Ана тәрбиесі

МАЗМҰНЫ
Кіріспе...........................
I. Мектеп жасындағы қыздарды халық педагогикасы негізінде
1 . 1 Қыз баласын тәрбиелеудің
1.2 Болашақ мұғалімдерді қыз баласын тәрбиелеуге даярлау мәселесі
1.3 Болашақ мұғалімдерді мектеп жасындағы қыздарды халық педагогикасы
жағдайы ...............................
27
I тарау бойынша тұжырым ....................... 38
2 Болашақ мұғалімдерді мектеп жасындағы қыздарды
Болашақ мұғалімдерді қыздарға тәрбие беруге даярлаудың педагогикалық жоғары
мүмкіншіліктері ...................
39
Болашақ мұғалімдерді оқушы қыздарға қазақтың халық
педагогикасы арқылы тәрбие беруге даярлаудың мазмұны мен
әдістемесі ..............................
44
Болашақ мүғалімдерді қыз баласына тәрбие беруге даярлаудағы тәжірибелік
2 тарау бойынша тұжырым ........................ 63
ҚОРЫТЫНДЫ ..................
65
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.........
67
ҚОСЫМШАЛАР ...........................
73
Кіріспе
Жұмыстың өзектілігі. Қазақ халқының көне дәуірден сақталып келе жатқан
Қазақстан Республикасы егеменді мемлекет болып, қоғам өміріндегі ізгілендіру мен
Ұстаз - қоғамның болашағын жасаушы. Мемлекеттің дүние жүзілік деңгейде
Осы тұрғыда қазақ этнопедагогикасы ғылымы мен болашақ
мүғалімдерді ұлттық тәрбиеге даярлаудың негізін жасағандар
Қ.Жарықбаев, С.Қалиев, С.Ұзақбаева, Ж.Ж.Наурызбай, К.Қожахметова, М.Балтабаев, I. Халитова, Ә.Табылдиев,
Халқымыз әйел - ана дүниеге тіршілік әкелуші, барша тіршіліктің
Әйел-ана тағдырын ойланбаған, бұл тақырыпты өз еңбектеріне арқау етіп
Қоғамдағы әйел мәселесі, қыз тағдыры әр салада зерттеліп өз
Қыз бала үшін адамгершілік талғамдар мен әдеп-дағдылар, яғни жеке
Жоғары сынып оқушыларын отбасылық өмірге даярлауға Н.С.Верещагина, З.Ө.Жантекеева, Ж.Сакенов,
Соңғы кездері Қазақстан Республикасы ғалымдарының қыздар тәрбиесі саласындағы ғылыми-педагогикалық
Жоғарыда аталған еңбектердің талдауы көрсеткеніндей, бұлардың барлығы дерлік жалпы
Болашақ мүғалімнің мектепте қыз бала тәрбиесін жүзеге асыруға әзірлігі
Сонда да қазақ халық педагогикасы мүраларының қүндылықтары арқылы қыз
Бұл, бір жағынан мектеп мүғалімдерінің және болашақ
мүғалімдердің қыз тәрбиесін ұйымдастыру жайлы білімінің
жеткіліксіздігі болса, екінші жағынан, қыздарды тәрбиелеуге
студенттерді даярлауда бұл мәселенің ғылыми-әдістемелік
үсыныстардың аздығының арасында қарама-қайшылықтарды негізге ала отырып, қыздар
Зерттеу нысанасы: Педагогтік мамандықтар даярлайтын жоғары оқу орындары жағдайында
Зерттеу пәні: Қыз тәрбиесінде халық педагогикасы материал-дарын пайдалануға
Зерттеу мақсаты: Қыздар тәрбиесінде қазақтың халық педагогикасы
Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер болашақ мүғалімдерді мектепте қыз тәрбиесін
Зерттеу міндеттері: - болашақ
қарастыру және оның жалпы кәсіби даярлықтағы орнын анықтау;
«қыз тәрбиесі», «қыз
тәрбиесін ұйымдастыруға
нақтылау;
педагогикалық іс-әрекет процесінде оқушы қыздарды тәрбиелеуге
болашақ мүғалім даярлыгының нобайын жасау, оның құрамдас
бөліктері, критерийлері, көрсеткіштері мен деңгейлерін анықтау;
педагогикалық іс-әрекет процесінде оқушы қыздарды тәрбиелеуге
болашақ мүгалімдерді даярлаудың мазмүны мен әдістемесін жасап,
оның тиімділігін тәжірибелік-педагогикалық
тексеру.
Зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздері: жеке тұлғаны тәрбиелеу мен
Зерттеу нәтижесінің практикалық мәнділігі:
- зерттеудің практикалық-әдістемелік
орнындағы оқу-тәрбие процесінде және мектепте, педагогикалық
колледжде қыз тәрбиесін ұйымдастыру іс-әрекеттерінде, сондай-ақ педагог-мамандардың біліктілігін арттыру
мектептің түтас педагогикалық
ұйымдастыруға болашақ
әдістемесі қүрылды;
«Қыз тәрбиесінде халықтық тәлім-тәрбиенің өнегелі
пайдалану» арнайы курсының бағдарламасы жасалып, практикада
тексерістен өтті;
болашақ мүғалімдердің мектепте қыз тәрбиесін
кәсіби даярлығын жетілдіру
жасалынды.
Зерттеу базасы: тәжірибелік-эксперименттік жүмыс Шымкент қаласының ОҚПУ жанындағы
Магистрлық диссертацияның құрылымы. Магистрлық диссертация кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан,
1.1.Қыз баласын тәрбиелеудің әлеуметтік және психологиялық -
Ұрпақ тәрбиесі әр заманда халықтың басты міндеттерінің бірі болған.
Халқымыздың арғы тарихына үңіліп, әлеуметтік: түрғыдағы ой-тұжырымдарына барлау жасасақ,
Демек, тәрбие беру ісінде қазақ халқының сан ғасырлар бойы
ҮІІ-ҮІП ғасырда пайда болған оғыз-қыпшақ мемлекетінің оғыз тайпасынан шыққан
Олар: отбасындағы ең әуелі ананы сыйлау, әкені қүрметтеу, отбасындағы
Ата-ердің инабаты, ұлттың ұлағаты, қасиеті, - деп біледі Қорқыт
Қорқыт ата әйелді терт түрге бөледі: Тұқымды аздыратын әйел,
Үйдің тірегі болатын әйел даладан бір қонақ келсе, үйінде
Ендігісі — тұқымды аздыратын әйел. Мүндай әйел таң атпай
Кейінгісі — тоймен тоздыратындары. Бұл да ас үйдеғісін басына
Соңғысы — не айтсаң да қозғалмас әйел. Үйіңе жапан
Қорқыт атаның нақыл сөздері:»Кеудесіндегі ақ сүтін бөбегіне емізіп, тойғызған
Демек, әйел баласының міндеті жан жағындағы жүртына, ерше, балаларына
Осы тағылымның әрқайсысына зер салсақ, біздің ұлттық педагогикамыздың теренде
Адамзат тарихында Аристотельден кейінгі екінші үстаз Әбу-Насыр Әл-Фараби «Адамға
Әрбір халықта адамдар арасындағы қарым-қатынасты, бала тәрбиесін, отбасылық өмірді
Жүсіп Баласагүнның ерекше көңіл аударуга түратын, бүгінгі педагогикалық қагидалармен
Әрине, ғұлама өз еңбеғінде қандай әйел алу керектігі жайлы
ХУ-ХІХ ғасырларда қазақ ақын-жыраулар еңбегінде де қыз тәрбиесі, қыз
Суырып салма ақын-жыраулардың бірі Шал ақын, «Әйел - Ана»
Осы жаста жаман мен жақсыны түсініп, бойын түзеп, үсті-басына
Бұл идеяны әрі қарай жалгастырушылар Ш.Уәлиханов, АҚүнанбаев, Ы.Алтынсарин, А.Байтүрсынов,
Шоқанның қырғыздар туралы жазбалар еңбегіндегі «Манас» туралы дастанында
Қазақ халқының өзіне тән жогарғы адамгершілік, отбасының татулығы, жарастығы,
Қазақ халқының қыз тәрбиелеуде өзіне тән салт-дәстүрі бар екенін,
Қазақ халқының келешегі - қыз балаларды тәрбиелеуге байланысты қасында
Ал, данышпан Абай шаңырақ үйтқысы болар әйел бойындагы қасиеттерді
Адамға дүрыс тәрбие беріп, шындыққа қалыптайтын нәрселер: «Ақыл, гылым»,
Сөйлесе сөзі әдепті, әрі мағыналы десе, кұлкісі бейне бұлбұл
Қазақ ойшылдарының қыздар мәселелері жайлы тәлім-тәрбиелік ой-пікірлерін ғылыми жағынан
С. Торайғыров қазақ қауымы үшін мәні зор әлеуметтік мәселелерді
Халық даналығы — тәрбие негізі екенін ерекше бағалаған, Ахмет
Той бастар, беташар, неке қияр сияқты гүрыптарға А.Байтұрсынов терең
Міне, сұлулыққа сүқтанып, аруағын асқақтата, арулардың игі қасиеттерін түмар
М.Жүмабаев «Педагогика» атты әрі оқулық, әрі әдістемелік кітабында, тәрбие
сұлулықтан ләззат ала алмайтын мылқау жанды болса, бала айыпты
Тәрбиеші, - деп М.Жүмабаев, әрине, ананы айтып отырғаны түсінікті.
Педагог бала тәрбиесіндегі, соның ішінде әрине, қыз баланы тәрбиелеуде
Қазақ қыздары мен қазақ әйелдерінің сыртқы да, шла де
Иә, қыз сұлулығы, мінезі, іс-қылығы жайлы да орынды айтқан.
Бұл сұлулық тәрбиелілік тек, қазақ қызына ғана тән, керісінше,
«Домбыра», «Зарлы сұлу», «Жәмилә», «Шын сорлы», «Жас келін»,
«Аддаған сұлу», т.б. өлендерінде әйел теңсіздігін, оның өте ауыр
хәлін, еріксіздігін, көргені қорлық, көркі жоқ,- деген ойда болса
«Әйел» деген өлеңінде, әйелді тәңір әдейі жаратып, бүкіл ерлерді
туралық, шындық жолына бастасын, әйел азатыққа, мәдениеттілікке,
теңдікке жетсін деген ой айтады. :
Әйелді күң орнына үстап, мал орнына сататын, еріккенде ойнап,
ойнасаң, жүрмесін көп боп бұл күнің, - деген өкпе
Әйеддер мәселесі жөнінде Ж.Аймауытов (80 жылдан кейін архивтен табылған)
«Әйел теңдігі» журналында (1827-1928 жылдар) жарияланған «Ақбілек» романы, «Күнекейдің
Сонымен қатар, адамның кісілігін қалыптастыратын тәрбие, ал кісіні қалай
Осындайда бір ғұламаның сөзі еске түседі: Хәкім Лүқпаннан –
Әрине, осы кезеңдегі қыз тағдырын ойланбаған, өз еңбегіне арқау
Ұлттық әдебиеттің шығу тарихын тереңнен қарастырып, ауыз әдебиеті ұлгілерін
Келесі бөлімде батырлар жырының мазмүны, шығу тарихы айтылып, қазақ
Әйел, үрпақ мәселесіне көңіл бөлген М.Әуезов өзінің тырнақалды туындысын
Шетел ғалымдарын да қызықтырған қазақ қыздарының асыл қасиеттері, адамгершілік
Ресейлік галымдар А.И.Левшин, Н.Л.Зеланд, В.В.Радлов, Н.Северцев, Г.Н.Потанин қазақ қыздарының,
Қазақтар жөнінде ресейде алғаш монографиялық еңбек жазған А.И.Левшин қазақ
Сонымен қатар, Н.Л.Зеланд өзінің «Қазақтар» атты этнографиялық очеркінде баланы
Қазақ әйелінің тәрбиесінің жоғарылығын, адамгершілігін, отбасының үйытқысы, еңбек сүйгіштігін
Ал, академик В.В.Радлов қазақтың қыз үзату, қалың беру, келін
Педагогикалық әдебиеггерде бүгінгі тандағы қыз тәрбиесінің мәні туралы ортак
Қазан төңкерісінен кейінгі жылдары тәрбие және білім беру мәселелеріне
Н.К.Крупская мен А.В.Луначарский өз еңбектерінде тәрбие басы - еңбекке
Атақты педагог А,С.Макаренконың педагогикалық теориясы -жаңа адамгершілік қатынастар, адамға
50-60 жылдары Кеңес Одағындағы әйел мәселесі, оның әлеуметтік жағдайы,
70 жылдардан бастап отбасы, қыз тәрбиесі үрпақ бастауы екендігіне
«Дәуір қандай болса да, әйел жанына, әйелдік қасиетке тән
Бүдан туындайтын пікір - қыз баланы тәрбиелеудегі ең басты
Қазақ халқы ғасырлар бойы дамып келе жатқан өз тарихында
қызға тәрбие беруде болашаққа ұлгі боларлықтай тәжірибе
жинақтады. Осы халықтық педагогика идеяларын жүйелеп, белгілі
бір електен өткізіп, сүрыптай отырып, оны оқу-тәрбие процесіне
енгізудің сара жолдарын бүгінгі галымдарымыз өз еңбектерінде
(Қ.Жарықбаев, С.Қалиев, С.Ұзақбаева, Ж.Наурызбай,
К.Қожахметова, Ә.Табылдиев, Қ.Бөлеев, АСейдімбек) назар аударып, қазіргі жагдайдағы тагылымдық
Олай болса, қазақ этнопедагогикасы материалдарын жоғары мектептің оқу-тәрбие процесінде
Халықтың көне дәуірден сақталып келе жатқан қыздар тәрбиесінде үсынатын
Қазақ қыздары өзінің ежелден қалыптасқан биязы мінезі, әдептілігі мен
Педагогика гылымы саласында бұл проблема 60-шы жылдардан бастап зерттеле
Қазақ қыздарының білім және тәрбие алу жагдайларын, олардың кеңес
Ал, қазақ қыздарын халықтық педагогика негізінде адамгершілікке тәрбиелеу мәселесін
Осы түргыда А.Құралұлы «Қазақ дәстүрлі мәдениетінің анықтамалығы» еңбегінде қыз
Қыз баланың белін 7-жасқа келгенде белбеумен буып қою.
