1. @@@ Экологиялық түсініктер
2. $$$1
3. Экология терминінің авторы кім:
4. А) Аристотель.
5. В) Дарвин.
6. С) Павлов.
7. D) Геккель.
8. Е) Вернадский.
9. $$$2
10. Қай жылы алғашқы рет экология термині қолданған:
11. А) 1726
12. В) 1866.
13. С) 1990.
14. D) 1670.
15. Е) 1966.
16. $$$3
17. Қай жауапта экологияның дұрыс анықтамасы берілген:
18. А) Тірі ағзалардың алуандылығын, олардың құрылымы, функциялары мен пайда болуын зерттейтін ғылым.
19. В) Өсімдіктердің ішкі, сыртқы құрылымы заңгерліктерін зерттейтін ғылым
20. С) Табиғи жағдайлардағы жануарлардың тәртібі туралы ғалым.
21. D) Өз ара және қоршаган орта арасындағы қарым – қатынастарды зерттейтін.
22. Е) Тірі ағза функцияларын, ондағы жүретін процестерді зерттейтін ғылым.
23. $$$4
24. Экология пәні нені зерттейді?
25. А) Ағзаларды.
26. В) Түрлерді.
27. С) Экожүйелерді.
28. D) Жасушаларда.
29. Е) Ұлпаларды.
30. $$$5
31. Физикалық ластануына не жатады?
32. А)радиация, шу, діріл
33. В)улы газдар, ауыр металдар,
34. С)вирустар, бактериялар
35. D)пестицид
36. Е)А,В жауап дұрыс
37. $$$6
38. Аутэкология – нені зерттейді?
39. А) Биоценоздар.
40. В) Биогеоценоздар.
41. С) популяциялар.
42. D) популяциялар, биоценоздар.
43. Е) Ағзаларды.
44. $$$7
45. Демэкология – нені зерттейді?
46. А) Ағзаларды.
47. В) Түрлер, популяцияларды.
48. С) Популяцияларды.
49. D) Түрлерді.
50. Е) Бірлестіктерді.
51. $$$8
52. Синэкология – нені зерттейді?
53. А) Түрлерді.
54. В) Популяцияларды.
55. С) Бірлестіктерді.
56. D) Түрлер мен популяцияларды.
57. Е) Ағзаларды.
58. $$$9
59. Ғаламдық экология - нені оқытады?
60. А) Биосферадағы ғаламдық өзгерістерді
61. В) Популяцияларды.
62. С) Бірлестіктерді.
63. D) Түрлер мен популяцияларды.
64. Е) Ағзаларды.
65. $$$10
66. Экологиялық зерттеулердің негізгі әдістері болып табылады:
67. А) Бақылау.
68. В) Эксперимент.
69. С) Экологиялық мониторинг.
70. D) Моделдеу.
71. Е) Барлығы.
72. $$$11
73. Экология – пәні:
74. Тіршілік туралы ғылым.
75. Адам мен қоршаған орта бірлестігі туралы ілім.
76. Биоценоздар туралы ғылым.
77. Тірі ағзалардын, олардың мекендеу ортасымен өзара қарым – қатынастарын зерттейтін ғылым.
78. Экожүйелер туралы ғылым.
79. $$$12
80. 1866 жылы ғылымға Экология терминін кім енгізді:
81. А) М. Мебиус.
82. В) Э. Геккель.
83. С) A)Тенсли.
84. D) В. Сукачев.
85. Е) И. Павлов.
86. $$$13
87. 1877 ж ғылымға алғашқы рет Биоценоз терминін енгізген:
88. А) Тенсли.
89. В) Э. Геккель.
90. С) В. Сукачев.
91. D) М. Мебиус.
92. Е)Э. Зюсс
93. $$$14
94. Биосфера терминін өз еңбектерінде қолданған ғалым?
95. А) A)Тенсли.
96. В) Э. Геккель.
97. С) В. Сукачев.
98. D) Э. Зюсс.
99. Е) Ч. Элтон
100. $$$15
101. Биосфера ілімнің негізін қалаған кім?
102. А.Тенсли.
103. Э.Геккель.
104. В.Сукачев.
105. М.Мебиус.
106. В.Вернадский.
107. $$$16
108. Тірі ағзаны қоршайтын және онымен тікелей байланысты бөлігін атаңыз:
109. Экологиялық фактор.
110. Адаптация.
111. Қоршаған орта.
112. Экологиялық қуыс.
113. Орман.
114. $$$17
115. Ағзаларға тікілей және жанама әсер ететін қоршаған ортаның жеке қасиеттері мен элементтерін атаңыз:
116. Экологиялық фактор.
117. Адаптация.
118. Мекендейтін орт
119. Экологиялық қуыс.
120. Орман.
121. $$$18
122. Эволюция барысында ағзалардың қоршаған ортаға бейімделу қасиеті қалай аталады:
123. Экологиялық фактор.
124. Адаптация.
125. Мекендейтің орт
126. Экологиялық қуыс.
127. Орман.
128. $$$19
129. Экологиялық факторларды қандай топтарға бөледі:
130. А) Kлиматтық, абиотикалық, антропогендік.
131. B) Абиотикалық, биотикалық, антропогендік.
132. C) Эдафикалық, биотикалық, физикалық.
133. D) Химиялық, климаттық, физикалық
134. Е) Абиотикалық, биотикалық, гидроэдафикалық.
135. $$$20
136. Бір ағзалардың екінші ағзаларға әсер ету жиынтығын қандай экологиялық факторлар тобына жатқызады:
137. А) Эдафикалық.
138. В) Климаттық.
139. С) Абиотикалық.
140. D) Биотикалық.
141. Е) Антропогендік.
142. $$$21
143. Ағзаларға әсер ететін бейорганикалық орта жағдайларының жыинтығын экологиялық факторлардың қандай тобына жатқызады:
144. Эдафикалық.
145. Химиялық.
146. Абиотикалық.
147. Биотикалық.
148. Антропогендік.
149. $$$22
150. Қоршаған ортаға адамның әртүрлі әсерлерінің жиынтығын экологиялық факторлардың қандай тобына жатқызады:
151. Эдафикалық.
152. Химиялық.
153. Абиотикалық.
154. Биотикалық.
155. Антропогендік.
156. $$$23
157. Қоршаған ортаның абиотикалық факторларына жатқызады:
158. Рельеф, климат, температура, жарық, ылғалдылық, судың тұздылығы.
159. Вирустар, топырақтын минералдық құрамы, ылғалдылық.
160. Судын тұздылығы, балдырлар мен жануарлардың өлекселері, жарық.
161. Атмосфераның газды кұрамы, топырақ, ауа, су ластануы,өсімдік
162. Паразиттерден туындаған инфекциядан өсімдіктер мен жануарлардың өлімі.
163. $$$24
164. Қоршаған ортаның биотикалық факторларына не жатады:
165. А)Рельеф, климат, температура, жарық, ылғалдылық, судың тұздылығы.
166. Өсімдіктер жапырағының түсуі, топырақтын минералдық құрамы, ылғалдылық.
167. Судын тұздылығы, балдырлар мен жануарлардың өлекелері, жарық.
168. Атмосфераның газды кұрамы, топырақ, ауа, су ластануы.
169. “Паразит – ие” қарым-қатынасы.
170. $$$25
171. Қоршаған ортаның анторпогендік факторларына жатады:
172. А)өсімдік, жануар, судың тұздылығы.
173. В)Өсімдіктер жапырағының түсуі, топырақтын минералдық құрамы, ылғалдылық.
174. С)Судын тұздылығы, балдырлар мен жануарлардың қалдықтары, жарық.
175. Атмосфераның кұрамының, ағаштардың кесілуі, топырақтың, ауаның, судың ластануы.
