Жоспар
Кіріспе 2
1-тарау. Бөкей хандығы – хандық билік жүйесін жою
1.1 Хандықтың құрылу себептері 4
1.2 Әлеуметтік-экономикалық дамудағы өзгерістер 11
2-тарау. Бөкей хандығының саяси-құқықтық жағдайы 19
2.1 Саяси құрылысы 19
Қорытынды 26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 28
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі кездегі Қазақстан БҰҰ-на мүше
Курстық жұмыстың мақсаты. Біздің тақырыбымызға байланысты біз Бөкей
- хандықтың құрылу себептерін ашу;
- хандықтың саяси-құқықтық ахуалы және оның ерекшеліктерін зерделеу.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Бұл тақырыпқа орай тарихи тұрғыдан
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды және
1-тарау. Бөкей хандығы – хандық билік жүйесін жою
1.1 Хандықтың құрылу себептері
XVIII ғасырдың аяғында — XIX ғасырдың басында Кіші
Ішкі орданың (Бөкей хандығының) құрылу себептерін түсіндіруде зерттеушілер
В.Ф. Шахматов біршама басқа көзқарасты өрістетті: Волга мен
Қазақтардың Волга мен Орал өзендері аралығына өтуімен жайылым
Таптық сараланудың күшеюі нәтижесінде көптеген көшпелі коллективтердің бұрынғы
XVIII ғасырдың аяғына таман хан өкіметіне қарсы жаппай
Граф Потоцкий 1806 жылы ішкі істер министрі Кочубейге
Осындай жағдайда ауылдар жексұрын билеушілердің қол астынан неғұрлым
Кіші жүздің оңтүстігінде орналасқан Хиуа хандығы қазақтардың көшіп-қонатын
Бір ғана жол — бұрын қазақ феодалдары шекаралық
Қазақтарды Волга мен Орал өзендерінің аралығында тұрақты қоныстандыру
Орынбор шекаралық әкімшілігі патша өкіметінің Қазақстандағы саясатын тікелей
XVIII ғасырдың аяғынан бастап қазақтардың Оралдың оң жағалауына,
Үкімет жаңа жағдайларда қазақ халқының талап-тілектерін «қолдау», «ішкі
Патша үкіметі қоныстанудың шекаралық өкімет орындарының дегенін сенімді
Өз кезегінде билікке ұмтылған және Кіші жүзде оған
Алғашқы қоныстанушылардың негізгі бұқарасында мал аз, киіз үй
Ауа көшкендер негізінен Сырым Датов қозғалысына тікелей қатысушылар
1.2 Әлеуметтік-экономикалық дамудағы өзгерістер
Оралдың оң жағалауына көшіп барған қазақ ауылдары мен
Ішкі орда жан-жағынан Астрахань, Саратов, Орынбор губернияларының жерлерімен,
Патша үкіметі басқару мен отарлық қамқорлықтың пайдалылығы мәнінде
Ішкі ордада жер қатынастары саласында жеке меншіктің феодалдық
Көшпелілерге жер үлесін беру ерекше мұқият жүргізілді. Жердің
Хандықтың бүкіл жерінің 85 проценті осындай 25—30 семьяның
Ішкі ордада жер иелерінің иерархиясы қалыптасты. Ханның өзі
Біршама кең көлемді жазғы жайылымдар шағын учаскелерге бөлшектенбеді.
Хан өкіметінің ең алдымен феодалдардың мүдделерін қамтамасыз етуге
Ішкі Орда үшін жартылай көшпелі коллективтерге рыноктық қатынастардың
Ордада сауданың дамуына үш фактор: а) ауылдардың шаруашылық
Өкімет орындарының көтермелеу саясаты, қырда сауда жүргізудің ыңғайлы
Өзен шебі бойында, Глининск форпостының маңында, Жайық шебі
Ішкі орда Россия үшін мал және мал шаруашылығы
Сауданың барынша дамуы мен көшпелі ауылдарда товар-ақша қатынастарының
Еңбекші бұқараны қанаудың күшеюі және жартылай көшпелі коллективтерге
1824 жылы хан тағына отырған Бөкейдің баласы Жәңгір
1827 жылы Жәңгір хан Нарын құмындағы Жасқұс мекенінде
Патшаның өзінің нұсқауы бойынша қазыналық заводтардан 1829 жылы
Медресе мен ауылдық бастауыш мектептердің салынуы, балаларды оқуға
2-тарау. Бөкей хандығының саяси-құқықтық жағдайы
2.1 Саяси құрылысы
Орынбор әскери губернаторы Волконский «сұлтандардың үлкені, ізгі парасатты,
Бөкей ордасы патша үкіметіне тәуелді еді және оның
Ішкі орданың саяси тарихында XIX ғасырдың екінші ширегінен
Көптеген бай туысқандарына және ру коллективтерінің істерін басқарған
Патша әкімшілігі ру басыларын көбіне ханға жақын және
Рулық сұлтандар мен старшиндердің қасында іс-қағаз жүргізушілер мен
Жәңгір хан өз өкіметін бұдан бұрынғы қазақ хандары
Хан өзінің әмірімен рулар мен бөлімдерге көші-қон жерлерін
Ішкі жағдайлар тұрғысынан алғанда хан өкіметі қайсыбір басқа
Жәнгір хан тұсында басқару әдістері де басқаша болды.
1827 жылы құрылған хан советі 12 биден тұрды
Бұған қоса ханның жанында оның арнаулы тапсырмаларын орындайтын
Ханның қолында татар бөлімінен және жалпы бөлімнен тұратын
Басқарудың ескі, сұлтандар мен билер жүйесін орталық өкімет
Жәңгір хан 1845 жылы өлді. Осы хабарды алған
Қорытынды
Жоғарыда айтылғандарды қорыта келе былай деуге болатын секілді.
Сондықтан бұл хандықтың құқығын зерделеген кезде әрдайым Ресей
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1.Аманжолов К.Р Түркі халықтарының тарихы. Алматы 2002ж.
2. Назарбаев Н.Ә. Тарих толқынында. Алматы “Атамұра” 1999ж.
3.Мусин Ч. Қазақстан тарихы. Алматы 2003ж.
4.Байпақов К.М. Ортағасырлардағы Қазақстан тарихы. Алматы 2001ж.
5.Аманжолов К.Р. Қазақстан тарихы. Алматы “Білім” 2004ж.
6. Көмеков Қазақстан Республикасының саяси-құқықтық тарихы. Алматы, 2002
7. Вяткин М. Батыр Сырым. Алматы. 1998.
8. Левшин А. Описание киргиз-казачьих,киргиз-кайсацских орд и степей.
9. Документы Министерства внутренних дел Российской империи за
10. История Казахской ССР с древнейших времен до
11. Казахско-русские отношения XVI-XIХ вв.Сборник документов и материалов.А.1964.
Аманжолов К.Р Түркі халықтарының тарихы. Алматы 2002ж.
Аманжолов К.Р. Қазақстан тарихы. Алматы “Білім” 2004ж. 87
Вяткин М. Батыр Сырым. Алматы. 1998. 156-158 б.
Шахматов В.Ф. История русских инородцев Росийской империи. СПб.,
Вяткин М. Батыр Сырым. Алматы. 1998. 160 б.
Документы Министерства внутренних дел Российской империи за 1800-1850
Левшин А. Описание киргиз-казачьих,киргиз-кайсацских орд и степей. Ч.2.СпбӘ1832.с.71.
История Казахской ССР с древнейших времен до наших
Казахско-русские отношения XVI-XIХ вв.Сборник документов и материалов.А.1964.с.110
4