Жоспар
Кіріспе 3
І Франчайзингтік бизнестің теориялық мәселелері 6
1.1 Франчайзингтің мәні және жүйесі 6
1.2 Франчайзингтің түрлері және ерекшеліктері 12
II Қазақстан Республикасындағы франчайзингтік бизнестегі шағын кәсіпкерліктің жағдайы
2.1 Франчайзингтің Қазақстан Республикасында пайда болуы және даму
2.2 Франчайзингтің бизнестің Қазақстан нарығында алатын үлесі 19
III Франчайзингтік бизнесті дамытудағы мәселелер және оларды шешу
3.1 Әлемдік тәжірибедегі франчайзингтің дамуы 23
3.2 Қазақстан Республикасында франчайзингтік бизнесті дамытудың жолдары мен
Қорытынды 31
Пайдаланылған әдебиеттер: 33
Кіріспе
«Біз шағын және орта бизнестің экономика құрылымындағы үлесін
Сонда барып бізге кезекті дағдарыстық циклдарға қарсы тұру
Н.Ә. Назарбаев
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2010
Қазақстан экономикасының жандануына шағын және орта кәсіпкерліктің дамуы
Франчайзинг – ұзақ мерзімді іскерлік қатынастардың нысаны, ол
Біріншіден, жаңа кәсіпкерлерге – табысы тұрақты бизнестің көмегімен
Екіншіден, танымал компаниялардың нарықтағы қызметін кеңейту және нығайту
Үшіншіден, мемлекеттің кәсіпкерлікті қолдаудағы тиімді тетігі болып табылады.
Қазақстан Франчайзинг қауымдастығының мәліметтері бойынша, елімізде 120 франчайзингтік
Тақырыптың ғылыми зерттелу дәрежесі. Франчайзингтің көп аспектілі
Франчайзинг мәселесін зерттеген шетелдік авторлардың ішінен оның жан-жақты
Франчайзингтің теориялық және ғылыми тәжірибелік аспектілері ТМД ғалымдары
Шағын кәсіпкерліктің қалыптасуы мен дамуының жекелеген аспектілерін отандық
Кәсіпорындардың маркетинг қағидалары негізінде нарықта әрекет жасау мәселелері
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Зерттеудің мақсаты – франчайзингтің
Осы мақсатқа жету үшін жұмыста келесі міндеттер анықталды
франчайзингтің теориялық әдістемелік мәселелерін талдау;
Қазақстан Республикасындағы франчайзингтің пайда болу және даму кезеңдерін
ҚР-ғы франчайзингтік бизнес бойынша шағын кәсіпкерліктің даму жағдайын
Қазақстан Республикасындағы франчайзингтік бизнесті дамыту және жолдары және
Зерттеу пәні. Франчайзингтік бизнес: теориялық әдістемелік мәселелері, қазіргі
Зерттеу объектісі ретінде Қазақстан Республикасындағы қызмет көрсету саласының
Курстық жұмыстың теориялық-әдістемелік негізі ретінде экономикалық теория, франчайзингке,
Зерттеу жұмысында Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің, сонымен қатар
І Франчайзингтік бизнестің теориялық мәселелері
1.1 Франчайзингтің мәні және жүйесі
Қазақстан экономикасының жандануына шағын және орта кәсіпкерліктің дамуы
«Франчайзинг» термині француздың «franchise» - жеңілдік, артықшылық, сонымен
Франчайзинг дегеніміз - айрықша құқық кешенінің құқық иеленушісі
Франчайзинг – көптеген франчайзилер желілерін және территориялық дамудың
Франчайзинг – ұзақ мерзімді іскерлік қатынастардың нысаны, ол
Аталған анықтамаларды қорытындылай келе және шетелдік және отандық
Филип Котлер франчайзингтің келесідей белгілерін атап көрсеткен:
Франчайзер өзінің тауарлық белгісін қолданысқа бергені үшін белгіленген
Франчайзи жүйенің бір бөлігі үшін алғашқы төлемді ұсынады
Франчайзер франчайзиға бизнесті жүргізу жүйесін береді
Франчайзинг жүйесін пайдалану тұтынушылардың сұранысын толығымен қанағаттандыруға және
Франчайзингтік жүйе жалпы түрінде құрылымды басқарушы франчайзер-компаниядан және
сурет 1. Бизнесті ұйымдастырудың франчайзингтік жүйесіне қатысушылардың өзара
Бұл суретте көрсетілгендей, франчайзингтік келісім-шарттың тараптары болатындар:
Франчайзер – франшиза беруші, лицензиар, бас кәсіпорын, құқық
Франчайзи – франчайзиат, франшиза алушы, лицензиат, оператор, франшиза
Франчайзинг компоненттерінің бірі – франшиза – белгілі бір
Франшиза – франчайзинг негізінде белгілі бір экономикалық қызметті
Кәсіпорынды ашуға қажетті алғашқы жарна – франчайзердің бизнес-тұжырымдамасын
Роялти – франчайзингтік келісімде көрсетілген нақты мерзімде франчайзидің
Жарнамалық қорға төленетін төлемдер – бизнестің тиімді жүргізілуін
Франчайзинг жүйесін әзірлеу үрдісі келесідей бес кезеңнен тұрады
(сурет 2).
