МАЗМҰНЫ
Кіріспе ……………………………………………………………………… 3
Бірінші тарау Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Ойын бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекетін белсендірудің құралы
Бастауыш мектепте оқыту процесінде ойын технологиясын өткізу мен ұйымдастырудың
Екінші тарау Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
2.1. Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
2.2 Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Қорытынды .……………………………………………………………… 58
Әдебиеттер тізімі ……….………………………………………………… 59
Қосымшалар ……….……………………………………………………… 63
Кіріспе
Кез келген елдегі білім беру жүйесі қоғамның әлеуметтік —
Қазақстан Республикасының "Білім туралы" заңында білім беру жүйесінің жеке
Дәстурлі оқыту әдістемесінің білімді мемлекеттік стандарт деңгейінде толық меңгеруге
Педагогикалық технология, оқыту технологиясы туралы мәселелер соңғы жылдары педагог
Оқытудың жаңа технологиясының бастапқы бip формасы болып табылатын
Дамыта оқыту бағытындағы педагогикалық технология Л.С. Выготский, Д.Б.Эльконин, В.В.Давыдов,
Оқытудың модульдік технологиясы В.М.Монахов, Қ.Қабдықайырулы және басқалардың еңбектерінде қарастырылған.
Оқытудың ойындық технологиясының теориясы мен тәжірибесіне байланысты мәселелер M.Ж.Арыстанов,
Қазіргі кезде қай салада да маңызға ие болып отырған
Оқушылардың оқу процесіндегі компьютерлік ойындардың, компьютер негізінде дербес оқытудың
Қазіргі заманда білім берудің, оны дамытудың көкейкесті мәселелерін шешу
Бастауыш мектепте оқу-тәрбие процесінде жаңа технологияларды дұрыс пайдалану мүғалімнің
Қазіргі қоғамға ақыл – ол кемел, шығармашылық жағынан қабілетті,
Біз жоғарыда айтылғандардан оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіруді зерттеуді
Зерттеу объектісі – Ойын технологиясы арқылы оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін
Зерттеу пәні - бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекетін
Зерттеу мақсаты – оқыту процесінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Зерттеу міндеттері:
“таным”, “танымдық іс-әрекет” ұғымдарының психологиялық –педагогикалық мәнін ашу;
бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіру ерекшеліктерін айқындау;
алдыңғы қатарлы мұғалімдер іс-тәжірибесін талдау және жинақтау;
бастауыш сыныптың оқыту процесінде оқушыларыдың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіруде ойын
Зерттеудің ғылыми болжамы – егер бастауыш мектепте оқыту процесінде
Зерттеудің әдіснамалық негізі – жеке тұлға теориясы, іс-әрекет теориясы,
Зерттеу әдістері:
- Ғылыми – педагогикалық әдебиеттерді оқып үйрену мен талдау.
- Бақылау әдісі.
- Әңгімелесу.
- Сауалнама.
- Педагогикалық эксперимент.
Зерттеу нәтижелерінің сынақтан өтуі: Қарағанды қаласы, Октябрь ауданы, №
Зерттеу жұмысының құрылымы:
Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімі мен
Кіріспеде зерттеу тақырыбының көкейтестілігі көрсетіліп, зерттеудің ғылыми аппараты айқындалған.
Бірінші тарауда ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Екінші тарауда ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Қорытындыда ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Қосымшада тәжірибелік-эксперимент жұмыстарының нәтижелері көрсетілген, кестелер және сабақ жоспарлары
Бірінші тарау Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
1.1. Ойын бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекетін белсендірудің
Оқу – ғылыми танымнан айырмашылығы бола тұра, ол сөзсіз
Жалпы таным туралы өз ой пікірлерін ортаға салған атақты
Г. Гегель: “Таным дегеніміз – сыртқы заттар мен құбылыстар
Педагогикада таным процесі төмендегідей құрылымдардан айқындалған. 1. Қабылдау. 2.
Оқушының танымдық дербестігі жөнінде мәселе бүгінгі күндері түрлі пікірталастар
Таным және адамның танымдық іс - әрекеті мәселелері бұл
Философия танымының жалпы әдісі дидактиканы қаруландырады. Оқу процесінің методологикалық
Психологиялық-педагогикалық зерттеулер көрсеткендей, белсендіру процесінің қозғаушы күші шығармашылық іс-әрекеттің
Зерттеушілер оқушылардың оқу барысындағы танымдық қызығушылығын қалыптастыру проблемаларын практикада
1)Танымдық іс-әрекеттің дербестігін қалыптастыратын өзіндік жұмысты ұйымдастыру мен оқу
2) Танымдық іс-әрекеттің тәсілдерін қалыптастыру арқылы (Д. Н. Богоявленский,
3) Іс-әрекеттің бағдарланушылық негізін құрайтын жалпылама білімдерді енгізу арқылы
4) Оқытуға әдістемелік білімдер элементтерін
5) Оқу іс-әрекетін
Адамның іс-әрекеті сан-алуан түрлі болады. Материалдық және рухани өмірге
Педагогикалық тұрғыдан келетін болсақ, таным - «адамның сана-сезіміндегі шындық
Оқу-оқыту процесіндегі оқушылардың іс-әрекеті. Оқыту процесінің логикасы оның құрылымын
- таным міндеттеріне жете түсіну;
- жаңа материалды қабылдау;
- ұғыну-жаңа оқу материалдарын түсініп жинақтау процесі;
- білімді, іскерлікті және дағдыны бекіту және
- білімді, іскерлікті және дағдыны практикада қолдана
- оқушылардың жетістіктерін
Қабылдау-адамға тікелей әсер ететін заттардың я құбылыстардың адам санасына
Ұғыну-бұл саналы түрде ғылыми білімді, заңдылықтарды ұғу, фактілерді жинақтау
Бекіту-бұл оқушылардың білімді берік ұғынуының тиімді тәсілі. Сабақта жаңа
Білімді, білікті және дағдыны практикада қолдану оқушылардың өзіндік қасиетін
Оқушылардың жетістіктерін талдау, білімін, білігін және дағдысын тексеру, бағалау-бұл
Оқытудың нәтижесі ең алдымен танымдық іс-әрекеттің әртүрлі түрлерін немесе
Ойын – балалар әрекетінің бір түрі. Оқушыларды оқыту және
Ойын әрекет естің, ойлау мен қиялға, барлық таным процесіне
Бастауыш мектепте оқыту процесінде дидактикалық ойындар әрі оқу, әрі
Н.К.Крупская “Қандай ойын болмасын баланы бір нәрсеге үйретеді. Ең
Бірден-бір оқушылардың сабаққа ынтасын арттыратын құралдың бірі- ойын.