176. Паразит – ие қарым-қатынасы.
177. $$$26
178. Өсімдіктерде фотосинтез процесі жүру үшін қандай фактор ерекше қажет:
179. А) Ылғалдылық, тыңайтқыштар.
180. В) Жарық.
181. С) Температура, судың тұздылығы.
182. D) Қысым.
183. Е) Тыңайтқыштарды еңгізу.
184. $$$27
185. Топырақтану негізін қалаған орыс ғалымы?
186. А)Вернадский
187. В)Зюсс
188. С)Энгельс
189. D)Докучаев
190. Е)Аристотель
191. $$$28
192. Газды қабат –
193. А)Атмосфера
194. В)Гидросфера
195. С)Биосфера
196. D)литосфера
197. Е)Тірі зат
198. $$$29
199. Атмосфераның химиялық құрамында көмірқышқыл газы қанша прцентті құрайды?
200. А)0,01
201. В)0,02
202. С)0,03
203. D)0,04
204. Е)0,05
205. $$$30
206. Атмосфераның ең төменгі қабаты
207. А)стратосфера
208. В)незосфера
209. С)ионосфера
210. D)экзосфера
211. Е)тропосфера
212. $$$31
213. Жарық, ылғалдылық, температура экологиялық фактордың қай түріне жатады:
214. А)Эдафикалық.
215. В)Химиялық.
216. С)Абиотикалық.
217. Д)Биотикалық.
218. Е)Антропогендік.
219. $$$32
220. Шелфорд заңында не туралы айтылады:
221. А) Экологиялық фактордың минималды әсері туралы
222. В) Экологиялық фактордың максималды әсері туралы
223. С) Экологиялық фактордың оптималды әсері туралы
224. D) Экологиялық фактордың толеранттылығы, төзгіштігі туралы
225. Е) Экологиялық фактордың әсерінің жоқ болуы.
226. $$$33
227. Ағзаның өмір сүруі үшін экологиялық фактордың ең қолайлысы қайсысы:
228. А) Пессимум.
229. В) Оптимум.
230. С) Максимум.
231. D) Минимум.
232. Е) Төзімділіктің жоғарғы және төменгі шектері.
233. $$$34
234. Ағзаның тіршілік жағдайынна қолайсыз әсер ететіні қайсысы:
235. А) Пессимум.
236. В) Оптимум.
237. С) Максимум.
238. D) Минимум.
239. Е) Төзімділіктің жоғарғы және төменгі шектері.
240. $$$35
241. Тропосфера мен стратосфера аралығындағы орналасқан қабат
242. А)Аргон
243. В)Озон
244. С)Азот
245. D)Фосфор
246. Е)Хлор
247. $$$36
248. Шөлейтті жерде жануарлардың таралуын шектейтін экологиялық фактор:
249. А)Ылғалдылықтың жетіспеушілігі.
250. В)Ылғалдылықтың артық мөлшері.
251. С)Жылудың жетіспеушілігі.
252. D)Қоректің артық мөлшері
253. Е)Оттегінің концентрациясы.
254. $$$37
255. Озон қабатының қалыңдығы
256. А)1-2 мм
257. В)2-4 мм
258. С)5-6 мм
259. Д)7-8 мм
260. Е)9-10 мм
261. $$$38
262. Суда жануарлардың таралуын шектейтін экологиялық фактор:
263. А) Ылғалдылықтың жетіспеушілігі.
264. В) Ылғалдылықтың артық мөлшері.
265. С) Жылудың жетіспеушілігі.
266. D) Азықтың артық мөлшері.
267. Е) Оттегінің концентрациясы.
268. $$$39
269. Озон қабаты қай химиялық затпен көп ластанған?
270. А)Көмірқышқыл
271. В)Фреон
272. С)Фтор
273. D)Марганец
274. Е)Қорғасын
275. $$$40
276. Бергман ережесі қайсысы:
277. Суық климаттық зоналарындағы жануарларда денесінің шығын тұрған бөліктерінің үлкендігінің кішіренуі.
278. Суық жағдайлардағы, тіршілік ететін түрлердің дене бітімі, жылы климаттағы тіршілік ететін түрлерден үлкенірек.
279. Солтүстіктердегі жануарлардың ішкі мүшелері, оңтүстік жануарлардан үлкенірек.
280. Ірі жануарлардың шығып тұрған дене бөліктерінің үлкендігі үнемі артық.
281. Жылы жағдайларда мекендейтін түрлердің суық климаттағы түрлер мен салыстырғанда, ірі болады.
282. $$$41
283. Аллен ережесі қайсысы:
284. Суық климаттық зоналарындағы жануарлардың денесінің шығынқы бөліктері кіші.
285. Суық жағдайлардағы, тіршілік ететін түрлердің дене бітімі, жылы климаттағы тіршілік ететін түрлерден үлкенірек.
286. Солтүстіктердегі жануарлардың ішкі мүшелері, оңтүстік жануарлардан үлкенірек.
287. Ірі жануарлардың шығып тұрған дене бөліктерінің үлкендігі үнемі артық.
288. Жылы жағдайларда мекендейтін түрлердің суық климаттағы түрлер мен салыстырғанда, ірі болады.
289. $$$42
290. Ауа қабаты қалай аталады?
291. А) Биосфера
292. В)Гидросфера
293. С)Атмосфера
294. D)Ноосфера
295. Е)Техносфера
296. $$$43
297. Экологиялық валенттілігі төмен түрлер:
298. Стеногалинді.
299. Эврифотты.
300. Эврибионтты.
301. Эврибатты.
302. Стенобионтты.
303. $$$44
304. Экологиялық валенттілігі жоғары түрлер:
305. А)Стеногалинді.
306. В)Эврифотты.
307. С)Эврибионтты.
308. D)Эврибатты.
309. Е)Стенобионтты.
310. $$$45
311. Стеногидробионтты ағзалар, ол:
312. Төменгі ылғалдылықта өмір сүруге бейімделген ағзалар.
313. Жоғарғы температурада өмір сүре алатын.
314. Ылғалдылықтың әртүрлі ауытқұларында тіршілік ете алатын ағзалар.
315. Төменгі температураға шыдайтын ағзалар.
316. Жоғарғы және төменгі температурада тіршілік етуге бейімделген ағзалар.
317. $$$46
318. Эвритермді ағзалар:
319. Ортаның белгілі ылғалдығында өмір сүруге бейімделген ағзалар.
320. Жоғарғы температурада өмір сүре алатын.
321. Ылғалдылықтың әртүрлі ауытқұларында тіршілік ете алатын ағзалар.
322. Төменгі температураға шыдайтын ағзалар.
323. Жоғарғы және төменгі температурада тіршілік етуге бейімделген ағзалар.
324. $$$47
325. Гомойтермді ағзалар, бұл:
326. А) Зат алмасудың тұрақты емес деңгейімен және терморегуляция механизмі болмау мен сипатталады.
327. В) Қоршаған орта температурасынан тәуелсіз тұрақты температурасымен сипатталады.
328. С) Терморегуляция механизмі жоқ.
329. D) Суыққандылар.
330. Е) Суда мекендейтіндер.
331. $$$48
332. Пойкилотермді ағзалар бұл:
333. Терморегуляция механизмі мен денесінің тұрақты температурасы бар.
334. Зат алмасудың жоғары деңгейі барлар.
335. Терморегуляция механизмі жоқ және денесінің тұрақсыз қоршаған ортаға тәуелді
336. Жылы қандылар.
337. Қоршаған орта температурасынан дене температурасы тәуелсіз.
338. $$$49
339. Гомойотермділерге жатқызады:
340. А) Балықтар, қос мекенділер.
