Ж о с п а р
Кiрiспе 2
II. Мемлекеттiң сыртқы қарым-қатынас орнату органдары 6
2.1 Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң мiндеттерi 13
2.2 Министрлiктiң жауапкершiлiгi 17
2.3 Министрдiң функциясы 18
ІІІ. Қазақстан Республикасының консулдық қызметi 21
3.1 Консулдық қызметтiң құрылымы 21
3.2 Консулдық қызмет департаментi 25
3.3 Консулдардың функциясы 32
3.4 Консулдың Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары мен азаматтарына қатысты
3.6 Консулдық артықшылықтар мен иммунитеттер 49
Қорытынды 51
Қолданылған әдебиеттер 54
Кiрiспе
Қазақстан Республикасы тәуелсiздiк алған алғашқы жылдары-ақ өзiнiң сыртқы саясатын
Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасын Президент Нұрсұлтан Назарбаев өзiнiң 1992
Шетелдiк ықпалдастарымызбен қарым-қатынасымыздың құқықтық негiзiн жасақтау қажет болды. Қазақстанға
Сыртқы саясатымыздың қалыптасу кезеңi мынадай өрелi мiндеттердi жүзеге асырудан
Бұл мiндеттердi жүзеге асыруда, әрине, Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбегi
«Бүгiнгi таңда Қазақстан мемлекеттiлiгiн қалыптастырудың сын сағаттары артта қалды
Бiз мұны неге сүйенiп айтып отырмыз егемендiгiмiз, аумақтық тұтастығымыз
Бiздiң дәуiрiмiзде бәсекелестiк әскери саладан, саяси және экономикалық салаға
- Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының тұжырымдамасы мен негiзгi бағыттарын
- дипломатиялық құралдар мен әдiстер арқылы Қазақстан Республикасының егемендiгiн,
Қазақстанның Стратегиялық шабуыл қару-жарағын шектеу мен қысқарту туралы шартқа,
Қазақстан өзiнiң сыртқы саясат тұжырымдамасында көршi мемлекеттермен арадағы өзара
1992 жылы 16 мамырда Қазақстан Республикасының Президентi Нұрсұлтан Назарбаев
- Қазақстан мемлекеттiк саясатының басым мақсаты ретiнде бейбiтшiлiк сақтауды
- саяси, экономикалық және басқа да мақсаттарға жетудiң құралы
- ядролық қарусыз мемлекет мәртебесiн алуға және ядролық қаруды
- Қалыптасқан шекаралардың бұзылуы, басқа мемлекеттердiң iшкi iстерiне араласпау
Президент Нұрсұлтан Назарбаев өзiнiң «Ғасырлар тоғысында», «Тәуелсiздiгiмiздiң 5 жылы»,
Бiздiң сыртқы мүмкiндiктерiмiз, ең алдымен, елiмiздiң географиялық, геосаяси және
II. Мемлекеттiң сыртқы қарым-қатынас орнату органдары
Дипломатия бiр мемлекеттiң басқа мемлекеттермен және халықаралық ұйымдармен сыртқы
Сыртқы қатынас орнату органдарын былайша бөлуге болады:
а) мемлекеттiң iшкi органдары;
б) мемлекеттiң сыртқы органдары.
Мемлекеттiң сыртқы қатынас орнататын iшкi органдары өз кезегiнде былай
А) жалпы өкiлеттi – жалпы саяси органдары: парламент, елбасы
Ә) арнайы өкiлеттiгi бар органдар: министрлiктер мен басқа да
Сыртқы органдар тұрақты және уақытша болып бөлiнедi. Тұрақты органдарға:
Уақытша органдарға: халықаралық конференциядағы делегациялар мен қадағалаушылар тобының арнайы
Парламент, елбасы, үкiмет (оларды конституциялық жағдайлардың күшiне сәйкес билiктiң
Парламенттер жалпыұлттық өкiлеттi органдар ретiнде сыртқы қатынас орнатудың жалпы
Парламенттiң сыртқы қатынас орнату саласындағы әдеттегi өкiлеттiктерi: соғыс, бейбiтшiлiк,
Парламентте сыртқы саясат мәселелерi бойынша пiкiр-сайыстар өткiзiледi, депутаттар ол
Парламенттер басқа елдiң парламентiне үндеу жасайды, сыртқы саясат мәселелерi
Елбасы халықаралық қатынаста мемлекеттiң жоғары өкiлдiгiн жүзеге асырады. Елбасы
Елбасы арнайы өкiлеттiксiз келiссөздер жүргiзедi және халықаралық шартқа қол
Үкiмет сыртқы саясаттың негiзгi бағыттарын белгiлейдi, қабылданған сыртқы саяси
Сыртқы iстер ведомствосы – тiкелей мемлекеттiң сыртқы қатынас орнатуына
Мемлекеттiң сыртқы қатынас орнатудағы сыртқы органдарының арасындағы негiзгi орынды
Бұл мемлекеттер арасында жақсы дипломатиялық қатынастар болғанда ашылатын елшiлiктер
Елшiлiктер – бiрiншi жоғары сыныптың өкiлдiктерi. Оларға Ватикан өкiлдiктерi
Миссиялар – екiншi сыныптың өкiлдiктерi. Оларға Ватиканның интернунциатурасы сәйкес
Өкiлдiктiң дәрежесi туралы мәселелер мүдделi мемлекеттермен шешiледi . Мемлекеттер
Елшiлiк пен миссиялар бiрдей құқықтық мәртебеге ие бiрдей қызмет
Дипломатиялық өкiлдiктiң басшысын тағайындаушы мемлекет аккредиттеушi мемлекет деп аталады.
