МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 Жалпы түсініктеме жазба бөлім
1.1 Құрылыс ауданының жобалық сипаттамасы..................................................
1.2 Негізгі жобаның шешімдері .........................................................................
2 Техника экономикалық бөлім
2.1 Бастапқы берілгендер.....................................................................………….
2.2 Негізгі - техникалық және экономикалық
көрсеткіштерді есептеу.........................................................................................
2.2.1 Жұмысшылардың саны және мамандық құрамы.........................................
2.2.2 Энергоресурстың қажетті мөлшері...............................................................
2.3 Өндіріс экономикасы.........................................................................................
2.3.1 Ғимараттарға кеткен шығын және олардың амортизациясы.......................
2.3.3 Өзіндік құн және шикізат өңдеу калькуляциясы..........................................
3 Бас жоба және көлік
3.1 Бас жоба көрсеткіштері және шешімі.......................................... ….…………..
3.2 Өндірістің ішкі және сыртқы көлігі............................................. ....…………..
3.3 Безендіру және көгалдандыру............................................................................
4 Өндіріс технологиясы
4.1 Шикізат қорының сипаттамасы.......................................................................
4.2 Цехтардың жұмыс істеу тәртібі және олардың өнімділігі...........................
4.3 Істеп тұрған фабриканың жұмысын талдау..................................................
4.4 Технологиялық схеманы таңдау....................................................................
4.5 Ұсату схемасын таңдау және есептеу............................................................
4.6 Ұнтақтау схемасын есептеу және таңдау.......................................................
4.7 Метал тепе-теңдігін жәнебайытудың санды схемасын есептеу...................
4.7.1 Флотацияның толық схемасын есептеу....................................................
4.8 Сусыздандыру схемасын есептеу.................................................................
4.9 Негізгі жабдықтарды таңдау және есептеу..................................................
4.9.1 Ұсату жабдықтарын есептеу және таңдау..................................................
4.9.2 Елеуішті таңдау жане есептеу.............................................. ....…………….
4.9.3 Ұнтақтау жабдығын таңдау және есептеу............................ .........………….
4.9.4 Сұрыптау жабдығын таңдау және есепетеу........................... ........………….
4.10 Байытуға арналған жабдықтарды таңдау және есептеу.................................
4.10.1 Флотация жабдығын таңдау және есептеу...................................................
4.11 Сусыздандыру жабдығын таңдау және есептеу...........................................
4.12 Қосалқы жабдықтарды есептеу...................................................... ....………..
4.12.1 Ленталы конвейерді есептеу......................................................... .....………
4.12.2 Насостарды таңдау және есептеу................................................................
4.13 Реагенттік бөлім.............................................................................. .....………..
4.14 Сынама алу және бақылау.............................................................. ......……….
4.15 Жөндеу жұмыстары........................................................................ .....………..
4.16 Бункер және қойма.......................................................................... ......……….
4.16.1 Қалдық қоймасы.......................................................................... ……….......
4.16.2 Концентрат қоймасы.....................................................................................
5 Еңбекті қорғау
5.1 Еңбек қорғау заңдары.............................................................................................
5.2 Қауіпті және зиянды факторларды анализдеу.....................................................
5.3 Өндірістік санитария..............................................................................................
5.3.1 Микроклиматты қамтамасыз ету........................................................................
5.3.1.1 Шаң ауаны алмастыру жүйесін ұйымдастыру.................................................
5.3.2 Шудан қорғануды қамтамасыз ету......................................................................
5.4 Өрт қауіпсіздігі.......................................................................................................
5.5 Техника қауіпсіздігі...................................................................................................
5.6 Есептеулер.................................................................................................................
5.6.1 Шуды есептеу..............................................................................................................
5.6.2 Ауа алмасуды есептеу...............................................................................................
6 Еңбекті ұйымдастыру
6.1 Жалақы төлеу жүйесі.................................................................................................
6.2 Өндірісті басқару жүйесі..........................................................................................
6.3 Байланыс және хабарлама.........................................................................................
6.3.1 Хабарлама жүйесі...................................................................................................
7 Қоршаған ортаны қорғау
7.1 Өндіріс қалдықтары және олардың мөлшері.........................................................
7.1.1 Ауа қорғау...............................................................................................................
7.1.2 Су қоймаларын таңдау................................................................................... ........
7.1.3 Жер қыртысын қорғау.................................................................................. ...........
8 Арнаулы бөлім
8.1 Мыстың негізгі қасиеттері және қолданылуы......................................................
8.1.1 Мыстың негізгі минералдары..............................................................................
8.2 Күкіртті мыс кендерінің флотациясы....................................................................
8.3 Тотықты мыс кендерінің флотациясы...................................................................
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Аңдатпа
Орындалған дипломдық жоба Жезқазған кен орнының күкірті мыс
Орындалған жобада технологиялық және су шлам схемаларын есептеумен
Кіріспе
Түсті метал кендерін байыту ҚР-ның өндіріс саласында алдыңғы
Түсті метал кендері минералдық құрылымының күрделілігімен ерекшеленеді. Көбінесе
Жаңғырту және жаңа технология кезеңіндегі өндіріс орындары жаңа
Байыту фабрикасын жобалау пайдалы қазбаларды потенциалды құндылық қатарынан
Берілген тапсырмаға сәйкес өнімділігі жылына 2 000 000
1 Жалпы түсініктеме жазба бөлім
1.1 Құрылыс алаңының жобалық сипаттамасы
Жезқазған кен байыту фабрикасы Жезқазған қаласында Жезқазған кен
Климат күрт өзгеріп температурасы жазы құрғақ, ыстық
Сумен қамтамасыз ету көзі Кенгер су
Байыту фабрикасынан басқа онда мыс балқыту зауыты,ТЭС,РМЗ және
Түсті метал кендерін байыту Қазақстан Республикасының өндіріс саласында
Түсті металл кендері минералдың құрамының күрделілігімен ерекшеленеді.Көбінесе
Жаңғырту және жаңа технология кезіндегі өндіріс орындары
Байыту фабрикасын жобалау – пайдалы қазбаны потенциалды құндылық
Берілген талаптарға сәйкес өнімділігі жылына 2 000 000
1.2 Негізгі жобаның шешімдері
Мыс күкіртті кенін байытқанда:
- ұсату цехы;
- бас корпус;
- реагенттер бөлімі;
- механикалық жөндеу бөлімі;
- көмекші істер бөлімі;
- басқару бөлімі;
- асхана.
2. Техника экономика бөлімі
2.1 Бастапқы мәліметтер
Фабриканың кенді өңдеу жылдық өнімділігі –2 000 000т
Металдарды бөліп алу дәрежесі;
Мыс – 90%
Кендегі металдар мөлшері;
Мыс – 1,1%
Кен ылғалдылығы – 8,0 %
2.2 Негізгі технико – экономикалық көрсеткіштерді есептеу
2.2.1 Жұмысшылардың саны және мамандық құрамы
ИТР, МОП және қызметкерлер – 49 адам;
Жұмысшылар – 92 адам.
2.2.2 Энергоресурстың қажетті мөлшері
Электроэнергияның жылдық шығыны: 34 368 717 кВт;
Судың жылдық шығыны: 9 787 940 м3.