сурет 2. Франчайзинг жүйесін әзірлеу кезеңдері
Франчайзингті жіктеудің тәсілдемелері тәжірибе жүзінде толық зерттелмегендіктен, шетелдік
сурет 3. Франчайзинг түрлерінің жіктелуі мен олардың сипаттамалары
Әрине, франчайзингтік үлгінің жалпы жіктелімі мұнымен шектелмейді, ұсынылған
Франчайзингтік жүйе жалпы түрінде құрылымды басқарушы франчайзер-компаниядан және
Франчайзинг кәсіпкерлік қызмет түрі болғандықтан, оның жағымды жақтары
Франчайзинг – ұзақ мерзімді іскерлік қатынастардың нысаны, ол
сурет 4. Франчайзингтің жағымды жақтары
Көптеген шетелдік әдебиеттерге сүйене отырып және шетелдік тәжірибеге
Байқап отырғанымыздай, франчайзингтік бизнеспен жұмыс істеу үшін талатты
1.2 Франчайзингтің түрлері және ерекшеліктері
Өріс алушы нарықта франчайзинг – кәсіпкелерді пайдалы ,
1. Тауарлық франчайзинг
2. Өндірістік франчайзинг
3. Іскерлік франчайзинг
4. Конверсиялық франчайзинг
Тауарлық франчайзинг бизнесті жүргізу тәсілін сипаттайды, онда франчайзи
Өндірістік франчайзинг кезінде ірі компаниялар басқа компанияларға өнім
Іскерлік франчайзинг франчайзердің «басшылығымен» тәуелсіз бизнесті ұйымдастыруды қарастырады.
Конверсиялық франчайзинг өнім франчайзинг жүйесі бойынша жұмыс істейтін
Франчайзингтің негізгі түрлері дара немесе аумақтық болып екіге
Кең таралған түрі болып табылатын дара франчайзинг кезінде
Аумақтық франчайзинг кезінде бірегей бас кәсіпорны (бірегей франчайзинг)
Аумақтық франчайзинг келесідей қосалқы түрлерге бөлінеді:
Көптеген кәсіпорындарды иеленетін франчайзинг дара франчайзинг негізінде дамиды.
Субфранчайзинг жағдайында бас кәсіпорын франчайзимен келісімшарт жасап, әрі
Дамушы франчайзингтің субфранчайзингтен ерекшелігі, төменгі франчайзи субранчайзермен және
Франчайзи жетекші компаниядан өз тауарларын сол компанияның тауарлық
Франчайзер франчайзиге тауарларды өзі (франчайзер, бас компания) жеткізетін
Іскерлік франчайзинг - жағдайында франчайзер кәсіпорын құрады
Әлемдік тәжірбиеде франчайзингтің мынадай типтері қалыптасты:
1. Өндіруші мен бөлшек саудагер арасындағы франчайзингке мысал
2. Өндіруші мен көтерме саудагер арасындағы франчайзинг. Мысалы,
3. Көтерме және бөлшек саудагерлер арасындағы франчайзинг.
4. Дистрибьютор және қызмет көрсету фирмасы арасындағы франчайзинг.
Франчайзингтің ерекшеліктері
Франчайзинг бизнесиендерге кең мүмкіншіліктер береді. Ешқандайда тәжірбиені иемдебей,
1. Франчайзерге, сонымен қатар мыналар бойынша франчайзи үшін
2. Салық салыну базасының қысқаруы.