12-ге келген соң қызының төсегіне дәл жауырынның астынан
келетіндей етіп қос арқан керу.
Қызды оң жаққа шығару.
4. Қыз баланы үзатылуына 6-ай
жеңгесімен бөлек шыгару.
Әрине, бұл дәстүрлердің көбісі біздерге толыгымен жеткен жоқ. Қыз
Қазіргі қогамның жаңару талабына сай К.Қожахметова қазақ халқының қыз
Қыздың тектілігін әр түрлі жолдармен тексеру.
Қалыңдықтың ақылдылығына аса назар аударған.
Бойжеткеннің тал бойынан табылуға тиісті тағы бір қасиет-
сымбаты мен көркі.
Болашақ ошақ иесіне қояр талаптың ең мәндісі — іскерлік,-
деп іріктей келе, қазақ халқының қызы бойжеткен соң, оны
қүтты орнына қондыру әрбір
дәстүрі еріне серік болар ақылды, өдепті, еңбекқор, адал жар
тандау — болашақ отбасы бақытының негізі болған. Қыз бала
өскен ортасына, ата-анасына жаман сөз келтірмеуге тырысқан.
Әрине, қыз сұлулығын, тек көркі арқылы ғана емес, рухани
сұлулығына да баса көңіл бөлінген. Мүның бәрі қыз
өзінің туылған шаңырағында, оң жақ босағада алып шығатын
тәрбиесі екендігіне көз жеткізуге болады [26,99 б.].
Қыз тәрбиесінің қазіргі кезендегі ғылыми педагогикалық мәні, оған жаңаша
Қыздар тәрбиесінің мәселелері бойынша жүргізілген талдау нәтижесінде біз қыздар
Қазақ халқының және ғұламалардың еңбектеріндегі қыз тәрбиесі жөніндегі мол
Жогарыда көрсетілген негізгі педагогикалық үғымдар қазақ мектебіндегі қыздар тәрбиесін
1.2 Болашақ мұғалімдердің қыз баласын тәрбиелеуде даярлау мәселесі
Қоғам дамуының қай кезеңінде де, - мүғалім даярлыгы өзінің
Болашақ мүғалімдерді оқушыларға ұлттық тәрбие беруге даярлауды
С.Үзақбаева, К,Қожахметова, ЖАсанов, Қ.Бөлеев, Р.Қ.Дүйсембінова, Г.Убайдуллаев, А,С.Магауова,
Қыз-әйел тақырыбы басқа да ғылым салаларында көрініс тауып келді.
Әйел тақырыбы филология гылымындағы зерттеулерде
(АӘ.Кенжебаева,Ж.Қалыбай,Қ.Жарылқап, З.Сагыбай, Қ.Ә.Жанатаев) көрініс тапты [45,46,47,48].
Ал, қазақ қыздарының тарихи тагдырын, олардың білім алу жолдарын
«Қазакстандағы әйелдерге білім берудің дамуы» жолдарын әрі қарай қарастырған
Ал, Ш.Жалғасованың зерттеуінде қазақ мектептеріндегі қыздарды оқытумен тәрбиелеудегі педагогикалық
Қыз тәрбиесіндегі адамгершілік-жыныстық тәрбие мәселелеріне (И.Қарақұлов, З.Ө.Жантекеева, Г.Ю.Абаева, Ф.Абдуллаева,
З.Ө.Жантекеева жыныстық тәрбиені ұл мен қыз арасындағы гигиеналық, физиологи5Ілық
Қыз ары, қыз намысы жайлы эр халықтың, эр дәуірде
қыз бала (төменгі мектеп жасында 7-10 жас)
жасөспірім (орталау мектеп жасында 11-14 жас, қауіпті толқымалы
жас)
бойжеткен (орта мектеп жасында 15-18 жас)
Осы кезеқдерде педагогтар, ата-аналар ескеретін жағдайлар, қыз тәрбиесін дүрыс
Қазақ қыздарына тәлім-тәрбиелік ақылын, бай төжірибесін бөлісіп келе жатқан
А.Қ.Қисымова қазақтың халық педагогикасы арқылы IX—сынып оқушыларына адамгершілік-жыныстық тәрбие
Ал, С.Ғаббасовтың «Халық педагогикасының теориялық және методологиялық негіздері» еңбегінде,
Жыныстық тәрбие, жыныстық қатынас мәселелерін шетел ғалымдарының еңбегіндегі ерекшелігін
Поляк ғалымы Хушч Мирослав еңбегінде жасы кіші мектеп балаларына
Осы сияқты, А.Е.Дайрабаева да, педагогтар мен жасөспірімдердің дамып келе
Отбасындағы тәрбие эр кезде де өзінің өзектілігін жогалтқан емес.
Олай болса, осы проблеманы көтерген шетел педагогтарының, психологтардың (А.
Ал керісінше, отбасында ата-аналар арасындагы қарым-қатынастың дөрекі, әдепсіз болуы,
Отбасында балаларды адамгершілікке, әдептілікке және еңбекке тәрбиелеуде ата-ана өздерінің
Орынсыз үнемі қамқорлық жасау, оқу оқысын деп үй шаруасына
керісінше, «қатты болу» — талап коя білу, сол талапты
Отбасындағы қатынастар мәдениетінің негізіне оның мүшелерінің арасындағы бір-бірін үғынысу,
Бұл процестер отбасы мүшелерінің қарым-қатынасында айқын көрінеді. Сондықтан отбасындагы
Біріншісі, «өктемдік жасау арқылы тәрбиелеу». Мүндай тактикада баланың жігерін
Екінші тактика — ата-ана тарапынан балаға деген қамқорлық өте-мөте
Үшінші тактика - конфронтация, яғни жанжал, үрыс-керіс жолымен тәрбиелеу
Төртінші — бұл ата-ананың бала өміріне араласпау негізінде жүргізілетін
Отбасындағы қарым-қатынастардың дүрыс, ынтымақта болуы үшін, оның мүшелері әрқайсысы
Сондықтан отбасы мүшелерінің бәріне ортақ заңы, тәртібі, режимі, басшысы
Осы түрғыда американ психологы Марғарет Мидтің пайымдауынша, шартты түрде
Бүгінгі күнгі отбасылардың түрі жайлы орыс психологы В.Дружинин отбасы
Әрине, жүмыстан шаршап қайтқан әрбір адам үйінен бір жылылықты,
Осы жайлы Н.С.Верещагина оқу-тәрбие процесі арқылы жоғары сыныптарда отбасылық
Сонымен қатар, автор осы еңбегінде жас жүбайлардың эмоциональды сезімді
Сол сияқты отбасылық мәдениеттің қарым-қатынасын қарастырған Б.Ж.Құлжанов, өз еңбегінде,
Әйел бойына берілген осындай қүдіретті күшті — ана болуды
Ал, М.М.Прокопьеваның жүмысында отбасының тәрбие берілетін ортада өзін-өзі ұйымдастыруы
Біздің пайымдауымызша, отбасында қыздарды тәрбиелеуде ананың, мектепте мүғалімнің рөлі
Жұмыс тақырыбына байланысты соңғы кездері мүғалімнің кәсіби даярлығы мәселесі
Мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыру қазақ халық педагогикасының материалдарын пайдалануға
Мотивациялық - мақсаткерлік компонент -қыздар тәрбиесін ұйымдастыру қызығушылығының болуы;
-педагог қызметіне түрақты мотивация қалыптасуы;
-жеке кәсіби даярлық сапасының болуы арқылы нақтыланады.
2. Мазмұндық компонент
-педагогикалық процестің мәні, зандылықтары, оны басқару тураль
жүйелі білімі; -қыз тәрбиесінде колданылатын халықтық
;
3.Операциялық компонент
-қыз тәрбиесін ұйымдастыру
пайдалануы;
-педагогикалық процесте қыз
үжымымен қарым-қатынаста әдістемелік білімін игере білуі арқылы
нақтыланады.
4. Нәтижелік-бағалау компоненті болашақ мүгалімдердің мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруда
қазақ халық педагогикасын қыздар тәрбиесіне байланыстыларын сараптау іскерлігі;
қыздар тәрбиесінде эр түрлі ситуацияларды шешу іскерлігі;
- қыздар тәрбиелілігін диагностикалау іскерлігімен нақтыланады.
Осы аталган қажеттіліктерге қол жеткізу мақсатында жүргізілген
зерттеулеріміз негізінде, ягни жалпы теориялық мәселелерден туындайтын талаптарға сәйкес,
Жоғары деңгей: қыз тәрбиесін ұйымдастыруда халықтық педагогика материалдарын жетік
Жеткілікті деңгей: қыз тәрбиесін ұйымдастыруда халықтық педагогика материалдарын меңгерген;
Орта деңгей: қыз тәрбиесін ұйымдастыруда халықтық педагогика материалдары жайлы
Темен деңгей: қыз тәрбиесін ұйымдастыруда халықтық педагогика материалдары жайлы
Демек, мектепте қыз тәрбиесін уйымдастыруга болашақ мугалім
әзірлігінің жүйесі; оның осындай жумысты атк,аруга қажетті түрақты
қызыеушылыгы, ішкі талпынысы және сәйкес кәсіби білімі мен
педагогикалық іскерліктерініц бірлігінен қуралады. Ғылыми —
зерттеулерге жасалган мазмүнды талдау қыз тәрбиесінде қазақ халық
педагогикасы материалдарын пайдалану жогары оқу орындарының
студенттерін даярлауда қажет деп тұжырым жасау керек екендігіне
көзімізді жеткізді. Мектепте қыздарға тәрбие беру ісін болашақ мүгалімдердің
Сонымен қатар, мүндай әдістемелік қүралдардың қажеттілігі барлық
салада да байқалуда. Атап айтсақ, балабақшадан бастап, жоғары оқу
орындарына дейін бұл қажеттілік күн өткен сайын артып отыр.
Мектептердегі қыз тәрбиесін ұйымдастыру проблемасының шешімі
студенттердің жоғары мектеп қабырғасында осы сала бойынша
теориялық білім алуына жете көңіл бөлінуі кезек күттірмейтін мәселе.
Болашақ мүғалімдерді мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруда
халықтық педагогика материалдарын арнаулы курс және кәсіби
пәндер арқылы терең меңгерген жағдайда қыздармен тәрбие
жүмысында халықтық педагогика материалдарының маңызы,
тәлімдік-тағылымдық мүмкіндіктері өте жоғары болмақ. ;
Яғни, жоғары оқу орындарында болашақ мүғалімдерді қыз тәрбиесін ұйымдастыруда
1.3 Болашақ мүғалімдерді оқушы қыздарға қазақтың халық педагогикасы арқылы
Педагогикалық іс-әрекетте болашақ мүғалім даярлығының маңызды кәсіби сапасы -
Қыз тәрбиесінде ұлттық тәрбиені қолдануға бола ма? Қыздарға жыныстық
Мектеп мүғалімдері қыз тәрбиесін ұйымдастыруды дүрыс түсінбейтіндіктері, және оған
1. Қыздардың бойында
проблемасының аса маңыздысының астын сызыңыз:
ата — анасымен дүрыс қарым-қатынасы;
отбасындағы тәрбие мөселесі;
қүрбыларымен жақсы қарым-қатынасы;
ұлкенді сыйлап, кішіге қүрмет көрсетуі (ьсішіпейіділік);
мінез-құлық мәдениеті;
қарама-қарсы жыныспен қарым- қатынасы;
жауап беруге қиналамын.
2. Қыздар жыныстық тәрбиені қанша жасынан бастап алуы керек?
