Тарих толқыны көптеген саяси қайраткерлер мен мемлекет басшыларын әкелді. Нақ осы толқындағы тарихи тұлғалардың ішінде баз біреулердің ақыл естерінің тұрпайы болуымен тарихта үлкен орны толмас қайғылар әкелді. Сол тарихты тұлғалар жасайды деген кейбір ғалымдардың гипотезалары да бір қырынан дұрыс секілді. Өйткені, ол тұлға болмаса тарихи оқиғаның іске асуыда екі талайы.
Ал енді ақыл есінің бөгдн ойлаушылығымен ерекшеленетін тарихта керіағар қызметтерімен аты қалған Адольф Гитлер (Шикельгруберд) де адамзат баласына зор қасіреттер сыйлаған қайраткерлердің бірі. Әсірешіл (радикалды) ұлтқылдық, нәсілшілдік идеясын ту етіп ұстанған оның солақай саясатының салдарынан тарих қанды парақтармен түптеклуіне мәжбүр болды. Ол осы теріс саясатын психологиялық ауытқушылығының нәтидесінде жүзеге асырды. Өйткені, әкесі қатал әрі баласына қатаң тәртіп енгізген баланың тұйық әрі психологиялық санасының кенде қалуыына әкеліп соқтырды. Ол іске асырған қатігез әрекеттер (коммунистерді, еврейлерді, поляктарды қынадай қыру т.б.) оның ақыл есінің кемістігінен туындаған процесс еді. Оның үсітіне оның мінбеден сөйлеген керемет сөздері мен бағдарламаларын зор «эмоциямен, зор дауыспен жеткізуі. Оның эпелепсия ауруымен ауырғандығын аңғартады.
Кейбір ғалымдар мен зерттеушілер оның мұндай тұлға болып қалыптасуына еврей ұлтына деген жеккөрінішті түсіндіреді. Өзі еврей неліктен өз ұлтын дертіне шалдықты деген пікір қазіргі таңда үлкен резоненс тудырады. Бұл тарихи жұмбақ, мүмкін Гитлердің ақыл есінің ауытқуы процесіне қатысты дейді.
Айта кетер бір жәйт, Гитлер теріс идеяны ұнатса да оның мемлекетті ұйымдастырушылық қабілеті мен неміс ұлтын жоғарғы деңгейде шыығарған жетістігін мойындамауға да болмайды. Адольф Гитлер тарихи өмір сүрген көптеген қолбасшылар, саяси басшылар секілді тарих парағына жазылып қалды