Франчайзер үшін артықшылықтар:
өткізу нарығының жылдам кеңеюі, сату көлемінің ұлғаюы мен
шұғыл басқару қажеттілігін босатылуы;
меншіктік капитал салымдарының төмен деңгейі;
лицензияны сатудан түскен табыс;
франчайзи төлемі есебінен қосымша табыстарды иемдену;
меншіктік сауда желісі арқылы өткізубойынша шығындарды қысқарту;
жалданбалы жұмысшыларға қарағанда тәуелсіз бизнесмендер сәттілікке күштірек ынталандырылған.
Франчайзер үшін кемшіліктер:
өзінің кәсіпорнына қарағанда франчайзидан алатын пайда деңгейінің төмен
франчайзи біреулерінің лайықты дәрежеде репутациясына сай келмеуі, сапаны
франчайзи қаржылық есеп беруінің шынайылығын бақылау қиыншылығы;
франчайзи бизнесі негізін жеткілікті жерде таңдау қиыншылығы
франчайзиді оқыта, үйрете отырып, франчайзер өзіне болашақта болуы
жүйе ережесіне бағынбайтын франчайзимен қарым-қатынасты доғару мүмкіншілігінің болмауы;
коммерциялық құпияның сақталу қиыншылықтары;
Франчайзи артықшылықтары:
-шағын бастапқы капиталмен меншіктік істі бастау мүмкіншілігі;
-дайын «қуыс», франчайзи франчайзермен жан-жақты сыналған, дайынбизнесті сатып
-материалдар, шикізаттар, құрал-жабдықтар, жабдықтаушылар, өткізу жүйесі, жалпы жұмыс
-бизнес пен менеджментті жүргізу технологиясындағы франчайзер көмегі.
Франчайзиде келесі кемшіліктерді қарастыруға болады:
қызмет ету бостандығының шектелінуі;
сервистік төлем;
қызмет етуде икемділіктің жетіспеушілігі;
франчайзер компаняға қатысты жағымсыз сипаттамалардың франчайзи-кәсіпорын үшін де
франшизаны иемденгенде құрылған жоспарлар ойдағыдай іс жүзіне аса
Жоғарыда аталған себептерге байланысты қорытынды жасайтын болсам, елімізде
инвестицияның ішкі және сыртқы ағымын күшейтеді;
жаңа технологиялардың, құралдардың, бағалы ноу-хаулардыңпайда болуына септік етеді;
бар өндірістерді дамытып, және жаңа өндірістерді қалыптастыру, ол
шағын және орта кәсіпкерлік аясының кеңеюі мен бекітілуілуіне
жұмыс күшінің біліктілігін жетілдіреді;
елімізді сапалы тауарлар мен қызметтерге қанықтыруды жылдамдатады;
қазақстандық өнімді жаңа нарықтарға өткізуге мүмкіндік береді.
II Қазақстан Республикасындағы франчайзингтік бизнестегі шағын кәсіпкерліктің жағдайы
2.1 Франчайзингтің Қазақстан Республикасында пайда болуы және даму
Франчайзингтің бастапқы пайда болу мекені – АҚШ-та ол
Дамыған елдерде франчайзинг тұтынушылардың әр түрлі қызметтерге деген
Қазақстанда франчайзингтік қатынастардың орын алғанына 10 жылдан асты,
Қазақстандағы франчайзингтің дамуын негізгі сипаттамалары бойынша талдай отырып,
кесте 1- Қазақстандағы франчайзингтік қатынастардың даму кезеңдері
Кезең-
Дері Компания атауы Құрылу жылы
Негізгі сипаттамалары
Бірінші кезеңі
1994-1999 ж.ж. «Coca Cola» 1994 Франчайзингті реттеуші нормативтік-құқықтық
Нарықта бәсекелестіктің жоқтың қасы.
Жекелеген шетелдік компаниялар іс-әркет аумағын кеңейту мақсатында Қазақстандық
Өндірістік және сервистік франчайзинг қалыптаса бастады.
«Рахат Палас»
«Adidas» 1995
«Сеймар» 1996
«Kodak» 1997
«Дока»
1999
«Анкара»
«Рамстор»
Екінші кезеңі
2000 – 2004 ж.ж. «1C» 2000
Франчайзинг туралы Заң қабылданды.