қыз бала /7-10/
жасөспірім/11-15/
бойжеткен/16-20/
3. Жасөспірім қыздың жақсы киініп, сәнденуін тәрбиесіздік деп
ойлайсыз ба?
- ия; - жоқ;
4. Қыз тәрбиесінде қай қүндылықты ең басты деп есептейсіз?
жоғарғы адамгершілік;
жауапкершілік;
мінезділік;
сұлулық;
сәнқойлық;
патриоттық.
5. Сіздің ойыңызша, бүгінгі қыздармен қарым- қатынастың қай
стилін үстаған дүрыс?
авторитарлы;
демократиялық;
гуманистік;
немқүрайдылық;
білмеймін.
6. Педагогикалық процесте қыздарды
жоғары?
қыздар тәрбиесі жайлы әдебиеттер;
нақты әдістемелік үсыныстар;
мүғалімнің ұлгі-өнегесі;
ананың ұлгі- өнегесі.
7. Қыздар тәрбиесін ұйымдастыруды
кәсіби әзірлігіңізді қалай бағалайсыз?
- жоғары; - жеткілікті;
Сол сияқты мүғалім даярлығынъщ мазмүндық, операциялық, нәтижелік-бағалау компоненттерінің көрсеткіштерін
«Мектепте қыздарды тәрбиелеуді ұйымдастыруда мүғалім даярлығының жоғарғы деңгейде болуы
Ал, сауалнаманың басқа сүрақтарына берілген жауаптарды және
мүғалімнін жеке қүжаттарын - тәрбие жүмысының жоспарлары,
сынып журналы, өткізілген тәрбиелік шаралар бойынша
материалдарды, ата-аналар жиналысының хаттамаларын сүрыптаға-нымызда, мүғалім даярлығының мазмүндық, операциялық
Ал жоғары деңгей мүғалімдерінің пайымдауынша, педагогтің жеке улгі-өнегесіндегі, адами,
Зерттеу жүмысымыздың барысында мүғалімдердің жеткілікті деңғейін анықтауда айқындағанымыз: 21,9%
Сонымен қатар, педагогикалық процестегі қазақ халық педагогикасының маңызын атап,
Осы ретте, біздің мүгалімдерден алған жауабымыз қыздар төрбиесін ұйымдастыруға
Эксперимент барысында орта деңгей мүғалімдердің 57,3%-ы иелік еткенін анықтадық.
Бұл ретте ортагда деңгей мүғалімдері педагогикалық процестің компонентінің бірі
Ал, зерттелғен төменгі деңгей мүғалімдерінің 11,8% -да анықталғаны, қыз
Мектептегі тәрбиелік іс-шараларға, ата-аналарымен байланыс жасауға, қыздармен жеке сөйлесуге,
Осындай бірізді реттілікпен мектеп мүғалімдерінің кәсіби даярлығын анықтау барысында
Сонымен, экспериментке қатысқан мектеп мүғалімдерінің 9%-ы ғана мектепте қыз
Біздің айқындауымызша, мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастыруда түтас педагогикалық процестің
Мектеп мүғалімдерінің пікірінше, жоғары оқу орнында болашақ мүғалімдерді даярлау
Мүғалімдердің арнайы даярлығын анықтау кезінде жүргізілген зерттеулеріміз және жоғарыда
Тәжірибиелік-эксперименттік жүмыстың алдындағы анықтау кезеңімізде аталмыш даярлықтың студенттердеғі бастапқы
Себебі, болашақ педагог-мамандардың кәсіби әзірлігі жоғары оқу орнындағы педагогикалық
Зерттелетін әзірліктің мотивациялық-мақсаткерлік, мазмүндық, операциялық және нәтижелік-бағалау құрамдас бөліктерінің
І.Қыз тәрбиелілігі оның...
2.Қыздардың жыныстық мінез-құлқына тән белгіні ... дейміз.
3. «Акселерация» - ... дегенді біддіреді.
4.Жыныс тәрбиесін ... бастаған орынды.
Қыз балада имидждің қалыптасуына ... ықпал жасайды.
Егер мен ... болсам, онда.,.едім.
Мен ... үқсағым келеді.
Әдебі жоғары қыздың ... жоғары.
Махаббат жайлы түсінікті ... беру керек.
10. Жыныс тәрбиесін ... жүргізу керек.
И. Ұл мен қыз арасындағы достық ... жатады.
Отбасын қүруға даярлауды ... бастау керек.
Жыныс тәрбиесінде ең басты мәселе, ол мүғалімнің ...
Бұл әдіс студенттердің зерттелетін даярлығындағы мотивациялық мақсаткерлік құрам бөлігінің
Ал, ситуацияларды шешу барысында мотивация негізі пайда болады және
Осы ретте, шешім тандауды қажет ететін осындай ситуацияларды қыз
Студенттерге мысал ретінде төмендегідей ситуациялар үсынылды: 16 жасар Сабира
Міне, осындай ситуацияларды шешуде олардың кәсіби даярлығының, мектепте қыз
Қыз тәрбиесіндегі қазақ
арналары;
Қыз тәрбиесіндегі қазақ
факторлары;
Қыз тәрбиесіне байланысты
қүқық мәселері;
4. Қазақ қыздарын тәрбиелеу дәстүрлерінің ерекшеліктері;
5. Қыз тәрбиесінде
арқылы сыныптан тыс жүмыстарды ұйымдастыру;
6. Қыздар тәрбиесінде қазақ тәлім-тәрбиесін қолданып үйірме
жүргізу.
Болашақ мүғалімдердің қыз тәрбиесін ұйымдастыруда қазақтың ұлттық тәрбиені пайдалануга
2 кесте - Студенттердің этнопедагогикалық білімдері, іскерліктері, дағдыларының нәтижелері
Қатысқан студенттер саны Бағалар
өте жақсы жаксы қанағат-танарлық канағаттанарлық-
сыз
152 52 79 21 0
Кестеден болашақ мүғалімдердің шығармашылық жүмысты орындауға қызығушылықтары ерекше екенін
3 кесте - «Сарапшы бағалау» әдісі бойынша студенттер даярлығының
бағалау парағы
Компо
нент тері Р/с Даярлық көрсеткіші Айқын
Мотивация-лық-мақсат керлік 1. 2. 3. Қыздар тәрбиесін
4. 5. 6. Педагогикалық процестің мәні,
Операция-лық 7. 8. Қыз
Нәтижелік-бағалау 9.
10. 11. Қазақ халық
Студенттердің педагогикалық практикаға дейінгі, педагогикалық практика барысындағы және кейінгі
Дей түрғанмен, мектептегі
Зерттеу жүмысымыздағы даярлықтың орташа деңгейін бітіру курсы студенттерінің 43,84%-ы,
Қыздар тәрбиесін ұйымдастырудың маңызды компоненті - өзара қарым-қатынас, басқару
Осындай бірізді реттілікпен айқындалған төменгі деңгейдегі даярлықты бітіретін курс
4 кесте - Студенттердің даярлық жағдайын айқындау нәтижесі
Зерттелетін
топтар
(эксперимент топтары) Даярлық деңгейлері %
Темен Орташа Жеткілікті Жоғары
2 курс 3 курс 4 курс Мүғалімдер 62,3
57,3 5Д
13,71 21,9 7,17 9,0
Бақылау топтары Даярлық деңгейлері %
Төмен Орташа Жеткілікті Жоғары
2 курс 3 курс 4 курс 52,9 45,3
5 кестедегі нәтижелер диаграмма түрінде 1-суретте берілген. Анықтаушы
I тарау бойынша тұжырым
Көне ойшылдардың дәстүрлі накылдарына, ақын-жыраулар поэзиясындагы тәлімгерлік ой-пікірлеріне, ұлы
Сонымен, қыз тәрбиесінің теориялық-әдіснамалық
талдау барысында, қыз
Болашақ мүғалімдердің кәсіби даярлығы проблемасы бойынша
ғылыми-педагогикалық зерттеулердің талдауы және мектептегі қыздарды тәрбиелеу ісінің практикасы
Болашақ мүғалімдердің педагогикалық
Болашақ мүғалімдердің қыз тәрбиесін ұйымдастыруға ұсынылған теориялық, даярлық нобайының
2 БОЛАШАҚ МҰҒАЛІМДЕРДІ МЕКТЕП ЖАСЫНДАҒЫ ҚЫЗДАРДЫ ХАЛЫҚ ПЕДАГОГИКАСЫ АРҚЫЛЫ
2.1 Болашақ мұғалімдерді қыздарға тәрбие беруге даярлаудың педагогикалық
Жоғары оқу орнында болашақ мүғалімдерді педағогикалық қызметке даярлау күрделі
Бүгіпгі қоғамымыздағы өзғерістер жоғары оқу орнындағы білім мазмүнына жоғары
«Қазақстан тарихы» курсы болашақ мүғалімдердің даярлығында ұлкен орын алады.
Ал, "Жаңа заман тарихы " бойынша Қазақстанның ХҮШ-ХІХ ғасыр
"Философияны" оқуда болашақ маман иелерінін дүниетанымы кеңейіп, адамгершілік санасын,
Ал, осы тәртіпті қазақ қатаң сақтауды, тек оның руының
"Дене шынықтыру" курсының жоғары оқу орнында жүргізілуі өте қүнды.
"Саясаттану" курсындағы "Қоғамдық
қозгалысы" тақырыбында әйелдер қогамы, әйелдердің саясаттағы орны жайлы түсініктер
Әлеуметтану" пәнінің болашақ мүғалімді қыз тәрбиесін үйымдастыруға даярлаудагы мәні
"Қүқық негіздері" курсының бүгінгі жоғары оқу орнындағы болашақ мүғалімдерді
Жоғары оқу орнында гылыми — жаратылыс пәндер циклын қарастырамыз.
"Жас физиологиясы мен мектеп гигиенасы" курсының болашақ мүғалімдердің қыз
Ал, "Валеология негіздері" курсының да болашақ мүғалімнің қыз тәрбиесін
"Жыныстық тәрбие" тақырыптарында ана мен қыз арасындағы еркін пікірлесу
Зерттеу проблемамыздың бағытына сай, қазіргі танда жоғары оқу орындарында
"Дене шынықтыру" курсының жоғары оқу орнында жүргізілуі өте қүнды.
"Саясаттану" курсындағы "Қоғамдық
қозгалысы" тақырыбында әйелдер қогамы, әйелдердің саясаттағы орны жайлы түсініктер
"Әлеуметтану" пәнінің болашақ мүғалімді қыз тәрбиесін үйымдастыруға даярлаудагы мәні
«Жаңа заман тарихы» бойынша Қазақстанның ХҮШ-ХІХ ғасыр жартысындағы мәдениеті
«Қоғамдық ұйымдар
«Әлеуметтану» пәнінің болашақ мүғалімді қыз тәрбиесін ұйымдастыруға даярлаудагы мәні
«Қүқық негіздері» курсының бүгінгі жоғары оқу орнындағы болашақ мүғалімдерді
Психология гылымының жеке салаларының бірі - жас және
Жоғары оқу орнында «Мектеп педагогикасы», «Педагогика тарихы» пәндерін болашақ
Ал, келесі оқытылатын курс - «Адамзат тарихында мектептің
және педағоғикалық ойдың дамуы». Пәннің мақсаты педағоғикалық
ойды кезеңдерғе бөліп, оның дамуын карастырған.
«Этнопедагогика» және Этнопсихология курсы болашақ мүғалімдерді мектепте қыз тәрбиесін
Ш. Уәлихановтың, Ы. Алтынсариннің еңбектерінде халық педагогикасының алатын орны
Болашақ мүғалімдерді (030540 - «Тарих, қүқық және экономика негіздері»
Қан араластыруға жеті атаға дейін қыз алып, қыз беруғе
Ата-анасына тіл тигізген ... қыз баланың қол-аяғын байлап жазалау
да анасының биліғіне берген.
Осы сияқты шариғаттың әдет-ғүрып қүқығына әсері де қыз, әйел
кімде-кім үш қыз өсіріп, бағып-қағып, дұрыс тәрбие беріп қүтты
орнына қондырса, оған Алладан тиер сый-жаннат болмақ;
әуелі анаңа, тағы да анаңа, сосын тағы да анаңа,
жақсылық жаса;
адамдар арасында әйел кісіге қүқы көбі оның ері. Ер
жүртындағы ең қүқы көбі- оның анасы.
Тәңірі әйелдермен сыпайы сөйлесуді бүйырады, себебі әйел-анаңыз, қызыңыз, әжеңіз;
қашан да ер кісі әйеліне, әйел еріне қараса, Тәңірі
саусақтары арасынан күнәлары төгіледі;
- әйел ададцығы, пәктігі,
қасиетінді біл, ей, береке тапқыр;
- әйелге өз туған апа-қарындасындай сыйластықпен қарау керек. Екі
істі, яғни жетімдер мен өйелдердің ақын жеуді
етемін, т.е.с. арқылы қыз тәрбиесін ұйымдастыру мүмкіншіліктері
мол болады деп ойлаймыз.
