БУДДИЗМ Бұл философиялық ағымның шығу тарихи принц Сиддхарта Гаутаманың (б.д.д.563- 483жж .)есімімен тығыз байланысты Буддизм ілімі бойынша өмір қасіреті Адам қандай әлеуметтік сатыда тұрса да аурудан кәріліктен өлімнен құтыла алмайды Қасіреттен құтылудын бірден бір жолы сансардан толық азат болу Ол үшін адам төрт түрлі ақиқатты білу қажет
1 Өмір қасірет Өмірге келу кәрілік ауру өлім жақсы көрген нәрсененайырылу қажетіне жете алмау т б осылардың бәрі қасірет
2 Қасіреттің пайда болу себептері туралы ақиқат білу Ол өмірге ләззатқа деген құштарлық
3 Құштарлықтаң құтылу арқылы оны жеңу
4 Құштарлықтаң құтылу жолдарын білу Құштарлықтаң құтылу оңай емес ол үшін сегізқағиданы бұлжытпай орындау керек Олар 1 Дұрыс жол төрт ақиқатты дұрыс түсіну 2 Дұрыс шешім төрт ақиқатқа сәйкес өз өмірін өзгертуге бағытталған ерік жігер 3 Дұрыс сөз өтірік айтпау біреуді босқа жамандамау балаға сөз айтпау Дұрыс іс әрекет ешқандай тіршілік иесіне жамандық жасамау ұрлық қарлықтаң қашық болу Дұрыс тұрмыс қалпы адал енбек етуді әдетке айналдыру Дұрыс күш жұмсау құмарлықпен жаман оймен күресу Дұрыс ой бағыту дүниенің жалған уақытша екенін түсінуДұрыс жинақтала білу өз денендісезінуден ойлаудан түйсінуден арылу
Дұрыс жинақтала білудің өзі төрт сатыдан тұрады 1 Ойды төрт ақиқатты түсініп пайымдауға бағыштау 2 Осы төрт ақиқатқа сену Олбіздің жанымыздың тыныштықта және қуанышта болуына мүмкіндік береді 3 Қуаныш қайғыдан өз дененді сезінуден арылу 4 Толық сабырлық және талғаусыздық жағдайға жету Соңғы сатыны Будда нирвана деп атайды Нирвана ен жоғарғы ләззат
Буддизмге сүйенушілер Үндістанның өзінен гөрі одан тыс мемлекеттерде көп кездеседі Қытай Жапония Бирма Цейлон т б Ал Үндістанның өзінде буддизм нің орнын брахманизм басып буддизмдегі Будда Вишру құдайдың бір көрінісі болып қалады
ЛОКАЯТКА (Чарвака) (ЛОКА – аймақ,ел, кеңістік,әлем, жер, өмір. Ал көптік түрде – адамдар , халық , адамзат деген мағыналар берген). Локаяттар веда ілімдерін жоққа шығарады. Осы тұрғыдан веда дінін, оның беделді ғұламаларын , ілімдерін сынға алады.(Мысалы, веда дінбасыларын халықты алдап, соның арқасында байып жүр, дене өлгеннен кейін жан да өмір сүрмейді). Олардың пікірінше, әлемдегі барлық денелер , заттар махабхут деп аталатын 4 түп негізден түрады. Олар ауа ваю от огни су ап және жер кшита Махабхуттар белсенді және әрекетшіл келеді Олар өздеріне тән күштін бнлсенділіктің арқасында өзара байланысқа түсіп бірігіп ыңғвйы келгенде бұрын жеке алғанда өздерінде жоқ қасиет санаңы дүниеге әкеледі Ал жаңды денелер өлгенде олар қайтадан өздерін өмірге әкелген махабхуттармен бірге сана да жойылады
Локаяттар өмірдің мәні бақытта ал бақыттың өзі ләззат деп түсінген Ләззат пен қасіркт байланысты бірақ қасірет буддизмдугі сияқты өмәрдің мәні емес сондықтаң оны азайтуға жеңілдетуге болады ол өз қолымызда
Кейіндірек келе локаяттар сушикшіт нәзік және дхурта тұрпайы дөрекі деп аталатың екі салаға бөлінеді