Шетелдік ірі фирмалардың франчайзилерінің нарыққа шығуына байланысты бәсекелестік
Қазақстан Франчайзинг қауымдастығы құрылды.
USAID кәсіпкерлікті дамыту және қолдау бағытында франчайзинг бағдарламасын
«Баскин31Роббинс»
Қазақстан Франчайзинг қауымдастығы
2002
Қазақстан Республикасының «Кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) туралы» Заңы
«Il Patio», «Планета Суши»
«World Class»
2003
«Business Consult», «Scot Holland Estates»
«Пятерочка»
2004
«MaxMara», «Sela»
«Три Толстяка»
Үшінші кезең
2005 жылдан басталып осы кезге дейін «English First»
2005 Санаткерлік меншікке, франчайзингке қатысты заңнамалар белсенді
Франчайзинг көрмесі ұйымдастырылды.
Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры франчайзингті несиелеу бағдарламасын әзірледі.
Бәсекелестік өсіңкі түрде дамыды.
Медиа және әлеуметтік франчайзинг пайда болды.
«Алма – TV»
«Tiffany Marble»
«Ромат»
2006
«Umex Realty»
«Сбарро»
«Finn Flare» 2007
«Aquatoria of Luxury Life» 2008
«Peacocks»
«Zara» 2009
«LC Waikiki», «Terranova», «OVS Industry», «New Yorker» 2010
2011
Франчайзингтік қатынастардың дамуындағы бірінші кезең жекелеген кәсіпкерлердің отандық
Франчайзингтің отандық баламалары сауда мен халыққа қызмет көрсету
Еліміздегі дербес франчайзингтік қатынастар техника-технологиялық, материалдық және тұтынушылардың
Жалпы мағынасында, франчайзинг - тауарлар мен қызметтерді өткізу,
Қазақстандағы франчайзингтің дамуының бірқатар ерекшеліктерін атап өтуге болады,
Атап айтқанда, түрік субфранчайзерлері «Mariott», «Интерконтиненталь» қонақүйлері, «Coca-Cola»
Қазіргі кезде осы бағдарлама аясында ұлттық байланыс операторы
2.2 Франчайзингтің бизнестің Қазақстан нарығында алатын үлесі
Қазақстанда соңғы жылдары франчайзингтік нысанды таңдаған бірқатар компаниялар
кесте 2 – Қазақстандағы қызмет көрсету саласындағы франчайзингтік
Сала Сәйкес қызмет ету салалары бойынша франчайзингтік кәсіпорындардың
2007 ж. 2008 ж. 2009 ж. 2008 ж.
Жылдам тамақтандыру кәсіпорындары 4,3 4,3 4,5 2,5
Мейрамханалар 2,8 2,8 3,0 2,9 3,0
Фирмалық бөлшек сауда 8,2 8,4 8,5 3,4 3,8
Азық-түлік өнімдері бөлшек саудасы 3,8 4,0 4,1 2,9
Денсаулық сақтау және фитнес 3,3 3,5 3,7 2,9
Консалтингтік және аудиторлық компаниялар 3,2 3,4 3,8 2,5
Телекоммуникациялар және байланыс құралдары 1,0 1,1 1,5 3,8
Ескертпе- ҚФҚ мәліметтері.
