ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СБЖ 3 деңгей құжаты
СӨЖ
СӨЖ 042-14-1-01.1.20.01-2016
Гидропневматикалық
машиналар мен жетектер пәні бойынша өздік жұмысқа арналған тапсырма
№ 2 баспа
11.01.20014 жылдан бастап
ГИДРОПНЕВМАТИКАЛЫҚ
МАШИНАЛАР МЕН ЖЕТЕКТЕР
ПӘНІ БОЙЫНША
ӨЗДІК ЖҰМЫСҚА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМА
(механикалық мамандықта оқитын студенттерге арналған)
Семей
2016
Мазмұны
1
Әдістемелік нұсқаулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2
Тамақ өнеркәсібінде гидрожетектерді қолдану ерекшеліктері
3
Жұмысшы сұйықтықтар
4
Гидроцилиндрді есептеу
5
Сораптың өнімділігін есептеу
6
Гидрожелілерді есептеу
7
Гидрожүйелердің көмекші жабдықтары
8
Сорап қуатын анықтау
9
Электрқозғалтқышты таңдау
10
Студенттің өздік жұмысына тапсырмалар
№ 1 тапсырма
№ 2 тапсырма
№ 3 тапсырма
№ 4 тапсырма
№ 5 тапсырма
№ 6 тапсырма
11
Қосымша
12
Әдебиет
1 Әдістемелік нұсқаулар
Әрбір студентке пәнді оқу барысында өздік жұмысы үшін тапсырмалар беріледі. СӨЖ тапсырмалары пәннің негізгі бөлімдерінің барлығын қамтиды және теориялық білімдері қандай деңгейде меңгерілгенін және сол теориялық білімдері практикалық есептерді шешуге қолдана алатындығын көрсетеді.
Тапсырма ретінде ет және сүт өнеркәсібінде қолданылатын қондырғылар ұсынылады.
Берілген құрылым бойынша машинаның суретін салып, гидравликалық сызба-нұсқаны жобалап (А3 формат), негізгі есептеулерді шешу керек. Гидрожелілердің керекті өлшемдері берілген құрылымның габариттік өлшемдеріне сәйкес келуі керек.
Есепті шығару кезінде оларға қысқаша түсініктемелер беріледі, есептерде қолданатын барлық формулалар міндетті түрде көрсетіледі және қажетті сызбалады масштабын ескеріп орындалады. Гидравликалық сызба-нұсқаларда қолданылатын гидроаппараттарды таңдағанда, олардың негізгі қолданыстағы ережелерге сай тексеруіміз керек. Үй жұмысының соңында пайдаланылған әдибеттерге сілтеме жасау қажет.
Көлемді гидрожетектің есептелу реті:
1. Гидроцилиндрді есептеу.
2. Сораптың өнімділігін есептеу
3. Гидрожелілерді есептеу
4. Көмекші жабдықтары таңдау
5. Жүйедегі жұмысшы қысымды анықтау
6. Сорап қуатын анықтау
7. Электрқозғалтқышты таңдау
Әрбір тапсырма А4 формат беттерде орындалу және есептеу жұмыстарына қойылатын талаптарға сай рәсімделіп жазылуы қажет. Өздік жұмыс анық жазуымен жазылу керек. Есептеу-графикалық жұмыстың сыртқы бетінде студенттің аты-жөні, мамандығы, курсы, тобы, вариант номері және тапсыру уақыты көрсетулі керек.
Тапсырмаларды орындауды оны тапсырудың соңғы күніне қалдырмаңыз. Өкінішке орай кебір студенттер солай жасайды. Сізге бұл жағдайда күрделірек есептерді шешу кезінде қиыншылықтар туындайды.
Егер сіз тапсырма жұмыстарын орындағанда белгіленген графикті ұстансаңыз, есептерді шешу кезінде туындаған сұрақтарға ОСӨЖ өткізу кезінде жауап бере аламын.
Бақылау есептерінің номерін және есепте көрсетілген шамалардың сандық мәндерін студент берілген вариант бойынша алады (1-6 кестелер).
Есептерді шығаруға қажетті жетіспейтін параметрлерді берілген оқулықтың қосымша кестелерінен немесе басқа анықтамалық оқулықтардын алуға болады.
Кесте 1
Шифрдың соңғы саны
Номер задания
1
6
2
5
3
2
4
1
5
3
6
4
7
2
8
6
9
4
0
3
2 Тамақ өнеркәсібінде гидрожетекті қолдану ерекшеліктері
Тамақ өнеркәсібінде басты мәселердің бірі – технологиялық процестерді кешенді механизациялау және автоматизациялау, ауыр және барлық еңбексиымдылықты операцияларды орындауда жұмысшы қолын толығымен машиналар мен механизмдермен алмастыру болып табылады.
Бұл мәселенің шешімі ретінде гидрожетекті қолдану болып табылады, өйткені бұл жетектің басқа жетектерден артықшылықтары бар.
Тамақ өнеркәсібінде гидрожетекті әртүрлі жүкті тиеп-түсіретін қондырғыларда, технологиялық жабдықтарда, мысалы: гидравликалық престер – кондитерлік өнеркәсіптерде, гидравликалық шприцтер, теріні сыдыратын машиналар – ет өнеркәсібінде т.б. қолданылады.
Бұл машиналардың гидрожетектерін, әсіресе, станок жасау өнеркәсібінде гидрожетекті қолданудың негізгі нұсқаулары бойынша жасайды. Бұл гидрожетекті жетілдіруді, тамақ өнеркәсібіне енгізуді жеңілдетеді. Алайда, өңделетін өнім құрамына байланысты арнайы талаптарды ескермей, жетілдірілген аппараттардың сенімділігі мен шыдамдылығы төмен, ал жұмысшы сұйықтардың сыртқы ағуына жіберілмеу деңгейі.
Тамақ өнеркәсібінде қолданылатын гидрожетек өте қиын жағдайларда жұмыс істейді – шаң-тозаң, жоғары ылғалдылық, төмен температура. Майдың сыртқа ағып, кірленген жағдайда оны тазалау мүмкін емес. Бұл сүзгнің күрделі жүйелерін орнатуды қажет етеді. Сонымен қатар ылғалдылық, бу гидрожетек элементтеріне әсер ететіндіктен, оның корзияға қарсы қаптамасы болу керек.
Қорыта келгенде, тамақ өнеркәсібінде қолданылатын гидрожетек жүйесін жобалауда, оның тығыздағыш қондырғысын қажет етуіне, гидрожетек элементтерінің материалын таңдауда, сенімділік пен шыдамдылығын арттыруға көп көңіл бөлу керек.
3 Гидрожүйелердің жұмысшы сұйықтықтары
Гидравликалық жетектерде энергияны тасымалдайтын жұмысшы дене ретінде тұтқырлы сұйықтықтар, әсіресе минералды майлар және олардың қоспалары қолданылады. Жұмысшы сұйықтықтарға қойылатын сипаттамалар мен талаптар 21-ші дәрісте көрсетілген.
Жұмысшы сұйықтықтарды таңдау кезіндегі нұсқауларға тоқталайық:
– температурадағы минералды майлар, тұтқырлығы жүйелерде қысымға дейін, тұтқырлығы – жүйелерде қысымға дейін, тұтқырлығы – жүйелерде қысымға дейін қолданылады;
– майдың қату температурасы гидрожүйелердің минималды жұмысшы температурасынан төмен;
– Жоғары жұмысшы қысымдағы жүйелерде майдың қоспаларын қолдануға болмайды;
– сілтісіздендірілген индустриалды майды қолдануға болмайды, өйткені олар тез таралады және өз қасиеттерін жоғалтады. Сонымен қатар күкіртқышқылы қалдығының дистиллатты майларын да қолдануға болмайды, олар қысым мен температураның әсерінен шайырлы заттардың бөлінумен бірге қышқылданады;
–, , майларын ауыстырмай-ақ 2 және одан көп жылға дейін, жоғары дәрежелі тазалау майларын (турбиналық) – 1 жылға дейін, төмен дәрежелі тазалау майларын (индустриалды) – 6 айға дейін пайдалануға болады. Жауапты жүйелерде майды ауыстыру, егер оның тұтқырлығы - ке өзгерсе ғана жүзеге асыралады;
– минеральные масла гидрожүйелерде пайдалануға болмайды.
