МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ...........................................................................................3
1
2 КӘСІПОРЫН АКТИВТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Активтердің мәні мен мазмұны..............................................5
1.2 Активтердің құрамы мен құрылымы....................................11
1.3 Кәсіпорын активтерін талдау тәсілдері мен есеп жүргізу
ЖШС «СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҒЫЛЫМИ – ЗЕРТТЕУ
2.1 ЖШС «Солтүстік Қазақстан ауыл шаруашылығы ғылыми –
3
2.2 Баланс активтерінің құрамы мен құрылымын талдау........31
2.3 Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін талдау......................42
КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ЖЕТІЛДІРУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Кәсіпорынның активтерінің өтімділігі мен төлем қабілеттілігін арттыру.................................................................51
3.2 Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы мен іскерлік белсенділігін арттыру.................................................................53
ҚОРЫТЫНДЫ............................................................................56
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ................................58
ҚОСЫМША
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде біздің мемлекетіміз бәсекеге қабілетті аграрлық өнімдердің
Сонымен, кез-келген шаруашылықтың экономикалық қызметінің нәтижесі мен жалпы
Қазіргі нарық жағдайында мекеменің динамикалық дамуына үнемі диагностика
Тақырыптың ғылыми зерттелу дәрежесі. Дипломдық жұмыстың орындалуы барысында
Жоғарыда аталған ғалым зерттеушілердің кәсіпорынның динамикалық дамуын
Ресей ғалымдары осы ғасырдың басында экономикалық үрдістерді
еңбектерінде экономикалық талдау мен диагностикалау түсініктері және әдістері
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері. Осыған байланысты
Кәсіпорынның активтерін теориялық негізін зерттеу және
Кәсіпорын активтерінің үрдісін диагностикалау мәнін, маңыздылығын және талдау
Активтерді жүйелі талдау және жетілдіру;
Кәсіпорын активтерін талдауда диагностикалау әдісін қолдану
Зерттеу пәні. Кәсіпорынның динамикалық даму үрдісіне
Зерттеу нысаны. ЖСШ «Солтүстік Қазақстанның» ауылшаруашылық зерттеу институты.
Дипломдық жұмыстың теориялық және әдістемелік негіздерін экономика
Зерттеу жұмысының теориялық және тәжірибелік маңыздылығы. Зерттеу барысында
Зерттеу нәтижелерінің ғылыми жаңалығы.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі. Дипломдық жұмыс кіріспе,
І КӘСІПОРЫН АКТИВТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Активтердің мәні мен мазмұны
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауда негізгі ақпарат көзі қызметін
Баланс - есепті жылдың басындағы және соңындағы кәсіпорынның
Баланс ақпараттары негізінде сыртқы қолданушылар берілген кәсіпорынмен өзінің
Бухгалтерлік баланс қаржылық есептің негізгі түрі бола отырып,
1997 жылға дейін бухгалтерлік баланс екі бөліктен: актив
Мүліктің түрлері және олардың қалыптасу көздері сапалық біркелкі
Баланстың актив бөлімінің құрылымына сай ерекшелік - бұл
Бухгалтерлік стандарттың іске қосылуынан бастап бухгалтерлік баланс жаңаша
Олардың түсіндірмесі нарықтық экономикасы дамыған елдердің бухгалтерлік есеп
Осыған орай ағылшын тілінен орыс тіліне аударылған оқулықтардың
Жоғары оқу орындарында экономикалық мамандық алатын студенттерге, бизнес
Активтер дегеніміз – бұл кәсіпорын нені иеленеді және
Ағылшын ғалымдары шығарған "Бухгалтерлік іске кіріспе" деген оқу
Әрі қарай олар баланстың негізгі элементтерін келесідей сипаттайды:
Капитал - пассивтердің арнайы түрі.
Капитал алғашқы капитал мен қызметте қалдырылған табысты қоса
Әлемдік банк өңдеп шығарған "Қаржылық есеп, аудит, есеп
Аталған оқулықта бухгалтерлік баланстың бөлімдері (жақтары) мен элементтері
«Актив дегеніміз - бұл өткен жағдайлардың нәтижесінде кәсіпорынмен
Пассив - бұл өткен жағдайлардан пайда болған кәсіпорынның
Оны өтеу экономикалық табыс алумен байланысты кәсіпорын ресурстарының
Капитал - бұл пассивтерді активтерден алып тастағандағы кәсіпорынның
Көріп отырғанымыздай, бухгалтерлік баланс және оның элементтері туралы
«Активтер - бұл құндық бағасы бар кәсіпорыннын мүлкі,
Міндеттеме - бұл тұлғаның (қарыз адамның) белгілі бір
Меншіктік капитал - бұл субъектінің өз міндеттемелерін шегеріп
Баланс бухгалтерлік есептің "Бухгалтерлік баланс және қаржылық есеп
Баланста ұзақ мерзімді және ағымдағы міндеттемелердің жиынтық сомасы
Пайдаланушылар үшін қаржылық есептің өте пайдалы екендігіне БЕС–2-нің
БЕС-2 және қаржылық есепті жасаудың әдістемелік нұсқаулары негізінде
Алайда айта кеткен жөн, балансты құрудың түрін таңдау
Баланс активі мен пассивін құру принциптері бұрынғы қалпында
Тікелей түрде құрастырылған баланс 5 бөлімнен тұрады:
1) ұзақ мерзімді активтер;
2) ағымдағы активтер;
3) меншікті капитал;
4) ұзақ мерзімді міндеттемелер;
5) ағымдағы міндеттемелер.
Баланс қаржылық есеп беруде үш элементті сипаттайды: активтер,
Қаржылық жағдайды талдау барысында тек бухгалтерлік баланс мәліметте
ріне ғана сүйенуге болмайды. Бұндай тәсіл біршама қарапайымдау,
1.Баланс табиғаты жағынан тарихи сипатта болады. Баланста келтірілген
2.Баланс кәсіпорын қаржысында және міндеттемелеріңде статусквоны сипаттайды, яғни
3.Баланста салыстырмалы шаруашылық аралық талдау жүргізу үшін қажетті
4. Баланста кәсіпорынның қаражаттарының айналымы туралы мәлімет жоқ.