Ойын балалар үшін оқу да, еңбек те. Ойын айналадағы
Н. Ф. Талызина “Алты жасарлар ойнай отырып, логикалық қабылдау
Мұғалім оқушы танымның аса нәтижелі болу жолында есте сақтау
М.Н. Саткин бастауыш сынып оқушуларына берілетін материалдарда проблемалық мәселе
Н.К. Крупская өз еңбектерінде бала өмірінде ойынның маңызының зор
Балалар бір-бірімен ойнау арқылы қарым-қатынас жасауға, ұйымшылдыққа, еңбекке, мұқиятшылдық
Психолог А.С.Выготский: “ Бала ойнау барысында өзінің кішкентай екеніне
Я.А.Каменский “ойынды рухани және дененің даму қозғалысы” – деді.
К.Д.Ушинский сабақ үйрету барысында ойын элементтерін орынды қолдану оқушылардың
Жоғарыда айтылған мәселелерді теория және практика жүзінде ұлы педагог
Павлыш мектебінде кіші жастан жоғары жастағы балалардың танымдық қызығушылығын
Оқыту процесінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекетін белсендірудің тиімді
Танымдық дидактикалық ойындар.
Сұрақ-жауап, тапқырлық клубы, викторина, қызықты математика.
Пәндік олимпиада апталығы.
Көрнекіліктер.
Ғылымның, өнердің, мәдениеттің жаңалықтары өтетін сабақтар.
Қызықты газет, журналдар, әдеби кітаптар оқуға жағдай туғызу.
педагогикалық технологиялар.
Оқыту әдістерінің үш міндеті бар.
Дидактикалық міндет.
Танымдық қабілетін арттыру.
Оқудын тиімділігін арттыру.
Оқушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастыруда жүргізілетін жеке жұмыстар әр пән
Сабақтың творчествалық бастамасы;
Дұрыс ұйымдастырылған сабақтардың тақырыбы;
Сабақтар түрлері, өз бетімен жасалатын жұмыстар мен мәтіндердің әртүрлілігі,
Осы жолдарды, әдістерді қолдана отырып, оқушылардың білімге қызығуына, зерттеуіне
Оқу процесіндегі сабаққа қойылатын дидактикалық міндеттер;
Білім мазмұнының көлемі, маңызы;
Дайындық мөлшері, таным мүмкіншілігінің дағдылары және оқушылардың күші;
Оқу міндетін шешуге кететін уақыты.
Оқушылардың әрбір іс-әрекетіне танымдық қызығушылықтың жойылып кетпеуіне мектептегі педагогикалық
Сабақ үйрету барысында берілген есеп жаттығуларды жалаң түрде орындаттырамай,
Білімге деген ынтаны ояту мәселесі дұрыс жолға қойылған жағдайда
Оқыту әдістерінің дидактикалық жүйесі оқыту жолдарының жалпы зандылықтарын көрсетеді.
Балалардың оқу – таным әрекеттерін ұйымдастыру және оны іске
Оқу – таным әрекеттеріне түрткі жасау әсер ету әдістері.
Оқу – таным әрекеттерінің тиімділігін тексеру әдістері.
Бұлардың әрқайсысына жекеленген әдіс кіреді.
– топқа сөздік, көрнекілік және практикалық әдістер: индуктивтік, дедуктивтік.
– топқа балалардың қызығу мүддесін туғызу, зейінін жинақтау және
– топқа ауызша, жазбаша тексеру.
Өткен ғасырдағы немістің көрнекті педагогы Дистербергтің “Нашар мұғалім шындықты
Оқушылардың танымдық қызмет белсенділігін арттыру үшін әдіс – тәсілдер
Балалар ойынының көп түрлері бар. Олар оқушылардың ақыл-ой қабілеттерін
В.В. Давыдов “Дұрыс ұйымдастырылған ойын балаға өмірге қажетті көп
Дидактикалық ойындар оқыту формасы ретінде екі мазмұндық сипатқа ие
Бала өзін педагогикалық әсердің объектісі ретінде емес, еркін сезінуі
Ойын үстінде оқушылар өзі үшін жаттаулар орындап, оқумен жаттығады,
Жарыс элементі ойында әрқашанда маңызды болып келеді. Жарыста балалардың
Я.А. Каменский: «ойында рухани және дененің даму қозғалысын көреміз,
Ойынды таңдау кезінде оқушылардың техникалық деңгейін, сапасына қарай белгілі
Ұлы– классик педагогтар Я.А.Каменский, И.Песталоцци, А.Макаренко, Н.К.Крупская және қазақ
Халқымыздың аяулы азаматы М.Жұмабаев «Педагогика» деген еңбегінде ойын туралы
1.2. Бастауыш мектепте оқыту процесінде ойын технологиясын өткізу мен
Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңында оқыту формасын, әдістерін, технологияларын
Оқытудың ойындық әдісі ерте кезден бастап күні бүгінге дейін
оқу пәнінің бір тақырыбын немесе бір бөлімін өткенде, ұғымдарды
барынша көлемді бір технологияның элементі ретінде ;
тұтас ойын сабағы немесе сабақтың кіріспе, жаңа сабақ түсіндіру,
сыныптан тыс жұмыстар технологиясы ретінде. "Ойындарды пайдаланудың педагогикалық технологиясы"
Сабақта ойындарды пайдалану мынадай негізгі бағыттары бар: дидактикалық мақсат
Оқу процесіндегі ойын арқылы оқыту технологиясының орны мен ролін
Алғашқы кезекте ойындар дене (қозғалмалы) және интелектуалды (ақыл -
а) үйретуші, дайындаушы, бақылаушы және жалпылаушы;
ә) танымдық, тәрбиелік, дамытушылық;
б) репродуктивтік, продуктивтік, шығармашылық;
в) коммуникативтік, диагностикалық, кәсіпке бағдарлаушы, психологиялық – техникалық және
Сабақта қолданылатын ойындардың түрі көп, біз олардың ең маңыздыларын
Ойындар мектепте оқылатын, оның ішінде бастауыш сыныпта өтілетін барлық
Сөйтіп, ойын арқылы оқыту технологиясын қолдану үшін оған лайық
Оқу процесін жандандыру құралдарының ішінде ойын, ойын арқылы оқыту
Қазіргі уақытта педагогикада оқыту мен ойынды топтастыруға қадам жасалынуда,
С.Ф.Занько, Ю.С.Тюнникова және С.М.Тюнниковалардың пікірінше,
Оқу ойыны - бұл оқуды ойын арқылы ұйымдастыру. Біздің
Біз ойындарды оқу процесінде қолдануға баса назар аудардық, мұнда
Зерттеулер көрсеткендей, дәстүрлі ұйымдастырылған оқу процесіне қарағанда, оқушылар ойынға
Ойын кезінде бала іс-әрекет, тәртібін қалыптастыра алады. Дидактикалық ойынды
Екінші кезеңінде бала ойын есебін, оның тәртібін және іс-әрекетті
Үшінші кезеңде бала ойын тәртібімен таныс, ол бәрін біледі,
Әрбір ойын кезеңіне арнайы анықталған педагогикалық міндеттер койылады.
