Мазмұны
Нормативтік сілтемелер.............................................................................4
Анықтамалар....... ............................5
Қысқартулар мен белгілер.......................................................................6
Кіріспе..........................................................................................................7
1 Педагогикалық қызмет ретінде тәрбиенің мәні, мазмұны мен бағыттары
Тәрбие үрдісінің мәні, мазмұны мен бағыттары.................................11
1.2 Тәрбие принциптерінің негізгі ерекшеліктері.................................... ...34
1.3 Тәрбие әдістері және оларды топтастырудың
мүмкіндіктері...............................................................................................39
2 Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру
Еліміздің және шетелдегі қазіргі тәрбие тұжырымдамасының ерекшеліктері.................................................................................................45
Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын жоспарлау және ұйымдастыру
Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру әдістері мен
Экономика..................................................................................................60
Еңбек қорғау..............................................................................................66
Қорытынды................................................................................................69
Пайдалынған әдебиеттер тізімі................................................................70
Қосымшалар..............................................................................................72
Нормативтік сілтемелер
Зерттеу жұмыста келесі нормативтік құжаттарға сілтеме жасалды:
- ҚР Конституциясы 24 бабы 30.08.1995ж.
- ҚР «Білім туралы» Заңы
- ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтің Қазақстан халқына жолдауы 2007ж.
- ҚР 2015 жылға дейінгі білімді жаңарту Тұжырымдамасы
- ҚР «Қоршаған ортаны қорғау» туралы Заңы
- ҚР «Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы» Заңы
- ҚР Еңбек Кодексі. 12.07.2007ж.
Анықтамалар
Тәрбие - арнайы ұйымдастырылған, саналы түрде жүзеге асырылатын педагогикалық
Тәрбие үрдісі - қоғамның талап-тілектеріне сай әрбір жеке тұлғаның
Тәрбие әдісі - мектеп тәжірибесінде белгіленген мақсатқа қол жеткізудің
Педагогикалық диагностика - тәрбиеленушінің алған тәлім- тәрбиелік деңгейін айқындап,
Білім мазмұны деп - жеке адамның ой-өрісін, дене тәрбиесін,
Тәрбие жұмысы - сынып жетекшісінің белсенді басшылыгымен, шебер ұйымдастырушылығымен
Тұлғаның жан-жақты және үйлесімді дамуы - бұл ақыл-ой, дене,
Адамгершілік тәрбиесі - тұлғаның әдеп саласындағы білімі, сезімі мен
Педагогикалық техника - оқушыларға әсер етудің сан қилы тәсілдерінің
Сынып жетекші - белгілі топтагы оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыратын негізгі
Суггестия - иландырып сендіру.
Қысқартулар мен белгілеулер
Осы ғылыми жұмыста келесі қысқартулар мен белгілеулер қолданылған:
АҚШ – Америка Құрама Штаттары
БҰҰ - Бірікке ұлттар ұйымы
ЮНЕСКО – БҰҰ жанындағы мәдениет, ғылым және білім беру
т.б. - тағы басқа
М.- Москва
ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастыгы
БТ - бақылау тобы
ЭТ - эксперементтік топ
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Бүгінгі таңдағы әлеуметтік-экономикалық
жағдай, демократияланған, ізгіленген кезең мектептерде тәлім-тәрбие мазмұнын қайта қарап
Қазақстан Респабликасының Конституциясында көрсетілген баршаға міндетті жалпы орта білім
Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында «Білім беру ұйымдарындағы тәрбие
Қоғамды дамытытын жас азаматтың жеке тұлғасы жан-жақты жетілген, іскер,
Балаларымызды мектеп тәрбиелейді деген ертеден қалыптасқан ұғым отбасындағы ата-ананың
Қазақстанда қазіргі кезеңдегі қоғамдық, әлеуметтік өзгерістерге сәйкес тәрбие теориясы
Демек, ұлттық ерекшеліктерімізді ескере отырып, заман талабына сай, өркениетті
Тәрбие мәселесі тамырын тереңге жая отырып, қай заманда болмасын
Халықтың ғасырлар бойы жинақтап, іріктеп алған озық тәжірибесі мен
Олай болса, кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын тиімді
Қазіргі таңда педагогика ғылымында тәрбие теориясының қалыптасып дамуына өзіндік
Сонымен, оқыту істерін жастардың белсенді ақыл-ой еңбегі, саналы іс-
Зерттеу объектісі: кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмыстарын жүргізу
Зерттеу пәні: кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру
Зерттеу мақсаты: мектепте тәрбие берудің негізгі бағыттары арқылы оқушыларды
Зерттеу міндеттері:
тәрбие жұмыстарының әдістерін ұйымдастырудың қазіргі кездегі мәні мен маңызын
мектепте тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру әдістерін қолдану арқылы тәрбие процесін
мектеп оқушыларына тәрбиенің негізгі бағыттарымен тәрбиелеу әдістемесін жасау және
Зерттеу болжамы: егер кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбиені ұйымдастыру
Зерттеу көздері: қарастырылып жатқан мәселе бойынша философтардың,
Зерттеу әдістері: зерттеу мәселесіне байланысты тарихи,
психологиялық, педагогикалық, эдебиеттерді теориялық тұрғыдан талдау, педагогикалық тәжірибені зерттеу
Зерттеу базасы: тәжірибелік жұмыстар Астана қаласының №3 орта мектебінде
Зерттеу жұмысының құрылымы: зерттеу жұмысы кіріспеден, үш бөлімнен, экономикалық,
«Педагогикалық қызмет ретінде тәрбиенің мәні, мазмұны мен бағыттары принциптері»
«Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру әдістері мен
1 Педагогикалық қызмет ретінде тәрбие үрдісінің мәні және оның
Тәрбие үрдісінің мәні, мазмұны мен бағыттары
Қазіргі таңда еліміздегі оқу-тәрбие жұмысына байланысты болып жатқан жаңартулар
Тәрбие - қоғамдық үрдіс, қоғам және жеке тұлғаның арақатынасын
Тәрбие теориясы тәрбие үрдістері, принциптері, әдістері болып жіктеледі (сурет
Тәрбие теориясы
Тәрбие үрдістері
Тәрбие принциптері
Сурет 1.1 - Тәрбие теориясының жіктелуі
Оқу орындарындағы оқыту мен тәрбие біртұтас педагогикалық үрдіс. Тәрбие
тәлім-тәрбиені де ұлы өзгеріске түсіргендігін педагогика тарихын, фәлсапаны зерттеуші
Сонымен, тәрбиенің мәні, біріншіден, қоғам үшін саналы, белсенді, ізгіленген,
Олай болса, тәрбие үрдісі деп - қоғамның талап-тілектеріне сай
Тәрбие үрдісінің мән-мазмұны педагогикалық ситуациялардың шешімін тауып, оның себеп
- Педагогикалық диагностика. Тәрбиеленушінің алған тәлім- тәрбиелік деңгейін айқындап,
- Бағдарлық жоба белгілеу. Жүзеге асуға тиісті тәрбиелік іс-әрекетті
- Ұйымдастыру жолдары. Белгіленген жоспардағы іс-әрекетті жүзеге асырудың амал-тәсілдерін
- Нәтижені бақылап, бағалау.
