МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 5
1 ТЕХНОЛОГИЯ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРҒА МАТЕРИАЛДЫ КӨРКЕМДЕП ӨҢДЕУДІ ОҚЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУДІҢ
1.1 Қолданбалы қолөнер бұйымдарын жасау әдіс-тәсілдері бойынша оқушылардың білімдерін
1.2 Оқушылардың материалды көркемдеп өңдеу бойынша біліктілігін қалыптастыру 18
1.3 Аѓашты кµркемдеп µњдеу єдіс-тєсілдерін ‰йрету технологиясы 22
2 МАТЕРИАЛДЫ КӨРКЕМДЕП ӨҢДЕУДІ ОҚЫТУДА ЖАҢА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ
2.1 Технология пәнінде жаңа ақпараттық технология арқылы ағашты көркемдеп
2.2 Сабақта жаңа ақпараттық технологияларды қолдану әдістемесі 29
3 ТЕХНОЛОГИЯ САБАҒЫНДА ОЌУШЫЛАРДЫ КЄСІПКЕРЛІККЕ БАУЛУДЫЊ ЕРЕКШЕЛІГІ 48
3.1 Технология сабаѓында оќушыларды кєсіпкерлікке оќыту 48
3.2 Бизнес жоспарды рәсімдеу міндеттілігі 56
4 МАТЕРИАЛДЫ КӨРКЕМДЕП ӨҢДЕУ БАРЫСЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЕҢБЕГІН ҚОРҒАУ 59
4.1 Оқу шеберханаларына арналған санитарлыќ-гигиеналыќ талаптар 59
4.2 Ағаш өңдеу құралдарымен жұмыс істеу техникасының ќауіпсіздігі
4.3 Оқу шеберхансындағы өрт қауіпсіздігі 69
ҚОРЫТЫНДЫ 73
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 75
КІРІСПЕ
Зерттеудің көкейкестілігі: Бүгінгі уақыт талабына сәйкес мемлекетіміздегі 2015 жылға
Әр мемлекет жастарды қоғамдағы жаңа өзгерістер мен өз халқының
Қазақ халқының қолөнері деп халық тұрмысында жиі қолданылатын өру,
Халықтың ұлттық қолөнеріне әдет-ғұрып жабдықтарымен қатар, аң аулауға, мал
Қолөнердің келесі түрлері қазақ жерінде кеңінен дамыған. Оның ішінде:
Қазақтың ұлттық қолданбалы қол өнеріндегі мәдени мұралардың тәрбиелік көзі,
Ұсынылып отырған дипломдық жұмыс жаңа ақпараттық технология арқылы ағаштан
Қазіргі кезде мектеп қызметінде алға қойылған мақсат – еңбекке
Технология білім саласының басты мақсаты – оқушыларды өздігінен еңбек
- экономикалық, экологиялық және нарықтық білімдерді қабылдау барысында оларды
- оқушылардың шығармашылық және эстетикалық дамуы;
- оқушылардың өзін-өзі тану мүмкіндігін, кәсіпкер әлемін оқып үйренуін,
- оқушылардың өзбетімен жұмыс жүргізе білуін дамыту, еңбек сүйгіштікті,
- тұтыну бұйымдарын еңбек объектісі ретінде пайдалана алуға және
Біздің уақыттың басты міндеті – бұл тұлғаны жан-жақты дамытудағы
Сәндік-қолданбалы өнер – адам тудыратын материалдық ортаның көркемдік қалыптасуына
Қазақстанның кең байтақ далаларында сұлу алқапты аймақтарында жасыл орман,
Материалдарды көркемдеп өңдеудің бірнеше түрі бар. Бірақта олардың әрбіреуі
Осыѓан байланысты дипломдыќ ж±мыстыњ таќырыбы: «Орта мектеп оқушыларына материалды
Дипломдыќ ж±мыстыњ басты маќсаты – жаңа ақпараттық технология
Зерттеудіњ объектісі – мектептегі оқу-тәрбие процесі.
Зерттеудіњ пєні: жалпы білім беретін орта мектептерде оќушыларды материалды
Мектепте пәнаралық байланыстарды бекітетін және оқушылардың әр түрлі сабақтарда
Зерттеудің құрылымы: кіріспе, төрт тарау, қорытынды, әдебиеттер тізімі.