Қазiргi кезде дипломатиялық өкiлдiктiң құқықтық жағдайы 1961 жылы дипломатиялық
Конвенцияның 3-бабы бойынша мекендеушi мемлекеттегi дипломатиялық өкiлдiктерге мынадай мiндеттер
А) мекендiк мемлекетте өз елiн (аккредиттеген мемлекеттi) таныту;
Б) мекендiк мемлекетте аккредиттеген мемлекеттiң және оның азаматтарының мүдделерiн
В) мекендiк мемлекеттiң үкiметiмен келiссөз жүргiзу, олар туралы өз
Г) барлық заңды тәсiлдермен мекендiк мемлекеттегi жағдайлар мен оқиғаларды
Д) аккредиттеген мемлекет пен мекендiк мемлекет арасындағы достық қатынасты
Дипломатиялық өкiлдiктiң басшысы (елшi, уәкiл, iске сенiмдi) ерекше тәртiппен
Бұл әр мемлекеттiң өз аумағында белгiлi бiр тұлғаны шет
Қабылдаушы мемлекеттiң белгiлi бiр тұлғаны дипломатиялық өкiлдiктiң басшысы ретiнде
Сенiм грамотасы – бұл аккредиттеген мемлекет басшылығының өкiлi ретiнде
Сенiм грамотасына аккредиттеген мемлекеттiң басшысы қол қояды және сыртқы
Әр елде сенiм грамотасын тапсырудың арнайы тәртiбi орнатылған және
Дипломатиялық өкiлдiктiң (елшi, уәкiл, iске сенiмдi) мекендiк мемлекеттегi қызметi
Дипломатиялық өкiлдiктер үшiн сыныптар мен дәрежелер бекiтiлген сыныптар дипломатиялық
Дипломатиялық өкiлдiктiң басшылары үш сыныпқа бөлiнедi:
А ) елшi (нунций);
Б ) уәкiл (интернунций);
в ) iске сенiмдi.
Нунций және интернунций – Ватиканның дипломатиялық өкiлдерi.
Елшiнi (нунций), уәкiлдi (интернунций) мекендiк мемлекеттiң елбасы, iске сенiмдiнi
Дипломатиялық өкiлдiк басшысының сыныбын мүдделi мемлекеттердiң келiсiмi анықтайды.
Iске сенiмдi уақытша iске сенiмдiнi ажырата бiлу керек. Егер
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 12 қарашадағы «Дипломатиялық қызмет туралы»
Қазақстан Республикасының төтенше және өкiлеттi елшiсiнiң және 1 және
Дипломатиялық өкiлдiктiң құрылымы және құрамы
Дипломатиялық өкiлдiк мекендiк мемлекеттiң астанасында орналасады. Оның функционалды бөлiмдердi
Дипломатиялық өкiлдiктiң құрамы үшке бөлiнедi:
А ) дипломатиялық;
Б ) әкiмшiлiк-техникалық;
В ) күтушi.
2.1 Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң мiндеттерi
1. Мемлекеттiң әлемдiк бiрлестiктер алдында бағытын нығайту, оның қауiпсiздiгiн
2. Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгi (ары қарай -
3. Министрлiк өзiнiң қызметiн, iс-әрекетiн Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан
4. Министрлiктi қаржыландыру республикалық бюджеттiң орталық атқарушы ұйымдарға арналған
5. Министрлiктiң құрылымы мен штаттық-сандық құрамы Қазақстан Республикасының үкiметiмен
6. Министрлiк заңды тұлға, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк елтаңбасы бейнеленген
7. Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң қарамағына дипломатиялық академия,
Приоритетi.
8. Министрлiк келесi бағыттарда өзiнiң әрекеттерiне приоритеттiк мағына бередi:
- Қазақстан Республикасының Президентiне сыртқы саяси стратегия бойынша ұсыныстар
- Қазақстан Республикасының шетел мемлекеттерiмен және халықаралық ұйымдар арасындағы
- Қазақстан Республикасының шетел мемлекеттерiмен және халықаралық ұйымдармен қарым-қатынасында
Халықаралық шарттарды орындауда жалпы бақылау;
Дипломатиялық және консулдық иммунитет пен жеңiлдiктердi сақтауын бақылау.
