ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейдегі СМЖ құжаты
ПОӘК
ПОӘК
042-18.22.201 -2013
ПОӘК
Оқытушыға арналған Жылқы шаруашылығы жылқының етімен сүтін өндіру технологиясы пәнінің оқу жұмыс бағдарламасы
Басылым №1 ________20_____
ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Жылқы шаруашылығы жылқының етімен сүтін өндіру технологиясы
5В080200 Мал шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен
ОҚЫТУШЫ ҮШІН ПӘННІҢ ОҚУ- ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ
СЕМЕЙ – 2013
Алғы сөз
I. Құрастырған
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Мал шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен кафедрасының доценті қызметін атқарушы Габдуллин П. Р.
____ ___________2013 жыл
2. Талқыланды:
2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Мал шарушылығы және аңщылықтану морфология негіздерімен кафедрасының мәжілісінде.
Хаттама 2013 жыл, №
Кафедра меңгерушісі ______________ Тугамбаева С.М.
2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде
Хаттама 2013 жыл, №
Төраға _________________ А.Тлеубаева
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және баспаға ұсынылды
Хаттама 2013 жыл, №
ОӘК төрайымы_____________Г.Искакова
4. БАСЫЛЫМ №_____ _____ ________20____ жыл орнына енгізілген.
МАЗМҰНЫ
1. Қолданылу аймағы
2. Нормативтік сілтемелер
3. Жалпы ережелер
4. Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны
5. Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптардың тізімі
6. Пән бойынша оқу- әдістемелік карта
7. Оқу- әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
8. Әдебиеттер
1. ҚОЛДАНЫЛУ АЙМАҒЫ
Жылқы шаруашылығы пәнінің оқытушыларға арналған оқу жұмыс бағдарламасы 5В080200 Мал шарушылығы және аңщылықтану морфология негіздерімен мамандықтарының студенттеріне арналған оқу- әдістемелік кешеннің құрамына кіреді. Осы құжат мал азығы түрлерін, ауыл шаруашылығы малдарын азықтандыру жолдарын және тағы басқа технологияларын оқу процесін ұйымдастыру негізгі орындау тәртібін жүйеге келтіреді және регламентациялайды және Мал шарушылығы және аң өсіру технологиясы кафедрасында пайдалануға арналған.
2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Жылқы шаруащылығы пәнінің оқытушыларға арналған оқу жұмыс бағдарламасы келесі құжаттардың талаптарына сәйкес оқу процесін ұйымдастыруда тәртіп орнатады:
- 5В080200Мал шарушылығы және аңщылықтану морфология негіздеріменмамандығының Қазақстан Республикасы мемлекеттік жалпы білім беру стандарты, ҚР МЖМБС 23.12.-2005 Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің 26.04. 2004 № 779 бұйрығымен бекітілген және енгізілген;
- УСТ 042- СМУ-4-2013 Университет стандарты Пәннің оқу- әдістемелік кешендерінің жасауға және рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар
- ҚП 042-1.01-2013 Құжаттандыру процедурасы Пәннің оқу- әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны.
3 . ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны
Жылқы шаруашылығы жылқының етімен сүтін өндіру технологиясы пәнінің мазмұны: ауыл шаруашылығындағы салалардың бірі. Жылқының еті, қымызы, сондай- ақ қазы-қартасы, жал-жаясы халықтың сүйікті тағамы. Бұл саладан өндірілетін бағалы тағамдармен қатар, жылқы терісі жеңіл өнеркәсіптік былғары бұйымдарына, қаны вакцина және сыворотка жасауға кеңінен пайдалынады. Халықаралық көрмелерде де жылқыға деген талап-артып отыр.
3.2. Курстың мақсаты:
Жылқы шаруашылығы жылқының етімен сүтін өндіру технологиясы пәнін оқытудың мақсаты: Қазақстанның негізгі жылқы тұмдарын, сол тұқымдарды өсіретін үлкен фермалармен және азықтандыру түрлерін үйрету.
3.3. Пәннің негізгі міндеті:
Пәнді оқытудың негізгі міндеті – жылқы шаруашылық өндірісінің теориясымен, түрлерімен, өсіру технологиясымен, азықтық қасиеттерін ескере отырып, жылқы шаруашылық малдарының өнімдерін көтеру мақсатында мал азықтандыру ерекшеліктерін жетік білулері қажет.