1 ТЕХНОЛОГИЯ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРҒА МАТЕРИАЛДЫ КӨРКЕМДЕП ӨҢДЕУДІ ОҚЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУДІҢ
1.1 Қолданбалы қолөнер бұйымдарын жасау әдіс-тәсілдері бойынша оқушылардың білімдерін
¤ресі биік, µрісі кењ ќолµнердіњ ќай саласынан болсын жер
¤зге халыќтар сияќты, ќазаќтыњ да ќолµнер шеберлігін ‰йретуде ерте
Ќазіргі кезде сол ±лттыќ ќолµнерді жас ±рпаќтыњ бойына дарытатын,
Б±л кµзќарасты халыќ педагогикасы мєселелерімен айналысып ж‰рген ѓалымдардыњ ењбектері
Осылардыњ ішінде, біз аѓаш µњдеу ќолµнеріне тоќталамыз.
Аѓаштан бедерлі, єшекейлі суреттер, оюлар жасау, яѓни аѓаштан «т‰йін
Аѓашќа оюлар оюдыњ кµркемдік мєнері затќа кµрік берерліктей нєзік
Аѓаштан оюлар оюдыњ да µзіндік єдіс-тєсіліне байланысты т‰рлері болѓан.
Єсіресе, заттыњ баѓалы, єсем, µнер туындысы ретінде – ‰лгісі,
Ќазаќстанда шеберлер таѓам мен ‰й заттарына арналып жасалған сандыќтар,
Б‰гінгі мектепте жасµспірімдерге білім берумен ќатар, ±лттыќ дєст‰рде тєрбиелеу
Белгілі ғалым-педагог И. А. Карабанов оќушыларды єсемдікті сезініп, т‰сініп,
Б±л сабаќта оќушылар жасалатын б±йымдардыњ суретін жасап алуы жєне
Қ.Әмірғазин т±т, алм±рт, шие, жањѓаќ, ‰йењкі, б±лар да ќатты
Ою кезінде кезектесіп отыратын ќабаттардыњ ќаттылыѓыныњ б±лай ауысуы бір
Халыќ µнерін оќытудыњ таѓы бір ерекшілігі – µнер кµркемдігін
Ќорыта айтќанда, жалпы білім беретін мектептердіњ оќу-тєрбие процесінде ќазіргі
Қазақстан өлкесінде көптеген ағаштардың түрлері өсіп-өнеді, оларды құрылыста, ауыл
Ағаш табиғатта өте жиі кездесетін өсімдіктердің бірі болғандықтан, адам
Қазақстан алқапты аймақтарында, сулы кен байтақ далаларында жасыл орман
Ш.Әбдуалиева өзінің халық өнері туралы еңбегінде - халық шеберлері,
Ағашты қолымызға таяқ қылып ұстаған күнінен бастап, көптеген қасиеттерді
Кебеже, сандық, жүкаяқ, қобдишалар, жасау үшін алма, жаңғақ ағаштарын,
Сондай-ақ ағашты өңдеуде ағашты өңдейтін аспаптар қолданылады. Көбінесе ағашты
Ағаш өңдейтін қол аспапқа қол ара, сүргі, қашау, стамеске,
М. Арғынбаев өз еңбектерінде ағаштарды қолмен өңдеудің көне түрін
Ағаш материалдары түгелінен немесе дене табиғи ағаштан дайындалатын конструкциялық,
Ағаш материалдарына жиһаз, музыка аспаптары сияқты ағаш бұйымдары жасалады.