Көрсетіліп отырған бұл жүйе педагогикалық тәлім-тәрбие саласындағы жүзеге асырылмақ
Тәрбие үрдісінің тиімділігін айқындау қол жетуге тиісті нәтиженің қалай
Бірінші, қол жеткен нәтиже қойылған мақсатпен неғұрлым үйлесімді болса,
Екінші, мұғалімнің алдын ала жобалаған тәрбие жоспарын іске асырудағы
Тәрбие үрдісінің тиімділігі қаидайлық дорежеде болгандығын айқындау гіедагогикалық талдау
Жас ұрпақты тәрбиелеуде, оның бойындағы туа біткен табиғи мүмкіндіктерін
Жас ұрпаққа тек тәрбие объектісі ретінде ғана емес, өзіндік
Педагогикалық қызмет еңбек объектісінің ерекшелігімен айрықшаланады. Өйткені, ол үнемі
Оқу-тәрбие жұмысының мазмұндылығын қамтамасыз ету үшін топқа сабақ беретін
Оқушыларға мектеп пен отбасы тарапынан қойылатын педагогкалық талпатардың бірлігін
Сынып жетекшісі оқушыларға білім берумен қатар, жан-жақты дамып қалыптасуына
Ғылыми зерттеулердің тұжырымдамасына сүйенсек, тәрбие мазмұны құрастыратын табиғат, қоғам,
Тұлғаның жан-жақты және үйлесімді дамуы — бұл ақыл-ой, дене,
Қазіргі егемендік алған еліміздегі тәрбиенің мақсаты, оның мазмұнына үйлесімді
Адамның өзін-өзі тәрбиелей білуі тұлғаның жауапкершілігін арттырудағы басты шарттың
Әрине, оқушыны білімдендіру мен тәрбие ісін жүзеге асыру әдістемелері
Тәрбие жұмысы сынып жетекшісінің белсенді басшылығымен, шебер ұйымдастырушылығымен тәрбиенің
Жастардың әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық-ғылыми көзқарасын қалыптастыру, ақыл-ойын дамыту, кәсіптік бағдар
Тәрбие мазмұны тәрбие бағыттарына байланысты болатындықтан, тәрбие бағыттарына тоқталып
Отбасындағы тәрбие. Баланың тәрбиесі туған, өскен ортаға, ата-анаға, үлкендерге,
Отбасында баланы халықтық педагогика негізінде баулу үшін тәрбие мазмұнын
Жас ұрпақты осы тұрғыда тәрбиелеуде отбасы маңызды орын алады.
Ата-ана отбасының жылылығы мен ынтымағын, бірлігі мен тыныштығын қамқорлыққа,
сақтап, жанұя мүшелерінің көтеріңкі көңіл-күйде болуын қамтамасыз етіп отыруы
Ата-ана баланың күнделікті еңбегін дұрыс ұйымдастырып, көмектесіп, кездескен қиыншылықтарды
Ата-ана баланың материалдық және рухани қажеттерін қанағаттандырып, талап-тілегімен, пікірімен
Халқымыздың аталған дәстүрлері ауыз әдебиетіндегі - әлдиінен бастап, батырлар
Сонымен, отбасындағы тәрбие мен қоғамдық тәрбие өзара тығыз бірлікте,
Ақыл-ой тәрбиесі. Ақыл-ой тәрбиесі тұлғаның ойлау қабілетін
Ақыл-ой еңбегі тұлғаның білім, білік саласындағы
Әрине, ақыл мен сананың дамуындағы табиғат болмыстың ерекшеліктері
Ал екіншілері, ақыл қуаты тұқым қуалайды,
Тұлғаның дамуына ықпал ететін себептер көп, әсіресе, ақыл-ой саласындағы
Мектеп окушыларының көзқарасын қалыптастыру. Көзқарас дегеніміз тұлғаның философиялық,
әлем туралы түсінігін, оны танып, білуін, әсерленуін сипаттайды. Көзқарастың
Елімізде әлемдік білім беру кеңістігіне ықпалдастырылған және жеке тұлға
Оқушының көзқарасын қалыптастыруда мұғалімнің әсерлі ықпалы зор. Әдетте мұғалімнің
Оқушы көзқарасының көрсеткіші оның білімділік жүйені меңгеруі, танымдық түсінігі,
Имандылық - адамгершілік тәрбиесі. Философиялық қағидаға сүйенсек мораль -
Моральдың тарихын теориялық түрғыдан зерттеуші ғалымдардың пайымдануына зейін қойғанда
Иррационалдық теория - адамгершілік тұлғаның өзін-өзі тануынан бастау алады,
Натуралистік теория - адамгершілік адамның тумысынан бірге жаратылатын, табиғи
Діни тұжырымдамада - мораль Аллатағаланың әмірі. Жаратқан жақсы иемнің
Ал ғылыми-материалистік ұстанымдағылар моральға қоғамда танылған мінез-құлық нормаларын сақтау,
Жалпы алғанда адамгершілік тәрбиесі - тұлғаның әдеп саласындағы білімі,
жүйесі. Осы үш арнадан тоғысатын таным-түсінік адамгершілік тәрбиесінін міндетерін
Адамгершілік тәрбиесінің мазмұнын қоғамның моральдық сипаты мен тәрбие мақсатының
Қазіргі кезеңдегі еліміздегі мектепке арналып жарияланған әдебиеттер мен түрлі
Сондай-ақ кеңестік кезеңнен тәрбие саласында етек алған саясаттандырылған түсініктен
Адамгершілік тәрбиесіне байланысты жүзеге асырылатын әдістемелер оқу үрдісінде кеңінен
Имандылық пен адамгершілік тәрбиесінің нәтижелік көрсеткіші моральдық талаптарды орындаумен
Еңбек тәрбиесі және оқушыларға кәсіби багдар беру. Оқушыны ұйымдастырудағы
Еліміздегі педагогика мәселесін зерттеуші мамандар мен ғалымдардың бәрі де
Бүгінде техниканың араласпайтын, қолданылмайтын жері жоқ. Техника тұрмыста да,
Еңбек тәрбиесінің маңызы мен мәнін дұрыс шешу оның міндеттері
1 Оқушыға техниканың қарқынды дамуын, өндірісте қолданылуын, оның әлеуметтік-экономикалық
2. Қарапайым станоктар мен құрал жабдықтарды меңгертіп, олармен жұмыс
3. Өнімді еңбекке қатыстыру арқылы оқушының қабілетін, ақыл-ойын, ерік
4. Еңбектегі ар, ұжданды сақтап, тиісті істі ыждаһатты атқарып,
5. Кәсіби мамандыққа бейімдеу [40].
