Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Тарих факультеті
Қазақстан тарихы кафедрасы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Оңтүстік Қазақстан кәсіби тарихшыларының мәртебесі (Шымкент қаласы мектептері негізінде)
Студенттің аты-жөні:
Ғылыми жетекшісі:
Жоспар
Кіріспе ......................................................................................................................3
І. Оңтүстік Қазақстан кәсіби тарихшыларының әлеуметтік статусы.................6
1.1. Жалпы білім саласының әлеуметтік-статистикалық сипаттамасы.............6
1.2. Кәсіби-тарихшы мамандарының қоғам структурасындағы әлеуметтік орны........................................................................................................................13
ІІ. Шымкент қаласы тарихшы мамандарының кәсіби деңгейі..........................22
2.1. Тарихты оқытудың негізгі проблемалары мен бағыттары.........................22
2.2. Кәсіби тарихшы мамандарының іс тәжірибелік және ғылыми зерттеулері..............................................................................................................29
Қорытынды............................................................................................................37
Сілтемелер тізімі...................................................................................................
Әдебиеттер тізімі....................................................................................................
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Ертеңгі келер күннің бүгінгіден гөрі нұрлырақ болуына
Білім қадірін біздің халқымыз ерте түсінген. «Бахыт жолы тек
Жұмыстың зерттеу объектісі ретінде Шымкент қаласы мектептері алынды. Зерттеу
Жұмыстың мақсаты: Шымкент қаласы кәсіби тарихшы мамандарының мәртебесін зерттеу.
Жұмыстың міндеттері: 1. Жалпы Оңтүстік Қазақстандағы 1999 жылғы
2. Шымкент қаласы мектептерінің саны мен құрамын анықтау.
3. Тарихшы мамандарының әлеуметтік-статискалық орны мен дәрежесін көрсету.
4. Тарихты оқытудың негізгі проблемалары мен бағыттарын көрсету.
5. Кәсіби тарихшы мамандарының педагогикалық іс-тәжірибесінің жетістіктері мен ғылыми
Жұмыстың дерек көзі:
1.Облыстық статистикалық басқармасының статистикалық жылнамасы.2000-2004 ж. 1 (18,41 б.)
2. Итоги переписи население 1999 года по Южно
3. Оңтүстік Қазақстан облыстық мемлекеттік архив материалдары 3
4. Оңтүстік Қазақстан үздіксіз білім жетілдіру институтының Шымкент
5. Шымкент қалалық білім департаментінің материалдары 5 (23, Папка-4,7
Тақырыптың зерттеліну деңгейі (тарихнамасы):
Қазіргі тарих ғылымына қойылатын талапқа қарай зерттеу мәселесі бойынша
Баймолдаевтың «Қазақ мектебі қайтсе көркейеді» атты мақаласында ұлт мектептерін
Екінші мәселе бойынша тарихты оқыту әдістемесі және технологиясына қатысты
7-8б.)
Алматы қаласында өткен дөңгелек үстелде тарихшы ұстаздар «Жас тарихшы
Үшінші мәселе бойынша озат тарихшы мұғалімдердің тәжірибесі туралы Асқарбаева
Өкінішке орай Шымкент қаласындағы мектептердің озат тарихшы мұғалімдердің кәсіби
Жұмыстың зерттелу кезеңі: 1995 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін.
Қолданылған зерттеу тәсілдері: Жұмыс статистикалық, нақты логикалық анализ, проблемдік
Жұмыстың тәжірибелік қолдануы: Зерттеу барысында қарастырылған мәселелерді мектептерде, жоғарғы
Жұмыстың құрылымы: Диплом жұмысы кіріспеден, екі тараудан, төрт
І . Оңтүстік Қазақстан кәсіби тарихшыларының әлеуметтік мәртебесі.