Ағашты өңдегенде оның әртүрлі қасиеттеріне тап боламыз ол ағаштың
Беріктік деп, оның сыртқы механикалық күштерге қарсы тұра алып
Ағаштың қаттылығы, шыдамдылығы, сынып жарылуы бір-бірімен тығыз байланысты, бірінен-бірін
Ағаштан басқа да механикалық қасиет байқауға болады. Мысалы. Оның
И. А. Карабанов мектеп шеберханасында оқушылар ағаштардың түрлерімен, физикалық,
А.И.Черепахина ою әр затқа байланысты өзінше композициялық шешім
Археологтарымыз темірден жасалған дүниелермен қатар көптеген ағаштардан істелген бұйымдарды
Қазақстан жерінде ағаш өңдеу өнерінің көне заманнан келе жатқан
Қазақтар ыдыс-аяқты ертеде ағаштан жасаған. Бұрынғы кезде қазақтар көшпелі
Тостаған бұл ескі мұралардың бірі қымызды құюға арналған. Тостаған
Тостағанды жасағанда оған жақсы ағаштан алып жасайды. Көбінде тостағанды
Қазіргі кезде осы ұлттық ыдысаяқтарда көптеген шеберлер жасайды. Сонымен
1.2 Оқушылардың материалды көркемдеп өңдеу бойынша біліктілігін қалыптастыру
Халқымыздың ежелден келе жатқан шығу тарихы ғасырлар қайнауының тым
Қолөнердің басқа түрлеріне қарағанда материалды көркемдеп өңдеу өнерінің өзіндік
Оқушыларды ағаш өңдеу жұмыстарымен алғаш таныстырғанда оларға қолданылатын аспаптарды
Технология сабағында оқушылар ағаштан басқа материалдармен де мысалы, темірмен,
Оқушылардың ой-өрісін кеңейту үшін өндіріс орындарында орындалу тәртібімен салыстырып,
Ағашты өңдейтін негізгі тәсілдері кесу, жару, қашау, бұрғылау, қиыстыру,
Әдетте талшықтарды көлденең кесетін аралардың жүздері екі жағында да,
Ағашты түзу кесу үшін қозғалтпай ұстап тұру керек. Ол
Ара, пышақ, сүргі, қашау темірлерін төмен сынып оқушыларға қайрауға
Ағашты оюда қашау, пышақ түрлерін қолданады. Тесіп ою үшін
Оқушаларға сызып, тілікше жасап оюды үйрету. Ең алдымен көңілің
Сызып-тілікше жасап суреттің бойымен оюдың теориялық мәнін түсінгеннен кейін
- жасалынатын заттың, суреттің эскизін, кескінін дайындау;
- бұйымдар мен заттар жасауға арналған тақтай дайындау;
- тақтайдың бетіне сурет эскизін бейнесін көшіру;
- жұмысқа арналған сурет көшірілген тақтайды, үстелге бекіту;
- тақтай бетіндегі суретті ойып-кесу процесін жүргізу;
- дайын болған жұмысты өңдеу.
Жұмыс істеу үшін айтылған заңдылықтарды сақтап отырып, абайлап, асықпай
1.3 Аѓашты кµркемдеп µњдеу єдіс-тєсілдерін ‰йрету технологиясы
Ағаштың өзіндік яғни, техникалық қасиеті оның ішкі түзілімі мен
Ағаштың техникалық қасиеті беріктігі, мықтылығы, икемділігі түрлі өнделуге икемділігі
Ағашты қажетті өз орнына пайдалану үшін оның механикалық және
Ұсталар әрбір істің ерекшелігіне қарай, әр түрлі сападағы ағашты
Қолөнер бұйымының түрі өзгергенде де тіпті, ағаштың түрі өзгергенде
Ою-өрнек деп, яғни орнамент деп әдетте бейнелік нақыштары жүйелі
Сонымен ою-өрнек қолданылу орнына, заттың материалы мен түр-күйіне қарай
Қазақтың ұлттық ою-өрнегі арасында «бұтақ», «бүлдірген», «гүл», «жапырақ», «жармагүл»,
Бір қызықты жәйт, ою-өрнек үлгілерінде сол өрнекті тудырған рудың
Ағаш оюдың бірнеше тәсілдері бар. Негізінен бедерлей ою және
Бедерлеп оюдың өзі де орындалу әдіс-тәсілдеріне қарай таратуға келеді.
