнауы,
Табиғи байлыққа, жерге мемлекет тарапынан әртүрлі меншікке жол
Сондықтан жер құқық қатынастарын капиталистік немесе социалистік мемлекеттер
"Капиталистік" елдер деген мемлекеттердің біразында, мысалы, Голландия, т.б.
Қазақстан Республикасында жер қатынастары арнаулы жер құқығымен реттеледі.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде "Жер пайдалану құқығының негізі
Қазақстан Республикасындағы жер құқық қатынастарының мазмұны бұрынғы Кеңестер
Қазақстан Республикасында жер құқық қатынастарының ерекшелігі экономикалық маңызы
Жер мемлекет меншігі және заңда белгіленген негіздерде шарттар
Қазақстан Республикасында жаңа қабылданған Жер туралы Жарлықта (1-бап)
Бұл тұжырым біз атап өткен тұжырымнан өзгеше екені
Қазақстан Республикасы халқының өмірі мен тіршілігінің негізі ретінде
Жер құқық қатынастарының көптеген қырлары бар оның кейбір
Біз жер құқық қатынастарының тұжырымдамасында жер құқық қатынастарының
Сонымен, жер құқық қатынастары дегеніміз — Қазақстан Республикасының
1.2 Жер құқық қатынастарының түрлері.
Жер құқық қатынастарының түрлері дегеніміз - жер құқық
Жер құқық қатынастарының бөлінуі немесе түрлері жөнінде ғалымдар
Г. А. Аксененок жер құқық қатынастарын екі топқа
1) жерге мемлекеттің ерекше меншігіне негізделген мемлекет пен
2) жер пайдалануға байланысты жер пайдаланушылар арасындағы қатынастар;
3) жерге билік және жерді басқаратын мемлекеттік органдар
4) жерге билік және жерді басқаратын органдармен жер
Жер құқық қатынастарының түрлері туралы пікір білдіргендердің ішінде
Н. И. Красновтың пікірінше, бір құбылыстың өзін белгілеріне
1-топ: жерге мемлекеттің ерекше меншік құқығы қатынастары;
2-топ: мемлекеттік жер қорын басқару саласындағы жер құқық
3-топ: жер пайдалану саласындағы жер құқық қатынастары;
4-топ: жерді қорғаудың құқықтық қатынастары.
Бұлардан басқа Н. И. Краснов жер құқық қатынастарын
Бұл жер құқық қатынастарын топтастырудың бірінші және екінші
Сондықтан жер құқық қатынастарын жіктеудің Краснов көрсетіп берген
Бірінші - жер құқық қатынастарынды кездесетін құқықтар мен
Екінші - жер құқық қатынастарында қатысушы субъектілері әртүрлі,
Үшінші - жер құқық қатынастарының негізгі объектісі —
Осы аталған жер құқық қатынастарының үш көрінісінің соңғысы
Біріншіден жер жоғарыда айтқанымыздай табиғат объектісі;
Екіншіден, жер мемлекет және жеке меншік объектісі;
Үшіншіден, жер пайдалану объектісі;
Төртіншіден, жер меншік объектісі және табиғат объектісі. Сондай-ақ
Жердің осы аталып отырған барлық объектілік түрлерінің құқықтық
Жерге байланысты, әсіресе, жерге меншік құқығын жерді пайдалану
Жоғарыда атап өткеніміздей, жер құқық қатынастарында нарықтық экономикаға
Сонымен ғалымдардың құнды пікірлерін, жер туралы, жерген мүліктік
1. жерге меншік және мүліктік қатынастар.
2. жер қорын басқару органдарының құзыретін реттейтін жер
3. жерге меншік және мүліктік құқық иелерінің құқықтары
4. жер қоры және оның түрлері туралы жер
5. жерді пайдалануға бақылау жасау және жерді қорғау
6. жерге орналастыру, жер мониторингісі және жер қадастыры
7. жерге меншік және жер пайдалану құқықтарын қорғау
Атап өткен жер құқық қатынастарының түрлерін мазмұнына қарай
Жер құқық қатынастарының мұндай сипаты оның күрделілігінде. Оны
Жер құқық қатынастарын осы тұрғыда қарау, оның мазмұнын
1.3 Жер құқық қатынастарының қағидаттары.
