Зертханалық сабақтардың жоспары
1- Зертханалық жұмыс
Си тілінің негізгі элементтері.
Жұмыстын мақсаты: math.h библиотекалық функциясы арқылы арифметикалық өрнектерді есептеу. Include директивасы. Меншіктеу операторы.
puts, scanf, printf енгізу-шығару функциялары. Айнымалылардың типтерін хабарлау. Енгізу-шығару функцияларындағы формат қызметтері.
Тапсырмалар: У функциясының мәндерін анықтайтын программа құрыңыз.
2- Зертханалық жұмыс.
Шартты оператор if . Жұмыстың мақсаты: Шартты көшу операторын игеру. Логикалык өрнектерді құру. True және False түсініктері. !, =,&&. операциялары..
Тапсырмалар: У функциясының мәндерін аныктайтын программа кұрыңыз.
3- Зертханалық жұмыс. Char типті айнымалылармен жұмыс істеу.
Жұмыстын мақсаты: Char типті айнымалылармен жұмыс істеу. gets, getchar, getch, putc, putchar функциялары. stdio.h файлында анықталған EOF бүтін константасын пайдалану.
Тапсырмалар:
1. Берілген мәтіндегі жакшаға алынған, мэтін белігін өшіретін профамма қдоыңдар. Мәтіне мұндай бөлік бірнешеу болуы мүмкін.
2. Мэтіндегі ең ұзын сөзді басып шығаратын программа құрыңыз. Мәтіндегі сөздер бос орынмен бөлінген.
3. Берілген сөздің мэтінде қанша рет кездесетінін анықтайтын программа құрыңыз. Сездер үтір арқылы ажыратьглған.
4. Берілген мэтіндегі барлық бос орынды утірге алмастырыңдар. Соңгы символды үтірге алмастырмай өшірівдер. Егер мэтінде бірнеше бос орын кездесетін болса, онда олардың орнына бір үтір қойыңдар.
5. S1,...,S30 символдар тізбегі берілген. Берілген тізбектің символдарын кері ретпен S30, ... .,S1 орналастыратын программа кұрывдар.
6. Берілген мәтіндегі eto сөзін to сөзіне алмастыратын программа қүрыңыз.
7. Мәтін берілген. Осы мәтіннің бүтін сандардьщ ондық жазылуы болатынын анықтайтын программа күрыңыз.
8. Мәтін сөздері бос орынмен бөлінген. Ішінде а жэне в әріптері ең көп кездесетін сөзді табыңыздар.
9. Мэтіндегі ing эріптер тіркесімен аяқталатын сөз бөлігін ed жалгауына алмастырыңдар.
10. Мэтін ішінде сандар берілген. Осы сандарды N массивіне жазывдар. Сандар мелшері 10-нан артпасын.
11. Мэтін берілген. Егер мәтінде "*" болмаса, онда мәтінді өзгеріссіз калдырыңдар; кері жағдайда алғашкы "*" символынан бұрын кездескен латынның эрбір кіші әріптерін 3 цифрымен алмастырыңдар.
4 - Зертханалық жүмыс. While цикл операторы
Жүмыстың максаты: Цикл операторына есептер шығаруды үйрену. Параметрлі кайталану операторы for, шартты алдын ала тексеретін қайталану операторы while, шартты соңынан тексеретін қайталану операторы do. Қосынды есептеу алгоритмдері (итерациялық циклдар).
Тапсырмалар:
1. Шартты операторды пайдаланып, у=1(х-1)+1(х-2) мәнін есептеуге программа қүрывдар?
2. Төмендегі функциялардың мэндерін есептеуге программа кұрыңдар:
3. Үш санның ішінен үлкенін табуға программа құ-рындар,
4. Мына программада анықталған функцияның графигін сызыңдар:
If sqr(x)2 then begin if x2 then
y:=x*x*x else y:=8 end else y:=8*sqr(x)
5. Берілген нақты х аргументі үшін төмендегі функциялардың мэндерін есептеуге арналған программалар жазындар:
6. Көп тармақты алгоритмдерді программалаудың эдістерін пайдаланып, төмендегі функциялардың мэндерін есептеуге программа жазындар:
9. X,Y,Z нақты сандары берілген. Max(X,Y,Z) және Min(X,Y,Z) мэндерін табыңдар.
10. Группада п студент оқиды. Әрбір студенттің төрт пәннен алған бағасын енгізе отырып, "2" жэне "3" бағаларын алмаған студенттердің санын есептейтін профамма кұрыңдар.
11. X,Y,Z нақты сандары берілген. Егер жұп-жұбымен әртүрлі осы сандардың қосындысы 1-ден кіші болса, онда осы үш санның кішісін қалған екі санның қосындысының жартысымен алмастырывдар; кері жағдайда X пен У-тен кішісін қалған екі санның қосыныдысының жартысымен алмастырыңцар.
