КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Шопен және Батыс Еуропа мәдениеті
Орындаған: Байдаулетов А.Д.
Тексерген:Алпысова А.С.
Жоспар
Кіріспе
ХІХ ғ. Батыс Еуропадағы мәдени ахуал
Романтизмнің мәдени және саяси-әлеуметтік бастамалары
Романтизмнің мәндік жағы мен негізгі мәселелері
Музыкадағы романтизм
Шопен – польшалық ұлттық-музыкалық мектептің негізін салушы
Шопен эстетикасының ерекшеліктері
ІІІ. Шопеннің дүниежүзілік музыкалық мәдениеттегі орны
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Романтизмге деген бағыт, мектеп, стиль, көркемдік әдіс, дүниетанымдық
Сонда ғана, романтизмнің әр түрлі көріністерін салыстырмалы түрде
«Музыкадағы романтизм» тақырыбын тек романтикалық музыканың мәнін ашу
Өйткені романтикалық дүниесезімнің ерекшелігі, оның өнер арқылы барынша
І. ХІХ ғ. Батыс Еуропадағы мәдени ахуал
Жаңа заман мәдениетінде ХІХ ғасыр ерекше орынға ие.
Бұл – рационализм, антропоцентризм, сциентизм, европоцентризм және басқалары.
1.1 Романтизмнің мәдени және саяси-әлеуметтік бастамалары
Капиталистік индустрияландыру немесе классикалық буржуазиялық типтегі өндірістік төңкеріс
Өркениеттің бұған дейін болмаған кеңістіктік-уақыттық өсуі басталды.
Адамның рухани дүниесіне өткен заманның ашылмаған жаңа «аймақтары»
Осындай процесстер әлеуметтік-саяси өмірде де жүріп жатты. Солтүстік
Келесі тарихи оқиға бізді Европға қайтадан оралтады. Айтылып
1789 жылдың 26 тамызында қабылданған адам және азамат
Алайда ағартушылар уәделеген «Саналылық патшалығы» көп ұзамай буржуазиялық
Жоғарыда айтылған жағдайлар ХІХ ғасырдың 20-жылдарында жастардың романтикалық
Осы уақытта мораль да елеулі өзгерістерге ұшырайды. Белгілі
Астын сызып айтары, мораль барынша утилитарланады: осылайша, парыз
1.2 Романтизмнің мәндік жағы мен негізгі мәселелері
Белгілі бір біртұтас түрлілік, салалық, жанрлық эстетикалық үстемділіктің
Қарастырып отырған кезеңде нақтылықты көркемдік игерудің түрлік және
Көркемдік әрекет дүниесіне кәсіпқой шығармашылықпен қатар фольклор, қолданбалы
Мұндай жағдайда жоғары өнердің дәрежесі өсе түсіп, оның
Өнер – кез-келген мәдениеттің жаны болғандықтан және ол
Романтикалық өнердегі спецификалық жайт екідүниелілік проблемасы. Бұл дегеніміз,
табиғатқа кету, ол толқыған жан уайымдарының
шындықтан қашудың екінші бағыты – басқа уақытқа өтіп
жағымсыз, ештеңеге тұрмайтын шындықтан бет алудың үшінші бағыты
Жоғарыда айтылғандардан романтизмнің екі негізгі идеялық комплексін бөліп
Жаңа заман мәдениетіне тән тұлғаның жоғары құндылықтық дәрежесін
Сондықтан да тек романтизмде ғана «өнерлер синтезі» идеясының
Буржуазиялық шектеулікті, сіресіп қалған мещандықты, филистерлікті сынау романтизмнің
«Керемет ерте кездерді» аңсаған, өтіп бара жатқан тап
Бұл үрдістер Шатобрианның француздық романдарына да, «көл мектебі»
Романтизмнің басқа бағыты - «әрекеттік» - шындықпен қайшылықтарды
Тұтастай алғанда өнердегі романтизм – күрделі және көпқырлы
ІІ. Музыкадағы романтизм
Ағартушылық дәуірінің өнерінде үстемдік еткен классицизм ХІХ ғасырда
Музыкадағы романтизм ХІХ ғасырдың 20-жылдары романтизм әсерінен пайда
Музыкалық романтизм әр түрлі ұлттық мәдениеттер мен түрлі
Дегенмен бұлардың барлығы тұтас романтикалық ой өрісін құрайтын
«Романтикалық дәуірдегі» музыканың даму жолы әдебиетпен салыстырып қарастырғанда
Бір жағынан, ХІХ ғасыр музыка шығармашылығының барлық саласында
Екінші жағынан, ХІХ ғасырдың музыкалық және әдеби шығармаларының
Бәрінен бұрын, қарастырып отырған кезеңнің әдеби шығармаларында айқын
Мысалы, Берлиоздың «Фантастикалық симфониясы» көп жағдайда Шатобрианның идеалистік