Министрлiктiң мiндеттерi, құқықтары мен әрекеттерi
9. Министрлiкке төмендегiдей мiндеттер жүктеледi:
- Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының басты бағытын және концепциясын
- Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының курсын және сыртқы экономикалық
- Қазақстан Республикасының шекарасының тәуелсiздiгiн, қауiпсiздiгiн, территориялық бiрлiгiн және
- әлемдегi саяси және экономикалық ережелердi оқу, шетел мемлекеттерiнiң
- мемлекеттiк ұйымдарды сыртқы және iшкi саясатты iске асыруына
- Қазақстан Республикасының заңдарымен қаралған басқа да мiндеттердi iске
10. Қойылған мiндеттердi орындау үшiн министрлiк келесi әрекеттердi бөледi:
- Қазақстан Республикасының шетел мемлекеттерiмен жiне халықаралық ұйымдармен байланыста,
- Қазақстан Республикасының халықаралық регионалдық және глобалдық бейбiтшiлiктi –
- Қазақстан Республикасының нормативтiк құқылық актiлердi жасауға және жүзеге
- Қазақстан Республикасының шетел мемлекеттерiн және халықаралық ұйымдармен халықаралық
- Қазақстан Республикасының бiрiккен Ұлттар Ұйымының iс-шараларына, басқа халықаралық
- Қазақстан Республикасының халықаралық қорғаныс мүддесiн қамтамасыз ету, қоршаған
- мемлекетаралық алыс-берiстi жоғары және үкiмет деңгейiнде хаттамалық түрде
- Қазақстан Республикасының бiрiккен мемлекеттiк жүйесiн тiркеудi, халықаралық шарттарды
- Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарды депозитариялау функцияларын iске асыруды
- сыртқы iстер министрлiгiнiң кадрлiк орталық аппараты және Қазақстан
- Қазақстан Республикасының заңдарында көрсетiлген басқа да функцияларды жүзеге
11. Министрлiктiң мiндеттерi мен әрекеттердi орындауда құқығы:
- министрлiкке тапсырылған функцияны орындау үшiн, сонымен қатар керектi
- Қазақстан Республикасының Конституциясына және халықаралық құқықтық нормалар проектiсiне
- сыртқы саясат және дипломатиялық қызмет туралы Қазақстан Республикасының
- елшiлердi, генералдық консулдарды, Қазақстан Республикасының консулдарын, сонымен қатар
- халықаралық байланыстарды iске асыру мақсатында орталық және жергiлiктi
- мекемеге қарасты ұжымдарды қайта тiркеудi, жоюды, ашуды, олардың
- Қазақстан Республикасының территориясындағы және шетелдегi жер учаскелерiн, мекемелер
- Қазақстан Республикасының заңында көрсетiлген басқа да функцияларды iске
2.2 Министрлiктiң жауапкершiлiгi
12. Министрлiктiң лауазымды қызметкерлерi министрлiкке жүктелген мiндеттердi Қазақстан Республикасының
- министрлiкке бекiтiлген мiндеттердi орындау және жауапкершiлiгiн министрге мiндеттеледi;
- жүктелген мiндеттер мен оларды iске асыруда жеке жауапкершiлiктi
13. Министрлiктiң қызметкерлерi, сонымен қатар шетел мекемелерi мен мекемеге
2.3 Министрдiң функциясы
14. Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiн – министрлiк басқарады
Министрдiң ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының үкiметi қызметке тағайындайтын және
Министр төмендегi әрекеттердi орындайды:
- екi жақты және көпжақты келiссөздерде Қазақстанды таныстырады және
- Қазақстан Республикасының мемлекеттiк ұйымдарымен шетел мемлекеттерi және халықаралық
- министрлiктiң жұмысын ұйымдастырады, оның шетел ұйымдарының жұмыстарын басқарады,
Кадрлық, қаржыландыру, шаруашылық тағы басқа сұрақтарды шешуде компетенциясын белгiлейдi;
- Қазақстан Республикасының премьер-министрiнiң келiсiмi бойынша - халықаралық (мемлекетаралық,
- мемлекеттiң келiсiмi бойынша Қазақстан Республикасының штаттан тыс (құрметтi)
- Қазақстан Республикасының премьер-министрiне дипломатиялық академияның ректорлық қызметiне тағайындау
- дипломатиялық академияның ректорының ұсынысы бойынша- дипломатиялық академияның проректорларын,
- министрлiктiң орталық аппарат жұмыстарына Қазақстан Республикасының территориясындағы шетел
- вице-министрлер мен департамент директорлары арасында мiндеттердi бөлiп бередi;
- бюджет ассигнациясының бекiтiлген шығын сметасына сай министрлiктiң орталық
- орталық аппарат министрлiгiнiң және шетел мекемелерiнiң қызметкерлерiн –
- дипломатиялық қызметтегi қызметкерлердi және шетел мемлекетiнiң өкiлдерiн Қазақстан
- дипломатиялық рангта елшiге 1 дәрежелi кеңесшi атағын беруге,
Қазақстан Республикасының заңында көрсетiлген басқа да функцияларды iске асыруға.
Министрлiк коллегиясы
15. Министрлiкте коллегия құрылады:
- министр (коллегия төрағасы), вице-министр – департамент директорлары және
- коллегияның сандық құрамын үкiмет бекiтедi;
- коллегияның жеке құрамы министрмен бекiтiледi;
- коллегия министрлiктiң жұмысын қарастырады, керектi шешiм қабылдайды;
- коллегия отырысында кеңесшi қызметiнен бастап жоғары дипломатиялық қызметке
- министрлiк колегиясы дипломатиялық рангтағы төтенше және өкiлеттi елшiлердi
- коллегия шешiмi көпшiлiктiң дауыс беруiмен және министр бұйрығымен
ІІІ. Қазақстан Республикасының консулдық қызметi
3.1 Консулдық қызметтiң құрылымы
Тәуелсiздiк алғаннан берi Қазақстан Республикасы халықаралық қатынастық пен құқылығы
Бұл жағдайда Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң алдында Қазақстан
Қазақстан Республикасының консулдық қызметiн реттейтiн негiзгi құжат болып Қазақстан
Бұрынғы қалыпты кеңес одағы кезiнде қол қойылған бiрнеше қатар
Президент Н.Ә.Назарбаев бiрнеше мәрте «сыртқы саяси құрылымның қызмет аясына
Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң консулдық қызмет департаментi Қазақстан
Бұл бiрiншiден, құжаттарды жариялау, нотариалдық әрекеттер, азаматтық жағдайы туралы
Негiзгi бағыт, Қазақстанның консулдық қызметiнiң аса көңiл бөлiп отырған,
Консулдық қызметтiң атқарымының басым бөлiгi – ақпараттың талдамалы жұмысы.