Ал, Абай Қүнанбаев өз шығармаларында неке және әйел бостандығына
Абайдың әйел бостандығына алғашқылардың бірі болып ара түруы —
«Қазақ халқының ауыз әдебиеті» (030740 - «Қазақ тілі мен
«Қазақ әдебиетінің тарихы» курсының болашақ мүғалімге кыздар тәрбиесінің ұйымдастыруда
Ал, «ХІХ-ХХ ғ.ғ. казақ әдебиеті» тақырыбындағы Сұлтанмахмүт
Торайғыровты алсақ, ойшыл, демократ бағыттағы ақын өз
шығармаларына қыз-әйел тақырыбын арқау еткен [96, 14 б.]. :
Мысалы, «Қыз сүю» өлеңівде жігіттің жар тандау, үрпагын жалғастырушы
Сонымен қатар, Сұлтанмахмүт өз заманының жақсы, жаман қыздарына да
«Абайтану» курсының болашақ мүғалімдерге қыздар тәрбиесін ұйымдастырудағы орны ерекше.
Махаббат, ғашықтық сезімдермен өрілген тебіреністер («Қор болды жаным», «Сен
Абайтану ғылымын қалыптастырушы - ұлы суреткер М. Әуезов [15,
Абайтану гылымының қалыптасу, даму тарихының бастамалары А.Байтүрсынов, Ж.Аймауытов және
Абайдың «Қара сөздері» тақырыбындагы тәрбие мәселелері, оның ішінде қызды
Ең маңыздысы осыларды қыз тәрбиесін ұйымдастыру жүмысында қолдана білуі.
Болашақ мүғалімдерді мектепте қыз тәрбиесін қазақтың халық педагогикасы арқылы
5 кесте - Болашақ мұғалімдерді мектепте оқушы қыздарға
бағдарламасының мүмкіншіліктері
Пәннің аты Мазмүны
I. ӘГП
І.Қазақстан тарихы І.Ежелгі тас дәуіріндегі тәрбие отбасының пайда
2. Діни үгымдар, ырым-тыйымдар, үй-жиһаздары, әдет-ғүрыптар, т.б. 3. Әйел
2. Философия І.Адамның бойындағы биологиялық және әлеуметтік үштесім-ділігі.
З.Саясаттану 1. Әйедцер қоғамы, әйелдер белсенділігі, әйелдер клубы,
4.Әлеуметтану 1. Отбасы социологиясы. 2. Отбасы және неке.
З.Дене шынықтыру 1. Қыз — бойжеткен дене бітімінің
б.Қүқық негіздері 1. Отбасы және неке туралы кодекс.
ІІ.ҒЖП
І.Жас кезендері физиологиясы, валеология. І.Қыз баланың дене пропорциясының
III. ЖКП
І.Мектеп педагогикасы. 1. Отбасы төрбиесі және ата-ананың бала
2. Педагогика тарихы 1. Отбасының пайда болуы. 2.Ертедегі
5 кестенің жалғасы
3 . Этнопедагогика . І.Тас дәуіріндегі тәрбие. 2.Қазақ
IV. АП (ТКжЭН) І.Қазақстанның мемлекет және құқық тарихы
2.Қазақстан Республикасының жанүя қүқығы. 1. Неке және отбасы.
3. Экономикалық теория 1. Жүмыссыздық.
IV АЛ (ҚТжӘ)
І.Қазақ халқының ауыз әдебиеті Түрмыс — салт жырлары.
2. Қазақ әдебиетінің тарихы Ежелгі дәуірдің қазақ әдебиеті.
3. Абайтану Өлең өрнегі. Абай шығармаларының зерттелуі.
Болашақ мүғалімнің кәсіби даярлығын жетілдіруде арнайы семинарлардың, арнайы практикумдардың
2.2 Болашақ мүғалімдерді оқушы қыздарға қазақтың халық педагогикасы
Қыздарды тәрбиелеуде негізгі күш-жіғер халық тәлім-тәрбиесін бүгінгі күннің уақыт
Қыздар тәрбиесін ұйымдастыру нақты принциптер арқылы жүзеге асады. Қыздарды
Қыз тәрбиесін ұйымдастыру төмендегідей халықтық принциптерге бағынады:
1. Қыз тәрбиесі - ұлт тәрбиесі.
Қазақ халқы этникалык, рухани жағынан мыңдаған жылдық дәстүрі, мәдениеті,
«Адам - әдебімен көрікті» деген халық даналығы босқа айтылмаса
Халқымыздың арғы тарихына үңіліп, оның көркем әдебиеттегі өмір жолдары
Ата-ананың адамғершілік бейнесі - балаларды әдептілікке тәрбиелеу ісіндегі неғізгі
Әдептілік барлық адамға жарасатын қасиет. Бұл адамның бала жасынан
Әдеп, адамгершілік жөніндегі қағидалар қашанда халықтың өлең жырларынан, тапқыр,
Елжіреп қорғасындай кетті-ау ішім, - дейді Түрмагамбет Ізтілеуов. Халқымыз
Қыз болып қылтия бастағаннан «ақ отауға» енгенге дейін қызды
2. Қыз тәрбиесі- анадан.
Дүниеге қыз келді... Үйге бір нүр қүйылғандай, көңілдің нәзік
Әрине, ең бастысы, оның болашақ жар ана екенін есте
Қыз баланы тәрбиелеуде ана рөлі ерекше. «Ағаштан ағаш рең
Қыз тәрбиесі - киелі үғым. Олай дейтініміз, бүгінгі қыз
«Ананың алдында асқар тау да аласа. Ана өмірдің қайнар
3. Қызға қырық өнер де аз.
Ата-бабаларымыздың айтуларына қарағанда, қыз күйеуге шықпай түрып, өнер мен
Осылай берілген тәрбие, ұлгі-өнеге қыз бала мінезінің орнықты болуына
Қыз бала 14-15 жасқа толысымен-ақ бой түзей бастайды. Қыз
Егер Абай суреттегендей, өзін-өзі күткен, шашын қос бүрым етіп,
Біздің этикалық-эстетикалық мүратымыз қыздардың сырт көрінісінің әдемілігі мен рухани
Қыз үшін ең басты нәрсе - оның ақыл-парасаты, мінез-құлқы,
4. Қыз - болашақ ана ...
Бұл үғым - халық санасына тиянақты бекіген үғым. Сондықтан
Ұлы ағартушы педагог Ы.Алтынсариннің «Ананың сүюі» деген өлеңінде ананың
Бүгінгі үрпақ өз отбасындағы ананы сыйлау арқылы Отанын, елін,
Қай ұлттың, қай халықтың ой қазынасын ақтарсаң да ананы
Осы принциптерге сүйене отырып, тәжірибелік-эксперименттік жүмысының мазмүнын жасадық.
Жогары оқу орнында әлеуметтік-гуманитарлық, гылыми-жаратылыс және жалпы кәсіби пәндерді
Арнайы курстың мақсаты: болашақ мүгалімдерді мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруға
іскерлігімен қаруландыру. Бұл мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу
қыздар тәрбиесінің негізгі бағыттарынан және өзіндік ерекшеліктерінен мағлүмат беру;
болашақ мүгалімдердің казак халық педагогикасы материалдарының қыздар тәрбиесіндегі мүмкіндіктерін
педагогикалық процесті ұйымдастыру аркылы қыздарға тәрбие беру
мақсатында казақ халық педагогика материалдарын пайдалана білуге
дағдыландыру;
қыздар тәрбиесінде ұлттық педагогика материалдарын студенттердің
ғылыми-зерттеу жүмысында қолдануға баулу.
Бағдарламада арнайы курстың негізгі сабақ формаларын өткізудің тақырыптық жоспары
6 кесте - «Қыз тәрбиесінде халықтық тәлім-тәрбиенің мүмкіншіліктерін жолдарын
Тақырыптың аты және мазмүны Сағат саны
Дәріс Семинар Лаборато-
риялық сабактар
І.Кіріспе. Қыз тәрбиесі - ұлт тәрбиесі 2
2. Қазақ ақын - жыраулары қыз тәрбиесі жайлы /ХҮ-ХҮІІІ
3 . Қазақ ағартушыларының еңбектеріндегі кьіз
4.Отбасындағы қыз тәрбиесі. 2 2 2
5.Қазіргі мекгептегі қыз тәрбиесін
ұйымдастыру 2
4
мәселелері.
6. Қыз - болашақ ана. 2
2
Қорытынды 12 8 8
Барлығы 28 сағат
Арнайы курс бойынша жүргізілген жүмыстардың негізгі формалары
мен әдістері:
психологиялық-педагогикалық және
жүмыс, пікірталастар, педагогикалық ситуацияларды шешу.
1-тақырып. Кіріспе. «Қыз тәрбиесі - ұлт тәрбиесі».
Тақырып бойынша жоспар:
І.Мәдени-этностық тәрбие берудің мақсаты, міндеттері.
2. Ұлт мүраларын қыз тәрбиесінде пайдалану.
З.Қыз тәрбиесін ұйымдастырудың
және формалары.
Бұл тақырып бойынша эр халықтын қалыптасу тарихы, этностық өзара
Қазақ этнопедагогикасының өзіндік ерекшелігін ғылыми зерттеуде, диагностикалық философияның байланысы
.ХУ-ХУПІ ғасырлардағы ақын-жыраулар қыз тәрбиесі жайлы.
Тақырып бойынша жоспары:
1. ХУ-ХУІІІ ғасырлар аралығындағы қазақ қызы
қосқан ақын — жыраулар еңбегі.
2. Халықтық тәлім-тәрбие мектебінің
тәрбиесі жайлы.
3. Қазіргі қалыптасқан көзқарастармен байланысы және оны қыз
тәрбиесінде пайдаланудың маңызы.
Бұл тақырып қазақ жырауларының толғау тебіреністері, қанатты сөздері өзінің
әрине, қыздарымызға өнеге, өсиет, өзекті орын алған. Сонымен қатар
Халық педагогикасын оқу-тәрбие жүмыстарына енгізудің негізін қалаған Қ.Жарықбаев, С.Қалиев,
3-тақырып. Қазақ ағартушыларының еңбектеріндегі қыздар тәрбиесі.
Тақырып бойынша жоспар:
Абай, Шоқан, Ыбырай мүраларының қыздар тәрбиесіне ықпалы.
Бес арыс шығармаларындагы қыздар бейнесі.
М.Әуезов әйелдері.
Бұл тақырыпта қазақ этнопедагогикасының бастау бұлағы XIX ғасырдың екінші
Бес арыс шығармаларындағы әйел тендігі, махаббат, отбасы жайлы ойлары
4-тақырып. Отбасындағы қыз тәрбиесі.
Тақырып бойынша жоспар: 1 Ата-ана өнегесі.
2.Ана тәрбиесі.
З.Жеңге тәрбиесі
Ата-ана өнегесі отбасынан басталады. Отбасының ошағының үш таганы сияқты
5-тақырып. Қазіргі мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыру мәселелері.
Тақырып бойынша жоспар:
Бүгінгі қыздың ерекшелігі.
Қыз баланың эстетикалық талғамы.
Қыз бойында еңбексүйгіштікті қалыптастыру.
Бұл тақырыпта бүгінгі қыздарымыздың жеңіл музыка тындап, рухани жүтандыққа
Сұлулық туралы түсінік. Табиги сұлулық, қолмен жасалган сұлулық, әсемдік,
6-тақырып. Қыз - болашақ ана.
Тақырып бойынша жоспар:
Бүгінгі бойжеткен - ертеңгі ұлкен үйдің келіні.
Ене мен келін арасындагы қарым-қатынас.
Жыныстық тәрбие.
Келін болуға, ана болуға дайындықты оң жақтагы жарқын күндерден
Арнайы курстың бағдарламасы бойынша семинар, практикалық және лабораториялық сабақтардың
лекцияда меңгерген тақырыптарды теориялық түрғыда ой елегінен
өткізу;
болашақ мүғалімдердің шығармаіпылық белсенділігі мен орынды
шешім қабылдау бағыттылығын дамыту;
аудиториялық сабақтардың мазмүндық және әдіс-тәсілдік түрлерін
қамтамасыз ету;
қыз тәрбиесіндегі шығармашылықты, рөлдік ойындарды, өз бетінше
жүмыстарды ұйымдастыру
педагогикалық іскерлігін, қарым-қатынас мәдениетін ынталандыру;
қазақ халық педагогикасынан қыздар тәрбиесіне қатысты материалдарды сүрыптай алуға
Осы өтілген тақырыптарда оқу-тәрбие процесі халықтық педагогика түрғысынан қарастырылды.