2.3 Өндіріс экономикасы
Бастапқы кен бойынша фабрика өнімділігі:
2 000 000 тонна жылына;
Өндірілетін концентранттың жылдық жиынтығы және оның құрамындағы негізгі
QСu= т/ж, βСu=41%
Кендегі металдың мөлшері:
αСu = 1,1 %;
Кен ылғалдылығы:
8,0 %;
Ғимараттың құрылысына кеткен шығын:
55 716 800 теңге;
Жабдықтарға кеткен шығын:
12 557 834 теңге;
Санат бойынша жұмысшылардың саны:
ИТР – 26 адам; МОП – 21 адам;
Жылдық энергия шығыны:
34 368 717 кВт;
8) Жылдық су шығыны:
9 787 940 м3;
2.3.1 Ғимараттарға кеткен шығын және олардың амортизациясы
1) Жылдық жалақы мөлшері – 25 607 290
2)Ғимараттар мен құрылымдардың өтпелі жөндеуі – 65
Кесте 1 – Ғимараттарға кеткен шығынды есептеу
Обьекттің аты Саны Көлемі Бағасы
Бірлік Барлығы *1000тг
Ұсату цехы 1 24800 5000 124000000 8% 9
Бас корпус 1 92012 5000 460060000 8% 36
Қалдық шаруашылығы 1 310 3500 1 085 000
Асхана 1 340 3000 1 020 000
Химия лабораториясы 1 2960 5000 14 800 000
Басқарма корпус 1 1515 3000 4 545 000
Реагент корпусы 1 13109 3000 39 327 000
Жөндеу цехы 1 4246 3000 12 738 000
Барлығы 8
35.500 657575000 8% 52 606 000
2.3.2 Жабдықтарға кеткен шығын және олардың амортизациясы
Кесте 2 – Жабдықтарға кеткен шығынды есептеу
Жабдықтар аттары Саны Сипатта-масы (қуаты)кВт Бағасы, тенге
Бірлік Барлығы
1 2 3 4 5 6 7
Ұсатқыштар:
ЩДП 12×15
1
320
6 800 000
6 800 000
25
1 700 000
КСД-2200 1 250 1 675 000 1 675
КИД 2200 2 600 3 350 000 3
Елеуіштер:
ГСТ-31
ГИТ-52Н
1
2
31
52
325 000
210 000
325 000
420 000
25
25
81 250
105 000
Диірмендер:
МШР-45х65
1
2500
7 115 000
1 4 230 000
25
3 557 500
МШР-55х65 1 4000 7 500 000 1 5
Сұрыптағыштар:
ГЦ-500
1
-
30 000
360 000
25
90 000
ГЦ-710 2 - 28 000 28 000 25
Насостар:
ГРА-700/30
2
500
50 000
100 000
25
25 000
ГРА-1400/40 2 1000 80 000 160 000 25
ГРА-700/40 2 500 50 000 100 000 25
Флотомашиналар:
ФМ-3,26
ФПМ-12,5
12
25
10
75
83 700
220 000
1 004 400
5 500 000
25
25
251 100
1 375 000
Қойылдырғыш:
Ц-25М
1
3,2
181 000
181 000
25
45 375
Сүзгіш:
БОУ80-3,75
1
11,2
694 000
694 000
25
173 500
Конвейер:
Конвейер L=16м
7 Ені, м
1,200 Тенге/м2
5240
36 680
25
9 170
Конвейер L=9м 4 1,000 5240 20 960 25
Конвейер L=25м 2 1,200 5240 10 480 25
Конвейер L=62м 1 1,400 5240 5 240 25
Конвейер L=208м 2 1,400 5240 10 480 25
Конвейер L=148м 2 1,000 5240 10 480 25
Конвейер L=168м 1 1,200 5240 5 240 25
Бункер:
Бас корпус
Ұсату цехы
1
1 м3
7776
101 тенге/м3
1 410
1 410
7 776
101
25
25
1 944
25,25
Барлығы: 94 - -
25 12 557 834
2.3.3 Өзіндік құн және шикізат өңдеу калькуляциясы
Кесте 3 – Өзіндік құн және шикізат өңдеу
№ Аттары Бірлік бойынша Барлығы
Саны Бағасы 1 кг құны Саны,
1 Бастапқы кен, тн 1 425 0,425 1
2 Көмекші материалдар:
Ксантогенат:
бутилді, кг
0,023
68
1,564
3 44 800
41 289 600
изопропильді, кг 0,013 80 1,04 2 228 000
- керосин 0,012 50
Сұйық шыны 0,023 50 1,15 2 530 000
Ақ кіріш,кг 2,3 11 25,3 55 660 000
Т-80, кг 0,12 17 2,04 4 488 000
Полиакриламид 0,0081 25 0,2025 445 500 5 346
Ұсатқыш футировкасы, кг 0,1260 38,5 4,851 10 672
Диірмен футировкасы, кг 0,16 54 8,64 19 008
Шарлар, кг 0,5 15 7,5 16 500 000
Сүзгіш мата, м2 0,150 19 2,85 6 270
Елек торы, м2 0,130 55 7,15 15 730
3 Электр энегиясы және су:
Энергия шығыны, кВт/сағ 1 15,6 15,6 2 864
Су шығыны, м3 1 4,4 4,4 815 662
4 Жұмысшылардың еңбек ақысы :
ИТР және МОП жалақысы 1 9,2 9,2 1
1 1725 1,20 164 3 394 800
5 Цех шығындары:
5.1 Жабдықтардың амортизациясы
1
5,7
5,7
1 046 486
12 557 834
5.2 Ғимараттардың амортизациясы 1 23,9 23,9 4 383
Барлығы
643
1 795 157 781
1) 1 тонна концентраттың өзіндік құны:
2) Дайын өнімнің шығынын 1 теңгеге шаққанда:
3) Концентраттардың өніміне кеткен шығым:
а) Қорғасын – 979200000х0,75=734400
4) Концентраттың өзіндік құны:
тг
тг
Пайданы есептеу:
П=Ц – С
П= 1031424000 – 777619500=253804500 тг
Тиімділігі:
Өтеу мерзімі:
жыл
Жобаланып отырған кәсіпорынның өнімділігі 2 000 000 т/ж,
3 Бас жоба және көлік
3.1 Бас жоба көрсеткіштері және шешімі.
Фабриканың бас жобасының құрамына төмендегідей ғимараттармен құрлыстар кіреді.
Ғимараттар:
1) Ұсату корпусы : ірі ұсату цехы
2) Бас корпус ауданы : ұнтақтау, флотация,
3) Жөндеу цехының ауданы-644 м2
4) Асхана ауданы-450 м2
5) Басқарма корпусының ауданы-450
6)Реагент корпусының ауданы -480 м2
7) Химия лабараториясының ауданы -460
Құрылыстар:
1) Ашық жөндеу алаңының ауданы-780 м2
2) Галерей ауданы-230 м2.
Ғимараттар мен құрлыстың барлық ауданы -1020 м2
Ірі және орта және майда ұсату цехы фабриканың
Қойылдыру және сүзу цехынан бірге бас корпусқа жалғасқан.
Алаңның жалпы ауданы-55000 м2.
Оның ішінде ғимараттар мен құрылыстардың ауданы -10226
3.2 Өндірістің ішкі және сыртқы көлігі
Шикізатты тасымалдау автокөлікпен іске асырылады. Сондай – ақ,
Автомобиль жолы фабриканың барлық бөлімшелері мен цехтарының ішіне
Жолдардың беті екі түрде қапталған: бетонды жапқыш және
3.3 Безендіру және көгалдандыру
Жобаланып отырған Жезқазған мыс кен байыту фабрикасының
4 ӨНДІРІС ТЕХНОЛОГИЯСЫ
4.1 Шикізат қорының сипаттамасы
Жезқазған фабрикасын қамтамасыз ететін Жезқазған кенішінен алынады. Ол
Негізгі минерал кендерді (халъкопирит, борнит және галенит) жоғары
Ашық түрде өңделетін кендер келесі түрде бөлінеді. Күкіртті
Ашық түрде өңделетін кендер келесі түрге бөлінеді. Күкіртті
Кеннің қаттылығы- 14 кеннің тығыздығы – 275 т/м3.
4.2 Цехтардың жұмыс істеу тәртібі және олардың
Жобалауға берілген фабриканың өнімділігі –2000000 т/жылына.
Кенді ашық карьерден өндірілетін болғандықтан ұсату цехы жылына
Ұсату цехының тәуліктік өнімділігі:
т/тәул.
Сағаттық өнімділігі:
т/сғ.
ұндағы: η – кеннің біркелкі берілмеуін ескеретін коэффициент;
n – смендегі жұмыс істеу сағаты;
m – тәуліктегі смен сағаты.
Фабриканың бас корпусы жылына 305 күн, 4 смена
Бас корпусының тәуліктік өнімділігі:
т/тәул.
Сағаттық өнімділігі:
т/сағ.
Сусыздандыру цехы бас корпуспен бір тәртіпте жұмыс істейді.
4.3 Істеп тұрған фабриканың жұмысын талдау
Қазіргі кезде Жезқазған мыс кенін байытатын фабрика 60-шы
4.4 Технологиялық схеманы таңдау
Жобаланып отырған фабриканың негізіне жұмыс істеп тұрған Балқаш
αCu=1,1%
4.5 Ұсату схемасын таңдау және есептеу
Байытылатын кеннің керекті ірілігін алу үшін бастапқы кен
Кен
0
І ұсату
1
2
ІІ ұсату
4
5
6
ІІІ ұсату
8
Сурет 1 – Ұсату схемасы
1. Ұсату цехының сағаттық өнімілігі:
т/са
2. Жалпы ұсату дәрежесі:
3. Орта ұсату дәрежесі:
4. Ұсатудың жеке дәрежелері:
5. Ұсатылған кеннің номиналды ірілігі:
І-ұсату сатысы
ІІ-ұсату сатысы
ІІІ-ұсату сатысы
6. Ұсатқыштар жырығының мөлшері:
мм
мм
мұнда: Z-тың сандық маңызын белгілі сипаттамаға сәйкес кеннің
Елеуіш елегінің тесіктерінің размері:
ІІ=iII*ZII=34*2,1=70 мм
ІІІ= iIII=15 мм
Елеуіш тиімділігі ЕII=80 %
ЕIII=85 %
Кесте 5 - 3 Өнімнің ірілік сипаттамасы (
Анықталатын класс, lp Класс ірілігі, мм “+” бойынша
0.2*150 30 90 10
0.4*150 60 80 20
0.8*150 120 50 50
1.2*150 180 25 75
1.5*150 240 5 95
Кесте 6 - 7 Өнімнің ірілік сипаттамасы іp=26;
Анықталатын класс, dн= 51 Ірілік класс, мм “+”
0.2*65 13 80 20
0.4*65 26 60 40
0.6*65 39 32 68
0.8*65 52 15 85
1.0*65 65 5 95
Кесте 7 - 4 Өнімнің ірілігінің есептелген сипаттамасы
Ірілік класс, мм “-” бойынша класс шығымы, %
30 87
60 75
120 43
180 19
240 3,35
Кесте 8 - 8 Өнім ірілігінің есептелген сипаттамасы
Ірілік класс, мм “-” бойынша класс шығымы, %
13 79
26 59
39 30
52 14
65 4
Сурет 2 – 4 - өнім ірілігінің гранулометриялық
Сурет 2 – 4 - өнім ірілігінің гранулометриялық
4.6 Ұнтақтау схемасын таңдау және есептеу
0
1
2
3
5
6
8
Сурет 4 – Ұнтақтау схемасы
Таңдап алынған ұнтақтау схемасы екі сатылы. I сатысы
І сатыдағы ұнтақтау процессіндегі айналмалы жүк мөлшері С=150%
ІІ сатыдағы ұнтақтау процесіндегі айналмалы жүк мөлшері С=200%.
