Кәсіби қазақ тілі пәнінен 2 межелік бақылау сұрақтары.
1. Сөйлеу мәдениеті қай нормаға негізделген?
А) Орфографиялық
В) Коммуникативті норма
С) Этика-сөз нормалары
Д) Орфоэпиялық
Е) Тілдік норма
2. Жеке сөздің, сөз тіркесінің грамматикалық тұлғалардың өз орнында қолданылуы?
А) Сөз қисындылығы
В) Сөз тазалығы
С) Сөз дәлділігі
Д) Сөз байлығы
Е) Сөз мәнерлілігі
3. Сөйлеушінің және жазушының әдеби тіл- нормасын сақтаумен бірге, ана тілінің мүмкіндігін пайдалана білу
А) Сөздің қисындылығы
В) Сөздің тазалығы
С) Сөз дәлділігі
Д) Сөздің байлығы
Е) Сөздің мәнерлігі
4. Сөздің реальді шындықтағы заттармен құбылыстардың атауларына барынша дәлме-дәл келуі
А) Сөз қисындылығы
В) Сөз тазалығы
С) Сөз дәлділігі
Д) Сөз байлығы
Е) Сөз мәнерлігі
5. Сөйлеушінің және жазушының тыңдарманын және оқырманы қызықтыра білуі, сөзін ұғындыра алу қабілеті.
А) Сөз қисындылығы
В) Сөз тазалығы
С) Сөз дәлділігі
Д) Сөз байлығы
Е) Сөз мәнерлігі
6. Мемлекеттік тілде қарым –қатынас категориялары:
А) Айтылым- тыңдау, тыңдалым, қатысым (қарым –қатынас жасау), аталым (номинативті)
В) Тыңдалым, аталым (номинативті), аудирование- айтылым
С) Қатысым (қарым –қатынас жасау), аудирование- айтылым
Д) Аталым (номинативті), аудирование- айтылу, қатысым (қарым –қатынас жасау),
Е) Тыңдалым, аудирование- айтылым, қатысым (қарым –қатынас жасау)
7. Нақыл сөздер (афоризмдер, қанатты сөздер) –
А) жалпы халыққа бірдей түсінікті бола бермейтін, қолдану өрісі шектеулі сөздер
В) сөздердің орны әбден қалыптасқан және құрамындағы сөздермен мүлдем басқа мағына беретін тіркес
С) жалпы халыққа бірдей түсінікті бола бермейтін, қолдану өрісі шектеулі сөздер
Д) күрделі мәселелерді терең өте дәл жеткізетін ой шалымы кең, қысқа қайырымды шешен сөз
Е) құрамындағы сөздердің орнын өзгертуге, басқа сөзбен ауыстыруға келмейді
8. Қанатты сөздердің мақал – мәтелдерден айырмашылығы?
А) бір ғана салада қолданылады
В) белгілі бір авторы болады
С) айырмашылығы жоқ
Д) басқа тілден енген
Е) бір сөзден ғана тұрады
9. Адамның адамшылығы ... жақсы ұстаздан болады. Қанатты сөздің авторы?
А) Ы.Алтынсарин
В) В. Маяковский
С) Абай
Д) Ж.Ж.Руссо
Е) Ы.Жақаев
10. Еңбек. Кәсіп туралы мақал –мәтелді табыңыз?
А) Ағасы бардың, жағасы бар.
В) Отан - оттан ыстық.
С) Жаңбыр жауса жер ырысы.
Д) Әке асқар тау.
Е) Еңбектен ер өседі,
Егіздеп төл өседі.