5.Баланс есепті кезеңнің басы мен соңындағы мезгілдік мәліметтердің
операцияларының жиынтығы жазылып отырады. Ол кәсіпорынның есепті кезең
Мысалы, жыл соңында қолда бар өнім қорларының үлес
6.Баланста кәсіпорынның активтерін сатып алуда тарихи бағаны коддану
Кесте 1
Баланс құрамы мен құрылымы
Актив
Пассив
І. Ұзақ мерзімді активтер
1. Материалды емес активтер
2. Негізгі құралдар
3. Ұзақ мерзімдік дебиторлық
4. Инвестициялар
ІІ. Ағымдағы активтер
1.Тауарлық – материалдық қорлар(материалдар, дайын өнім, тауарлар)
2. Ақшалай қаражат(касса, есепшот, валюталық шот)
3. Дебиторлық берешек(есеп беретін адамдармен есептесу)
4. Қаржылық инвестициялар
5.Келешек кезең шығындары
І. Меншікті капитал
1. Жарғы капитал
2. Резервтік капитал
3. Қосымша төленген капитал
4.Қосымша төленгенбеген капитал
5. Төленбеген табыс
ІІ. Ұзақ мерзімді міндеттемелер
1.Ұзақ мерзімді қарыздар
2.Ұзақ мерзімді кредиторлық берешек
3.Салықтар
ІІІ. Ағымдық міндеттемелер
1.Қысқа мерзімдік қарыздар
2.Бюджетпен есептесулер
3. Алынған аванстар
4.Жалақы бойынша есептесулер
5.Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есептесулер
Әрине, ол сондай-ақ кәсіпорын қызметінің нәтижесін, оның шаруашылық
Баланс жиыны кәсіпорын активтері мен оны жабу көздерінің
7.Баланс және қаржылық есеп берудің басқа да нысандары
Осы шектеулерге қарамастан, бухгалтерлік баланс кәсіпорынның қаржылық жағдайын
Алайда кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жүргізгенде баланс көрсеткіштерімен
1.2. Активтердің құрамы мен құрылымы
Активтердің құрамы мен құрылымына тоқтала кетсек, кәсіпорын активтеріне:
1 бөлімде Ұзақ мерзімді активтер көрсетіледі: Яғни
« Материалдық емес активтер » - бұл өндірісте
анықтауға болады
субъект бақылайды
қолданудан субъект болашақта эконмикалық пайда алуды көздейді
Материалдық емес бап материалдық емес актив болып саналады,
материалдық активтің анықтамаларына сәйкес келсе;
белгі- өлшемдерге сай келеді және мынадай жағдайда есепке
субъект осы активке тікелей байланысты болатын болашақта күтілетін
актив құнын күмәнсіз сеніммен анықтауға болса.
Материалдық емес активтердің мынадай түрлерін атап кетуімізге болады.
Лицензиялық келісімдер
Бағдарламамен қамтамасыз ету
Патенттер
Ұйымдастыру шығындары (қалдырылған шығындар)
Гудвилл
Басқадай
Негізгі құралдар және олардың жіктелуі мен сипаттамасына тоқтала
Негізгі құралдар- өндіріс үрдісінде ұзақ уақыт бойы, яғни
Негізгі құралдар:
Жер
Үйлер
Ғимараттар
Машиналар мен жабдықтар
Көлік құралдары:
Күш- қуатты машиналар мен жабдықтар
жұмыс машиналары мен жабдықтары
Өлшеуіш және реттегіш құрал аспаптар ( приборлар, құрылғылар
есептегіш техника
басқа да машиналар мен жабдықтар
Табыстау қондырғылары
Басқа да негізгі құралдар:
аспап
өндіріс мүлкі мен олардың керек жарақтары
шаруашылық мүлік – кеңселік және шаруашылық мүлік (
жұмыс малы және өсімтал мал
көпжылдық көшет егістері
жерді ( ғимаратсыз ) жақсарту жөніндегі күрделі шығындар
басқа да негізгі құралдар- кітапхана қорлары, спорттық
Бітпеген құрылыс.
Негізгі құралдар халық шаруашылығының салаларына қарай материалдық өндіріс
Материалдық өндіріс саласының негізгі құралдары- өндіріс процесіне тікелей
Материалдық өндірістік емес негізгі құралдарға - тұтынуға
Иелігіне қарай негізгі құралдар- меншікті және жалға алынған.
Пайдалану сипатына қарай негігі құралдар- жұмыс істеп тұрған,
Заттық құрамына қарай- мүліктік және мүліктік емес. Мүліктік-
Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек – сатып алушылардың немесе
Алынуға тиісті шоттарға: ақшалай қаражатқа, тауарға, көрсеткен қызметке
Инвестиция дегеніміз- бүгінгі күні қолда бар ақшаны, мүлікті
Инвесторлар:
кәсіпорындар
мемлекет
жеке тұлғалар
Инвестицияның объектілері:
жаңа құрылысқа
кәсіпорындарды кеңейтуге және техникалық қайта жарақтандыруға
тұрғын үй
коммуналдық және мәдени- тұрмыстық құрылыстарға
Инвестицияның жіктелуі мынадай түрде болуы мүмкін.
Жұмсау мерзімі бойынша:
қысқа мерзімді ( бір жылға дейін )
ұзақ мерзімді- бір жылдан көп уақытқа иемдену
мерзімсіз инвестициялар
Тағайындалуы бойынша:
Қаржылық - құнды қағаздарға жұмсау
нақты (мүлікті жұмсау)- субъектінің негізгі капиталына жұмсау және
материалдық - өндірістік қордың өсуіне жұмсау
тікелей- басқа субъектілердің қаржылық капиталындағы инвестициялар
портфельдік- субъект иелігіндегі құнды қағаздарға жатады.
Шығу тегі бойынша- бірінші, екінші.
Бөлу формасы бойынша- құжаттық, құжатсыз.
Ұттық тегі бойынша- отандық, шетелдік.
Қолдану түрі бойынша- инвестициялық ( капиталдық ), инвестициялық
Иемдену қатары бойынша- жеке, жалпы.
Шығарылым формасы бойынша- эмиссиондық, эмиссиондық емес.
Меншік формасы бойынша- мемлекеттік, корпоративтік.
Айналыс сипаты бойынша- нарықтық, нарықтық емес.
Тәуекелдік деңгейі бойынша- аз тәуекелділікпен, мүмкін тәуекелділікпен.
Қолма- қол табыс бойынша- табыстық, табыссыз.