Бірінші, педагог балаларды бала бақшадағы сияқты, мектепте, бастауыш сыныпта
Екінші, тәрбиеші ол тек бақылаушы ғана емес, сонымен қатар
Үшінші, педагогтың ойын тапсырмаларын орындауына, бала шығармашылығына баға беру
Педагогтың әділ бағасы дидактикалық ойынның бір шартты белгісі болып
Кәзіргі кезеңде негізгі актуальді проблема балабақша мен мектеп арасындағы
Ойын жеке қабілеттерді, мінез-кұлық, қасиеттерін баланың бойында қалыптастырады. Ойын
Оқу-тәрбие жұмыстарына кіргізілген ойын әрекеті бақылауда, ойының мынадай ерекшеліктері
1. Ойын баланың психикалық процестерін қалыптастырады (сезу, қабылдау, түйсіну,
2. Ойын еркіндік бастамасы негізінде құрылады.
З. Шығармашылық қабілеттерді дамуына керекті мүмкіндіктер туады.
4. Ойын кезінде оқушылар терең қанағаттанушылық, қуаныш сезіміне бөлінеді.
Көптеген ойындарда жарыс түрін енгізсе, ол оқушылардың активтігін арттырып,
Ойынды өткізуде оның дұрыс үйымдастырылуы мен басқарылуына да көп
Ойын кезінде мұғалім балалар тобының активгілігін арттыру мақсатымен нәтижелерін
Оқытудың әдістері мен құралдарын қарастырғанда Дж.Локкта, Ж. Ж. Руссо
Қазіргі кезде ойын мәселесі бірқатар ауқымды зерттеулерде қомақты орын
К.Д. Ушинский сабаққа ойын элементтерін енгізу оқушылардың білім алу
Көрнекті педагог Н.К. Крупская өзінің көптеген еңбектерінде ойынның бала
Ал В. А. Сухомлинский ойынның баланың ақыл-ойын дамытудағы мәнін
Дидактикалық ойындардың психологиялық мәнін зерттеу мәселесінен көрнекті психологтар Л.
Оқушы ойын қызметіне талпынады, ойын олар үшін өмірдің мәні
Белгілі бір генетикалық жағынан қалға сіңген қызметтер, күш, мүмкіндіктер
Баланың жекелеген қызметінің оның күнделікті қызметіне елуінің осы бір
Бастауыш сынып оқушысының қызмет бағыты күшейген кезде оның құлшынып
Ойын баланың психикасында сапалы өзгерістер туғызады. Балалардың ересектермен бірлесіп
Ойынның мәнін анықтайтын бірінші ереже, ойын мотивтерінің әр түрлі
Дидактикалық ойындардың басқа ойындардан ерекшелігі оның негізгі мақсаты- баланы
Дидактикалық ойындардың мазмұны-қандай да болмасын ақыл-ой міндеттерін жүзеге асыру.
Ойын өзінің қызметі мен атына сай орындалуы үшін,
1. міндеті
2. әрекет
3. ереже
4. нәтиже, ойынның аяқталуы.
Әрбір ойынның белгілі міндеті болады, ол дидакдикалық мақсаттан келіп
Әрекет ойынның негізгі бөлігі. Әрекетсіз ойынның мақсатын жүзеге асыру
Ойында әрекет нақты анықталған және айқын
а, ойын міндетіне бағыну керек, сол арқылы
ә, ойын аяғына дейін тартымды, әрі
Ереже ойынның қажетті бөлігі болып
Олар іс әрекетті ойынның міндетін
Бастауыш сынып оқушыларының оқу іс-әрекетінде дидактикалық
Бастауыш сынып оқушыларының білуге деген
Тиімді пайдаланған дидактикалық ойындар мұғалімнің
Педогогикалық басшылық болған жағдайда балардың ойындары кейде жарамсыз ықпал
Дидактикалық ойындардың өзіне тән ерекшеліктері бар. Бір жағынан ойындарда
Бастауыш сынып оқушыларының оқу іс-әрекеті
Сабақтың басында ойын баланың
Әдіскер-ғалым Ж.В. Арутюнян бастауыш сынып
Ойынды пайдалану әдістемесінің құрылысы.
( Ж.В. Арутонян)
Бұл жүйені бастауыш мектепте оқыту процесінде басшылыққа алуда мұғалімге
Мұғалімге қойылатын бірінші талап-ойының нақты мақсаттарының түсіну және білу
- бастауыш сынып оқушыларына әрбір пән бойынша меңгеруге тиісті
бала қабілетінің қырларын жан-жақты дамыту;
ой-өрісін, дүниетанымын кеңейту;
еңбек, дене тәрбиесін жетілдіру, оның өмірге көз қарасын, адамгершілік
Ойынның мазмұны тек пәндік мақсаттар ғана емес, оқу әрекетінің
Іскерлігін қалыптастыру деңгейін нақты есепке алу негізінде анықталады. 6-7
Екінші тарау Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
2.1. Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Дипломдық зерттеу барысында бастауыш сынып оқушыларының ойын технологиялары негізінде
Алға қойылған мақсатқа жету үшін біз оқу материалының мәнділігі
Инновациялық оқу оқудың дәстүрлі түрінен әрекетшілікдікке ауысу арқылы жүзеге
Ойын технологиясы мәнді өмір жағдаяттарын жобалау және оның шешуін
Ойын - шығармашылық, мақсатқа бағыталған іс-әрекет, оны жүргізу процесінде
Дидактикалық ойын оқушылардың ақыл-ой белсенділігін тәрбиелеудің маңызды құралы бола
Қазіргі кезде сабақты дұрыс жүргізуге қойылатын негізгі талап -
Оқу практикасында жиі кездесіп жүргендей, интенсивті жұмысқа жеке емес,
Жаңа білімді игеруге дайындығы кезінде барлық оқушылардың жеңіл есептерді
Алынған білім мен білікті баянды еткен кезде әртүрлі танымдық
Оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетінің нәтижесі - олардың алынған білімді өз
Біз дүниетануды оқыту процесінде әртүрілі ойындарды пайдаланып, оқушылардың танымдық
Оқу процесінде ойын технологиясын қолдану сыныптағы оқу озаттарын тежемей,
Ойынның құндылығы – олар эмоционалдық процестерді белсендіруге, бірсөздікке, өзара
Танымдық іс-әрекет сипатына сәйкес ойын түрлері:
Балалардың орындаушылық әрекетті талап ететін ойындар,
Қайта жаңғырту іс-әрекетін орындауға бағытталған ойындар,
Қайта жасау іс-әрекетін жүзеге асыруға бағытталған ойындар,
Оқушылардың іс-әрекетін бақылауға бағытталған ойындар,
Ізденіс іс-әрекетіне бағытталған ойындар.