4 Гидроцилиндрді есептеу
Гидравликалық күштік цилиндрлер қозғалыс элементінің шектелген ілгерінді-кейінді орын ауыстыруымен сипатталатын көлемді гидроқозғалтқыштар болып табылады. Әрбір күштік цилиндрдің негізгі жұмыс элементі – поршен, тетік және цилиндр. Оның біреуі қозғалмайтын затқа бекітіледі, ал екіншісі поршенге әсер ететін жұмысшы сұйықтың қысымы немесе ішкі күштің әсерінен ілгерінді-кейінді қозғалыс жасайды.
Цилиндрдің геометриялық өлшемдері мен сипаттамаларын анықтайтын негізгі параметрлерге жатады:
– цилиндрдің ішкі диаметрі;
–штоктың сыртқы диаметрі;
–поршень жүрісі;
– жұмысшы қысым.
Цилиндр мен шток диаметрлері арқылы поршень ауданы анықталады, сонымен қатар берілген жұмысшы қысымда цилиндр арқылы артатын күш анықталады. Жылдамдық пен күштің қатынасы қатынасы арқылы есептеледі. Іс жүзінде келесі мәндер қабылданады:
болса
;
болса
;
болса
.
Араласқан гидрожелілердегі гидравликалық кедергімен сипатталатын үйкеліс пен сұйықтың қысымға кедергісін есепке алмай, гидроцилиндр арқылы артатын күшті мына формуламен анықтайды:
.
Поршеннің тепе-теңдік теңдеуіне сүйене отырып, нақты күшті, үйкеліс пен сұйықтың қысымға кедергісін алып есептейміз
,
мұнда – поршен мен штоктың үйкелістегі шығынын ескеретін, механикалық цилиндрдің ПӘК-і.
Поршеннің қозғалыс жылдамдығын мына тәуелділік бойынша есептеледі
,
мұнда –гидроцилиндрден түсетін жұмысшы сұйық шығыны .
Сұйықтың нақты шығынын мына формулмен анықтайды
,
мұнда –гидроцилиндрдің көлемді ПӘК-і.
Резиналы манжеттермен нығыздалған гидроцилиндрлердегі шығын іс жүзінде нөлге тең, ал , поршенді металл сақиналармен нығыздалған гидроцилиндрлерде .
Поршеннің толық бір адымындағы уақытты мына формуламен анықталады
,
мұнда – шток қозғалысының теориялық жылдамдығы, .
Гидроцилиндрдің ішкі диаметрі берілген күш және жұмысшы сұйық қысымы арқылы анықталады.
.
Цилиндр диаметрі стандарт бойынша қабылдануы керек.
Цилиндрдің жұмысшы көлемі ауданның поршень жүрісінің көбейтіндісіне тең.
.
Цилиндр тұрқысының қабырғасының қалыңдығы мына формуламен анықталады.
,
мұнда – тұрық материалының созылуының мүмкіндік кернеуі, ,
– есептік қысым, , – тұрықтың ішкі радиусы, , – тұрықтың сыртқы радиусы, .
Цилиндр тұрығының жазық түбінің қалыңдығын анықтайтын формула
,
ал сфералық
.
болғанда, сығылуға жұмыс істейтін гидроцилиндр штоктарын бойлық иілуге есептеу үшін Эйлер теңдеуін пайдаланады. Қысқа штоктар үшін қысқартылған теңдеу қолданылады.
.
Гидроцилиндр штоктарын шыңдалған болат темірден жасайды. , -ға дейінгі қысым кезінде гидроцилиндр тұрығын , , болатын темір құбырлардан, қысым , –ға дейін болса , , құйма шойыннан, қысым , жоғары болса , , соғылған темірден, қысым , төмен болса, ,болатын алюминий құбырлар немесе сұр құйма шойындар қолданылады.
Қысымы , -ға тең гидроцилиндрлерді беріктікке есептегенде, беріктік қорын деп қабылдаймыз.
5 Сорап өнімділігін есептеу
Сорап өнімділігін гидрожүйеге қосылған әрбір машинадағы жұмысшы сұйық шығындарының қосындысы ретінде анықтайды.
мұнда – әр машинадағы сұйық шығыны, –машина жұмысы циклінің ұзақтығы.
Гидрожүйеде аккумулятор болса, машинадағы сұйық шығыны осы формула арқылы есептеледі.
Егер жүйеде аккумулятор болмаса, машинадағы сұйық шығынын мына формула бойынша анықтаймыз:
,
мұнда – жұмысшы жүріс ұзақтығы.
6 Гидрожелілерді есептеу
Гидрожеліні есептеу, гидрожелідегі құбыр диаметрі мен қысым шығынын және де құбырды беріктікке есептеуге болады.
Гидрожелінің құбыр диаметрі жұмысшы сұйықтың экономикалық тиімді және технологиялық мүмкін жылдамдықтармен анықталады
.
Көбінесе, қысым шығынын азайту мақсатында, ағынның максималды жылдамдығы шектеліп отырады. Гидрожетекті құрастыру кезінде қабылданған ағынның белгіленген максималды жлдамдық мәндері қосымшада берілген.
Табылған диаметр мәні өндірісте шығарылатын құбырлардың стандарттық қатарына сәйкес кеуі керек. Сонымен бірге , мұндағы есептік диаметрге жақын стандарттық диаметр (қосымша).
Қысымның жалпы шығыны гидрожелілердің ұзындығы бойындағы үйкеліске кететін қысым шығыны мен жергілікті кедергілерді болдырмауға кеткен қысым шығынының қосындылары арқылы анықталады
.
Құбыр ұзындығы бойындағы қысымның шығынын Дарси формуласымен анықтайды
,
Ал, жергілікті кедергілердегі қысым шығынын – Вейсбах формуласы бойынша
.
Құбырларды беріктікке есептеу арқылы қабырға қалыңдығын есептеуге болады. Жұқа қабырғалы құбырлардың құбыр қабырғасының қалыңдығы мына формуламен бойынша анықталуы мүмкін
,
мұнда – жұмысшы сұйықтың максималды қысымы, , – құбырөткізгіштің ішкі диаметр, , – үзілудегі құбыр материалының мүмкіндік керенуі, .
Болаттан жасалған құбырлар үшін болат , ,
, .
Түсті металл мен қорытпалардан жасалған құбырлар үшін
, .
Егер есептік қалыңдығы аз болса, онда ішкі механикалық ақаулық мүмкіндігін ескере отырып, оны түсті металдар үшін -ден аз емес және болаттан жасалған болса аз емес етіп таңдайды.
Құбырөткізгіш айналасында мүмкіндік кернеуді кестелік мәнмен салыстырғанда -ке азайту керек.
Құбырөткізгіштерді біріктіру және оларды гидроагрегаттарға және гидроаппараттарға біріктіру сенімді және герметикалық болу керек және біріктіргіш арматуралар көмегімен іске асады.
7 Гидрожүйенің көмекші жабдықтар
Гидрожүйенің көмекші жабдықтары жұмысты ұйымдастыруға және жүйенің негізгі жабдықтарына қызмет көрсетуге арналған. Көмекші жабдықтарды нақты сипаттамасы -шы дәрістерде берілген.