Қазақстан жас мемлекет болқандықтан басым мақсаттарының бiрi – әсiресе
Қазақстандық консулдық қызметiнiң басымдылықы болып жеке құжаттық визаландыру жұмысын
Сыртқы iстер министрлiгiнiң консулдық департаментiнiң тiкелей қатысуымен Қазақстан Республикасының
Шетелдiктердiң Қазақстан Республикасында болуына тiкелей бақылау консулдық қызметiнiң құзiретiне
Сонымен, Қазақстан Республикасының қазiргi консулдық негiзгi бағыты: шартты құқықтық
Қазақстан Республикасының консулдық қызметi iшкi саяси ақпараттың бiр бөлшегi.
Шетелдерде консулдық қызмет көрсету дипломатиялық өкiлдiктерге және жекешеленген Қазақстан
3.2 Консулдық қызмет департаментi
1982 жылға дейiн Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнде консулдық
Консулдық қызмет департаментi Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң ең
Қазақстан Республикасының басқа елдермен консулдық қарым-қатынасын кеңейтуге негiзгi көңiл
1996 жылы 17 қаңтарда Қазақстан Республикасының Беларус Республикасы арасында
Қазақстан Республикасы барлық Еуропа, Азия, Африка, Солтүстiк және Латын
Осындай мысал: 1994 жылы «екi жаққа жолсапарға шыққан азаматтардың
Ұйымдық құрылымы
Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң консулдық қызмет департаментi өзiнiң
Атқарымдыққа үш бөлiм қатысады:
жеке құжатты визаландыру, жалпы консулдық құқық сұрақтар бөлiмi және
Жалпы консулдық құқық сұрақтары бөлiмi шетел мемлекеттермен визалық және
Консул департаментi өзiнiң қызметiнде Қазақстан Республикасының заңымен, халықаралық шарттармен,
Шетелдегi консулдық мекеме Қазақстан Республикасының iшкi iстер министрлiгiнiң консулдық
Шетелдегi консулдық мекемелер Қазақстанның, Қазақстан Республикасының азаматтарының және заңды
Консулдық мекемелер Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкiлдiктердiң консулдық бөлiмдерi, бас
Қазiргi уақытта Қазақстанның шетелдерде отыз консулдық мекемелерi, оның iшiнде
Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкiлдiктерiнiң консулдық бөлiмдерiн консул бөлiмдерiнiң меңгерушiлерi
Өздерiнiң қызметi кезiнде консулдық бөлiмдер халықаралық құқықтық мөлшерiмен Қазақстан
Консулдық бөлiмнiң меңгерушiсi, қажет болған жағдайда, сол елдiң өкiметiнiң
Бас консулдықтар, консулдықтар, тете-консулдықтар, консулдық агенттiктерге бас консул, консул,
Консулдық мекеменiң орналасқан жерi, оның класы, консулдық аймағы тұрған
Консулдық лауазымды тұлғалар консулдық мекемелердiң қызметкерлерi Қазақстан Республикасының iшкi
Консулдық мекемелердiң функциясы
Қазақстан Республикасының консулдық қызмет департаментi өзiнiң құзыретiнiң көлемiнде iшкi
Консулдық департамент шетелдегi Қазақстан Республикасының консулдық мекемелердiң басшыларына патент
Консулдық департаменттiң аймақтық бөлiмдерi мәлiметтерге басқа да анықтамалық ақпараттық
Бiр қалыпты түсiнiктеме беру мақсатында консулдық департамент министрлiктермен және
Консулдық департаментпен Қазақстан Республикасының iшкi iстер мннистрлiгiнiң және әр-түрлi
Қазақстан Республикасының заңының белгiлеген тәртiбi бойынша шетел мемлекеттерiнiң елшiлiктерiнiң
Департамент консулдық мекемелердiң шетел азаматтарына Қазақстандық виза беру тәрiтiбiнiң
Қазақстан Республикасының iшкi iстер мнистрлiгiнiң жетекшiлерiнiң тапсырмасы бойынша департамент
Қазақстан Республикасының консулдық департаментiнде Қазақстанның консулдық мекемелерiнiң шетелдердiң нотариалдық
Сыртқы iстер министрлiгiнiң консулдық департаментiнде жеке құжатты визаландыру жұмысын
Қазақстан Республикасының АҚШ-тағы елшiлiгi Қазақстан визасын әзiрлеу тәжiрибесiнiң консулдық
Алматыдағы АҚШ-тың елшiлiгi консулдық алымның мөлшерiн екi жаққа тиiмдi
Консул департаментi консулдық әрекеттерi үшiн алым жинайды, министрлiктермен, ведомстволармен
Консулдық департамент Қазақстан Республикасының iшкi iстер министрлiгiнiң жетекшiлiгiне Қазақстан
Шетелге тұрақты жұмысқа шығар алдында дипломатия қызметкерлерi Қазақстан
3.3 Консулдардың функциясы
Жоғарыда айтылғандай консулдар Қазақстан Республикасының және оның азаматтарының консул
Консулдық қызметiнiң қалыпты жүзеге асырылуына қажеттi кепiлдiк құру үшiн
Халықаралық экономикалық, мәдениеттiк алмасудың өсуiнде, байланыс пен қарым-қатынастың ұлғаюында
«Осы уақытта, қоқам өмiрiнiң материалдық және әлеуметтiк саласының интернационалдандыруы
Консулдық мекемелер мен консулдық тұлғалар өзiне жүктелген функцияларын тұрған
Қазақстан Республикасының 1997 жылдың 12 қараша айында шығарылған «дипломатиялық
Консулдық мекеменiң басшысы және басқа да консулдық лауазымды тұлғалар
1963 жылғы Вена конвенциясының 7-шi бабында айтылқандай, өкiлденген мемлекет,
Қазақстан Республикасының аса маңызды болып келiсiмдерiнiң бiрi болып Қазақстан
Орталық азия одақтас елдердiң Қазақстан мен Қырғызстан iшкi саяси
Келiсiм 1996 жылы 2-шi тамызда Қырғызстан Республикасының астанасы Бiшкек
Вена конвенциясының 1963 жылғы консулдық қатынас жайы туралы 8-шi
Консулдық өкiлеттердiң негiзгi функциялары жалпы халықаралық құқықпен реттеледi.