Ойындарға материалды тандап алуда біз төмендегідей жайттарды есепке алдық:
а/ ойындарды пайдалануға оқу материалы мазмұнының мүмкіндіктері;
ә/ білім көлемі мен сипаты, оларды меңгерудің қолайлылығы;
б/ ақыл-ой іс-әрекеті тәсілдерін қалыптастырудың алғы шарттары.
Ойынның құрамдарына қойылатын талаптар ойынның мақсаты, мазмұны және формасы
Дидактикалық ойындарды ұйымдастыру мен жүргізу педагогикалық тұрғыдан бірқатар шарттарға
Ойынның сабақтың дидактикалық мақсатына сәйкестігі.
Ойындардың мазмұны мен формасына қарай әртүрлілігі.
Ойынның балаларға түсінікті және тартымды болуы.
Ойынға қатысушылардың белсенді шығармашылық позициясы.
Ойынның эмоциональды болуы..
Осы шарттардан ойынды ұйымдастыруға мынадай әдістемелік талаптар қойылады.
Ойынның мақсаты және керекті көрнекті құралдар мен материалдар күні
Ойынға кірісер алдында оның жүргізілуі тәртібі оқушыларға әбден түсіндірілуі
Ойынға сыныптағы оқушылардың барлығының қатысуын қамтамасыз ету керек.
Оларды ойын үстінде ойлай білуге, шешім қабылдай білуіне жету
Ойындардың жіктемесін жасауда біз оқытудың білімділік, тәрбиелік және дамытушылық
Ойындарды пайдалануда біз мынадай қағидаларды негізге алдық:
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне
Оқып-үйренілетін материалдың сипаты мен мазмұны; сол сабақтың мақсаты;
Нақты ойын жағдайындағы ерекшеліктері.
Сондықтан, біз әрбір сабақта оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіру үшін
Қазақ тілі сабақтарында оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіруде мынадай
«Сөйлем» тақырыбын өту барысында «Сөз қуаласпақ», «Ұйқасын тап», «Жалғасын
«Сөз таптары», «Сөйлем түрлері» тақырыптарын өту барысында тірек сызбаларда
Ана тілі сабақтарында оқушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастыруда шығармашылық сипаттағы
Бұл тапсырмалардың ішінде оқушыларға түрлі тақырыпта, мазмұны қысқаша шыәарма
Оқушылардың ой шапшаңдығын, сөз байлықтарын дамытып, шығармашылыққа баулитын тапсырмалардың
Шығармашылық сипаттағы тапсырмалардың тағы бір түрі - ертегі, әңгіме
Ал ертегі құрастыруда, ең алдымен, оқушылардың білетін, оқыған ертегілерінің
Сонымен ана тілі сабақтарында оқушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастыру үшін
- өлең шығаруға үйрету;
- ұйқасын тапқызу, сөзбен-сөзді байланыстыру;
- алдарына ой тастау.
Дуниетану сабақтарында оқушылардың танымдық қызығушылықтарын қалыптастыруда хрестоматиялық материалды пайдаланудың
Оқушылар тақырыпқа сәйкес көркем әңгімелерді, өлеңдерді, ғылыми-көпшілік кітаптарыннан алынған
«Адам» бөліміндегі «Өнер мәдениет-ақыл-ойдың-жемісі» тақырыбы бойынша
Туған өлкенің жер беті туралы сөз қозғағанда оқушыларға таулар
Қоғамдық құбылыстар мен табиғат құбылыстары жайында белгілі бір тақырып
Сонымен дүниетану сабақтарында
- танымдық сипаттағы көркем мақалалар;
- қызықты тапсырмалар: жұмбақтар,
- проблемалық сұрақтар мен тапсырмалар;
- материалдың
- дидактикалық ойындар «Жануарлар бағы», «Ботаникалық бақ»,
- тәжірибелер, бақылаулар, практикалық жұмыстар;
- көрнекі материалдар.
Математиканы оқыту процесінде жұмыстың әртүрін пайдалану бастауыш сынып оқушыларының
Бұл дидактикалық мақсаттағы ойындар – оқушылардың жан-жақты дамуына қызмет
Ал математика сабақтарындағы ойындардың негізгі міндеті – есептеу дағдыларын
Көп таңбалы сандардың құрамын өткенде оқуға, жазуға төселдіру үшін
Математика сабақтарында тағы бір тиімді пайдалынатын ойын-сергітулер логикалық
Тапқырлыққа берілетін материалдардың негізгі мақсаты оқушылардың қызығушылығын ояту, ойлау
Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыруда сабақты түрлендіріп өткізудің
Танымдық бағыттағы сабақтың әртүрлері оқушылардың оқу материалына деген қызығушылығын
Оқыту процесінде бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыру үшін
Бастауыш сынып сабақтарын қызықты да, әсерлі өтіп, түрлөндіріп өткізу
Бүгінгі күнде мектептің алдында тұрған міндеттер оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетті
2.2 Ойын технологиялары негізінде бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық
Біздің зерттеу жұмысымыздың максаты оқыту процесінде бастауыш сынып оқушыларының
Білімді меңгеру деңгейі.
Іскерлік пен дағдының қалыптастыру денгейі.
Оқу үлгерімі.
Білімді мсңгеру деңгейі біз төмендегідей көрсеткіштер бойынша анықтадық /А.А.Кузнецов
Саналылық.
Беріктік.
Шоғырланушылық /мобильность/.
Саналылық - оку материалдарын жаңғырту қабілеті.
