Тіл білімінің негіздері пәніне арналған тест 1 нұсқа
1.Тіл мен ойлау бірдей, екеуі тепе – тең деген қорытынды дұрыс па?
А. Дұрыс В. Қате С. Жауабы жоқ
Д. Бірдей, бірақ тепе - тең емес Е. Дұрыс, әрі дамыту керек.
2.Әрі дифференциялаушы, әрі жалпылаушы қызметке ие таңбалар-
А. Сөздер, таңбалар В. Сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдер
С. Сөйлем, байымдау Д. сөз тіркестері,тұрақты тіркестер
Е. Жауабы жоқ
3.Жіңішке дауыстылар қалай аталады?
А. Гуттураль В. Палаталь
С. Дифтонг Д. Фарингаль
Е. Лабиаль
4.Субстрат деген не?
А. Тілдегі сіңісу В. Тілдегі бірігу
С. Тілдегі жылысу Д. Тілдегі тоғысу
Е. Жауабы жоқ.
5.Тілдің кумулятивті қызметі нені білдіреді?
А. Ойды жарыққа шығаруды В. Қатынас құралын
С. Атауыштық қызметті Д. Экспресивтікті
Е . Халық қазынасын келесі ұрпаққа жеткізуді
6.Тілді биологиялық құбылысқа жатқызған қай ғалым ?
А. А. Шлейхер В. Бодуэн де Куртенэ
С. Фердинанд де Соссюр Д. Щерба
Е. В.Гумбольдт
7.Тіл білімі мен географияның өзара байланысы қай саладан көрінеді?
A. Логика В. Философия
С. Этнолингвистика Д. Лингвистикалық география
Е. Антропология
$$$ 41 Е
8. Пайымдаудың элементтеріне не жатады?
A. Тіл, логика, заттық таңба В. Форма, мазмұн, объект
С. Объект, модальдылық, форма Д. Мазмұн, ақиқат дүние, заттық таңба
Е. Субъект, предикат, байланыс
9.Диахрониялық лингвистиканың қарастыратын мәселесіне жатады?
A. Тілдің белгілі бір дәуірдегі қалпы
В. Туыс тілдердің жүйесі
С. Туыс емес тілдердің құрылымы.
Д. Тілдің тарих бойында өзгеруі мен дамуы
Е. Қатар өмір сүруші құбылыстардың арасындағы қатынастар
10.Фонема дегеніміз не?
A. Дыбыстардың таңбалануы В. Сөйлеу дыбыстарының естілуі
С. Тілдің ішкі дыбыстық жүйесі
Д. Тілдік қатынастардың ауызша және жазбаша түрі
Е. Сөз мағынасы мен сөз тұлғасын ажырататын ең кішкене дыбыстық бірлік
11.Тіл білімінің логика ғылымымен байланысы неден көрінеді ?
А. Ой формасы мен құрылысының зерттелінуінен
В. Сөздің ұғыммен, сөйлемнің пайымдаумен байланысынан
С. Тілдік категориялар мен логикалық категориялардың байланысынан
Д. Ойлаудың заңдары мен ой формаларының өзара байланысынан
Е. Сөз бен сөйлемнің байланысынан
12. Тілдің табиғатын айқындайтын ең басты қасиетіне не жатады?
А. Ұжымды біріктіру қызметі
В. Қатынас құралы болу
С. Байланыс тірегі болу
Д. Тілдік таңбаның қызметі
Е. Даму құралы болу
13.Тіл мен ойлаудың өзара байланысы қай ғылымдармен байланысты?
A. Математика, логика, психология
В. Философия, тіл білімі, биология
С. Философия, логика, психология
Д. Кибернетика, логика, философия
Е. Педагогика, логика, философия
14.Тіл білімінің негізгі міндеттеріне не жатады?
A. Тілдің өмір сүруін айқындау
B. Тіл құбылыстарын зерттеуде синхрондық және диахрондық жақтарына бірдей назар аудару
C. Жалпы тілдерді салыстыру
Д. Туыс емес тілдерді өзара салғастыру
E. Қоғам мен тіл дамуын сипаттау
15.Сипаттама тіл білімінің қарастыратын мәселесіне не жатады?