Қаражатты жұмсау формасы бойынша:
борыштық- құнды қағаздарға немесе міндеттерге инвестиция
иелі үлестік- нарықты субъектінің капиталындағы үлестер немесе уақытша
жеке жобалар ( кенішті игеру )
Экономикалық мәні ( құқықтық түрі ) бойынша- мүліктік,
Халықаралық және отандық стандарт бойынша бухгалтерлік есепте инвестиция
қаржылық
еншілес, тәуелді және бірігіп бақылау арқылы шаруашылық
Ағымдағы активтиер оның ішінде тауарлық - материалдық
Өндіріс процесінде еңбек құралдарымен қатар өндірістік босалқы қорлары
негізгілер- дайындайтын өнімнің заттық негізін құрайтын ( тоқма
көмекші материалдар- өндірілетін өнімнің өзіндік құнына кіргенімен негізгі
Тауарлық- материалдық қорлардың жіктелуі ;
Материалдар синтетикалық шоттарға байланысты жіктеледі:
1310 « Шикізаттар мен материалдар »
1311 «Сатып алынатын жартылай фабрикаттар және жинақтаушы
1312 « Отын »
1313 « Ыдыс және ыдыстық материалдар »
1314 « Қосалқы бөлшектер »
1315 « Басқа да материалдар »
1316 « Қайта өңдеуге берілген материалдар »
1317 « Құрылыс материалдары »
1320 « Дайын өнім »
1330 « Тауарлар »
1340 « Аяқталмаған өндіріс »
1350 « Басқа да қорлар »
1352 « Аванс есеп беретін тұлғаға төлеу »
1360 « Қорларды есептен шығару бойынша резервтері »
Ақшалай қаражат (касса, есепшот, валюталық шот) бөліміне келсек,
Шаруашылық жүргізуші субъектінің бухгалтерлік есепте қолданылатын ақша қаражаттарының
1010 « Кассадағы ұлттық валютамен ақша қаражаттар »
1020 « Кассадағы шетелдік валютамен қолда бар ақшалар
1030 « Жолдағы ақшалай аударымда »
1040 « Ұлттық валютадағы ағымдық корреспонденттік шоттардағыақшалай қаражаттар
1050 « етелдік валютадағы ағымдық корреспонденттік шоттардағы
1060 « Депозиттік шоттардағы ақша қаражаттар »
1070 « Арнаулы шоттардағы ақша қаражаттар »
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі Басқармасы 02.06.2000 ж №
Қандай да болмасын заңды ұйымның басқа кәсіпорындар мен
Қазақстан Республикасының белгілеген заңына сәйкес ел ішіндегі әр
Шетелдік валюта дегеніміз- кәсіпорындардағы және ұйымдардағы тауарларды, дайын
Кәсіпорындар мен ұйымдардың шет елдік валюта түрінде алатын
Кәсіпорындар мен ұйымдар шетел ақша бірліктерімен операциялар жасау
Қаржылық инвестиция- бұл субъект табыс алу, инвестициялық капитал
Қаржылық инвестиция мыналарға жіктеледі:
Қысқа мерзімді - баланста не белгілі
Ұзақ мерзімді - қайта бағалау барысында бағалау
Қаржылық инвестиция шоты - 1130, 2010.
Келешек кезең шығындары деп- есеп беретін кезеңде шығарылған,
алдын ала ( мерзімінен бұрын ) төленген
келесі кезеңдерге жазылған газет, журнал және басқа да
мауысымен жұмыс істейтін өндірістердің маусымдық шығындары және тағы
Алдағы кезең шығындарының шоты - 1620,2920.
1.3 Кәсіпорын активтерін талдау тәсілдері мен есеп жүргізу
Кәсіпорынның активтерін талдау тәсілдері мен есеп жүргізу тәртібі
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, есеп берудің екі түрі бар:
Соңғы кездері мерзімді баспасөздерде, сондай-ақ жеке басылымдарда қаржылық
Бұл еңбектің авторлары кәсіпорынның қаржылық жағдайын және оның
Ондаған жылдар бойы барлық басқару деңгейлерінде және кәсіпорынның
Жаңа қаржылық есептің маңызды ерекшеліктерінің бірі – онда
Нарық жағдайында қаржылық жоспарлау кәсіпорынға оның қызметі жөнінде
Қаржылық талдаудың тәжірибесі қаржылық есепті оқудың негізгі ережелерін
1) көлденең талдау;
2) тікелей талдау;
3) трендтік талдау;
4) салыстырмалы талдау;
5) факторлық талдау;
6) қаржылық коэффициенттер әдісі.
Көлденең (уақытша) талдау – есеп берудің әрбір позициясын
Тікалей (кұрылымдық) талдау – әрбір есеп позициясының жалпы
Тікелей және көлденең талдаулар бірін-бірі толықтырып отырады. Сондықтан
Трендтік талдау барлық көрсеткіштер 100% деп алынатын базистік
Қаржылық талдаудың нарықтық экономика жағдайындағы көбірек
Коэффициенттер салыстырмалы шамалар болып табылады, оларды есептеу кезінде
Шешімдер қабылдау үшін сәйкес коэффициенттерді талдаудың пайдалылығы оларды
Қатынастарды үлкен байыптылықпен талдау кажет, өйткені тек бір
Қатынасты талдаудың ролін асыра бағалаудың да кажеті жоқ,
Сондай-ақ, өткен жылдардағы нақты қол жеткізілген деңгейдің қолайсыз
Қаржылық талдауды салыстырмалы көрсеткіштер негізінде жүргізудің шетелдік тәжірибесін
Салыстырмалы (кеңістіктік)талдау – бұл фирмалардың, еншілес фирмалардың, бөлімшелердің
Факторлық талдау – бұл жекелеген факторлардың (себептердің)
Жоғарыда керсетілген әдістермен қатар, қаржылық жағдайды талдауда экономикалық
Айта кеткен жөн, кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жүргізудің
Жалпы редакциясын В.И.Стражева басқарған, Беларусь Республикасының Мемлекттік экономикалық
О.В.Ефимов өзінің "Қаржылық жағдайды қалай талдау керек" деген
И.М.Лоханина мен 3.К.Золкина алдымен есеп беруді құрастырудың сапасын
Кәсіпорынның қаржы жағдайын талдаудың соңғы (ерекше) әдістемесін А.Д.Шеремет
қаржылық жағдайдың жалпы бағасы және есепті кезеңдегі оның
Қаржылық жағдайды және оның есепті кезеңде өзгерісін салыстырмалы
В.А. Андреев және В.В. Ковалев кәсіпорынның қаржы жағдайын
Тереңдетіліп нақтыланған талдау экспресс-талдаудың бөлек тәртібін кеңейтеді, толықтырады
Баланс активтерінін құрамы мен құрылымының динамикасын талдау –
Қаржылық есептің маңызды элементі болып саналатын активтерді, талдау
Активтердің өсуі (артуы) кәсіпорынның болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан,
Отандық есептік-аналитикалық тәжірибеде өндірістік қорлар, дайын өнім және
Кәсіпорын активтерінің өтімділігі мен төлем қабілеттілігі оның қаржылық
Баланс өтімділігін талдау мәселесін қарастырар алдында, жалпы активтердің,
Өтімділіктің екі тұжырымдамасы белгілі. Бірінші тұжырымдама бойынша өтімділік:
Өтімділік кәсіпорынның сөзсіз төлем қабілеттілігін білдіреді және активтер
Баланс өтімділігін талдаудың мәні – активтегі өтімділік дәрежесі
Өтімділік дәрежесіне, яғни ақша қаражаттарына айналу жылдамдығына байланысты
А1. Ең өтімді активтер. Әлемдік тәжірибеде бұларға кәсіпорынның
А2. Тез өткізілетін активтер. Бұларға қысқа мерзімді дебиторлық
А3. Баяу өткізілетін активтер. Бұларға тауарлы-материалдық қорлар жатады.
