1- Межелік бақылау
Ауызша сұрақтар
1. Каталитикалық крекинг. Механизм, химизм, катализаторлары, өнімдері. Крекингтің физика- химиялық негіздері.
2. Термиялық крекинг. Механизм, химизм, крекинг өнімдері. Крекингтің физика- химиялық негіздері
3. Мұнай көмірсутектерінің физико-химиялық константаларын (тығыздығы, сипаттаушы фактор) сипаттаңыз
4. Мұнай мен мұнай өнімдерінің химиялық, элементтік, фракциялық және топтық құрамы
5. Мұнай көмірсутектерінің физико-химиялық константаларын (тұтқырылығы, молекулалық масса) сипаттаңыз
6. Термиялық процестердің физика-химиялық негіздері. Көмірсутектердің термиялық ыдырауы
7. Қатты отынды өндеу. Пиролиз
8. Қатты отынды газификациялау
Есептер
1. Есепті шығарыныз: Дизельді фракция 180-230°С атмосфера-вакуумды құбыр (АВҚ қондырғысы) тоңазытқыштан шыққанда 30°С температураға ие болады. ның салыстырмалы тығыздығы осы температурада неге тең егер .
2. Есепті шығарыныз: Тауарлы бензин сынамасын дайындау үшін тура айдалған бензин фракциясын (М=113 кгкмоль, =732 кгм3) каталитикалық рифоминг бензині фракциясымен (М=106 кгкмоль, =791 кгм3) массалар бойынша 1:1 қатынаста араластырды. Алынған қоспаның молярлық және көлемдік құрамын есептеңіздер.
3. Есепті шығарыныз: Ароматты концентрат 120 кг бензол, 75 кг толуол және 25 кг этилбензолдан тұратын қоспа болып саналады. Қоспаның массалық және молярлық құрамын есептеңіз.
4. Есепті шығарыныз: Эталон қоспасындағы изооктанның массалық үлесі – 70%, қ-гептанның – 30%. Компоненттердің молярлық үлесін есептеңіз.
5. Есепті шығарыныз: Екі мұнай фракцияларының қоспасы берілген. Бірінші фракцияның көлемі V1=36 м3, тығыздығы 1=802 кгм3, ал екінші фракцияның көлемі мен тығыздығы V2=76,5 м3, 2=863 кгм3. Әр фракцияның массалық үлесін есептеңіз.
6. Есепті шығарыныз: Көмірсутекті газдың құрамындағы көмірсутектердің массалық мөлшері келесі: этан – 2%, пропан – 76%, бутандар – 21%, пентандар – 1%. Газ қоспасындағы компоненттердің молярлық үлесін есептеңіз
7. Есепті шығарыныз: 27°С температурадағы керосин дистиллятының (фракция 120-230°С) тығыздығы 805 кгм3 тең. есептеңіз
8. Есепті шығарыныз: Жеңіл мұнай фракциясының орташа молярлы температура 97°С, сипаттаушы фактор 12,3. Оның салыстармалы тығыздығын есептеңіз
9. Мұнайды құбырдан тасымалдағанда оның температурасы 8°С-тан 15°С дейін өзгереді.Мұнайды тасымалдаудың бастапқы және соңғы нүктелеріндегі салыстырмалы тығыздығын есептеңіз, егер оның
10. Есепті шығарыныз: Дизельдік фракция (, К=11,3) аралық жылуалмастырғышта 210°С дейін қыздырылады. Осы температурадағы тығыздықты есептеңіз
11. Есепті шығарыныз: Самотлор мұнайның екі бензиндік фракцияларының қоспасы берілген. Олардың сипаттамасы:
Молярлық масса, кгкмоль
Массалық үлес, %
Фракция 105-120°С
103
30
Фракция 120-140°С
112
70
Қоспаның орташа молярлық қайнау температурасын есептеңіз
12. Есепті шығарыныз: Көмірсутекті газдың құрамындағы көмірсутектердің массалық мөлшері келесі: этан – 2%, пропан – 76%, бутандар – 21%, пентандар – 1%. Газ қоспасындағы компоненттердің молярлық үлесін есептеңіз
13. Есепті шығарыныз: Тауарлы май алу мақсатында екі май фракцияларын 1:3 қатынаста (көлемі бойынша) араластырады. Олардың салыстырмалы тығыздықтары () 0,8793 және 0,8576. Қоспаның есептеңіз
14. Есепті шығарыныз: Тура айдалған бензин фракцияларының молярлық массаларын есептеңіз, егер олардың орташа қайнау температуралары tср.м 115°С және 132°С тең
15. Есепті шығарыныз: Авиакеросиннің тығыздығы 20°С 776 кгм3. Оның орташа молярлық массасын есептеңіз
Тесттік сұрақтар
4-1. Үлкен молекулалық массасы және өзіне тән бірқатар қасиеттері бар қосылыстар қалай аталады?