Өнімдердің шығымдарын білу арқылы олардың салмағын анықтауға болады.
Q0 = 294 т/сағ
т/сағ
т/сағ
т/сағ
т/сағ
т/сағ
т/сағ
т/сағ
4.7 Металл тепе – теңдігін және байытудың
Кесте 9 - Металл тепе-теңдігін және байытудың санды
Өнім аты Шығым %-тік үлес Бөліп
Cu концентраты 2,41 41 90
Қалдық 97,59 0,112 10
Кен 100 1,1 100
Бағалы зат үлесі:
Бөліп алу дәрежесі:
Шығым есептеу:
а) Cu концентратының шығымын есептеу:
%
б) Cu концентратының қалдығын есептеу:
%
Кестеде берілген сандар бойынша принципиалды байыту схемасын есептеу:
Кен
1 2
Қалдық
3
Сu концентраты
Сурет 5 - Си кенінің принципиалды схемасы
4.7.1 Флотацияның толық схемасын есептеу
Байытудың санды схемасын есептеу әр операцияға қатысты көрсеткіштер
Си флотациясының ІІІ -тазалау операциясы
Си коллективті концентраты
%
%
Осы жолмен барлық операциялар да есептеледі. Нәтижелері төмендегі
Кен
сұрыптау
негізгі шл.фл. негізгі құм.фл
I тазалау бақылау
II тазалау
III тазалау
қалдық
Cu концентрат
Сурет 6 - Байыту технологиялық схемасы
4.8 Сусыздандыру схемасын есептеу
Мыс концентраты сусыздандыру процесінен өтеді.
Ол процесс екі сатыдан турады.
Концентрат
Қойылдырғыш
Сүзу
Ағызынды
(қалдық)
Концентрат
Сурет 7 - Сузыздандыру схемасы
Кесте 10 - Су тепе-тендігі
Түсетін Шығатын
Өнім аты Су мөлшері
т/сағ Өнім аты Су мөлшері
т/сағ
Бастапқы кенмен 15,4
І ұнтақтау 82,6
І сұрыптау 291,7
ІІ сұрыптау 404,3
Нег.құмды флот. 7,5
Си флот.-І таз 5,7
Си флот.-ІІ таз
Нег. шламды флот. 0,45
Сu флот.-І таз 0,4 Си концентратымен 4,72
Cu флот.- ІІ таз . 0,4 ІІ қойылдырғыш
Cu конц.қойылдыру 2,95 Ақырғы қалдықпен 812,4
Барлығы 825,4 Барлығы 825,4
11-кесте. Су шламды схема
Өнімдер γ, % Қат.
мас.
Qт Қат.
құр.
% Су
мас
mH2O Пульпа
көлемі
Өнімнің аты γ, % Қат.
мас.
Qт Қат.
құр.
% Су
мас
mH2O Пульпа
көлемі
I ұнтақтау
Кен
I сұрыптау құмы
Су
150
294
441 95
75 15,4
147
82,6 120,4
304,5
82,6 I ұнтақтау
кені
250
735
75
245
507,5
Барлығы 250 735 75 245 507,5 Барлығы
I сұрыптау
I ұнтактау ағызындысы
Су
250
735
75
245
291,7
507,5
291,7 I гидроциклон
құмы
I гидроциклон
ағызындысы
150
100
441
294
75
43
147
389,7
304,5
494,7
Барлығы 250 735 58 536,7 799,2 Барлығы
II сұрыптау
I гидроциклон
ағызындысы
II ұнтақ-ң
құмы
Су
100
200
294
588
43
70
389,7
252
404,3
494,7
462
404,3 II ұнтақ-ң
құмы
II гидроциклон
ағызындысы
200
100
588
294
70
27
252
794
462
899
Барлығы 300 882 38 1046 1361 Барлығы
II ұнтақтау
II гидроциклон
құмы
200
588
70
252
462 II ұнтақ-ң ағызындысы
200 588 70 252 462
Барлығы 200 588 70 252 462 Барлығы
Өнімдер γ, % Қат.
мас.
Qт Қат.
құр.
% Су
мас
mH2O Пульпа
көлемі
Өнімнің аты γ, % Қат.
мас.
Qт Қат.
құр.
% Су
мас
mH2O Пульпа
көлемі
Сұрыптау
II сұрыптаудың ағызындысы
100
294
27
794
898 Шлам
Құм 3,2
96,5 9,4
283,7 27
27 30,3
128 48,4
203,4
Барлығы 100 294 27 794 898 Барлығы 100
Негізгі кұм флотациясы
ГЦ құмы
I тазалаудың камер.өнімі Бақылау
көбікті өнімі
Су 96,7
5,29
5,11
284,2
15,5
15 27
27
30 768,3
42,04
35
7,5 48,04
7,5
Көбікті өнім
Камералық өнім
7,48
99,7
21,9
292,8
35
26,5
40,6
812,1
Барлығы 107,1 314,7 27 852,7 964,5 Барлығы
I тазалау флотациясы
Нег.кұм фл көб.өнім
II таз.кам.өнімі
Су
7,48
5,02
21,9
14,7
35
25
40,6
44,1
5,7
Көбікті өнім
Камералық өнім 7,22
5,29 21,2
15,5 36
27 37
42
Барлығы 12,5 36,7 31 79 92 Барлығы
II тазалау флотациясы
I таз.көб.өнім
III таз.кам.өнім
Су
7,22 21,2
8,9 36
23
37
29,7
14
Көбікті өнім
Камералық өнім 5,22
5,017 15,3
14,7
38
25 8,6
44,1
Барлығы 10,2 30,1 36,5 52,7 63,45 Барлығы
III тазалау флотациясы
II таз.көб.өнім
Су 5.22 15.34 38 8.6
30.7
Көбікті өнім
Камералық
өнім 2.20
3.02 6.4
8.9 40
23 9.6
29.7
Барлығы 5.22 15,34 28 39.3 44.7 Барлығы
Бақылау флотациясы
Нег.фл. құм кам. өнім
99.7
292.8
26.5
812.1
Көбікті өнім
Камералық өнім 5.11
94.65 15
277 30
26 35
777
Барлығы 99.7 292.8 26.5 812.1 915 Барлығы
Негізгі шлам флотациясы
ГЦ шламы.
IIтаз.кам.өнімі
Бақылау. көб.
өнім
Су 3.3
0.42
0.31
9.7
1.2
0.9
27
27
30
26.2
3.25
2.1
0.45
0.45
Көбікті өнім
Камералық өнім
0,63
3.24
1.84
9.54
35
25
34
28.5
Барлығы 4.02 11.76 26.7 32 36.1
I тазалау флотациясы
Нег.шл.фл.көб.өнім
II таз.фл.кам.өнім
Су
0.627
0,35
1.84
1,029
35
26
3.4
2.92
0,4
Көбікті өнім
Камералық өнім
0.562
0,415
1.652
1.22
36
27
3.5
3.29
Барлығы 0.977 2.8 31 6.7 7.7 Барлығы
II тазалау флотациясы
I таз. көб.өнім
Су
0,56
1.652
36 3.5
0.4
Көбікті өнім
Камералық өнім
0.212
035
0.623
1,029
38
26
1,016
2.92
Барлығы 0,562 1.652 29.7 3.9 4.49 Барлығы
Бақылау шлам флотациясы
Нег. шл. фл. кам.өнім 3.247 9.54 25
Камералық өнім 0.307
2.94 0.9
8.64 30
24.5 2.1
28.6
Барлығы 3.247 9.54 25 28.6 32 Барлығы
Cu конц. қойылдыру
Cu конц.
Фильтрат 2.41
7.08 40 10.62
2.95
Қойылдырылған өнім
Қойд.ағызынды
2,41
7.08
60
4.72
8.82
Барлығы 2,41 7.08 34 13.57 16.09 Барлығы
Сүзу
Қойылдырылған өнім
2.41
7.08
60
4.72
Cu конц.
Фильтрат 2,41 7.08 80 1.77
2.95
Барлығы 2.41 7.08 60 4.72 7.24 Барлығы
4.9 Негізгі жабдықтарды таңдау және есептеу
4.9.1 Ұсату жабдықтарын есептеу және таңдау
Ірі ұсату сатысына ұсатқыштар таңдаймыз.