Жалпы білім саласының әлеуметтік статистикалық сипаттамасы
Қазақстан Республикасы жер көлемі жөнінен дүниежүзі бойынша тоғызыншы орын
Жалпы 1999 жылғы санақ бойынша Оңтүстік Қазақстан Облысының халықтарының
Оңтүстік Қазақстан облысы халық санын жастық категорияларға бөлу
№1 кесте 12 (1, І том, 67бет)
Жас аралықтары Жалпы барлығы ( Ерлер ( әйелдер
Барлығы
1 жасқа дейін
1-4 жас аралығы
5-9 жас аралығы
10-14жас ара-ғы
15-19 жас ара-ғы
20-24 жас ара-ғы
25-28 жас ара-ғы
30-34 жас ара-ғы
35-38 жас ара-ғы
40-44 жас ара-ғы
45-49 жас ара-ғы
50-54 жас ара-ғы
55-59 жас ара-ғы
60-64жас ара-ғы
65-69 жас ара-ғы
70-жас және жоғары 1978339
44536
187140
253308
245204
196845
171944
155579
141972
139824
111181
86603
52314
52566
49895
30842
58586 100
2,3
9,5
12,8
12,4
10,0
8,7
7,9
7,2
7,1
5,6
4,4
2,6
2,6
2,4
1,5
3,0 975330
22966
95449
129323
124642
99178
85775
78517
70822
68434
54250
41268
24658
24046
22765
13311
19926 100
2,4
9,8
13,3
12,8
10,2
8,8
8,1
7,3
7,0
5,6
4,2
2,5
2,5
2,2
1,3
2,0 1003009
21570
91691
123985
1200562
97667
86169
77062
71150
71390
56931
45335
27656
28570
27130
17531
38660 100
2,2
9,1
12,4
12,0
9,7
8,6
7,7
7,1
7,1
5,7
4,5
2,8
2,8
1,7
2,7
3,9
Жалпы 5-9 жас аралығында ең көп көрсеткіш бұл халықтың
Шымкент қаласы халық санын жастық категорияларға бөлу
№2 кесте 13 (1, Ітом 8 – 9 б)
Жас аралықтары Жалпы барлығы ( Ерлер ( әйелдер
Барлығы
1 жасқа дейін
1-4 жас аралығы
5-9 жас аралығы
10-14жас ара-ғы
15-19 жас ара-ғы
20-24 жас ара-ғы
25-28 жас ара-ғы
30-34 жас ара-ғы
35-38 жас ара-ғы
40-44 жас ара-ғы
45-49 жас ара-ғы
50-54 жас ара-ғы
55-59 жас ара-ғы
60-64жас ара-ғы
65-69 жас ара-ғы
70-жас және жоғары 729587
13170
57220
83686
84572
69596
59738
57281
56135
58418
47907
37321
22359
20709
21977
14465
25033 100
1,8
7,8
11,5
11,6
9,5
8,2
7,9
7,7
8,0
6,6
5,1
3,1
2,8
3,0
2,0
3,4 347786
6845
29165
42798
43097
34171
27930
27103
26546
27596
22725
17201
10308
9075
9332
6005
7889
100
2.0
8.4
12.3
12.4
9.8
8.0
7.8
7.6
7.9
6.5
4.9
3.0
2.6
2.7
1.7
2.3 381801
6325
28055
40888
41475
35425
31808
30178
29589
30822
25182
20120
12051
11634
12645
8460
17144 100
1.7
7.3
10.7
10.9
9.3
8.3
7.9
7.7
8.1
6.6
5.3
3.2
3.0
3.3
2.2
4.5
Шымкент қаласы бойынша 10-14 жас аралығында қала халқының саны
Шымкент қаласы тұрғындарын ұлттарға бөлу
№3 кесте 14 (1, ІІ том, 17 б )
Ұлт атаулары Адам саны
қазақтар
Орыстар
Өзбектер
татарлар
Украиндар
Кәрістер
Әзірбайжандар
Түріктер
немістер
Ұйғырлар
Гректер
Белорустар
Күрділер
Армяндар 449584
132327
85577
18100
9891
8469
6231
3483
3341
1840
1410
1063
775
473
Жалпы Оңтүстік Қазақстан бойынша барлығы 108 ұлт өкілдері бар.
