КАРТОП, картофель (нем. Kartoffel ) — алқа тұқымдасына жататын көп жылдық дақыл. К-тың 150-ге жуық түрі белгілі. Отаны — Оңт. жөне Орт. Америка-ның таулы аудандары. Бір жылдық дақылдық К., негі-зінен, 2 жақын түрге бөліне-ді. Анд К-бы Колумбия, Эквадор, Перу, Боливия жөне Аргентинада өседі. Ч и л и (Еуропа) К-бы климаты қолай-лы елдерде еседі. К. Қазақ-станға Еуропадан әкелінген, республиканың барлық аймақтарында өсіріледі. К. жарықсүйгіш, ылғалсүйгіш (әсіресе, гүлдеу және түйнек-түзілу кезінде), суыққа төзім-ді дақыл. К-тың биікт. 40 — 80 см, кейде 150 см-ге дейін жетеді. Бір түпте 3 — 6 сабақ болады. Гүлі ақ, қызғылт не көкшіл күлгін түсті. Жемісі екі үялы, көп түқымды. Жер астындағы өркен сабағының үшы түйнекке айналады. Топырақ темп-расы 5 — 8°С-та түйнек бүршік жара бастайды, түйнектің түзілуіне ең қолайлы темп-ра 10 — 13°С, 20°С-та түйнек түзілу процесі тоқтайды. Ал -1 — 2°С суықта жас өскіндері үсіп кетеді. Вегетациялық кезеңі 70 — 120 төулік. Түқымынан және түйнекген көбейеді. К. түйнегінде 23,7% күрғақ зат болады, оның ішінде: 17,5% крахмал, 0,5% қант, 1 — 2% белок, 1%-ке жуық минералды түздар, С, Вр В2, В6, РР, К витаминдері бар. К^зақстанда К-тың 20-дан астам сорттары аудандастырылған (оның ішінде 10-ы жергілікті селекциядан шыққан), 1 га-дан орта есеппен 100 — 200 ц өнім түседі. К. тағам, мал азығы және өнеркөсіпте тех. шикі-зат ретінде пайдаланылады. Зиянкестері: К. түн көбелегі, колорадо қоңызы, т.б.; к. Картоп аурулары.