Орта оқу орындары жағдайында бұл міндеттердің орындалуы еңбек пәндерін
Сонымен еңбек тәрбиесінің нәтижесі оқушының еңбекті тіленіп қажет етуі,
Кәсіби мамандық берудің нәтижелік қорытындысы оқушының болашақ мамандығын саналы
Эстетикальқ тәрбие. Адамның өнердегі, өмірдегі эсемдікпен сұлулықты танып,
қозғаушы күшке айналады. Әсерленген сезімдік тағылымын өзіне үйлестіруге, қолдана
Эстетикалық тәрбие, тәлімнің тиімділігін арттыруда әдіснамалық заңдылықтардың да мәні
Эстетикалық тәрбие беруде мұғалім оқушы бойындағы көкем өнерге деген
Эстетикалық тәрбиенің нәтижелік көрсеткіші тұлғаның білімі, өнерді танып ажырата
Экологиялық тәрбие. Жас ұрпақтың жан-жақты үйлесімді дамып қалыптасуына білім
Біздің халқымыздың өмірі табиғатпен етене байланыста өткен. Ашық аспан
Табиғат адамзаттың өмір кешуіне мүмкіндік тудырып, Жер-ана елді асырап
Барлық ғылым салалары мен экономикалық шаруашылық жұмыстарын жүргізушілердің негізгі
Қоршаған ортаның бірлігін үйретудің тұтас жүйесі бүл саладагы негізгі
Табиғат-ананы қорғау - адамзаттың парызы. Осыны жас ұрпаққа ұғындыра
Экологиялық тәрбие бала шақтан басталуы тиіс. Баланың алғашқы қалыптасуы,
Табиғи ортаны сақтау: жануарларға, құстарға, балықтарға қамқорлық жасау, қоректендіру,
Табиғи ортаны жақсарту: аландарды көгалдандыру, бұлақ көздерін ашу, айналаға
Эстетикалық бағалы өңірлерді сақтау;
Экологияны зерттеген ғалымдырдың еңбектерін оқып үйрену;
Экология тақырыбына кездесулер ұйымдастыру, оқырмандар конференцияларын өткізу;
Экологилық тақырыпқа лекциялар, әңгімелер, баяндамалар, сұрақ- жауап кештерін өткізу,
Орта арнаулы оқу орындарында табиғатқа экскурсиялар ұйымдастыру;
«Невада-Семей қозғалысы» туралы әңгімелер циклын, т.б. әсерлері тәрбие шараларын
Құқықтық тәрбие. Жеке тұлғаны жан-жақты дамытатын тәрбие саласының бірір-
Құқықтық тәрбиенің мазмұнын белгілеуде, адамгершілік жақтарын анықтауда жастарға өзі
Олай болса, жастарға құқықтық тәрбие беру - үйлесімді тәрбиенің
Құқықтық-қоғамдық қатынастарды реттеп, жөнге салатын, қоғамдағы мәнді қатынастарды реттеп,
Біздің қоғамымыздың құқықтық нормалары мен ережелері адамдардың іс-әрекеті мен
Экономикалық тәрбие. Экономикалық тәрбие қоғам дамуының қазіргі
сатысында адамдарды, жастарды жалпы тәрбиелеудің маңызды буыньна айналып отыр.
Экономикалық жағынан білімді болу - еліміздің материалдық, еңбек және
Жастарға экономикалық тәрбие беру нарықтық экономиканы интенсивті дамыту мәселесімен
Енді тәрбие ықпалының осы формасының мәні неде деген мәселеге
қарайтын болсақ, адамның жеке басының экономикалық тәрбиесіне қажетті салалардың
Адам бойында жақсы қасиеттердің, қабілет-дарынның қалыптасуы бір күннің ісі
Қазіргі кезде қоғам адамдарына экономикалық тәрбие беруді маңызды практикалық
Екінші жағынан субъектінің де өзіндік ерекшелігі бар. Ол -
Сөйтіп, экономикалық ойлау көбінесе адамдардың өндірістік- шаруашылық қызметіне байланысты
Адамды жастайынан еңбекке, үнемділікке баулу, адамгершілік қасиеттерінің алғашқы қадамы
азық-түлік басқа да тауарларды сатып алу туралы экономикалық ұғымдарды
Қазіргі кезде бүкіл тәлім-тәрбие жұмысында жас ұрпақты еңбекке, экономикалық,
Дене тәрбиесі. Қазақ халқы ежелден тәні саудың дені сау
Тұлғаның жан-жақты дамуы - дене тәрбиесіне байланысты. Оқушылардың денсаулығы
Дене тәрбиесін берудегі ежелден қалыптасқан қағида оны адамгершілік, имандылық
Мектептегі дене тәрбиесі оқу үрдісіндегі денешынықтыру, жаратылыстану т.б. пәндерді
1) табиғат әсерлері - күн, ауа, су.
2) гигиеналық әсер - тамақтану, еңбек режимі, демала білу,
Дене тәрбиесін берудің негізгі әдістемелері мынау: жаттығу,
машықтандыру, сендіру, иландыру, түсіндіру, тәлімгерлік нұсқау, өнегені үлгі ету,
Оқушы өнегені үлгі тұтып ізденеді, білуге деген ықыласы артады,
Мектептегі дене тәрбиесі оқу бағдарламасындағы талаптарды жүзеге асырып, оқушының
Әрине, тәрбие ісіндегі келелі тек айтумен ғана шешілмейді, оның
Салауатты өмір салтын қалыптастырудағы негізгі құралдардың бірі - түрлі
Өзін-өзі тәрбиелеу және қайта тәрбиелеу. Тәрбие тұлғаны үнемі қолынан
Қазақ халқының дәстүрлік ұғымындағы «Күрес» іздену, табу, нәтижеге қол
Ал мектептегі тәрбиенің міндеті - оқушының ішкі қуатын, әлі
- өзін-өзі тәрбиелеу мен дамыту туралы түсінік беріп, оның
мәнін ұқтыру;
- өзін-өзі әрекетке келтірерлік жеке оқушы және ұжым
мақсаттағы жұмыстар атқаруды ұйымдастыру;
- өзін-өзі тәрбиелеу жөніндегі деректерге жүгіне отырып кеңес беру;
- оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеу саласында атқарған істерін мадақтау,
оны үлгі ету [ 54 ].