Шымкент қаласында тұратын 14 ұлт өкілдерінің мемлекеттік тілді білу
№4 кесте 15 (1, І том, 38б)
Ұлттар Мемлекеттік тілде сөйлейтіндер Нашар сөйлейтіндер білмейтіндер Үйренушілер
1. Қазақтар
2. Орыстар
3. Өзбектер
4. Татарлар
5. Украиндар
6. Кәрістер
7.Әзірбайжандар
8. Түріктер
9. Немістер
10. Ұйғырлар
11. Гректер
12. Белорустар
13. Күрділер
14. Армяндар 449557
36769
75986
13821
2946
3189
5039
3031
1028
1555
496
288
582
197 17
26684
14037
4062
2069
1835
973
510
669
214
282
181
106
116 27
95558
10191
4279
6945
5280
1192
452
2313
285
914
775
193
276 109
36644
9233
3254
2128
2489
7
384
1009
143
330
186
109
120
Мемлекеттік тілді білу деңгейі қазақ ұлтынан кейін, көршілес өзбек
Мемлекеттік тілді мүлде білмейтін ұлттарға көбіне немістер, кәрістер және
Оңтүстік Қазақстанда жас ерекшеліктері бойынша білім деңгейі
№5 кесте 16 ( 2, ІІтом 97-99бб)
Жас ерекшеліктері Жоғары білімдері Бітірілмеген жоғ. білімдер Орта білімді
15-19 жас
20-24 жас
25-29 жас
30-34 жас
35-39 жас
40-44 жас
45-49 жас
50-54жас
55-59 жас
60-64 жас
65-72 жас
73жас жоғары -
6323
13129
15554
18417
15676
13079
7186
3771
1316
215
16 146
1482
677
457
316
215
141
73
42
18
2
- 1783
14594
20168
22091
23090
18847
13885
6068
2845
749
136
16 20208
43304
42899
38817
37018
28902
19828
8667
5066
1127
240
23 3672
5681
5543
5161
5301
4544
3782
2177
1726
550
104
22 49
138
152
232
245
378
556
501
668
326
134
72
Білім деңгейінің жастық категорияларынан шығатын қорытынды жоғары білімділер көбіне
Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша жалпы жоғары білімділер саны 94682,
Шымкент қаласында жас ерекшеліктер бойынша білім деңгейі
№6 кесте 17 (2, ІІ том, 97-99бб)
Жас ерекшеліктері Жоғары білімдері Бітірілмеген жоғ.білімдер Орта білімді Жалпы
15-19 жас
20-24 жас
25-29 жас
30-34 жас
35-39 жас
40-44 жас
45-49 жас
50-54жас
55-59 жас
60-64 жас
65-72 жас
73жас жоғары -
3171
6679
8068
9265
8213
6655
3747
1801
610
123
8 54
689
366
258
182
138
87
52
23
10
2
- 651
5624
8232
9032
10039
8378
6346
2969
1058
310
73
4 2377
5777
6933
7205
7707
6484
4830
2167
862
202
58
8 576
1273
1441
1380
1582
1414
1200
775
452
158
22
5 2
7
38
45
38
75
94
94
121
68
21
11
№5-ші кестеде көрсетілгендей №6-шы кестеде Шымкент қаласында жоғары
Оңтүстік Қазақстан облысы және Шымкент қаласындағы білім беру мекемелерінде
№7кесте 18 ( 2, ІІ том, 34б)
Барлық оқитындар Жалпы біл.беру мек/де Орта білімді меке-р
дар
1. Оңт. Қаз. Обл. бойынша
(
2. Шымкент қ.