Консулдық функциялардың орындалу тәртiбi
Қазақстан Республикасының консулы өзiнiң жеке басына жүктелген функцияларды орындауға
Өзiнiң консулдық аймағындағы консулдық мекеменiң қызметiне байланысты, барлық сұрақтар
3.4 Консулдың Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары мен азаматтарына қатысты
Қазақстан Республикасының консулдық мекемелерi Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары мен
Қазақстан Республикасының азаматтарын шетелде есепке алу және тiркеу мақсаты:
1/ Қазақстан Республикасының азаматтарының құқығын және құқықтық мүддесiн қорқау;
2/ Қазақстан Республикасының азаматтарымен келген елдiң заңдылық түрде
3/ Қазақстандық азаматтардың Қазақстан Республикасының конституциясын және де басқа
4/ Қазақстан Республикасының азаматтарының өздерiнiң конституциялық мiндеттерiн орындаулары.
Шетел консулдық аймағында тұрақты тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарынан Қазақстан
Шетелге iс сапармен, оқуға контракт бойынша жұмысқа, емделуге немесе
Қос азаматтыққа жол бермеу үшiн Қазақстан Республикасының азаматтарын тiркеу
Консул Қазақстан Республикасының министрлiктердiң, ведомстволарының және ұйымдарының өкiлдерiне, сонымен
Консулдық округтегi Қазақстан Республикасының азаматтарына мәдениет-ағартушылық шаралар өткiзуге жәрдем
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес консул Қазақстан Республикасының азаматтарын әскери
Жоғарыда айтылғандай, консулдың функциясы (жан-жақты) әр түрлi. Егер келген
Бұл тапсырманы орындаған кезде Қазақстан Республикасының iс жүргiзу
Консул өзiнiң аймағында ата-аналарының қамқорынсыз қалған кәмелетке толмаған Қазақстан
Бұл шара сондай-ақ, жасы кәмелетке толған, бiрақ денсаулығына байланысты
Қазақстан Республикасының азаматы қайтыс болып кеткен жағдайда консул қайтыс
Қазақстан Республикасының консулының мiндетiне қамауға алынған, қылмыстық күдiгi бар
Консул өзiнiң ықыласы, мүдделi тұлғаларының сұрауы бойынша тұрған мемлекетте
Консулдың функциясына бiр қатар нотариалдық қимылдарды жүзеге асыру кiредi.
Олардың бәрi Қазақстан Республикасының талаптарына сәйкес болуы керек.
Консул құжаттар мен актiлердi, консул аймағының үкiметiнiң қатысуымен немесе
Консулдық жария етудiң мақсаты, құжаттар мен актiлердегi қойылудың шын
Шетелде консулдық жария ету функциясын Қазақстан Республикасының консулдық мекемелерi,
Шетелде және Қазақстан Республикасының аумағында атқарылған консулдық әрекеттер үшiн
Консулдық алымдар төмендегiдей жағдайларда алынбайды:
- консулдық алым алынбасын деген халықаралық келiсiм бар болқан
- егер Қазақстан Республикасы және тұрған мемлекет сол келiсiмге
- өзара кепiлдiк бойынша шетел дипломатиялық құжаттарды визаландыру;
- Қазақстан Республикасының мемлекеттiк баж туралы заңында және басқа
Консул әскери кемелерге және Қазақстан Республикасының әскери көмекшi соттарына,
Порттарда, аумақтық және мемлекеттiң iшкi суларындағы Қазақстан Республикасының соттарына
Бұл соттарға консул кез-келген уақытта баруына болады.