A. полимерлер
B. мономерлер
C. буындар
D. полициклдер
E. цеолиттер
4-2. Бірдей мономерден құралған полимерлер қалай аталады:
A. сополимерлер
B. гомополимерлер
C. блок
D. мономерлер
E. димерлер
4-3. Изотактикалық полиакрилонитрилге сәйкес формула
A.
B.
C.
D.
E.
4-4. Полиакрил альдегидіне сәйкес формула:
A.
B.
C.
D.
E.
4-5. Термопласты полимер - бұл:
A. бастапқы қасиетін қыздырған кезде, артынан суытқанда бастапқы қалпына келе алмайтын полимер
B. қыздырудан және суытқаннан кейін бастапқы қасиеттерін сақтайтын полимер
C. тігілген тармақтары бар полимер
D. сызықты полимер және сополимер
E. сызықты сополимер
4-6. Эмульсия түзуші жүйені атаңыз:
A. Мұнай-бензол.
B. Мұнай-ББЗ.
C. Су-мұнай.
D. Мұнай-шайыр.
E. Су-ББЗ.
4-7. Мұнайды айдау кезінде түзілген ректификациялық газдар құрамында қандай заттар басым болады
A. Метан және этан
B. Этан және бутан
C. Бутан және пропан
D. Пропан және метан
E. Пентан және пентен
4-8. Мұнайдың шығуы туралы негізгі гипотезалар?
A. Биогенді
B. Абиогенді
C. Минералды
D. Элементоорганикалық
E. Элементтік
4-9. формуламен қай параметрді анықтайды?
A. Тығыздықты
B. Тұтқырлықты
C. Сипаттаушы факторды
D. Мұнай өнімінің молекулалық массасын
E. Сыну көрсеткішін
4-10. Воинов формуласы
A. Морт = 60 + 0,3Торт.мол+0,001Т2орт.мол
B.
C.Морт =7К– 21,5+(0,76-0,04К)Торт.мол+(0,0003К-0,00245)Т2орт.мол
D.
E.
4-11. Қысқа алифатты бүйірлік тізбектері бар полициклді ароматты күшті конденсирленген жүйелер қалай аталады
A. Шайырлар
B. Полимерлер
C. Асфальтендер
D. Карбендер
E. Карбоидтар
4-12. 350оС жоғарыда қайнайтын фракция қалай аталады:
A. Ашық дистиллят
B. Керосиндік фракция
C. Лигроиндық фракция
D. Мазут
E. Дизельдік фракция
4-13. Синтездерге қолданылатын көміртек тотығы мен сутегінің қоспасы қалай аталады:
A. Синтез-газ
B. Метанол
C. Этанол
D. Гриньяр реактиві
E. Иоцич реактиві
4-14. Мұнай құрамындағы негізгі элементтерін көрсетіңіз:
A. С; Н.
B. С:Н:S:O.
C. C;O.
D. C;S;H.
E. H;O;S.
4-15. Көмірсутектердің мөлшері бойынша мұнайдың қандай жіктелуі болмайды:
A. Нафтенді
B. Ароматты
C. Нафтенді-ароматты
D. Парафинді
E. Гибридті
4-16. Мұнай құрамындағы гетероатомды күкіртті қосылыстарына қай қосылыс жатады:
A. Тиофен
B. Хинолин
C. Пентозан
D. Нафталин
E. Антрацен
4-17. Нафтенді көмірсутектердің жалпы теңдеуін көрсетіңіз:
A.