Ұсынылған ең үлкен шығын арқылы таңдалатын гидроаппаратурадағы қысым шығыны техникалық сипаттамаларда берілген.
8 Сораптың қуатын анықтау
Сораптың қуатын мына формуламен есептейміз
.
Келтірілген теңдеуде – толық ПӘК. Себебі гидравликалық ПӘК () 1-ге жуық, сондықтан оны ескермей толық ПӘК механикалық және көлемдік ПӘК көбейтіндісіне тең деп қарастыруға болады.
9 Электрқозғалтқышты таңдау
Электрқозғалтқышты сорап қуатын және айналу жиілігіне байланысты таңдайды. Сонымен қатар электрқозғалтқышты таңдау кезінде сорап жұмысының режимін де ескеру қажет.
10 Студенттің өздік жұмысына арналған тапсырмалары
тапсырма №1. Гидравликалық ГШУ-2 шприц
Гидравликалық ГШУ-2 шприці шұжық қабықшасын тартылған етпен толтыруға арналған (1.1 сурет). Бұл шприц ет комбинатының шұжық цехтарында және ет өндіру кәсіпорындарында қолданылады.
ГШУ-2 гидравликалық шприцтің суретін және гидравликалық сұлбасын салыныз, оның құрылысы және жұмысы тұралы жазыныз.
1.1 сурет. ГШУ-2 гидравликалық шприц
Құрылысы және жұмысы істеу тәртібі
Шприц гидравлический ГШУ-2 (рис. 1.1) состоит из станины, вертикального фаршевого цилиндра, масляного цилиндра, крышки фаршевого цилиндра, гидросистемы и привода.
Станина 1 представляет собой литую конструкцию, на которой размещены все узлы машины. Внутренняя часть ее служит масляной ванной. Внутри станины имеются два окна для удобства монтажа узлов машины. Своим основанием станина крепится двумя болтами к фундаменту или полу. В верхней части станины при помощи болтов крепится фаршевый цилиндр 2, внутри которого расположен фаршевый поршень 3. Сверху цилиндр закрыт крышкой 4.
Масляный цилиндр 5 расположен внутри станины 1. Поршень 6 цилиндра при помощи штока 7 и винта 8 соединен с поршнем фаршевого цилиндра. Снизу масляный цилиндр закрыт крышкой 9, имеющей отверстие, которое предназначено для ввода масла под поршневое пространство.
Гидросистема машины состоит из трубопроводов 10, лопастного насоса 11, распределительной и регулирующей аппаратуры. Привод лопастного насоса осуществляется от электродвигателя 12 через втулочно-пальцевую муфту 13.
Приготовленный к шприцеванию фарш вручную загружается в фаршевый цилиндр, который закрывается крышкой. Переключением рукоятки распределительного крана в положение вверх масло насосом нагнетается в гидравлический цилиндр под поршень, сидящий на одном штоке с фаршевым поршнем, он, поднимаясь вверх, выдавливает фарш через специальное отверстие 14, находящееся верхней части фаршевого цилиндра, в оболочку, надетую на цевку.
Гидравлическая схема привода ГШУ-2 приведена на рисунке 1.2. Привод состоит из электродвигателя, соединенного при помощи муфты с насосом 1. Насос при вращении засасывает масло из масляной ванны 2.
Давление масла в системе регулируется регулятором давления 3 и проверяется визуально по манометру.
Реверсирование потока масла, подаваемого в полости гидроцилиндра, осуществляется распределителем 5, кроме того, в системе предусмотрен предохранительный клапан 6 и фильтр 4, для очистки рабочей жидкости.
Переключением распределителя масло насосом нагнетается под поршень гидроцилиндра 7, закрепленного на одном штоке с фаршевым поршнем. Поршень, поднимаясь вверх, выдавливает фарш через отверстие, находящееся в верхней части цилиндра, в оболочки, надетые на цевки.
После прекращения поступления фарша в оболочки переключением распределителя масло нагнетается в надпоршневую полость масляного цилиндра, поршень опускается вниз, а масло, находящееся под поршнем, вытесняется в масляную ванну. С переходом поршня в нижнее положение рукоятка распределителя переводится в нейтральное положение, после чего открывается крышка фаршевого цилиндра для наполнения его фаршем и цикл повторяется.
1 - сорап, 2 - май ваннасы, 3 – қысым реттегіш, 4 - сүзгі, 5 - таратқыш, 6 - сақтандырғыш клапан, 7 - гидроцилиндр
1.2 сурет. ГШУ-2 гидравликалық шприцтың гидравликалық сұлбасы
Тапсырма №2. Е8–ФНА гидравликалық шприц–мөлшерлегіш
Е8–ФНА гидравликалық шприц-мөлшерлегіш табиғи және табиғи емес шұжық қабықшаларын ет фаршымен толтырылуы үшін қажет. Бұл шприц шұжық цехтарында және еткомбинаттарында жиі қолданылады (2.1, 2.2 сурет).
Е8–ФНА гидравликалық шприц-мөлшерлегіштің суретін және гидравликалық сұлбасын салыныз, оның құрылысы және жұмысы тұралы жазыныз.
Құрылысы және жұмысы істеу тәртібі
Шприц-дозировщик гидравлический Е8-ФНА (рис. 2.1) состоит из станины 32 с вертикально расположенными на ней сочлененными фаршевым цилиндром 25 и силовым гидроцилиндром 23 с поршнями соответственно 26 и 24. Фаршевый цилиндр сверху закрывается крышкой 27, на которой смонтированы бункер 29 с конусным клапаном 28 и вакуумным золотником 7, к которому с помощью гайки крепится фаршесборник 9, соединяемый с вакуумной системой через штуцер 8. Штоковая полость фаршевого цилиндра соединена со штоковой полостью вакуумного золотника с помощью шланга 13. С лицевой части шприца с фаршевым цилиндром сочленен привод дозирующего устройства 30 с гидромотором 4.
Под приводом дозирующего устройства на лицевой панели шприца закреплен гидроцилиндр дозирующего устройства со шкалой, показывающей величину дозы, и регулятором доз 14.
Привод цилиндра смонтирован внутри станины и состоит из фланцевого электродвигателя 18, сочлененного при помощи муфты 20 с шестеренчатым насосом 21, установленным вертикально на панели, встраиваемой с правой стороны станины.
На всасывающем патрубке насоса установлен фильтр 22. Нагнетательная линия насоса соединена через регулятор скорости 2 с гидромотором, а через редукционный клапан и золотник 31 – с силовым гидроцилиндром. Регулировка производится вращением маховичка 3.
Поршневая полость гидроцилиндра дозирующего устройства соединена трубопроводом 18. Управление работой осуществляется педалью 1.
Принцип работы шприца в режиме непрерывного шприцевания следующий: фарш загружают в бункер. Предварительно устанавливают поршень фаршевого цилиндра в верхнее положение. Выжимают педаль до упора во внутреннюю сторону шприца – поршень начнет опускаться. В поршневом пространстве образуется вакуум, и фарш через кольцевую щель втягивается в цилиндр.
В штоковой полости фаршевого цилиндра образуется избыточное давление воздуха, которое через шланг, соединяющий штоковую полость фаршевого цилиндра с полость вакуумного золотника, опускает шток, тем самым полость фаршевого цилиндра сообщается с вакуумной линией и происходит процесс вакуумирования фарша.
Когда поршень фаршевого цилиндра приходит в нижнее положение, загорается сигнальная лампочка. При отпускании педали сна автоматически устанавливается в нейтральное положение. Но загрузка продолжается до тех пор, пока шток 6 вакуумного золотника не поднимется вверх. Об окончании загрузки свидетельствует поднятый шток.