A. Туыстас тілдердің дыбыс жүйесі
B. Тіл дыбыстарының артикуляциялық ерекшеліктері
C. Тілдің дыбыс жүйесін тарихи тұрғыдан қарастыру
Д. Дыбыстардың өзгеру, даму жүйесін айқындау
E. Тілдің өмір сүріп тұрған дәуіріндегі қалпы
16.Лингвистиканы медицинамен байланыстыратын сала қайсысы?
A. Синтаксис B. Фразеология
C. Екпін Д. Артикуляция
E. Сөйлем
17. В. Гумбольдтың еңбегі қайсысы екенін анықта.
A.Тіл біліміне кіріспе B. Язык и стиль
C. Этнолингвистика негіздері Д. Ява аралығындағы кави тілі туралы
E. Антропология ғылымы туралы
18.Тілдің сатылық даму теориясын жасаған қай ғалым?
A. А.Шлейхер B. Н.Я.Марр
C. Г.Лейбниц Д. Ж.Ж.Руссо
E. Л.Нуаре
19.Екінші сигнал жүйесі ойлаудың физиологиялық негізі болып саналады деген қай ғалым?
А. Ә. Қайдар В. Л. Нуаре
С. Ж. Руссо Д. И.П.Павлов
Е. Б. Қалиев
20. Н. Я Марр тілді қандай құбылыстардың қатарына жатқызды?
А. Рухани құбылыстардың
В. Мәдени құбылыстардың
С. Танымдық құбылыстардың
Д. Экономикалық құбылыстардың
Е. Қондырмалық құбылыстардың
21.Тіл мен ойлаудың бірлігі неден көрінеді?
A. Дыбыс пен ұғымнан
B. Ұғым мен мағынадан
C. Форма мен мазмұннан
Д. Форма мен табиғи байланыстан
E. Зат пен оның атауы арасындағы табиғи байланыстан
22. Сөз – барлық фактілердің, барлық ойдың киімі деген кімнің сөзі екенін анықта.
A. К.Аханов
B. Ә.Хасенов
C.Т.Қордабаев
Д. М.Горкий
E. К.Маркс
23.Тілді тарих бойында өзгеретін, дамитын құбылыс деп қарайтын көзқарас қай кезде пайда болды?
A. XV ғ.
B. XX ғ.
C. XI ғ.
Д. XIX ғ.
E. IX ғ.
24. Тілдегі интеграция, дифференциация үдерістерінің себебі қалай аталады?
A. Интерлингвистикалық B. Психологиялық
C. Ішкі фактор Д. Экстралингвистикалық
E. Табиғат әсері.
25.Тілдің дамуы не арқылы іске асырылады?
A. Қоғамдық заңдылықтары арқылы B. Әлеуметтік заңдылықтары арқылы
C. Саннан сапаға көшу арқылы Д. Әр түрлі сатылар арқылы
E. Тілдің ішкі заңдылықтары арқылы
26. Жеңген тілдегі жеңілген тілдің элементтері қалай аталады?
А. Дифуззия B. Ареалдық әдіс
C. Субстрат Д. Артикуляция
E. Инфикс
27.Бодуэн де Куртенэ қай ілімнің негізін салды?
A. Фонема ілімінің B. Таңба ілімінің
C. Лексика ұғымының Д. Семиотика ілімінің
E. Морфема ілімінің
28. Тіл дегеніміз – ойдың тікелей шындығы деген пікірді айтқан қай ғалым?
А. К.Маркс В. Ф. Фортунатов
С. Л.В. Щерба Д. Н. Гумбольд
Е. Н. Кононов
29.Предикативтілік ұғымы нені білдіреді?
А. Сөздер, таңбаларды В. Сөйлемге тән белгілердің бірі
С. Сөйлем, байымдауды Д. Сөз тіркестері,тұрақты тіркестерді
Е. Жауабы жоқ.
30. Тілден басқа таңбалар жүйесі қалай жасалады?
А. Ойдан В. Қолдан
С. Жауабы жоқ Д. Ешқашан
Е. Жүйелі түрде жасалады
31.Халық қазынасын келесі ұрпаққа жеткізу ұғымы қалай аталады?