Оқушылардың өзіне-өзі баға беріп, өзіне-өзі бақылау жасауы туралы талдау
Кейбір тәжірибелі ұстаздар бүгінде Құран-кәрімдегі аяттар бойынша әркімнің өзіне-өзі
Тәрбие үрдісіндегі өзін-өзі қайта тәрбиелеу проблемасы педагогика ғылымындағы өте
Мұндай жағдайда педагогтердің психолог, дәрігер, психотерапия (гипноз, психоанализ) саласындағы
Ұжымдық тәрбие. Кеңестік кезеңдегі мектептегі тәрбиенің негізгі ұжымдық, яғни
байланыстыратын ұжым және олардың іс-әрекеті, мақсаты бір болғандықтан меншік
Сол себептен педагогикадағы тәрбие үрдісі коллективте, коллектив үшін, коллектив
құрылымдар ұжымдық үрдісті және оған деген көзқарасты жаңартты [
Әдетте ұжымның басты ерекшелігі оның кәсіптік қызметіне байланысты екені
Мектепке ұжымдық жүйенің құрылымы - мұғалімдер коллективі, оқушылар коллективі
Ұжымдық қарым-қатынас пен іс-әрекет жеке тұлғаның жаупкершілігіне тәуелді. Сондықтан
Демек, тұлғаның ұжыммен қарым-қатынас жасай білуін бағдарлап, өзара ортақ
Сынып жетекшісі жас ұрпаққа қоғамның қазіргі әлеуметтік- экономикалық, саяси
Сынып жетекшісінің сөзі мен ісінің бір жерден шығуы -
Сынып жетекшісінің күнделікті жұмысында психология мен педагогикадан терең білімнің
Тәрбиеде табысқа жету үшін сынып жетекшісінің тәрбиелік ықпалының күші
Сынып жетекшісінің міндетіне кіретін мәселелер мыналар: оқушыны тәрбиелеу үшін
әрекеттенуге ұйтқы болу; оқушының сабақ үлгерімін, мінез-құлқын бақылап, соған
Тәрбие принциптеріиің негізгі ерекшеліктері
Тәрбие - мақсат көзделіп, жүйелі ұйымдастырылған тәрбие нәтижесінде іске
Орта арнаулы кәсіптік білім беретін оқу орындарының сынып жетекшісінің
Сынып жетекшілерінің күнделікті тәрбие жұмысында төмендегі міндеттер көрініс табуы
- оқушыларға қоғамның идеологиясын таныту, отаншылдығын, жоғары адамгершілік қасиеттерін,
- еңбек және кәсіптік, құқықтық, экологиялық, экономикалық тәрбие, еңбек
Оқушылардың жалпы мәдениетін көтеру, қазақ халқының озық салт- дәстүрлері
Сынып жетекшісінің тәрбие жұмысының нәтижелі болуы тәрбиенің негізгі принциптерін
Оқыту процесі сияқты тәрбие жұмысы да белгілі ұстанымдар негізінде
Принцип латын сөзі бастапқы, алғашқы нұсқау деген мағынаны береді.
ынтымақтастығы, тәрбие үрдісінің жүйелілігі мен қалыптылығын, реттігін қарастырады. Біртұтас
Қазіргі педагогикалық ғылыми зерттеулерде тәрбие мен оқыту теориясы бірлікте,
1. Мақсаттылық принципі. Оның мағынасы - тәрбие жұмыстары қоғамның
Тәрбие жұмысында мақсатқа жету үшін әдейі міндет қойылып, ол
Мақсаттылық принципі - тәрбие жүйесіндегі басты принцип болып есептеледі.
2. Тәрбиенің өмірмен, әлеуметтік ортамен байланыстылық принципі. Бұл принциптің
қажеттіліктерін қанағаттандыратын көп деңгейлі үздіксіз білім берудің ұлттық моделін
- Білім берудің мазмұны мен материалдық-техникалық базасын жаңарту;
- Білім сапасын бағалаудың ұлттық жүйесін құру;
- Білім беруде ғылым мен өндірісті ықпалдастыру;
- Кәсіптік білім берудің сапасын арттыру үшін нақты экономика
- Әлемдік білім беру кеіңстігіне ықпалдасу.
Қазақ халқының тарихындағы рухани құндылықтарды тәуелсіздік берген қайта жаңғыруға
3. Педагогикалық басшылық, жетекшілік жасау принципі. Мұнда оқушыларды белсенділігі
Әрекетке ықтиярлы талпыну жеке тұлғаның дамуының қажеттілігі болып табылады.
Педагогикалық оқулықтар мен оқу құралдарында бұл принцип кейде еңбек
4. Жеке тұлғаны құрметтеу және жоғары талап қою принципі.
Құрметтеу мен талап қою бір-бірімен байланысты. Құрметтеу жастарға қамқорлықпен
Халық тәрбие ісінде жеке тұлғаны қадірлеу, талап қою принципі
5. Үлгі-өнегені тағылым ету прннципі. Үлгі-өнегенің балаға деген әсері,
6. Ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу принципі. Кеңестік педагогикада
Бұл принцип халықтық педагогикада: «Ісім жақсы деме,
7. Мектеп оқушылардың жас және дербес ерекшеліктерін есепке алу
Бұл принцип халықтық педагогикада да ескерілген: «Жаманнан жақсы туады,
8. Тәрбиенің біртүгастығы, бірізділігі, жүйелілігі, үздіксіздігі принципі. Тәрбие -
Халық бала дүниеге келгенде әр түрлі ішкі күшпен, мүмкіндікпен,
«Бір бала атадан жете туады,
Бір бала атадан өте туады,
Бір бала кейін қарай кете туады» - дейді, осыған
Сондыктан да оқу-тәрбие процесінде жеке тұлға, білім беру, дамыту,
Тәрбие процесінің біртұтастығы мен бірізділігі, оқу, тәрбие мазмұны мен
Педагогика ғылымы тәрбие принциптерінің бір-бірімен өте тығыз байланысты екендігін
1.З Тәрбие әдістері және оларды топтастырудың мүмкіндіктері
Мектеп жағдайындағы тәрбие - арнайы ұйымдастырылған, саналы түрде жүзеге
Екінші жағынан қарағанда, тәрбие әдісі оның құрылымдарымен де байланысты.
Тәрбие әдісінің тиімділігін арттыру мақсатында тұлғаға сезімдік серпіліс туғызып,
Мектептегі тәрбие жұмысының түрлері - саяхат, мәдени кештер, әдеби
Әдістің қолданыстағы тиімділігін тереңірек тану мен
Осы топтастырудағы бірінші әдісте - сана мен мінез-құлықтың бірлігі
Тәрбие әдістерін топтастыру жүйесі мен жолдары
Саналылық
қалыптастыру әдістері
пішін т.б. өнегелік өрнектер
Мінез-құлық
қалыптастыру әдістері
отыру т.б.