После окончания загрузки выжимается педаль. Фаршевый поршень, под действием сочлененного с ним штока гидроцилиндра пойдет вверх. В поршневом пространстве образуется давление, и фарш через отверстие в фаршевом цилиндре, через гильзу привода дозирующего устройства и фаршевый патрубок устремляется в одетую на цевку 5 колбасную оболочку. По окончании шприцевания процесс загрузки повторяется. Загружать цилиндр следует после того, как прекратится истечение фарша из цевки.
Принцип работы шприца в режиме дозирования следующий: загрузка фарша в фаршевый цилиндр производится описанным выше способом. Вместо гильзы для непрерывного шприцевания устанавливается дозировочный стакан 10 с поршнями 11. На регулятор доз устанавливается втулка 12, а на шток дозирующего гидроцилиндра для уменьшения силы трения – бронзовая насадка 15. Регулятор доз по шкале, показывающей величину дозы, устанавливается в необходимое, в зависимости от требуемой дозы, положение.
Дозировочный стакан начинает вращение вокруг оси и в тот момент, когда отверстия в стакане и в фаршевом цилиндре совмещаются, фарш под давлением поступает в полость дозировочного стакана и начинает давить на поршень. Усилие через шток передается на поршень дозировочного гидроцилиндра.
Поскольку соотношение всех четырех поршней шприца соответствует определенным размерам, в поршневой полости дозировочного гидроцилиндра создается давление масла, превышающее давление в общей линии, включается
2.1сурет. Е8–ФНА гидравликалық шприц-мөлшерлегіш.
редукционный клапан, и поршень дозировочного стакана движется вниз. При этом происходит заполнение фаршем полости дозировочного стакана. Заполнение происходит, пока поршень не упирается в регулятор доз 17. В момент, когда отверстие дозировочной гильзы совмещается с отверстием полости цевки, т.е. с атмосферой, усилие давления масла передается через шток на поршень, который вытесняет под давлением фарш через цевку в оболочку.
Гидравлическая схема шприца-дозировщика гидравлического Е8-ФНА приведена на рисунке 2.2.
1 – сорап; 2, 18 – таратқыш; 3, 6, 15 – поршень; 4 – гидроцилиндр; 5 – шток; 7 – цилиндр; 8 – вакуум-сорап; 9 – фарш жинағыш; 10 – клапан; 11 – шанақ; 12 – конустық клапан; 13 – мөлшерлеу стаканы; 14 – гидромотор; 16, 21 – реттегіш; 17 – гидроқұлып; 19, 22 - сақтандырғыш клапан; 20 – дроссель
2.2 сурет. Е8–ФНА гидравликалық шприц-мөлшерлегіш
гидравликалық сұлбасы
Основным рабочим движением является возвратно-поступательное движение поршня 6, который соединен штоком 5 с поршнем 3 гидроцилиндра 4. Гидропривод цилиндра состоит из электродвигателя, насоса 1, гидрозамка 17, распределителей 2 и 18. Для очистки масла при заборе насосом из ванны предусмотрен фильтр 23. При подаче масла в штоковую полость гидроцилиндра 4 поршень 6 движется вниз, при этом в поршневой полости цилиндра 7 создается разряжение, а в штоковой полости – избыточное давление. Под действием разряжения открывается конусный клапан 12, и фарш из бункера 11 поступает в цилиндр 7. За счет избыточного давления открывается клапан 10 и включает поршневую полость цилиндра в пневмосистему вакуумного золотника, имеющего вакуум-насос 8 и фаршесборник 10. Включение вакуумного золотника необходимо для поддержания вакуума в поршневой полости цилиндра и лучшего засасывания фарша.
После наполнения цилиндра фаршем поршень 6 под действием штока поршня 3 гидроцилиндра выдавливает фарш в дозирующее устройство.
Дозирующее устройство получает два вида движения – вращательное движение дозировочного стакана 13 и возвратно-поступательное движение поршня 15.
Вращение дозировочному стакану передается от гидромотора 14 посредством кинематической цепи, состоящей из зубчатых колес и кулисного механизма. Давление гидромотору передается от насоса через регулятор скорости, включающий в себя дроссель 20, регулятор 21 и предохранительный клапан 19.
Движение поршню сообщается посредством давления масла, подаваемого от распределителя 18 через гидрозамок 17.
Регулирование дозы фарша, подаваемого в колбасную оболочку, производится регулятором 16. Гидросистема шприца снабжена предохранительным клапаном 22.
Тапсырма №3. РЗ–ФСЕ куттер-араластырғыш
РЗ–ФСЕ куттер-араластырғыш ет фаршын майдалау мен араластыруға арналған. Бұл машина шұжық цехтарында және еткомбинаттарында қолданылады (3.1, 3.2 сурет).
РЗ–ФСЕ куттер-араластырғыштың суретін және гидравликалық сұлбасын салыныз, оның құрылысы және жұмысы тұралы жазыныз.
3.1сурет. РЗ–ФСЕ куттер-араластырғыш
Құрылысы және жұмысы істеу тәртібі
Куттер-мешалка РЗ-ФСЕ (рис. 3.1) состоит из следующих основных, частей: станины 4, мешалки 12, куттера 9, подъемника 7, гидросистемы фаршевого насоса 1 и электрошкафа 3.
Станина представляет собой коробовидную сварную конструкцию из листового материала.
Мешалка представляет собой сварное месильное корыто, выполненное из листовой нержавеющей стали, к торцевым стенкам которого прикреплены подшипники, в которых вращаются, спиральные шнеки 11. Подшипники снабжены сальниковыми уплотнениями, предотвращающими попадание масла внутрь корыта. Шнеки вращаются навстречу друг другу, что обеспечивает перемешивание фарша с одновременным перемещением его по длине корыта,
Торцевая стенка корыта, примыкающая к куттеру, имеет окна, через которые один шнек подает фарш в куттер на измельчение, второй принимает измельченный фарш, перегоняет его к противоположной торцевой стенке и перебрасывает на первый шнек, т.е. в процессе работы осуществляется круговое перемещение фарша с одновременным перемешиванием и измельчением. В окнах торцевой стенки корыта, через которые производятся загрузка и выгрузка фарша в куттерную часть, вмонтированы шиберы 8. Управление шиберами дистанционное – с гидравлического пульта 2. С этого же пульта управляется шибер отверстия 10, соединяющего корыто с фаршевым насосом.
Куттер состоит из режущих ножей, укрепленных на одном конце приводного вала и заключенных в специальный корпус, Корпус куттера закрывается крышкой 5 при помощи откидных болтов. На корпусе установлен механизм блокировки крышки, обеспечивающий отключение привода ножей, при ее открытии.
Подъемник загрузки продукта в мешалку представляет собой рычажную систему, обеспечивающую захват тележки с фаршем, ее подъем и опрокидывание над корытом мешалки работа подъемника осуществляется с помощью гидроцилиндра 6 и управляется ручкой с гидравлического пульта.
Электрошкаф с пусковой и защитной аппаратурой располагается отдельно от машины.
Гидравлическая схема куттера-мешалки приведена на рисунке 3.2.
1 – сорап; 2 - сақтандырғыш клапан; 3 – пластиналы сүзгі; 4, 5, 6, 7 – таратқыш; 8, 9, 10, 11 –гидроцилиндр
3.2 сурет. РЗ–ФСЕ куттер-араластырғыштың гидравликалық сұлбасы
Давление в гидросистеме поддерживается насосом 1. Вращение гидронасосу передается от электродвигателя. В движение приводятся: гидроцилиндр 8 подъемника, гидроцилиндры 9 и 10 правого и левого шиберов, гидроцилиндр 11 шибера насоса. Управление гидроцилиндрами осуществляется соответственно распределителями 4, 5, 6 и 7.