Бұл кестеде көрсетілгендей, франчайзингтік компаниялардың ең дамыған салалары
Осы көрсеткіштерге сәйкес еліміздегі франчайзингтік бизнестің келешекте қарқынды
Қазақстандағы франчайзингтің қалыптасуы мен даму жағдайын зерттей келе,
Кесте 3-те көрсетілген қазақстандық әлеуетті франчайзерлер қызметтерінің көрсеткіштерін
кесте 3 - Отандық нарықта қызмет атқарушы франчайзерлердің
Компания атауы Қызметінің сипаты Франчайзинг түрі Роялти мөлшері
«Сеймар»
(жалпы табыстан, %) Құс шаруашылығы өнімдерін өндіру,
«Транссистема»
(жалпы табыстан, %) Автокөлік кәсіпорыны мастер-франчайзи 3
«Ромат»
(жалпы табыстан, %) Дәріханалар желісі Саудалық 3
«Алма – TV»
(жалпы табыстан, %) Кабельді телеарна мастер-франчайзи 3
«Көтерме сауда клубы» (жалпы табыстан, %) Азық-түлік
«Медведь»
(жалпы табыстан, %) Мейрамхана Сервистік 4
«Мебельер» (жалпы табыстан,
«Umex Realty»
(таза пайдадан, %) Жылжымайтын мүлік компаниясы мастер-франчайзи 4
«Nails Club»
(таза пайдадан, %) Сұлулық салондар желісі мастер-франчайзи 3
«Folding Space» Жиһаз саудасы Саудалық айына 5000 теңге
Бизнестің франчайзингтік үлгілерін жүйелеу мен жіктеу коғамдық тамақтандыру
Сурет 5-тің мәліметтері бойынша, қоғамдық тамақтандыру саласындағы франчайзингтік
сурет 5. 2009 жылғы Қазақстан Республикасындағы қоғамдық тамақтандыру
Қазақстан нарығындағы франчайзинг негізінде қызмет ететін жылдам тамақтандыру
кесте 4- «Ростик`с фудкорт», «IL Патио» мейрамханалары және
Көрсеткіштер «Ростик`с фудкорт», «IL Патио» «English First»
Мейрамхананы/компанияны ашуға қажетті алғашқы жарна (АҚШ доллары)
25000
40000
30000
Инвестиция мөлшері (АҚШ доллары) 170000-250000 500000
160000
Роялти мөлшері (жалпы табыстан %) 7 6
Жарнамалық қорға төленетін мерзімдік төлемдер (%) 2 2-4
Мейрамхана/компанияны ашуға қажетті алаң мөлшері (шаршы метр) 90
300
200-300
Кесте мәліметтері бойынша, Алматы қаласындағы «Рамстор» сауда кешенінде
Аталған төлемдерді мейрамханалардың ашылған кезден 3-6 ай өткеннен
Жоғарыдағы келтірілген мәліметтер екі компанияның бизнесін жүргізу үшін
III Франчайзингтік бизнесті дамытудағы мәселелер және оларды шешу
3.1 Әлемдік тәжірибедегі франчайзингтің дамуы
Қазіргі кезде франчайзинг жүйесі арқылы шағын және орта
АҚШ-та франчайзинг бизнесі 30 триллион долларды құрайды. Мұны
кесте 5 - Әлемдегі франчайзингтің қолдану көрсеткіштері
Мемлекет
Франчайзингті
қолдануды бастаған жыл Басты фирмалардың саны (франчайзерлер)
Кәсіпкерлердің саны (франчайзи)
Сату көлемі(млн.доллар США)
Австралия 1989 230 1033 -
Австрия 1988 30 1360 -
Бельгия 1987 77 4045 2,0
Канада 1993 1000 45000 38,4
Дания 1989 60 500 3,31
Франция 1990 675 29698 10,0
Ресей 1994 180 9000 3,38
Италия 1994 197 11560 2,10
Япония 1995 812 122450 32,7
Голландия 1988 244 8252 3,6
Норвегия 1989 120 850 0,3
Испания 1990 215 20000 -
Швеция 1993 60 1000 1,5
Ұлыбритания 1994 385 19800 5,5
Жоғарыдағы көрсеткіштерге қарап, франчайзингтің бизнесті жүргізудің тиімді түрі
АҚШ, Канада, Ұлыбритания сияқты елдердің бюджетінің үшке жуық
60-70 жылдарда тамақты тез дайындау технологиясы кең таралғанда
Макдональд компаниясы фастфуд индустриясының негізін қалаған ең бірінші
Франшиза және McDonald’s – бұл әлемдегі синонимдер. Көпшілік
Компания имиджіне үлкен әсерін шенеуніктер, антиглоболистер, заңгерлер, жас
Бұл әлемдік тәжірибеден қазақстандық кәсіпкерлерге үлгі ретінде қарастыруға
Франчайзинг 20 ғасыр бизнесінде «төңкеріс» тудырып, жалпы
Франчайзинг сөзі француз тілінен шыққан, оның « FRANCHISE»
1886 жылы құрылған «Coca – Cola» компаниясының
Өткен жүз жылдықтың айналымын құраған мұнай және мұнай
Қазіргі таңда франчайзинг 70-тен астам шаруашылық салаларында қолданылады.