А. Ойды жарыққа шығару қызметі В. Қатынас құралы қызметі
С. Атауыштық қызмет Д. Экспрессивтік қызмет
Е. Тілдің кумулятивті қызметі
32. Тіл және оның даму заңдары туралы ғылым қалай аталады?
А. Лебізді немесе динамикалық екпін
В.Тіл білімі немесе лингвистика
С. Тіл білімі немесе когнитивтік лингвистика
Д. Тоникалық немесе музыкалық екпін
Е. Тұрақты фразеологизмдер
33.Лексикологияның географиялық атауларды зерттейтін саласы қайсысы?
A. Топонимика B. Фразеология
C. Этимология Д. Семасиология
E. Лексикография
34. Тілдің өмір сүріп тұрған дәуірдегі қалпын қарастыратын грамматика қалай аталады?
А. Сипаттама В. Салыстырмалы
С. Диахрониялық Д. Тарихи
Е. Салыстырмалы
35.Тіл мен ойлау бірдей, екеуі тепе-тең деп қате қорытынды жасаған қай ғалым ?
А. Н.Я.Марр В. Ф.Фортунатов
С. Л.В.Щерба Д. Н.Гумбольдт
Е. Н.Кононов
36. Дауысты дыбыстар жүйесі қалай аталады?
А. Аккомодация В. Вокализм
С. Протеза Д. Консонантизм
Е. Редукция
37. Субъект, предикат, байланыс ненің элементтері ?
A. Тіл, логика, заттық таңбаның элементтері
В. Форма, мазмұн, объектінің элементтері
С. Объект, модальдылық, форманың элементтері
Д. Мазмұн, ақиқат дүние, заттық таңбаның элементтері
Е. Пайымдаудың элементтері
38. Философия, логика, психология ғылымдары ненің байланысына негізделетінін анықта.
А. Тіл мен ойлаудың өзара байланысы
В. Философия, тіл білімі, биология
С. Тіл мен сөйлеудің өзара байланысы
Д. Тіл мен локиканың өзара байланысы
Е. Педагогика, логика, философияның байланысы
39. Тілдегі зат пен құбылысқа байланысты туындайтын мағына қалай аталады?
A. Ауыспалы мағына В. Тұрақты мағына
С. Негізгі мағына Д. Құбылысты атайтын мағына
Е. Атауыш мағына
40. Дыбыстау мүшелерінің жиынтығы қалай аталады?
A. Сөйлеудің жиынтығы B. Дауыс шымылдығы
C. Конвергенциялық құбылыс D. Дыбыстау мүшелері
E. Сөйлеу аппараты
41.Тілдің заңдарының халықтық дүниеге көзқарасына әсер етеді ,- деген қай ғалым?
А. В.Ярцева В. В.Гумбольдт
С. П.Лафарг Д. В.Радлов
Е. Ф.Энгельс
42.Ономастика нені зерттейді?
А. Жалқы есімдерді В. Сөздің аталу себебін
С. Сөздің мағынасын Д. Географиялық атауларды
Е. Тұрақты сөз тіркесін
43.Жуан дауыстылар қалай аталады?
А. Гуттураль В. Палаталь
С. Дифтонг Д. Денталь
Е. Эксплозив
44. Бүтіннің элементтерінің арасындағы қатынастардың схемасы қалай аталады?
А. Құрылым В. Жүйе
С. Таңба Д. Категория
Е. Ономастика
45. Тіл мен ойлауды бір-бірінен бөліп тастап, олардың арасында байланыс жоқ деп қате қорытынды жасаған қай ғалым ?
А. В. Гумбольдт, Я. Марр В. Н.Баскаков, Ф.Фортунатов
С. Н.Кононов, Блумфилд Д. Баос, Блумфилд, Харис
Е. Харис, Л. Щерба
46. Тілдік таңбаның типтері нешеге бөлінеді?
А. 2 В. 3
С. 4 Д. 6 Е. 5
47. Екі еріннің өзара жымдасуынан ерін дауыссыздары қалай аталады?
А. Денталь В. Билабиаль
С. Лабиаль-денталь Д. Фарингаль Е. Эксплозив
48. Тілдің шығуы туралы мәселе қай ғалымның еңбектерінде ғылыми тұрғыдан дәлелденді?