Беріктік - ұзақ уақытқа дейін оқу материалын есте сақтау
Шоғырланушылық -- оқушының меңгерген білімін келешекте әртүрлі оқу жағдайына
Осы белгілерді айқындау нәтижесі бойынша төмендегідей деңгейлер көрсетілді: жоғары,
Саналылықтың жоғары деңгей:
Берік, қатесіз білімді жаңғарту.
Ережені мысал арқылы түсіндіру.
Берілген ережеге мысалдар келтіре білу.
Орташа деңгей
Білімді 1-2 қатемен жаңғырту.
Ережені мысал арқылы қарапайым қателермен түсіндіру.
1-2 қатемен ережеге мысалдар келтіру.
Төменгі деңгей:
1. 3 және одан да көп
Ережені түсіндіруде дөрекі қателер жіберу.
Мысадды мүғалім көмегімен келтіру.
Беріктіктің деңгейлері:
Жоғары деңгей: Оқу материалын алгаш тапсырғаннан кейін бірінші күнін
Орташа деңгсй: Оқу материалын алғаш тапсырғаннан кейін 2-3 қатемен
Төменгі деңгей: Оқу материалын мүғалімнің көмегімен жаңғырту.
Шоғырланушылық деңгейлері:
Жоғары деңгей: Оқушылардың басқа бір тақырып бойынша алған білімдерін
Орташа деңгей: Оқушылардың баска бір тақырып бойынша алған білімдермен
Төменгі деңгей: Оқушылардың басқа бір тақырып бойынша алған білімдсрмен
Іскерлік пен дағдының қалыптасу деңгейі төмендегідей көрсеткіштермсн сипатталады:
Нақтылық.
Жылдамдық.
Дербестілік.
Нақтылық- тапсырманы дүрыс орындау.
Жоғары деңгей: тапсырманы қатесіз орындау.
Орташа деңгей - тапсырманы қарапайым қателермен орындау.
Төмснгі деңгей - тапсырманы 50% қатемен орындау.
Жылдамдық - тапсырманы белгілі бір уақыт ралығында орындау.
Жоғары деңгей - тапсырманы көрсетілгсн уақытта орындау.
Орташа деңгей - тапсырманы берілген уақыттан 1-2 минут кеш
Төменгі деңгей - тапсырманы берілген уақыттан 3 және одан
Дербестілік - өз бетімен орындаушылықтың әртүрлі сатысында тапсырманы орындау.
Жоғары деңгей - тапсырманы ешкімнің көмегінсіз өз бетімен орындау.
Орташа деңгей - тапсырманы кейбір жерлерін мүғалімнің көмегімсн орындау.
Төменгі деңгей - тапсырманы 50% мұғалімнің көмегімен орындау.
Оқушылардың оқу үлгерімі орташа балды, материалды меңгеру сапасының процентін
«5» бағасы - оқу материалын толық, дәл логикалық бір
«4» бағасы - материалды толық біледі, бірақ болар-болмас кемшілігі
«3» бағасы - жауабы негізінен дүрыс, бірақ толық емес,
«2» бағасы - оқушы жауабында қателіктер, білімінде елеулі кемшіліктер
«1» бағасы - тексерілген оқу материалы бойынша білімі жоқ,
Эксперименттік жұмыс үш кезеңді – тиянақтау, қалыптастыру, бақылау кезендерін
Оқу бағдарламасын оқып-үйренгеннен кейін тиянақтау кезеңінде осы пәндер бойынша
Енді осы бақылау жұмысының нәтижелерін салыстырайық.
Қазақ тілі бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
саналылық.
Жоғары деңгей - 37% /7 оқушы/.
Орташа деңгей - 26% /5 оқушы/.
Төменгі деңгей - 37% /7 оқушы/.
беріктік.
Жоғары деңгей -21%/4 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /8 оқушы/.
шоғырланушылық:
Жоғары деңгей - 15 % /3 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 48 % /9 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
саналылық.
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі дсңгей -5% /1 оқушы/.
беріктік.
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей -32 % /6 оқушы/.
Төменгі деңгей - 15 % /3 оқушы/.
шоғырланушылық.
Жоғары деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 окушы/.
Төменгі деңгей - 26 % /5 оқушы/.
Екі бақылаудың нәтижелеріне сүйенсек, саналылықтың жоғары деңгейі 3 оқушыға,
Беріктіктің жоғары деңгейі 6 оқушыға, 32 % артты, орташа
Шоғырланушылық жоғары деңгейі 3 оқушыға, 16 % артты,
Математика пәні бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
саналылық:
Жоғары деңгей -42 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 21% /4 оқушы/.
беріктік:
Жоғары деңгей - 15 % /3 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей – 48 % /9 оқушы/.
шоғырланушылық:
Жоғары деңгей –32 % /6 оқушы/.
Орташа деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Төменгі деңгей - 37 % /7 окушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
саналылық
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 5% /1 оқушы/.
беріктік:
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 %/7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 10 % /2 оқушы/.
шоғырланушылық.
Жоғары деңгей - 48 % /9 окушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 10 % /2 оқушы/.
Жалпы алғанда математикадан екі бақылаудың нәтижелеріне сүйенсек, саналылықтың жоғары
Беріктіктің жоғары деңгейі 7 оқушыға, 37 % артты, орташа
Шоғырланушылық жоғары деңгейі 3 оқушыға, 15 % артты,
Дүниетану пәні бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
саналылық:
Жоғары деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Орташа дсңгсй - 32 % /6 оқушы/.
Төменгі деңгей – 37 % /7 оқушы/.
беріктік:
Жоғары деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей – 21 % /4 окушы/.
шоғырланушылық:
Жоғары деңгей - 15 % /3 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 48 % / 9 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
саналылық:
Жоғары деңгей - 48 % /9 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей – 10 % /2 оқушы/.
беріктік:
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей -5 % /1 оқушы/.
шоғырланушылық.
Жоғары деңгей - 48 % /9 окушы/.
Орташа дсңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 10 % /2 оқушы/.
Жалпы алғанда дүниетанудан екі бақылаудың нәтижелеріне сүйенсек, саналылықтың жоғары
Беріктіктің жоғары деңгейі 2 оқушыға, 10 % артты, орташа
Шоғырланушылық жоғары деңгейі 6 оқушыға, 32 % артты,
Ана тілі пәні бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
саналылық:
Жоғары деңгей - 15 % /3 оқушы/.
Орташа дсңгсй - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей – 48 % /9 оқушы/.
бойынша беріктік:
Жоғары деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей – 21 % /4 окушы/.