3.2 Қазақстан Республикасында франчайзингтік бизнесті дамытудың жолдары мен
Қазақстанның еңбекке жарамды тұрғындарын кәсіпкерлік саласына тартудың барынша
Дүниежүзілік іс-тәжірибеге сәйкес, франчайзинг франчайзер (ноу-хау мен бренд
Халықаралық Франчайзинг Қауымдастығы үшін PricewaterCoopers компаниясы өткізген Franchise
Алайда бизнесті ұйымдастырудың франчайзингілік жүйесі дағдарыстық құбылыстардың ықпалына
Бизнесті ұйымдастырудың франчайзингілік жүйесін Қазақстанда шағын және орта
Табысты бизнесті көбейіп тарату. Кәсіпкер өзінің бизнесін «нөлден»
Бизнес-тәуекелдерді пәрменді түрде азайту. Франчайзинг бизнесті ұйымдастырудың ең
«Біліктілік» шегінің аса жоғары болмауы. Франшизаның болуы тіпті
«Кіру билетінің» қолайлы бағасы. Тұтынушылық сұранысты қанағаттандыруға бағытталған
Бұл орайда франчайзингті дамыту экономиканы дағдарыстан шығарып, оны
Елге іс жүзінде қазіргі заманғы озық технологиялар және
Шағын бизнестің инновациялық және технологиялы кәсіпорындарын одан әрі
Шағын және ірі бизнестің тиімді түрде өзара әрекеттесуі
Шағын бизнестің айқындығы арта түседі.
Аймақтық тұрғыдан қамту кеңейеді.
Халықты жұмыспен қамту мәселесі ішінара шешіледі.
Халықтың және бизнестің қолы жете алатын тауарлар мен
Қазіргі кезде франчайзингілік қатынастар Қазақстанда мүлде дерлік ынталандырылмай,
Қазақстанда франчайзингті дамытудың негізгі қиындықтарына төмендегілерді жатқызуға болады:
Ірі бизнес пен шағын бизнес кәсіпкерліктің арасында байланыстың
Бизнесті ұйымдастырудың осы схемасының артықшылықтары туралы шағын
Шағын бизнестің айқын еместігі, ал франчайзингтің негізінде қаржылық
Мемлекеттік жеңілдіктердің, банктік несиелердің және басқа да қаржыландыру
Мен болашақ экономист ретінде франчайзингің Қазақстанда қарқынды
1. Қазақстандағы Франчайзинг ассоциациясының қызметін кеңейту. Қазіргі таңада
2. Франчайзинг жүйесі арқылы кәсіпкерлікпен айналысамын деген адамдарға,
3. Қазақстан мемлекеті ТМД мемлекеттері ішінен бірінші
«Комплекстік кәсіпкерлік лицензия туралы» заңға
Маңызды мұндай шаралар франчайзингтік жүйемен дамитын кәсіпкерлер санын
Жоғарыда атап көрсетілген менің ұсыныстарым
инвестицияның ішкі және сыртқы ағымын күшейтеді;
жаңа технологиялардың, құралдардың, бағалы ноу-хаулардың пайда болуына септігін
жаңа жұмыс орындарының пайда болуына әсерін тигізеді;
шағын және орта кәсіпкерлік аясының кеңеюі мен бекітілуіне
елімізді сапалы тауарлар мен қызметтерге толтыруға жылдамдатады;
қазақстандық өнімді жаңа нарықтарға өткізуге мүмкіндік тудырады;
Осындай маңызды шаралар франчайзингтік жүйемен дамитын кәсіпкерлер санын
Қорытынды
Қазақстан Франчайзинг қауымдастығының мәліметтері бойынша, елімізде 120 франчайзингтік
Франчайзингтіr бизнестің қалыптасуы мен даму болашағына байланысты
Франчайзинг бүкіл әлем деңгейінде кеңінен таралған, әсіресе АҚШ,
Курстық жұмысымда әр түрлі ғылыми тұжырымдамалар мен пікірлерді
Шағын және орта кәсіпкерлікті дамытудың ерекше нысаны франчайзинг
Қазақстандағы франчайзингтің қалыптасу үрдісін талдау барысында автор оның
Зерттеу нәтижесінде Қазақстандағы франчайзингтің қазіргі даму жағдайы, отандық
Отандық кәсіпкерлік субъектілерінің франчайзингтік жүйені қолдану арқылы өз