Осы аталған маңызды түйін - бүрынгы тәрбие мен бүгінгі
Практикалық сабақтар жүйесінде эр түрлі жүмыс формаларын (пікірталас, дөңгелек
Тәжірибелік жүмыс барысында арнайы курстан өткен студенттер педагогикалық практиканың
Енді оқу пәндерініц ерекшеліктерін корсету мақсатында өткізілген сабақ түрлерінің
Пікір сайыс сабагы. (Қазақ әдебиеті, 10 класс) Сабақ тақырыбы:
Сабақтың түрі: пікір сайыс
Сабақтың мақсаты: Білімділік - романның мазмүнын оқыту, білдіру.
Негізгі кейіпкер - Ақбілекті таныта білу.
Дамытушылық - Ақбілектің тұлғалық қасиетін аша түсудің пішіні.
Тәрбиелілік - қазақ қыздарының бойындағы қажеттік, мінезділік,
білімділік, тәрбиелілік, қиыніпылықты жеңе білу сияқты қасиеттерді
өз бойында қалыптастыра білу.
Оқытудың әдіс-тәсілдері: тұжырым - түйін айту, пікір сайыс.
Сабақтың барысы: I. Кіріспе сөз:
Оқушыларга сабақтың жүргізілу
пікір - сайыс - емін-еркін пікірлесу;
пікір - сайыста барлық оқушы белсенді болуы керек;
пікір - сайыста әркім өз пікірін ашық айта алады,
жағдайда сынай алады;
ең бастысы — факті, қисын, дәлелдей білу;
бет ~ жүзінді қүбылту, мимика жасау ойыңа тиянақ болмайды.
II. Үйге берілген
пысықтау.
III. Жаңа сабақ.
Ж,Аймауытовтың «Ақбілек» романының
теңдігі. Романды эр оқушының толық меңгеруі үшін төмендегідей
эвристикалық тапсырма беріледі.
І.Ақбілек бейнесі роман басында қалай суреттеледі?
2.Ақбілектің көзінің тартуы нені аңғартады?
З.Мамырбайдың бәйбішесінің
жағдаймен байланысты?
Ақбілектің шүңқырда екенін кім білді?
Жолына шойын тағалағандай апасы
Іпыңғырған дауыска қарай үкідей үпіуының себебі неде?
«Қызыл бүркітше бүріп жатқан екі орысты анасы екпінімен келіп
итеріп тастап, балапанын басқан ана қүстай баласын бас саддьг
деген көріністің аяғы немен тынды?
Ақбілектің көрген зәбірін, арының аяқ асты болуын қай көріністер
арқылы байқаймыз?
Ақбілекке екі офицердің таласуы, қара мүрттың
дуэльде атып өлтіруінің себебі неде?
Мүқаш пен оның
сипаттаудағы автордың басты мақсаты қандай?
Диуана Ескендір Ақбілекке қандай көмек береді?
8„ ... бүрынғы кіршіксіз, әппақ
салып кеткен тәрізді. Осы арам денемен, арам аузымен әкемнің
иманды жүзіне қалай жақындаймын. Ойбай-ау! Менің күйеуім бе?
-деген жолдардан қазақ қыздарының ар-үжданы төңкеріске дейін
қандай дәрежеде болғанын аңғартып түр?
9Автор Ақбаланы қалай сипаттайды?
Ақбаланың төңкеріске көзқарасы қандай? Автордың ыңғайын
тануға бола ма?
Ақбілектің басына түскен
өзгерісі мен салқындығы арқылы автор нені аңғартпақ?
Автор Үрқия мен Ақбілектің жасырын сырын қандай мақсатта
пайдаланған?
Өгей шешенің тепьсісін қандай суреттер арқылы сипаттаған?
Автор арада бес жыл өткеннен кейінгі екі әйелдің әңгімесін
қандай мақсатта қолданып түр?
Ақбілектің Ақбаламен махаббаты, оның
себебі неде?
Ақбілектің Балташпен түрмыс қүру себебі неде?
Ақбілектің елге оралуы,
қандай дәрежеде өтеді?
Автор Ақбілек пен жеңгесінің ауыл қыздарын оқытуынан нені
аңғартпақ?
Осындай сүрақтарға жеке дара айтылған пікірлер негізінде, сынып оқушыларының
IV. Қорытынды
Ақбілек көзі тартуының алдағы күннің қандай боларын, бір жамандықтың
V. Үйге тапсырма.
Енді оқу пәндерініц ерекшеліктерін корсету мақсатында өткізілген сабақ түрлерінің
10-сыныптағы Сүлтанмахмүт Торайғыровтың
Сабақтың мақсаты: Білімділік - әйелдердің аянышты тағдырларын таныта білу.
Дамытушылық - сот процесінде әйелдер бейнесін дүрыс беріп, олардың
Тәрбиелік - әйелдер қүқы, әдет - гүрпымыздагы қалың мал,
І.Үйымдастыру кезеңі.
П.Кіріспе сөз.
Сабақтың мақсатын және жүргізілу тәртібін түсіндіру.
ПІ.Үйге берілген тапсырманы сүрау, пысықтау.
ІУ. Жаңа сабақ.
Сабақты бастаймыз. Қүқық
Сот төрағасы: Бүгінгі процеске қатысып отырған бәріңізге оқиға барысы
Бірінші айыптаушы: Айыпталушы Әжібай оқиғаның бас кейіпкері. Әйелдері: Жаңыл,
Бірінші айыптаушы: Мен сөзімді әрі қарай жалғайын. Мүнысымен қоймай
Екінші айыптаушы: Бүл тағылған айыптардың бәрі шындық. Бірақ осымен
Ол 15 жыл болыс болып, едці қанаған, балаларын да
Сот төрағасы: Бүл жөнінде роман бойынша бүлардың жүмысын тексеріп
Сарапшылар өз тарапынан Әжібайға қарсы фактілер мен дэлелдер келтіреді
Қорғаушы: Қазір айтылғандардың қай-қайсысына да таласу қиын. Бәрі де
Әлпеті алмас қылыш жайнап түрған,
Ашуы шаштан, қатты барып түрған.
Жасынан зейіні алғыр, тілге Іпешен,
Қазақша қара сөзге ағып түрған,-
деген өлең жолдарымен дәлелдеуге болады. Ол Жаңылға да, Жәмилаға
Әжібайға тағылған кінәлар орынды емес, өйткені Әжібайдың көп әйел
Екінші қорғаушы: Бүл замандағы қазақ қыздарының әке-шешеден асып кете
Сот төрағасы: Шешім шығару (бәрі орындарынан түрды). Бүғін сотта
IV. Қорытынды. Қүқық пәні мүғалімі баптарды талқылап, олармен
тереңірек таныстырды.
V. Үйге тапсырма:
шығармаларынан "Адасқан өмір" поэмасын оқып келу [210].
Ал қүқықтан- "Неке және отбасьг тақырыбын оқу.
Тәрбие жүмысын үйымдастыруда, яғни сынып жетекшілік міндетін атқаруда, студенттердің
Педагогикалық практика болашақ мүгалімдердің кәсіби қасиеттері мен педағоғикалық іскерлігін
Зерттеу барысында өткізілген сабақтар нәтижесінде әдебиет, қүқық пәндерінің мүмкіншіліктері
Зерттеу барысында ұйымдастырылған іс-шараларды өткізу барысында студенттер іздемпаздық байқатып,
шеберлікпен іске асырды. Өткізілген жұмыс формаларының тиімділігін байқау мақсатында
7 кесте - Қыз тәрбиесі бойынша студенттердін мектепте
тәрбие жүмысыньщ жоспары
Тәрбие
жүмысының формалары
Тақырыбы Мақсаты Мазмұны
1. Қыздар сайысы Әуезов
арулары Қазақ халқы үшін Абай киелі де қүнарлы
М.Әуезовтің -Абай жолъг Эпопеясындағы әйелдер бейнесі тақырыбындағы қыз бала
2. Аналар конферен-
циясы Қызыңыздың
тағдыры сізді ойланды-рады ма? Аналармен
сырласып, пікір алысып қыздарының тәрбиесіне қазақтың ұлттық
3. Ауызша журнал Қыз он бестен асқан
7 кестенің жалғасы
4. Мың бір
мақал сайысы Қыз тәрбиесі - ұлт тәрбиесі
5. Сынып сағаты Әйелдер-ге байла-нысты ырым-тыйымдар
6. Дәрігер
гинеко-логпен кездесу. Қыз
бойында-ғы өзгерістер Қыз бойында болатын өзгерісті дүрыс түсініп,
Жоғарыда мазмүндалған сабақ формалары, біріншіден, болашақ мамандардың сабақты ұйымдастыруға
Ұйымдастырылған жүмыс формаларының бірі - қыздар клубы. Ол
«Ақ босаға» деп аталады, «Ақ босаға» клубының мақсаты
Бағыты - «Қыз - ана келбеті». Қыздарды бүгінгі отбасындағы
8 кесте - «Ақ босаға « клубының жүмыс
Тақырыбы Өткізілу формасы
2.
3. 4. «Шашу»
« Беу қыздар-ай!» 2
Бойжеткен тәрбиесі:
Сұлулық-қызбен егіз.
«Бір көргеннен үнату»
Клубтың
Құрбымен сырласу. Мұгалім-дердің пікірін тыңдау.
Таным-ой кеші, дидарласу.
Қыздардың студент ұлдарымен
6. 7. 8.
9.
10. 11.
12. Махаббат ұялшақ болғанда ізгі.
Клуб поштасына
Ибалы келіндер.
Аналар ақылы.
Қалындық-күйеу. Ене-келін. Келін-қайынсіңлі. Келін-қайын.
Ас әзірлеу. Бала күту. Сыр-сандық.
Хаттарды талдап, жауап жазу. Сұхбаттасу-құрбылар сыры.
Көзқарас, рольдік
Жеңгелермен кездесу.
Студент келіндер сайысы.
Ақылдастар
Ой салыңыз!? (ойын-сауык отауы).
Конкурс,
(ситуациялар шешу).
Клуб жоспарын қүруда қыздарды қызықтыратын, толғандыратын тақырыптарды да қарастырамыз.
