Компьютерлік вирус-арнайы жазылған шағын көлемді (кішігірім) програма.Ол өздікінен басқа прогромалар соңына немесе алдына қосымша жазылады да,оларды
«бүлдіруге» кіріседі,сондай-ақ компьютерде тағы басқа келеңсіз әрекетерді істеуі мүмкін .Ішінен осындаи вирус табылған прогрома «ауру жұққан»немесе бүлінгендеп деп аталады .Мүндаи прогроманы іске қосқанда алдымен вирус жұмысқа кірісіп,онын негізгі функциясы орындалмаиды немнесе қате орындалады.Вирус іске қосылған прогроммоларға да кері әсер етіп,оларға да жұғады
және басқа да зианды іс-әрекеттер жасаи бастаиды .
Вирус өзіне қажетті бүлдіру әрекеттерін орындаған соң,жұмысты басқаруды негізгі программаларға береді, ал ол программаға алғашында әдетегідей жұмыс істей береді. Сөйтіп ол программа бұрынғы қалпынша жұмысын жалғастырып, сырт көзге «вирус жүққандығына» бастапқы кезде баиқалмаи қалады.Вирустың зянды іс-әрекеттері алғашқы кезде жұмыс істеп отырған адамға баиқалмаиды, өйткені ол өте тез орындалып әсері онша білінбеуі мүнкін, сондықтан көбінесе адамдардың компьютерде әдеттегіден өзгеше жағдайлардың болып жатқанын сезуі өте қиынға соғады.Компютерде «вирус жұққан» прогроммлар саны көбеймеий тұрғанда, онда вирустың бар екені сырт көзге ешбір баиқалмаиды.Бірақ біраз уақыт өткен соң,компьютерде әдеттгіден тыс, келенсіз құбылыстар басталғаны білінеді, олар, мысалы,мынадай іс-әрекеттер істеуі мүмкін;
- кеибір прогромалар жұмыс істемеи қалады немесе дұрыс жұмыс істемейді;
- экранға әдеттгіден тыс бөтен мәліметтр,бұзылып үлгереді,онын үстіне паидалануға дискетер арқылы немесе жергілікті баиланыс желілері боиымен компьютірдегі вирус басқа компьютірлерге таралып кеткені баиқалмаи да қалады вирус програмасының баиқалмау себебі олардын көлемін кіші гірім ғана болады да,өздері ассемблер тілінде жазлады.
Қазіргі кездегі вирустар негізгі екі топқа бөлінеді;-ризденттік компьютерлік жадында тұрақты сақталатын;вирустар;
-резденттік емес вирустар.
Вирус жұққан прогромма іске қослғанда резиденттік вирустар әсерленген әрекет етеді, олар жедел жатдқа көшіріліп жазылып, алғашқы бірсыпра уақытта әсерін сезілмегенен,соңынан бірден іске қатты кріседі.Ал,резиденттік емес вирус жедел жадқа тұрақты күйде жазылмаиды, бірақ вирустың әсері тиген прогрома іске қосылғанда ол екпіндене түседіде,өзі жұмыс істеп тұрған катологтан немесе РАТН камандасында көрсетілген катологтардан өзі ішіне баиқаусыз еніп кететін фаил іздеиді.Ондай фаилды тауып,онын ішіне кіріп алып, ол кеиін жұмыс істеитін кезде соған зиянды әрекетін т жұққан фаилдар тигізеді.
Бүлінген және вирус жұққан файлдар вирус дискідегі кезкелген файлды бүлдіре алады, бірақ кейбір файлдарға ол бірден жабысады, яғни ол фаилдың ішкі көлемінен орын алып, оның қызметін түрлендіріп,қолайлы ағдай туғанда, зиянды әрекетің бастап кетеді.Бірден орындалатын фаилдар,белгілі бір іс-әрекет істеитін кеңейтілулері «заты»com
Және ехе болып келген фаилдар, сондаиақ басқа прогроммаларға қажет кезінде қослатын оверлеилік файлдар.фаилдарды зақымдаитын мүндаи вирустардың файлдық деп атаиды.Вирус жұқан файлдар өздерінің кері әсерін жұмыс істеитін,іске қосылғаң сәтерден жасаиды.
Оперотцялық жүиенін жүктеуші мен қатты дискіңін ең басты мәлімет жүктеу жазбасы.