11. Тілдік бірліктердің бөлінуі
А)Жай
В) Күрделі
С) Жанама
Д) Жай, күрделі
Е) Жанама, күрделі
12. Реалия -
А) тілдің ұлттық және тарихи маңызды мәселелерінің берілуі
В) жалпы халыққа бірдей түсінікті бола бермейтін, қолдану өрісі
шектеулі сөздер
С) заттар мен құбылыстарды, түсініктерді атап білдіретін сөздер мен
сөз тіркесінің лексикалық мағынасын зерттейтін ғылым саласы
Д) тілдің лексикасын және оның тарихи дамуының заңдылықтарын,
қызметін зерттейтін сала
Е) кісінің тегін, әкесінің атын, кісінің шын аты мен лақап
атын, бүркеншік аттарын қарастыратын сала
13. Жаттығулар жүйесі-
А) кісінің тегін, әкесінің атын, кісінің шын аты мен лақап атын, бүркеншік аттарын қарастыратын сала
В) кәсіби ұғымдардың мәні мен мағынасын түсіндіре отырып тілді мамандыққа сай үйрететін, алған тілдік білімді тәжірибемен ұштастырып, шеберлік пен дағдыны қалыптастыру мақсатында орындалатын жұмыс кешені
С) тілдің ұлттық және тарихи маңызды мәселелерінің берілуі
Д) әр мамандықтың өзіне ғана тән кәсіби сөздері мен термидері, іс –қағаздарының түрлері мен құжаттар
Е) тілдің лексикасын және оның тарихи дамуының заңдылықтарын, қызметін зерттейтін сала
14. Жаттығулардың түрлері:
А) Машықтандыру жаттығулары
В) Шығармашылық жаттығулары
С) Кәсіби-жағдайының жаттығулары. Шығармашылық жаттығулары.
Машықтандыру жаттығулары
Д) Кәсіби-жағдайының жаттығулары. Машықтандыру жаттығулары
Е) Машықтандыру жаттығулары
40. Жалпы халықтық тілдің белгілі жүйеге түскен, жазу дәстүрі мен әр түрлі жазба және ауызша әдебиеттің негізінде қалыптасқан тұрақты, орныққан қалыптары, стильдік – жанрлық тармақтары бар, сол тілде сөйлейтін адамдардың бәріне ортақ түсінікті тіл.
А) Ғылым тілі
В) Әдеби тіл
С)Мәтін
Д) Кәсіби сөз
Е) Термин сөз
41. Кәсіби сөздер-
А) Белгілі бір шаруашылыққа, кәсіпке байланысты қолданылатын,
жалпы халыққа бірдей түсінікті бола бермейтін, қолдану өрісі
шектеулі сөздер
В). Тілдің ұлттық және тарихи маңызды мәселелерінің берілуі
С) сөздердің орны әбден қалыптасқан және құрамындағы сөздермен
мүлдем басқа мағына беретін тіркес сөздер
Д) сөздердің орны әбден қалыптасқан және құрамындағы сөздермен
мүлдем басқа мағына беретін тіркес
Е) құрамындағы сөздердің орнын өзгертуге, басқа сөзбен ауыстыруға
келмейді
42. Диалектілер, говорлар, жергілікті тіл ерекшеліктерін зерттейтін сала.
А) Фразеология
В) Семасиология
С) Семантика
Д) Диалектология
Е) Лексикография
43. Сөз дәлділігі
А) сөздердің орны әбден қалыптасқан және құрамындағы сөздермен
мүлдем басқа мағына беретін тіркес
В) жалпы халыққа бірдей түсінікті бола бермейтін, қолдану өрісі
шектеулі сөздер
С) күрделі мәселелерді терең өте дәл жеткізетін ой шалымы кең,
қысқа қайырымды шешен сөз
Д) Сөйлеушінің және жазушының тыңдарманын және оқырманын
қызықтыра білуі, сөзін ұғындыра алу қабілеті
Е) Сөздің реальді шындықтағы заттармен құбылыстардың атауларына
барынша дәлме-дәл келуі
44. Заттар мен құбылыстарды, түсініктерді атап білдіретін сөздер мен сөз
тіркесінің лексикалық мағынасын зерттейтін ғылым саласы.
А) Фразеология
В) Семасиология
С) Семантика
Д) Диалектология
Е) Лексикография
45. Құрамы мен қолданылуы тұрақты болып келетін мағынасы ерікті
сөздердің тіркесі
А) Мақал
В) Кәсіби сөз
С) Термин
Д) Тұрақты тіркес
Е) Фраезологиялық тіркес
46. Шәкірті жоқ ұстаз – мылқау ұстаз қанатты сөздің авторы
А) Ы.Алтынсарин
В) В. Маяковский
С) Абай
Д) Ж.Ж.Руссо
Е) Ы.Жақаев
47. Сөздің қисындылығы-
А)Жеке сөздің, сөз тіркесінің грамматикалық тұлғалардың өз орнында
қолданылуы
В) сөздердің орны әбден қалыптасқан және құрамындағы сөздермен
мүлдем басқа мағына беретін тіркес
С) сөздердің орны әбден қалыптасқан және құрамындағы сөздермен мүлдем басқа мағына беретін тіркес
Д) құрамындағы сөздердің орнын өзгертуге, басқа сөзбен ауыстыруға келмейді
Е) Сөздің реальді шындықтағы заттармен құбылыстардың атауларына барынша дәлме-дәл келуі
48. Жер, су, қала, ауыл, елді мекен аттарын зерртейтін сала.
А) Антропонимика
В) Топонимика
С) Семантика
Д) Диалектология
Е) Лексикография
49. Сөздіктер жасау және оларды зерттеу жөніндегі үлкен бір сала.
А) Фразеология
В) Семасиология
С) Семантика
Д) Диалектология
Е) Лексикография
50. Мұғалім – зор тұлға, ол күннің құдіретті сәулесі іспетті қанатты
сөздің авторы?
А) Ы.Алтынсарин
В) В. Маяковский
С) К.Д. Уилинский
Д) Ж.Ж.Руссо
Е) Ы.Жақаев
51. Аутэкология – нені зерттейді?
А) Биоценоздар.
В) Биогеоценоздар.
С) Жеке дербестер, популяциялар.
D) Жеке дербестер, түрлер, популяциялар, биоценоздар.
Е) Ағзаларды.
52,Демэкология – нені зерттейді?
А) Ағзаларды.
В) Түрлер, популяцияларды.
С) Популяцияларды.
D) Түрлерді.
Е) Бірлестіктерді.
53. Синэкология – нені зерттейді?
А) Түрлерді.
В) Популяцияларды.
С) Бірлестіктерді.
D) Түрлер мен популяцияларды.
Е) Ағзаларды.
54. Ғаламдық экология - нені оқытады?
А) Биосферадағы ғаламдық өзгерістерді
В) Популяцияларды.
С) Бірлестіктерді.
D) Түрлер мен популяцияларды.
Е) Ағзаларды.
55. Ғаламдық климаттың жылуы қандай проблема тудырады ?
A) Озон тесігі
B) Жылу эффектісі
C) Қышқыл жауындар
D) Орманның жойылуы
E) Шөлге айналу
59. Жердің қатты қабаты:
A) литосфера;
B) ноосфера;
C) термосфера;
D) стратосфера;
E) гидросфера.
60. Невада - Семей халықаралық қозғалысының көшбасшысы кім?
A) М.Шаханов
B) Ш.Айтматов
C) Е.Серкебаев
D) Р.Рымбаева
E) О Сулейменов
61. Қалпына келмейтін ресурсқа жататындар:
A) орман ресурстары
B) жануарлар әлемі
C) пайдалы қазбалар
D) күн радиациясы
E) жануарлар және өсімдіктер
62.Экологиялық фактордың ағзаға аса қолайлы ықпал етуі мынадай мөлшерде болады:
А) Минимальды.
В) Максимальды.
С) Минимальды және максимальды.
D) Пессимальды.
Е) Оптимальды.
63. Жасыл өсімдіктер-бұл:
А) Тірі табиғат факторлары.
В) Биоценоз элементтері.
С) Консументтер.
D) Продуценттер.
Е) Барлық жоғарыда аталғандар.
64. Биосфера келесі сфералардан құралады:
A) Атмосфера, гидросфера, озон.
B) Гидросфера, литосфера, фтор.
C) Литосфера, атмосфера, гидросфера.
D) Биосфераның тірі заттары, озон.
E) Биосфера, жер асты сулары.
65. Биосферадағы үлкен зат айналымын атаңыз:
A) Геофизикалық.
B) Биофизикалық.
C) Биологиялық.
D) Биогеохимиялық.
E) Химиялық.
66. Биосферадағы кіші зат айналымын атаңыз:
A) Биогеохимиялық.
B) Биофизикалық.
C) Биологиялық
D) Геофизикалық.
E) Химиялық.
67.Консументтер-ол:
А) Продуценттер.
В) Автотрофтар.
С) Өсімдіктер.
D) Саңырауқұлақтар.
Е) Жануарлар.
68. Автотрофтар-ол:
А) Продуценттер.
В) Микробтар.
С) Вирустар.
D) Саңырауқұлақтар.
Е) Жануарлар.
69.Редуцент-ол:
А) Автотрофтар.
В) Микроконсументтер.
С) Жануарлар.
D) Микроорганизмдер.
Е) Өндірушілер.
70.Биоценоз – дегеніміз:
А) Тірі табиғаттың факторлары.
В) Организмдер популяциясының жиынтығы.
С) Зооценоз, микробиоценоз.
D) Биотоп және мекен ортасы.
Е) Өсімдік және жануарлар популяциясы.
71. Продуцент-ол:
А) Автотрофтар.
В) Микроконсументтер.
С) Жануарлар.
D) Деструкторлар.
Е) Гетеротрофтар.
72. Экожүйенің гомеостазы-бұл:
А) Бір биоценоздың басқа биоценозбен ауысуы.
В) Экожүйенің динамикалық тұрақты тепе-теңдігінің күйі.
С) Экожүйедегі популяцияның азаюы.
D) Экотон.
Е) Сукцессия.
73. Экожүйеде энергияның қанша пайызы келесі трофикалық деңгейге өтеді:
А) 1.
В) 5.
С) 10.
D) 50.
Е) 100.
74. Ластану – бұл:
A) Химиялық агенттердің ортаға енуі.
B) Физикалық агенттердің ортаға енуі.
C) Биологиялық агенттердің ортаға енуі.
D) Негізгі деңгейдің орта агенттерінен жоғарылауы.
E) Физикалық, биологиялық және химиялық агенттердің ортаға енуі.
75. Күн энергиясын пайдалана отырып бейорганикалық қосылыстардан органикалық заттарды синтездеуші организмдер:
А) Гетеротрофтар.
В) Сапрофиттер.
С) Автотрофтар.
D) Консументтер.
Е) Редуценттер.
76. Биологиялық су ластаушыларына жатады:
A) Марганец тұзы.
B) Фенол.
C) Радионуклид.
D) Балдырлар.
E) Мұнай.
77. Атмосфералық ауа құрамында азот мөлшері (%):
A) 78,08.
B) 101.
C) 15.
D) 48,2.
E) 25,31.
78. Белгілі бір территориядағы өсімдіктер, жануарлар және микроағзалардың популяцияларының бірігіп тіршілік ету жиынтығы мен оларды қоршап жатқан абиотикалық орта:
А) Биотоп.
В) Биосфера.
С) Экотон.
D) Биоценоз.
Е) Биогеоценоз.
79. Көптеген экожүйелерде энергияның бастапқы көзі болып не табылады:
А) Күн сәулесі.
В) Күн сәулесі мен өсімдік қорегі.
С) Өсімдіктер мен жануарлар қорегі.
D) Күн сәулесі мен минералды заттар.
Е) Минералды заттар.
80.Құрлық экожүйелеріндегі бірінші реттік продуценттер:
А) Фотосинтезге икемді жоғары сатылы өсімдіктер.