А4. Қиын өткізілетін активтер. Бұлардың құрамында ұзақ мерзімді
Баланс пассивтері оларды қайтару, төлеу уақытының мерзіміне байланысты
П1. Неғұрлым тезірек төленуге тиісті міндеттемелер. Бұларға уақытында
П2. Қысқа мерзімді міндеттемелер – қысқа мерзімді несиелер
П3. Ұзақ мерзімді міндеттемелер – ұзақ мерзімді несиелер
П4. Тұрақты міндеттемелер. Бұған меншікті капитал жатқызылады.
Баланс өтімділігін анықтау үшін актив пен пассив бойынша
(1)
Басқа сөзбен айтқанда, егер активтің сол алғашқы үш
Жоғарыда келтірілген жүйедегі алғашқы үш теңсіздіктің орындалуы төртінші
Бұл көрсеткіштің қолайлы мәні 0,9 болып табылады.
Алайда бұл көрсеткіш кәсіпорынның қысқа мерзімді міндеттемелерін өтеу
Кәсіпорын жоғары немесе төмен дәрежеде өтімді болуы мүмкін,
Кәсіпорынның перспективті төлем қабілеттігін анықтау анықтау үшін кәсіпорын
Үш көрсеткіш жиі қолданылады:
-абсолютті өтімділік коэффициенті;
-аралық өтеу (жабу) коэффициенті;
-жалпы өтеу (жабу) коэффициенті.
Абсолютті өтімділік коэффициенті ақша қаражаттары мен тез өткізілетін
Ол баланс жасалған мерзімінде немесе жақын мезгілде ағымдағы
Осы көрсеткіштің дұрыс шектеуі келесі түрде болады:
Ка.ө 0,2 0,5
Бұл – ағымдағы міндеттемелердің қандай бөлігі жедел өтелуі
Аралық өтеу коэффициентін есептеу үшін (немесе оның басқа
Аралық өтеу коэффициентінің қалыпты төменгі шегін бағалау былайша
Кар.ө 1
Ағымдағы өтімділік коэффициенті (жалпы өтеу коэффициенті) барлық ағымдағы
Жалпы өтеу коэффициенті өтімді құралдар жедел және қысқа
Берілген көрсеткіш үшін мына шектеу қалыпты мән болып
Кағ.ө 2
Берілген шектеу кәсіпорынның өтімді құралдарға тиімді қажеттілік деңгейі
Жалпы алғанда соңғы екі өтімділік коэффициенттерінің шамалары талап
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі мен қызметінің тиімділігін бағалау және
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі қаржылық жағдайында ең алдымен оның
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы активтерге салынған қаражаттың қаншалықты тез
Жоғарыда айтып өткендей, кейбір актив түрлері әртүрлі айналым
Қаражыттың айналымда болу кезеңі, едәуір дәрежеде кәсіпорынның ішкі
Шынында да, қолданылған баға саясаты, құрылған актив құрылымы,
Іскерлік белсенділік коэффициентінің кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау үшін
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігінің көрсеткіштеріне мына коэффициенттер жатады: Атап
1.Капиталдың жалпы айналымдылық коэффициенті. Ол жылына қанша рет
2. Негізгі құралдардың айналымдылығы. Бұл көрсеткіш қор қайтарымдылығын
Қор қайтарымдылығы коэффициентінің артуына негізгі құралдардың үлес салмағының
Алайда бұл жерде жалпы заңдылық былайша болады: коэффициент
3.Меншікті капиталдың айналымдылық коэффициенті. Бұл көрсеткіш қызметті әр
4. Ағымдағы активтердің бір айналымының ұзақтығы мына формуламен
До = 360 * Т / Д
Мұнда: До – бір айналымның күнмен есептелген
К - ағымдағы активтердің айналымдылық коэффициенті.
Ағымдағы активтер немесе айналым капиталының айналымдылық коэффициенті. Ол
К = Д / Т
Мұнда: К - ағымдағы активтердің айналымдылық коэффициенті;
Д - өнім сатудан (жұмыс, қызмет көрсету) түскен
Т - ағымдағы активтер.
Ағымдағы активтердің (айналым капиталының) айналымдылық коэффициенті олардың айналым
Айналымның жылдамдауы нәтижесінде айналым қаражатының заттық элементтері босайды,
Көрсеткіштің бір жылдық мәнін есептегенде кезеңнің ұзақтығы 360
Айналым қаражатын бекіту коэффициентінің формуласы мына түрде көрсетіледі:
Коз = Т / Д
Мұнда: Коз - айналым қаражатын бекіту
Т - ағымдағы активтердің орташа шамасы;
Д - өнім сатудан түскен табыс;
5.Материалдық айналым қаражатының айналымдылық коэффициенті кәсіпорынның талдау кезіндегі
Өндірістік қорлар (материалдар) оларды дайындау (сатып алу) құны
Неғұрлым айналымдылық көрсеткіші жоғары болған сайын, соғұрлым қорлар
6. Дебиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті. Ол өнімді сатудан
Дебиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті дебиторлық борыштың сапасы мен
7.Кредиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті. Ол өнімді сатудан түскен
Ал осы коэффициенттердің ішінде бұл жұмыспен тығыз байланысты
2 ЖШС «СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҒЫЛЫМИ –
2.1 ЖШС «Солтүстік Қазақстан ауыл шаруашылығы ғылыми
«Солтүстік Қазақстан ауыл шаруашылығы ғылыми – зерттеу институты»
Серіктестіктің құрылтайшысы: Жарғы негізінде қызмет істейтін «КазАгроИнновация» акционерлік
Серіктестіктің мекен – тұрағы: 021231, Қазақстан Республикасы, Ақмола
Серіктестіктің жарғылық капиталы 5 000 000 теңгені құрайды.
