Тест тапсырмалары арқылы студенттердің білімдерін бақылау түрі ретінде республиканың жоғары оқу орындарында өткен жүз жылдықтың 90–шы жылдарынан бастап кеңінен қолданылды. 1993 жылы ҚазақстанРеспубликасы Білім беру Министрлігінің О разработке инструментария аттестации учебных заведений №371 бұйрығы бойынша барлық оқу мекемелерінде тестілерді құру жəне мамандардың дайындық деңгейін көтеру мақсатында оқу үрдісіне енгізу міндеттері жүктелді.
Тест тапсырмалары білімгерлердің білім деңгейін тексеруде маңызды, тиімді жəне негізгі əдіс болып отыр.
Тест – бұл стандартталған тапсырма, оның орындалу нəтижелеріне сəйкес тексерілушінің білімі, білігі жəне дағдыларының деңгейін бағалау жүргізіледі. Білімгерлердің білімдерін тиімді бағалау əдістерінің бірі.
Əдістің артықшылығы:
тестілеу арқылы бағалаудың объективтілігінің артуы;
бағалаудың жылдам жүргізілуі;
қарапайымдылығы мен түсініктілігі;
тестілеу нəтижелерінің компьютерлік тəсілмен өңдеулігі;
бағалаудың статистикалық əдістерін қолдану мүмкіндігі.
Тестілеу оқыту деңгейін бақылаудың дəстүрлік жүйесіне маңызды толықтырушы болып табылады. Білімгерлердің білім сапасының деңгейлерін тестілеу арқылы бағалау үшін арнайы педагогикалық тестілер жасалады.
Тестілеудің негізгі мақсаты жоғары оқу орнының мамандарды дайындау сапасын ішкі басқару міндеттеріне, сонымен бірге түлектерді қорытынды аттестациялау, мемлекеттік аттестациялау міндеттеріне байланысты өткізу.
Педагогикалық тестің белгілі мазмұны, өзіне тəн пішіні бар, əрбір тексерілуші білімін сапалы бағалауға жəне тиімді өлшеуге мүмкіндік беретін есептермен (немесе) cұрақтардың жүйесі ретінде анықталады.
Кейінгі кездегі тест тапсырмалары деңгейленіп құрастырылады:
I деңгей – тану;
II деңгей – жаңарту;
III деңгей – білімді, білікті жəне дағдыны ұғына отырып қолдану;
IV деңгей – шығармашылық деңгей, студент білімінің ең жоғарғы деңгейі, терең білім көрінісі болып табылады.
2-ші межелік бақылау тестілері
Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәнінен
білімгерлердің білімін бағалауға арналған сұрақтар
1. Психофизика заңының құрастырушысы:
A) Аристотель
B) Вебер-Вехнер
C) М.Г.Ярошевский
D) И.П.Павлов
E) Д.Гартли
2. Психологияны эмпирикалық және рационалды деп бөлген неміс ғалымы:
A) Г.Лейбниц
B) И.Кант
C) Х.Вольф
D) И.Гербарт
E) Дистерверг
3. Қай ғасырда психология физиологияның негізінде дами бастады:
A) XIX ғ. басында
B) XX ғ. басында
C) XIX ғ. 30-40 жж.
D) XVIII ғ. екінші жартысында
E) XVIII ғ. басында
4. И.Мюллер ашқан сезім мүшелерінің ерекше энергия заңы бойынша:
A) жұлынға апаратын сенсорлық және моторлық жүйке жолдары арасындағы ерекшеліктер
B) психиканың орталық жүйке жүйесіне тәуелділігі
C) адамның әртүрлі қабілеттері бас миының әр түрлі бөліктерінде орналасқан
D) жүйке ұлпаның физикаға ғана белгілі энергиядан басқа энергиясы жоқ
E) жүйкелердің рефлекс доғасы арқылы байланысы
5. Ф.Галль бойынша, әр түрлі қабілеттер бас миының әр түрлі бөліктерінде орналасқан, ал ол бас сүйегін сипат сезіп, түйіндер арқылы жеке дараның ақыл-ойы, есі және басқа функциялары қаншалықты дамығанын анықтауға болады. Ол қай ілімге тән?
A) Эмпиризм
B) Психофизиология
C) Психоневрология
D) Френология
E) Флюрология
6. Ф.Галль негізін салған френология ілімінің түсініктері дұрыс емес екендігін дәлелдеген дәрігер:
A) П.Флуранс
B) И.Мюллер
C) Ф.Галль
D) А.Бэн
E) К.Бернар
7. Психологизм ілімінің салушысы:
A) А.Бэн
B) И.Кант
C) Джон Милль
D) Джеймс Милль
E) Ф.Галль
8. Қай ілім бойынша ассоциация адамдық феномендер мен мәселелерінің кілті ретінде қарастырылды:
A) психологизм
B) ассоциациялық психология
C) эволюциялық психология
D) психофизика
E) психогенетика
9. Психика – бұл қоршаған ортаға бейімделу механизм деген кім?
A) И.Гербарт
B) Ч.Дарвин
C) Г.Спенсер
D) Эббингауз
E) И.Мюллер
10. Психофизиканың өкілдері:
A) Фехнер, Вебер, Дондерс
B) Гельмгольц, Эббингауз, Флюгер
C) Брэд, К.Левин, В.Вундт
D) Дондерс, Ч.Дарвин, Спенсер
E) Беркли, Д.Юм
11. Э.Вебер тері түйсігінің қандай түрлерін ашты:
A) тигізуді, температураны, көлемді түйсіну
B) қысымды, тарамауды, көлемді түйсіну
C) қысымды, температураны, тарамауды түйсіну
D) қысымды, көлемді, сипап түйсіну
E) тигізуді, температураны, сипап түйісу
Вебер-Вехнер заңының мәні неде?
F) түйсіну күші мен қозу көлемінің арақатынасы
G) температуралық бейімделу эффекті
H) қозудың түйсіну күшіне тәуелділігі
I) түйсіну күшінің қозу көлеміне тәуелділігі
J) қозу мен тежелудің арақатынасы
12. И.Мюллер жүйкенің кейбір бөліктерін қоздыра отырып бұлшықет реакциясының жылдамдығын өлшеу арқылы нені анықтады:
A) қозудың рефлекс доғасына жету жылдамдығын
B) жүйке процесінің жауап беру реакциясын
C) қозу мен тежелудің арақатынасын
D) қозу реакцияларының көлемін
E) жүйке процесінің таралу жылдамдығын
13. Мидың іс-әрекетінің көрінісі ретінде психикалық процестердің жылдамдығын өлшеу схемасын ұсынған кім?
A) В.Вундт
B) И.Мюллер
C) Ф.Дондерс
D) Гельгольц
E) Э.Вебер
14. Алғашқы эксперименталдық психологияның лабораториясын кім ашты және қай жылы:
A) 1876 ж. Дж.Уотсон
B) 1879 ж. В.Вундт
C) 1908 ХВольф
D) 1879 ж. Г.Лейбниц
E) 1889 ж В.Вундт
15. Эксперименталды психологияда дербес сөздік ассоциациялар әдісін кім ұсынды:
A) Дж.Кеттелл
B) Ф.Дондерс
C) Ф.Гальтон
D) В.Штерн
E) В.Вундт
16. Г.Эббингауз психология ғылымына қандай зерттеу әдісін ұсынды:
A) дербес сөздік ассоциациялар әдісі
B) зейін көлемін және оқу дағдыларын зерттеу әдісі
C) интеллект тесттері
D) ес заңдарын зерттеудің эксперименталды әдісі
E) жеке дара ерекшеліктерді зерттеу әдісі
17. Алғаш рет жоғары психикалық функцияларды, әсіресе есті зерттеуде эксперимент әдісін кім қолданды?
A) Г.Эббингауз
B) В.Вундт
C) Э.Титчинер
D) Ф.Гальтон
E) Ч.Спирмен
18. В.Вундт бойынша эксперименталды зерттеу арқылы нені ғана зерттеуге болады:
A) жоғары психикалық функциялар
B) ойлауды
C) мінез-құлық
D) қарапайым психикалық процесстер
E) түйсік пен қабылдау
19. Ресейде бірінші рет эксперименталды лабораторияны ашқан ғалым:
A) А.П.Нечаев
B) Г.И.Челпанов
C) Н.Н.Ланге
D) В.М.Бехтерев
E) А.А.Токарский
Отандық ғылыми психологияның салушысы:
F) И.П.Павлов
G) А.А.Ухтомский
H) Н.Н.Ланге
I) И.М.Сеченов
J) В.М.Бехтерев
20. Құрылымдық мектептің салушысы:
A) В.Вундт
B) О.Кюльпе
C) Ф.Брентано
D) К.Бюлер
E) Э.Титченер
21. Психологияның қандай бағыты, психологияның басты міндеті - сананың құрылымын эксперименталды зерттеу деп тұжырымдаған:
A) Структурализм
B) Гештальпсихология
C) Вюрцбург мектебі
D) Бихевиоризм
E) Ассоционизм
22. Э.Титченер сана құрылымында қандай категорияларды ажыратады:
A) түйсік, бейне, сезім
B) түйсік, қозғалыс, сезім
C) түйсік, қабылдау, ойлау
D) қабылдау, бейне, сезім
E) түйсік, бейне, ойлау
23. Структурлизм бойынша психологияның негізгі әдісі:
A) эксперимент
B) аналитикалық интроспекция
C) бақылау
D) ассоциациялар
E) тест
24. Вюрцбург мектебінің салушысы:
A) В.Вундт
B) О.Кюльпе
C) Ф.Брентано
D) К.Бюлер
E) Э.Титченер
25. Вюрцбург мектебінің өкілдері (дұрыс емес жауапты белгілеңіз):
A) О.Кюльпе
B) Г.Уотт
C) К.Бюлер
D) Ф.Брентано
E) Н.Ах
26. Қандай психологиялық мектептің зерттеулерінің нәтижесінде - ойлауды зерттеуі психологиялық нұсқа бейнесінде көріне бастады:
A) Структурализм
B) Гештальпсихология
C) Вюрцбург мектебі
D) Бихевиоризм
E) Ассоционизм
27. У.Джеймс психологияның қандай бағытының салушысы болып келеді?
A) Структурализм
B) Функционализм
C) Вюрцбург мектебі
D) Бихевиоризм
E) Ассоционизм
28. Структурализмге қарсы сананы оның мінез-құлқындағы функциялары бойынша қарауды талап ететін бағыт:
A) Структурализм
B) Функционализм
C) Вюрцбург мектебі
D) Бихевиоризм
E) Ассоционизм
29. Дифференциалды психологияның пәні –
A) адам психикасының әр түрлі сатылардағы дамуы мен қозғаушы күштері
B) адамдардың немесе топтардың қарым-қатынас ету ерекшеліктері
C) жануарларда психикалық процестердің дамуы
D) белгілі бір белгі бойынша біріккен адамдардың немесе топтардың жеке дара ерекшеліктері
E) жеке дара, жеке тұлға және даралық арасындағы ерекшеліктер
30. Статистика әдісін ұсынған кім?
A) В.Штерн
B) Д.Кеттелль
C) Ф.Гальтон
D) А.Бине
E) Ч.Спирмен
31. Егіздер әдісін ұсынған кім?
A) Э.Торендайк
B) Д.Кеттелль
C) Ф.Гальтон
D) А.Бине
E) Ч.Спирмен
32. Балалар психологиясының салушысы?
A) Тидеман
B) Дж.Локк
C) В.Прейер
D) С.Холл
E) В.Штерн
33. Қандай ғалым өзінің еңбегінде алғаш рет баланың туғанынан 3 жасқа дейінгі психологиялық және биологиялық дамуын сипаттаған:
A) С.Холл Баланың рухани қабілеттерінің дамуын бақылау
B) В.Прейер Бала жаны
C) Ч.Дарвин Бала жаны
D) В.Штерн Тұңғыш қадам
E) Э.Геккель Баланы зерттей келе
Зоопсихологияның өкілдері (дұрыс емес жауапты белгілеңіз):
F) Ч.Дарвин
G) С.Холл
H) Ж.Леб
I) Дж.Романес
J) К.Ллойд-Морган
34. Ашық дағдарыс салдарынан психология қандай бағыттарға бөлінді:
A) гештальпсихология, бихевиоризм,француз әлеуметтік мектеп
B) гештальпсихология, бихевиоризм, терең психология, суреттеу психология, француз әлеуметтік мектеп
C) гештальпсихология, бихевиоризм, терең психология, гуманистік психология, француз әлеуметтік мектеп
D) гештальпсихология, бихевиоризм, терең психология, гуманистік психология, когнитивті психология, француз әлеуметтік мектеп
E) гештальпсихология, гуманистік психология, француз әлеуметтік мектеп
35. Қандай психологиялық бағыт сананы психологиялық зерттеу пәні ретінде жоққа шығарады және психиканы мінез-құлық формасында түсіндіреді:
A) функционализм
B) дарвинизм
C) реактология
D) бихевиоризм
E) когнитивті психология
36. Неоихевиористік психологияның өкілдері (дұрыс емес жауапты белгілеңіз):
A) Э.Толмен
B) К.Халд
C) *К.Коффт
D) Ф.Скиннер
E) Дж.Мидт
37. Гештальпсихологияның салушысы:
A) Э.Торендайк
B) Дж.Уотсон
C) Ф.Зандер
D) К.Коффт
E) В.Дильтей
38. Терең психологияның негізгі ағымы –
A) жеке дара психология
B) психоанализ
C) психоаналитика
D) бихевиоризм
E) гештальпсихология
39. Толымсыздық кешені мәселесін қарастырған кім?
A) К.Юнг
B) З.Фрейд
C) А.Адлер
D) К.Хорни
E) Э.Фромм
40. Психологияның Өріс теориясының авторы кім?
A) Л.С. Выгодский
B) Ж.Пиаже
C) К.Левин
D) В.Вундт
E) З.Фрейд
41. Француз әлеуметтік мектебінің салушысы:
A) Л.Леви-Брюль
B) Дж.Уотсон
C) Ш.Блондоль
D) Э.Дюркгейм
E) М.Гальбвакс
42. Суреттеу психологиясының негізін салушысы –
A) К.Левин
B) Ж.Пиаже
C) Э.Торендайк
D) В.Дильтей
E) З.Фрейд
43. Э.Дюркгейм аз мәдениеттің халықтардың әдептерін, моралды және заң нормаларын, көзқарастарын зерттей келе келесі қорытындыға келді:
A) олардың адамның психикалық дамуының негізгі факторлары
B) олардың әрбір жеке адамның санасын басқаратын күш ретінде келеді
C) әрбір халықтың санасы тұрмыстық көзқарасқа тәуелді
D) адам қоғамының даму барысында білімдердің жиналуымен қатар ойлау түрлері ауысады
E) олар сезімдермен қозулардың басқаратын күш ретінде келеді
44. Гуманистік психологияның өкілдері (дұрыс емес жауапты белгілеңіз):
A) К.Роджерс
B) Р.Мей
C) А.Маслоу
D) Уотсон
E) Г.Олпарт
45. Бихевиоризм мен психоанализдің жеке тұлғаны дамыту ілімдеріне қарсы шыққан психологиялық бағыт:
A) гештальпсихология
B) гуманистік психология
C) когнитивті психология
D) аналитикалық психология
E) неофрейдизм
46. Кеңес өкіметінде іс-әрекеттің жалпы теориясын құрастырған кім?
A) Н.Унадзе
B) С.Л.Рубинщтейн
C) А.Н.Леонтев
D) И.П.Павлов
E) В.М.Сеченов
47. Ұлы Отан соғыс жылдары Қазақстан жеріне қандай психолог ғалымдар қоныс аударылды:
A) В.М.Бехтерев, Г.С. Костюк, А.П. Нечаев
B) Леонтьев, И.П.Павлов, П.М. Рубинштейн
C) Г.С. Костюк, И.П. Павлов, П.М. Рубиншетейн
D) Г.С. Костюк, П.М. Рубинштейн, А.П. Нечаев
E) П.М. Рубинштейн, А.П. Нечаев, Леонтьев
48. Қазақстанның бірінші ғалым-психологы:
A) Қ. Жарықбаев
B) Т. Тәжібаев
C) Ж. Аймауытов
D) П.М. Рубинштейн
E) С. Мұқанов
49. Қазақстанда бастапқы кезде психологияның қандай мәселелері қарастырылды:
A) жалпы психология және психология тарихы
B) педагогикалық психология
C) жалпы және педагогикалық психология
D) жалпы психология
E) жалпы психология және халық психология
50. V-VIII ғ. Қазақстанда психологиялық ойдың дамуы неден көрініс алды (дұрыс емес жауапты белгілеңіз):
A) ауыз әдебиеті
B) *жазба әдебиет
C) аңыз-ертегілер
D) мақал-мәтелдерде
E) фольклер