Система снабжена пластинчатым фильтром 3, предохранительным клапаном 2 и манометром (на схеме не показан).
Тапсырма №4. ГГШМ-1 горизонталь шпик кескіш машина
ГГШМ-1 горизонталь шпик кескіш машина шұжық фаршын өндіруде 4, 9, 12 мм өлшемдерімен шпикті кубиктерге кесуге арналған. Ол шұжық цехтарында қолданылады (4.1, 4.2 сурет).
ГГШМ-1 горизонталь шпик кескіш машинаның суретін және гидравликалық сұлбасын салыныз, оның құрылысы және жұмысы тұралы жазыныз.
Құрылысы және жұмысы істеу тәртібі
Машина ГГШМ-1 шпигорезная горизонтальная гидравлическая (рис. 4.1) периодического действия с автоматическим возвратом подающего механизма. Состоит из следующих основных узлов: станины 1, подвижного цилиндра 15 на неподвижном штоке, двухсекционного бункера 10 (для загрузки шпика), ножевых рамок 9 и серповидного ножа 6, расположенных под кожухом 8, гидронасоса 21 и привода режущего механизма. На литой станине 1, сверху под кожухом 16 расположен гидравлический подвижной цилиндр 15 на неподвижном штоке. Цилиндр на днище имеет наконечник, подающий шпик к режущему механизму, расположенному под откидным кожухом 8. Двухсекционный бункер 10 (для загрузки шпика), передвигаемый вручную между упорами, опирается на станину 1 роликами расположенными под кронштейном 11. Бункер 10 имеет крышку 12, закрепляемую винтом 13.
Под кожухом 8 расположены ножевые рамки 9, закрепленные двумя пластинами 5 и четырьмя болтами 7. Отрезной серповидный нож 6 крепится на ножевом валу 4 гайками 3.
Привод машины осуществляется от электродвигателя 18, на валу которого насажена шестерня 19, далее через блок шестерня-звездочка 23 и втулочно-роликовую цепь на звездочку 24, насаженную на ножевой вал 4.
Шестеренный гидронасос 21 приводится в действие от блока шестерня-звездочка 23 через полумуфту 22.
Вся передача и шестеренный гидронасос 21 расположены в переднем масляном отсеке станины 1. Фланец штока цилиндра 15 скреплен с масляным переключателем 17, имеющим рукоятку управления 14.
Регулятор подачи 25 шпика находится в масляном отсеке станины 1, а маховичок управления подачи выведен наружу. Гидравлическая система машины снабжена предохранительным клапаном и манометром, на переднем щитке машины имеется указатель уровня масла 20.
Ножевые рамки 9 приводятся в движение двуплечим рычагом посредством шатуна 2 и эксцентрика, насаженного на ножевой вал. Кожух 8 фиксируется винтом и сблокирован со схемой привода концевым выключателем электродвигателя, отключающим последний при открывании кожуха.
Гидравлическая схема шпигорезной машины ГГШМ-1 приведена на рисунке 4.2. Гидравлическая система служит для продавливания шпика через ножевые рамки.
Масло из поддона машины через фильтр 4 забирается насосом 1 и через дроссель с регулятором давления и предохранительным клапаном 2 направляется в распределитель 3. На холостом ходу масло сбрасывается в сливную трубу, а при рабочем ходе заполняет пространство (через полый шток) между цилиндром и поршнем. В результате корпус цилиндра 5 движется вперед, подавая шпик к режущему механизму. На линии нагнетания манометр 6.
1 – сорап, 2 - сақтандырғыш клапан, 3 – таратқыш, 4 – сүзгі, 5 – цилиндр, 6 - манометр
4.2 сурет. ГГШМ-1 горизонталь шпик кескіш машинаның
гидравликалық сұлбасы
Тапсырма № 5. ФШГ вертикаль шпик кескіш машина.
ФШГ вертикаль шпик кескіш машина шұжық фаршын даярлау кезінде шпикті кубиктерге кесуге арналған. Ол еткомбинаттарының шұжық цехтарында қолданылады (5.1, 5.2 сурет).
ФШГ вертикаль шпик кескіш машинаның суретін және гидравликалық сұлбасын салыныз, оның құрылысы және жұмысы тұралы жазыныз.
Құрылысы және жұмысы істеу тәртібі
Шпигорезная вертикальная гидравлическая машина ФШГ (рис. 5.1) состоит из следующих основы узлов: станины 9, горизонтального вала 5, вертикального вала 10, насоса шестеренного 8, ножевых рамок 12, цилиндра с траверсой, стола с приемником.
На чугунной станине 9 крепятся все основные узлы машины. В нижней части станины крепится горизонтальный вал 5, передающий вращение от электродвигателя 3 через две муфты 4 к шестеренному насосу 8.
Через червячную пару 7, состоящую из пятизаходного червяка и червячного колеса, передается вращение от горизонтального вала 5 к вертикальному валу 10. На вертикальном валу крепится эксцентриковая втулка 11, передающая движение серповидному ножу, вращающемуся по часовой стрелке два бронзовых сухаря, передающих через рычаги возвратно-поступательное движение в двух взаимно перпендикулярных направлениях ножевым рамкам 12, предназначенным для продольной разрезки шпика. Они представляют собой две стальные рамки с набором ножей.
Шестеренный насос 8 предназначен для непрерывной подачи масла из масляной ванны, находящейся под насосом, через маслопроводы 6 и золотниковую коробку 2 в цилиндр поршня 1. Золотниковая коробка 2 служит для попеременной подачи масла в верхнюю и нижнюю части цилиндра.
1 – сорап, 2 – таратқыш, 3 – цилиндр, , 4 – дроссель, 5 – сақтандырғыш клапан, 6 - сүзгі
5.2 сурет. ФШГ вертикаль шпик кескіш машинаның гидравликалық сұлбасы
Загрузка шпика осуществляется в приемники 14, закрепленные на столе 13. Приемники представляют собой камеры квадратного сечения. В то время, как через одну из камер шпик проталкивается толкателем 15 в ножевые рамки, другая наполняется шпиком вручную. Для привода в движение толкателя служит цилиндр с траверсой 16.
Гидравлическая схема шпигорезной вертикальной машины ФШГ приведена на рисунке 5.2.
Рабочая жидкость (масло) в гидросистему подается насосом 1, соединенным с приводным валом через муфту. Подача масла в силовой цилиндр 3 питателя регулируется распределителем 2, при этом поршень совершает движение вверх (холостой ход) и вниз (рабочий ход). Предохранительный клапан 5 служит для предотвращения от перегрузок насоса в случае неисправности в гидросистеме и для подачи масла на червячную пару для ее смазки.
Скорость движения поршня регулируют дросселем 4. При обратном (холостом) ходе поршня распределитель переключается автоматически, обеспечивая подачу масла в подпоршневое пространство силового цилиндра.
Тапсырма №6. Ірімшік дайындағыш
Ірімшік дайындағыштың пресстеу ваннасымен, қойғышымен және жабық түрлері болады. Пресстеуші ваннасы бар ірімшік – дайындағыш жартылай цилиндірлі ваннадай (әрқайсысының сиымдылығы 2000л дейін) тұрады (6.1, 6.2 сурет). Жартылай цилиндрлі ванналарға сүйеніштер құрастырылған.
Ірімшік дайындағыштың суретін және гидравликалық сұлбасын салыныз, оның құрылысы және жұмысы тұралы жазыныз.
6.1 сурет. Ірімшік жасау қондырғысы
Құрылысы және жұмысы істеу тәртібі
Творогоизготовители могут быть с прессующими ваннами, перфорированными вставками и закрытые.