Штаттық кесте мәліметтеріне сүйене отырып бұл мекемеде 33
Серіктестіктің енгізгі мақсаты ауылшаруашылығы және биологиялық ғылымдарының
Серіктестік келесі қызметтерді орындайды:
1) Астық, майлы дән, жарма, жемшөп, биоэтонол, биодизель
2) Қазақстанның орманды далалық және құрғақ аймақтарына бейімделген
3) ауыл шаруашылық дақылдарының және дәрілік шөптердің сорттарының
4) биологиялық және химиялық препараттарға, астыққа, жемшөпке, майлы
5) отандық және шетелдік ғылыми жетістіктерді зерттеп жинақтау,
6) астық, дәнді – бұршақ, майлы, жарма және
7) ғылыми жетістіктерді насихаттау және журналдарды, ғылыми еңбектерді,
8) серіктестіктің тәжірибиелік – эксперементталдық, өндірістік және әлеуметтік
9) инновациялық технологияларды ғылыми қамтамасыз ету және әзірлемелерді
10) Қазақстан Республикасының қолданып жүрген зааңымен тыйым салынбаған
2.2 Баланс активтерінің құрамы мен құрылымын талдау
Баланс активтерінін құрамы мен құрылымының динамикасын талдау –
Баланс мәліметтері бойынша активтердің құрамы мен олардың таратылуына
Тікелей (вертикалды) талдау баланс активтерінің және пассивтерінің
Кесте 2
«Солтүстік Қазақстан ауылшаруашылығы ғылыми - зерттеу
Баланс баптары 2009ж. 2010ж. 2011 ж. 2011-2010жж
Ауытқу (+/-)
Сома,
мың тг. % Сома,
мың тг. % Сома,
мың тг. %
А Б 1 2 3 4 5 6
Актив
I Ұзақ мерзімді активтер
Негізгі құралдар 15649 34,91 16849 36,64 20941 38,65
Қаржы салымдары 14045
31,33 14561
31,67 14902
28,22
341
Қортынды I бөлім 29649 66,24 31410 68,31 35843
II Ағынды активтер
Тауарлық - материалдық қорлар 1945
4,34 3050
6,63 6445
12,21
3395
Дебиторлық борыш 13064 29,14 11421 28,84 6459 12,23
Ақша құралдар 125 0,28 98 0,22 4058 7,69
Қортынды II бөлім 15134 33,76 14569 68,31 16962
Баланс 44783 100 45979 100 52805 100 6826
Пассив
I Меншікті капитал
Жарғылық капитал 13395 30,57 13395 32,82 13395 29,43
Қосымша төленбеген
капитал 325
0,74 325
0,80 325
0,72
-
Резервтік капитал 4225 9,64 4225 10,35 4225 9,28
Бөлінбеген кіріс 25876 59,05 22872 56,03 27567 60,57
Қортынды I бөлім 43821 100 40817 100 45512
II Ұзақ мерзімді міндеттемелер -
- -
-
-
-
-
III Ағынды міндеттемелер
Қысқа мерзімді несиелер 420
43,66 5041
97,66 2242
30,74
-2799
Кредиторлық борыш 542 56,34 121 2,34 5051 69,26
Қортынды III бөлім 962 100 5162 100 7293
Баланс 44783 100 45979 100 52805 100 6826
жылы 12,12-ге азайған, яғни 16,61-ге дейін үлес салмағы
одан кейін 2011 жылы ұлғаю жағына, яғни 7,69-ға
Қосымша төленбеген капиталда үлес салмақтарын айтарлықтай өзгеріс байқалмайды.
Келесі қарастыратын талдау мағлұматтары кәсіпорынның төлем қабілеттілігі болмақ.
Баланс өтімділігін талдау мәселесін қарастырар алдында, жалпы активтердің,
Өтімділіктің екі тұжырымдамасы белгілі. Бірінші тұжырымдама бойынша өтімділік:
Өтімділік кәсіпорынның сөзсіз төлем қабілеттілігін білдіреді және активтер
Баланс өтімділігін талдаудың мәні – активтегі өтімділік дәрежесі
Төменде көрсетілген кесте-3 талдадай отырып мынадай қорытынды жасауға
А1 ≥ П1
А2 ≤ П2
А3 ≤ П3
А4 ≥ П4
Бұл теңсіздік толығымен шартты теңсіздікке сай емес, бірақ
Жалпы алғанда баланс активі мен пассиві баптарының Ι
Кесте 3
ЖШС «Солтүстік Қазақстан АҒЗИ» мәліметтері негізінде баланс өтімділігін
Актив Соммасы,
мың тг.
Пассив Соммасы,
мың тг. Артықшылығы(+),
Жетіспеушілігі(-).
2009ж 2010ж 2011ж
2009ж 2010ж 2011ж 2010ж
2011ж
А1 125 98 4058 П1 542 121 5051
А2 13064 11421 6459 П2 420 5041 2242
А3 1945 3050 6445 П3 - - -
А4 29649 31410 35843 П4 43821 40817 45512
Баланс 44783 45979 52805 Баланс 44783 45979 52805
Талданып отырған кәсіпорынның ең өтімді және тез
Баяу өткізілетін активтерді және ұзақ мерзімді міндеттемелермен салыстыру
Баланс активі мен пассиві баптарының төртінші тобының жиындарын
Кәсіпорын жоғары немесе төмен дәрежеде өтімді болуы мүмкін,
Қарастырылған жүйедегі маңыздылары болып үш көрсеткіш саналады:
жабудың аралық коэффициенті;
жабудың жалпы коэффициенті.
Олар туралы төменде айтылады.