Қорыта айтқанда, осы айтылгандардың бәрі зерттеу барысында жүргізілген жүмыс
Педагогикалық процесс барысында қыздарды тәрбиелеу болашақ мүғалімнің даярлығын жетілдіру
2.3 Болашақ мүғалімдерді қыз баласына тәрбие беруге даярлаудағы
Біз болашақ мүгалімдерді мектепте оқушы қыздарга қазақ халық педагогикасы
Болашақ мүғалім мектептегі педагогикалық іс-тәжірибе кезінде пән мүғалімі және
Қазақтың халық педагогикасы арқылы оқушы қыздарды тәрбиелеуге болашақ мүғалімдердің
студенттердің даярлық деңгейі төменнен жогарыга көтерілетшдей жүйе қүру керек
Анықтау эксперимент! барысында біз алдымен мектеп мүғалімдерінің, студенттердің қыздар
Мүғалімдерде зерттелетін даярлық деңгейі жогарылау дәрежеде қалыптасқанын, ал студентгерде
Орташа деңгей мүгалімдердің 57,3%-да, 3-курс студенттерінде 41,5%-ды, 4-курс студенттерінде
Тәжірибелік жүмыстың бірінші кезеңінде болашақ мүгалімдердің мектептегі практика кезінде
Болашақ мүғалімдердің мектептегі педагогикалық практика кезінде алдына қойылатын басты
Студенттердің пән мүгалімі қызметін атқаруы олардың түтас педагогикалық процесте
Тәжірибелік-эксперименттік жүмыс барысында гуманитарлық-әлеуметтік, ғылыми-жаратылыс, жалпы кәсіптік пәндер, арнайы
Студенттердщ зерттелетін сапасының деңгейі педагогикалық іс-әрекет процесінде қыздар тәрбиесін
Зерттелетін студенттердщ даярлық деңгейін анықтауда зерттеу әдістерінің кешенді түрін
Қалыптастыру эксперименті барысында біздер қолданған зерттеу әдістерінің нәтижесінде эксперименттік
Зерттелетін даярлықтың бақылау экспериментінен кейін 4 курста өткізген эксперименттік
Орташа деңгейдегі даярлықты эксперимент тобында 22,7%, ал бақылау топтарында
Ал жоғары деңгейдегі зерттелетін даярлықты эксперименттік топ студенттерінің 15,7%
10 кесте - Педагогикалық процесте оқушы қыздарды қазақтың халық
өзгерісі
Эксперимент кезендері Зерттеу нәтижелерін есепке алу Студенттер
дің
зерттелетін топтары Даярлық деңгейлері %
Томен Орташа Жеткілікті Жоғары
I— кезең
(анықтау эксперимент!) ғылыми-жараты-лыс, әлеуметтік-гуманитарлық, жалпы
2 курс эксперимент топтары 44,7 52,1
II -кезең (қалыптасты рушы эксперимент) алғашқы педагогикалық практикадан
3 курс эксперимент топтары 22,3 59,4
ПІ-кезең (бақылау эксперимент!) арнайы
ның ұйымдас-тырылуы, мемле-кеттік
Педагогикалық практикада студенттерді кыз тәрбиесіне байланысты ұйымдастырылған іс-шараларын, педагогикалык
10-шы кестедегі берілген нәтижелер диаграммада бақылау және эксперименттік топтарындағы
Осы орайда мектеп мүғалімдері мен эксперименттік топ және бақылау
Мектеп мүғалімдерінің ішінде шеберлік, ізденушілік танытатындар, яғни жоғары деңгей
Тәжірибелік-эксперименттік жүмыс барысында алынған нәтижелер мен жасалған теориялық және
Сонымен, біз үсынған арнайы даярлық гуманитарлық-әлеуметтік
пәндер, ғылыми-жаратылыс, жалпы кәсіптік, арнайы пәндер
циклдерінің мүмкіндіктері анықталмай, студенттердің ғылыми-
зерттеу жүмыстары орындалмаса, педагогикалық пракгикада іс-
шаралар, пән сабақтарының мүмкіндіктері қарастырылмаса, «Қыз
тәрбиесшде халықтық тәлім-тәрбиенің өнегелі жолдарын пайдалану»
арнайы курсы оқылмаса, «Ақ босаға» қыздар клубы
ұйымдастырылмаса, 3-4 курстың бақылау топтарындағы студенттерінің даярлық деңғейлерін анықтауы
Ал, гуманитарлық-әлеуметтік, ғылыми-жаратылыс, жалпы кәсіптік, арнайы пәндердің мүмкіндіктерін ескеру,
Осы топтағы студенттердің мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыру барысында, олардың
Осы ретте эксперимент тобындағы студенттер мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастырудың
Эксперименттік топтағы студенттердің пікірін жинақтап келіп: қыздар тәрбиесін ұйымдастыруда
Осылайша, тәжірибелік жүмыстың соңында окушы-қыздардың студенттер ұйымдастырған іс-шараларға қатысуға
деп айту ертерек. Өйткені, педагогикалық практика уақытының шектеулігі, студенттер
Қорыта айтқанда, өткізілген тәжірибелік эксперимент жүмыстары болашақ мүғалімнің мектепте
- болашақ мүғалімдердің
кешенін негіздеу. Болашақ мүғалімдердің
таддау, жоғары оқу орнындағы оқу-тәрбие процесінің мүмкіндіктерін
ескеру (әлеуметтік-гуманитарлық,
кәсіптік, арнайы пәндердің, педагогикалық
курстың, аудиториядан тыс жүмысының
өтуін камтамасыз ету қажет;
болашақ мүғалімдердің арнайы даярлығын қалыптастыруға байланысты ұйымдастырылған іс-әрекеттердің формалық,
мүғалімдер білімін жетілдіретін мекемелерде
қыздар тәрбиесін ұйымдастыру жайындағы зерттеу жетістіктерін оқу-
тәрбие процесіне ендіру жөнінде даярлық курстарын ұйымдастыру;
болашақ мүғалімдердің мектепте қыз тәрбиесінде ұлттық тәлім-
тәрбие теориялары туралы білім, іскерлік, дағдыларының мектептегі
педагогикалық практикада жоғары көрініс беруіне жағдай жасау;
2-ші тарау бойынша тұжырым
1 Жүргізілген тәжірибелік-эксперименттік жүмыстардың нәтижелері мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруға
Қазақстан Республикасының мемлекеттік
білім беру стандарты
бойынша жасалған талдаулар
болашақ мүғалімдерге мектепте оқушы қыздарға
педагоғикасы арқылы тәрбие беруде даярлық деңгейінің көтерілуіне
көмектеседі.
Ұсынған әдістеме болашақ мүғалімдердің мектепте оқушы
қыздарға қазақтың халық
пайдалану барысында кәсіби даярлығын
тигізеді.
Қорытынды
Бүгінгі күн еліміздің рухани байлығын жетілдіруге қыз тәрбиесін жаңа
Зерттеу жұмысының психологиялық-педагогикалық талдауы барысында қыздар тәрбиесі, олардың бойында
Қоғамның демократиялық өркениеттілік дамуына сай Қазақстан Республикасында жарияланған қыз
Қорыта келгенде, зерттеу нәтижесі мынадай қорытындылар мен ұсыныстар
Сан ғасырлар бойы
тәжірибесі, қазақтың
педағогтарының қыздарға ұлттық тәрбие беру және оған болашақ
мұғалімдерді даярлау туралы ой-пікірлерін
Қыздар мәселесі бүгінгі
тарих, психология, әлеуметтану, саясаттану, филология, заң, т.б./
әр түрлі қырынан зерттелуде. Біздің зерттеуімізде қыз баласын
тәрбиелеудің әлеуметтік және
мәні ашылып,
мүғалімдердің қыз
ұғымдарына берілген анықтамалар
Болашақ мұғалімдердің оқушы қыздарға тәрбие беруге даярлығы
олардың жалпы кәсіби-педагогикалық даярлығының
компоненті ретінде қаралды
ұсынылды. Болашақ мүғалімдерді
ұйымдастыруға даярлық деңгейі
мазмұндық, операциялық, нәтижелік-бағалау компоненттерінің
бірлігінде байқалады және нақты көрсеткіштер,
сипатталады.
Болашақ мүғалімдерді оқушы қыздарды
бойынша жүргізілген тәжірибелік-педагогикалық жұмыстардың
нәтижелері ұсынылған ғылыми болжамның дәйектілігін көрсетті.
6. Болашақ мұғалімдерді мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастыруга даярлауды жетілдіру
Сонымен, келешекте басқа халықтардың психологиясы мен педағогикасын салыстырмалы түрде
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Назарбаев Н. «Қазақстан-2030» Қазақстан Халқына Жолдауы. —
Алматы: Білім, 1998.
Коменский Я. А. Великая дидактика. Избр.
Учпедгиз, 1955, С. 164 - 246.
Дистервег Ф. А. Руководство к образованию немецких учителей.
Избр. пед. соч. - М.: Учпедгиз, 1959, С. 22
Песталоцци И. Г. Избранные педагогические сочинения, Т.
-М.: АПН РСФСР, 1963, С. 193 - 270.
Ушинский К. Д.
/Составитель С. Ф. Егоров/ - М.: Педагогика, 1988.
Алтынсариннің тандамалы
/Ы.Алтынсарин атындағы пед. гыл. зерт. институты; Қүрастырған С.
Қалиев және т. б./ - Алматы: Рауан, 1991, 91
Дулатов М. Шыгармалары. -Алматы:
Әбсеметов М./ 1991, 77 - 116 б.
Кұнанбаев А. Шығармалар. - А., 1992. - 355 б.
Жұмабаев М. Шығармалары. /Құрастырған Абдуллин X. және
т.б./ -Алматы: Жазушы, 1989. -448 б.
Жүмабаев М. Шығармалары, 3 томдық, т. 1. — Алматы:
1995. -256 б.
11. Д.Сейсенұлы. Әйелдер мәселесі жөнінде. Аймауытов Ж. Егемен Қазақстан.
Аймауытов Ж. Шығармалары.
Керейқұлов Қ./. -Алматы: Жазушы, 1989. -560 б.
Байтұрсынов А. Ақ жол. /Қүрастырған Нүрғалиев Р./ - Алматы:
Жалын, 1991. – 464 6.
Досмхамедов X. Қазақ халық әдебиеті.-Алматы, 1993.
Әуезов М. Шығармалары. 20 томдық. Т.15. -А., 1961, 104-117
Жарикбаев К.Б. Развитие педагогической мысли
Жарықбаев Қ.Б., Қалиев С. Қазақ тәлім-тәрбиесі.
Санат, 1995. -347 б.
Қалиев С. Қазақ этнопедагогикасының теориялық негіздері мен
тарихы. —Алматы: Рауан, 1998. -127 б.
Қалиев С. Халық педагогикасының ауыз әдебиетіндегі көрінісі.
-Алматы: Мектеп, 1987. -80 б.
Қалиев С.
поэзиясындағы педагогикалық ой-пікірлер. -Алматы: Рауан,1990. 886.
Ұзақбаева С.А.,
студенттеріне этнопедагогикалық білім
Алматы: Өнер, 1998. -48 б.
Ұзакбаева С.А., Кожахметова К.Ж. Использование материалов
казахской этнопедагогики при изучении педагогических дисциплин.
- А ., 1997. -56 с.
Ұзақбаева С.А.
эстетикалық тәрбие. -А., 1993. 33-36 б.
Петровский А.В. Педагогикалық
психологиясы.- А., 1987.-250с.
Ұзақбаева С. Тамыры терең тәрбие. -Алматы: Білім, 1995.-2316.
Қожахметова К. Мектептің ұлттық тәрбие жүйесі: теория және
практика. - Алматы: РБК, 1997. -141 б.
Наурызбаев Ж. Научно-педагогические основы этнокультурного
образования школьников. Автореф. дисс. докт. пед. Наук.- А., 1997.
Балтабаев М.Х. Основы музыкально-эстетического воспитания
учащейся молодежи
художественной культуры. —А, 1994.
Асанов Ж.
даярлығының теориясы мен практикасы. -Алматы:Ғылым,1999.-175 б.
Бөлеев Қ. Болашақ мүғалімдерді ұлттық тәрбиеге дайындау. —
Алматы: Нүрлы әлем, 1998. - 194 б.
Бөлеев Қ. Болашақ мүгалімдерді оқушыға ұлттық тәрбие беруге
дайындаудың теориясы мен практикасы. -Алматы: Ғылым, 2001. 152 б.
Табылдиев Ә. Қазақ этнопедагогикасы. -Алматы: Санат, 2001,
290-304 б.
Халитова І.Р. Абай Қүнанбаев мүрасын оқу-тәрбие процесіне
енгізу тарихы (1960-1995 ж.ж.). Пед.гыл.докт.дисс.автореф. —Алматы,
1998. - 48 б.
Дүйсембінова Р.К. Қазақ этнопедагогикасын
тәрбие процесіне ендірудің ғылыми-педагогикалық негіздері.
ғыл. докт. дисс. автореф. -А., 2001. -46 б.
Әлсатов Т.М. Қазақ
ойлардың дамуы (ХҮ-ХҮІП
Алматы, 2000, -46 б.
Ғаббасов С.
методологиялық негіздері. Пед.ғыл.докт.дисс.автореф. -А., 2002.-46 б.
Ғаббасов С. Ізгілік әліппесі.
1991.-186 б.
Төлеубекова Р.К. Жоғары сынып оқушыларын жаңа әлеуметтік
мәдени жағдайда
педагогикалық негіздері. Пед.ғыл.докт.дисс.автореф. —А., 2001.-45 б.
Абусаидова Д. А. Возрастание социальной активности женщин
села современного общества. Дисс. канд. соц. наук. —А., 1987.
Шеденова Н. Женский труд в условиях рыночных
социологический аспект. Дисс. канд. соц. наук. —А., 1998.
Трошева Н. А. Женщины как субъект политических движений и
партий: социологический анализ. Дисс канд.соц.наук.-Тюмень,1997.
Аржиловская Е. И.
субъектное взаимодействие. Дисс. канд. соц. наук. -Тюмень, 1997.
Швецова Л. И. Интеграция женщин в политику. Дисс. канд.
пол. наук. -М., 1997.
Курманбекова Ш. Е.
Республике Казахстан. Дисс. канд. юр. наук. —А., 2000. -156
Кенжебаева А. Ә.
ерекшелігі. Фил. ғыл. канд. дисс.-А., 2000. -143 б.
Қалыбай Ж. Қазақ баспасөзіндегі махаббат, неке және отбасы
мәселелері. Фил. ғыл. канд. дисс.-А., 1999. -151 б.
Сағыбай 3. Қазақ әйелдерінің публицистикалық мұрасы. Фил.
гыл. канд. дисс. -А., 1999. -140 б.
Жанатаев Қ. Ә. Адамның жас ерекшелігіне, жынысына қатысты
атаулар. Фил. гыл. канд. дисс. - А., 1998. -120
Алтынбекова Г. А. Қазақстан қогамын демократияландырудагы
әйелдердің саяси қатысуы. Саяси. гыл. канд. дисс. - А.,
Цыганкова Л. И.
женщины в условиях социализма. Дисс. канд. филос. наук, -
-130с.
Семке Н. Н. Активная жизненная позиция советской женщины
и ее реализация в сфере общественно - политической
Дисс. канд. филос. наук. -Харьков, 1984. - 150 с.
Лупанов В. Н.
формирования личности женщины в условиях совершенствования
социализма. Дисс. канд. филос. наук. - Л., 1986. -
Ганиев Г. А. Социальная
укрепления обороноспособности социалистического
Дисс. канд. филос. наук. -М., 1985. -145 с.
Вовенко О. М. Ценностные ориентации современной молодой
женщины. Дисс. канд. филос. наук. —М., 1991. -150 с.
Макаренко А.С. Ата-ананың беделі туралы. —Алматы,1965. -19 б.
Макаренко А.С. О
литературы, 1990. —239 с.