Консулдың басқа да мiндеттерi:
А/ кемелердiң кемежайға кiруiне, шығуына, тұруына жәрдем көрсетедi;
Б/ кемеде болған оқиғаның жайын анықтап, капитан мен экипаж
В/ капитан мен экипаж мүшелерiнiң арасында болған еңбек
Егер кеменi шетелде сатып алса, консул уақытша Қазақстан Республикасының
Консулдық аймағында жұқпалы ауру пайда болғанда консул жедел мүдделi
Егер консул аймағында қатерлi аурулар, ауыл-шаруашылық өсiмдiктерге зақым келтiрушiлер
Консулдық патент
Консулдық патент дипломатиялық арналар бойынша мемлекет басшыларына жiберiледi. Сол
Консулдық патент алғаннан кейiн мемлекет басшысы белгiленген консулдық аймақта
Қабылдайтын мемлекет экзекватураны беруге қарсы болуы мүмкiн. Бiрақ тәжiрибе
Мүндай тәжiрибе консулдық конвенцияларда орын алған.
Экзекватура алған сәттен бастап консул өзiнiң мiндетiн атқаруға кiрiстi
Қазiргi мемлекет аралық қатынастарды екi негiзгi топқа бөлуге болады:
А/ саяси қатынастар;
Б/ экономикалық және мәдени қатынастар.
Сөзсiз, мұнда саяси қатынастар басты рөл атқарады. Саяси қатынастардың
Мемлекетаралық қатынастарды шартты түрде былай бөлiп, бұл аяларда қызмет
Консулдық мекемелер
Егер дипломатиялық өкiлдiктер ең алдымен мемлекетаралық қатынастардың саяси аспектiлерiмен
Мемлекет арасындағы консулдық қатынастар әдетте дипломатиялық қатынастарды орнатқаннан кейiн
Дипломатиялық өкiлдiк жоқ мемлекеттерде мекендеу мемлекетiнiң келiсiмiмен консулға дипломатиялық
Мемлекеттердiң консулдық қатынастары арнайы консулдық мекемелерiмен және дипломатиялық өкiлдiктердiң
Консулдық құқық – бұл консулдық мекемелердiң қызметiн, олардың құрам
Мемлекет арасындағы консулдық құқық қатынастарын реттейтiн халықаралық шарттардың (көпжақты
Консулдық мәселелер бойынша халықаралық көпжақты шарттардың iшiнде 3 негiзгi
Олардың екеуi аумақтық сипатта: 1911 жылғы консулдық мiндеттер туралы
Қазақстан Республикасында консулдық қызметтi реттейтiн құқықтық база құрылды.
Қабылданған нормативтiк құжаттардың қатарынан бiрнешеуiн атап кетуге болады, олар:
Консулдық өкiлдiктер (мекемелер) - бұл өз мемлекетiнiң заңды тұлғалары
Консулдық мекемелердiң дипломатиялық өкiлдiктерден елеулi айырмашылықтары бар. Мысалы, консулдық
Аккредитация берген мемлекеттiң мекендiк мемлекетiнде бiр ғана дипломатиялық өкiлдiгi
Консулдық мекемелердi екi түрге бөлуге болады:
Дипломатиялық өкiлдiктердiң консулдық бөлiмдерi;
Жеке консулдық мекемелер.
Жеке консулдық мекемелер мынадай сыныптарға бөлiнедi:
Бас консулдықтар;
Консулдықтар;
Вице-консулдықтар;
Консулдық агенттiктер.
«Консулдық мекеме» деген термин бас консулдыққа, вице-консулдыққа және консулдық
Консулдық мекеменiң сыныбы, консулдық аймақтың шекарасы және консулдық мекеменiң
Бас консулдықтар негiзiнен iрi саяси және экономикалық маңызы бар
Консулдықтар мен вице-консулдықтар мемлекеттiң кiшiрек аудандарында ашылып, бiр ғана
Консулдық өкiлдiктердi сыныптары әр түрлi консулдар басқарады.
Консул – ол бiр мемлекетпен консулдық мiндеттерiн орындау үшiн
Консулдық лауазымды тұлғаның төрт сыныбы бар:
Бас консул;
Консул;
Вице-консул;
Консулдық агент.
Бас консул бас консулдықты басқарады, тиiсiнше консулдық пен вице-консулдықты
Консулдық сыныптарды консулды жiберген мемлекет өзiнiң ұлттық заңда көрсетiлген
Консулдық лауазымды тұлға болып (штаттық консул) әдетте тек жiберген
Бiрақ консул болып мекендiк мемлекетiнiң азаматы не үшiншi мемлекеттiң
Консул өз аймағының жергiлiктi билiк органдарымен ғана жүйелi байланыста
1963 жылғы Вена конвенциясына және орнатылған тәжiрибеге сай консулдық
1. өз мемлекетiнiң заңды тұлғалары мен азаматтарының мүдделерiн қорғау;
2. Екi мемлекеттiң арасындағы сауда, экономикалық, мәдени, ғылыми және
3. Консулдық аймақтың өмiрi туралы саяси, экономикалық, ғылыми және
4. Консулдық аймақта тұратын өз мемлекетi азаматтарының тiзiмiн жүргiзедi
5. өз мемлекетiнiң заңды тұлғалары мен азаматтарына көмек беру
6. Виза, төлқұжат және азаматтыққа байланысты куәлiктердi өз азаматтары
7. өз мемлекетiнен мекендеу мемлекетiне келген теңiз кемелерiне, өз
8. Консулдық жария ету, яғни мекендеу мемлекетi билiгiнен
Консулдық өкiлдiктердiң мiндеттерi мынадай жағдайларда тоқтатылады:
Екi жақтың келiсiмi бойынша аймақта консулдық мекеме жабылқан жағдайда;
Екi мемлекеттiң арасында әскери дау болған жағдайда;
Консулдық аймақ орналасқан аумақ үшiншi мемлекетке өткен жағдайда.