Өтімділіктің жалпы коэффициенті – ағымдық өтімді активтердің
2009ж = 1*125+0.5*13064+0.3*1945/1*542+0,5*420+0,3*0 = 1,8
2010ж = 1*98+0.5*11421+0.3*3050/1*121+0,5*5041+0,3*0 = 2,5
2011ж = 1*4058+0.5*6459+0.3*6445/ 1*5051+0,5*2242+0,3*0=1,49
Абсолютті өтімділік коэффициенті ақша қаражаттары мен тез өткізілетін
2009 ж =125 / 962=0,12
2010 ж =98 / 5162=0,02
2011 ж =4058 / 7293=0,6
Аралық өтеу коэффициентін есептеу үшін (немесе оның басқа
2009 ж =125+13064 / 962=13,7
2010 ж =98+11421 / 5162=2,23
2011 ж =4058+6459 / 7293=1,44
Ағымдағы өтімділік коэффициенті (жалпы өтеу коэффициенті) барлық ағымдағы
2009 ж =15134 / 962=16,34
2010 ж =14569 / 5162=2,8
2011 ж =35843 / 7293=4,9
Осы мәліметтерді кестеге енгізе отырып салыстырулар жасаймыз. Бұл
Кесте 4
ЖШС «Солтүстік Қазақстан АҒЗИ» өтімділік көрсеткіштерін талдау
№ Көрсеткіштер 2009ж
2010ж 2011ж Қолайлы мән Шекті мәнен ауытқу
2009ж 2010ж 2011ж
1 Жалпы өтімділік коэффициенті 1,8 2,5 1,49 ≥0,9
2 Абсолютті өтімділік коэффициенті 0,12 0,02 0,6 ≥0,2+0,5
3 Аралық өтеу коэффициенті 13,7 2,23 1,44 ≥1
4 Ағымдағы өтімділік коэффициенті 16,34 2,8 4,9 ≥2
Көрсетілген кесте – 4 бойынша жүргізіліп отырған талдау
Ендігі ретте активтердің құрамы мен құрылымына тоқталып кетейік,
Кесте 5
ЖШС « Солтүстік Қазақстан АҒЗИ» баланс активтерінің құрамы
№
Баланс баптары 2009 ж. 2010 ж. 2011 ж.
Ауытқу(+/-)
Сомма,
мың тг. % Сомма,
мың тг. % Сомма,
мың тг. %
А Б 1 2 3 4 5 6
Актив
I Ұзақ мерзімді активтер
Негізгі құралдар 15649 34,91 16849 36,64 20941 39,65
Қаржы салымдары 14045 31,33 14561 31,67 14902 28,22
341
Қортынды Ι бөлім 29694 66,24 31410 68,31 35843
II Ағынды активтер
Тауарлық -материалдық қорлар 1945 4,34 3050 6,63 6445
3395
Дебиторлық борыш 13064 29,14 11421 24,84 6459 12,23
Ақша құралдар 125 0,28 98 0,22 4058 7,69
Қортынды II бөлім 15134 33,76 14569 31,69 16962
Баланс 44828 100 45979 100 52805 100 6826
Жоғарыда көрсетілген кесте бойынша активтердің құрамы мен құрылымын
1 - ші бөлімге келетін болсақ ағынды активтер
Әр бөлімге тоқталып өтетін болсақ тауарлы – материалдық
Қорытындылай келетін болсақ Ұзақ мерзімді активтер өзгерісі аса
Кесте 6
ЖШС « Солтүстік Қазақстан АҒЗИ» қорқайтарымдылығын
№ Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
1 Өткізуден түскен табыс 125410 134622 156424 21802
2 Негізгі қызмет бойынша табыс 89560 95200 100100
3 Негізгі қорлардың құны 15649 16849 20941 4092
4 Белсенді негізгі қорлардың құны 12053 13642
5 Жалпы қорқайтарымдылығы 8,14 8 7,5 -0,5
6 Белсенді бөлігінің қорқайтарымдылығы 10,4 9,87 11,2 1,33
7 Қорсыйымдылық 0,122 0,125 0,133 0,008
8 Негізгі қорлардың тиімділігі 5,723 5,65 4,78 -0,87
Кесте 6 қорытындылай кегенде қорқайтарымдылыққа мына көрсеткіштер әсер
Дебиторлық борыштың құрамы мен құрылымын есеп айырысудың тәртібінің
Кәсіпорынның қаржы жағдайына дебиторлық борыштың нақты бар болуы
Кәсіпорынның дебиторлық борышы қалыпты және өтелмеген болып екіге
Төмендегі кесте 7 талдай отырып мынадай қорытынды
Кесте 7
« Солтүстік Қазақстан ауылшаруашылығы ғылыми - зерттеу институтының
№
Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
Сомма
М, тг. % Сомма
м, тг. % Сомма
м, тг. %
1 Ұзақ мерзімді берешек 4546 34,8 5000 43,8
2 Сатып алушылар 2000 15,3 592 5,2
3 Берілген аванстар 2402 18,4 3501 30,6 957
4 Қысқа мерзімді қаржы салымдары 3658 28 2000
5 Басқа да дебиторлық борыш 458 3,5 328
Барлығы 13064 100 11421 100 6459 100
2010 жылы 3501 мың теңге өссе, ал 2011
Ал басқа да дебиторлық борыш 2009 жылы 458
Өндіріс процесінде еңбек құралдарымен қатар өндірістік босалқы қорлары
Кесте 8
ЖСШ « Солтүстік Қазақстан АҒЗИ » тауарлы матералдық
№ Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011
(+/-)2009-2008жж
Мың,
тг. % Мың, тг. % Мың, тг. %
Тауарлы-материалдық қорлар, барлығы соның ішінде; 1945 100 3050
1 Шикізат, матералдар 756 38,5 1727 56,62 2045
2 Дайын өнім 1189
1323
4400
3077
кестенің жалғасы келесі бетте
2.1 Картоп 200 10,2 300 9,84 1008 15,64
2.2 Бидай 998 51,3 1023 33,54 3392
аударатын материалдық активтер. Жоғарыдағы кесте 8 қорытындылайтын
Кесте 9
ЖСШ «Солтүстік Қазақстан АҒЗИ» ақша құралдарының қозғалысын (тура
№ Көрсектіштер 2009ж 2010ж 2011ж Өзгеріс
(+/-)
Мың, тг. Мың, тг. Мың, тг.
1 Ақша құралдардың түсуі
Барлығы: 125 98 4058 3960
1.1 Тауарды өткізу 100 80 3700 3620
1.2 Басқа да түсімдер 25 18 358 340
2 Ақша құралдардың кетуі
Барлығы: 125 98 4058 3960
2.1 Жабдықтаушылармен атқарған қызмет пен тауарларға төлемдер 20
2.2 Еңбек ақы бойынша төлемдер 90 69 1500
2.3 Басқа да бюджетке төлемдер 12 15 700
Кестенің жалғасы келесі бетте
2.4 Басқа да төлемдер 3 2 500 498
Барлығы 125 98 4058 3960
Кассадағы ақшалай қаражат – субъектің өз
Жоғарыдағы кесте-8 қорытындылай келгенде тура әдісті қолданып
Яғни тауарларды өткізу 2009 жылы 100 мың теңге,
2.3 Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін талдау
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі мен қызметінің тиімділігін бағалау және
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі қаржылық жағдайында ең алдымен оның
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы активтерге салынған қаражаттың қаншалықты тез
Жоғарыда айтып өткендей, кейбір актив түрлері әртүрлі айналым
Қаражыттың айналымда болу кезеңі, едәуір дәрежеде кәсіпорынның ішкі
Шынында да, қолданылған баға саясаты, құрылған актив құрылымы,
Іскерлік белсенділік коэффициентінің кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау үшін
Төменде көрсетілген кесте мәліметтері теориялық бөлімде орналасқан
Ағымдағы активтердің бір айналымының ұзақтығын есептеп шығару үшін
До 2009 жыл = 360 * 15134
До 2010 жыл = 360 * 14569
До 2011 жыл = 360 * 16962
Ал айналымдылық коэффициентіне тоқтала кетсек ондағы есептеу формуласы
К 2009 жыл = 15647 / 15134
К 2010 жыл = 20792 /
К 2011 жыл = 23841 / 16962
Енді соңғы коэффициентіміз айналым қаражаттарын бекіту болып табылады,
Коз 2009 жыл = 15134 / 15647 =
Коз 2010 жыл = 14569 /20792 =
Коз 2011 жыл = 16962 / 23841 =
Мына мәліметтерді төмендегі кестеге енгізу арқылы талдауға болады.