(
2.1. Ерлер
(
2.2. Әйелдер
(
540124
100 (
109402
100(
54688
100(
54714
100(
49766
92,0(
88270
80,7(
44811
81,9(
43459
79,4(
10462
1,9(
4197
3,8(
2243
4,1(
1954
3,6(
29288
5,4(
15475
14,1(
6904
12,6(
8524
15,7(
2461
0,5(
875
0,8(
491
0,9(
384
0,7(
1154901
-
264980
-
119148
-
145832
-
№7 кестеде көрсетілгендей жалпы білім саласындағы облыс бойынша барлық
Білім беру басқармасының қорытынды есептерінің мәліметтеріне сүйенетін болсақ,
Шымкент қаласында 2000 жылдан бастап күндізгі жалпы білім беретін
№8 кесте 20 (18, 41б )
2000 жылы 2001 жылы 2002 жылы 2003 жылы 2004
Мектептер саны 92 100 98 99 98
Оқушылар саны 97702 99969 105879 107110 105374
Бұл кестеден 2001 жылы мектеп санының көп болғандығын байқауымызға
Ал 1993-94 оқу жылдарындағы Шымкент қаласы білім саласының әлеуметтік-экономикалық
№9 21 (19,Фонд -176, опись – 5, связка –
Қала Абай ауд Ул.Фараби ауданы Еңбекші ауд
Жалпы мектептер саны
Баст. мектептер
Баст. орта мек.
Орта мектептер
Оқушының саны
70
4
9
57
72140
26
1
7
18
22925
20
1
1
18
21597
24
2
1
21
27618
Бұл көрсетілген көрсеткіштер әрине қазіргі таңдағы көрсеткіштерден төмен.
Ал қазіргі таңда қаламызда сазды және көркем сурет мектептерін
1.2. Кәсіби – тарихшы мамандарының қоғам структурасындағы әлеуметтік орны
Шымкент қаласындағы жалпы күндізгі білім беретін, тарих пәні 74
Қаламыздағы 79 мектептің ішінде №46, №70, №73, №74 ші
Басқа пән мұғалімдері сияқты мектептерде тарихшы мұғалімдер өте
Біз өзі негізінде, қайнаған қоғамдық іс-әрекеттерден алыстау жүргенді қалайтын
Одан соң, кейінгі он, он бес жылда мектеп педагогикалық
Кәріс ұлттары тек 1% - ге ғана құрайды. Бұдан
Оңтүстік Қазақстан облысы мұғалімдерінің кәсіби біліктілігін (санаттарын) және олардың
Сурет №1
Бұл 2003 – 2004 жылдардағы мәліметтер бойынша облысымыздағы Жоғарғы
– жоғарғы санатты
– 1 санат
– 2 санат
– санаты жоқ
Педагог мамандар санаттық сапалық көрсеткіштерін төмендегідей диаграмма арқылы көрсетуімізге
Сурет №2
Шымкент қалалық білім беру кеңістігі.
Сурет №3
1
2
3
4
Ғылымының және тәжірибенің анықтаған шындығының бірі - әрбір жоғарғы
Онда былай деп тұжырымдалған: «Педагог кадрларды даярлау, олардың
жетекші университеттер базасында жоғарғы оқу орындарының педагог кадрларын даярлау,
екінші мамандықтың қысқартылған білім беру бағдарламалары бойынша оның
білім берудің жаңа мазмұнын, оқыту технологиялары мен сабақ беру
Бүкіл кеңестік кезеңде де педагог және қайта даярлау жүйелі
1995 жылғы мәліметтер бойынша Оңтүстік Қазақстан облысында қырық
Мысалы: 1992 жылы – 4138 1993 ж 4208, 1994ж
Мұнымен қатар институт – білім департаментімен бірігіп, республикалық
1995 жылы облысымызда -959 мектеп болған. Олардың 32- сі
Демек, бұл оқу жүйесінің түрі мен мазмұны да тереңдеп
Демек, мұғалім ең алдымен өзі оқытатын пәнді терең
Педагог кадрлардың кәсіби мамандығын жетілдіру қажеттігі мынадай мәселелерден
Ал кейбір оқу орындарында жағымсыз көрсеткіштер бұдан да төмен
Ал біздің қаламыздағы мектептердегі тарихшы мұғалімдердің шамамен 43 пайызды
Жоғарыдағылардан шығатын қорытынды – мұғалімдердің білімін көтеру жаңа талапқа
ІІ. Шымкент қаласы тарихшы мамандарының кәсіби деңгейі.