341. В) Құстар, сүт қоректілер.
342. С) Өсімдіктер, омыртқалы жануарлар.
343. D) Рептилиялар мен микроағзалар.
344. Е) Жәндіктер, сүт қоректілер.
345. $$$50
346. Пойкилотермді ағзаларға жатады:
347. Жәндіктер.
348. Құстар, сүт қоректілер.
349. Құстар мен сүтқоректілерден басқалардың барлығы.
350. Құстар, амфибиялар.
351. Өсімдіктер.
352. $$$51
353. Күн ұзақтылығының маусымдық өзгерістеріне ағзаның жауап беруі:
354. Циклдік.
355. Периодтылық.
356. Фотопериодизм.
357. Биологиялық ырғақ.
358. Физиологиялық ырғақ.
359. $$$52
360. Дүние жүзілік ластануды қалай атаймыз
361. А)локальді
362. В)ғаламдық
363. С)региональді
364. D)аймақтық
365. Е)қалалық
366. $$$53
367. Жарыққа байланысты өсімдіктерді қандай экологиялық топтарға бөледі:
368. А) сциофиттер, көлеңке сүйгіш.
369. В) Жарық сүйгіш, көленкеге төзімділік.
370. С) Гелиофиттер, ксерофиттер.
371. D) Гелиофиттер, сциофиттер, факультативті гелиофиттер
372. Е) Жарық, көлеңке, аралық.
373. $$$54
374. Планетадағы барлық тірі организмдердің жиынтығын қалай атаймыз?
375. А)атмосфера
376. В)гидросфера
377. С)биосфера
378. D)тірі зат
379. Е)литосфера
380. $$$55
381. Жоғарғы температураны ұнататын түрлер:
382. А) Термофильдер.
383. В) Псаммофильдер.
384. С) Гетерофильдер.
385. D) Криофильдер.
386. Е) Монофильдер.
387. $$$56
388. Судың төменгі қабатында тіршілік ететін ағзаларды қалай атаймыз
389. А)планктон
390. В)бентос
391. С)нептон
392. D)гидроменттар
393. Е)эдафабионт
394. $$$57
395. Жартылай суға батқан су қоймаларының жағалауларында таяз суларда тіршілік ететін өсімдіктер қалай аталады?
396. А) Ксерофиттер.
397. В) Мезофиттер.
398. С) Гигрофиттер.
399. D) Гидрофиттер.
400. Е) Гидатофиттер.
401. $$$58
402. Ылғалды жерде өсетін өсімдіктер қалай аталады?
403. А) Ксерофиттер.
404. В) Мезофиттер.
405. С) Гигрофиттер.
406. D) Гидрофиттер.
407. Е) Гидатофиттер.
408. $$$59
409. Ылғалдылығы орташа ортаның өсімдіктері:
410. А) Ксерофиттер.
411. В) Мезофиттер.
412. С) Гигрофиттер.
413. D) Гидрофиттер.
414. Е) Гидатофиттер.
415. $$$60
416. Құрғақ жерде өсетін өсімдіктер:
417. А) Ксерофиттер.
418. В) Мезофиттер.
419. С) Гигрофиттер.
420. D) Гидрофиттер.
421. Е) Гидатофиттер.
422. $$$61
423. Ксерофиттер қандай екі негізгі топқа бөлінеді:
424. А) Мезофиттер, гигрофиттер.
425. В) Суккуленттер, склерофиттер.
426. С) Гидрофиттер, гидатофиттер.
427. D) Суккуленттер, мезофиттер.
428. Е) Галофиттер, псаммофиттер
429. $$$62
430. Ылғалды режимге байланысты жануарлардың экологиялық топтары:
431. А) Мезофиттер, гигрофиттер.
432. В) Гигрофилдер, мезофилдер, ксерофилдер.
433. С) Гигрофилдер, мезофиттер, ксерофиттер.
434. D) Мезофилдер, ксерофиттер.
435. Е) Галофиттер, псаммофиттер.
436. $$$63
437. В.И. Вернадский нені зерттеді:
438. А)биосфераны
439. В)гидросфера
440. С)литосфера
441. D)атмосфераны
442. Е)экологияны
443. $$$64
444. Белгілі бір ареалда топтасып тіршілік ететін даралар жиынтығы:
445. А) Экожүйе.
446. В) Биоценоз.
447. С) Популяция.
448. D) Биогеоценоз.
449. Е) Биотоп.
450. $$$65
451. Популяциянық негізгі сипаттаушы ерекшеліктеріне не жатады?
452. А) Саны, тығыздығы, туылымы, өлімі, өсімі, өсу жылдамдығы.
453. В) Тууы, саны, тығыздығы, миргация жылдамдығы.
454. С) Саны, тығыздығы, миграция, туылымы.
455. D) Өлімі, жыныс – жастық құрамы, тууы, өсімі
456. Е) Саны, туу, ұрықтылық.
457. $$$66
458. Дүние жүзіндегі бекіре тәрізді балықтардың ең ірі мекен ету ортасы?
459. А)арал
460. В)балқаш
461. С)каспии
462. D)А,В,С дұрыс
463. Е)дұрыс жауап жоқ
464. $$$67
465. Популяцияның гомеостазы дегеніміз:
466. А) Популяция ішілік генетикалық алуантүрлілін.
467. В) Белгілі жыл уақытындағы популяция санының күрт өсуі.
468. С) Жыл ішіндегі популяцияның жыныс - жастық құрамының тұрақтылығы.
469. D) Популяцияның ішкі тұрақтылығын өз механизмдері арқылы реттеуі.
470. Е) Мекендеу орнын ауыстыру.
471. $$$68
472. Популяцияның аудан немесе көлем бірлігіне шаққандағы даралардың жалпы саны:
473. А) Тығыздығы.
474. В) Тууы.
475. С) Саны.
476. D) Өлім.
477. Е) Өсуі.
478. $$$69
479. Мекендейтін территорияға байланысты Н.П.Наумов бойынша популяциялардың түрлері:
480. А) Географиялық, кездейсоқ.
481. В) Элементарлық, экологиялық, географиялық.
482. С) Қеңістік, экологиялық, тұрақты.
483. D) Өсетін, экологиялық, тұрақты.
484. Е) Экологиялық, локальды, уақытша.
485. $$$70
486. Кәрі ағзалардың басым болуы популяцияның кай түріне жатады?
487. А) Тұрақты.
488. В) Азайып келе жатқан.
489. С) Өсетін.
490. D) Өзгермейтін.
491. Е) Реттелетін.
492. $$$71
493. Жас ағзалары басым болуы популяцияның қай түріне жатады?
494. А) Тұрақты.
495. В) Азайып келе жатқан.
496. С) Өсетін.
497. D) Өзгермейтін.
498. Е) Реттелетін.
499. $$$72
500. Кәрі және жас ағзалардың қатынасы бір біріне тең популяциялар:
501. А) Тұрақты.
502. В) Азайып келе жатқан.
503. С) Өсетін.
504. D) Өзгеретін.
505. Е) Реттелетін.
506. $$$73
507. Қабылданған минимумға дейін саны төмендеген популяциялар:
508. А) Саны көп популяция.
509. В) Жойылатын популяция.
510. С) Реттелетін популяция.
511. D) Өсетін популяция.
512. Е) Аулайтын популяция.
513. $$$74
514. Белгілі бір уақыт ішінде дүниеге келген даралардың жалпы саны:
515. А) Тығыздығы.
516. В) Тууы.
517. С) Саны.
518. D) Өлім.
519. Е) Өсуі.
520. $$$75
521. Жануарлардың мінез – құлығының заңдылықтарын зерттейтін ғылым:
522. А) Экология.