Консулдық мiндеттерi мынадай жағдайларда тоқтатылады:
өз мемлекетiне қайта шақырылса немесе отставкаға кетсе және оны
Консулды persona non grata деп жарияласа.
3.5. Консулды тағайындау және керi шақыру тәртiбi
Консулды тағайындау мен керi шақыру тәртiбiн ұлттық заң реттейдi.
Кейбiр мемлекеттер консулды тағайындау кезiнде мекендеу мемлекетiнен алдына ала
Сыртқы iстер ведомствосы тағайындайтын консулға, оның өкiлеттiктерi туралы куәлiк
Консулды қабылдайтын мемлекет консулдың мiндеттерiн атқару үшiн арнайы рұқсат
Көптеген мемлекеттерде экзекватураны сыртқы iстер ведомствосы бередi және ол
Консул экзекватураны алғаннан кейiн консулдық қызмет басталады.
Барлық консулдықтар өз мемлекетiнiң сыртқы iстер министрлiгiне бағынышты болады,
Дипломатиялық өкiлдiк жанындағы консулдық бөлiмдердi дипломатиялық дәрежелерi бар меңгерушiлер
Дипломатиялық өкiлдiктiң консулдық бөлiмдердегi қызметкерлерi бөлiмнiң меңгерушiсiменн бiрге дипломатиялық
Консулдық бөлiмнiң және консулдық өкiлдiктiң атқаратын мiндеттерi бiрдей.
Сыртқы iстер ведомстволарында консулдық қызмет департаменттерi бар.
Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң консулдық қызмет департаментi Қазақстан
1963 жылғы Вена конвенциясына сәйкес мемлекеттiң консулдық мекемелерi мынадай
1) тiкелей консулдық мiндеттердi атқаратын консулдық лауазымды тұлғалардан (бас
2) әкiмшiлiк-техникалық персонал (референттер, аудармашылар, шифр шешушiлер т.б.)
3) күтушi персонал (жүргiзушi, баушы т.б.)
Консулдықтың iшкi құрылысы және тиiстi лауазымдарды бекiту сол лауазымдарды
Консулдық корпус
Консулдық корпус ұғымы тар және кең мағынада қолданылады.
Тар мағынада консулдық аймақта орналасқан консулдық мекеме басшыларының жиынтығын
Консулдық корпус салтанатты iс-шараларқа қатысады - құттықтау, көңiл айту,
Консулдық корпусты дуайен (экзекватураны алу уақыты және консулдық сыныбы
3.6 Консулдық артықшылықтар мен иммунитеттер
Консулдық артықшылықтар мен иммунитеттер – мекендеу мемлекетiнде өзiнiң қызметiн
Консулдық мiндеттердi тiкелей атқарған консулдық лауазымды тұлғалар консулдық артықшылықтар
Консулдық өкiлдiктер мынадай артықшылықтар мен иммунитеттерге ие болады: консулдықтардың
Консулдық мекемелерiнiң баспаналарына қол сұқпаушылық мекендеу мемлекеттерiмен екi жолмен
Баспаналардың тиiмдi сыртқы күзетiн қамтамасыз ету;
Мекендеу мемлекетi билiгiнiң консулдығының баспанасына кiрудi шектеу.
Консулдық баспанаға қол сұқпаушылықтың өзiндiк ерекшелiктерi бар. Бiрiншi ерекшелiгi,
Екiншi ерекшелiгi, ол 1963 жылғы Вена конвенциясының 31-бабының 2-тармағы
Консулдықтардың мынадай құқықтары болады:
- мекендеу мемлекетiнде және үшiншi мемлекет аумағында орналасқан өз
- шифрлiк депешаларды, арнайы курьерлердi және жай байланыс әдiстерiн
- әр түрлi салық, алым, баждардан босатылады;
- консулдық мекеме басшысының көлiгiне және консулдық ғимаратта мемлекет
Консулдық лауазымды тұлғаларының жеке артықшылықтар мен иммунитеттерге ең алдымен
Консулдар куәлар ретiнде сотқа шақырыла алады, бiрақ одан бас
Консулдықтың лауазымды тұлғалары және олардың отбасы мүшелерi салық, алым,
Қорытынды
Тәуелсiздiк туы желбiреген кезден бастап халықаралық саясат саласында Қазақстан
Бұл жылдар, сөз жоқ, Қазақстанның мемлекеттiлiгiн нығайту жолында президент
Мынадай маңызды жағдайды есте ұстаған орынды: қираған кеңестiк империяның
Аумағы бойынша әлемде тоғызыншы орынды иеленген Қазақстан сияқты iрi
Болашақта Қазақстанның ұлттық мүдделерi оның экономикалық көкейтестi мәселелерiн iске
Сондықтан дипломатия халықаралық сахнада Қазақстанның саяси танылуын қамтамасыз ету
Әлемдiк мемлекеттермен халықаралық байланыстарымызды қалыптастырып және дамыту үшiн бiрнеше
Бұл мiндеттердi жүзеге асыруда президент Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбегi аса
Бiздiң елiмiздiң сыртқы саясаттағы стратегиясы оның көп векторлығынан шығып
Қолданылған әдебиеттер
«Ғасырлар тоғысында». Н.Ә.назарбаев алматы – 1996 [ 1 ]
«Қазақстанның егемендi мемлекет ретiнде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы.» Н.Ә.