2.1. Тарихты оқытудың негізгі проблемалары мен бағыттары.
Еліміздің болашағы көркейіп өркениетті елдер қатарына қосылуы бүгінгі
Қазіргі кезде білім ауқымы адам айтқысыз кеңейді, технология дамып,
Бұрынғы КСРО мемлекетінде болған өзгерістер Қазақстанның тәуелсіздігін алу мектептермен
Білім беру оқыту жүйесінде оқулықтың мәні ерекше екені белгілі
Енді ескілік келдің өлер кезіңе. Сондықтан ұстазды ақылшысы да,
Қалалық Білім департаментінің 1995 – 1996 оқу жылының қорытынды
1996 – 1997 және 1997-1998 оқу жылдары «Рауан», «Просвещение»,
1995 - 1997 жылдар аралығындағы «Рауан» баспасынан тарих пәні
1. Тұрлығұлов Т. Қазақ елінің қысқаша тарихы. 5
2. Тұрлығұлов Т. Қазақ елінің қысқаша тарихы. 5 –
3. Байтақов К. Ежелгі қазақстан тарихы. 6 – сынып
4. Бабаев Д. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7 –
5. Бабаев Д. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7 –
6. Байпақов К. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7 –
7. Байпақов К. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7 –
8. Байпақов К. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7
9. Бабаев Д. Қазақстан тарихы. (Ұйғыр тілінде).
10. Аяғанов Б. Дүние жүзі тарихы.
11. Қасымбаев Ж. Қазақстан тарихы 9 – сынып.
12. Қасымбаев Ж. Қазақстан тарихы 9 – сынып. (Орыс
13. Қозыбаев М. Қазақстан тарихы. 10 – сынып.
14. Қозыбаев М. Қазақстан тарихы. 10 – сынып. (Ұйғыр
15. Нұрпейісов К. Қазақстан тарихы 11-сынып.
16. Нұрпейісов К. Қазақстан тарихы 11-сынып. (Орыс тілінде)
17. Нұрпейісов К. Қазақстан тарихы 11 сынып. (Ұйғыр тілінде).
18. Қозыбаев М. Қазақстан тарихының құжаттар жинағы. 10-11
19. Т. Досанұлы. Кіші жүздің шежіресі.
20. Асфендияров С. 1916 жыл (1916 жылғы Қазақстандағы ұлт-азаттық
21. Дербісәлиев Ә. Қазақ даласының жұлдыздары 1996 жыл.
22. Тұрлығулов Т. Қазақ елінің қысқаша тарихы. 5 –
23. Төлебаев Т. Ежелгі дүние тарихы. 6 – сынып.
24. Байпақов К. Ежелгі Қазақстан тарихы. 6 – сынып.
25. Байпақов К. Ежелгі Қазақстан тарихы. 6 – сынып.
26. Бабаев Д. Қазақстан тарихы 15-18 ғысыр. 8 –
27. Алғанов Б. Орта ғасырлардағы дүние жүзі тарихы. ІІ
28. Қасымбаев Ж. қазақстан тарихы. 9 – сынып. (Ұйғыр
29. Байпақов К. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7 –
30. Байпақов К. Орта ғасырлардағы қазақстан тарихы. 7 –
31. Қасымбаев Ж. Қазақстан тарихы 9 – сынып.