Кесте 10
Кәсіпорынның ағымдағы активтерінің айналымдылық көрсеткіштерінің динамикасы
№ Көрсеткіштер 2009
жыл 2010
жыл 2011
жыл Өзгеріс(+/-)
2008/2007 2009/2008
1 Өткізуден түскен түсім мың, тг. 15647
2 Ағымдағы активтердің орташа жылдық құны мың, тг.
14569
16962
-565 2393
3 Күндер саны 360 360 360 0
4 Ағымдағы активтердің бір айналымының ұзақтығы
348,20
252,25
256,13
-95,94
3,88
5 Айналымдылық коэффициенті 1,03 1,43 1,41 0,39
6 Айналым қаражаттарын бекіту коэффициенті 0,97 0,070 0,71
Яғни мынадай тоқталымға келуге болады, жоғарыдағы кесте 10
Кесте 11
Айналым ұзақтығының 2009 – 2010 жж факторлы талдауы
Айналым құралдар түрлері Айналым құралдардың орташа қалдығы Өткізуден
2009
жыл 2010
жыл 2009
Жыл 2010
жыл 2009
жыл Шартты 2010
жыл барлығы айналым
коэффиц. Орташа қалдық
1 2 3 4 5 6 7 8
Қорлар 1945 3050 15647 20792 44,75 33,68 52,81
Дебитор-лық берешек 13064 11421 15647 20792 300,5 226,19
Ақша құралдар 125 98 15647 20792 2,88 2,16
Барлығы: 15134 14569 15647 20792 348,2 262,04 252,2
Келесі талдайтын кестеміз 11 кестені қорытындылайтын болсақ,
Кесте 12
Айналым ұзақтығының 2010 – 2011 жж факторлық талдауы
Айналым құралдар түрлері Айналым құралдардың орташа қалдығы Өткізуден
2010
жыл 2011
жыл 2010
жыл 2011
жыл 2010
жыл шартты 2011
жыл барлығы айналым
коэф. Орташақалдық
1 2 3 4 5 6 7 8
Қорлар 3050 6445 20792 23841 52,81 46,06 97,32
Дебитор-лық берешек 11421 6459 20792 23841 197,7 172,46
Ақша құралдар 98 4058 20792 23841 1,70 1,48
Барлығы: 14569 16962 20792 23841 252,2 219,99 256,1
Жоғарыдағы кесте – 11 талдай отырып мынадай қорытынды
Екінші бөлімді қорытындылайтын болсақ мынадай тоқталымға келуге болады.
ІІІ КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ЖЕТІЛДІРУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
Кәіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың логикалық жалғасы – кәсіпорын
Жағымсыз жағдайлардың ауқымына байланысты кәсіпорын жағдайын жетілдіруге қажетті
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын тұрақтандырудың ішкі механизмдері ең алдымен
Кәсіпорын меншікті айналым қаражаттарының жетіспеушілігін азайту мақ-сатында жаңа
Кәсіпорынның банкроттығының алдын алу жолдарының бірі ол –
Кәсіпорынның материалдық техникалық базасын жаңартудың ең тиімді жол-дарының
Кәсіпорынға үлкен табыс әкелетін тиімді жобаларды іске асыру
Меншікті капиталдың жетіспеушілігін азайтудың бір жолы ол
Меншікті қаржы ресурстарынының көлемін арттыру жолдары:
-тұрақты шығындар сомасын азайту
-айнымалы шығындар сомасын азайту
-жедел амортизацияны пайдалану
-пайдаланылмайтын мүліктерді сату
-сыртқы әлеуметтік және тағы да басқа бағдарламалардан бас
Кәсіпорынды қаржылық сауықтырудың негізгі бағыттарыныың бірі өндіріс табыстылығын
Тәжірибеде кәсіпорынның қаржылық жағдайына әсер ететін негізгі үш
-Төлемқабілеттіліктің төмен болуы, яғни ақша қаражаттарының жетіспеушілігі. Бұған
-Меншік иелерінің мүдделерін толық қанағаттандырмау. Бұған меншік иелері
-Қаржылық тәуелсіздігінің немесе қаржылық тұрақтылығының төмендеуі. Тәжірибеде қаржылық
Кәсіпорынның төменгі төлемқабілеттілігі мен рентабельділігін талдау кезін-де ұзақ
Сонымен кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсартудың бірнеше жолдарын атап
Негізгі көзі меншікті капитал болып табылатын капитал салымдарын
Капитал салымдарын белгілі бір уақытқа дейін қысқарту пайда
Жоғарыда айтылғандарға қосымша кәсіпорынның өндірістік қуаттылығына талдау жасау,
3.1 Кәсіпорынның активтерінің өтімділігі мен төлем қабілеттілігін арттыру
Кәіпорынның қаржылық жағдайын жетілдіру бағытттары – кәсіпорын қызметінің
Жағымсыз жағдайлардың ауқымына байланысты кәсіпорын жағдайын жетілдіруге қажетті
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын тұрақтандырудың ішкі механизмдері ең алдымен
Жоғарыда айтылғандарға қосымша кәсіпорынның өндірістік қуаттылығына талдау жүргізуге
Біз 2.2. “Баланс активтерінің құрамы мен құрылымын
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы, өтімділігі мен рентабельділігі ең алдымен
Активтердің өтімділігі туралы мәліметтерге сүйене отырып біз айналым
Осылайша кәсіпорынның өз жабдықтаушылары мен кредиторлар алдындағы қысқа
М.А.Федотов өзінің “Кәсіпорынның табысын талдау” атты еңбегінде өтімділікті
а)жарғылық капиталды арттыру;
ә)ұзақ мерзімді заемдар алу;
б)міндеттемелерді қайта құрылымдау;
в)қысқа мерзімді несиелер (депозиттер) тарту;
г)ұзақ мерзімді несиелер (депозиттер) тарту;
д)активтерді қайта құрылымдау, сонымен қатар активтердің кейбір бөлігін
е)шығындар мөлшерін азайту, соның ішінде басқару шығындарын (жұмысшылардың
Мен бұл дипломдық жұмыста активтердің өтімділігін арттырудың келесі
1) Қысқа мерзімді қарыздарды ұзақ мерзімді қарыздарға қайта
2) Тауарлы материалдық қорлардың мөлшерін азайта отырып, ақша
Жоғарыдағы айтылған жолдардың бірінші нұсқасы тиімді және
Қысқа мерзімді қарыздарды ұзақ мерзімді қарыздарға қайта құрылымдау
3.2 Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы мен іскерлік белсенділігін арттыру