Творогоизготовитель с прессующими ваннами (рис. 6.1) включает в себя две полуцилиндрические ванны 1 вместимостью до 2000 л каждая, с торцевых сторон которых смонтированы стойки 4. На них горизонтально закреплена траверса. На траверсе установлен гидравлический цилиндр 5. К штоку цилиндра крепится с помощью плиты 6 перфорированная полуцилиндрическая прессующая ванна 2. Для предотвращения попадания масла в продукт гидравлический цилиндр ограждается гильзой. В верхнем положении прессующая ванна удерживается поворотными упорами 7. Ванна устанавливается над полом на высоте 1 м (до дна ванны) на двух опорах: задней и передней.
При работе творогоизготовителя образовавшийся в нижней ванне сгусток разрезают на кубики специальными ножами. При этом выделяется сыворотка, которая отводится из ванны с помощью отборника. После того как сыворотка будет слита, на прессующую ванну надевается фильтровальная ткань и включается гидравлический привод. Прессующая ванна начинает опускаться в ванну с творожным сгустком. Сыворотка проходит через фильтровальную ткань внутрь перфорированной ванны, откуда она откачивается самовсасывающим насосом. После завершения прессования прессующая ванна возвращается в исходное положение, а творог выгружается через люк, смонтированный в нижней части ванны в тележку, и направляется к охладителю.
Перфорированная ванна опускается и поднимается с помощью гидравлического привода (рис. 6.2).
Из бака 1 масло насосом 2 через фильтр 3 подается к гидравлическому цилиндру 7. При опускании перфорированной ванны распределитель 4 с помощью электромагнитов устанавливается в правое положение. Масло под давлением проходит через полость золотника, обратный клапан 5 в верхнюю полость гидравлического цилиндра 7. Поршень движется вниз. В этот момент из нижней полости цилиндра начинается слив масла через дроссель 9 и полость распределителя 4 в бак 1. При подъеме перфорированной ванны распределитель 4 с помощью электромагнитов установлен в левое положение. Масло проходит через полость распределителя 4, обратный клапан 8 в нижнюю часть гидравлического цилиндра. Из верхней части гидравлического цилиндра масло начинает стекать через дроссель 6 и полость распределителя 4 в бак 1.
1 – күбі, 2 – сорап, 3 – сүзгі, 4 – таратқыш, 5, 8 – қайтару клапан, 6, 9 - дроссель, 7 - цилиндр, 10 – манометр, 11 – сақтандырғыш клапан
6.2 сурет. Ірімшік жасау қондырғысының гидравликалық сұлбасы
Сила давления прессующей ванны и скорость ее опускания являются важными параметрами при обработке сгустка.
Сила давления прессующей ванны зависит от величины давления масла в гидравлическом цилиндре и регулируется с помощью предохранительного клапана 11. Он также предназначен для слива излишков масла из системы. Скорость опускания и поднятия прессующей ванны можно изменять дросселем, установленным на панели гидравлического привода. Контроль над давлением масла в гидравлической системе осуществляется манометром 10.
Тапсырмаларды орындау үшін нұсқаулар
Тапсырма №1. Гидравликалық ГШУ-2 шприцтің көлемдік гидрожетегін есептеу.
Гидрожетек сұлбасына қарап гидрожелілердің орын өзгерісін бақылау.
Есептеуде жергілікті гидравликалық кедергілерді тек қана гидравликалық аппараттарда деп есептеу керек. Бөлгіштен орын өзгерісін есептеуде екі каналдағы кедергілерді бірдей деп қабылдау керек.
М материалының құбырөткізгіштен Ж сұйығы беріледі, оның тепературасы Тғ ºС.
Шприцтің көлемдік гидрожетегін есептеу керек, егер фарш цилиндрінің диаметрі Dф; поршень жүрісі S, фарш қысымы рф болғанда. Поршень жүрісінің жұмыс уақыты τр; фарш цилиндрінде қысым р. Май цилиндрінің өлшемдері мынандай: поршень диаметрі Dм; шток диаметрі dш: цилиндрдің қозғалу бөлшектерінің салмағы G.
Тапсырма №2. Е8–ФНА гидравликалық шприц–мөлшерлегіштің көлемдік гидрожетегін есептеу.
Үздіксіз режимдегі шприц-мөлшерлегіштің гидрожетегін есептеу. Егер оның өнімділігі Мс; ал фарш цилиндірінің бір уақытта жүктеу көлемі V; фарш цилиндірінің максималды жұмыс қысымы р0: фарш тығыздығы ρф болғанда.
Май цилиндірінің өлшемдері поршень диаметрі Dм шток диаметрі dш цилиндрдің қозғалу бөлшектерінің салмағын G.
М материалынан жасалған құбырөткізгіштен Ж сұйығы беріледі, оның температурасы Тғ ºС.
Гидрожетегінің сұлбасын қолданып гидрожелілердегі тегеурін шығынын анықтау керек. Есептегенде гидравликалық аппаратурадағы жергілікті гидравликалық кедергісін еске алу қажет. Таратқыштағы тегеурін шығынын есептеп, екі каналдардың кедергісін біріңғай деп қабылдауға болады.
Тапсырма №3. РЗ–ФСЕ куттер-араластырғыштың көлемдік гидрожетегін есептеу.
Куттер-араластырғыш гидрожетегін есептеу. Егер оның құбырлары М материалынан жасалған, Ж сұйығы беріледі, оның температурасы Тғ ºС. Көтергіш 8 гидроцилиндрінің штогындағы күш - Р, 9 және 10 гидроцилиндрдерінің штоктарындағы күш – Р2, ал 11 гидроцилиндрінің штогындағы күш – Р2. Көтергіш гидроцилиндрінің поршень диаметрі Dп, штоктың - dш, поршень жүрісі - . Шиберлермен басқаратын гидроцилиндрдерінің поршень мен штоктар диаметрлері мынадай: және , және , ал поршень жүрісі - және . Көтергіш поршеннің жұмысшы жүрісі - , ал шиберлер поршендерінің жұмысшы жүрісі - және .
Гидрожетегінің сұлбасын қолданып гидрожелілердегі тегеурін шығынын анықтау керек. Есептегенде гидравликалық аппаратурадағы жергілікті гидравликалық кедергісін еске алу қажет. Таратқыштағы тегеурін шығынын есептеп, екі каналдардың кедергісін біріңғай деп қабылдауға болады.
Тапсырма №4. ГГШМ-1 горизонталь шпик кескіш машинаның көлемдік гидрожетегін есептеу.
Гидрожетегінің сұлбасын қолданып гидрожелілердегі тегеурін шығынын анықтау керек. Есептегенде гидравликалық аппаратурадағы жергілікті гидравликалық кедергісін еске алу қажет. Таратқыштағы тегеурін шығынын есептеп, екі каналдардың кедергісін біріңғай деп қабылдауға болады.
М материалынан жасалған құбырөткізгіштен Ж сұйығы беріледі, оның температурасы Тғ ºС.
Горизонталь шпик кескіш машинаның көлемдік гидрожетегін есептеу. Егер шпикке әсер ететін цилиндрдағы күш - Р, ітергіш жүрісі - , жұмысшы жүрісінің уақыты - . Цилиндр бетінің өлшемдері – ахв. Цилиндрдің қозғалу бөлшектерінің салмағы - G.
Тапсырма №5. ФШГ вертикаль шпик кескіш машинаның көлемдік гидрожетегін есептеу.
Вертикаль шпик кескіш машинаның көлемдік гидрожетегін есептеу. Егер шпикке әсер ететін цилиндрдағы күш - Р, ітергіш жүрісі - , жұмысшы жүрісінің уақыты - . Май цилиндірінің өлшемдері - поршень диаметрі Dм, шток диаметрі - dш, цилиндрдің қозғалу бөлшектерінің салмағы - G.