Мид М. Культура и мир детства. -Москва, 1988. -52
Возрастная и педагогическая
Петровского 2-е изд. -М.: Просвещение, 1979. —223 с.
Дружинин В.Н. Психология семьи. -М.:КСП, 1996. -43
Верещагина Н.С. Формирование нравственных основ семейной
жизни старшеклассников.Автореф. дисс. канд. пед. наук.- А, 1973.-30с.
Сакенов Д. Использование народных традиций в подготовке
старшеклассников к семейной жизни: Атореф.дисс.канд.пед.наук.-
Алматы, 1994. -24 с.
Жантекеева З.Ө.Семьяның қарым-қатынас этикасы. -А,1985.81 б.
Құлжанов Б.Ж. Семьялық қарым-қатынастың мәдениеті .- А.,
1986. -40 б.
Кунантаева К. К. Развитие народного образования в Казахстане
(1917-1990г). -Алматы: РИК, 1997.
Кунантаева К.К. Развитие женского образования в Казахстане.
Автореф. докт. пед. наук. -Ташкент, 1981. -41 с.
Кунантаева К.К.
воспитания.-А, 1992. -10 с.
Кунантаева К. К
образования в Казахстане 1920-1977г.г. -А, 1978. -136 с.
М.М.Прокопьева. Семья как
воспитания детей. Дисс. ... канд. пед. наук. 1999. —172
Қозғамбаева М. Из истории женского образования в Казахстане
(1917-1940г.г.) Автореф. дисс. канд. пед. наук. -А, 1968.
Садвакасова К. Развитие женского образования в Казахстане в
1920-1932г.г. Автореф. дисс. канд. пед.наук. -А, 1966.
Жалғасова Ш.
общеобразовательных школ в
казашек (1941-1985 г.г.) Автореф. канд. пед. наук. —Алматы,1990.-24с.
Мейірханова 3. Қыздың жолы жіңішке. -А., 1994. -48 б.
Қарақұлов И. Қырық Сүрақ. -Алматы: Жалын, 1983. -1196.
Жантекеева З.Ө. Балалардың жыныстық
Білім қоғамы, 1975. —175 б.
Ахметова 3. Шуақты күндер. Б. Момышүлы
Алматы: Жалын, 1987. -246 б.
Қисымова А.Қ.
оқушыларға адамгершілік тәрбие беру. Пед. ғыл. канд. дисс. автореф.
-А., 1994. -25 б.
Аманжолова А.А.
адамгершілік-жыныстық тәрбиесінде
материалдарын пайдалануға болашақ мүғалімдерді даярлау. Пед. ғыл.
канд. дисс. автореф. -Қарағанды, 2000. —26 б.
Дайрабаева А.Е. Қазақтың халық педагогикасындағы қыздардың
адамгершілік тәрбиесі. Пед. ғыл. канд. дисс. —А., 1993. —158
Сәдірмекова Ж. Б. Жеткіншектерді хадық педагогикасы арқылы
адамгершілікке тәрбиелеу. . Пед. ғыл. канд. дисс. —А, 1994.
Сырымбетова Л. С. Особенности казахской женской гимназии
как национальной воспитательной системы. Дисс. канд. пед. наук, -
А, 2001. -168 с.
Қүсайынова Д.Е. Әлия мен Мәншүк ерлігінде жоғары сынып
оқушыларын патриоттыққа тәрбиелеу. Пед. ғыл. канд.
1999. -148 б.
Мамбетова Р. К. Педагогикалық тәртібі нашар оқушы қыздарды
қайта тәрбиелеу мәселелері. Автореф. дисс. канд. пед.
1972. -20 б.
Қорқыт-ата кітабы
Б.Байділдаев) —Алматы: Жазушы, 1986. —128 б.
Қорқыт-ата (Аударған Ә.Дербісалин).
1993. – 205б.
84. Ақылдың кені. (қүрастырған Жарықбаев К.)- —Алматы: Ғылым,
1998.
Әл-Фараби. Философиялық трактаттар. —Алматы: Ғылым, 1973.
-448 б.
Әл-Фараби. Этикалық трактаттар. -Алматы: Ғылым, 1975.-455 б.
87. Дербісалиев Ә. Қазақ даласының жұлдыздары -Алматы: Рауан,
1995, 135-151 б.
Баласағүн Ж. Қүтты білік. (Қазақ тіліне аударған Егеубай А.)
Алматы: Ғылым, 1986. -616 б.
Бес ғасыр жырлайды. Екі томдық. Т 1. (Қүрастырган Мағауин
М., Байділдаев М.) -Алматы: Жазушы, 1989. -384 б.
Назарбаева С. Самопознание –основа воспитания -Алматы: Ғылым, 2004. -
Уәлиханов Ш. Тандамалы. -Алматы: Жазушы, 1980, 197-333
Абайдың өмірі мен творчествосы. -Алматы, 1954. —270 б.
Сүйіншәлиев Ж. Абайдың қарасөздері. -А, 1956. -144 б.
Абай. Қалың елім қазағым. —Алматы: Жалын, 1995. -384 б.
Жиреншин Ә. Абай
демократтары.-А., 1959. -266 б.
Торайғыров С. Екі томдық шығармалар жинағы. 1-х. -Алматы:
Ғылым, 1993. 280 б.
Радлов В.В. Из Сибири. -М.: Наука, 1989. -50 с.
Левшин А.И. Описание киргиз-казачьих или киргиз-кайсацких
орд и степей. —Алматы: Санат, 1996. -354 с.
Казахский фольклор в собрании Г. Н.Потанина. -А.,1972. -383 с.
Маркс-Ленин педагогика хрестоматиясы. —А., 1935. —85 б.
Крупская Н.К. «Ұлттық және
туралы». -Қызылорда, 1928. -280 б.
Белинский В.Г. Избр. пед. соч. -М-Л., 1948. -43 с.
Луначарский А.В. О народном образовании. -М., 1958.
Сухомлинский В. А. Коллективтің қүдіретгі күші.
1976, 174 - 176 б.
Хрипкова А. Г., Колесов Д. В. Қыз бойжетіп, ұл
1983. -221 б.
Сейдімбек А. Қазак әлемі. Этнопедагогикалық пайымдау.
Алматы: Санат, 1997. -464 б.
Қүралұлы А. Қазақ дәстүрлі мәдениетінің анықтамылыгы.
Алматы: Сөздік-словарь, 1998. -128 б.
Абдуллина О .А. Общепедагогическая
системе высшего образования:
педагогических институтов, слушателей
квалификации, преподавателей
университетов и пединститутов. -М.: Просвещение, 1984.
Кузьмина Н.В. Очерки психологии
Ленинградского университета, 1967. -183 с.
110. Кузьмина Н.В., Тихомиров С.А. Методологические проблемы вузовской педагогики.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Жалпыға
қазақ тілі мен әдебиеті» - Астана, 2006.
Сластенин В .А. Формирование
школы в
Просвещение, 1976. -160 с.
11З. Шедровицкий П.Л., Разин В., Алексеев Н. Педагогика и
114. Калюжный А.А. Теория и практика профессиональной подготовки учителя
Хмель Н.Д.
подготовки учителя. Алматы: Гылым, 1998. -330 с.
Программы университетов и
Алматы:АГУ им Абая., 2000. -115 с.
Қазақстан тарихының типтік бағдарламасы. -Алматы: Қазақ университеті,
2000. -35 б.
Философия курсының типтік
орындарының студенттеріне арналған. -Алматы: Қазақ университеті,
2000. -35 б.
Дене шынықтыру курсының типтік багдарламасы. —А: Қазақ
университеті, 1999. -38 б.
Саясаттану курсының типтік
Албанов Б. Г., Сұлтанов). – А., 1998. -16 б.
Әлеуметтану курсының типтік
орнының гуманитарлық факультетінің
(Қүрастырған Биекенов К., Пузиков М., Әженов М., т.б.) -
РБК, 1998. - 49 б.
А қосымша
Мұғалімдерге арналған сауалнама.
Мүғалімдік стажыңыз?
Қай сыныпқа жетекшілік етесіз?
Қазіргі қыз балалардың өз халқының тәлім-тәрбиесі қызықтырады
ма ?
Бугінгі «тәрбиелі» қыздың мағынасын қалай түсінесіз?
Өзіңіз қыздар тәрбиесіне қаншалықты көңіл бөлесіз? Қыздарды тәрбиелеудің әдіс-тәсілдерін
Олардың қайсысын жиі қолданасыз?
Қыздарды тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасын қолданудың
қандай мүмкіндіктері бар деп ойлайсыз?
Қыздармен «алгашқы махаббат» жайлы пікір алысасыз ба?
10. Сіздің ойыңызша, мектепте
мүғалімдерінің міндеті:
а) сынып жетекшісі
ә) барлық пән мүғалімдері
б) тәрбие ісінің меңгерушісі
11. Мектепте қыздарды
даярлығының жоғары деңгейде болуы үшін не қажет?
а) жоғары оқу орнындағы арнайы даярлыгы
ә) педагогтік шеберлігі
б) кәсіби сапасын үздіксіз дамыту
в) арнайы әдебиеттер керек
12. Қыздардың тәрбиелілік деңгейін қандай әдістермен анықтауға
болады?
13. Мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруда сіз үшін ең қиыны
Ә қосымша
Оқушы қыздарға арналған сауалнама.
1. «Қыздар әдебі» ұғымын қалай түсінесіз?
Оның иірімдерін ахай аласыз ба?
2.Сіздің мектебіңізде жеке қыздармен іс — шаралар ұйымдастырыла ма?
Сыныптас қыздарыңыздың алдына ойыңызды батыл білдіре аласыз
ба?
Құрбыларыңыздың бойындағы ең жақсы үш қасиетін және үш
теріс сапаларын атаңыз.
Сіздің мектебіңізде жалпы қыздар тәрбиесіне байланысты іс-
шаралар ұйымдастырыла ма?
6.Сіздің ойыңызша, мектепте өткізілетін іс- шаралары...
а) өте қажет
ә) қажетсіз
б) қызықты, нәтижелі
в) қызықсыз, нәтюкесіз
7. Осы іс-шараларға
а) өз еркіңізбен
ә) мүғалім тарапынан талап болса ғана
б) түрлі себептер табамын, (қатыспау үшін)
в) белсенді араласып, басқаларды да баулимын.
8. Қыздарды тәрбиелеудін нәтижелі болуьша әсері мол:
а) әлеуметтік-экономикалық жағдайлар
ә) адамгершілік-этикалық нормалар мен
ережелер
б) қыздарды тәрбиелеудегі іс-шаралар
в) отбасы жағдайлары.
9. Көрші қызыңыздың көшеде темекі шегіп түрғанын көрдіңіз. Сіздің
әрекетіңіз:
а) көрмегенсіп өтіп кетемін
ә) ескерту жасаймын
б) мен де келіп қосыламын
в) оның дүрыс еместігін түсіндіремін
Б қосымша
Студент қыздарға арналған сауалнама.
«Қыз бойындағы әдептілікті» қалай түсінесіз?
Бүгінгі қыз тәрбиесі проблемаларының өзектілігі
а) ана мен қыз қарым-қатынасы
ә) ұл мен қыз қарым-қатынасы
б) әке мен қыз қарым-қатынасы
в) құрбыларымен қарым-қатынасы
3. Қыздар тәрбиелілігінің басты көрсеткіші ретінде мыналарды атар
едім:
а) нақты іс-әрекеті, қылықтарын
ә) жоғары этикалық білімін
б) кішіпейілдігін, жоғары білімін
в) салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды білуін
Оқушы қыздарды болашақ ана ретінде
бастаған дүрыс деп есептейсіз?
Махаббат жайлы қай кезде айту керек деп ойлайсыз?
Оқушы-қыздар сізбен сырласуға үмтылыс жасаған кездері болды
ма? Болса сіздің сырласуға дайындығыңыз бар ма екен?
Сіздің ойыңызша, қыздар
мақсаты не?
Мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастыруға болашақ мұғалімнің
даярлығы ұғымын қалай түсінесіз?
10. Осындай даярлықты қалыптастырудағы ең керекгісі:
а) әдістемелік әдебиеттер
ә) аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыстар
б) ақпарат құралдары
11. Өз даярлығыңыздың деңғейі:
а) жоғары
ә) жеткілікгі
б) орташа
в) темен
Сіз оқитын жоғары оқу орнында осы
қалыптастырады ма?
Сіздің ұсынысыңыз.
ҚОСЫМША А
Мұғалімдерге арналған сауалнама.
Мүғалімдік стажыңыз?
Қай сыныпқа жетекшілік етесіз?
Қазіргі қыз балалардың өз халқының тәлім-тәрбиесі қызықтырады
ма ?
Бугінгі «тәрбиелі» қыздың мағынасын қалай түсінесіз?
Өзіңіз қыздар тәрбиесіне қаншалықты көңіл бөлесіз?
Қыздарды тәрбиелеудің әдіс-тәсілдерін білесіз бе?
Олардың қайсысын жиі қолданасыз?