B.
C.
D.
E.
4-18. Бензин фракциясын қандай температура интервалында алады (градус Цельсия):
A. 100-250
B. 40-350
C. 90-350
D. 150-300
E. 40-150
4-19. Фракциялаудан кейінгі қалдығын атаңыз:
A. Битум
B. Асфальтен
C. Гудрон
D. Мазут
E. Соляр
4-20. Мұнай құрамындағы меркаптандардың жалпы көрінісі қандай:
A. R-SH
B.
C. R-S-R
D. R-SNa
E.
4-21. (-СН2-СН(СН3)-)n молекуласындағы -СН2-СН(СН3)- топ не болып табылады ?
A. Мономер
B. Олигомер
C. құрылымдық буын
D. Полимер
E. Димер
4-22. Полимерлі тізбек арқылы өтетін жазықтың екі жағында біртекті орынбасарлар орналасқан полимерлер қалай аталады?
A.Изотактикалық
B. Синдиотактикалық
C. Атактикалық
D. Ретті
E. Реттсіз
4-23. Олигомердің полимерден айырмашылығы қандай:
A.Мономерлі буынның құрылысымен
B. Мономер табиғатымен
C. Тізбек ұзындығымен
D. Полимердің иілгіштігімен
E. Бір-бірінен айырмашылығы жоқ
4-24. Полисилан ( - SiН2-SiН2- )n полимерлердің қай классына жатады?
A.Органикалық
B. Бейорганикалық
C. Элементорганикалық
D. Биорганикалық
E. Табиғи
4-25. Полиакрилонитрил ( - СН2-СН- )n полимерлердің қай классына жатады?
CN
A.Органикалық
B. Бейорганикалық
C. Элементорганикалық
D. Биорганикалық
E. Табиғи
4-26. Эмульсия түзуші жүйені атаңыз:
A. Мұнай-бензол.
B. Мұнай-ББЗ.
C. Су-мұнай.
D. Мұнай-шайыр.
E. Су-ББЗ.
4-27. Кеуекті заттар, органикалық массасында 95-97 % көміртегі бар, жылу көзі, шихта компоненті:
А. кокс
В. жартылай кокс
С. антацид
D. көмір
Е. ағаш көмірі
4-28. Мұнайды тура айдау кезінде флегма-суармалау ретінде не қолданады:
A. техникалық май
B. осы колоннада түзілетін конденсат
C. мазут
D. дизель жаңармайының дистилляты
E. мұнайдың жаңа порциясы
4-29. Мұнай өндеуінің гидрогенді әдістеріне жатпайды:
A. Гидродеароматтау
B. Гидрокрекинг
C. Гидропиролиз
D. Гидроизомерлеу
E. Пиролиз
4-30. Мұнай шикізатын өңдеудің химиялық процестеріне жатады:
A. Сольвентті деасфальттау
B. Сусыздандыружәне тұзсыздандыру
C. Кристалдау арқылы депарафиндеу
D. Кокстеу
E. дұрыс жауабы жоқ
4-31. Мұнай өнімдерінің молекулалық массасын қандай әдіспен анықтайды?
A. Вискозиметриялық
B. Фотометриялық
C. Гравиметриялық
D. Титриметриялық
E. Криоскопиялық
4-32. Мұнай өнімінің динамикалық тұтқырлығының оның тығыздығына қатынасын қалай атайды?
A. Динамикалық тұтқырлық
B. Шартты тұтқырлық
C. Кинематикалық тұтқырлық
D. Салыстырмалы тұтқырлық
E. Меншікті тұтқырлық
4-33. Гидрогендеу процестерінің негізгі бағыттары:
A. гидрокрекинг
B. гидротазарту
C. пиролиз
D. каталитикалық крекинг
E. А, В жауаптары
4-34. 350оС дейін қайнайтын фракциялар қалай аталады:
A. Мазут
B. Ашық дистиллят
C. Гудрон
D. Вакуумды газойль
E. Цилиндрлік дистиллят
4-35. Гидротазалау процесінде қандай катализаторлар жиі қолданылады?
