ЖОСПАР
Кіріспе............................................................................................................. 2
I. Өндiрiстiк кооператив –комерциялық заңды тұлға ретiнде
1.1. Өндірістік кооперативтік түсінігі және қызметі ................................. 3-4
1.2. Өндiрiстiк кооперативтi құру тәртiбi ................................................... 5-8
1.3. Өндiрiстiк кооперативтi қайта құру және тарату ................................
ІІ. Өндірісті кооперативті басқару және мүшелік
2.1. Өндiрiстiк кооперативке мүшелiк ........................................................ 10-15
2.2. Өндiрiстiк кооперативтi басқару .......................................................... 16-21
2.3. Өндiрiстiк кооператив қызметiнiң экономикалық негiздерi .............. 22-24
Қорытынды .................................................................................................. 25
Қолданылған әдебиеттер ............................................................................ 26-27
Кіріспе
Кәсіпорындардың кооперативтік түрі Қазақстан Республикасында біршама таныс, өйткені,
Кәсіпкерлікті үйымдастырудың формасы ретінде кооперативтердің мәні мынада: олар
Әр елде әр түрлі жағдайда дамығанымен қоғамның түрлі
Кооперативтік жұйенің теориялық негіздерін зерттеуді «кооперация» ұғымының түп-төркінінен
I. Өндiрiстiк кооператив –комерциялық заңды тұлға ретiнде
1.1. Өндірістік кооперативтік түсінігі және қызметі
Азаматтардың бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет үшiн мүшелiк негiзде, олардың
Өндiрiстiк кооперативтер мынадай принциптер негiзiнде жұмыс iстейдi:
мүшелiкке кiру мен шығудың еркiндiгi;
мүлiктiк (пайлық) жарна енгiзу мiндеттiлiгi;
басқарудың демократиялылығы;
өзара көмек және оның мүшелерi үшiн экономикалық тиiмдiлiктi
өндiрiстiк кооперативтiң қызметi туралы ақпаратқа қол жететiндiгi.
Өндiрiстiк кооператив жеке кәсiпкерлiк үшiн заң актiлерiмен тыйым
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 5 қазандағы N 2486
Өндiрiстiк кооператив өз қызметiн құрылтай шарты мен жарғының
1.2. Өндiрiстiк кооперативтi құру тәртiбi
Өндiрiстiк кооператив құрылтайшы-жеке тұлғалардың жалпы жиналысының шешiмiмен құрылады.
Өндiрiстiк кооперативтiң құрылтай шартында мыналар болуға тиiс:
1) өндiрiстiк кооперативтi құру туралы шешiм, оның фирмалық
2) кооператив мүшелерiнiң тегi, аты, әкесiнiң аты, туған
3) кооперативтi құру жөнiндегi iс-әрекет тәртiбi;
4) құрылтайшылардың кооператив меншiгiне беретiн мүлiктiк жарналарының құрамы
5) iс-әрекетi кооперативтi құру және тiркеу үшiн қажеттi
6) кооперативтi құру және оның жұмысын ұйымдастыру мәселелерiн
7) кооперативтiң жарғысын бекiту;
8) таза табыс пен шығынды бөлу тәртiбi;
9) құрылтайшылардың кооперативтен шығу тәртiбi.
Өндiрiстiк кооперативтiң құрылтай шартына құрылтайшылардың шешiмi бойынша қайшы
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында:
1) кооперативтiң фирмалық атауы;
2) кооператив орналасқан жер;
3) өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң қабылдану, шығу және оларды
4) кооперативтiң басқару және бақылау органдарының құрамы мен
5) өндiрiстiк кооперативтiң әрбiр мүшесi пайының мөлшерi, өндiрiстiк
6) кооператив мүшелерiнiң кооператив қызметiне жеке еңбегiмен қатысу
7) кооператив пен оның мүшелерi, кооперативтiң атқарушы органы
8) кооперативтiң таза табысы мен шығындарын бөлу тәртiбi;
9) кооперативтi қайта ұйымдастыру мен тарату тәртiбi туралы
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында ҚР заңдарына қайшы келмейтiн басқа
Өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарналары бастапқы капиталды қалыптастырады
1.3. Өндiрiстiк кооперативтi қайта құру және тарату
Өндiрiстiк кооператив өзiнiң құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiп бойынша
Өндiрiстiк кооператив оның құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен кооператив
ІІ. Өндірісті кооперативті басқару және мүшелік
2.1. Өндiрiстiк кооперативке мүшелiк
Кооператив мүшелерi екеуден кем болмауға тиiс. Өндiрiстiк кооперативке
Өндiрiстiк кооператив мүшесiнiң:
1) кооперативтiң құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен кооператив iстерiн
2) Кооперативтiң басқару органдарына сайлауға және сайлануға, кооператив
3) кооперативтiң қызметi туралы толық ақпарат алуға, соның
4) кооператив алған таза табысты бөлуге қатысуға;
5) егер құрылтай құжаттарында өзгеше тәртiп көзделмесе, кооператив
6) кооперативтегi өз еңбегi үшiн жалақы түрiнде немесе
7) кооператив өзiнiң мүшелерi үшiн көздейтiн жеңiлдiктер мен
8) демалуға, сондай-ақ жыл сайынғы ақылы еңбек демалысын
9) әлеуметтiк қамсыздандыруға;
10) белгiленген тәртiппен кооперативтен шығуға құқығы бар.