Гидрожетегінің сұлбасын қолданып гидрожелілердегі тегеурін шығынын анықтау керек. Есептегенде гидравликалық аппаратурадағы жергілікті гидравликалық кедергісін еске алу қажет. Таратқыштағы тегеурін шығынын есептеп, екі каналдардың кедергісін біріңғай деп қабылдауға болады.
М материалынан жасалған құбырөткізгіштен Ж сұйығы беріледі, оның температурасы Тғ ºС.
Тапсырма №6. Ірімшік дайындағыштың көлемдік гидрожетегін есептеу.
Ірімшік жасау қондыргысының көлемдік гидрожетегін есептеу. Егер пресстеу ваннасының қысым күші - Р, оның түсіру жылдамдығы – w. Май цилиндірінің өлшемдері - поршень диаметрі Dм, шток диаметрі - dш, поршень жүрісі - . Қозғалу бөлшектерінің салмағы - G.
Гидрожетегінің сұлбасын қолданып гидрожелілердегі тегеурін шығынын анықтау керек. Есептегенде гидравликалық аппаратурадағы жергілікті гидравликалық кедергісін еске алу қажет. Таратқыштағы тегеурін шығынын есептеп, екі каналдардың кедергісін біріңғай деп қабылдауға болады.
М материалынан жасалған құбырөткізгіштен Ж сұйығы беріледі, оның температурасы Тғ ºС.
Шамалардың сандық мәндері
2 кесте
тапсырма№
Шамалардың атаулары мен өлшемдері
Шифрдің соңғы сан алдындағы сан
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1
Май
Индустриальное-12
Турбинное
Индустриальное-50
Трансформаторное
АМГ-10
Индустриальное-20
Индустриальное-12
Веретенное АУ
Индустриальное-30
АМГ-10
Материал, М
Ст. нержавеющая
Латунь
Ст. сварная
Алюминиевый сплав
Медь
Медь
Сталь цинкованная
Латунь
Алюминий
Ст. нержавеющая
Dф, мм
400
410
420
430
440
450
420
430
440
450
Dм, мм
210
220
230
240
250
260
230
240
250
260
dш, мм
150
160
170
180
190
200
170
180
190
200
S, мм
400
350
320
380
330
400
420
360
380
400
p0, МПа
1,2
1,0
1,3
1,1
1,2
1,3
1,0
1,2
1,4
1,3
ф, кгм3
1050
1100
1056
1095
1080
1105
1084
1062
1050
1072
G, кН
2,0
2,5
2,7
3,5
4,2
5,0
1,9
4,0
2,6
3,7
τр, сек
340
350
320
330
300
360
340
320
310
340
Т, 0С
30
20
25
35
10
15
18
21
28
32
2
Май
Индустриальное-12
Турбинное
Индустриальное-50
Трансформаторное
АМГ-10
Индустриальное-20
Индустриальное-12
Веретенное АУ
Индустриальное-30
АМГ-10
Материал, М
Ст. нержавеющая
Латунь
Ст. сварная
Алюминиевый сплав
Латунь
Медь
Сталь цинкованная
Медь
Алюминий
Ст. нержавеющая
Мс, кгч
980
1050
1480
1000
1300
1500
1250
1100
1200
1080
V, м3
0,050
0,058
0,063
0,055
0,068
0,070
0,060
0,070
0,065
0,055
S, мм
400
350
380
400
420
440
410
450
420
400
Dм, мм
210
220
230
240
250
260
230
240
250
260
dш, мм
150
160
170
180
190
200
170
180
190
200
p0, МПа
1,2
1,0
1,3
1,1
1,2
1,3
1,0
1,2
1,4
1,3
ф, кгм3
1050
1100
1056
1095
1080
1105
1084
1062
1050
1072
G, кН
2,0
2,5
2,7
3,5
4,2
5,0
1,9
4,0
2,6
3,7
Т, 0С
30
20
25
35
10
15
18
21
28
32
3
Май
Индустриальное-12
Турбинное
Индустриальное-50
Трансформаторное
АМГ-10
Индустриальное-20
Индустриальное-12
Веретенное АУ
Индустриальное-30
АМГ-10
Материал, М
Ст. нержавеющая
Латунь
Ст. сварная
Алюминиевый сплав
Латунь
Медь
Сталь цинкованная
Медь
Алюминий
Ст. нержавеющая
Р 10-6, Н
12
14
10
16
18
11
13
10
20
15
Р1, Н
400
350
380
400
420
440
410
450
420
400
Р2, Н
220
190
210
240
200
230
210
250
205
180
Dп, мм
210
220
230
240
250
260
230
240
250
260
dш, мм
150
160
170
180
190
200
170
180
190
200
S, мм
900
900
900
900
900
900
900
900
900
900
Dп1, мм
80
90
84
96
82
92
80
86
94
90
dш1, мм
60
68
62
72
60
70
60
64
70
66
S1, мм
240
280
255
260
270
240
250
245
270
260
Dп2, мм
70
80
74
86
72
70
70
72
84
80
dш2, мм
50
60
52
62
50
50
48
52
60
58
S2, мм
200
240
220
220
230
210
220
225
240
230
τр, сек
340
350
320
330
300
360
340
320
310
340
τр1, сек
68
72
64
66
60
74
68
64
62
68
τр2, сек
54
60
56
58
52
62
60
54
60
62
Т, 0С
30
20
25
35
10
15
18
21
28
32
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
4
Май
Трансформаторное
Индустриальное-12
АМГ-10
Индустриальное-20
Турбинное
Индустриальное-50
Веретенное АУ
Индустриальное-30
АМГ-10
Индустриальное-12
Материал, М
Алюминиевый сплав
Ст. сварная
Латунь
Сталь цинкованная
Медь
Ст. нержавеющая
Алюминий
Медь
Ст. нержавеющая
Латунь
Р 10-3, Н
12
14
10
16
18
11
13
10
20
15
S, мм
400
350
380
400
420
440
410
450
420
400
ахб, мм
100х100
112х112
90х90
98х98
110х110
114х114
112х112
94х94
102х102
96х96
τр, сек
54
60
56
58
52
62
60
54
60
62
G, Н
880
650
720
820
910
860
960
740
680
800
Т, 0С
30
20
25
35
10
20
30
40
20
25
5
Май
Турбинное
Индустриальное-50
АМГ-10
Индустриальное-20
Веретенное АУ
Индустриальное-12
Трансформаторное
Индустриальное-30
АМГ-10
Индустриальное-12
Материал, М
Ст. нержавеющая
Латунь
Ст. сварная
Алюминиевый сплав
Латунь
Медь
Сталь цинкованная
Медь
Алюминий
Ст. нержавеющая
Р 10-3, Н
9,8
10,5
14,8
10,0
13,0
15,0
12,5
11,0
12,0
10,8
S, мм
480
517
512
490
530
440
517
450
510
520
Dм, мм
210
220
230
240
250
260
230
240
250
260
dш, мм
150
160
170
180
190
200
170
180
190
200
τр, сек
54
60
56
58
52
62
60
54
60
62
G, кН
2,0
2,5
2,2
1,8
1,6
2,3
1,9
2,4
2,6
1,9
Т, 0С
30
20
25
35
10
15
18
21
28
32
6
Май
Трансформаторное
Индустриальное-12
АМГ-10
Индустриальное-20
Турбинное
Индустриальное-50
Веретенное АУ
Индустриальное-30
АМГ-10
Индустриальное-12
Материал, М
Алюминиевый сплав
Ст. сварная
Латунь
Сталь цинкованная
Медь
Ст. нержавеющая
Алюминий
Медь
Ст. нержавеющая
Латунь
Р 10-3, Н
60
50
55
64
58
48
66
54
60
56
w 103, мс
3,0
2,8
3,2
2,6
2,5
3,0
2,7
2,4
2,9
2,6
S, мм
700
750
1000
870
800
940
850
780
820
760
Dм, мм
200
150
170
210
160
240
270
180
220
260
dш, мм
150
110
130
150
140
180
200
130
160
190
G, Н
3000
4100
3300
4650
5000
3800
4300
3600
3250
4150
Т, 0С
30
20
25
35
10
20
30
40
20
25
11 Қосымшалар
11.1 Кейбір сұйықтардың тығыздық және кинематикалық тұтқырлықтың орташа мәндері
Сұйық
Тығыздық,
кгм3,
Т, 0С кезінде
Кинематикалық тұтқырлық, 104, м2с,
Т, 0С кезінде
20
50
20
40
60
80
Май:
касторовое
960
-
15,0
3,5
0,88
0,25
трансформаторное
884
880
0,28
0,13
0,078
0,048
АМГ – 10
-
850
0,17
0,11
0,085
0,65
веретенное АУ
-
892
0,48
0,19
0,098
0,059
индустриальное 12
-
883
0,48
0,19
0,098
0,059
индустриальное 20
-
891
0,85
0,33
0,14
0,080
индустриальное 30
-
901
1,8
0,56
0,21
0,11
индустриальное 50
-
910
5,3
1,1
0,38
0,16
турбинное
-
900
0,97
0,38
0,16
0,088
Нұсқау. Басқа температурадағы сұйық тығыздығын формула бойынша табуға болады мұнда - температура кезінде сұйық тығыздығы
- температуры өзгеруі;
Т0 – тең кезінде сұйық тығыздағындағы температура;
т – сұйықтың температуралық кеңіту коэффициенті ного расширения жидкости (орташа мәні т = 0,0007 10С).