12. N натурал саны берілген (N9999). N санының төрт цифрыда әртүрлі екенін дәлелдейтін программа құрыңдар.
13. N натурал саны берілген (N9999). N санында канша цифр барыв анықтаңдар.
14. N натурал саны берілген (10N1000). N санының соңгы цифрының алдындагы цифрды табыңдар.
15. N натурал саны берілген (N9999). Осы санның палиндром екенін дәлелдевдер, мысалы, 2222, 6116,0440 жэне т.с.с.
5 -Зертханалық жүмыс.
Натурал сандармен жұмыс істеу. Жумыстыц мақсаты: Натурал сандармен жұмыс істеу. Санның разрядтарын ерекшелеу. Санның бөлгіштерін аныктау. % операциясы - бөлуден қалған қалдық. Санның құрамындағы сандардың санын анықтау.
Тапсырмалар:
6 — Зертханалық жүмыс. Switch ажыратып қосқыш операторы.
Жұмыстың мақсаты: Switch ажыратып косқыш операторының жұмыс принципін игеру. Вариант тұрақтылары. Case және default белгілері.
Тапсырмалар:
1. Р-натурал сан болса, ар есептеуге программа құрыңдар.
2. Төмендегі өрнектердің мәндерін табуга программа құрывдар:
3. Берілген санның барлық белгіштерін өсу тәртібімен жазуға профамма құрыңдар.
4. Берілген п санның ішіндегі оң және теріс сандарының қосындысын, қосындылардың абсолют шамасы бойынша үлкенін табывдар.
5. Трапеция (немесе тік төртбұрыштар) формуласын пайдаланып, мына интегралдардың мзндерін жуыктап есептеуге профамма құрыңдар:
6. Берілген нақты тізбектің элементтерінің ең үлкені мен ең кішісінің айырмасын табуға программа құрыңдар.
7. п натурал саны берілген. Есептеңіз: 1*2+2*3*4+...+ n(n+l)...2n.
8. Есептеңіз:
7 - Зертханалық жумыс. Цикл операторындағы жалғастыру және үзу операторлары.
Жұмыстыц мақсаты: do, for, while цикл операторындағы continue жалғастыру және break үзу операторларын пайдалаиу.
Тапсырмалар:
I. Мына төмендегі есептерді процедураны жэне функцияны пайдаланып шешіңдер:
2. Герон формуласы бойынша үшбұрыштың ауданын есептейтін процедураны жэне функцияны пайдаланып, темендегі фигураның ауданын есептеу керек:
3. Темендегі функциялардың мәндерінің кестесін құрыңдар:
8 - Зертханалық жұмыс.
Мәліметтерді енгізу жэне баспаға шыгару.
Жүмыстын мақсаты: printf және scanf кірістірілген функцияларды пайдаланбай мәліметтерді енгізу және баспаға шығаруды меңгеру.
1. Берілген мэтіндегі жакшаға алынған, мэтін бөлігін өшіретін профамма кұрыңдар. Мәтіне мұндай бөлік бірнешеу болуы мүмкін.
2. Мәтіндегі ең үзын сөзді басып шығаратын программа кұрыңыз. Мэтіндегі сөздер бос орынмен бөлінген.
3. Берілген сөздің мэтінде қанша рет кездесетінін анықтайтын программа күрыңыз. Сөздер үтір арқылы ажыратылған.
4. Берілген мәтіндегі барлық бос орынды үтірге алмастырыңдар. Соңғы символды үтірге алмастырмай өшіріндер. Егер мэтінде бірнеше бос орын кездесетін болса, онда олардың орнына бір үтір қойыңдар.
9 - Лабораториялық жүмыс. Массивтер.
Жұмыстың мақсаты: Массивтерді сипаттау жэне анықтау. Матрицаларды күрастыру және түрлендіру. Массивтерді пайдаланушыныц функциясындагы көрсеткіштер аркылы өңдеу. Символдык мәліметтерді өңдеу. Жолдармен жүмыс істеу функциялары.
Тапсырмалар:
1. Бүтін сандардан құрылган А(n) массивіндегі берілген X санына тең болатын элементтер санын табындар.
2. Бүтін сандардан құрылған элементтері әртүрлі А(n) және В(n) массивтері берілген. Осы массивтердің ортақ элементтерін экранға шыгаратын программа қүрыңдар.
3. Р және n натурал сандары мен аі,...,аn, бүтін сандары берілген. аі,...,аn, тізбегінің Р санына еселі болатын мүшелерінің көбейтіндісін табыңдар.
4. Р, q жэне аі,...,аn, бүтін сандары берілген (Pq=0). аі,...,аn, тізбегіндегі модулі Р-ға бөлгенде q қалдық беретін мүшелерін нольмен алмастырыңдар.