Жер құқық қатынастарының қағидаттары — заңдарда бекітілген негізгі
Ә.Стамқұлұлы "экология құқығының қағидаттары-мемлекет, қоғам, кәсіпорындардың, өкімет органдарының,
Бізде осы анықтаманы қолдай отырып, жер құқық қатынастарында
Жер құқық қатынастары — экологиялық құқық қатынастарының бір
Қазақстан Республикасының құқығының жалпы қағидаттары, мысалы, экономикалық, саяси,
Жер құқық қатынастарының қағидаттары жер құқығында тиісті зерттеуін
Жоғарыда аталған Г. А. Аксененоктың арнайы зерттеуінде де
Бірақ, экология құқығы бойынша, жерден басқа табиғи объектілердің
К. А. Шайбеков су заңдарының қағидаттарына мыналарды жатқызады:
1. су қорларына тек қана мемлекет меншігі;
2. су ресурстарын жоспарлы және кешенді пайдалану;
3. халықтың ауыз су және түрмыстық қажетіне су
4. суды мақсатты пайдалану;
5. суды тегін және мерзімсіз пайдалану.[15, 163 б.]
Біз жер құқығында жер құқық қатынастарының қағидаттарын жаңа
Оған негізгі себеп: Қазақстан Республикасының егеменді және тәуелсіз
Бірақ Қазақстан Республикасының жер құқығында бұрынғы қалыптасқан жер
Жерге жеке меншіктің және жерді пайдалану жерге меншік
Мұндай өзгерістер Орта Азия республикаларында және Ресейде орын
Олардың қысқаша мазмұны мынандай.
Е. Н. Колотинская жер құқық қағидаттарына мыналарды жатқызады:
• жерге меншік құқығы;
• жердің азаматтық айналымда болуы;
• жердің мемлекет басқаруында болуы;
• жерде дербес шаруашылық жүргізу және барлық жерді
• жер құқығын сот арқылы қорғау және жер
• жерді ұтымды пайдалану;
• жерді белгіленген мақсатта және тұрақты пайдалану;
• жерге ақы төлеу;
• жер құқығының экологиялығы.[16, 8-10 б.]
Біздің республикамызда жер заңдарында, соның ішінде Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы жерге мемлекет меншігі
1. Жерді табиғи объект, Қазақстан Республикасы халқының өмірі
2. жерді тиімді пайдалануды қамтамасыз ету;
3. экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
4. жерді нысаналы пайдалану;
5. ауыл шаруашылығына арналған жерлердің басымдылығы;
6. жердің жай-күйі туралы ақпараттың ашық болуы;
7. жерді пайдалану және қорғау жөніндегі шараларды мемлекеттік
8. жерге келтірілген залалды алдын алу немесе оның
9. жерді пайдаланудың ақылық қағидаттары.
Аталған қағидаттардың ішінде "жерді тиімді пайдалануды қамтамасыз ету",
Егер олар жер туралы мәліметтерді жасыратын болса, құқықтық
Сондықтан жер заңдарының қағидаттарына мыналарды жатқызуға болады:
1. Жерді табиғат объектісі, Қазақстан Республикасының халқының өмірі
2. Жерде экологиялық қауіпсіздік шараларын іске асыру;
3. Жерді мақсатты және ұтымды пайдалану;
4. Ауыл шаруашылық жерлерінің басымдылығы;
5. Жерге, жердің меншік иесіне және жер пайдаланушыларға
6. Ақылы және ақысыз жер пайдалану;
7. Жер нарығы тәртіптерін сақтау.