32. Қасымбаев Ж. Қазақстан тарихы 9 – сынып. (Орыс
33. Қозыбаев М. Қазақстан тарихы 10 – сынып.
34. Нұрпейісов К. Қазақстан тарихы 11- сынып. (Орыс тілінде).
35. Әбдіғұлова Б. Қазақстан тарихынан оқу материалдары. 35 (21,
Бұл кезде жоғарыда айтып өткендей «Рауан» баспасынан бірнеше оқулықтар
6 – 11 сыныптардағы дүниежүзі тарихы Мәскеуден келген орысша
«Қазақстан тарихы» оқулығының қазақ мектебінің білім мазмұнында алатын орны
Осы 1996 жылы премьер – министрдің орынбасарының қолдауымен тарих,
1998 жылғы мәләметтерге сүйенсек 1995 – 1997 жылдары шыққан
1996 жылдың күзінде «Қазақстан Республикасы мектептеріне арналған оқулық және
Ендігі мәселе – биылғы 9 сыныптың бағдарламасымен оқулығы
Кеңестер одағы сонда классикалық әдістеме қалыптасты. ХХ ғасырдың ортасына
Оқушыың құзырлылық, биліктілігін арттыру деген бар. Ол
Енді келешекте білім стандартына бағдарлама жазылады. Міне, бұл –
Білім технологияларының жоспарлы түрде нәтижеге жетуі үшін оһқытудың түрлерін
Тарихты оқытудың негізгі проблемаларының бірі – көрнекілік мәселесі. Қаз\іргі
2.2 Кәсіби тарихшы мамандарының іс – тәжірибелік және ғылыми
Жыл сайын әр пәндерден өткізіліп отыратын олимпиадалар, жарыстар авторлық
Оңтүстік Қазақстан облыстық №1 дарынды балалар үшін мамандандырылған
Қ. Сыпатаев атындағы №7 техникалық лицей мектебінің кәсіби тарихшылары
Тағы бір қаламыздағы тарих пәнін оқыту базасы тереңдетілген, билікті
Мысалы: 1992-1993 оқу жылдарында 21 оқушысы бар, тарих пәні
1994 жылдан бері осы лицейде жұмыс істеп келе жатқан
Қаламыздағы тағы бір лицей статусына ие №23 мектеп лицейін
№40 мектептен кәсіби тарихшы ұстаз Отарбаева Б. облыстық, қалалық
Мектеп – қоғамның әлеуметтік институты. Оны қоғамға қажет нәтиже
Пәнді оқыту арқылы автор тарихқа жаңаша көзқарас тұрғысынан келеді,
Бағдарламаға сай қажетті оқулық жоқтығын ескере отырып, оқушыларға түзілген
Білім туралы заңға байланысты оқыту мазмұнын жаңарту, арнайы жаңа
Қорыта айтқанда факультативтік және арнайы курс бағдарламалары оқушылардың шығармашылық
Келесі қаламыздағы озат тарихшы мұғалімі атанған №66 орта мектебінің
Қазақтың ұлттық ойындарының бір ерекшелігі – оларды сабақ кезінде
Қазіргі заманғы оқушылар игерген білімін жадында сақтап қана қоймай,
Ж.Қараевтың технологиясындағы оқу үрдісінде мыналарға мән берілген:
1. оқушыларға сенімділік білдіру;
2. пәнге деген қызығушылығын арттыру;
3. оқушының өз біліміне сеніп, одан әрі дамытуы;
4. өзіндік шығармашылық деңгейге көтеру:
Бұдан шығатын қорытынды - оқушының өздігінше жүргізілетін жұмысы
Қаламыздағы №48 орта мектебінде жұмыс істейтін жеті тарихшы мұғалімдердің
Қазіргі таңда мұғалімдердің көпшілігі шығармашылықпен еңбек етіп, ізденушілікпен өздерінің
Қорытынды
Бірінші тарауымыздың 1.1 мәселесінде 1999 жылғы жүргізілген санақ бойынша