«Тәуелсiздiгiмiздiң 5 жылы». Н.Ә. Назарбаев [ 3 ]
4. «Қазақстан Республикасының дипломатиясы.» Қ.Тоқаев. Алматы-2002 ж [ 4
5. «Беласу» (дипломатиялық очерктер) Қ.Тоқаев. Алматы-2003 г.
6. Международное публичное право. М-2000 г. Под редакцией доктора
7. Дипломатическое право. М. 1990 г. И.П. Блищенко.
8. Основы консульской службы. М, 1990 г, Г.В.Бобылев, Н.Г.Зубков.
9. Статус дипломатических представительств и их персонала. М, 1995
10. Азбука дипломатии М. 1993 г. А.Ковалев
11. Консульские отношения и консульское право. Учебник для вуз-ов.
12. Международное право. Алматы, «Жетi жарғы» – 1996 г,
13. Основные тенденции в развитии консульского права. М,Юридическая литература
14. Консульская служба и консульские права республики казахстан Б.Сарсенбаев.
15. Қазақстан Республикасының консулдық қызметi туралы жарғысы 27.09.1999 жыл.
16. Основы консульского права Н.И.Петренко М, 1986
17. Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет туралы заңы 12.11.1997 жыл
18. Дипломатический словарь в 3 томах М. 1986 год
19. Курс международного права в 7 томах т 4
20. Записки дипломата. Исиналиев М.И. Алматы – 1998
21. Халықаралық құқық /дәрiстер курсы/ Алматы- 2003 жыл
22. Международное право Колосов Ю.М., В.И. Кузнецов М, 1998
23. Сборник документов по международному праву. Алматы – 1998
24. Консулдық мiндеттер туралы Каракас конвенциясы 1911 жыл
25. Консулдық шенеунiктер туралы Гавана конвенциясы 1928 жыл
26. Консулдық қатынастар туралы Вена конвенциясы 1963 жыл
27. Дипломатиялық қатынастар туралы Вена конвенциясы 18.04.1961 жыл
28. Қазақстан Республикасы мен Венгер Республикасы арасындағы консулдық конвенция
29. «Ақиқат» республикалық саяси журналы №8 28,29,30,31 беттер
30. «Қазақстан Республикасы сыртқы iстер министрлiгiнiң консулдық басқармасы туралы»
31. «Қазақстан Республикасының құрметтi консулы туралы» №254 ереже 29.01.1997
32. Қазақстан Республикасының конституциясы Алматы 1995 жыл
33. Халықаралық жария құқық Ж.О.Құлжабаева Алматы- 2005 жыл
34. Международное право под ред Г.И.Тункина москва, 1994 год
35. Международное право под ред Г.В.Игнатенко москва, 1995
36. Международное право под ред И.И.Лукашук москва, 1996
37. Международное право под ред Ю.М. Колосова москва, 1995
38. Сындарлы он жыл Н.Ә.Назарбаев Алматы-2003 жыл
39. Токаев К.К. Под стягом независимости Алматы – 1997
40. Левин Д.Б. Дипломатический иммунитет М, 1949 год
41. Бирюков П.Н. Халықаралық құқық М, 2000 жыл.
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетiнiң халықаралық қатынастар факультетiнiң
С ы н п i к
Дипломдық жұмыста көптеген әдебиеттерден жан-жақтан зерттеу жүргiзiлген. Жан-жақты iзденiс
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетiнiң халықаралық қатынастар факультетiнiң
Резензия
Қорқауқа үсынылып отырған дипломдық жұмысында студент «Қазақстан Республикасының сыртқы
Жұмыстың мазмүны үш тараудан тұрады:
Бiрiншi тарауда мемлекеттiң сыртқы қарым-қатынас орнату органдары туралы түсiнiк
Екiншi тарауда Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң мiндетi, құқықтары,
Үшiншi тарауда консулдық қызметтiң құрылымын, функциясын қарастырқан.
Студент жұмыстың мазмүнын ашу барысында көп iзденгенi және өз
Жұмыстың қойылқан талаптарына сай жазылқанын ескерсек, студент а.орымбетованың дипломдық
дипломатиялық қызмет туралы заң 1997 жыл
Халықаралық құқық. Дәрiстер курсы. А – 2003 жыл 230
Халықаралық құқық. Дәрiстер курсы. А – 2003 жыл 231
халықаралық құқық. Дәрiстер курсы. А – 2003 жыл 230
Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгiнiң ережесi 1992 ж
Қазақстан Республикасының сыртқы iстер министрлiгi туралы ережесi 1992
консульская служба и консульские права Республики Казахстан Сарсембаев м.
Қазақстан республикасының дипломатиялық қызмет туралы заңы 1997 жыл 12
курс международного права в 7 томах м-1990, 4 том,
Плотникова О.В. Консульские отношения и консульское право м.1998,4 бет
1963 жылқы вена конвенциясы 20 бап
1963 жылқы вена конвенциясы, 43 бап