Сезім қалыптастыруға
ынталандыру әдістері
т.б. үйлесімділік
Сурет 1.2 - Тәрбие әдістерін топтастыру жүйесі мен жолдары
Сананы қалыптастыру әдісі. Педагогикалық әдебиеттерде сананы қалыптастыру әдісі, көбіне,
Әңгімелесу мен пікірлесу әдісі - мектеп оқушыларының белсенділігін арттырып,
Көркем шығармадағы әдеби кейіпкерлер туралы немесе күнделікті өмір ағысындағы
көзқарасын нығайтады, Талданып, талқыланып отырган адамның кейіпкердің іс-әрекетіндегі өнегесінен
Иландырып сендіру әдісі педагогика ғылымында суггестия деп аталады. Психологилық
Мінез-құлықты қалыптастыру және іс-әрекеттерді ұйымдастыру әдістері. Психологиялық жағынан дұрыс
Тікелей талап ету тәрбие мақсатындағы іс-әрекетті жүзеге асырудың алғашқы
Ұйымдастыру әдісіндегі қогамдьқ көзқарас туғызу тәсілі - қойылған талаптың
Ұйымдастыру әдісіндегі жаттықтыру, үйрету - тұлғаның әдет дағдылары мен
Мінез-құлық пен іс-әрекетке ыыталандыру әдістемесі. Әлеуметтік ортаға үйлесімді мінез-құлық
Мадақтау әдісі - мектеп оқушысының мінез-құлқындағы, немесе топтағы шәкірттердің
мұнан да гөрі жақсарта ынталандырады. Әрине, мадақтаудың жолы да,
Жазалау әдісі - мінез-құлық ережелерін орындамайтын және оны жүзеге
2 Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру
әдістері мен формалары
2.1 Еліміздің және шетелдің қазіргі тәрбие тұжырымдамасы
Еліміздегі тұжырымдаманың мәні - тәрбиеге байланысты түрлі көзқарастар мен
Тұжырымдаманы іске асырудың нәтижелері және оның кезеңдері алып отырған
Ал шетелдерде, яғни Еуропада, Америкада, Жапонияда тәрбие беру жолдары
Жалпылама алғанда Батыстық тәрбие жүйесінің тұжырымдамалық теорияның философиялық негізі
Технократиялық авторитаризмдік педагогика жүйесін қолдап, қорғаушылар -мектепке берілетін
Танымдық мінез-құлық қалыптастыруда жеке тұлғаның өзіндік еркі, танымдық түсінігі,
Әрине, әр түрлі әлеуметтік жүйеде тәрбиеленуші тұлғаның мінез- құлқын
Гуманистік либерал-демократиялық педагогика авторитарлық технократиялық педагогиканың әміршілдік қарым-қатынасы тұлғаның
2.2 Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын жоспарлау және
ұйымдастыру әдістемесі
Еліміздегі тәрбие беру жүйесін сипаттауға тәуелсіздікке қолы жеткенге дейін
Тұлғаға әсер етудің әдістемесі де, оның жүйесі де алуан
Сендіру.
2. Үлгі боларлық өнегені игеруге иландыру.
3. Үйрену және оған жаттығу.
4. Оқыту, көрсету.
5. Ынталандыру (мадақтау, жазалау, жарыс әдістері).
6. Бақылау, бағалау.
Әдістемелік бүл жүйені тұлғаның икемдігіне, қызығушылығына, қажетіне үйлесімді қолдана
Тәрбие әдістемесін таңдау мен пайдалану технологиясы.
Тәлім-тәрбие ісінің нәтижелі болуы мұғалімнің таңдаған тәрбие әдістемесі мен
алдымен тәрбиеленетін оқушының жас мөлшері мен дербес ерекшелігіне, берілетін
Педагогикалық іс-әрекеттің барлық жағдайына бірдей қолданылатын әдістеме жоқ және
Ұстаз тәлімгер алуан түрлі әдістемені білгенімен де, оның бәрі
Кәсіптік білім беруде перспективтік жоспарды жасау үшін педагогтардың пәндік
Сыныптан тыс тәрбие жұмысының жоспары тәрбиенің мақсатына, міндетіне, бағытына
Тәрбие жұмысының жоспары тәрбиенің мақсатына, міндетіне, бағытына сәйкес келуі;
Тәрбие жұмысы оқушылардың талап-тілегінен, мүддесінен туындап, оларды ғылым мен
Тәрбие жұмысы жоғары идеялық-құқықтық ғылыми дәрежеде, шебер сынып жетекшісінің
Тәрбие жұмысында оқушылардың жас және жеке ерекшеліктері, дербестігі мен
Осы талаптарға сай құрылған перспективтік жоспарда тәрбиенің мақсаты, міндеті,
Тәжірибеде жастардың шығармашылық қабілетін дамытуға көңіл бөліп, мамандығына бағдарлау
Жас ұрпаққа тәрбие беру саласындағы сынып жетекшісінің жұмыс жоспары
Сынып жетекшісінің жұмысының құрылысы:
Сыныптың қысқаша сипаттамасы.
Тәрбие міндеттері.
Сынып ұжымы қызметінің негізі.
Сыныпта сабақ беретін мұғалімдермен жұмыс.
Ата-аналармен жұмыс.
Жұмыстың нәтижесін анықтау [Меңжанова А. Тәлім-тәрбие жұмысын ұйымдастыру (әдістемелік
Сынып жетекшісінің жеке тұлғасына қойылатын талаптар.
Сынып жетекшісі - кәсіби даярлығы, арнайы білімі бар, өз
Сынып жетекшісі - ең алдымен, өз мінез-құлқын қалыптастырушы. Ол
Сынып жетекшісі — оқушылармен, ата-аналармен, педагогтар ұжымымен, жұртшылықпен тіл
Сынып жетекшісі оқушыларға талап қоюмен бірге өзіне де қатаң
Тәрбие жұмысының тиімді ұйымдастырылуының шарттары:
Тәрбиенің барлық бағыттары бойынша жүргізілетін жұмыстар бірімен-бірі тығыз байланысты,
Адамдарды тәрбиелеу үшін оны жан-жақты түгел зерттеп, психофизиологиялық дамуын,
Тәрбие шараларын белгілегенде жеке ерекшеліктерін түгел ескеріп, тәрбие әдістерін
Жеке адамға ықпал ету әдістерін таңдағанда оның бойында қалыптасып
Осы аталған тәрбие шарттары мен принциптерін ескеру, тәрбие әдістері
Сонымен, Кәсіптік білім беруде жүргізілетін жұмыстың негізгі формалары төмендегіше
Оқу жұмысы - оқу бағдарламасын орындау үстінде іске асырылады.
Идеялық-құқықтық Тәрбие - бүгінгі таңдағы ішкі, сыртқы экономикалық элеуметтік
Көпшілік жұмыстары, лекторилер, конференциялар, халық университеттері, мәдени және ғылыми
Қоғамдық жұмыстар (қоғамдық тапсырмаларды орындау, тұрақты және уақытша қоғамдық
Үгіт, насихат жұмыстары (көрнекі үгіт материалдары, олардың безендірілуі жайлы
Сынып жетекшісі апта сайын топтагы оқушылармен түрлі педагогикалық шаралар
2.3 Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру әдістері
Әрбір сабақ - мұғалімнің өз максатына жету уакыты. Сол
«Тауардың өзіндік құны» тақырыбын оку кезінде мынадай түсінік сұрақтары
Бұл такырыптың материалын дайындау кезінде мұғалім оқушыларда өндірістік шығындар,
Бұл такырып «Экономикалық білімдер жгіздері» курсының откен тақырыптарымен тікелей
«Тауардың өзіндік құны» такырыбын оқудың басты мақсаты мен міндеті
Такырыпты оку үрдісінде оқушыларды шаруашылық тәжірибе мен Экономикалық теорияның
Қоғамды дамытудың жаңа деңгейінде әр адамнан белгіленген шығармашылық деңгейде
Пәннің оқытылуын қадағалау барысында мұғалімдер пәннің дидактикалық ерекшелігін есепке
Зерттеу нәтижесі мен шынайы өмір көп оқушыда аспаптық білімнің,
Экономикалық мәдениетті калыптастыру жалпы тұлға медениетінін күрамдык бөлігі ретінде
Бұл тапсырманы шешудегі ерекше орын мен рөл оқушыға экономикалық
Елдегі түрлендіргіш үрдістің динамикасы мынадай: жоғарғы оқу орнының кешегі
Экономикалық дайындығы бар мұғалімді казіргі талаптың деңгейіне жеткізу үшін
Оқытудың тәрбиелеу мақсаты оқушылардың «Экономикалық білімдер негіздері» пәнін оқытуда
Берілген тақырыпты оқытуда оқу материалың меңгерудің дедуктивті әдісін қолдану
Ары қарай тауардың өзіндік құнының анықтамасын беру, өзіндік құн
Оқу материалын берудің әдістері мен формаларын таңдау оның мазмұнына
«Тауардың өзіндік құны» атты тақырыптағы жаңа материалды түсіндіргенде оқушылардың
Сабақты ары қарай эвристикалық әңгімемен немесе дискуссия түрінде өткізіледі.