2 тарау. ҚР-ның жер нарығы туралы түсінік
2.1. ҚР жерге меншік құқығы мен басқа да
Жер рентасы — жерден түсетін тұрақты табыс. Оның
- тау-кен өнеркәсібі пайдаланып отырған жерден түсетін рента;
- құрылыс учаскелерінен түсетін рента, т.б. жатады. [1]
Жер рентасының табиғаты жердің экономикалық ресурс ретіндегі ерекшеліктерімен
Жер нарығында тек сұраныс белсенді фактор. Жерге сұраныс
Рента меншікке келетін табыстың бір түрі, капиталды жерге
Абсолюттік рента – бұл жериелерінің
Дифференциальды рентаның қайнар көзі құнарлылығы жоғары және нарыққа
1. Жердің табиғи құнарлылығына және жер учаскелерінің
2. Жердің құнарлылығын жасанды жолмен жақсарту арқылы
Жерді пайдалану экономикалық қатынастардың әр түрлі жүйесімен реттеледі.
Нарықтық аграрлық экономиканың субъектісіне меншік иесінің екі типі
Жерге монополия — нарық субъектісінің осы ресурсқа жарлық
Рента (фр. rente — табыс әкелу) — меншікке
Рента— жерді‚ мүлікті‚ мәміледен түскен капиталды меншіктенуші алатын‚
Жер рентасы меншікке табыс түрінде, бұдан көп ерте
Дифференциялдық рента монополияланған табиғи күші бар учаскелердегі индивидуалдық
Дифференциалдық рентаның екі түрі бар: бірінші дифференциалдық рента
Бірінші дифференциалдық рентаның болуы жердің сапасының әр түрлі
Екінші дифферендиалдық рента егіншілікті интенсивті жүргізу әдісін және
Екінші дифференциалдық рента егін шаруашылығының стимулын күшейтеді. Бұл
Жерге меншік құқығының түсінігі ҚР Жер кодексінің
Жер, оның қойнауы, су көздері, өсімдіктер және жануарлар
Жер учаскілеріне меншік құқығы мына жолдар арқылы туындайды:
1) меншік құқығын табыстау;
2) меншік құқығын беру;
3) меншік құқығының әмбебап құқықтық
Меншік құқығын табыстау, беру және оның ауысуы жер
Жер учаскесіне меншік құқығы келесі негіздерде туындайды:
1) мемлекеттік органдар актілер негізінде;
2) азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде;
3) ҚР-ның заңдарында көзделген өзге
ҚР Жер кодексінің 27-бабына сәйкес, мемлекеттік меншік құқығын
1) жеке меншікке сатылу немесе
2) тұрақты немесе уақытша жер
3) Жер кодексінде, ҚР-ның өзге
Мемлекеттік меншік құқығының объектілері болып жеке меншікке берілмеген
2.2 Жер пайдалану құқығы саласындағы жер құқық қатынастарының
Жер пайдаланушы субъектілер мемлекеттік, мемлекеттік емес, ұлттық, шетелдік,
Жер туралы Жарлықта жер пайдалану құқығы жерге заттық
Жер пайдалану құқығы-тұлғаның мемлекет меншігіндегі жер учаскесін мерзімсіз
Бұл анықтамада жер пайдаланушының құқығында кездесетін билік өту
1. жер пайдалану құқығын табыстаудан, яғни тікелей мемлекеттің
2. жер пайдалану құқығын беру, яғни басқа жер
3. жер пайдалану құқығы әмбебап құқықтық, мирасқорлық тәртібі
Жерді тұрақты пайдалану құқығы мынадай субъектілерге беріледі:
1. шаруа (фермер) қожалықтарына;
2. шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығындағы үйлер
3. ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы өндірісін жүзеге
4. ерекше қорғалатын табиғат аумақтары жерлерінде пайдаланушы тұлғаларға;
5. заңды көзделген өзге де жағдайларда.