Ал ағаш ою үшін шеберхана температрасы тұрақты, жел соқпайтын,
Мүмкін болса, арнайы адам шеберлігі үстелі шағын тақтаға ою
Оның үстіне өткір құралдарды ұстаудың қауіпсіздік ережелері бар. Ол
Ұсталар ағашты кесу жұмыстарына арамен балтаны, шабу ісіне түрлі
Ағашты көркемдеп өњдеу 7-ші сыныпқа. Оқушыларды ағашты өњдеу қондырғысы
Оқушыларға ағаштын қарапайым жалғаудың технологиясын, жалғаудыњ түр-түрлерін, олар шегемен,
Құрал-жабдықтар. Оқушыларға керекті ағаш өңдеуге ағаш тесу, өңдеу қондырғыларымен
Ағашты қарапайым түрде жалғастырудың бөлшектері туралы плакаттарды пайдалану. Ағаштың
Көрнекілік. Оқушыларға ағашты жонуда көрнекілікке плакаттан көрсету және «сандық»,
Демонстрациялау. Оқушыларға ағашты жалғау тәсілін нақтылай көрсету. «Сандық» «кебеже»
Топсеруен. Оқушыларды көрме залдары мен мұражайларға апару. Онда «сандық»,
2 МАТЕРИАЛДЫ КӨРКЕМДЕП ӨҢДЕУДІ ОҚЫТУ ЖАҢА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ
2.1 Технология пәнінде жаңа ақпараттық технология арқылы ағашты көркемдеп
Оќушыларѓа сапалы білім берудіњ негізі оќытудыњ єдістемесіне жєне оны
Б±л жоспарда оќу ‰рдісін наќты ±йымдастыруѓа, дидактикалыќ принциптерді іске
Ењбекке баулуда оќу процесін жоспарлаудыњ жалпы формасы: жыл сайын
Егер м±ѓалім жоспарды д±рыс жасаса, баѓдарлама бойынша барлыќ, таќырып
К‰нтізбелік-таќырыптыќ жоспарлау оќу жылы барысында єрбір параллель сыныптардыњ таќырыбы
К‰нтізбелік-таќырыптыќ жоспарды ќ±руда ењ негізгісі ењбек нысанын жасаудыњ ролі
1. Дидактикалыќ ±станымдарѓа байланысты ењбек объектісі «ќарапайымнан к‰рделене т‰суі»,
2. Ќолайлы жєне шамасы келесі б±йымдарды оќушылардыњ саны 1-2
3. Жасалѓан б±йымдарѓа жоѓарѓы дєрежедегі техникалыќ жєне эстетикалыќ дењгей
4. Ењбек нысаныныњ ќоѓамдыќ пайдалылыѓы. Жасалѓан б±йымдардыњ пайдаѓа асырырлуы
К‰нтізбелік-таќырыптыќ жоспарды мектеп директоры бекітеді, тек сонан кейін м±ѓалім
Осындай болашаќ жоспарлауда м±ѓалім сабаќ ‰рдісін кездейсоќ ойланбаѓан жаѓдайѓа
Басќа пєндер сияќты ќолданбалы µнер пєні оќушыларды ењбек процестерімен
Пєнніњ оќушыныњ білімділігі мен тєрбиесі т±рѓысынан атќаратын ќызметін сараптасаќ,
2.2 Жаңа ақпараттық технологияларды қолдану әдістемесі
WEB парағын құру. Бұл оқу құралы Интернет туралы, HTML
Интернеттің тарихына үңілер болсақ, оның 1960 жылдан басталғанын білеміз.
Интернетте өздік материалдарды орналастыру екі кезеңнен тұрады: материалдарды әзірлеу
Дербес Web-құжаттар HTML (Hyper Text Marpup Language гипермәтінді белгілеу
Тегтардың жазылуын және олардың атрибуттарының қалай пайдаланылғанына назар аударыңыздар.
Іnternet Explorer-дің мүмкіндіктерінің бірі WWW ресурстарына қатынау және белгілі
Пайдаланушыға қағидалы маңыздысы белгілі бір Web-тораптардан немесе кез келген
Интернеттегі қызмет түрлері-World Wіde Web (WWW) деп аталатын дүниежүзілік
WWW дүниежүзілік тармақталған желісі бұл Іnternet-тің ең кең таралған,
Web парақтарын қарап отырып, вирус жұқтырып алу мүмкін бе?
Интернетте өздік материалдарды орналастыру екі кезеңнен тұрады: материалдарды әзірлеу
Дербес Web-құжаттар HTML тілін пайдаланады дедік. Гипермәтіннің, яғни мәтіннің
Бүгінгі күні Интернеттің негізгі идеясы - гипермәтінді белгілеу тілін
Сайт (sіte) дегеніміз бір қолданушының Web-парақтарының жиынтығы.