Оқытушы жоспарлаған сабақ материалы дидактика принциптеріне сәйкес келіп, олардан
«Тауардың өзіндік құны» тақырып түсіндіру барысында оқу материалы теориялық
Тақырыптың ғылыми материалының мазмұны жоғарыда келтірілген критерияларға сәйкес келеді,
Қарастырылған тақырыпты баяндаудағы беріктік принципін жүзеге асыру тақырыпты бекітуде
экономикалық жағдайды танқылау жене талдау сонымен қатар баяндалған материалды
Дидактика принциптері, ең алдымен, тақырыпты баяндаудағы оқу материалын құруда
Оқу процесіндегі оқытудың әдістемесін өңдеу де оқу материалының мазмұны
Тақырыптық оқу материалын таныстыруда дидактика принципінің іске асыру оқу
Ары қарай зерттеу жұмысында «Тауардың өзіндік құны» тақырыбына құрылған
Сабақ жоспары
Тақырыбы: «Тауардың өзіндік құны»
Сабақ типі: аралас.
Оқыту әдісі - эвристикалық әңгіме.
Сабақ мақсаттары.
Дидактикалық: оқушыларда тауардың өзіндік құны ұғымын
қалыптастыру, тауардың өзіндік құның жасау процесін оқу;
Дамытушылық: оқушыларда тауардың өзіндік құны ұғымын
қалыптастыру;
Тәрбиелілік: оқушыларды экономикалық мәдениетке «Экономикалық білім негіздері» пәніне және
Көрнекі құралдар: «Тауарды жасау процесі» сызбасын тақтада қолдану, «Шығын
Сабақ барысы
Ұйымдастыру кезеңі - 3 мин.
Сабаққа қатысушыларды белгілеу.
Жаңа оку материалын баяндау.
Әңгімелесу жоспары.
Тауардың өзіндік құны жөне оның қүраушылары.
Тауар өндірудің Экономикалық шығындары. Шығын түрлері.
Тауардың өзіндік құны кұру.
Оқушылардың сабақтағы оқу материалын меңгеру тиімділігін анықтау үшін арнайы
Қазіргі кезеңде педагогикалық зерттеулер әртүрлі әдістердің бүтін бір жүйесі
Педагогикалық эксперимент танымның эмпирикалық деңгейдегі зерттеудің негізгі әдісі болып
Эксперимент ғылыми зерттеудің теориялық және эмпирикалық деңгейлері арасындағы байланыстырушы
Педагогикалық эксперимент — бұл арнайы ұйымдастырылып, алдын-ала зерттеу мақсаты
Педагогикалық эксперименттің ерекшелігі - зерттеуші оқушылармен жұмыс істейді және
Соңғы кезде педагогикалық әдебиеттерде эксперименттің бірнеше түрлері қолданылып келеді.
Екінші түрі - тексеру эксперименті. Ол мектептердегі озат тәжірибелерді
Үшінші түрі - жасампаз эксперимент. Бұл эксперимент түрі тұтас
Экспериментті зерттеулердің нәтижелері әдеттегі жағдайда жүргізілетін педагогикалық жұмыспен салыстырылады.
Зерттеу жұмысының зерттеу базасы Астана қаласы №3 мектебінде жағдайында
Эксперименттің зерттеу мақсаты - оқушылардың білім деңгейлерін анықтау, яғни
Эксперимент екі рет жүргізілді.
а) Бірінші эксперимент
Бақылау объектісінде жүргізілген сабақ беру әдістемесі
Ұйымдастыру кезеңінде оқушылардың қатысуы тексерілді, сабаққа керекті құрал-жабдықтар дайындалды.
Жаңа материалды баяндау кезеңінде жаңа материал тақырыбы, мақсаты мен
Жаңа материалды бекіту кезеңі - бұл оқушылардың білімді берік
Үй жұмысын беру кезеңінде оқушыларға үй тапсырмасы берілді. Мақсаты
Сабақ қорытындысын шығару кезеңінде жалпы қорытынды шығарылды, оқушылардың сабаққа
Эксперименттік объектісіндегі сабақ беру әдістемесі
Ұйымдастыру кезеңінде оқушылардың қатысуы тексерілді, сабаққа керекті құрал-жабдықтар дайындалды.
Жаңа материалды баяндау кезеңінде жаңа материал тақырыбы, мақсаты мен
Жаңа материалды бекіту кезеңі - бұл оқушылардьщ білімді берік
Үй жұмысын беру кезеңінде өткен материал тақырыбы бойынша тапсырмалар
Сабақ қорытындысын шығару кезеңінде жалпы қорытынды шығарылды, оқушылардың сабаққа
Бірінші эксперимент нәтижесі
Сабақ берудің бүл екі әдістемесін салыстырайық. Оқушылардьщ жаңа білімді
Тест нөтижелері оқушылардың жаңа материалды меңгеру дәрежесін анықтады. Оқушылардың
20 сұрақтың: 18-20 сүрағына жауап берсе - «5»
15-17 сүрағына жауап берсе - «4»
12-14 сүрағына жауап берсе - «3»
1-11 сүрағына жауап берсе - «2»
3 суретінен оқушылардың білімді меңгеру дәрежесін көруге болады.
Сурет 3.1 - Оқушылардың білім дәрежесі
3 суретінің мәліметтерін талдау жасасақ, келесідей қорытындыға келуге болады.
ОББ = «5»хn + «4»хn + «3»хn / n,
мұндағы, ОББ - оқушылардың білім бағасы;
n- оқушылар саны.
15 оқушының ішінен 9 оқушы - «5», 4 оқушы
Сабақ соңында үй жұмысы берілді, сонымен қатар келесі тақырыпқа
б) Екінші эксперимент
Бақылау объектісінде жүргізілгт сабақ беру әдістемесі
Ұйымдастыру кезеңінде оқушылардың қатысуы тексерілді, сабаққа керекті құрал-жабдықтар дайындалды.
Үй жұмысын тексеру тақта алдында сұрау арқылы жүзеге асырылды,
Өткен материалды бекіту ретінде тақырыпқа байланысты әр түрлі практикалық
Үй жұмысына алынған білімге байланысты жаттығулар берілді, мақсаты -
Сабақ қорытындысын шығару кезеңінде жалпы қорытынды шығарылды, оқушылардың сабаққа
Эксперименттік объектісіндегі сабақ беру әдістемесі
Ұйымдастыру кезеңінде оқушылардың қатысуы тексерілді, сабаққа керекті құрал-жабдықтар дайындалды.