523. В) Эмбриология.
524. С) Этология.
525. D) Энтомология.
526. Е) Зоология.
527. $$$76
528. Белгілі бір уақыт ішінде жойылған даралардың жалпы саны:
529. А) Тығыздығы.
530. В) Тууы.
531. С) Саны.
532. D) Өлімі.
533. Е) Өсуі.
534. $$$77
535. Экология терминінің сөзбе-сөз аудармасы қандай мағына береді?
A) Өсімдіктер туралы ғылым
B) Жер туралы ғылым
C) Топырақ туралы ғылым
536. D)Үй туралы ғылым
537. E) Жануарлар туралы ғылым
538. $$$78
539. Планетадағы барлық тірі организмдердің жалпы қосындысы қалай аталады?
A) Биогендік эаттар;
B) Биоқиғаш заттар;
C) Тірі заттар;
D) Өлі заттар;
E) Органикалық заттар
540. $$$79
541. Өсімдіктер, жануарлар, микроағзалар тобының жиынтығы қалай айтады:
542. А) Биотоп.
543. В) Биогеоценоз.
544. С) Экотоп.
545. D) Биоценоз.
546. Е) Экожүйе.
547. $$$80
548. Биоценоз түсінігін 1877 жылы кім ұсынды:
549. А) A)Тенсли.
550. В) М. Мебиус.
551. С) В. Вернадский.
552. D) Э. Геккель.
553. Е) Н.П.Наумов.
554. $$$81
555. 1935 жылы Экожүйе терминін ғылымға еңгізген:
556. А) A.Тенсли.
557. В) Э. Геккель.
558. С) В. Сукачев.
559. D) К. Мебиус.
560. Е) В.И. Вернадский.
561. $$$82
562. Биогеценоз туралы ілімді жеке зерттеген:
563. А) A.Тенсли.
564. В) Э. Геккель.
565. С) В. Сукачев.
566. D) К. Мебиус.
567. Е) В.И. Вернадский.
568. $$$83
569. Биоценоздар тіршілік ететін кеңістік:
570. А) Биотоп.
571. В) Экожүйе.
572. С) Популяция.
573. D) Биогеоценоз.
574. Е) Территория.
575. $$$84
576. Ақыл – ой сана сферасын көрсетіңіз:
A) Ноосфера;
B) Атмосфера;
C) Биосфера;
D) Гидросфера;
E) Митосфера;
577. $$$85
578. Автотрофты организмге жататындар:
A) Саңырауқұлақ;
B) Насекомдар;
C) Құстар;
D) Адам;
E) Жасыл өсімдіктер;
579. $$$86
580. Күн сәулесінің әсерінен өсімдіктер жапырағында қандай процесс жүреді ?
A) Органикалық заттардың ыдырауы;
B) Тыныс алуы;
C) Фотосинтез;
D) Белоктың синтезделуі;
E) Мутация;
581. $$$87
582. Биологиялық ырғақ дегеніміз не?
583. Ішкі мүшелер жұмысының ырғағы.
584. Өмір сүрудін циклдік өзгерістердің жағдайларына бейімделу үшін биологиялық құбылыстардың біркелкі кезектесуі.
585. Тірі ағзалардың өмір сүрудін кейбір өзгерістерінің уақыттағы біркелкі кезектесуі.
586. Тірі ағзалардағы активтілік пен тынығу периодының кезектесуі.
587. Жануарлардың периодикалық миграциясы.
588. $$$88
589. Тірі организмдердің қалыптасуына қажетті элементтерді қалай атаймыз?
590. А)Эдафит
591. В)Биосфера
592. С)Экожүйе
593. D)Биогенді заттар
594. Е)А,В,С
595. $$$89
596. Атмосферадағы оттегінің массалық үлесі?
597. А)21%
598. В)47,2%
599. С)23,1 %
600. D)30,9%
601. Е)0,07%
602. $$$90
603. Антропогенді фактор дегеніміз?
604. А)Тірі организмдерге тікелей және жанама түрде әсер тигізетін фактор
605. В)Бір организм тіршілігінің, сондай-ақ өлі мекен ортасына тигізетін әсер ықпалының жиынтығы
606. С)Адамның қоршаған ортаға тигізетін әсері
607. D)Тірі организмдердің қажетті факторы
608. Е)А,В,С
609. $$$91
610. Биотикалық факторларға қай факторлар жатады?
611. А)Бәсекелестік
612. В)Ылғал
613. С)Гидрографиялық және климаттық
614. D)Микробиогенді
615. Е)А,В,Д
616. $$$92
617. Тіршіліктің негізгі орталарын айтыңыз:
618. А) Су, жер беті, тау.
619. В) Топырақ, теңіз ,ауA)
620. С) Жер үсті ауалы, су, топырақ , тірі ағзалар.
621. D) Тірі ағза , ауа, су
622. Е) Жер беті, жер асты, тірі ағза.
623. $$$93
624. Паразит – ие түрлі өзара қатынасты сипаттайтын тіршілік ортасын айтыңыз:
625. А) Су.
626. В) Топырақ.
627. С) Жербеті – ауа.
628. Тірі ағза.
629. Қоғам.
630. $$$94
631. Биотикалық экологиялық факторды көрсетіңіз:
632. Космостық сәулелену.
633. Жарық.
634. Температура.
635. Қысым.
636. Жыртқыштық.
637. $$$95
638. Жеке ағзалар азық, мекендеу орны және тағы басқалары үшін бір біріне кері әсер ететін жағдайдағы түраралық немесе түрішілік қарым – қатынастар:
639. Селбесу
640. Бәсекелестік.
641. Паразитизм.
642. Жыртқыштық
643. Симбиоз.
644. $$$96
645. Бір түрдің екінші түрді аңдуы мен оларды ұстап жеуі,түраралық карым-қатынастың қандай формасы:
646. Жыртқыштық.
647. Конкуренция.
648. Паразитизм.
649. Комменсализм.
650. Симбиоз.
651. $$$97
652. Бір түр басқа түрдің ішінде немесе оның сыртында мекендеп, оның есебінен толық өмірсүруі түраралық карым – қатынастардың қайсысына жатады:
653. Жыртқыштық.
654. Бәсекелестік.
655. Паразитизм.
656. Комменсализм.
657. Симбиоз.
658. $$$98
659. Әртүрлі түрлердің екі жақты пайдалы өмір сүруі қалай айтады?
660. Жыртқыштық.
661. Бәсекелестік.
662. Паразитизм.
663. Комменсализм.
664. Симбиоз.
665. $$$ 99
666. Өзіне зиянсыз бір түрдің басқа түр үшін қорек немесе мекендейтін орын беретін қарым-қатынасты айтыңыз:
667. Жыртқыштық.
668. Конкуренция.
669. Паразитизм.
670. Комменсализм.
671. Симбиоз.
672. $$$100
673. Биотикалық фактор мысалы:
674. Жарық
675. Температура
676. Қысым
677. Ылғал .
678. Симбиоз.
679. $$$ 101
680. Тұзды жерге бейімделіп өсетін өсімдіктер тобын қалай атайды?
681. А)Нитрофильді
682. В)Планктондар
683. С)Голофиттер
684. D)Ацидофильді
685. Е)Базифильді
686. $$$102
687. Көлеңке сүйгіш өсімдіктер қалай аталады?
688. А)Сциофиттер
689. В)Гемофиттер
690. С)Альбедо
691. D)Биолюминеценция
692. Е)Олиготрофты
693. $$$103
694. Жарық сүйгіш өсімдіктерге қай өсімдіктер жатады?
695. А)Папоротниктер
696. В)мүктер
697. С)күнбағыс, итошаған
698. D)ақшылтым шөптер
699. Е)А,В,С дұрыс
700. $$$104
701. Альбедо дегеніз не?