Иә, халқымыз бастан кешіріп отырған ауыр жағдай, нарық қыспағы
Қала бюджеті мұғалімнің айлық жалақысы мен мектептің шаруашылық шығындарын
Ондаған жылдар бойы өмір сүрген кеңестік білім беру жүйесінің
1. бұл жүйенің әлемдік тәжірибеден оқшаулығын және оған деген
2. техникалық және технологиялық жақтан артта қалғандығын;
3. әдіснамалық және әдістемелік жағынан тиісінше қамтамасыз етілмегендігін;
4. тек дайын білімді алумен ғана шектеліп отырғанын
Бұдан он жыл бұрынғы жағдай – ұстаз еңбегін көтермелеу
Жұмыста қарастырылғандай мектептердегі кәсіби-тарихшылардың саны, жас ерекшеліктері, ұлттары және
Қазір елеіміз мектептеріндегі оқушылардың білімі мен біліктілік сапасына айрықша
Бұл орайда жоғарғы педагогикалық оқу орындарында педпрактиканың ауқымын кеңейту
Екінші тарауымызда қарастырығанымыздай тарихты оқытудың негізгі проблемаларының бірі
Қазіргі тарих пәні оқулықтарының тілі ауыр деген сөз көп
Тағы бір айта кететін мәселе, тарих пәнін дұрыс оқыту
Оқулық – негізгі білім көзі, білім мазмұнын таратушы, оқу
ІІ тараудың 2.2 мәселесінде Шымекент қаласы мектептеріндегі кәсіби
Кәсіби тарихшы мұғалімдердің жасаған ғылыми зерттеу жұмыстары мен арнайы
Факультативтік және арнайы курстардың оқушылардың ой -
Әдебиеттер тізімі
Агентство Республики Казахстан по статистике. Итоги переписи населения
Агентство Республики Казахстан по статистике. Итоги переписи населения
Асқарбаева А. Ұстаз ізденістері озат мұғалімдер туралы. – Алматы,
Асылбеков М. Тарих оқулығына әділ сын болсын //
Ахмет Әділ. Білім бізді бақытқа бастайды // Қазақстан
Әбдіғұлова Б. Оқулықтың ғылыми - әдістемелік негіздері // Қазақ
Боспалько В. П. Слагаемые педагогические технологии. Москва, 1989.
Берлибаев Е. Қазақстан интеллигенциясының әлеуметтік белсенділігі. – Алматы,
Баймолдаев Т. Қазақ мектебі қайтсе көркейеді? // Қазақстан мектебі.
Бектенғалиева С. Зор міндетке зәредей үлес қоссақ ...// Қазақстан
Беркімбаева Ш. Кеңістікке көз тіксек. 3. Оқулықсыз өркендеу жоқ.
Дөкенова Б. Тарих сабағында оқушылдардың іздену ынтасын арттыру. //
Исаев С. Оқулық қалай жазылады? // Қазақстан мектебі. –
Кларин М. В. Технология обучения ; идеал и
Қараев Ж. А. Деңгейлеп – саралап оқыту технологиясы негіздері.-
Қарабаева З. Білім сапасы қайтсе жақсарады? // Қазақ тарихы.
Мемлекеттің білім беру саласындағы саясаттанушының тұжырымдамасы. Білім беру жүйесінің
Облыстық статистикалық басқармасының статистикалық жылнамасы. 2000 – 2004
Оңтүстік Қазақстан облыстық мемлекеттік архив материалдары. Фонд – 176,
Оңтүстік Қазақстан үздіксіз білім жетілдіру институтының Шымкент қаласы мектептері
Рауан баспасынан тарих пәні үшін шыққан оқулықтар мен оқу
Тұрлығұл Т., Қанапина Қ. Жас тарихшы – жарқын болашаққа
Шымкент қалалық білім департаментінің материалдары. Папка – 4. Шымкент,
43