шоғырланушылық:
Жоғары деңгей - 21 % /4 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % / 8 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
саналылық:
Жоғары деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей – 15 % /3 оқушы/.
беріктік:
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Төменгі деңгей -15 % /3 оқушы/.
шоғырланушылық.
Жоғары деңгей - 37 % /7 окушы/.
Орташа дсңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 21 % /4 оқушы/.
Жалпы алғанда ана тілінен екі бақылаудың нәтижелеріне сүйенсек, саналылықтың
Беріктіктің жоғары деңгейі 2 оқушыға, 10 % артты, орташа
Шоғырланушылық жоғары деңгейі 3 оқушыға, 15 % артты,
Қазақ тілі пәні оқушыларда іскерлік пен дағдының қалыптасу деңгейі
Бірінші бақылау нәтижелері бойынша:
дербестілік.
Жоғары деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Орташа дсңгсй - 32 % /6 оқушы/.
Төменгі деңгей – 37 % /7 оқушы/.
нақтылық.
Жоғары деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей – 21 % /4 окушы/.
жылдамдык.
Жоғары деңгей - 15 % /3 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 48 % / 9 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
дербестілік.
Жоғары деңгей - 48 % /9 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей – 10 % /2 оқушы/.
нақтылық.
Жоғары деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей -5 % /1 оқушы/.
жылдамдык.
Жоғары деңгей - 48 % /9 окушы/.
Орташа дсңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 10 % /2 оқушы/.
Жалпы алғанда қазақ тілі пәні бойынша іскерлік пен дағды
Нақтылықтың жоғары деңгейі 2 оқушыға, 10 % артты, орташа
Жылдамдыктың жоғары деңгейі 6 оқушыға, 32 % артты,
Математика пәні бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
дербестілік:
Жоғары деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Орташа деңгей -21% /4 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /8,оқушы/.
нақтылық:
Жоғары деңгей - 10 % 12 оқушы/.
Орташа деңгей - 48 % /9 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /8 оқушы/.
жылдамдык:
Жоғары деңгей - 21 % /4 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша :
дербестілік:
Жоғары деңгей - 48 % /9 оқушы/.
Орташа деңгей - 48 % /9 оқушы/.
Төменгі деңгей - 6 % /1 оқушы/.
нақтылық:
Жоғары деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей -21%/4 оқушы/.
жылдамдык:
Жоғары деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Орташа деңгей - 36 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Жалпы алғанда математика пәні бойынша іскерлік пен дағды қал
Нақтылықтың жоғары деңгейі 5 оқушыға, 26 % артты, орташа
Жылдамдыктың жоғары деңгейі 2 оқушыға, 10 % артты,
Дүниетану пәні бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
дербестілік:
Жоғары деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Орташа деңгей - 26 % /5 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /8 оқушы/.
нақтылық:
Жоғары деңгей - 10 % 13 оқушы/.
Орташа деңгей - 53 % /10 оқушы/.
Төменгі деңгей -32%/6 оқушы/.
жылдамдық:
Жоғары деңгей - 16 % /3 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /8 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
дербестілік:
Жоғары деңгей - 47 % /11 оқушы/.
Орташа деңгей - 47 % /5 оқушы/.
Төменгі деңгей - 6 % /3 оқушы/.
нақтылық:
Жоғары деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Орташа деңгей - 47 % /9 оқушы/.
Төменгі деңгей - 16 % /3 оқушы/.
жылдамдық:
Жоғары деңгей - 32 % /6 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 31 % /6 оқушы/.
Жалпы алғанда дүниетану пәні бойынша іскерлік пен дағды қал
Нақтылықтың жоғары деңгейі 4 оқушыға, 21 % артты, орташа
Жылдамдыктың жоғары деңгейі 3 оқушыға, 15 % артты,
Ана тілі пәні бойынша бірінші бақылау нәтижелері:
дербестілік:
Жоғары деңгей - % /7 оқушы/.
Орташа деңгей - % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /4 оқушы/.
нақтылық:
Жоғары деңгей - 10 % /3 оқушы/.
Орташа деңгей - 53 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей -32%/9 оқушы/.
жылдамдық:
Жоғары деңгей - 16 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 42 % /5 оқушы/.
Төменгі деңгей - 42 % /6 оқушы/.
Екінші бақылау нәтижелері бойынша:
дербестілік:
Жоғары деңгей - 47 % / 9 оқушы/.
Орташа деңгей - 47 % /9 оқушы/.
Төменгі деңгей - 6 % /1 оқушы/.
нақтылық:
Жоғары деңгей - 37 % /8 оқушы/.
Орташа деңгей - 47 % /8 оқушы/.
Төменгі деңгей - 16 % /4 оқушы/.
жылдамдық:
Жоғары деңгей - 32 % /9 оқушы/.
Орташа деңгей - 37 % /7 оқушы/.
Төменгі деңгей - 31 % /3оқушы/.
Жалпы алған ана тілінен оқушылардың іскерлік пен дағдының қалыптасуының
Нақтылықтың жоғары деңгейі 5 оқушыға, 26 % артты, орташа
Жылдамдыктың жоғары деңгейі 1 оқушыға, 5 % артты,
Бірінші бақылау алғаннан кейін 2-сынып оқушыларының оқу үлгерімі бойынша
Қазақ тілі.
Орташа балл-3,8
Сапасы - 58 %
Үлгерімі - 100 %
Математика.
Орташа балл-3.7
Сапасы - 53 %
Үлгерімі - 100 %
Дүниетану.
Орташа балл - 3,7
Сапасы - 53 %
Үлгерімі - 100 %
Ана тілі.
Орташа балл-3.7
Сапасы - 53 %
Үлгерімі - 100 %
Екінші бақылау алғаннан кейін 2-сынып оқушыларының оқу үлгерімі бойынша
Қазақ тілі.
Орташа балл - 4,4
Сапасы - 84 %
Үлгерімі - 100 %
Математика.
Орташа балл - 4,4
Сапасы - 84 %
Үлгерімі - 100 %
Дүниетану.
Орташа балл - 4,2
Сапасы - 79 %
Үлгерімі - 100 %
Ана тілі.