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының франчайзинг негізінде қызмет ету механизмі
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің франчайзинг механизмін қолдануды
Қорытындылау келе, мұндай маңызды шаралар франчайзингтік жүйемен дамитын
Пайдаланылған әдебиеттер:
Кәсіпорынның франчайзингтік механизмі/ КазЭУ хабаршысы, 2007 ж.,
Қазақстандағы франчайзингтік қатынастарды реттеу бойынша іс-шаралар/ Қаржы-қаражат, 2007
Формирование и развитие франчайзинговых отношений в Казахстане /
Франчайзингтің жіктелуі/ Вестник КазГУ им. Аль-Фараби, 2007 ж.,
Франчайзингтік қатынастар жүйесінің ерекшеліктері/ Ізденістер, нәтижелер, 2007 ж.,
«Даму» жылдық есебі, 2009 жыл
«Кешенді кәсіпкерлік лицензия туралы» заң, 2002 жыл
Манап А.С «Қазақстан Республикасында франчайзингті дамыту»
Франчайзингтік қатынастар жүйесінің ерекшеліктері/ Ізденістер, нәтижелер, 2007 ж.,
Франчайзингтің жіктелуі/ Вестник КазГУ им. Аль-Фараби, 2007 ж.,
www.damu.kz
www.stat.kz
www.google.kz
www.wikipedia.kz
Қазақстан Республикасының халыққа жолдауы
«ЖАҢА ОНЖЫЛДЫҚЖАҢА ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨРЛЕУ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖАҢА МҮМКІНДІКТЕРІ»
4
3
Франчайзер
Франчайзингтің бағдарламасы
Тұтынушыны жұмылдыру
Франчайзи
Т ұ т ы н у ш ы
Өндіріс пен тұтыну техно-логиялары
Келісім-шарт -тық, қаржылық қатынастар
Тауарлар мен қызметтер
Келісім-шарт -тық, қаржылық қатынастар
Франчайзинг түрлері бойынша
Франчайзинг әдістері бойынша
Франчайзинг нысандары бойынша
Қызмет көр-сету көлемі бойынша
Нарық саласы мен ауқымы бойынша
Франчайзинг-тік келісімнің ұзақтығы бойынша
Тауарлық
Өндірістік
Сервистік
Іскерлік
Классикалық
Аймақтық
Субфранчайзинг
Дамушы франчайзинг
Конверсиялық
Еншілес
Корпоративтік
Жаңартылатын
Стандартты
Жедел
Ұзақ мерзімдік
Бір реттік
Ішінара
Кешенді
Аймақтық
Аймақаралық
Ұлттық
Халықаралық
Ғаламдық
дербес кәсіпорынның франчайзингтік желіге қосылуы
франчайзи ретінде бизнесі дамыған кәсіпкер болуы
ірі корпорацияның бақылауында болатын әр түрлі франчайзинг желілерінің
нарықтық өзгерістерге сәйкес келісімді жаңарту мүмкіндігінің болуы 1-
келісімнің ұзақтығы 5 жыл
келісімнің ұзақтығы 3 жыл
келісімнің ұзақтығы 10 жыл
сауда маркасын иелену
өндіріс технологиясын иелену
қызметті жүзеге асыру тәжірибесін иелену
корпорациялық атауы мен қызмет ету бейінін иелену
тікелей келісім шарт бекітіледі
бас франчайзер белгілі бір географиялық ауданды қадағалайды
аралық буын субфранчайзер франчайзилерді оқытады, қадағалау жасайды
франчайзердің аймақты дамытуға айрықша құқығы бар ресми өкілінің
бір аймақ шеңберінде қызмет етуші компаниялар
бірнеше көршілес аймақтарда қызмет етуші компаниялар
белгілі бір мемлекет шеңберінде қызмет етуші компаниялар
бірнеше елдің нарығында қызмет ететін компаниялар
жеке объектілер беріліп, жеке қызметтер көрсетіледі
объектілердің жиынтығы беріліп, маманданған қызметтер көрсетіледі
біріккен франчайзингтік жүйе
Американдық компаниялардың банкротқа ұшырау деңгейі
3-кестенің жалғасы
4-кестенің жалғасы
Жылдар саны
Көтерме сауда
Өндіріс
Шағын бизнес
Франчайзинг
Банкроттық