Музыканың әдебиеттен тағы бір ерекшелігі, «революциядан кейінгі ғасырдың»
«Романтикалық ғасыр» музыкалық шығармашылығының даму жолын әдебиеттен ерекшелейтін
Революциядан кейінгі Батыс Еуропаның жаңа қоғамдық атмосферасы жаңа
Кәсіпқой музыкалық шығармашылықтың қалыптасуына қалалық мәдениет ерекше үлкен
Ұлы Француз революциясына дейін музыкалық кәсіпқойлықтың негізгі орталықтары
Бір жағынан өнердегі жаңа жолдар іздеген композитор-романтиктер мен
ХІХ ғасырдағы батысеуропалық ірі композиторлардың барлығы дерлік өздерінің
Бірақ, екінші жағынан қалалық демократиялық орта бетховеннен кейінгі
Өлең (романс) романтикалық музыканың тұрмыстық дәстүрлермен байланыстыжетекші жанрға
Романспен қатар тұрмыстық музыкалаудан, сырлы импровизациялаудан өсіп шыққан
Қалалық музыкалық тұрмыспен инструменталды билік миниатюраның да гүлденуі
Виртуозды аспапты орындаушылықтың гүлденуі буржуазиялық қоғамға тән музыкалық
Аспапты орындаушылықтың дамуы жоғарыда айтылған эстрадалық мәдениеттің гүлденуіне
Бетховеннен кейінгі ХІХ ғасырдың музыкалық шығармашылығы өзіндік жаңа
Бағдарламалық дегенде біз кең мағынада өзінің кейіптік мазмұнын
Тар мағынада музыкадағы бағдарламалық ХІХ ғасыр романтиктері өздері
Неге бағдарламалық жаңа романтикалық музыкалық өнердің соншалықты маңызды
Музыкалық романтизм теоретиктері өз еңбектерінде мұны қалай негіздегеніне
Классикалық соната-симфонияның әсерлік күші, оның тақырыптылығы мен формақалыптастырушылық
Мысалы, Шуберт – алғашқы веналық романтик, оның шығармашылығы
Мұндай заңдылық бүкіл ХІХ ғасыр бойы көріне түседі.
Романтизмнің жаңа кейіптері – лирико-психологиялық үстемдік, ертегілік-фантастикалық стихия,
Осы жерде ерекше атап өтетін бір мәселе бар.
Жаңашыл формаларға ұмтылыс пен классицизмнің музыкалық тілінен арылу
Шынында да, романтизм тұтастай алғанда сарайлық эстетиканың «шартты
Жоғарыда айтылғандай, ХІХ бірінші жартысындағы Батыс Еуропалық музыкалық
2.1 Шопен – польшалық ұлттық-музыкалық мектептің негізін салушы
ХІХ ғасырдың 30-40 жылдарында дүниежүзілік музыка Еуропаның шығысынан
Өзінің көркемдік қайталанбастығы мен басқа ұлттық композиторлардан ерекшелігіне
Бұл қозғалыстың бастаушыларының бірі – Шопен болды. Жалпыеуропалық
Шопеннің музыкасы бірден көпшіліктің мойындаушылығын тапаты. Жаңа өнер
Осылайша, сөзсіз, шопендік шығармашылықтың ең айырықша белгісі –
Миллиондаған адамдар кәсіпқой музыкаға «Шопен арқылы» келді. Музыкалық
Мұнымен қатар Шопеннің шығармашылығы ХІХ ғасырда қалыптасқан ұлттық-демократиялық
2.2 Шопен эстетикасының ерекшеліктері
Шопен музыкасы – ең жақсы мағынада, әсемділік пен
Шопен кім болды - өз елі мен халқының
Әрине, Шопен шығармашылығының негізгі тақырыбы өзінің отаны болды.
Дегенмен, өз елін дәріптеген «халықтық жыршы» өзіне замандас
Жиырма жасында елінен кетіп, келесі жиырма жыл бойы
Біздің заманымызға дейін ешбір композитор шопендік музыканың поэтикалық
ІІІ. Шопеннің дүниежүзілік музыкалық мәдениеттегі орны
Композитор өзінің шығармашылық өмірінің басым бөлігін отанынан тыс
Оның музыкасының психологиялық және эмоционалдылық әсерлілігі соншалықты, Батыста
Шопеннің өзінен кейінгі музыкалық шығармашылықа әсері үлкен және
Қорытынды
Бұл жұмыста музыкадағы романтизмді қарастыра отырып, бір жағынан
Қолданылған әдебиеттер:
1. Гомбрих Э. История искусства.
2. Всеобщая история искусства.
3. Драч Г.В. Культурология.
4. Каган М.С. Музыка
5. Проблемы музыкального Романтизма.
6. Конен В. История
7. Галацкая В.С. Музыкальная
8. Мильштейн Я.И.
9. Венок Шопену
10. Бэлза И. Шопен.
- 23 -