Web парағы дегеніміз - гипермәтін форматында дайындалған, Интернеттің WWW-қызметінде
Файл құру. Пуск-Программы-Стандартные-Блокнот комбинациясын орындап, Блокнот мәтіндік редакторын ашудан
Блокнотта әдеттегі мәтіндік файлдар. htm кеңтарауымен сақталады. Мұқият болу
Мысалы Блокнотқа мынадай мәтінді жазу керек:
мысал
Қош келдініздер!
HTML құжатына мысал
Файлың аты 1. htm деп сақтау үшін Файл -
1-сурет. Құжатты құру.
Құжатты бірнеше тәсілдермен көруге болады:
Пуск-Документы-1. htm қолайлы тәсіл болып табылады, өйткені бірден әркім
ПУСК-Программы - Іnternet Explorer Файл Открыть
Жұмыс үстелінде бұрын құрылған жүйелі Іnternet Explorer объектісін тышқанмен
Төмендегі Броузер терезесі ашылғанда (терезе астында тұрған) екі жол:
Қош келдіңіздер
HTML құжатына мысал
шығады.
Броузер Сіздің кодыңызды шифрлап, яғни әдеттегі иртерпретатор рөлін атқарғанын
Белгілер (мысалы, және ) сыңарлы, яғни бастапқы және
және тақырыпты бөледі, бағдарлама терезесінде оқылмайтын, қызметтік
Құжаттың барлық денесін элементі алып тұрады. Осылардың
background="файл аты" - фон береді
немесе bgcolor="түс"
text="түс" - мәтін түсі
lіnk="түс" - бейнеленбеген сілтеме
vlіnk="түс" - белсенді сілтеме
alіnk="түс" - бейнеленіп кеткен сілтеме.
Енді HTML тілінің элементтерін қарастырамыз :
"Қош келдіңіздер" сөзі үлкен әріптермен жазылған, өйткені және
"HTML құжатына мысал" сөзі белгісімен ерекшеленген.
- абзац белгілері
-көлденең сызық
- cілтеме
-сілтеме
-жаңа жолға өту
іd, class, tіtle, style - жаңа
- мәтіндегі сөздердің орналасуын (диагональ типтес) көрсетеді
- ортаға қою
- жартылай жуанмен ерекшелеу
- үлкейту
- кішірейту
- курсив
- мәтінді сызу
- астын сызу
-төменгі индекс
- жоғарғы индекс
- шрифт түрі, өлшемін, түсін
- мәтін бағытын өзгерту
- мәтінді ерекшелеу
- абрревиатура
- сөздерді қысқартып жазу ( мысалы, т.
- біркелкі элементтерді ерекшелеу.
Жылжымалы жолды құрастыру. Енді жылжитын жолды құруды қарастырамыз. Ол
alternate режимінде жылжымалы жол мазмұны алға, артқа, төмен жоғары
Фон түсі әдеттегідей беріледі: bgcolor="түс". Егер жолдың ұзындығы жеткілікті
Alіgn="top"- жылжитын жолды жоғарыдан жүргізу
Alіgn="mіddle"- ортасынан жүргізу
Alіgn="bottom"- төменнен жүргізу.
Бейнелер элементті көмегімен іске асырылады (соңғы тег жоқ).
Керекті атрибуты SRC болып табылады. Яғни бейне файлының көрсеткіші.
Көп қолданылатын атрибут - alt болып саналады. Ол бейнелер
alt "my Photo"- фотосурет үшін;
alt "SEND"- егер батырмада сурет түрінде жазуы болса;
alt "www. адрес. com"- егер ол гиперсілтеме болса;
alt "pіc145. gіf"-парақты өңдеу үшін қолайлы.
Суреттің ұзындығының және енінің өлшемі heіght және wіdht атрибуттар
Әдетте графикалық файлды html мәтінімен араластырмайды, оларды бөлек бумаға
Егер броузер көрсетілген жерден таппаса, онда сурет орнына тік
Суретті парақ бетіне орналастыру. Alіgn атрибутының мәндері left- солға,
Тырнақашалар жөнінде. Параметрлер толық берілмесе, тырнақшалар қажет. Былай жазған
1. < іmg src=". /pіc/іmg2. gіf">
< іmg src=. /pіc/іmg2. gіf>
< іmg src=. /pіc/іmg2. gіf alt="сурет">
2.
3. Былай жазуға болмайды: