ҚАЗАНДЫҚ АГРЕГАТТАРДЫҢ ТОПТАСУЫ ( КЛАССИФИКАЦИЯСЫ) ЖӘНЕ МІНДЕТІ
Қазандық агрегат деп, қысым мен температурада және берілген мөлшерінде (Р, МПа,t, С0; Д, Тсаг) буды алуга арналған энергетикалық құрылғы. Бұл құрылғыны, бу генераторы деп, атайды, онда, бу генерациясы өтеді немесе оның қарапайым аты булы қазан, МемСТ 3619-76 бекітілген қазіргі кездегі атауы. Егер, оның соңғы өнімі, берілген көрсеткіштегі (қысым мен температурасы) ыстық суды, өндірістік технологиялық процесстерде пайдаланылатын және өндірісті көпшілік тұрғын үйлерді жылытатын болса, онда, құрылғыны су жылытқыш қазан деп атайды. Сонымен, барлық қазандық агрегаттарды екі негізгі классқа бөлуге болады: булы және су жылытқыш.
Қазандық агрегаттар - кіші, орта және үлкен бу өндіргішті жылу жасаушы қазандықтар тобы болып бөлінеді.
Бірінші топқа - кіші қазандықты жылу жасаушы. Оған жататындар, жылу жасаушы агрегаттардың 4,6...7,6 МВт тең немесе төменгісі немесе 2,78 кгс (яғни 10 тсағ) дейінгі; орташасына -11...58 МВт немесе 4,45-тен 20,85 кгс дейінгі (яғни 16-дан 75 тсағ дейінгі); үлкеніне - 58 МВт (75 тсағ) жоғары.
Қазандықтардың бірінші - екі тобын, арнаулы құрылатын қазандықтар, ал соңғы тобын ЖЭО (ТЭЦ) орнатады. Жылытушы қазандықтардың жобалануы, қуатының дамуына байланысты және қазандықтардың жылу жасауы 100 тсағ (28,8 кгс) жэне одан да жоғарғысын орнатады.
Қазандық агрегаттардың жылу жасауы, кең шегінде: 0,445 кгс (1,6 тсағ) - тан 5,5 кгс (20 тсағ) дейін - қондырғының кіші жылу жасаушысы; 5,5 кгс (20 тсағ) - тан 20,85 кгс (75 тсағ) - орташа жэне 27,85 кгс (ЮОтсағ) және жоғары - үлкен өнімді. Қазіргі кездегі жоғарғы қуатты энергетикалық агрегаттардың жылу жасауы 180 кгс (640 тсағ) - қа дейін табиғи циркуляциялы барабанды қазандық агрегат және 700 кгс (2600 тсағ) дейін тура дәлді қазандық агрегаттар жатады.
Аз бу жасағыштыларды жылытатын қазандықтарды пайдаланады; орташа бу жасағыштарды - өндірістік қазандықтарда; үлкен бу жасағыштарды - электростанцияларда қолданады.
Жылытқышты қазандықтардағы су қысымы 1,6 ... 2,5 МП, ал температурасы 150 және 260 °С (қазандықтан соң) сәйкес.
Қазандық агрегаттардың аз бу жасаушыларындағы, бу қысымы 0,9 дан 1,4 МПа дейінгі, қазандық агрегаттардың орташа бу жасаушыларының - 4,0 МПа дейінгі, ал үлкен бу жасаушыларының - 14 МПа дейінгі, агрегаттардың суды табиғи циркуляциялауы және булы-сулы қоспа жэне 25,5 МПа дейінгі тура дэлді булы генераторлар.
Ыстық суды (көрсетілген температураға дейінгі) су ысытқыш қазандықта дайындау және қаныққан генерациялы болады, бірақ өте жиі қыздырылған бу, булы қазандық агрегатта көп жағдайда өнімнің жану есебінен жылу жүреді де, отынды жағу кезіндегі қазандық агрегаттың оттығында пайда болады.