11.2 Сұйық және қатты денелердің серпімділік модулінің орташа мәндері
Сұйық
Серпімділік модулі Е,
х109, Па
Қатты денелер
Серпімділік модулі Е,
х109, Па
Су
2,06
Көміртекті болат
206
Мұнай
1,28
Легирленген болат
216
Керосин
1,37
Қара шойын
152
Спирт
0,98
Ақ шойын
134
Турбинное 30 майы
1,72
Латунь, бронза
118
Глицерин
4,08
Дюралюминий
70
Ртуть
24,6
Алюминий вальцованный
68
11.3 Судың қаныққан буының қысымы рп
Температура Т, 0С
0,0
5,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
80,0
Қысым, кПа
0,588
0,882
1,18
2,35
4,19
7,29
12,1
19,6
46,0
11.4 Кейбір материалдардың эквиваленттік бұдырлығының э мәндері
Құбырлар материалы және оларды жасау әдісі
э
Новые стальные холоднотянутые и горячекатаные трубы
0,06
Новые стальные сварные трубы
0,07
Новые высококачественные цинкованные стальные трубы
0,08
Новые обычные оцинкованные стальные трубы
0,12
Старые стальные сварные трубы
0,75
Бывшие в употреблении стальные водопроводные тянутые трубы
1,4
Сварные трубы из нержавеющей стали
0,075
Новые холоднотянутые латунные и медные трубы
0,006
Новые холоднотянутые алюминиевые трубы и трубы из алюминиевого сплава (дюралюминия)
0,03
Новые чугунные трубы
0,6
Бывшие в употреблении, но очищенные чугунные трубы
0,9
11.5 Кейбір жергілікті кедергілер коэффициенттерінің мәндері
Кедергі түрі
Кедергі сұлбасы
Коэффициент мәні
Құбырға кіру
а
0,5
Кенеттен тарылуы
б
Кенеттен кенітуі
в
Құбырдан шығу
е
1,0
Баяу бұрылу, (г)
Лезде бұрылу, (д)
dR
0,20
0,14
20
0,12
0,40
0,21
30
0,16
0,60
0,44
45
0,32
0,80
0,98
60
0,56
-
-
90
1,19
11.6 Цилиндрлер диаметрін (мм) мәндері
10
12
16
20
25
32(36)
40(45)
50(56)
63(70)
80(90)
100(110)
125(140)
160(180)
200(220)
250(280)
320(360)
400(450)
500(560)
630(710)
800(900)
1000
11.7 Май ағуының жылдымдығының мәндері
Магистралдың тағайындау
мс
артық емес
Соратын
1,2
Ағызатын
2,0
, Па қысыммен ығыстыру
25 дейін
3,0
50 дейін
4,0
100 дейін
5,0
150 артық
8,0 – 10,0
Ескерту: ерекше жағдайда құбырөткізгіштің қысқаша учаскілерінде, таратқыш тетіктерінің саңылауларында, сақтандырғыш клапандарда – 30,0 мс.
11.8 Құбырөткізгіштің диаметрлер қатары (мм)
1
1,6
2
2,5
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
14
16
18
20
22
25
28
30
32
34
36
38
40
42
45
48
50
53
56
50
63
65
70
75
80
85
90
95
100
110
120
125
130
140
150
160
170
180
190
200
11.9 Көлемдік гидрожетек элементтерінің шартты белгісі
Гидроқозғалтқыштар
Гидромотор:
Жалпы белгісі
Ағынның тұрақты бағыты бар реттелмейтін
Ағынның реверсивтік бағыты бар реттелмейтін
Реттелетін
Гидроцилиндр:
Бір жаққа қозғалатын поршенді
Бір жаққа қозғалатын плунжерлі
Бір жаққа қозғалатын телескопиялық
Бір жақты штогы бар екі жаққа қозғалатын поршенді
Екі жақты штогы бар екі жаққа қозғалатын поршенді
Гидроаппаратура
Дроссель:
Жалпы белгісі
Қысым реттегішімен
Клапан:
Қайтару
Сақтандырғыш
Редукциондық (р2=const при р1р2)
Дифференциалдық (р1- р2=const)
Ағын бөлгіші
Гидроқұлып
Таратқыштар
Жұдырықша мен серіппелі қайтарудан басқарылатын төртсызықты екіпозиционді
Электромагниттерден басқарылатын төртсызықты екіпозиционді
Қолмен басқарылатын және фиксаторы бар төртсызықты үшпозиционді
Электромагниттерден басқарылатын төртсызықты үшпозиционді
Үш позициясы бар және электргидравликалық басқарылатын дросселдік үздіксіз
Күбілер, гидротүрлендіргіштер, кондиционерлер
Атмосфералық қысымымен май күбі
Ішкі қысымы атмосфералық қысымнан жоғары май күбі
Жүктік гидроаккумулятор
Серіппелі гидроаккумулятор
Пневмогидравликалық гидроаккумулятор
Гидравликалық түрлендіргіш
Сүзгі
Сұйық суытқышы
12 Әдебиеттер
1. Гидравлика, гидромашины и гидроприводы Учебник для машиностроительных вузовТ.М. Башта, С.С. Руднев, Б.Б. Некрасов и др. – 2-е издание, перераб. – М.: Машиностроение, 1982. – 423 с.
2. Гидравлика и гидропривод: Учебник для вузовВ.Г. Гейер, В.С. Дулин, А.Н. Заря – 3-е издание, перераб. и доп. – М.: Недра, 1991. – 331 с.
3. Задачник по гидравлике, гидромашинам и гидроприводу под редакцией Б.Б. Некрасова – М.: Высшая школа, 1989. - 192 с.
4. Вильнер Я.М., Ковалев Я.Г., Некрасов Б.Б. Справочное пособие по гидравлике, гидромашинам и гидроприводам. – Минск: Высшая школа, 1976. – 416 с.