Үй жұмыстары тексеріліп, оқушыларға өздік жұмысы ретінде өткен материалға
Алынған білімді бекіту кезеңі - бұл оқушылардың білімді
Қорытынды кезінде окытушыы сабақтан тыс уакытта да осы жұмысты
Сабақ корытындысын шығару кезенінде жалпы корытынды шығарылады. оқушылардын сабақка
Екінші эксперимент нәтижесі
Оқушылардың алған білімдерін менгеруі мен бекітуі эксперименттік объектісіндегі өткізілген
Тест нәтижелері оқушылардың жаңа материалды меңгеру дәрежесін анықтады. Оқушылардың
20 сұрақтың: 18-20 сұрағына жауап берсе - «5»
15-17 сұрағына жауап берсе - «4»
12-14 сұрағына жауап берсе - «3»
1-11 сұрағына жауап берсе - «2»
4 суретінен оқушылардың білімді меңгеру дәрежесін көруге болады.
Сурет 4 - Оқушылардың білім дәрежесі
4 суретінің мәліметтеріне талдау жасасақ, келесідей қорытындыға келуге болады.
Сабақ соңында үй жұмысы берілді, сонымен қатар келесі тақырыпқа
Осы эксперимент нәтижелерін қорытындылай келе, келесі жайттарды айтуға болады.
Экономика
Қазіргі экономикалық ғылым ерекше дағдарысқа ұшырап отыр. Бұл дағдарыстың
Қазіргі заманда “экономика” сөзінің түсінігі көп мағынаны білдіреді.
“экономика” сөзімен игіліктер мен қызметтер көрсететін өндірістік және өндірістік
“экономика” сөзін ғылымдар тоғысындағы экономикалық қатынастарын қызметтік немесе салалық
“экономика” сөзі экономикалық ғылым жалпы экономикалық теория ретінде қарастырылады.
“экономика” сөзімен оқыту пәні ретінде түсіндіріледі. Қоғамдық қатынастар жүйесінде
Экономикалық ғылым - ең ертедегі ғылымдардың бірі. Алғашқы рет
“Ойкономия” (экономия) сөзі ретінде - (үй шаруашылық) Аристотель құлиеленушілік
Экономикалық ғылым үш ғасыр бойы (ХУІІ-ХІХ ғ.ғ) саяси экономия
қызметкері, Антуан Монкретьен өзінің экономикалық ілімінің айналымына енгізіп, ол
Экономикалық білім берудің бастауы - үнем мен ұқыптылық. Сондықтан
Экономикалық білім оқушыларға нарықтық экономиканың табиғаты, оның пайда болу
Экономикалық тәрбие беру мәселесін зерттеуші ғалымдардың пікірінше, “оқушы жастарға
Экономикалық тәрбие қоғам дамуының қазіргі сатысында адамдарды, жастарды жалпы
Экономикалық жағынан білімді болу — еліміздің материалдық, еңбек және
Жастарға экономикалық тәрбие беру нарықтық экономиканы интенсивті дамыту мәселесімен
Енді тәрбие ықпалының осы формасының мәні неде деген мәселеге
Экономикалық ой- жүйесі кемел, қол астындағы материалдық ресурстар
Адам бойында жақсы қасиеттердің, қабілет-дарынның қалыптасуы бір күннің ісі
Қазіргі кезде қоғам адамдарына экономикалық тәрбие беруді маңызды практикалық
Екінші жағынан субъектінің де өзіндік ерекшелігі бар. Ол -
Сөйтіп, Экономикалық ойлау көбінесе адамдардың өндірістік- шаруашылық қызметіне байланысты
Экономикалық тәрбиеде экономикалық білімділік дәрежесінің орны ерекше. Біздіңше қазіргі
Экономикалық заңдарын, өндіріс пен еңбек экономика саласындағы негізгі түсініктерді
Жастарға экономикалық тәрбие беруде экономикалық білімділіктің жалпы ғылыми, салалық
Жалпы экономикалық тәрбие түсінігі мыналарды қамтиды: ол - қоғамдағы
Оқушыны ұйымдастырудағы педагогикалық үрдістің түрі - еңбек тәрбиесі болып
Жалпы білім беретін және кәсіби мектеп реформасы оқушылар болашақ
Кәсіптік бағдар беру сынып жетекшісінің жұмысындағы басты бағыттардың бірі
Сынып жетекшісі тәрбие жұмысын жоспарлағанда кәсіптік бағдар беру бағытында
Мектептің бастауыш сыныптарында-ақ оқушылар еңбек туралы жалпы мағлұмат алады,
5-9 сыныптарда оқушылар халық шаруашылығының көптеген салаларымен, түрлі мамандықгармен
10-11 сыныптарда өндірісте еңбек етуге даярлау жұмыстарын жалғастырып, оқушыларды
Дұрыс ақыл-кеңес беруді қамтамасыз ететін, тиімді ақпараттармен таныстыратын кәсіптік
Кәсіптік бағдар беру сабақтарының негізгі міндеттері мыналар:
- оқушыларды кәсіптік бағдар беру жөніндегі білімнің белгілі бір
- мамандыққа онды көзқарасты қалыптастырып, болашақ мамандықты дұрыс таңдауға
-оқушының әр нәрсеге сын көзбен қарап, баға беруіне, болашақ
Оқушыға мамандық таңдауға көмектесу - сынып жетекшісі мен пән
Оқушының кәсіп таңдауына байланысты және оған белгілі бір мамандық
жүргізіледі. Бұл анкеталық карта жылма-жыл қайталанып, толықтырылып отырылуы тиіс
Ынта-ықыласты анықтау картасын 10-сыныпқа өткіздім, жалпы бұл сыныпта 16
Мұндай карта зерттеудің көмекші әдісі ретінде ынта-ықыластың бағытын нақтылайды.
3) - ұнамайды.
1-бағана - математикаға, 2 - техникаға, 3 - географияға,
Сонымен, Х-сынып оқушыларының қай пәнге қызығушылығы мен бейімділігі басым
Мамандыққа және оның талаптарына оқушының ықыласы мен бейімі, жеке
Еңбек қорғау
Қазақстан Республикасында жүргізіліп жатқан элеуметтік- экономикалық өзгерістер еңбек қауіпсіздігі
Қазақстан Республикасының жаңа Еңбек Кодексі 2007 жылдың 15 маусымынан
Қазақстан Республикасының Конститутциясында: әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен
Мектептерде мұғалімдердің жұмыс істеу уақыты Еңбек кодексінің 77 бабына
Қазіргі уақытта білім беру қызметінің бір саласы тіршілік әрекеті
- электр құрал-жабдықтарын, желдеткіш жүйелерді жерлендіруді;
- мектегі қызметкерлерінің еңбек қорғау жонімдегч білімдерін
- пәндік қызметкерлерінің еңбек қорғау бойыиша иүскамалар өткізуді;
-көпшілік іс-шараларды өткізу кезіндегі қауіпсіздік ережелер мен денсаулықты қорғауды.