Ірілігі Dmax=1000 мм болатын кенді ірі ұсату
0
,
мм
8-сурет . Ұсатудың 1- сатысы.
Алынған өнімді d1=280 мм деп аламыз
Керекті коэффициентер:
1. Коэффициент f=17 болғанда kf = 0.95
2. 0,5xB = 0,5x1200 = 600 мм
3. Коэффициент W = 7% kw =
Жүктеме коэффициентін kз=0,85 деп алсақ, ұсатқыш өнімділігі Qp=Qо/0,85
Ұсатқыш өнімділігі төмендегідей
т/сағ
Ұсатқыштың пайдалану коэффициенті:
Ұсатқыш саны N=1 дана.
II саты:
Орта ұсату сатысына түсетін кенді ұсату КСД-2200т
1
ЕІІ=80%
2
β4-70=35%
4
5
Сурет 9- Ұсатудың ІІ-ші сатысы
Еленетін кластың массасы:
Ұсатқыштың жүктелу жиілігі:
т/сағ
Ұсатқыштың пайдалану коэффициенті:
Кз=493/590.4=0.85
Ұсатқыш саны N=1 дана.
ІІІ саты:
Майда ұсату сатысына түсетін кенді ұсату үшін КИД-2200
5
ЕІІІ=85%
6
%
Сурет 10 – Майда ұсату
Еленетін кластың мөлшері:
Ұсатқышқа түсетін кен массасы:
т/сағ
Ұсатқыш өніміділігі:
Ұсатқыштың пайдалану коэффициенті:
K3= 425.9/(2x 247.5 )= 0,85
Ұсатқыш саны N = 493 / 247,5 =
Таңдалып отырған ұсату схемасы үш сатыдан тұрады.
Кесте 12 – Есептеу нәтижелері
Көрсеткіштері I саты
Ұсатқыштар түрі
1200
Ұсатылған дененің мөлшері
Кен шығатын жырықтың өзгеру аралығы
Кен түсетін жырық, мм 1000
Ұсатылған кеннің ірілігі, мм 280
Пайдалану коэффициенті 0,80
Өнімділіктің ауытқу мөлшері, мз/с
Ұсатқыштар саны, дана
Таңдап алынған ұсатқыштар ұсату цехының үздіксіз және өнімді
4.9.2 Елеу жабдықтары
II–ІІІ ұсату сатылары алдында ауыр типті қозғалмалы елеуіштер
мұнда: тордың 1м2 ауданының 1 сағат
кеннің үйінді салмағы т/м3
К-елеуіш тиімділігін ескеретін коеффициент
L-майда кластың әсерін ескеретін коеффициент
M-ірі түйіршіктердің әсерін ескеретін коеффициент
N-түйіршіктер пішінін ескеретін коеффициент
О-материал ылғалдылығын ескеретін коеффициент
Р-елеу әдісін ескеретін коеффициент
a-елеуіш торының размері
ІІ-саты үшін: аII=32мм
qo = 42 + (36 – 32) x
; ; К=0.4
L=1.20, M=1.35, N=O=P=1
Ұсатудың II сатысына ГИТ-61 қозғалмалы елеуіш қойылады. Оның
Елегіш саны дана
ІІІ-саты үшін:
; К=0.7
q0=23,6 м3/м2/сағ, L=1.75, M=1.18, N=O=P=1
Ұсатудың ІІІ сатысына ГИТ-71Н қозғалмалы елеуіш қойылады. Оның
Елегіш саны N=2 дана
Демек, КИД-1750 ұсатқышының алдына ГИТ-71Н қозғалмалы елеуіші қойылады.
Кесте 13- Есептеу нәтижелері
Көрсеткіштері II саты III саты
1. Елеуіш түрі
2. Елеуіш торының ауданы, м2
9,6
8,75
3. Тордың мөлшері, LxH 3000х8000 2500-5000
4. Елеуіш саны 1 2
4.9.3 Ұнтақтау жабдықтары
Байытуға түсетін кеннің физикалық және химиялық қасиеттерін ескеріп,
Фабриканың сағаттық өнімділігін төмендегідей формуламен анықтаймыз:
т/с
Диірменнің жобалық көлемін анықтаймыз:
м3
Ұнтақтаудың бірінші және екінші сатыларында шарлы диірмен
Есептеу үшін келесі диірмендер қарастырылады
І саты үщін МШР-55х65, V=141 м3
ІІ саты үшін МШР-45х65, V=86 м3
Ұсатқыштың ІІІ сатысында КИД ұсатқышы тұрған кездегі шарлы
Нақты мәліметтер бойынша диірменнің өнімділігін есептейміз. Базалық жағдайлардағы
Диірменнің үйінді тығыздығын есептеу
q-74=qэ*Ku*Kk*KT*KD*KL*K *K , т/(м3*с)
qбаз =1,03x1x1x1,08=1,1 т/м3сағ
мұнда: qэ-диірменнің дайын класс бойынша нақты өнімділігі, этолонды
Ku-ұнтақтау коэффициенті;
Kk-кен құрамындағы ксектер ірілігінің біркелкі еместігін ескеретін коэффициент;
KT-диірмен түрлерінің әртүрлілігін ескеретін коэффициент;
KD-диірмендердің (этолондық және қабылданған) диаметрінің әртүрлілігін ескеретін коэффициент;
KL, K , K коэффицинттерін 1-ге
Ұнтақтаудың І сатысын есептеу
МШР-55х65 диірменін есептеу :
Диірменнің өнімділігін есептеу
Qp= т/сағ
N = =2 дана
Пайдалану коэффициенті
Кз=294/2*272,1=0.70
Ұнтақтаудың ІІ сатысын есептеу
МШР-45*65, V=86 м3
Диірменнің өнімділігін есептеу
Qp= т/сағ
Диірмен саны
N=294/401,3=2 дана
Пайдалану коэффициенті
Кз=294/2*401,3=0.74
Кесте 14 - Диірмендердің көрсеткіштері
Көрсеткіштері І саты ІІ саты
1 Диірмендердің түрлері
2 Ішкі диаметрі
3 Барабан ұзындығы, мм
4 Ішкі көлемі
5 Өнімділігі, т/сағ
6 Пайдалану коэффициенті
7 Шардың салмағы
8 Диірмендер саны, дана МШР
55х65
5500
6500
141
272.1
0,70
290
2 МШР
45х65
4500
6500
86
401.3
0.74
177
2
4.9.4 Сұрыптағыш жабдықтарын есептеу және таңдау
І саты үшін
Қатты-451т/сағ
Фабрика 2 секциялы. Гидроциклон ағызындыдағы 0,074 мм класс
δт=3 кг/м3
Циркуляция жүктелуі С=γ4=150 %
Ағызындының жеке таңдауы
γ4= = =0,4
Гидроциклонның құмындағы қаттының құрамы
Tn=0,75
Бастапқы пульпа үшін гидроциклонның өнімділігінің көлемі мына формуламен
= =0,43
Qгидроциклондағы қаттының мөлшері, т/сағ
–қаттының тығыздығы, т/м3
Wгидроциклонға түсетін су мөлшері, т/сағ
а) 2-өнімнің санын анықтау үшін төмендегі формула қолданылады:
сонымен, Q2=Q3+Q4=294+1.5*493=1033.5 т/сағ
бір секцияға 1033.5/2=516т/сағ
б) секцияның гидроциклон ағызындысындағы су мөлшері төмендегідей анықталады:
Wс=
Tсгидроциклондағы қаттының құрамы
в) секцияның гидроциклон құмындағы су мөлшері мына формуламен
Wn=
г) секциядағы гидроциклонға түсетін кен ішіндегі су мөлшері
W
Онда секцияға түсетін зат бойынша гидроциклонның берілген көлемді
V= Vп=Vж+Vтв=W2+LII+ =195+74+ =531.5м3/сағ
Есептеулерді жалғастыру үшін V=531,5 м3/сағ және dn=320 мкм.