702. А)күшті жарықты көтере алмайтын өсімдіктер
703. В)әр түрлі денелердің бетінің шағылыстыруға қабілеті
704. С)тірі ағзалардың жер бетінде таралуын анықтайтын фактор
705. D)тірі ағзалардың жарық шығаруға қабілеттілігі
706. Е)дұрыс жауап жоқ
707. $$$105
708. Ксерофитті өсімдіктер деп,
709. А)толығымен суға батып тұратын өсімдіктер
710. В)суға тек төменгі бөліктері батып тұрады
711. С)ылғалдығы жоғары жағдайларда өсуге бейімделген өсімдіктер
712. D)қоңыржай, ылғалды жерлерде өсетін өсімдіктер
713. Е)құрғақ жерде өсетін өсімдіктер
714. $$$106
715. Тірі өсімдіктерді тұтынушылар:
716. А) Сапрофагтар.
717. В) Фитофагтар.
718. С) Копрофагтар.
719. D) Некрофагтар.
720. Е) Зоофагтар.
721. $$$107
722. Өлі өсімдіктің қалдықтарымен қоректенетін:
723. А) Сапрофагтар.
724. В) Фитофагтар.
725. С) Копрофагтар.
726. D) Некрофагтар.
727. Е) Зоофагтар.
728. $$$108
729. Өлік пен қоректенетін жануарлар:
730. А) Сапрофагтар.
731. В) Фитофагтар.
732. С) Копрофагтар.
733. D) Некрофагтар.
734. Е) Зоофагтар.
735. $$$109
736. Тірі қоректі қажет етеді:
737. А) Сапрофагтар.
738. В) Фитофагтар.
739. С) Копрофагтар.
740. D) Некрофагтар.
741. Е) Зоофагтар.
742. $$$110
743. Гидрофильді жануарлар деп,
744. А)ылғал сүйгіш жануарлар
745. В)құрғақ жерде өмір сүретін жануарлар
746. С)орташа ылғалдылық жағдайларында тіршілік ететін жануарлар
747. D)жоғары ылғалды жағдайында тіршілік ете алмайтын жануарлар
748. Е)дұрыс жауап жоқ
749. $$$111
750. Ксерофильді жануарларға қай жануар жатады?
751. А)құстар
752. В)масалар
753. С)амфибиялар
754. D)түйе
755. Е)иттер
756. $$$112
757. Деструкторларға ағзалардың қайсысы жатады:
758. А) Бір дара клеткалы балдырлар.
759. В) Продуценттер.
760. С) Саңырауқұлақтар мен микроағзалар.
761. D) Ет қоректі жануарлар.
762. Е) Автотрофты.
763. $$$113
764. Бірінші ретті консументтерге қандай ағзалар жатады:
765. А) Ет қоректі жануарлар.
766. В) Дара клеткалы балдырлар.
767. С) Хемосинтезирлеуші.
768. D) Автотрофты.
769. Е) Өсімдік қоректі жануарлар.
770. $$$114
771. Гетеротрофтарға қандай ағзалар жатады:
772. А) Әртүрлі климаттық зоналарда тұратын түрлер.
773. В) Органикалық заттарды түзуге қабілеті бар түрлер.
774. С) Жазда ұйқыға кететін түрлер.
775. D) Дайын органикалық заттармен қоректенетін түрлер.
776. Е) Өлікпен қоректенетін түрлер.
777. $$$115
778. Автотрофтарға қандай ағзалар жатады:
779. А) Әртүрлі климаттық белдеулерде тұратын түрлер.
780. В) Органикалық заттарды түзуге қабілеті бар түрлер.
781. С) Жазда ұйқыға кететін түрлер.
782. D) Дайын органикалық заттармен қоректенетін түрлер.
783. Е) Өлікпен қоректенетін түрлер.
784. $$$116
785. Төмендегілердің қайсысы продуцент:
786. А) Жасыл өсімдіктер.
787. В) Гетеротрофтар.
788. С) Фитофагтар.
789. D) Бактериялар.
790. Е) Жыртқыштар.
791. $$$117
792. Биогеоценоздағы шөп қоректі жануарлар қайсысы:
793. А) Редуценттер.
794. В) Продуценттер.
795. С) Хемотрофтер.
796. D) Консументтер.
797. Е) Автотрофтар.
798. $$$118
799. Екінші ретті консументтерге төмендегі ағзалардың қайсысы жатады:
800. А) Ет қоректі жануарлар.
801. В) Дара клеткалы балдырлар.
802. С) Хемосинтездеушілер.
803. D) Автотрофтылар.
804. Е) Өсімдік қоректі жануарлар.
805. $$$119
806. Күн сәулесінің энергиясын химиялық байланыстар энергиясына төмендегі ағзаладың қайсысы айналдырады:
807. А) Продуценттер.
808. В) Консументтер.
809. С) Консументтер, редуценттер
810. D) Продуценттер, редуценттер.
811. Е) Редуценттер.
812. $$$120
813. Әрбір экологиялық пирамиданың негізі не болып табылады?
814. А) Жыртқыштар.
815. В) Ет қоректілер.
816. С) Деструкторлар.
817. D) Жасыл өсімдіктер.
818. Е) Фитофагтар.
819. $$$121
820. Сукцессия, дегеніміз не?
821. А) Экожүйедегі заттардың айналымы.
822. В) Бір биоценоздың басқа биоценозбен ауысуы.
823. С) Шөптектес өсімдіктердің бірлестігі.
824. D) Фитофагтардың бірлестігі.
825. Е) Жануарлар мен өсімдіктер бірлестігі.
826. $$$122
827. Тіршілік толық жойылатын жерде басталатын сукцессия қалай аталады?
828. А) Экологиялық.
829. В) Гетеротрофты.
830. С) Автотрофты.
831. D) Бірінші реттік.
832. Е) Екінші реттік.
833. $$$123
834. Бұрын жақсы дамыған биоценоздың өрт нәтижесінде жойылып кеткен орнында дамитын сукцессия, қалай аталады:
835. А) Экологиялық.
836. В) Гетеротрофты.
837. С) Автотрофты.
838. D) Бірінші реттік.
839. Е) Екінші реттік.
840. $$$124
841. Биотикалық факторларға не жатады?
A) Ылғалдық
B) Радиация
C) Температура
D) Тірі ағзалар
E) Қысым
842. $$$125
843. Ғаламдық климаттың жылуы қандай проблема тудырады ?
A) Озон тесігі
B) Жылу эффектісі
C) Қышқыл жауындар
D) Орманның жойылуы
E) Шөлге айналу
844. $$$126
845. СтенотермдіІ – дегеніміз:
846. Жоғарғы экологиялық иілімділік.
847. Ағзалардың жоғарғы температураға шыдауға қабілеттілігі.
848. Ағзалардың өмір сүруіне қолайлы экологиялық факторлардың қарқындылығы.
849. Ағзалардың төменгі температураға шыдауға қабілеттілігі.
850. Оптималды көрсеткішінен факторлардың аз ауытқуыларрында ағзалардың тіршілік ету қабілеті.
851. $$$127
852. Эврибионттық-дегеніміз:
853. Ағзалардың жоғарғы температураға шыдауға қабіліттілігі.
854. Ағзалардың фенотиптік (сыртқы пішіні) өзгерістерге ағзаларға қаблеті.
855. Жоғарғы экологиялық икемділік.
856. Ағзалардың тіршілік етуіне қолайлы экологиялық фактордың қарқындылығы.
857. Тіршілік жағдайларының өзгеруін байланысты ағзалардың шығымдылың қабілеті.