Жерді тұрақты пайдалану құқығы шетелдіктерге берілмейді. Жерді уақытша
Жер құқық қатнастарының мазмұнына тікелей қатысы бар жер
Жер пайдаланушылар жер пайдалану құқығын, оқшаулау құқығын азаматтық-құқық
Жерді тұрақты пайдалану құқығы бар мемлекеттік емес басқа
Бастапқы уақытша жер пайдаланушылар кейінгі жер пайдалану туралы
Кейінгі жер пайдалану бастапқы жер пайдаланушы өзінің жер
Кейінгі жер пайдаланушы жер учаскесінде қожалық жүргізеді, сондай-ақ
Жалдаушы болып табылатын кейінгі жер пайдаланушының жалға алған
Уақытша өтеусіз жер пайдалану туралы шарттың негізінде жер
Кейінгі жер пайдаланушының бастапқы жер пайдаланушының келісімінсіз оған
Кейінгі жер пайдалану құқығын ұқшаулаған кезде осы 42
ЖТЖ-тың 42 бабының 3 тармағына сәйкес кейінгі жер
6. егер шартты тұрақты жер пайдаланушы басқа адаммен
7. егер шартты уақытша жер пайдаланушы басқа адаммен
Мемлекеттік емес жер пайдаланушылардың құқықтық жағдайының мынадай ерекшеліктері
Жерді сату, сыйға тарту, кейінгі жер пайдаланушыға беру,
Уақытша жер пайдаланушыдар Жер туралы Жарлықтың жоғарыда атап
Мемлекеттік жер пайдаланушылардың құқықтық жағдайының ерекшеліктері мынадай: олар
Мемлекеттік жер пайдаланушы өзіне тиесілі жер пайдалану құқығын
Мемлекеттік жер пайдаланушы өзіне тиесілі жылжымайтын мүлікті белгіленген
3 тарау. Жер нарығы және жер мониторингі
3.1. Жер нарығын реформалау мәселелері
Есін енді жинаған халық нарықтың парығын түсінген. Жердің
Қазақстанның саяси және экономикалық құрылысын қайта құру процестері
Жер қатынастары дамуының екінші кезеңі (1994-1995 жж.) жер
Жер заңдарын жетілдіру қажеттігіне жерді пайдалану құқығының институтын
Сонымен қатар, жер аймақтарға, санаттарға және бағасы бойынша
2003 жылы қабылданған Жер кодексі бесінші кезең болып
Жеке меншіктегі объектілері болып ҚР Жер кодексінде көзделген
Жер иелену құқығы – жерді іс жүзінде иеленуді
Жер пайдалану құқығы – тұлғаның мемлекеттік меншіктегі жер
Жерге билік ету құқығы – мемлекеттің ҚР аумағындағы
3.2. Жерге орналастыру, жер мониторингі мен кадастры
Жерге орналастыру жер қатынастарын реттеуге, жерді ұтымды пайдалану
Жерге орналастыру мыналарды қамтиды және қамтамасыз етеді:
1) ландшафтық-экологиялық көзқарас негізінде жерге орналастырудың, жерді аймақтарға
2) қолданыстағы жер пайдалануды қалыптастыру және ретке келтіру
3) белгілі бір жерде елді мекендердің шекарасын (шегін)
4) белгілі бір жерде әкімшілік-аумақтық құрылымдардың, ерекше
5) жерге орналастыру, бүлінген жерді жаңғырту мен жаңа
6) жерді түгендеу ісін жүргізуді, пайдаланылмай жатқан, ұтымды
7) топографиялық-геодезиялық, картографиялық, топырақты зерттеу, геоботаникалық және басқа
8) жер ресурстарының жай-күйі мен пайдаланылуының тақырыптық карталары
Жерге орналастыру атқарушы органдардың шешімі бойынша не жер
Жерге орналастырудың негізгі міндеттері болып мыналар табылады:
- жерлерді ұтымды пайдалану мен қорғауды жоспарлау және
- жер ресурстарын ҚР-ғы табиғи жағдайларды кешенді бақылау
- ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындау, жерге орналастыру,
- шекараларда әкімшілік-аумақтық құрылымдарды, меншік иелерінің, жер
- табиғи ландшафтарды жақсартуға және жетілдіруге, жерлерді қорғауға,
- жерлердің саны, сапасы туралы ақпаратты дайындау;
- жер-бағалаушылық жұмыстарын және ауыл шаруашылығы алқаптарын аул
- жерді аймақтарға бөлу.
ҚР Жер кодексінің 151-бабына сәйкес жерге орналастыру процесі
- жерге орналастыру ісін жүргізуді бастау;
- дайындық жұмыстары;
- жерге орналастыру болжамдарын, схемаларын, бағдарламалары мен жобаларын
- жерге орналастыру құжаттамасын қарау, келісі және бекіту;
- жерге орналастыру жобасын орындау.