dn бойынша келетін 710 мм диаметрі бар
P0=0,05 мПа бойынша таңдалған гидроциклондың бастапқы кен бойынша
V=3κLkDdnd√ P0
Мұндағы:
κLконус бұрышының түзетуші коэффициенті
kDгидроциклон диаметрі бойынша түзету коэффициенті
D=1400 мм гидроциклон үшін
V=3*1*0,88*30*38 =672 м3/сағ
Гидроциклонның бастапқы бөлігіне берілетін қысымды анықтау қажет
P0=
Гидроциклоннан алынатын ағызындының номинальді ірілігі төмендегідей формуламен анықтайды:
dn=
Tu= 79 %
Енді гидроциклон саны анықталады
N=575,5/320=2 дана
ΙΙ саты үшін
Ағызындыдағы -0.074 кластың үлесі-80%
Сұйық -401,4 м3
5өнімнің санын анықтау үшін төмендегі формула қолданылады:
Q5=Q3+Q8=1353
Пульпа көлемін есептеу
Гидроциклондағы қаттының үлесі
Тc=
І секцияға пульпа көлемі
Vсек= м3/сағ
2 секцияға бөлгенде м3/сағ
Гироциклон ағызындысының номиналды ірілігі (60%)
R+74=100- =100-60=40%
dH=
Ағызындының шекті ірілігі
dг=dн/1.75=323/1.75=184 мкм
D=360; P0=0.1
Гидроциклон көлемінің өнімділігі
V=3* м3/сағ
N=426.2/184=2 дана, резервпен 2 қойылады
Кесте 15 – Гидроциклон көрсеткіштері
Көрсеткіштері І саты ІІ саты
1 Гидроциклон түрі
2 Гидроциклон саны ГЦ-710
1 ГЦ-500
1
4.10 Байытуға арналған жабдықтарды таңдау және есептеу
4.10.1 Флотация жабдықтарын таңдау және есептеу
Жезқазған кен орнының кенін флотациялау тікелей коллективті схемамен
Негізгі Си флотациясы үшін флотомашинаны есептейміз. Қажетті камера
Мұнда V-пульпаның тәуліктік көлемі, м3/тәул
t-флотация уақыты, мин
к-1камераның геометриялық көлемі, м3
К-пайдалану коеффициенті
, дана
І Си тазалау флотациясы үшін
, дана
ІІ Си тазалау флотациясы үшін
, дана
ІІІ Си тазалау флотациясы үшін
, дана
Бақылау флотациясы үшін
, дана
Негізгі шламды флотациясы үшін
, дана
І Cu тазалау флотациясы үшін
, дана
ІI Cu тазалау флотациясы үшін
, дана
Бақылау флотациясы үшін
, дана
Кесте 16 - Флотомашиналардың көрсеткіштері
Көрсеткіштер ФПМ-12,5 ФМ-3,26
Камераның тиімді көлемі 12,5 3,26
Көбік сыпырғыштың айналу жиілігі;айн/мин 24 15
1камераның соратын ауа мөлшері;м/мин 17,5 2,3
Қозғалтқыштың қуаты;кВт 75 10
4.11 Сусыздандыру жабдықтарын таңдау және есептеу
Cu концентратын қойылдыратын койылдырғышты есептеу
F=Q/q , м2
мұнда q-үлесті қойылдыру ауданы
Q-қойылтқышқа түсетін қатты зат мөлшер
Q=7.08*24=169.92 м20
q=1.2
F=169.92/1.2=141.6 м2
Ц-15 қойылтқышы 1-дана.
2) Сүзгішті таңдау және есептеу
F=Q/q , м2
Си концентратын сүзу үшін
Q=13.98 м2 ; q=0.1-0.2
F=7.08/0.2= м2
Барабанды вакуум сүзгіш БОУ-40-3 таңдалады. N=1 дана
Мо концентратын сүзу үшін
Q=0.067 м2 ; q=0.08
F=0.067/0.08=35.4 м2
Барабанды вакуум сүзгіш БОУ 5-1,75. N=1 дана
4.12 Қосалқы жабдыктарды есептеу және таңдау
4.12.1 Ленталы конвейерді есептеу
а) ленталы конвейер
конвейердің жалпы ұзындығы 60 м;
конвейердің көлбеу бұрышы 18°;
конвейердің үйінді салмағы 1,8.
Сурет 11 - Ленталы конвейер
4.12.1 Ленталық конвейердің есебі
№ 1 ленталы конвейері ірі ұсатылған кенді орта
Ленталық конвейердің қажетті ені:
мұндағы, С- конвейерлердің көлбеу бұрышын ескеретін коэффициенті.
Есептеуден алынған ленталы конвейердің енін ірілеу кесектерді тасымалдауға
В ≥ 2 dmax+200мм=2*1000+200=2200 мм
Конвейерді қозғалысқа келтіретін қозғалтқыш Р қуаты.
Р=0,0001*К1*К2*К3*К4*L(К0*υ+1,2±sinβ)
мұндағы, К1 – қозғалтқыш қуатының коэффициенті, К1=1,15
К2 – конвейердің ұзындығын ескеретін коэффициенті, К2=1,02
К3 – конвейерлердің бұрылыстарын ескеретін коэффициенті, К3=1,1
К0 – лентаның енін секеретін коэффициенті.
Р=0,0001*1,15*1,02*1,1*1,1*35( 580* 1,5 + 1,2 + 0,27 )
Жүргізуші барабанның диаметрі.
Д = ( 125 ÷ 150 ) i
Д-800 қабылданады, бірақ проклодоктың (і) саны 6-дан аспауы
Каталог бойынша В=1200, L = 35 м ,
Қозғалтқыштың типі 4А225М893, оның қуаты 30 кВт.
Осы жолмен қалған басқа конвейерлер есептелінеді, оның басқа
№ кесте . Таңдалған конвейрлердің сипаттамасы.
Жабдықтар аты Қажетті өнімділік,
т/сағ Лентаның
ені, мм Саны,
дана Қозғалтқыштың
қуаты Конвейердің
ұзындығы, м
№ 1 конвейер 329 1200 1 30 35
№ 2 конвейер 423 800 1 22 25
№ 3 конвейер 423 800 1 22 12
№ 4 конвейер 329 1200 1 30
№ 5 конвейер 444 1200 1 30 85
№ 6 конвейер 444 1200 1 30 90
№ 7 конвейер 130 650 8 16 16
№ 8 конвейер 62 650 2 16 26
№ 9 конвейер 258 800 2 16 12
№ 10 конвейер 124 800 1 22 50
4.12.1.1 Ленталық конвейерлердің қолданылатын жері
№ 1 конвейер – ірі ұсатылған кенді орта
№ 2 конвейер - ұсатылған кенді бас
№ 5 конвейер – бас корпустың бункерінің үстіндегі
№ 7 конвейер – 9-шы конвейерге кен түсіреді.
№ 8 конвейер – электр сүзгіштерден және циклондардан
№ 9 конвейер – диірмендерге кен түсіреді.
№ 10 конвейер – дайын тауарлық концентратты концентрат
4.12.2 Насостарды таңдау және есептеу
Насостардың пульпа бойынша өнімділігі төмендегідей формуламен
Q = Q ( 1 + V )
мұндағы, Q – насостардың су бойынша өнімділігі
V – пульпадағы қатты зат мөлшері.
Диірмендерден шыққан пульпаны гидроциклонға айдау үшін қолданылатын насостарды
Q = 1204,2 ; V=47,21 %
Q = 1204,2 ( 1 + 0,4721 )
Қолдануға ПБА-300/30 насостары орнатылады. Оның 4 насосы жұмыс
Осы жолмен барлық насостар есептеледі, нәтижелері №
№ кесте. Насостарды есептеудің нәтижелері.
Насоспен қотарылатын өнімдердің атауы . Қажетті өнімділік, м/сағ
жұмыс істеп тұр. резервте
Ұнтақталған өнімді ГЦ-ға 1204,2 ПБА-300/30
Cu бақылау фл.ң камералық өнімін қалдық қоймасына
1143
ГРТ-1600/50
1
1
1362,7
Cu конц. қойылдырғышқа 23,76 ПК-63/22,5
Қойыл-н Cu конц. сузүге 6,02 П-12,5/12,5
4.13 Реагенттер бөлімі
4.13.1 Реагент шаруашылығы
Кенді флотациялаудың технологиялық көрсеткіштері реагенттік режимімен, әрі ондағы
Ғылыми зерттеу институттарының жұмыстарынан, ғылыми тәжірибе жасау цехының
Кесте 20 – Реагенттер
№ Реагенттер Шығын кг/т
1 Бутилды ксантогенат 0,023
2 Изобутилды ксантогенат 0,013
3 Көбіктендіргіш Т-80 0,12
4 Сұйық шыны 0,023
5 Керосин 0,12
6 Ақ кіріш 2,3
7 Полиакриламид 0,008
Реагенттерді нүктелерге бөліп тарату келесідей түрде жүргізіледі:
- Ақ кіріш ерітіндісі – 100 % ұнтақтаудың
- Бутилды және изопропилды ксантогенаттардың қоспа түріндегі ерітіндісінің
4.13 Жөндеу жұмыстары
Жобаланып отырған фабрикада жөндеу қызметтерімен бас механиктің бөлімі
Фабриканың ірі цехтарының жабдықтары кестеге сәйкес жөндеуден
Ұсату цехы;
Сусыздандыру цехы;
Бас корпуста диірменнің қаптамасын ацыстыратын, шарларды сұрыптайтын алаң
Арнаулы алаңда байыту жабдықтарын жөндейтін орын бар. Фабрикада
Жылына бір рет 36 сағат ішінде ұсату жабдықтарын
6 айда бір рет 16 сағат ішінде ұнтақтау
Сусыздандыру жабдықтарын жөндеу.
Алдын – ала жоспарлы жөндеу графигі бойынша ұсату
4.15 Сынама алу және бақылау
Байыту үрдістерінің сынамалауы мен бақылауын комбинаттың технологиялық бақылау
бастапқы материалдың сапасын бақылау ;
кендегі және байытылған өнімдегі мыстың пайыздық үлесін анықтау
ұсату, ұнтақтау және флотациялау үрдістеріндегі металдардың гранулометриялық құрамын
байыту және қойылдыру үрдістеріндегі өнімнің құрамындағы қатты заттың
Фабрикада шикізаттың және байыту өнімдерінің сапасын тексеру қарастырылған.