А. Ф.Энгельс Маймылдың адамға айналу процесінде еңбектің ролі, Семьяның, жеке меншіктің және мемлекеттің шығуы
В. К.Маркс, Ф.Энгельс. Шығармалары
С. Ф.Энгельс. Табиғат диалектикасына кіріспе
Д. Ф.Энгельс. Субстрат құбылысы
Е. К.Маркс Введение в науку о языке
49. Дыбысталу мен мағынаның бірлігінен тұратын не?
А. Жалқы есімдер В. Сөздің мағынасы
С. Сөз Д. Сөздің аталу себебі
Е. Фонема
50. Л.Нуаре қай теорияның авторы екенін анықта.
А. Еңбек айқайы теориясының авторы
В. Одағай теориясының авторы
С. Келісім- шарт теориясының авторы
Д. Эмоциональдық теориясының авторы
Е. Тілдің шығуы туралы теорияның авторы
51.Тіл білімі мен психологияның өзара байланысы қай саладан көрінеді?
A. Логика B. Философия
C. Этнолингвистика D. Психолингвистика
E. Антропология
52. Байымдау неше мүшеден тұрады?
A. 2 B. 4 C. 5 D. 3 Е. 6
53. Тілдік таңбаның белгілерін тап.
А. Таңбаның тұрақтылығы В. Таңбаның еріктілігі, шартты екендігі
С. Таңбаның тұрақсыздығы Д. Таңбаның шартты емес екендігі
Е. Таңбаның алмасып отыратындығы
54. Фонеманы этимология-морфологиялық құбылыс деп қараған қай ғалым?
А. Н. Гумбольд В.Бодуэн де Куртенэ
С. О.Суник Д. В.Виноградов
Е. А.Реформатский
55. Кумулятив термині қандай ұғымды білдіреді?
А. Ойды жарыққа шығару қызметі В. Экспрессивтік қызмет
С. Атауыштық қызмет Д. Халық қазынасын ұрпақтан ұрпаққа жеткізу қызметі
Е. Қарым- қатынас құралы болу қызметі
56. Өзара қатар өмір сүруші құбылыстардың арасындағы қатынастар қайда қаралады?
А. Тілдің белгілі бір дәуірдегі қалпында
В. Туыс тілдердің жүйесінде
С. Туыс емес тілдердің құрылымында
Д. Диахрониялық лингвистикада
Е. Тілдің тарих бойында өзгеруі мен дамуында
57. Қатынас құралы болу қандай қасиетке жатады?
A. Ұжымды біріктіретін ең басты қасиет
В. Тілдің табиғатын айқындайтын ең басты қасиет
С. Байланыс тірегі қызметін атқарады
Д. Тілдік таңбаны білдіретін ең басты қасиет
Е. Даму құралын білдіретін ең басты қасиет
58.Қазақ халқы орыс графикасына негізделген жаңа алфавитті қай жылы қабылдады?
A. 1945ж. B. 1942ж. C. 1950ж.
D. 1943ж. E. 1940ж.
59. Алғашқы адамдар сөздерді өзара келісіп таңдап алған да, осыдан келіп тіл жасаған дейтін қай теорияға жатады?
A. Материалистік теория B. Қоғамдық шарттасу теориясы
C. Одағай теориясы D. Еңбек айқайы теориясы
E. Дыбысқа еліктеу теориясы
60. Сөйлеудің темпі дегеніміз не?
А. Ең ірі фонетикалық бөлшек
В. Сөйлеудің шапшаң немесе баяу болуы
С. Сөйлеудің үдемелілігі
Д. Көтеріңкі дауыспен айтылу
Е. Тактының буындарға жіктелуі
Тіл білімінің негіздері пәніне арналған тест 2 нұсқа
1.Қазақ тіліндегі артикуляциялық ерекшеліктер нені білдіреді?
A. Ұлттық категорияны білдіреді
B. Тіл дыбыстарының естілуін білдіреді
C. Сөйлеу дыбыстарының пайда болуын білдіреді
D. Тіл дыбыстарының жасалуын білдіреді
E. Дыбыстың таңбалану ерекшеліктерін білдіреді
2. Адамның құлағы бір секунд ішінде дірілдің нәтижесінде пайда болған қанша дыбысты естиді?