Мемлекеттік жер кадастры ҚР-ның мемлекеттік кадастырлар жүйесінің құрамдас
Мемлекеттік жер кадастырының мәліметтері мемлекеттік ақпараттық ресурс болып
Мемлекеттік жер кадастры аэрофототопографиялық, фотограмметриялық, кадастырлық суретке түсіруді,
Мемлекеттік жұмыс кадастры мынадай жұмыс түрлерін қамтиды:
1) жер учаскелерінің кадастрлық ісін қалыптастыруды;
2) жердің мөлшері мен сапасын есепке алу;
3) жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушыларды,
4) мемлекеттік тіркеу мақсаты үшін жер учаскелерін есепке
5) жерді мемлекеттік кадастрлық бағалау мен топырақты бағалауды;
6) жер учаскелері мен олардың субъектілері туралы деректер
7) мемлекеттік жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйесін құру
8) жер-кадастр карталарын, оның ішінде цифрлық карталарды
9) жер-кадастр кітабы мен біріңғай мемлекеттік жер тізілімін
10) жер учаскелеріне құқықты куәландыратын құжаттарды дайындауды.
Жер мониторингі болып жатқан өзгерістерді уақытылы анықтау, оларды
Жер мониторингі қоршаған табиғи ортаның жай-күйі мониторингінің құрамдас
Жер мониторингінің міндеттері болып мыналар табылады:
1) жердің жай-күйінің өзгерістерін уақытылы анықтау, оларды бағалау,
2) мемлекеттік жер кадастрын жүргізуді, жерге орналастыруды, жерді
Жер мониторингінің жердің сипаттарына сәйкес келетін ішкі жүйелері
Нарық қатынастарының пайда болуының ең басты шарты -
Қорытынды
Сонымен, жер дегеніміз бар байлықтың басы, бүкіл тіршіліктің
Елбасы жер ресурстарының қоғам дамуындағы айрықша рөліне тоқтала
Сонымен жер ресурстары дегеніміз, адамзат тіршілігінің дамуына тірек
Оның үстіне өндірістік және экологиялық проблемалар (табиғи, климат
Сонымен, бүгінгі күні мемлекеттің жерге қатысты жүргізетін саясаты
Қазіргі күні жер қатынастарын қалыптастыру мен еліміздің жер
Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев та аз жылдың ішінде
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Архипов И.Г. Земельное право РК. – Алматы: «Борки»1997.
Аксененок Г.А. Земельное право – М., 1972.
Боголюбов С.А. Земельное право – М., 1998.
Ерофеев Б.В. Земельное право – М., 1998.
Петров В.В. Земельное право Росии. Стоглавъ, 1995.
Хаджиев А.Х. земельное право РК. Общая часть: Учебное
Абдраимов Б.Ж. Актуальные вопросы правоприменения при разрешении земельных
Абдраимов Б.Ж. Вопросы правового механизма обеспечения в земельном
Абдраимов Б.Ж. Проблемы совершенствования процессуальных форм реализации норм
Абдраимов Б.Ж. Земельное законодательство и судебная практика. –
Абдраимов Б.Ж., Жарылкасын Е. Возмещение экологического вреда по
Абдраимов Б.Ж. Процесуальные особенности разрешения земельных споров. Алматы,
Байдельдинов Д.Л. Экологическое законодательство РК. – Алматы: «Жеті
Бектурганов А.Е. Надо учитывать национальные традиции. // Юридическая
Бектурганов А.Е. ҚР-ғы жер құқық қатынастары.- Алматы: «Жеті-Жарғы»,
Бектурганов А.Е. Ждет земля хозяйна. Казахстанская правда, 18
Косанов Ж.Х. Право собственности, право землепользования и иные
Куанышев Е. Понятие ответственности за нарушение земельного законодательства.
Стамкулов А.С. Проблемы земельного законодательства в Казахстане //
Стамкулов А.С., Бектурганов А.Е. Некоторые вопросы права собственности
3