Ол үшін автоматтандырылған сынама алғыш қолданылады. Сағаттық сынамалар
Ол нәтижелер арқылы металдар тепе – теңдігі жасалып,
4.16 Бункерлер мен қоймалар
Бастапқы кен қабылдайтын бункер кен тасымалдау тоқтап қалғанда
м3
Мұндағы: Q – ұсату цехының сағаттық өнімділігі;
t – қор жететін уақыт;
k – бункердің толу коэффициенті;
γ – кеннің үйінді салмағы.
Бункердің пайдалы көлемі:
м3
Корпустың тәуліктік өнімділігі:
Q=7059 т/тәул
Бас корпус кен қоймасының қоры кем дегенде 36
м3;
т
4.17 Концентрат қоймасы
Жазды күндері - құрғатылған концентрат желге ұшып
м2;
V=102 м3
Осы концентрат қоймасы сусыздандыру корпусында орналасқан. Концентратты жөнелттіру
4.18 Қалдық шаруашылығы
Қалдық қоймасы фабриканың батыс жағында 1300 м қашықтықта
ойпатты жерде орналасқан.
Қалдық қоймасы орналасқан жергіліктің жер оңтүстік жағынан қоршау
Қалдық қоймасының жалпы ішкі ауданы 30 шаршы шақырымды
Қалдықты тасымалдау бөгеудің жотасында орналасқан Д=1020 мм, L=1200
4.19 Қалдық қоймасы
Фабрикадан сұйық қалдық құбыр арқылы насоспен қоймаға жеткізіледі.
Сақтауға жататын жылдық қалдық көлемі:
т/ж;
0т/ж
мұндағы: Qж – кен бойынша өнімділік, т/жыл;
γқ – қалдық шығымы, %.
Қалдық қоймасының сыйымдылығы төмендегідей формулалармен анықталады:
м3;
мұндағы: Q – қалдық қоймасының жылдық өнімділігі, т/ж;
T - өндірістің жұмыс істеу мерзімі, 20 жыл;
α – қалдықтың тығыздық коэффициенті; 0,35;
K – қойманы пайдалану коэффициенті; 0,85;
δ – қалдықтың көлемдік салмағы; 1,9.
596 923м3.
Қалдық қоймасы әдетте фабриканың ық жағына орналастырылады. Табиғи
Тұнған су насостар мен құбыр арқылы арнаулы зумпфқа
5 Еңбек қорғау
5.1 Еңбек қорғау заңдары
Осы дипломдық жобаның бөлімі Қазақстан Республикасының келесі заңдарына
1. «Қауіпсіздік және еңбек қорғау заңы» 28.02.2004 жылдың
2. «Қауіпті өндірістік объектілердегі өндірістік қауіпсіздік туралы заң»
3. «Өрт қауіпсіздігі туралы заң» 22.11.1996 жыл;
4. «Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі» 22.05.2007 жылдан №
5.2 Қауіпті және зиянды факторларды анализдеу
Әр өндірістегі еңбек шарттарының нормасы ҚР-ның 22.05.2007ж. шыққан
Мыс кендері өндірісін Жезқезған кен байыту фабрикасының
Механикалық жарақаттанудан сақтану үшін жұмыс орны барлық техникалық
Қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың талдауы кестеде көрсетілген.
Кесте
Қауіпті және зиянды өндіріс факторлар
Ғимарат орындалу жұмыстарының аты Қауіптер мен зияндар Пайда
Бас жоспар Үйді бұзу,керегенің төмен түсуі,шатыр арқалығы Жер
Ұсату ғимараты кенді ұсату,негізгі өңдеу процестеріне дайындау Электрлік
Бас жоспар Шу,діріл
Көптеген жабдықтардың бір уақытта жұмыс істеуі,кейбір түйінді сапасыз
Кәсіптік тексерілу,ППР,жеке қорғану жолдары
Кеннің шаңы Балшықты қабат,кен қаттылығы Өкпе аурулары Су
Бас ғимарат
Кен ұнтақтау
Флотация Адамдардың немқұрайлылығынан
Сырғанақ еден,бөлменің қоқысталуы Жарақаттар
Қоршаулар
Электрлік соққы
Жоғ.кернеулі тоқ,оқшауланған тоқ жетектерінің ойылып кетуі
Электрлік тоқпен жарақаттану
Жер асты орналастыру,қоршап қою
Шу, діріл
Көптеген жабдықтардың бір уақытта жұмыс істеуі
Діріл аурулары, есту мүшесінің зақымдануы
Кәсіптік тексерілу,ППР,жеке қорғану жолдары
Жабдықтардың қозғалмалы бөлшектері Конструкциялық ерекшеліктері Жарақаттар Қауіпсіздік қоршаулары,
Реагенттік бөлім
Реагенттерді еріту У буларының бөлінуі Әртүрлі құрамды болуы
5.3 Өндірістік санитария
Өнеркәсіптік санитариялық-гигиеналық жағдаймен қамтамасыз ету- жұмысшылардың сауықты қауіпсіздік
Олар ауаның температурасын, ылғалдылығын,ғимараттағы ауаның қозғалу жылдамдығын,жұмыс орнының
5.3.1 Микроклиматты қамтамасыз ету
Ауаның температурасымен, ылғалдылығымен және қозғалу жылдамдығымен анықталатын өндірістік
Мыс кендерін байыту цехында температура 19,60С, ылғалдылықтың 63%
Фабриканың корпустарында ауаның ылғалдылығы β = 55-75%, кейде
Ал, фабриканың өңделетін бөлмелерінде қыс айларында температура t=
Өндіріс алаңындағы жұмыс орындарының нормаланған температурасының мөлшері,
Кесте
Нормаланған температура мөлшері, салыстырмалы ылғалдығы және ауаның жылдамдығының
Жыл мезгілі
Оңтайлы
Жоғарғы шек Төменгі шек
Жұмыс орнында үнемі және тұрақсыз
Жұмыс орнында
Үнемі
Тұрақсыз
Үнемі
Тұрақсыз
Суық жыл мезгілі
Ауыр-III
16-18
19
20
13
12
40-60
75
0,3
0,5-ке дейін
Жылы жыл мезгілі
Ауыр-III
18-20
26
28
15
13
40-60
75-болғанда 240С және одан төмен
0,4
0,2-0,6
5.3.1.1 Шаң ауаны алмастыру жүйесін ұйымдастыру
Шаң ауаны алмастырудың негізгі міндеті (аспирация) -
Вентиляция цех ішіндегі ауаның керекті гигиеналық сапасын қамтамасыз
Мыс кенін байыту цехында ұнтақтауға дейінгі аймақты жалпы
Ағымды-шықпалы вентиляцияның жұмыс істеу принципі таза салқын ауа
Кестеде шаң ауаны алмастыру құрылғыларының техникалық
Аспирация
жүйесінің атаулары АЖ-1
ПВМ-301
АЖ-2
ПВМ АЖ-3
ПВМ-187
АЖС-4
ПВМ-188 АЖ-3
ПВМ-303 АЖ-7
ПВМ АЖ-8
ПВМ-309
Шаң көзі ККД КСД Бункерлер Зерттеу
лабараториясы КИД
Вентилятор түрі ЦП7-40 ВР-100-45-8,2-0,1 ЦП7-40 ЦП7-40 ЦП7-40
Өнімділігі
нм3/сағ 10.000 20.000 5.000 2700 5000
Электроқозғалтқыш АО2-71-4 4А-180/44 АО2-61-4 АО2-4 АО2-61-4
-қуаты 22,0 30,0 13,0 5,5 13,0
5.3.2 Шудан қорғануды қамтамасыз ету
Транспортер,нәрлендіргіш, диірмен сияқты агрегаттар болу цехында шудың пайда
Шудан қорғау үшін жеке дара, сонымен қатар ұжымдық
Дыбыс қысымын өлшеу үшін «Бел» өлшем бірлігі
Мыс кенін байыту цехындағы шу деңгейі 85 дБА
Кесте
Өндірістік ғимараттарда және кәсіпорын алаңында рұқсат етілген дыбыс
Жұмыс орны,еңбекші қызмет түрі Октавалық сызықтардағы дБ(в) дыбыс
63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
Күнделікті жұмыс орны мен өндірістік ғимараттарда және кәсіпорын
99
93
90
95
88
83
80
77
80
Ескерту.Шудың жоғарғы деңгейімен сипатталатын және оны төмендету бойынша
110
99
92
86
83
80
76
74
85
5.4 Өрт қауіпсіздігі
Жобаланып отырған фабриканың өртке шалдығу ықтималдығы төмен (
Өрттің пайда болуын алдын алатын шараларға электр жабдықтарын
5.5. Техника қауіпсіздігі
Арнайы киім- өндірістік жағдайда тері қабаты арқылы әсер
Арнайы аяқ-киім – сыртқы орта және механикалық зақымданудан
Басты қорғау құралы – басты жарақаттардың барлық түрінен
Көру мүмкіндігі мен бетті қорғау құралы зиянды және
Тыныс алу мүмкіндігін қорғау құралы ( фильтрлейтін және
Есту мүмкіндігін қорғау құралдары, есту мүмкіндігін деңгейі 85дБа-дан
Флотация бөлімінің қызметіне – арнайы киім, арнайы аяқ-киім,
5.6 Есептеулер
5.6.1 Шуды есептеу
Дыбыс өткізбейтін қаптамалар. Өндірістік мекемелерде шуды төмендететін арзан
Қаптаманы жобалау кезінде алдымен қажетті акустикалық тиімділігін
(1.1)
немесе
(1.2)
мұнда, Lр – шу көзінің дыбыстық қуатының белсенді
S – қоршаған машинаны және есеп нүктесінен өтетін
L – есептеу нүктесіндегі дыбыстық қысымның октавалық деңгейі,
Lдоп – есептеу нүктесіндегі дыбыстық қысымының қажетті нормадағы
Эмпирикалық тәуелділік мына өлшемдермен анықталады.