A. 26-дан 20 000-ға дейінгі дыбысты
B. 16- дан 25 000-ға дейінгі дыбысты
C. 16- дан 20 000-ға дейінгі дыбысты
D. 16- дан 26 000-ға дейінгі дыбысты
E. 16- дан 25 000-ға дейінгі дыбысты
3. Тілдің шығуының эмоциональды теориясы қай ғасырларда пайда болды?
А. XVIII-XX ғ. В. XVIII-XIX ғ. С. XVI-XX ғ.
Д. XVII-XX ғ. Е. XV-XX ғ.
4.Тіл өзінің қатынас құралы болу қызметін қандай түрде атқарады?
A. Сурет арқылы, вербалды түрде
B. Ауызша және жазбаша түрде
C. Сөз мағынасы арқылы
D. Ауызша және еркін түрде
E. Жазбаша және логикалық құралдар арқылы
5. Сөздің ұғыммен, сөйлемнің пайымдаумен байланысы қай ғылым салаларының байланысынан көрінеді?
A. Тіл білімінің философия ғылымымен байланысынан
B. Тіл білімінің психология ғылымымен байланысынан
C. Тілдік категориялар мен логикалық категориялардың байланысынан
D. Ойлаудың заңдары мен ой формаларының өзара байланысынан
E. Тіл білімінің логика ғылымымен байланысынан
6.Тілдің экспрессивтік қызметін анықта.
A. Тілдің қарым-қатынас жасау қызметі
B. Тілдің атауыштық қызметі
C. Тілдің дейктивтік қызметі
D. Тілдің кумилятивті қызметі
E. Тілдің адамның сезімі мен эмоциясын білдіру қызметі
7.Фонема, сөз, морфема, сөйлем қандай таңбаға жатады?
A. Сигнификативті B. Лингвистикалық C. Фонемалық
D. Графикалық E. Дыбыстық
8.Тілдің даму үдерісі қандай заңдылықтар арқылы іске асады?
A. Қоғамдық заңдылықтар B. Әлеуметтік заңдылықтар
C. Саннан сапаға көшу заңдылықтары D. Тілдің ішкі заңдылықтары
E. Әр түрлі сатылар арқылы
9. Дыбыстардың жасалуы үшін басты қызмет атқаратын не?
A. Резонанс B. Әлеуметтік орта
C. Ритмика D. Реестр
E. Резонатор
10.Бодуэн де Куртенэ қандай ілімнің негізін салушы екенін тап.
A. Фонетика ілімінің негізін салушы
B. Синтагма ілімінің негізін салушы
C. Морфема ілімінің негізін салушы
D. Фонема ілімінің негізін салушы
E. Артикуляция ілімінің негізін салушы
11. Ызың дауыссыздары терминмен қалай аталады?
A. Эксплозив B. Апокопа
C. Метатеза D. Билабиаль E. Фрикатив
12. Ерін үндестігі түркі тілдерінің ішіңдегі қай тілде күшті?
А. Қарақалпақ тілінде В. Татар тілінде
С. Өзбек тілінде Д. Қырғыз тілінде
Е. Қазақ тілінде
13.Дауыс ырғағының көтеріліп барып бәсеңдеуі немесе бәсеңдеп барып қайта көтерілуі қалай аталады?
А. Фраза В. Такт С. Буын Д. Мелодика Е. Тоғысу
14. Пайымдаудың элементтеріне жатпайтындарды анықта.
A. Субъект, предикат В. Форма, объект
С. Субъект, предикат, байланыс Д. Предикат, байланыс
Е. Субъект, байланыс
15. Консонантизм дегеніміз не?
A. Дыбыстардың өзара тіркесуінде қалыптасқан заңдылық
B. Түбір мен қосымшаның арасында дауыссыз дыбыстардың үндестігі
C. Дауыссыз дыбыстар жүйесі
D. Алдыңғы дыбыстың өзінен кейінгі дыбысты игеруі
E. Тіліміздегі дауысты дыбыстар жүйесі
16. Қазақ халқы қай жылы латын графикасының негізіндегі жаңа алфавитті қабылдады?
А. 1930ж. В. 1929ж. С. 1939ж. Д. 1949ж. Е. 1941ж.