Кооператив мүшесiнiң өзге де заң актiлерi мен кооперативтiң
Өндiрiстiк кооператив мүшесiнiң мiндеттерi:
1) кооперативтiң құрылтай құжаттарында көзделген талаптарды сақтауға;
2) жалпы жиналыстың, кооперативтiң сайланбалы басқару органдарының өз
3) кооперативтiң құрылтай құжаттарында көзделген тәртiппен, жолмен және
4) кооператив қызметiне жеке еңбегiмен қатысуды жүзеге асыруға;
5) кооператив мiндеттемелерi бойынша мөлшерi мен тәртiбi белгiленген
6) өндiрiстiк және еңбек тәртiбiн, еңбектi қорғау ережелерi
7) кооператив өзiнiң коммерциялық құпиясы деп жариялаған мәлiметтердi
Өндiрiстiк кооперативтiң атқарушы органы сотта корпоративтiк дау бойынша
Кооператив мүшесi кооператив басқармасының төрағасына (кооператив төрағасына) шығуынан
1) өзiне кооператив жарғысымен жүктелген мiндеттердi ұдайы атқармаған
2) осыған ұқсас кооперативке мүше болуына байланысты;
3) құрылтай құжаттарында көзделген басқа да жағдайларда шығарылуы
Өндiрiстiк кооперативтiң мүшелiгiнен шығару туралы шешiмге сотқа шағым
1) кооператив мүшесi қайтыс болған, оны өлдi деп
2) кооператив мүшесi өз пайын көзделген тәртiппен басқа
3) кредит берушi (кредит берушiлер) кооператив мүшесiнiң пайына
3-1) кооператив мүшесi өндiрiстiк кооперативтiң қызметiне жеке еңбегiмен
Егер кооператив жарғысында өзгеше көзделмесе, кооператив мүшесi қайтыс
Кооператив мүшесi болып табылмайтын тұлғаға осы бапта белгiленген
Кооператив мүшесiнiң пайынан оның жеке борышы бойынша айып
Кооператив мүшесi өз қалауы бойынша кооперативтен шыққан, сондай-ақ
Қайтыс болған кооператив мүшесiнiң мұрагерi кооперативке кiруден бас
Кооператив мүшесi (мүшелерi) кооперативтен шыққан мүшенiң пайын немесе
Кооператив мүшелерiнiң кооператив мiндеттемелерi бойынша қосымша (жәрдемақылық) жауапкершiлiгi
2.2. Өндiрiстiк кооперативтi басқару
Кооперативтiң жоғары органы оның мүшелерiнiң жалпы жиналысы болып
1) кооператив жарғысын өзгерту;
1-1) кооператив қызметiнiң негiзгi бағыттарын айқындау;
2) атқарушы, тексерушi органдар мен байқаушы кеңесiн құру
3) кооператив қорлары мен резервтерiнiң түрлерi мен мөлшерiн
4) кооперативтiң iшкi еңбек тәртiбi ережелерiн, лауазымды адамдарының,
5) кооперативтiң филиалдары мен өкiлдiктерiн, шаруашылық серiктестiктерiн құру
6) қосымша пай жарналарын енгiзу туралы мәселенi шешу;
7) кооператив мүшелiгiне қабылдау және шығару;
8) кооперативтiң жылдық есептерi мен бухгалтерлiк баланстарын бекiту,
9) кооперативтi қайта құру мен тарату туралы шешiм;
10) тексеру комиссиясының есебiн бекiту;
11) кооператив басқармасының (кооператив төрағасының) есебiн тыңдау.