Орташа балл - 4,2
Сапасы - 79 %
Үлгерімі - 100 %
Қорытынды
Оқытудың ойындық технологиясының теориясы мен тәжірибесіне байланысты мәселелер M.Ж.Арыстанов,
Бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық іс-әрекетін белсендірудуде ойын технологиясын тиімді
Теориялық мәселелерді талдау, бастауыш мектеп мұғалімдерінің тәжірибелерімен танысу, Қарағанды
Оқушылардың оқу – танымдық іс-әрекет белсенділігін қалыптастыру
Бастауыш сынып оқушыларының оқу іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыру
Ойындардың өзіне тән ерекшелігі бар, 1-жағынан ойында ойындық әрекет
Ойындардың жүйесін жасауда біз оқу материал мазмұнының мүмкіндіктерін, білім
Осы қорытындылар негізінде мынадай ұсыныстар жасауға болады:
2-сынып оқушыларының оқу іс-әрекетінде /біз/ қазаө тілі, ана тілі,
Ойындарды бастауыш мектептегі сабақтарда карапайымнан күрделіге, нақтыдан абстрактілеуге және
Беріліп отырған ойындарды өткен материалды еске түсіру және бекіту
Ойындарды көрнекілікпен астарлап
Ұлттық ойындарды әрбір пәндегі материалдардың дидактикалық мақсатына сай қолданған
Математика сабақтарында ауызша есептеуде дидактикалық ойындардың қолдану /косымша/ «Сақина
Қазақ тілі пәнінен ("әріп тандау", Қай буынды жоғалтым, "Санамақ"
Дүниетануда мынадай дидактикалық ойындар жүйесін ("Жұмбақ жасыру","Зоопарк","Табиғат галереясы" "Суретке
Әдебиеттер тізімі
Аренова А.Х. Активизация познавательной деятельности младших школьников.-Автореф. дисс...канд.пед.наук.-Алматы, 1996.-25
Арутюнян Ж.В. Взаймосвязь учебной и игровой деятельности в обучении
Ахметов С. Бастауыш кластарда білім бөрудің тиімділігін арттыру жолдары.-
Бөргөн Д. Игра как средство обучения и развития: справочник
Выготский А.С. Игра и её роль в психическом развитии
Давыдов В.В.Проблемы развивающего обучения. М., 1986.-104б
Елубаев С., Елубаева С. Дидактикалық ұлттық ойындар мен логикалық
Жұмабаев М. Педагогика.-Алматы:Ана тілі, 1992.-160 б.
Качество знаний учащихся и пути его совершенствования // Под
Кларин М.В. Игра в учебном процессе //Советская педагогика.-1985.-№ 6.
Крупская Н.К. Таңдамалы педагогикалық шығармалары. Алматы. Мектеп 1973.-146б
Кузнецов А.А. Требования к знаниям, умениям учеников. - М:
Кішібеков Д. Философия. Алматы: Қазақстан, 1994.- 210 б.
Қазақстан Республикасы бастауыш
Қаржабаев А. Ойын – тиімді тәсіл. //БМ. 1992 ж.
Қосанов Б.М., Өміртаев Р.Қ. Математикадан дидактикалық ойындар және
Қоянғазина Б. Сабақта ойын ұйымдастырудың маңызы.//БМ 1989ж.№ 5
Лернер И.Я. Процесс обучения и его закономерности.
Лернер И.Я. Процесс обучения и его закономерности.
Мамбетова Ф. Ойын сабақ. //БМ. 1994 ж. № 9
Матюшкина А.Н. Развитие творческой активности школьников. Москва Педагогика. 1991г.
Минский Е.М. От игры к занятиям. Москва 1982 г.
Михайленко И.Я. Как играть с ребенком. Педагогика родителям. Москва
Оразбеков. Қ Ойынның психологиялық сипаты. //БМ. 1990 ж.
Педагогика және жас ерекшелігі психологиясы. // ред. басқ. А.В.
Педагогикалық ізденіс. Алматы. Рауан. 1976 ж. 95 б.
Педагогический словарь.-М.: Изд.Акд.пед.наук.,1960.-2т.-139с.
Пидкасистый П.П., Хайдаров Ж.С. Технология игры в обучении и
Пидкасистый П.И. Самосоятельная деятельность школьников в обучении. М: Педагогика,
Пидкасистый П.И.и др.Технология игр в обучении и развитии.-М.,1996.
Репкина Г.В., Заика Е.В. Оценка уровня сформированности учебной деятельности.-Томск:
Сағындықов Е. Ұлттық
Сансызбайқызы М. Балдырғандарға арналған қызықты математикалық тапсырмалар.Алматы:Рауан,1993-51б.
Сарбасова Қ.А. Бастауыш
Сарбасова Қ.А. Математика мұғалімдерін даярлау.-Астана: Нұржол, 2003.- 88 б.
Сарбасова Қ.А. Математикадан дәстүрлі емес сабақтар: әдістемлік құрал.- Қарағанды:
Скаткин М.Н. Методология и методика педагогических исследований. Москва. 1986
Стрезикозин В.П. Бастауыш кластарды оқытудың актуальды проблемалары.- Алматы: Мектеп,
Талызина Н.Ф. Формирование познавательной деятельности младших школыников.- М:-Просвещение,1988.-175 с.
Талызина Н.Ф. Формирование позновательной деятельности младших школьников Москва. 1982
Тәжімбетова Ә. Тақырыпқа сай ойындар.// БМ. 1990 ж. №1
Тәңірбергенова Н. Дидактикалық ойындар. //БМ. 1992 ж. № 3
Толыбаев.Қ. Кел ойнайық-Алматы: Өнер,1990-62б.
Төтенбаев Б. Қазақтың ұлттық ойындары. Алматы. Қайнар. 1994 ж.
Ушинский К.Д. Избранные педагогические сочинения. Москва 1968 г. 429
Ұзақбаева.С.А, АйтпаеваА.Қ. Воспитательные возможности казахских народных детских игр. Алматы.1996-35б.
Фридман Л.М., Пушкина
Хмель Н.Д. Педагогический процесс в общеобразовательный школе. -
Хмель Н.Д. Педагогический процесс в общеобразовательный школе. -
Хорламов Т. Педагогика. Уч. пособие. 1990 г. 216 б.
Щукина Г.И.