Сонымен қатар, денсаулықты қорғау жөніндегі нұсқаулықтар жүргізіледі. Әрбір нұсқаулықтар
Физика жоне информатика кабинетіңдегі жұмыс кезінде, химиядан зертханалық тәжірибелер
Информатика сабақтарында техникалық қауіпсіздік ережелері компьютерді қолданумен тікелей байланысты.
Денсаулықты сақтау жөніндегі нұсқаудың оз уақытында өткізілуіне жауапты адамдар
Мектептегі бөлме микроклиматы оқушылардың денсаулығына және еңбек ету қабілеттілігіне
Мектептің әр қабатында және физика, химия, информатика кабинеттерінде, спорт
Мектепте адам өміріне қауіпті жағдайды болдырмау үшін жүргізілетін шаралар,
Қорыта келгенде, Қазақстан Республик асының әрбір азаматы еңбек ету
Қорытынды
Ұрпақ тәрбиесі, бүгінгі қоғамга лайықты азаматтар тәрбиелеу- күрделі мәселелердің
Адам баласымен бірге жасасып, бірге өмір сүріп келе жатқан
Олай болса тәрбие - мәңгілік категория. Соған қарамастан тәрбие
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Қазакстан Республикасынын Президеиті Н.Назарбаевтын Казақстан халкына Жолдауы // Егемен
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік
Түрғанбаева Б.А. Дамыта окыту технологиялары: Оку-әдістемелік құрал - 2000
Қ. Ағанина, Білім мазмұнын таңдау // Білім №3 -
А. Алматова, Оқушыларға экономикалық білім берудін алғы шарттары //
Р. Бегайдарова, Экономикалық білім берудегі қазіргі білімдік технологиялар //
К. Ағанина, Оқушылардың экономикалық сауаттылығына қойылатын талаптар// Білім, №2
ҚР білім туралы заңы.
ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы.
ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халкына жолдауы,
С.Қ.Мұхамбетова, Педагогика және педагогикалық технологиялар,(оку кұралы) Ақтөбе, 2001 ж.
Р. Бегайдарова, Экономикалық білім және тәрбие // Қазақстан мектебі,
Бұзаубақова К.Ж. Жаңа педагогикалық технология: Оқу құралы.- Алматы: Жазушы,
Э.Байысова, Экономикалық білім беруді дамыту // Экономика негіздері, №2
Өстеміров Кәсіптік педагогика әдістемесі.
Р.Керімбаева, Т.Керімбаева, Дидактикалық ойындардың түрлері // Бастауыш мектеп, №9
Қ.Ж. Ағанина, Оқушыларға экономикалық білім берудің дидактикалық негіздері, автореферат,
Қазақстан Республикасы жалпыға білім беретін мектептерде
оқушыларға экономикалық білім беру тұжырымдамасы // Қазақстан мұғалімі, 2001.
Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептеріндегі Экономикалық білім беру
Қазақстан Республикасы Орта білім мемлекеттік стандарты,
Алматы, РОНД, 2002, 133-149 6.
Экономикалық білім негіздері, оқыту әдістемесі 5-11 сынып.
Алматы, «Жазушы», 2003, 56 б.
А.Қалкенова, Оқытудағы ойынның рөлі // Қазақстан мектебі №3 –
2007 ж.
21
Мектеп оқушыларына экономикалық, білім негіздерін оқыту, // Үздіксіз білім
П.Құрмашева, Экономикалық білім және тәрбие беру // Бастауыш мектеп
С.Ағманова, Нарық жіне біз, Қазақстан мектебі №9- 2006 ж.
Г.Кудиярбекова, Формирований педагогических умений будущих учителей // Қазақстан мектебі
Қаіақстан Республикасының экологиялык кодексі, Х«6, акиаи, Алматы, 2007.
Нурболатова З.Н» Экологиялық білім бару тәрбиелеудін негізі // Экологическое
Қазақстан Реепубликасының Конституциясы. Алматы, 2006.
Қазақстан Ресиубликасының Еңбек кодексі. Алматы: Источник: справочная правовая система
Ляпунов В,В. Жалпы білім беретін мекемедегі еңбекті корғау //
Өрт қауіпсіздігі туралы Қашқстан Республикаеының Заңы. Алматы: Источник: справочная
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаева С. Қаржы: Окулық. Алматы, 2005.-496- 513
Мамыров Н.Қ., Тілеужанова М.Ә. Макроэкономика: Окулық.- Алматы: Экономика, 2003.-81-96
Қосымшалар
Қосымша А
Тәрбие және оның мазмұндық жүйесі
Дене тәрбиесі
тәрбиесі
рухани тәрбие
Эстетикалық
тәрбие
Білім
Білік
Дағды
Қарым-қатынас
Шығармашылық
Іскерлік әрекет
Сурет 1.2- Тәрбие және оның мазмұндық жүйесі
Қосымша Б
Тәрбие жұмысының басты
бағдары
Отбасының тәрбиесі
имандылық тәрбиесі
Ақыл-ой тәрбиесі
Дене тәрбиесі
Этетикалық тәрбие
Экологиялық тәрбие
Сурет 1.3- Тәрбие жұмысының бағыттары
Қосымша В
Дарынды шәкірттің дербес
ерекшелігін, қызығушылығы
мен бейімділігін ескер
Саналық
Іздене білу
Ойлана білу
Қабылдау
Түйсіну
Қиялдау
Сөздік қор
Ақыл-ой тәрбиесі
Шыдам, төзім
Өзін-өзі тану
Тәрбиелеу
Ойын мен ой бірлігі
Тұлғаның танымдық
бейімділік дамуын
жетілдіруге мән бер
Сурет 1.4 – Ақыл –ой тәрбиесі
Қосымша Г
Бағдарлы мақсатқа қою
Біріңғай талап қою және
тәрбиеленушіге құрметпен қарау
Шәкірттің ықылас ынтасын
белсенділігін қолдау
Тәрбие тағылымдарын жүйелі, бір арнада, үздіксіз қалыпты деңгейде жүргізу
Тәрбие
принциптпері
Берілетін тәлім-тәрбие
тәрбиеленушінің жасына, дербес ерекшелігіне үйлесімді болуы
Оқу орындары мен жанұяның тәрбиелік бағдарының бір арнадан тоғысуы
Ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу
Сурет 1.5 – Тәрбие принциптері
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылық министрлігі
Астана қаласы
С.Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық университеті
Жоламанова Айсұлу
Компьютерлік жүйелер және кәсіптік білім беру
факультеті, 3- курс
Тақырыбы:
Кәсіптік білім беру жүйесінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру
Ғылыми жетекшісі: Есекешова Марал Дүйсенейқызы,
Кәсіптік оқыту кафедрасының меңгерушісі
Астана қаласы
2012-2013 оқу жылы
Дәріс: « Көлбеу және горизонталь электродтармен пісіру»
Электрмен пісіру шеберханасы
Өндіріс шебері: Мәлікұлы Наурызхан
3