Кооперативтiң құрылтай құжаттарымен жалпы жиналыстың ерекше құзыретiне сол
Жалпы жиналыс өзiнiң ерекше құзыретiне жатқызылған мәселелердi кооперативтiң
Кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысы кезектi және кезектен тыс
Кезектi жалпы жиналыс кооператив басқармасы (кооператив төрағасы) белгiлеген
Кооператив мүшелерiнiң кезектi жалпы жиналысы:
1) кооперативтiң жылдық есебi мен бухгалтерлiк баланстарын, оның
2) тексеру комиссиясының есебiн бекiтедi;
3) кооператив басқармасының (кооператив төрағасының) есебiн тыңдайды;
4) қарауға ұсынылған кооператив қызметiнiң басқа да мәселелерiн
Кезектен тыс жалпы жиналыс кооператив басқармасының (кооператив төрағасының)
Егер жалпы жиналыстың шешiмi үшiн жиналысқа қатысқан кооператив
Өндiрiстiк кооперативте оның атқарушы органдарының қызметiн бақылауды жүзеге
Кооперативте оның атқарушы органдарының қаржы қызметiн бақылауды жүзеге
Кооператив өндiрiстiк кооперативтiң жылдық қаржылық есептiлiгiнiң, сондай-ақ оның
Кооперативтiң атқарушы органдары басқарма және (немесе) оның төрағасы
Кооператив басқармасы (кооператив төрағасы) кооператив қызметiне ағымдық басшылықты
Кооперативтiң атқарушы органдарының шешiмдерi мен iс-әрекетiне кооператив мүшелерi
2.3. Өндiрiстiк кооператив қызметiнiң экономикалық негiздерi
Өндiрiстiк кооператив мүлкiн құрайтын көздер мыналар:
1) кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарналары;
2) оның қызметiнен алынған табыстар;
3) заң актiлерiмен тыйым салынбаған өзге де көздер
Өндiрiстiк кооперативтiң меншiгiндегi мүлiк кооператив жарғысына сәйкес оның
Кооперативтiң құрылтай құжаттарында кредит берушiлердiң мүдделерiне кепiлдiк беретiн
Резервтiк қордың мөлшерi мен оны құру тәртiбi кооператив
Өндiрiстiк кооперативтiң таза табысы жыл қорытындысы бойынша анықталады.
Кооператив мүшелерiнiң еңбек жағдайларымен және кооперативтiң құрылтай құжаттарымен,
Кооператив мүшелерiнiң кооператив қызметiне жеке еңбегiмен қатысқаны үшiн
Кооперативте жұмыс iстеген уақыт еңбек стажына қосылады. Кооператив
Жүктi әйелдерге (кооператив мүшелерiне және жұмыскерлерге) бұрынғы жұмыс
Қорытынды
Сонымен, Азаматтардың бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет үшiн мүшелiк негiзде,
Өндiрiстiк кооперативтер мынадай принциптер негiзiнде жұмыс iстейдi:
мүшелiкке кiру мен шығудың еркiндiгi;
мүлiктiк (пайлық) жарна енгiзу мiндеттiлiгi;
басқарудың демократиялылығы;
өзара көмек және оның мүшелерi үшiн экономикалық тиiмдiлiктi
өндiрiстiк кооперативтiң қызметi туралы ақпаратқа қол жететiндiгi.
Өндiрiстiк кооператив жеке кәсiпкерлiк үшiн заң актiлерiмен тыйым
Курстық жұмысты жазу барысында пайдаланылған заң және де
Қолданылған әдебиеттер тізімі
ҚР Конституциясы
ҚР Азаматтық кодексі
Гражданский кодекс Республики Казахстан. (Особенная часть): Комментарии /
Кернебай, Г.С. Меншік құқығы
Толық-экономикалық орысша-қазақша сөздік – Алматы, 1999 ж.
Нурпеисов, Э.О. Уставной капитал предприятия (правовое регулирование
Создание, реорганизация и ликвидация юридических лицв Республике Казахстан:
Гражданский кодекс Республики Казахстан: Учеб.- практическое пособие.- Алматы:
Мукашева К.В. Юридические лица / В кн. Актуальные
Гражданское право. Учебник для вузов. Часть первая /
Кашанина Т.В. Корпоративное право. –М.: “НОРМА-ИНФРА М”, 1999.
Долинская В.В. Жоғарыдағы еңбегі.
Могилевский С.Д. Органы управления хозяйственными обществами. –М.: “Дело”,
Балкен М.Т., Правовое регулирование банкротства индивидуальных предпринимателей: Автореферат.-
Уставной капитал предприятия (правовое регулирование и бухгалтерский учет)
24