17. Жуан дауысты дыбыстардың тобын анықта.
A. а, о, ы, ұ B. ә, ө, ү, і C. а, ұ, ө, е D. б, в, г, д, ғ, ж, з
E. м, н, ң, р, й, у, л
18. Тілдің күрмелу себебін қай мамандар зертейді ?
А. Психиаторлар, психологтар, биохимиктер
В. Дефектологтар, когнитивистер
С. Логопедтер, педагогтар, логиктер
Д. Психиаторлар, дефектологтар, логопедтер
Е. Дефектологтар, логопедтер, логиктер
19. Тілдің ескі сападан жаңа сапаға көшуі кенет жарылу жолымен болады деп есептеген қай ғалым?
А. К.Аханов В. В.Виноградов С. Ә.Хасенов
Д. Н.Я.Марр Е. Э .Севортян
20. Ауыз қуысындағы мүшелердің ішінде ең басты қызмет атқаратын мүшені анықта.
А. Діріл В. Дауыс шымылдығы С. Көмей Д. Жұтқыншақ
Е. Тіл
21.Дыбыстың жалпы теориясын қарастыратын қай сала?
А. Физиканың акустика деп аталатын саласы
В. Физиканың резонанс деп аталатын саласы
С. Филологияның фонетика деп аталатын саласы
Д. Тіл білімінің фонема деп аталатын саласы
Е. Физиканың артикуляция деп аталатын саласы
22.Ғылым атаулы неше топқа бөлінеді?
А. 2 В. 5 С. 4 Д. 3 Е. 6
23. Бодуэн де Куртенэнің фонема туралы ілімін ары қарай дамытқан қай ғалым?
А. А. Трубецкой В. А. Кононов С. Л. Щерба
Д. К.Аханов Е. А.Шлейхер
24.Екінші сигнал жүйесі туралы спаттама берген қай ғалым екенін анықта.
А. И. Павлов В. Н.Баскаков С. Ж.Марузо
Д. Н.Я.Марр Е. Д.Н.Ушаков
25.Америкадағы дакота деп аталатын тайпа жайлы, оның кәсібі, саны, тілі жайында жазған қай ғалым?
А. Ф.Энгельс В. Ж.Руссо С. А.Шлейхер
Д. К.Аханов Е. Ә.Хасенов
26. Қай сала дыбыстарды дыбыс ырғағы, дыбыс күші, дыбыс әуені (тембр), дыбыстың созылыңқылығы тәрізді белгілеріне қарай ажыратады?
A. Фонема B. Артикуляция C. Акустика
D. Резонанс E. Фонетика
27. Дірілдің қандай түрлері бар екенін анықта.
A. Резонанстық және резонанстық емес діріл
B. Қатты және қатты емес діріл
C. Ритмикалы және ритмикалы емес діріл
D. Ритмикалы және резонанстық емес діріл
E. Барлық жауабы қате
28. А. Ф.Энгельстің Маймылдың адамға айналу процесінде еңбектің ролі атты еңбегінде қандай мәселе қозғалды?
А. Адамзаттың шығу тарихы, мәдениеті жайлы мәселе
В. Тіл мен қоғам жайлы мәселе
С. Субстрат құбылысы туралы
Д. Тілдердің топтастырылуы туралы мәселе
Е. Тілдің шығуы туралы мәселе
29. Фразаның бір екпінге бағынған бөлшегі қалай деп аталады?
А.Фраза В.Такт С.Мелодика Д.Буын Е.Тоғысу
30.Сөздің ұғыммен, сөйлемнің пайымдаумен байланысынан қай ғылымдардың байланысы көрінеді?
A. Тіл білімінің психология ғылымымен байланысы
B. Тіл білімінің логика ғылымымен байланысы
C. Тіл білімінің педагогика ғылымымен байланысы
D. Тіл білімінің философия ғылымымен байланысы
E. Тіл білімінің медицина ғылымымен байланысы
31. Әрбір тілдік жүйеге тән үш түрлі атрибутты анықта.
A. Әрекет, таным, сөз B. Қызмет, түр, форма
C. Құрылым, субстанция, қызмет
D. Жүйе, құрылым, форма E. Фонетика, лексика, синтаксис
32. Қоғамдық шарттасу теориясын жақтаушылар нені басты орынға қояды?