(1.3)
мұнда, ∆L фк – қаптаманың акустикалық тиімділігі,дБ
Rk – қаптама қабырғасының дыбыс өткізбеу қабілеттілігі, дБ
Sист – дыбыс көзін қоршаған беткейліктің ауданы, м2
Sк - қаптама бетінің ауданы, м2.
Қаптама қабырғасының қажетті дыбыс өткізбеу қабілеттілігі Rk.mp.
Rk.mp.= gБ, (1.4)
Мұнда ∆Lэф.mp- 1-ші және 2-ші формулаларда анықталатын
Есептеу
Цехта орнатылған шулы станокқа арналған дыбыс өткізбейтін қаптаманы
Оператордың жұмыс орны станоктың алдыңғы бөлігімен n=1.3м қашықтықта
Кесте-1.
Орташа геометриялық жиілік, f, Гц.
63
125
250
500
1000
2000
4000
8000
Дыбыс қысымының деңгейі, L, дБ
99
93
90
95
88
83
80
77
Қаптаманың қажетті тиімділігін (1.2) формуламен анықтаймыз, мұнда
Екінші кестеде жұмыс орнындағы дыбыс деңгейі мен нормативтік
2- кесте Тұрақты жұмыс орнындағы дыбыс қысымының нормалық
Берілген территория немесе аймақ Дыбыс қысымының деңгейі, дБ
63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
Лаборатория бөлмесі, шулы агрегаттар есептегіш машиналар бөлмесі.
103
96
91
88
85
83
81
80
90
Есептеу нүктесінен өтетін машинаны қоршаған беткейліктің ауданын есептеу:
,м2 S=(4+2*1,3)*(2+1,3)*2+(3*2+1,3)*(2+1,3)*2+(4+2*1,3)*(3+2*1,3)=117,48
(A+H*n)*(B*H*n)
Шудың шығатын деңгейі :
Sист=4*2*2+3*2*2+4*3=40 м2
Сонымен, қаптама қабырғасының қажетті дыбыс өткізбеу қабілеттілігін 1.4
4- кесте
өлшем бірлігі
Орташа геометриялық жиілік, Гц
63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
L дБ Кесте 1 99 93 90 95
Lдоп=Lнормир. дБ Кесте 2 103 96 91 88
∆Lэф.тр. дБ Фор.(1.2) 1 2 4 12 8
10lg - - 3 3 3
Rк.тр. дБ Фор.(1,4) 4 5 7 15 11
∆Lэф.mр(63)=99-103+5=1
∆ Lэф.mр(125)=93-96+5=2
∆Lэф.mр(250)=90-91+5=4
∆Lэф.mр(500)=95-88+5=12
∆Lэф.mр(1000)=88-85+5=8
∆Lэф.mр(2000)=83-83+5=5
∆Lэф.mр(4000)=80-81+5=4
∆Lэф.mр(8000)=77-80+5=2
10lg =10*lg*73/40=2,6163=3
,
Rk.mp.(63) =1+3=4
Rk.mp.(125) =2+3=5
Rk.mp.(250) =4+3=7
Rk.mp.(500) =12+3=15
Rk.mp.(1000) =8+3=11
Rk.mp.(2000) =5+3=8
Rk.mp.(4000) =4+3=7
Rk.mp.(8000) =2+3=5
3-кестенің берілгені және Rk.mp-дің шыққан мәні бойынша, фанерден
5.6.2 Ауа алмасуды есептеу
G көлемдегі қауіпті заттарды бөлетін Vn көлемдегі цех
2. Негізгі өлшемдерін көрсете отырып дифлектордың эскизін құрастыру.
Vп , 102 м3
G , г/ ч
qпр, мг/м3
зиянды
Өндірістік ғимараттардағы митиорологиялық жағдай тудыра отырып ауаның тазалығын
а) табиғи, б) механикалық, в) аралас.
Қажетті ауаның мөлшері бөлмеге кіретін және одан лас
G + L*qпр=L*qвет
Бұл жерде Gпр және qвет- кіретін және шығатын
L- кіретін немесе шығатын ауаның мөлшері мына формуламен
Егер qпр-0, онда L=
Дифлекторды шамамен өлшегенде оның өткізгіш бөлігінің диаметрін және
(2.3)
Мұнда, Lg – дифлектор өткізгіштігі, м3
vg- құбырдағы ауаның жылдамдығы, м/с
(2.4)
Ауа алмасудың қысқалығы бөлмедегі ауаның сағатына қанша рет
(2.5)
(2.6)
ГОСТ стандарт сәйкес ауадағы лас заттардың мөлшерін есептеу.
qвет= 6 мг/м3 , 4 қауіпті класс
80/6*103=13,33*103
K=13,33*103/20*102=6,66
6 ЕҢБЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
Ұсату цехының негізгі жұмысшылары 7 сағаттан тәулігіне 3
Жұмысшы бір сменадан екінші сменаға ауысқанда кесте бойынша
6.1 Жалақы төлеу жүйесі
Жалақы жұмыс күніне сәйкес сыйақы беру жүйесі арқылы
Олар: концентрат сапасы және пайдалы металды концентратқа бөліп
Кесте 4
ИТР, МОП және қызметкерлердің жылдық жалақы қоры
Мамандығы Саны Айлық жалақы Жылдық
ИТР фаб.бастығы 1 150 000 1 800 000
Бас инженер 1 100 000 1 200 000
Ұсату цех.ң мастері 4 65 500 786 000
Бас корпус мастері 4 65 500 786 000
Бас корпус бастығы 1 100 000 1 200
Ұсату цех.ң бастығы 1 100 000 1 200
Реагент бөлімінің мастері 1 80 000 960 000
Қалдық қоймасының мастері 1 60 000 720 000
МОП оператор 4 40 000 480 000
Бас механик 1 90 000 1 080 000
Бас экономик 1 70 000 840 000
Бас энергетик 1 90 000 1 080 000
Диспетчер 1 60 000 720 000
Секретарь 2 40 000 480 000
Лаборант 4 35 000 420 000
Бухгалтер 2 50 000 600 000
Табельші 1 40 000 480 000
Мед.сестра 1 35 500 420 000
Қоймашы 1 45 000 540 000
Нөмірлеуші 1 35 000 420 000
Киім жуушы 2 30 000 360 000
Еден жуушы 2 27 000 324 000
Аспаз 2 30 000 360 000
Барлығы 49 1 619 000 18 642
Кесте 5
Жұмысшылардың тізімі және жалақы қорын есептеу
Мамандық бойынша өндірістің негізгі қызметкерлері Смендегі жұмысшы саны
1 2 3 4 5 6 7
Ұсату цехы
Ұсатушы 1 4 4 237 1060 251
Кен беруші 1 4 4 237 1020 241
Елекші 1 4 4 237 1060 251
Конвейер машинисті 1 4 4 237 900 213
Эл.слесарь 1 4 4 237 1000 237 000
Диспетчер 1 4 4 245 1100 260
Бас корпус
Диірменші 2 4 8 245 900 220 500
Сұрыптаушы 1 4 4 245 870 213 000
Флотатор 1 4 4 245 900 220 500
Насос машинист 1 4 4 245 800 296
Кран машинисті 1 4 4 245 1000 245
Реагент бөлімі
Реагент ерітушісі 2 4 8 245 1000 245
Реагент беруші 1 4 4 245 1000 245
Краншы 1 3 3 245 1000 245 000
Қойылдырушы 1 3 3 245 1100 269 500
Сүзуші 2 3 6 245 1200 294
Көмекші процесс
Слесарь кезекші электрик 2 4 8 245 1000
Слесарь жөнд. 4 4 16 245 1000 245
Хим.лоб. 2 4 8 245 900 441 000
Кран машинисті 1 4 4 245 900 441
Газосварщ. 1 4 4 245 1000 245 000
Пульпа қадағалаушы 1 4 4 245 900 220
Барлығы 27 4 104 245
4 833 730
6.2 Өндірісті басқару жүйесі
Байыту фабрикасын әкімшілік және техникалық жағынан комбинат директорына
Технологиялық смена жұмысын смена бастығы тікелей басқарады. Смена
Бұл жұмыстардың барлығы фабриканың өтпелі жұмыстары туралы ЭЕМ
6.3 Байланыс және хабарлама
Байыту фабрикасында төмендегідей байланыс жүйесі орнатылған:
Комбинатпен телефон байланысы;
Қаламен телефон байланысы;
Комбинаттың диспетчерімен байланысы;
Негізгі цехтармен дауыстай сөйлесетін байланыс.