858. $$$128
859. Ластанудың бір ел территориясынан екіншісіне таралуы қалай аталады?
A) трансшекаралық;
B) аймақтық;
C) биологиялық;
D) лимфалдық;
E) физикалық;
860. $$$129
861. Жердің қатты қабаты:
A) литосфера;
B) ноосфера;
C) термосфера;
D) стратосфера;
E) гидросфера.
862. $$$130
863. Невада - Семей халықаралық қозғалысының көшбасшысы кім?
A) М.Шаханов
B) Ш.Айтматов
C) Е.Серкебаев
D) Р.Рымбаева
E) О Сулейменов
864. $$$131
865. Қалпына келмейтін ресурсқа жататындар:
A) орман ресурстары
B) жануарлар әлемі
C) пайдалы қазбалар
D) күн радиациясы
E) жануарлар және өсімдіктер
866. $$$132
867. Экологиялық фактордың ағзаға аса қолайлы ықпал етуі мынадай мөлшерде болады:
868. А) Минимальды.
869. В) Максимальды.
870. С) Минимальды және максимальды.
871. D) Пессимальды.
872. Е) Оптимальды.
873. $$$133
874. Мұхиттағы тірі ағзалардың таралуын шектейтін экологиялық факторлар:
875. А) Оттегінің жетіспеуі.
876. В) Жылу мен ылғалдықтың жетіспеуі.
877. С) Қорек пен ылғалдықтың жетіспеуі.
878. D) Ылғалдылықтың жетіспеуі.
879. Е) Ылғалдылықтың астам қоры мен қорек жетіспеуі.
880. $$$134
881. Шөлді жағдайдағы тірі ағзалардың таралуын шектейтін экологиялық фактор:
882. А) Жылудың жетіспеуі.
883. В) Жылу мен ылғалдың жетіспеуі.
884. С) Азық пен ылғалдың жетіспеуі.
885. D) Ылғалдың жетіспеуі.
886. Е) Ылғал қоры мен азық жетіспеуі.
887. $$$135
888. Тіршілік мүмкін емес экологиялық фактор шекарасы:
889. А) Минимум.
890. В) Максимум.
891. С) Қауіпті нүктелер.
892. D) Пессимум.
893. Е) Оптимум.
894. $$$136
895. Ағзалардің қоршаған ортаның қандай да бір диапазонына бейімделу қасиеті:
896. А) Экологиялық толеранттылық.
897. В) Экологиялық валенттілік.
898. С) Оптимальдылық.
899. D) Экологиялық өзгергіштік.
900. Е) Стенобионттық.
901. $$$137
902. Шөлді аймақтағы шектеуші фактор:
903. А) Температура.
904. В) Ылғалдылық.
905. С) Топырақ шіріндісі.
906. D) Қореқ.
907. Е) Күн сәулесі.
908. $$$138
909. Жасыл өсімдіктер-бұл:
910. А) Тірі табиғат факторлары.
911. В) Биоценоз элементтері.
912. С) Консументтер.
913. D) Продуценттер.
914. Е) Барлық жоғарыда аталғандар.
915. $$$139
916. Құрлық ортасының абиотикалық факторлары – бұл:
917. А) Жасыл өсімдіктер.
918. В) Шөпқоректі жануарлар.
919. С) Топырақ.
920. D) Ауаның химиялық құрамы.
921. Е) Эктопаразиттер.
922. $$$140
923. Бентос грек тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді?
924. А)қалықтаушы
925. В)кемеде жүзу
926. С)жүзетін
927. D)жүзуге қабілетті
928. Е)тереңдік
929. $$$141
930. Экологиялық фактор деген:
931. А) Өлі табиғат факторлары.
932. В) Климаттық, фитогендік, зоогендік, химиялық, микробиогендік факторлар.
933. С) Тірі табиғат факторлары.
934. D) Ағзаға ықпал етуші ортаның элементтері.
935. Е) Адамның антропогенді әрекеттері.
936. $$$142
937. Тұзды топырақта тіршілік ететін жануарларды қалай атаймыз
938. А)мезофильдер
939. В)ксерофильдер
940. С)детрит
941. D)альбедо
942. Е)галофильдер
943. $$$143
944. Өлген өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарынан түзілген ұсақ органикалық заттың бөлшектері не деп аталады?
945. А)бентос
946. В)альбедо
947. С)табиғат
948. D)ағза
949. Е)детрит
950. $$$144
951. Жануарлар әсері қай факторға жатады?
952. А)Биогенді фактор
953. В)Зоогенді фактор
954. С)Техногенді фактор
955. D)Гомогені фактор
956. Е)Дұрыс жауап жоқ
957. $$$145
958. Биотикалық популяциялық қарым – қатынас мысалы ретінде бейтарап типтің өмір сүруі:
959. А) Қоян және піл.
960. В) Мөңке және шабақ.
961. С) Адам және оның ішек таяқшасы.
962. D) Адам және адам аскаридасы.
963. Е) Түлкі және қасқыр.
964. $$$146
965. Келесі организмдер жарық сүйгіш организмдер болып табылады:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Гелиофиттер.
E) Криофилдер.
966. $$$147
967. Экологиялық төзімді организмдерді атаңыз:
A) Оптимум.
B) Пессимум.
C) Эврибионттар.
D) Стенобионттар.
E) Лимиттеуші.
968. $$$148
969. Жоғарғы температураның ауытқуына шыдамайтын организмдерді атайды:
A) Эврибионт.
B) Пластикалық.
C) Эвритермді.
D) Стенофонт.
E) Стенотермді.
970. $$$148
971. Жануарлардың қауымдастығы аталады:
A) Зооценоз.
B) Микробиоценоз.
C) Фитоценоз.
D) Биотоп.
E) Экотоп.
972. $$$150
973. Биосфера келесі сфералардан құралады:
A) Атмосфера, гидросфера, озон.
B) Гидросфера, литосфера, фтор.
C) Литосфера, атмосфера, гидросфера.
D) Биосфераның тірі заттары, озон.
E) Биосфера, жер асты сулары.
974. $$$151
975. Популяцияның гомеостазы:
976. А) Популяцияшілік генетикалық әртүрлілігі.
977. В) Популяцияның санның белгілі жыл уақытында немесе маусымында кенеттен көбеюі.
978. С) Жыл бойы жас жыныстық құрамының тұрақтылығы.
979. D) Популяцияның белгілі бір саның ұстауға қабілеттілігі.
980. Е) Мекен ету ортасының ауыстыруы.
981. $$$152
982. Биосферадағы үлкен зат айналымын атаңыз:
A) Геофизикалық.
B) Биофизикалық.
C) Биологиялық.
D) Биогеохимиялық.
E) Химиялық.
983. $$$153
984. Биосферадағы кіші зат айналымын атаңыз:
A) Биогеохимиялық.
B) Биофизикалық.
C) Биологиялық
D) Геофизикалық.
E) Химиялық.
985. $$$154
986. Белгілі бір территориядағы особьтердің жалпы массасы:
987. А) Санның индексі.
988. В) Популяция өте көпшілігі.
989. С) Популяция тығыздығы.
990. D) Экологиялық пирамида.
991. Е) Популяция саны.
992. $$$155
993. Популяцияда өлім типтері қанша:
994. А) 1.
995. В) 2.
996. С) 3.
997. D) 4.
998. Е) 5.
999. $$$156
1000. Бір биоценоздың екінші бір биоценозбен алмасуы қалай аталады:
1001. А) Биотоп.
1002. В) Гомеостаз.
1003. С) Экожүйенің өзіндік реттелуі.
1004. D) Экотон.
1005. Е) Сукцессия.
1006. $$$157
1007. Консументтер-ол:
1008. А) Продуценттер.