А. Адамдардың саналы қызметін В. Хабарлау қызметін
С. Тіл теориясын Д. Тіл еңбекті қостайды дегенді
Е. Танымдық сипатты
33. Тілді қондырмалық құбылыстардың қатарына жатқызған ғалым кім?
А. Ф. Энгельс В. В. Радлов С. В. Ярцева
Д. Ф. де Соссюр Е. Н. Я Марр
34.Өзара шарттас, өзара байланысты, бір тектес элементтердің бірлігі қалай аталады?
A. Құрылым B. Жүйе C. Таңба D. Тіл Е. Семиотика
35.Тіл бірліктері мен деңгейлері арасындағы қатынас қалай аталады?
A. Бірлік B. Таңба C. Элемент D. Жүйе
E. Құрылым
36.Ауыз қуысындағы мүшелердің ішінде ең басты қызмет атқаратын мүшені анықта.
А. Діріл В. Дауыс шымылдығы С. Көмей
Д. Жұтқыншақ Е. Тіл
37. Дыбыстың жалпы теориясын қарастыратын қай сала?
А. Физиканың акустика деп аталатын саласы
В. Физиканың резонанс деп аталатын саласы
С. Филологияның фонетика деп аталатын саласы
Д. Тіл білімінің фонема деп аталатын саласы
Е. Физиканың артикуляция деп аталатын саласы
38.Екінші сигнал жүйесі туралы спаттама берген қай ғалым екенін анықта.
А. И. Павлов В. Н.Баскаков С. Ж.Марузо
Д. Н.Я.Марр Е. Д.Н.Ушаков
39.Қай сала дыбыстарды дыбыс ырғағы, дыбыс күші, дыбыс әуені (тембр), дыбыстың созылыңқылығы тәрізді белгілеріне қарай ажыратады?
A. Фонема B. Артикуляция C. Акустика
D. Резонанс E. Фонетика
40. Тіл де, сана сияқты, ертеден келе жатқан нәрсе,- деп қай ғалымдар, қай еңбегінде өз ойын білдіреді ?
А. К.Маркс Славянские языки
В. Ф.Энгельс Маймылдың адамға айналу процесіндегі еңбектің рөлі
С. Ф.Энгельс Анти Дюринг
Д. К.Маркс пен Ф.Энгельс Неміс идеологиясы
Е. В.И.Ленин Философиялық дәптерлер
42. Сөз ішінде дыбыстардың орын алмастырып айтылуы қалай аталады?
А. Аккомодация
B. Метатеза
C. Протеза
Д. Эпитеза
Е. Редукция
43.Дауыссыздардың бір-біріне ықпал етіп өзара үндесуі қалай аталады?
А. Диффузия
В. Сингармонизм
С. Ассимиляция
Д. Редукция
Е. Вокализм
44. Басқа буындардың ішінен бір буын өзінің құрамындағы дауыстың созылыңқы айтылуы арқылы ажыратылатын екпінді анықтаңыз.
А. Лебізді
В. Квантитативті
С. Динамикалық
Д. Тоникалық
Е. Тұрақты
45. Фразаның бір екпінге бағынған бөлшегі қалай аталады?
А. Фраза
В. Такт
С. Мелодика
Д. Буын
Е. Тоғысу
46. Сөйлемге тән белгілерге қайсысы жатады?
А. Сөздер, таңбалар
В. Предикативтілік
С. Сөйлем, байымдау
Д. сөз тіркестері,тұрақты тіркестер
Е. Жауабы жоқ
47.Лингвальдық сингармонизм дегеніміз не?
А. Еріннің қатысы жағынан үндесуі
В. Тілдің қатысы жағынан үндесуі
С. Жақтың қатысы жағынан үндесуі
Д. Дауыссыз дыбыстардың үндесуі
Е. Әр басқа дыбыстардың үндесуі
48.Фонема туралы ілімнің негізін салушы қай ғалым?
А. Бодуэн де Куртенэ
В. Н.Баскаков
С. Ж.Марузо
Д. Н.Я.Марр
Е. Д.Н.Ушаков
49.Адамзат тілінің пайда болу теориясының ғылыми негізін қалаған қай ғалымдар?