Щукина Г.И. Педагогические
Эддинал Э, Персивал Ф. Игры, имитация и социальная значимость
Эльконин Д.П. Психология игры. Москва. Наука 1978 г. 115
Эльконин Д.П. Технология обучения младших школьников. 293 б. Москва
Яновская Н.Г. Творческая игра в воспитании младшего школьника. Москва
Қазақ тілі пәнінен білімді меңгеру деңгейі бойынша
өзгеріс қарқынның графикасы
Математика пәнінен білімді меңгеру деңгейі бойынша
өзгеріс қарқынның графикасы
Дүниетану пәнінен білімді меңгеру деңгейі бойынша
өзгеріс қарқынның графикасы
Ана тілі пәнінен білімді меңгеру деңгейі бойынша
өзгеріс қарқынның графикасы
Қосымша № 1
Бұл ойынды қорытынды сабақтарда, материалды оқушылар өздері дербес оқып-үйренгенде
Ойынның І туры жарияланады (10 минут)
Жаңа топқа әрбір алғашқы топ өкілі өз тақырыбын әңгімелейді
ІІ тур (уақытын мұғалім белгілейді).
Оқушылар өздерінің алғашқы орындарына қайта оралады, ал мұғалім тағы
ІІІ тур. Қорытынды шығару.
Қосымша № 2
«Брейн-ринг» оқыту үйрету ойыны
(жарыс-ойын)
Құрал-жабдығы:
Нөмірлері және атқаратын рөлі жазылған жетондар (1-қосымша).
Тапсырмаларға арнап алты (төрт) бөлікке бөлінген жаймалар (2-қосымша).
Сандар жазылған жаймалар (3-қосымша).
Сары («3» бағасы), жасыл («4» бағасы), көк («5» бағасы)
Үстелдердің сілтемесі (5-қосымша).
Ортақ бағалау парағы (6-қосымша).
Үш күрделілік деңгейіндегі тапсырмалар жазылған карточкалар: ойынның екінші нұсқасына
Жауап үлгілері жазылған карточкалар.
Ойынның жүру барысы
Сынып 7 (5) адамнан топтарға бөлінеді: мұнда 6 (4)
Жүргізуші жайманы жаяды. Мысалға, «2» саны түсті делік, яғни,
Екінші нсұқаның ерекшелігі: бөліктерге бөлінген әрбір жаймаға бір ғана
түсті карточка, екіншісіне – көк, сосын – сары, жасыл
Топ қызыл үстелдегі тапсырманы оырндаған соң, көк үстелге, одан
Дайындалуға міндетті түрде уақыт беріледі (5-7 минут).
Командалар бір уақытта ойнайды. Бір үстел басындағы ойынның уақыты
Қосымша № 3
Пікірталастық және рөлдік оқыта үйрену ойындары(
Рөлдік ойын
Дөңгелек үстел, эксперттік комиссияның отырысы, форум және т.б. формада
Құрал-жабдығы:
Рөлдердің, командалардың, топтардың сілтеме-көрсеткіштері .
Бағалау парағы.
Белгі жалауша (Жарыс ойынды қараңыз).
«Тайм-аут» кестешесі.
Ойынның жүру барысы
1-нұсқасы
Сынып 4-6 адамнан топтарға бөлінеді, олардың әрқайсысына: Реалистер, Оптимистер,
Қосымша № 4
Оқыта үйрету ойындары
«Бақытты сәт» ойыны
Құрал-жабдығы:
1. Шарлар салынған қапшық немесе кішкене бөшке.
2. Секундомер (сағат).
3. Ортақ бағалау парағы
4. Фишкалар.
5. Үй тапсырмасы (әр командаға 2 сұрақтан).
6. Конкурс тапсырмалары.
7. Жауап үлгілері.
Ойынның жүру барысы
Сынып 2 командаға бөлінеді, әр команданың өз Капитаны және
І гейм. «Бой сергіту». Командаларға 10 cұрақтан беріліп, оларды
ІІ гейм. «Бөшкеден шыққан бас қатырғылар».
ІІІ гейм. «Жұмбақтас». Мұнда жүргізушінің
IV гейм. «Сен- маған, мен- саған». Командалар
V гейм. «Қөсемдікке ұмтылу». Сұрақтарға барлық
2,3,4,5-ші геймдерді талқылауға 1 минуттан беріледі. Егер бірден жауап
Қосымша № 5
“Саяхат” ойыны
Сынып 4-5 адамнан тұратын топтарға және кеңесшілерге бөлінеді. Әр
Жұмыс 20-25 минутқа созылады, сосын барлық бағыттар «туристік агенттіктерге»
Әрбір «саяхатқа» топ 5-6 минут дайындалады, ауызша немесе
Ойын барысында кеңесшілер топ баллдарының жалпы саның
Бұл ойынды төмендегіше жалғастыруға болады:
Әрбір топ бірнеше, ал әрбір ойыншы-бір-бір бағыт алады. 7-12
Бұдан кейін топтағы барлығы тыңдалған материалға сүйене отырып,
Өзін-өзі тексеру жауап үлгілері бойынша
“Білім биржасы”
Тақтаға конверттер ілінген панно бекітіледі, оларда әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар
«Сиқырлы сандықша» оқыта үйрету ойыны.
Мұғалім үлестірме материалдарын даярлайды: 5 балл, 4 балл және
«Сиқырлы сандықша» сұрақтармен (билеттермен) толтырылады, олардың саны оқушылар санына
Әрбір оқушы кезегімен сұрақ алып, дауыстап оқып, жауап береді
Ойынды аяқтай келе, мұғалім әрбір оқушының ойын барысында алған
Ойын барлық оқушылардың тақырып бойынша алған білімін айқындауа, оқушыларды
"МЕНІ ТҮСІН" ойыны
Ойынның шарты:
3 қатардан бір-бір оқушы шығып, ортада тұрған үстелге барып
а) тапсырма ретінде бір автордың шығармасындағы кейіпкерлер бейнесін сомдап
ә) 2-ші тапсырма бойынша кез-келген шығарма үзіндісін қимылмен көрсетуі
б) көрермен окушылар өтілген тақырыптар бойынша қатысушыларға кағаз арқылы
Оқушылардың біріншісі оқып, екінші окушыға түсіндіруі қажет. Екінші оқушы
Жеңген топ оқушыларының ішіндегі жүйрікті анықтау мақсатында осы өтілген
«ӨРМЕКШІ» ойыны
Ойынның шарты:
Сыныптағы оқушылар төрт-төрттен топтарға бөлінеді. 1, 2, 3, 4
Әр үстелдегі тапсырманы орындауға 10 минут беріледі. Соңында жазылған
( Қараңыз: М.В.Кларин «Әлемдік педагогикадағы инновациялар» - Рига, 1995;
6
А суреті
3
2
1
Байқаушылар
Сарапшылар (сыншылар)
оптимистер пессимистер
реалистер
?
Ойынның нақты мақсаты
Мазмұны
5
Құралдары
Ұйымдастыру рмасы
Түрлері
2
3
4
1