1009. В) Автотрофтар.
1010. С) Өсімдіктер.
1011. D) Саңырауқұлақтар.
1012. Е) Жануарлар.
1013. $$$158
1014. Автотрофтар-ол:
1015. А) Продуценттер.
1016. В) Микробтар.
1017. С) Вирустар.
1018. D) Саңырауқұлақтар.
1019. Е) Жануарлар.
1020. $$$159
1021. Келесі трофикалық тізбектегі көк терек-қоян-түлкі компоненттерін ата:
1022. А) Автотроф-гетеретроф-редуцент.
1023. В) Продуцент – 1-реттік консумент – 2-реттік консумент.
1024. С) Продуцент – гетеротроф – редуцент.
1025. D) Гетеротроф – 1-реттік консумент – 2-реттік консумент.
1026. Е) Продуцент – консумент – редуцент.
1027. $$$160
1028. Редуцент-ол:
1029. А) Автотрофтар.
1030. В) Микроконсументтер.
1031. С) Жануарлар.
1032. D) Микроорганизмдер.
1033. Е) Өндірушілер.
1034. $$$161
1035. Сәбіз-көжек-түлкі трофикалық тізбегінің элементтері:
1036. А) Автотроф -гетеротроф-редуцент.
1037. В) Продуцент – 1-реттік консумент – 2-реттік консумент.
1038. С) Продуцент – гетеротроф – редуцент.
1039. D) Гетеротроф – 1-реттік консумент – 2-реттік консумент.
1040. Е) Продуцент – консумент – редуцент.
1041. $$$162
1042. Биоценоз – дегеніміз:
1043. А) Тірі табиғаттың факторлары.
1044. В) Өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер популяциясының жиынтығы.
1045. С) Зооценоз, микробиоценоз.
1046. D) Биотоп және мекен ортасы.
1047. Е) Өсімдік және жануарлар популяциясы.
1048. $$$163
1049. Продуцент-ол:
1050. А) Автотрофтар.
1051. В) Микроконсументтер.
1052. С) Жануарлар.
1053. D) Деструкторлар.
1054. Е) Гетеротрофтар.
1055. $$$164
1056. Экожүйенің гомеостазы-бұл:
1057. А) Бір биоценоздың басқа биоценозбен ауысуы.
1058. В) Экожүйенің динамикалық тұрақты тепе-теңдігінің күйі.
1059. С) Экожүйедегі популяцияның азаюы.
1060. D) Экотон.
1061. Е) Сукцессия.
1062. $$$165
1063. Экожүйеде энергияның қанша пайызы келесі трофикалық деңгейге өтеді:
1064. А) 1.
1065. В) 5.
1066. С) 10.
1067. D) 50.
1068. Е) 100.
1069. $$$166
1070. Ластану – бұл:
A) Химиялық агенттердің ортаға енуі.
B) Физикалық агенттердің ортаға енуі.
C) Биологиялық агенттердің ортаға енуі.
D) Негізгі деңгейдің орта агенттерінен жоғарылауы.
E) Физикалық, биологиялық және химиялық агенттердің қоршаған ортаға енуі.
1071. $$$167
1072. Күн энергиясын пайдалана отырып бейорганикалық қосылыстардан органикалық заттарды синтездеуші организмдер:
1073. А) Гетеротрофтар.
1074. В) Сапрофиттер.
1075. С) Автотрофтар.
1076. D) Консументтер.
1077. Е) Редуценттер.
1078. $$$168
1079. Биологиялық су ластаушыларына жатады:
A) Марганец тұзы.
B) Фенол.
C) Радионуклид.
D) Балдырлар.
E) Мұнай.
1080. $$$169
1081. Атмосфералық ауа құрамында азот мөлшері (%):
A) 78,08.
B) 101.
C) 15.
D) 48,2.
E) 25,31.
1082. $$$170
1083. Белгілі бір территориядағы өсімдіктер, жануарлар және микроағзалардың популяцияларының бірігіп тіршілік ету жиынтығы мен оларды қоршап жатқан абиотикалық орта:
1084. А) Биотоп.
1085. В) Биосфера.
1086. С) Экотон.
1087. D) Биоценоз.
1088. Е) Биогеоценоз.
1089. $$$171
1090. Көптеген экожүйелерде энергияның бастапқы көзі болып не табылады:
1091. А) Күн сәулесі.
1092. В) Күн сәулесі мен өсімдік қорегі.
1093. С) Өсімдіктер мен жануарлар қорегі.
1094. D) Күн сәулесі мен минералды заттар.
1095. Е) Минералды заттар.
1096. $$$172
1097. Құрлық экожүйелеріндегі бірінші реттік продуценттер:
1098. А) Фотосинтезге икемді жоғары сатылы өсімдіктер.
1099. В) Саңырауқұлақтар мен цианобактериялар.
1100. С) Фотосинтезге икемді барлық өсімдіктер, балдырлардан басқа.
1101. D) Жоғары сатылы өсімдіктер мен саңырауқұлақтар.
1102. Е) Цианобактериялар, балдырлар мен саңырауқұлақтар.
1103. $$$173
1104. Экожүйедегі екінші реттік консументтер:
1105. А) Барлық ет қоректі жануарлар.
1106. В) Барлық ет қоректі және барлық түрлерді жейтін жануарлар.
1107. С) Барлық түрлерді жейтін жануарлар.
1108. D) Ірі ет қоректі сүтқоректілер мен жыртқыш құстар.
1109. Е) Ұсақ ет қоректі сүтқоректілер мен жыртқыш жәндіктер.
1110. $$$174
1111. Экожүйелердегі нақты редуценттер:
1112. А) Сапрофитті бактериялар.
1113. В) Барлық бактериялар, жауын құрттары, топырақ кенелері.
1114. С) Сапрофитті бактериялар мен көптеген саңырауқұлақтар.
1115. D) Барлық бактериялар мен топырақ кенелері.
1116. Е) Жауын құрттары, кейбір саңырауқұлақтар мен цианобактериялар.
1117. $$$175
1118. Экожүйелердегі қорек тізбегінің ұзындығы әрбір трофикалық деңгейде шектеледі:
1119. А) Қорек мөлшерімен.
1120. В) Энергия жойылуымен.
1121. С) Энергия мөлшерімен.
1122. D) Органикалық заттардың жиналу жылдамдығымен.
1123. Е) Органикалық заттарды пайдалану жылдамдығымен.
1124. $$$176
1125. Табиғи экожүйелерде трофикалық деңгейлер арқылы үнемі іске асырылатын не:
1126. А) Заттар айналымы мен энергия айналымы.
1127. В) Заттар айналымы мен энергияның бір бағыттағы ағымы.
1128. С) Заттардың бір бағытта ағыны мен энергия айналымы.
1129. D) Әртүрлі бағытты заттар мен энергияның ағыны.
1130. Е) Бір бағытта заттар мен энергияның ағыны.
1131. $$$177
1132. Экожүйелердегі бірінші реттік консументтер:
1133. А) Барлық ет қоректі жануарлар.
1134. В) Шөп жейтін жануарлар
1135. С) Барлық түрлерді жейтін жануарлар.
1136. D) Барлық ет қоректі және барлық түрлерді жейтін жануарлар.
1137. Е) Ұсақ ет қоректі сүтқоректілер мен жыртқыш жәндіктер.
1138. $$$178
1139. Озон қабаты атмосферадағы беткі қабаты ретінде:
A) Жердің жылу сәулесін сақтайды.
B) Ультракүлгін сәулесінен сақтайын экран.
C) Өндірістік ластану нәтижесінде пайда болады.
D) Ластанған заттарды серпіп отырады.
E) Атмосферадағы газдардың құрамын сақтайды.