6.3.1 Хабарлама жүйесі
Жабдықтарды орталықтан іске қосу туралы ескертпе хабарламасы;
Негізгі жабдықтардың істен шығып, тоқтап қалуын көрсететін дыбыстық
Жабдықтарға шамадан тыс жүк түсуін көрсететін дыбыстық және
Реагент дайындайтын бөлімдегі газдың шектелген концентрациясының жоғарлауы туралы
Кесте 20 – Байланыс және хабарлама жабдықтары
№ Аттары Қолданылуы Саны
1 50 номерлік диспетчерлік комутатор Фабрика ішінде диспетчерлік
2 10 нүктелік жоғарғы дыбыстық байланыс Байланысты іске
3 20 номерлік директор комутаторы Директордың цехтармен байланысы
4 Жабдықтарды бір ортадан іске қосу үшін ескеру
5 Жабдықтардың істен шығу себептерін ескерту Хабарлама
6 Газ мөлшерін анықтайтын тетіктер Газдың концентрация шегінің
7 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
7.1 Өндіріс қалдықтары және олардың мөлшері
Байыту процессінің нәтижесінде шығаратын тастанды өнім-қалдық. Оның мөлшері
Қалдықпен бірге қойылтқыш ағызындысы да қоймаға жіберіледі. Сондай-ақ
Сондай-ақ концентратты кептіруде бөлініп шығатын құрамында белгілі мөлшерде
Алдыңғы екі саты арқылы алынған майда концентрат қоймаға
7.1.1 Ауаны қорғау
Ұсату цехында, бас корпуста, кен берілетін, қабылдайтын орында
Шаңды ауаны бөліп шығару үшін ВД-12 түрлі желдеткіш
Бірінші тазалау скруберде іске асырылады. Жалпы тазалау дәрежесі
7.1.2 Су қоймаларын қорғау
Фабрикадан шығатын ағызынды сулар қалдықпен бірге қалдық қоймасына
Тұндырынған су фабрикаға жөнелтілер алдында механикалық және химиялық
Қалдық суы жерасты суына өтіп, оны ластамас үшін,
Егер қалдықты пульпада өте улы заттар болса, олар
7.1.3 Жер қыртысын қорғау
Жер қыртысын қорғау үшін төмендегідей шаралар қолданылады: фабрика
8 АРНАУЛЫ БӨЛІМ
8.1 Мыстың негізгі қасиеттері және қоданылуы
Мыс әдетте таза күйінде кездеседі, кейде қоспа ретінде
Физикалық қасиеті: мыстың түсі – күңгірт қызыл, сарғылт,
Анықтау белгілері: мыстың түсі сарғылт, қызыл, қабілеті майысқақ,
Жаратылысы: мыстың тегі гидротермальдық және экзогендік. Экзогенді жағдайда
Мыстың бөлінуі жер бетінде өтетін химиялық мүжілуі әрекеттерімен
Қолданылуы: адамзат мысты көне заманнан пайдаланып келеді. Адам
8.1.1 Мыстың негізгі минералдары
Халькопирит - CuFeS2. Халькос грек сөзі қазақша мыс
Химиялық құрамы мыстан (34,57%), темірден (30,54%) және күкірттен
Халькопириттің қаттылығы 3-4, меншікті салмағы 4,2. Түсі қола
Жаратылысы: Халькопирит жер бетінде тез өзгертілетін минералдың бірі.
Халькопирит мыстың ең негізгі кен минералы. Демек, халькопирит
Борнит – Cu5FеS4. Бұл табиғатта халькопиритпен бірігіп,
Борниттің қаттылығы 2,5-3, меншікті салмағы 5-5,6, жаңа сынған
Халькозин - Cu2S. Халькозин формасының үш түрі бар:
Халькозиннің химиялық құрамы: мыс (Cu 79,9%), күкірт (S
8.2 Күкіртті мыс кендерінің флотациясы
Мыстың күкіртті минералдарының ішінде өндірістік маңызы барлары: халькопирит,халькозин,борнит.
Мыстың күкіртті минералдарының сипаттамасы:
Минерал Химиялық формуласы Мыс мөлшері,% Тығыздығы,г/см3
Таза мыс Cu 100 8,8
Борнит Cu5FeS4 63,3 5,0
Халькозин Cu2S 79,8 5,7
Халькопирит CuFeS2 34,6 4,2
Ковеллин CuS 66,4 4,6
Дигенит Cu2S 79,8 5,7
Энаргит Cu3AsS4 48,3 4,4
Минерал Химиялық формуласы мыс мөлшері тығыздығы
Теннантит 3*Cu2S*As2S3 57,5 4,4
Тетраэдрит 3*Cu2S* Sв2*S3 52,1 4,8
Мыс минералдары флотациялық қабілеттілігінің өсуіне қарай төмендегідей қатарда
Мыстың күкіртті минералдарының флотациялық белсенділігі жоғары. Мұндай кендерді
Гинцветметте жүргізілген ғылыми-зерттеу жұмыстарының көрсеткендей, Жезқазған мыс кендерін
Көп жағдайда кен құрамында халькопирит пен пирит өзара
Қолданылатын реагенттердің түрлеріне, шығын мөлшеріне сондай-ақ, флотация процесіне
1) пайдалы минералдары халькозин, борнит және таза мыс
2) Пайдалы минералдары халькозин, борнит, халькопирит болып
3) Пайдалы минералы халькопирит болып табылатын мыс
Майда сеппелі кендерді флотациялағанда қолданылатын реагенттер, ірі сеппелі
8.3 Тотықты мыс кендерінің флотациясы
Мыстың тотықты минеалдарының сипаттамасы
Минерал Химиялық формуласы Мыс мөлшері,% Қаттылығы Тығыздығы,г/см3
Куприт Cu2O 88,8 3,5-4 5,85-6,15
Тенорит CuO 79,9 3,5 5,8-6,4
Малахит CuCO3Cu(OH)2 57,4 3,5-4 3,9-4
Азурит 2CuCO3Cu(OH)2 55,3 3,5-4 3,7-3,9
Атокомит CuCl2*3Cu(OH)2 61,2 - -
Хризоколла CuSiO3*nH2O 36-45 2-4 2,0-2,3
Диоптаз 6CuSiO3*2H2O 5 5 3,28-3,35
Халькантит CuSO4*5H2O 25,4 2,5 2,0-2,3
Брошантит CuSO4*3Cu(OH)2 56,2 - -
Тотықты мыс кендері күкіртті кендер кеніштерінің жоғарғы қабаттарындағы
Мыстың тотықты минералдары майлы қышқылдармен және олардың
Цементті мысты гидролизденген аэрофлоттар, хлортиофосфаттар, диалкилмонотиофосфаттар сияқты жинағыштармен
Цементті мыс флотациясында көмірсутекті майлар мен карбон қышқылдарын
Ең тиімдісі, пульпаға сабынмен тұрақтандырылған, майда эмульсия түрінде
ҚОРЫТЫНДЫ
Байытуға түсетін кеннің физикалық қасиеттерін ескере отырып, жобалаған
Флотация процесін майда және ірі класты жеке –
Сонымен қатар флотациялық реагенттердің шығын мөлшері едәуір төмендейді.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Көшербаев Қ.Т. Флотациялық байыту әдістері – Алматы
2 Көшербаев Қ.Т. Кен байыту негіздері –Алматы 1998
3 Көшербаев Қ.Т. Қалдық шаруашылығы, қайтарымды суды пайдалану
4 Шаутенов М.Р. Байыту өнімдерін сусыздандыру және шаң
5 Сажин Ю.Г. Расчеты схем рудоподготовки и выбор
6 Досумов Ж.У. Ұсату, ұнтақтау, кенді байытуға дайындау
7 Досумов Ж.У. Флотациялық реагенттер – Алматы 2000
8 Разумов К.А. Проектирование обогатительных фабрик- Москва, Недра
9 Полкин С.И., Адамов К.Э. Обогащение руд цветных
10 Абрамов А.А. Технология обогащения руд цветных металлов
11 Справочник по обогащению руд (Обогатительные фабрики)- Москва,
12 Справочник по обогащению руд (Основные процессы)- Москва,
13 Тематический каталог №5 выпуск 2 Уровнемеры. Метран.
14 Номенклатурный каталог выпуск 2.01 Средства автоматизации. Метран
г. Челябинск
15 Гудима В.И. Основы автоматизации обогатительных фабрик –
16 Козин В.З., Троп А.Е., Кошаров А.Я. Автоматизация
17 Злобинский Б.М. Охрана труда в металлургии Москва,
18 Шоқабаев Т.Д. Экономика предприятия
6
4
4
82
4
4