А. К.Маркс, Ф.Энгельс
В. Ф.Фортунатов, В.В.Виноградов
С. Л.В.Щерба, А.Шлейхер
Д. К.Аханов, Ф.Энгельс
Е. К.Маркс, К.Аханов
50.Квантативтік екпін дегеніміз не?
А. Дыбыстар аралығында қосылып айтылатын дауысты дыбыс
В. Сөйлеу дыбыстарының естілуі
С. Дыбыстардың өзара тіркесуінде қалыптасқан заңдылық
Д. Қызмет бірлігі бойынша аталу
Е. Басқа буындардың ішінен бір буын өзінің құрамындағы дауыстың созылыңқы айтылуы арқылы ажыратылуы
51.Протеза дегеніміз не?
А. Сөз аралығына қосылып айтылатын дауысты дыбыс
В. Сөз алдынан басы артық дыбыстың қосылып айтылуы
С. Сөз соңында артық дыбыстың қосылуы
Д. Сөз арасында қатар келген екі дауыстының түсірілуі
Е. Сөз ішінде бір буынның түсіп қалуы
52. Сингармонизм заңы дегеніміз не?
A. Дыбыстардың өзара тіркесуінде қалыптасқан заңдылық
В. Түбір мен қосымшаның арасында дауыссыз дыбыстардың үндестігі
С. Морфемалардың бірыңғай жуан не жіңішке буынды болып және олардың аралығында қатар келген дыбыстардың біріне-бірі акустика-артикуляциялық жақтан бейімделіп, үйлесіп тұруы
Д. Алдыңғы дыбыстың өзінен кейінгі дыбысты игеруі
Е. Тіліміздегі дауысты және дауыссыз дыбыстардың өзіндік ерекшеліктерін білдіретін заңдылық
53. Атауыш мағына дегеніміз не?
A. Зат пен құбылысқа байланысты туындайтын мағына
В. Тұрақты тіркестен туындайтын мағына
С. Негізгі мағынадан жасалады
Д. Затты немесе құбылысты атайтын мағына
Е. Ауыспалы мағынадан туындайтын мағына
54.Сөз – барлық фактілердің, барлық ойдың киімі деген кімнің сөзі екенін анықта.
A. К.Аханов
B. Ә.Хасенов
C.Т.Қордабаев
Д. М.Горкий
E. К.Маркс
55. Тілдегі интеграция, дифференциация үдерістерінің себебі қалай аталады?
A. Интерлингвистикалық
B. Психологиялық
C. Ішкі фактор
Д. Экстралингвистикалық
E. Табиғат әсері.
56. Тілдің дамуы не арқылы іске асырылады?
A. Қоғамдық заңдылықтары арқылы
B. Әлеуметтік заңдылықтары арқылы
C. Саннан сапаға көшу арқылы
Д. Әр түрлі сатылар арқылы
E. Тілдің ішкі заңдылықтары арқылы
57. Сөз мағынасы мен сөз тұлғасын ажырататын ең кішкене дыбыстық бірлік қалай аталады?
A. Дыбыстардың таңбалануы
B. Сөйлеу дыбыстарының естілуі
C. Тілдің ішкі дыбыстық жүйесі
Д. Тілдік қатынастардың ауызша және жазбаша түрі
E. Фонема құбылысы
58. Тіл дегеніміз – ойдың тікелей шындығы деген пікірді айтқан қай ғалым?
А. К.Маркс
В. Ф. Фортунатов
С. Л.В. Щерба
Д. Н. Гумбольд
Е. Н. Кононов
59.Екінші сигнал жүйесі ойлаудың физиологиялық негізі болып саналады деген қай ғалым?
А. Ә. Қайдар
В. Л. Нуаре
С. Ж. Руссо
Д. И.П.Павлов
Е. Б. Қалиев
60. Халық қазынасын келесі ұрпаққа жеткізу ұғымы қалай аталады?
А. Ойды жарыққа шығару қызметі
В. Қатынас құралы қызметі
С. Атауыштық қызмет
Д. Экспрессивтік қызмет
Е. Тілдің кумулятивті қызметі