1140. $$$179
1141. Фотопериодизм құбылысы дегеніміз:
1142. А) Жарықтылық ұзақтығы.
1143. В) Тәуліктің қараңғы және жарық кезеңдерінің кезектесуі.
1144. С) Күн ұзақтығының өзгеруіне организмдердің реакциясы.
1145. D) Жарықтың тірі организмдерге әсері.
1146. Е) Тіршілік ету жағдайына түрлердің икемделуі.
1147. $$$180
1148. Қандай сукцессиялар болады:
1149. А) Бірінші, аралас.
1150. В) Аралас, маусымдық.
1151. С) Маусымдық, ретті.
1152. D) Бірінші, екінші реттік.
1153. Е) Реттелмеген, екінші реттік.
1154. $$$181
1155. Озон бұзушы заттар::
A) Күкірт және азот.
B) Метан және көмір қышқыл газы.
C) Фреондар.
D) Көліктерден шығатын газдар.
E) Ион сәулелері.
1156. $$$182
1157. Жылулық эффект мәселесін тудыратын қай газ:
A) Күкірт және азон оксиді.
B) Көмір қышқыл газы.
C) Фреондар.
D) Көліктерден шығатын газдар.
E) Ион сәулелері.
1158. $$$183
1159. Қышқылдық жаңбырларды тудырады:
A) Күкірт окидтері.
B) Метан және көмір қышқыл газы.
C) Фреондар.
D) Көліктерден шығатын газдар.
E) Ион сәулелері.
1160. $$$184
1161. Рак ауруларының себебі болып табылады:
A) Табиғаттың химиялық ластануы.
B) Канцерогендер.
C) Темекі шегу.
D) Стрестер.
E) Нашақорлық.
1162. $$$185
1163. Озон тесігі келесі жерде басым:
A) Африкада.
B) Евразияда.
C) Антрактидада.
D) Австралияда.
E) Америкада.
1164. $$$186
1165. Қышқыл жауынның түсуі келесі құбылысқа байланысты:
A) Күн радиациясының өзгеруімен.
B) Атмосферадағы көмір қышқыл газ ының өзгеруімен.
C) Атмосферада азон құрамының өзгеруімен.
D) Атмосфераға күкірт диоксиді мен азот оксидінің шоғырлануымен.
E) Атмосфераға метан құрамының өсуімен.
1166. $$$187
1167. Улы тұманның түрін ата:
A) Лодон және чикагалық түр.
B) Лондон және мадридтік түр.
C) Лос-анджелестік түр және мадридтік түр.
D) Лос-анджелестік түр және миландық түр.
E) Лос-анджелестік және лондондық түр.
1168. $$$188
1169. Ұзақ уақытта өзін-өздері реттейтін қабілетті экожүйелер:
1170. А) Ағысты.
1171. В) Кемейтін.
1172. С) Өсуші.
1173. D) Конвейрлі.
1174. Е) Климаксты.
1175. $$$189
1176. Биосфера жайлы ілімнің негізін салушы:
1177. А) Э.Геккель.
1178. В) М.Мебиус.
1179. С) В.Сукачев.
1180. D) В. Докучаев.
1181. Е) В. Вернадский.
1182. $$$190
1183. Биосфера терминін өз еңбектерінде қолданған :
1184. А) Э. Геккель.
1185. В) М. Мебиус.
1186. С) Ч. Элтон
1187. D) Э. Зюсс.
1188. Е) В. Сукачев.
1189. $$$191
1190. Биосфера құрамына кіретіндер:
1191. А) Тек тірі зат.
1192. В) Тек тірі және биогенді зат.
1193. С) Тек тірі зат мен биокосты денелер.
1194. D) Тірі заттар, биогенді зат мен биокосты денелер.
1195. Е) Биогенді зат мен биокосты денелер.
1196. $$$192
1197. Төмендегі пункттердің қайсысында тірі зат анықтамасы берілген:
1198. А) Өлі органика, детрит түрлерінің бәрі.
1199. В) Барлық тірі ағзалар жиынтығы: микроағзалар, өсімдіктер мен жануарлар және олардың белсенді биомассасы.
1200. С) Тірі заттар мен биогенді заттардың араласы.
1201. D) Биогенді тау жыныстары, қазба отын бөлігін қоса алғанда.
1202. Е) Биогенді заттардың биогенді емес минералды жыныстармен қоспасы.
1203. $$$193
1204. Биокосты зат деген не:
1205. А) Тірі заттардың және биогенді заттардың минералды (биогенді емес) таужыныстарымен араласуы.
1206. В) Барлық тірі организмдер жиынтығы.
1207. С) Микроорганизмдер, жануарлар мен өсімдіктер, олардың белсенді биомассасы.
1208. D) Өлі органика мен биогенді тау жыныстары қазба отын бөлігін қосқанда.
1209. Е) Детриттің барлық формаларыдың .
1210. $$$194
1211. Биогенді заттар анықтамасын көрсет:
1212. А) Микроорганизмдер, өсімдіктер және жануарлар.
1213. В) Барлық тірі организдер жиынтығы, олардың белсенді биомассасы.
1214. С) Тірі организмдердің қалыптасуына қажетті заттар
1215. D) Тірі зат пен биогенді заттармен және де минералды жыныстармен қоспасы.
1216. Е) Белсенді заттар.
1217. $$$195
1218. В.И. Вернадский биосферада келесі тірі заттар функциясын бөледі:
1219. А) Бұзушы, концентрациялық, тотығу-тотықсыздану, ақпаратты, адамның биогеохимиялық әрекеті.
1220. В) Газды, концентрациялық, тотығу-тотықсыздану, ақпаратты, адамның биогеохимиялық әрекеті.
1221. С) Газды, концентрациялы, өңдеуші, ақпаратты, адамның биогеохимиялық әрекеті.
1222. D) Газды, концентрациялы, тотығу-тотықсыздану, адамның биогеохимиялық әрекеті.
1223. Е) Газды, концентрациялы, энергетикалық, орта түзуші, тасымалдаушы, тотығу-тотықсыздану, ақпаратты.
1224. $$$ 196
1225. Литосфера деген не:
1226. А) Жердің саналы қабаты.
1227. В) Атмосфераның озон қабаты.
1228. С) Жердің газды қабаты.
1229. D) Жердің су қабаты.
1230. Е) Жердің қатты қабаты.
1231. $$$197
1232. Планетадағы адамның саналы әрекеті басты факторы болатын биосфераның даму сатысы:
1233. А) Техносфера.
1234. В) Ноосфера.
1235. С) Антропосфера.
1236. D) Социосфера.
1237. Е) Гидросфера.
1238. $$$198
1239. Тіршілік және өндірістік процесстері қиындатылған адам мен қоршаған ортаның шиеленісу жағдайлары қалай аталады?
1240. А) Экологиялық кризис.
1241. В) Экологиялық статус.
1242. С) Өзін-өзі реттеуші.
1243. D) Айналым.
1244. Е) Қордың азаюы.
1245. $$$199
1246. Қоршаған ортаға антропогенді әсер етудің мүмкін болатын зардаптарын болжау:
1247. А) Табиғатты қорғау.
1248. В) Экологиялық болжау.
1249. С) Табиғаттың қайта өзгеруі.
1250. D) Іс-әрекетті талдау.
1251. Е) Әрекет ету бағдарламасы.
1252. $$$200
1253. Таралу масштабы бойынша ластанудың негізгі түрлерін ата:
1254. А) Локальды, глобальды, жергілікті.
1255. В) Аймақтық, локальды.
1256. С) Глобальды, жергілікті.
1257. D) Жергілікті, аймақтық, ғаламдық.
1258. Е) Ластану түрлері көп.