3.4. Пәнді оқу барысында студент:
Жылқы өсіру әдістерін білу;
Жылқы асылдандыру жұмыстарын ұйымдастыру және жоспарлау;
Дене өлшемдерін және салмағын бағалау;
норма және рацион туралы ұғымды;
азықты малға әзірлеп беруді ұйымдастыру;
3.5. Курс пререквизиттері:
Жануарлар морфологиясы
Жануарлар биохимиясы
Мал шаруашылығы негіздері
3.6. Курс постреквизиттері:
Ірі қара шаруашылығы, сүт пен ет өндіру технологиясы
Қой шаруашылығы,етін,жүнін,елтірісін өндіру технологиясы
Құс шаруашылығы, құс өнімдерін өндіру технологиясы
Жылқы шаруашылығы, жылқы сүтін және етін өндіру технологиясы
- Оқу жоспарының көшірмесі
кесте 1
Курс
Семестр
Кредиттер
ДР
(сағ)
ЗТ
(сағ)
ОБӨЖ (сағ)
СӨЖ
(сағ)
Барлығы (сағ)
Қорытынды бақылау түрі
4
3
3
15
30
22,5
67,5
135
Емтихан КЖ
4. Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны
Кесте 2
Тақырып атауы
Сағат саны
Дәріс тақырыптары
1
2
Кіріспе. Пәнің даму тарихы
1
Жылқының дене мүшелері, түр-түсі, ен-таңбасы және басқа белгілері.
1
Жылқының жасын анықтау.
1
Жылқыны таразыға тарту, өлшемдерін өңдеу және индекстерін есептеу.
1
Аттың жегі саймандары, арбалар жегу, ер тоқым және атты ерттеу
1
Жұмысшы жылқыларын күту, тазалау, тағалау, азықтандыру, суару және пайдалну.
1
Жылқының сүт өнімділігі.
1
Жылқыларды үйрету, жарату және сынау.
1
Жылқы тұқымдары.
1
Жылқы шаруашылығындағы мал тұқымын асылдандыру жұмыстары.
1
Түйенің тістері және оған қарап жасын айыру.
1
Түйенің дене мүшелері мен салмағын өлшеу және сапасын бағалау.
1
Түйенің түрлері, тұқымдары және тұқымаралық будандары.
1
Түйені азықтандыру және күту
1
Түйенің сүт өнімділігі
1
Тәжірибелік сабақтар
Жылқының түрлері, дене мүшелері, дене бітімі, сыртқы тұлғасының кемшіліктері мен ақаулары.
1
Жылқыны қарау, суреттеу, бағалау және суретке түсіру әдістері
1
Жылқының жұмыс өнімділігі
2
Жылқы шаруашылығының ет және басқа өнімдері
2
Жылқыны ұрықтандыру тәсілдері.
2
Төлдің өсіп-жетілуі, дамуы және бағып-күтілуі
2
Жергілікті жылқы тұқымдарын бағалау.
2
Жылқы аурулары
2
Түйенің дене құрылысы мен экстерьері (сыртқы тұрқы).
1
Түйелерді сыртқы пішініне қарап сипаттау, баға беру, суретке түсіру
Түйенің төлдеуі және боталарды күту.
2
түйеден алынатын өнімдерімен таныстыру.
2
Түйенің сапасын бағалау
2
Түйені асылдандыру.
2
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗ БЕТІМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ
ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1. Жылқыны өлшеу түрлері
5.2. Жұмысшы жылқыларын күту жолдары
5.3. Жылқыларды азықтандыру
5.4. Қазақстандағы жылқы тұқымдары
5.5. Түйенің түрлері және тұқымдары
5.6. Түйе жүннің сапасы
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
Кесте 3
№
Дәріс сабағының тақырыбтары
Тәжірибелік (семинарлық) сабағының тақырыптары
Зертханалық сабақ тақырыптары
Көрнекті құралдар, ТЖО, плакаттар, зертханалық стенд
Өз бетімен оқып білу сұрақтары
Бақылау формасы
1
2
3
4
5
6
7
1
Кіріспе. Пәнің даму тарихы
Жылқының түрлері,дене мүшелері
Слайд лекция
Таза тұқым өсіру
Ауызша сұрау, зертхана н2тижес2
2
Жылқының дене мүшелері, түр-түсі, ен-таңбасы және басқа белгілері.