А. Алюморений катализаторлары және кремнийорганикалық
В. Алюмокобальтмолибдендік және алюмоникельмолибдендік
С. Кремнийорганикалық және натрийрубидицезий катализаторлары
D. Натрийрубидицезий катализаторлары және графиттік
Е. Тек графиттік
4-36. Мұнай құрамындағы гетероатомды күкіртті қосылыстарына қай қосылыс жатады:
A. Тиофен
B. Хинолин
C. Пентозан
D. Нафталин
E. Антрацен
4-37. Гидрокрекингті қандай қосылыс қатысында өткізеді:
A. Сутек
B. Су буы
C. Асқын тотығы
D. Күкіртті сутек
E. Ауа
4-38. Бензин фракциясын қандай температура интервалында алады (градус Цельсия):
A. 100-250
B. 40-350
C. 90-350
D. 150-300
E. 40-150
4-39. Фракциялаудан кейінгі қалдығын атаңыз:
A. Битум
B. Асфальтен
C. Гудрон
D. Мазут
E. Соляр
4-40. Крекинг кезіндегі кокс түзілуінің шикізатын атаңыз:
A. Ароматты көмірсутектер
B. Нафтенді көмірсутектер
C. Парафинді көмірсутектер
D. Олефинді көмірсутектер
E. Гетероатомды көмірсутектер
4-41. Катионды полимерлену кезінде міндетті түрде болу керек:
A. радикал және карбкатион
B. радикал
C. катион
D. анион
E. карбанион
4-42. Термореактивті - бұл:
A. бастапқы қасиетін қыздырған кезде, артынан суытқанда бастапқы қалпына келе алмайтын полимер
B. қыздырудан және суытқаннан кейін бастапқы қасиеттерін сақтайтын полимер
C. тігілген тармақтары бар полимер
D. сызықты полимер және сополимер
E. сызықты сополимер
4-43. Поликонденсациялық мономерлер:
A. CH3 – CH3, CH2 = CH2
B. CH2 = CH2, HO – CH2 – OH
C. – CH2 – CH2 - , HO – CH2 – CH2 – OH
D. HO – CH2 – CH2 – OH, H2N – (CH2)6 – NH2
E. CH2 = CH2, – CH2 – CH2 -
4-44. Полимердің құрылымы
A. сызықты
B. торланған
C. тармақталған
D. гетеротізбекті
E. гомотізбекті
4-45. Молекуласы кремний, алюминий, стронций және басқа элементтердің атомдарынан құрылған полимер қалай аталады:
A. элементорганикалық
B. органикалық
C. бейорганикалық
D. гетеротізбекті
E. термопластты
4-46. Мұнайдың құрамындағы компоненттерді химиялық өзгеріссіз бөліп шығару процесі ... деп аталады:
A. химиялық
B. физикалық
C. жылулық
D. деструктивті
E. каталитикалық
4-47. 200С-да алынған мұнай өнімдерінің тығыздығының 40С-тағы судың тығыздығына қатынасымен анықталатын тығыздық
A. Салыстырмалы
B. Сипаттаушы
C. Келтірілген
D. Стандартты
E. Анықтаушы
4-48. Мұнай өндеуінің химиялық процестері активтендіру әдістері бойынша бөлінеді:
A. гидрогенді және тотықтыру
B. деструктивті және гидрогенді
C. термиялық және термокаталитикалық
D. термиялық және тотықтыру
E. тотықтыру және термокаталитикалық
4-49. Бір-бірінен қайнау температураларымен ерекшеленетін өзара еритін сұйықтар қоспасын фракцияларға бөлу процесі:
A. ректификация
B. экстракция
C. айдау
D. кристалдану
E. ұшыру
4-50. Ректификация ... жүзеге асады:
A. түтікшелі пештерде
B. химиялық реакторларда
C. колонналарда
D. құбырларда
E. мұнай құбырларында