Біз 2.3. “Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау” параграфында кәсіпорынның
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы - бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын
Ішкі факторлар кәсіпорынның өзінің жұмысын ұйымдастыруына байланысты болады,
Кәсіпорынның өндірілетін өнім және өндіріс технологиясымен тығыз байланысқан
Қаржылық тұрақтылықтың ішкі, маңызды факторларының бірі - бұл
Сонымен бірге тек таза табыстың көлемі ғана емес,
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына қарыздық капиталдар нарығындағы тигізеді. Кәсіпорын
Және де бұл жерде кәсіпорынның төлеу қабілеттілігінің қаржылық
Жоғарыда айтылғандарды қорыта келе, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына әсер
•кәсіпорынның салалық топқа жатуы;
•шығарылатын өнімнің (жұмыс, қызмет) құрылымы және оның жалпы
•төленген жарғылық капиталдың мөлшері;
•шығындардың көлемі, олардың ақшалай табыспен салыстырғандағы динами-касы;
•қорлар мен резервтерді, олардың құрамы мен құрылымын қоса
•кәсіпорындарды басқару тиімділігі.
Сыртқы факторларға шаруашылық жүргізудің экономикалық жағдайының әсері, қоғамда
Кәсіпорын басшылығына қаржылық тұрақтылықты жетілдіру бойынша мынадай ұсыныстар
Айта кеткен жөн, қажылық тұрақтылықты қалыпты жағдайда ұстап
Меншікті капиталдың рентабельділігін арттыру мақсатында қарыз қаражаттарын тарту
Стртегиямен байланысты шешімдер қабылдағанда мыналарды ескерген жөн: стратегияның
Кәсіпорынның стратегиясы қаржы ресурстарын оның қызметінің тиімділігі мен
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін талдау оның өз ресурстарын
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі қаржылық жағдайында ең алдымен оның
И.А.Бланк өз еңбегінде іскерлік белсенділікті арттырудың мынадай жолдарын
1. Айналымдағы табыстың үлесін арттыру, яғни бұл негізінен
2. Активтердің айналымдылық жылдамдылығын арттыру, яғни кәсіпорын қызметінің
Бұл шараларды жүзегеасыру барысында кәсіпорын табысты және өз
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл дипломдық жұмыста кәсіпорынның активтерін талдау және оны
Кәсіпорынның активтерін талдау нәтижелері бойынша кәсіпорында қалыптасқан жағымды
Аяқтай келе істелінген жұмыстар бойынша қорытындылар жасау қажет.
Нарықтық қатынастары жағдайында кәсіпорыннын қаржылық жағдайын талдаудың маңызы
Екінші бөлімде мен ЖШС « Солтүстік Қазақстан
Кәсіпорынның мүліктік жағдайы тұрақсыз, яғни ол жыл соңына
Кәсіпорынның негізгі проблемаларының бірі - төменгі төлем қабілеттілік
Қаржылық тұрақтығы жағынан кәсіпорын сыртқы қарыз көздерінен тәуелсіз.
Кәсіпорынның тағы бір негізгі проблемаларының бірі – оның
Үшінші бөлімде кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсарту жөнінен ұсыныстар
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның
2. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. Методика финансового анализа.
3. Русак Н.А. Анализ финансового положения предприятия. В
4. Радионова В.М., Федотова М.А. Финансовая устойчивость предприятия
5. Крейнина М.Н. Анализ финансового состояния и инвестиционной
6. Ковалев А.И., Привалов В.П. Анализ финансового состояния
7. Балабанов И.Т. Анализ и планирование финансов хозяйствующего
8. Бухгалтерско-аудиторский портфель. ( Книга предпринимателя. Книга бухгалтера.
9. Артеменко В.Г., Беллендир М.В. Финансовый анализ: Учебное
10. Маркарьян Э.А., Герасименко Г.П. Финансовый анализ -М.:
11. О бухгалтерском учете. Указ Президента Республики Казахстан,
12. Стандарты бухгалтерского учета. Национальная комиссия Республики Казахстан.
13. Бухгалтерский анализ: Пер. с англ. - К.:Торгово-издательское
14. Введение в бухгалтерское дело: Пер. с англ.:
15. Руководство по финансовому учету, отчетности и аудиту.
16. Методические рекомендации по составлению финансовой отчетности. Утверждены
17. Анализ хозяйственной деятельности в промышленности: Учебник ІИ.А.
18. Ефимова О.В. Как анализировать финансовое положение предприятия
19. Лоханина И.М., Золкина З.К. Основы анализа финансового
20. Андреев В.А. Практический аудит. /Справочное пособие/.- М.:
21. Ковалев В.В. Финансовый анализ: Управление капиталом. Вы-бор
22. Финансовый менеджмент: теория и практика: Учебник /под.
23. Чечета А.П. Анализ финансового состояния предприятия. /Бухгалтерский
24. Ковалев В.В. «Практикум по анализу и финансовому
Москва, Финансы и статистика, 2006.
25.Кубышкин И. «Использование финансового анализа для управления компанией».//
26. Попова М. «Как вывести предприятие из финансового
27.Румянцева Е.Е «Новая экономическая энциклопедия».-Москва, Инфра-М, 2006.
28.Савицкая Г.В. «Анализ хозяйственной деятельности предприятия». - Москва,
29.Трохина С.Д., Ильина В.А., Морозова Т.Ф. «Управление финансовым
30.Финансовый менеджмент./ Под. ред. Стояновой Е.С. - М.:
31.Шеремет А.Д. «Теория экономического анализа». - Москва, Инфра-М,
32. Дыбаль С.В. «Финансовый анализ». – Санк –Петербург,
33. Сейдахметова Ф.С « Современный бухгалтерский учет». –
ҚОСЫМША
59