Жылқыны қарау, суреттеу, бағалау және суретке түсіру әдістері
схемы, таблицы,
Будандастыру
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
3
Жылқының жасын анықтау.
Жылқының жұмыс өнімділігі
таблицы, графики
Ата-типін бағалау
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
4
Жылқыны таразыға тарту, өлшемдерін өңдеу және индекстерін есептеу.
Жылқы шаруашылығының ет және басқа өнімдері
Слайды, схемы, таблицы, графики
Биенің сүттілігін бағалау
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
5
Аттың жегі саймандары, арбалар жегу, ер тоқым және атты ерттеу
Жылқыны ұрықтандыру тәсілдері.
схемы, таблицы,
Ұрпағының сапасына қарай бағалау
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
6
Жұмысшы жылқыларын күту, тазалау, тағалау, азықтандыру, суару және пайдалну.
Төлдің өсіп-жетілуі, дамуы және бағып-күтілуі
Слайды, схемы, таблицы, графики
Мемлекеттік асыл тұқымды жылқы станциясы
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
7
Жылқының сүт өнімділігі.
Жергілікті жылқы тұқымдарын бағалау.
Слайды, схемы, таблицы, графики
Жылқыны ұдайы өсіру
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
8
Жылқыларды үйрету, жарату және сынау
Жылқы аурулары
таблицы, графики
Асыл тұқымды жылқыларды тіркеу кітабы
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
9
Жылқы тұқымдары.
Түйенің дене құрылысы мен экстерьері (сыртқы тұрқы).
таблицы
Биенің биологиялық ерекшелігі
Ауызша сұрау, бақылау жұмысы
10
Жылқы шаруашылығындағы мал тұқымын асылдандыру жұмыстары.
Түйелерді сыртқы пішініне қарап сипаттау, баға беру, суретке түсіру
Слайды
Асыл тұқымды айғырларды бағу
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
11
Түйенің тістері және оған қарап жасын айыру.
Түйенің төлдеуі және боталарды күту
Слайд лекция
Қолдан ұрықтандыру
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
12
Түйенің дене мүшелері мен салмағын өлшеу және сапасын бағалау.
түйеден алынатын өнімдерімен таныстыру.
Слайды, схемы
Қазақы жылқы
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
13
Түйенің түрлері, тұқымдары және тұқымаралық будандары.
Түйенің сапасын бағалау
Слайды, схемы
Жылқы төлін азықтандыру ерекшеліктері
Ауызша сұрау, бақылау
жұмысы
14
Түйені азықтандыру және күту
Түйені асылдандыру.
Слайд лекция
Жылқы үйірлерін құру
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
15
Түйенің сүт өнімділігі
таблицалар
Дене өлшемдерін алу
Ауызша сұрау, зертхана нәтижесі
7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
Кесте 4
№
Оқулықтың, оқу-әдістемелік құралдарыдң аты
Дана саны
Студенттер саны
Қамтамасыз ету пайызы
1
Әкімбеков Б. Етті-сүтті жылқы шаруашылығы. – Алматы, 1984
5
5
100
2
Омарқожаев Н. Мал азықтандыру пәнінің практикумы. – А., 2004
10
5
100
3
Абанова, М.Н. Мал азықтандыру практикумы.- Алматы, 2007
31
5
100
8. ӘДЕБИЕТТЕР
8.1. Негізгі әдебиеттер
8.1. Негізгі әдебиеттер
8.1.1 Әкімбеков Б. Етті-сүтті жылқы шаруашылығы. – Алматы, 1984
8.1.2 Омарқожаев Н. Мал азықтандыру пәнінің практикумы. – А., 2004.
8.1.3 Абанова, М.Н. Мал азықтандыру практикумы.- Алматы, 2007
8.2. Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Ю.Н. Барминцев Мясное и молочное коневодство М., 1963г.
8.2.2 Ю.Н. Барминцев. Проблема мясного коневодства. Животноводство №8,1961.
8.2.3 С.М. Буденный. Книга о лошади т. 2-3 М, 1959.
8.2.4 Борисов М.Н., Дзюбенко A.M., Федотов П.А. Табунное коневодство. Казгосиздат, Алма-Ата, 195 8.