Қыздарды тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасын қолданудың
қандай мүмкіндіктері бар деп ойлайсыз?
Қыздармен «алгашқы махаббат» жайлы пікір алысасыз ба?
10. Сіздің ойыңызша, мектепте
мүғалімдерінің міндеті:
а) сынып жетекшісі
ә) барлық пән мүғалімдері
б) тәрбие ісінің меңгерушісі
11. Мектепте қыздарды
даярлығының жоғары деңгейде болуы үшін не қажет?
а) жоғары оқу орнындағы арнайы даярлыгы
ә) педагогтік шеберлігі
б) кәсіби сапасын үздіксіз дамыту
в) арнайы әдебиеттер керек
12. Қыздардың тәрбиелілік деңгейін қандай әдістермен анықтауға
болады?
13. Мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруда сіз үшін ең қиыны
ҚОСЫМША Ә
Оқушы қыздарға арналған сауалнама.
1. «Қыздар әдебі» ұғымын қалай түсінесіз?
Оның иірімдерін ахай аласыз ба?
2.Сіздің мектебіңізде жеке қыздармен іс — шаралар ұйымдастырыла ма?
Сыныптас қыздарыңыздың алдына ойыңызды батыл білдіре аласыз
ба?
Құрбыларыңыздың бойындағы ең жақсы үш қасиетін және үш
теріс сапаларын атаңыз.
Сіздің мектебіңізде жалпы қыздар тәрбиесіне байланысты іс-
шаралар ұйымдастырыла ма?
6.Сіздің ойыңызша, мектепте өткізілетін іс- шаралары...
а) өте қажет
ә) қажетсіз
б) қызықты, нәтижелі
в) қызықсыз, нәтюкесіз
7. Осы іс-шараларға
а) өз еркіңізбен
ә) мүғалім тарапынан талап болса ғана
б) түрлі себептер табамын, (қатыспау үшін)
в) белсенді араласып, басқаларды да баулимын.
8. Қыздарды тәрбиелеудін нәтижелі болуьша әсері мол:
а) әлеуметтік-экономикалық жағдайлар
ә) адамгершілік-этикалық нормалар мен
ережелер
б) қыздарды тәрбиелеудегі іс-шаралар
в) отбасы жағдайлары.
9. Көрші қызыңыздың көшеде темекі шегіп түрғанын көрдіңіз. Сіздің
әрекетіңіз:
а) көрмегенсіп өтіп кетемін
ә) ескерту жасаймын
б) мен де келіп қосыламын
в) оның дүрыс еместігін түсіндіремін
ҚОСЫМША Б
Студент қыздарға арналған сауалнама.
«Қыз бойындағы әдептілікті» қалай түсінесіз?
Бүгінгі қыз тәрбиесі проблемаларының өзектілігі
а) ана мен қыз қарым-қатынасы
ә) ұл мен қыз қарым-қатынасы
б) әке мен қыз қарым-қатынасы
в) құрбыларымен қарым-қатынасы
3. Қыздар тәрбиелілігінің басты көрсеткіші ретінде мыналарды атар
едім:
а) нақты іс-әрекеті, қылықтарын
ә) жоғары этикалық білімін
б) кішіпейілдігін, жоғары білімін
в) салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды білуін
Оқушы қыздарды болашақ ана ретінде
бастаған дүрыс деп есептейсіз?
Махаббат жайлы қай кезде айту керек деп ойлайсыз?
Оқушы-қыздар сізбен сырласуға үмтылыс жасаған кездері болды
ма? Болса сіздің сырласуға дайындығыңыз бар ма екен?
Сіздің ойыңызша, қыздар
мақсаты не?
Мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастыруға болашақ мұғалімнің
даярлығы ұғымын қалай түсінесіз?
10. Осындай даярлықты қалыптастырудағы ең керекгісі:
а) әдістемелік әдебиеттер
ә) аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыстар
б) ақпарат құралдары
11. Өз даярлығыңыздың деңғейі:
а) жоғары
ә) жеткілікгі
б) орташа
в) темен
Сіз оқитын жоғары оқу орнында осы
қалыптастырады ма?
Сіздің ұсынысыңыз.
Қыздарды тәрбиелеудің әдіс-тәсілдерін білесіз бе?
Олардың қайсысын жиі қолданасыз?
Қыздарды тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасын қолданудың
қандай мүмкіндіктері бар деп ойлайсыз?
Қыздармен «алгашқы махаббат» жайлы пікір алысасыз ба?
10. Сіздің ойыңызша, мектепте
мүғалімдерінің міндеті:
а) сынып жетекшісі
ә) барлық пән мүғалімдері
б) тәрбие ісінің меңгерушісі
11. Мектепте қыздарды
даярлығының жоғары деңгейде болуы үшін не қажет?
а) жоғары оқу орнындағы арнайы даярлыгы
ә) педагогтік шеберлігі
б) кәсіби сапасын үздіксіз дамыту
в) арнайы әдебиеттер керек
12. Қыздардың тәрбиелілік деңгейін қандай әдістермен анықтауға
болады?
13. Мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруда сіз үшін ең қиыны
Ә қосымша
Оқушы қыздарға арналған сауалнама.
1. «Қыздар әдебі» ұғымын қалай түсінесіз?
Оның иірімдерін ахай аласыз ба?
2.Сіздің мектебіңізде жеке қыздармен іс — шаралар ұйымдастырыла ма?
Сыныптас қыздарыңыздың алдына ойыңызды батыл білдіре аласыз
ба?
Құрбыларыңыздың бойындағы ең жақсы үш қасиетін және үш
теріс сапаларын атаңыз.
Сіздің мектебіңізде жалпы қыздар тәрбиесіне байланысты іс-
шаралар ұйымдастырыла ма?
6.Сіздің ойыңызша, мектепте өткізілетін іс- шаралары...
а) өте қажет
ә) қажетсіз
б) қызықты, нәтижелі
в) қызықсыз, нәтюкесіз
7. Осы іс-шараларға
а) өз еркіңізбен
ә) мүғалім тарапынан талап болса ғана
б) түрлі себептер табамын, (қатыспау үшін)
в) белсенді араласып, басқаларды да баулимын.
8. Қыздарды тәрбиелеудін нәтижелі болуьша әсері мол:
а) әлеуметтік-экономикалық жағдайлар
ә) адамгершілік-этикалық нормалар мен
ережелер
б) қыздарды тәрбиелеудегі іс-шаралар
в) отбасы жағдайлары.
9. Көрші қызыңыздың көшеде темекі шегіп түрғанын көрдіңіз. Сіздің
әрекетіңіз:
а) көрмегенсіп өтіп кетемін
ә) ескерту жасаймын
б) мен де келіп қосыламын
в) оның дүрыс еместігін түсіндіремін
Б қосымша
Студент қыздарға арналған сауалнама.
«Қыз бойындағы әдептілікті» қалай түсінесіз?
Бүгінгі қыз тәрбиесі проблемаларының өзектілігі
а) ана мен қыз қарым-қатынасы
ә) ұл мен қыз қарым-қатынасы
б) әке мен қыз қарым-қатынасы
в) құрбыларымен қарым-қатынасы
3. Қыздар тәрбиелілігінің басты көрсеткіші ретінде мыналарды атар
едім:
а) нақты іс-әрекеті, қылықтарын
ә) жоғары этикалық білімін
б) кішіпейілдігін, жоғары білімін
в) салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды білуін
Оқушы қыздарды болашақ ана ретінде
бастаған дүрыс деп есептейсіз?
Махаббат жайлы қай кезде айту керек деп ойлайсыз?
Оқушы-қыздар сізбен сырласуға үмтылыс жасаған кездері болды
ма? Болса сіздің сырласуға дайындығыңыз бар ма екен?
Сіздің ойыңызша, қыздар
мақсаты не?
Мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастыруға болашақ мұғалімнің
даярлығы ұғымын қалай түсінесіз?
10. Осындай даярлықты қалыптастырудағы ең керекгісі:
а) әдістемелік әдебиеттер
ә) аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыстар
б) ақпарат құралдары
11. Өз даярлығыңыздың деңғейі:
а) жоғары
ә) жеткілікгі
б) орташа
в) темен
Сіз оқитын жоғары оқу орнында осы
қалыптастырады ма?
Сіздің ұсынысыңыз.
ҚОСЫМША А
Мұғалімдерге арналған сауалнама.
Мүғалімдік стажыңыз?
Қай сыныпқа жетекшілік етесіз?
Қазіргі қыз балалардың өз халқының тәлім-тәрбиесі қызықтырады
ма ?
Бугінгі «тәрбиелі» қыздың мағынасын қалай түсінесіз?
Өзіңіз қыздар тәрбиесіне қаншалықты көңіл бөлесіз?
Қыздарды тәрбиелеудің әдіс-тәсілдерін білесіз бе?
Олардың қайсысын жиі қолданасыз?
Қыздарды тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасын қолданудың
қандай мүмкіндіктері бар деп ойлайсыз?
Қыздармен «алгашқы махаббат» жайлы пікір алысасыз ба?
10. Сіздің ойыңызша, мектепте
мүғалімдерінің міндеті:
а) сынып жетекшісі
ә) барлық пән мүғалімдері
б) тәрбие ісінің меңгерушісі
11. Мектепте қыздарды
даярлығының жоғары деңгейде болуы үшін не қажет?
а) жоғары оқу орнындағы арнайы даярлыгы
ә) педагогтік шеберлігі
б) кәсіби сапасын үздіксіз дамыту
в) арнайы әдебиеттер керек
12. Қыздардың тәрбиелілік деңгейін қандай әдістермен анықтауға
болады?
13. Мектепте қыз тәрбиесін ұйымдастыруда сіз үшін ең қиыны
ҚОСЫМША Ә
Оқушы қыздарға арналған сауалнама.
1. «Қыздар әдебі» ұғымын қалай түсінесіз?
Оның иірімдерін ахай аласыз ба?
2.Сіздің мектебіңізде жеке қыздармен іс — шаралар ұйымдастырыла ма?
Сыныптас қыздарыңыздың алдына ойыңызды батыл білдіре аласыз
ба?
Құрбыларыңыздың бойындағы ең жақсы үш қасиетін және үш
теріс сапаларын атаңыз.
Сіздің мектебіңізде жалпы қыздар тәрбиесіне байланысты іс-
шаралар ұйымдастырыла ма?
6.Сіздің ойыңызша, мектепте өткізілетін іс- шаралары...
а) өте қажет
ә) қажетсіз
б) қызықты, нәтижелі
в) қызықсыз, нәтюкесіз
7. Осы іс-шараларға
а) өз еркіңізбен
ә) мүғалім тарапынан талап болса ғана
б) түрлі себептер табамын, (қатыспау үшін)
в) белсенді араласып, басқаларды да баулимын.
8. Қыздарды тәрбиелеудін нәтижелі болуьша әсері мол:
а) әлеуметтік-экономикалық жағдайлар
ә) адамгершілік-этикалық нормалар мен
ережелер
б) қыздарды тәрбиелеудегі іс-шаралар
в) отбасы жағдайлары.
9. Көрші қызыңыздың көшеде темекі шегіп түрғанын көрдіңіз. Сіздің
әрекетіңіз:
а) көрмегенсіп өтіп кетемін
ә) ескерту жасаймын
б) мен де келіп қосыламын
в) оның дүрыс еместігін түсіндіремін
ҚОСЫМША Б
Студент қыздарға арналған сауалнама.
«Қыз бойындағы әдептілікті» қалай түсінесіз?
Бүгінгі қыз тәрбиесі проблемаларының өзектілігі
а) ана мен қыз қарым-қатынасы
ә) ұл мен қыз қарым-қатынасы
б) әке мен қыз қарым-қатынасы
в) құрбыларымен қарым-қатынасы
3. Қыздар тәрбиелілігінің басты көрсеткіші ретінде мыналарды атар
едім:
а) нақты іс-әрекеті, қылықтарын
ә) жоғары этикалық білімін
б) кішіпейілдігін, жоғары білімін
в) салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды білуін
Оқушы қыздарды болашақ ана ретінде
бастаған дүрыс деп есептейсіз?
Махаббат жайлы қай кезде айту керек деп ойлайсыз?
Оқушы-қыздар сізбен сырласуға үмтылыс жасаған кездері болды
ма? Болса сіздің сырласуға дайындығыңыз бар ма екен?
Сіздің ойыңызша, қыздар
мақсаты не?
Мектепте қыздар тәрбиесін ұйымдастыруға болашақ мұғалімнің
даярлығы ұғымын қалай түсінесіз?
10. Осындай даярлықты қалыптастырудағы ең керекгісі:
а) әдістемелік әдебиеттер
ә) аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыстар
б) ақпарат құралдары
11. Өз даярлығыңыздың деңғейі:
а) жоғары
ә) жеткілікгі
б) орташа
в) темен
Сіз оқитын жоғары оқу орнында осы
қалыптастырады ма?
Сіздің ұсынысыңыз.
94