В) Саңырауқұлақтар мен цианобактериялар.
С) Фотосинтезге икемді барлық өсімдіктер, балдырлардан басқа.
D) Жоғары сатылы өсімдіктер мен саңырауқұлақтар.
Е) Цианобактериялар, балдырлар мен саңырауқұлақтар.
81. Экожүйедегі екінші реттік консументтер:
А) Барлық ет қоректі жануарлар.
В) Барлық ет қоректі және барлық түрлерді жейтін жануарлар.
С) Барлық түрлерді жейтін жануарлар.
D) Ірі ет қоректі сүтқоректілер мен жыртқыш құстар.
Е) Ұсақ ет қоректі сүтқоректілер мен жыртқыш жәндіктер.
82. Экожүйелердегі нақты редуценттер:
А) Сапрофитті бактериялар.
В) Барлық бактериялар, жауын құрттары, топырақ кенелері.
С) Сапрофитті бактериялар мен көптеген саңырауқұлақтар.
D) Барлық бактериялар мен топырақ кенелері.
Е) Жауын құрттары, кейбір саңырауқұлақтар мен цианобактериялар.
83. Экожүйелердегі қорек тізбегінің ұзындығы әрбір трофикалық деңгейде шектеледі:
А) Қорек мөлшерімен.
В) Энергия жойылуымен.
С) Энергия мөлшерімен.
D) Органикалық заттардың жиналу жылдамдығымен.
Е) Органикалық заттарды пайдалану жылдамдығымен.
84.Табиғи экожүйелерде трофикалық деңгейлер арқылы үнемі іске асырылатын не:
А) Заттар айналымы мен энергия айналымы.
В) Заттар айналымы мен энергияның бір бағыттағы ағымы.
С) Заттардың бір бағытта ағыны мен энергия айналымы.
D) Әртүрлі бағытты заттар мен энергияның ағыны.
Е) Бір бағытта заттар мен энергияның ағыны.
85. Экожүйелердегі бірінші реттік консументтер:
А) Барлық ет қоректі жануарлар.
В) Шөп жейтін жануарлар
С) Барлық түрлерді жейтін жануарлар.
D) Барлық ет қоректі және барлық түрлерді жейтін жануарлар.
Е) Ұсақ ет қоректі сүтқоректілер мен жыртқыш жәндіктер.
86. Озон қабаты атмосферадағы беткі қабаты ретінде:
A) Жердің жылу сәулесін сақтайды.
B) Ультракүлгін сәулесінен сақтайын экран.
C) Өндірістік ластану нәтижесінде пайда болады.
D) Ластанған заттарды серпіп отырады.
E) Атмосферадағы газдардың құрамын сақтайды.
87.Фотопериодизм құбылысы дегеніміз:
А) Жарықтылық ұзақтығы.
В) Тәуліктің қараңғы және жарық кезеңдерінің кезектесуі.
С) Күн ұзақтығының өзгеруіне организмдердің реакциясы.
D) Жарықтың тірі организмдерге әсері.
Е) Тіршілік ету жағдайына түрлердің икемделуі.
88.Қандай сукцессиялар болады:
А) Бірінші, аралас.
В) Аралас, маусымдық.
С) Маусымдық, ретті.
D) Бірінші, екінші реттік.
Е) Реттелмеген, екінші реттік.
89. Озон бұзушы заттар::
A) Күкірт және азот.
B) Метан және көмір қышқыл газы.
C) Фреондар.
D) Көліктерден шығатын газдар.
E) Ион сәулелері.
90. Жылулық эффект мәселесін тудыратын қай газ:
A) Күкірт және азон оксиді.
B) Көмір қышқыл газы.
C) Фреондар.
D) Көліктерден шығатын газдар.
E) Ион сәулелері.
91.Қышқылдық жаңбырларды тудырады:
A) Күкірт окидтері.
B) Метан және көмір қышқыл газы.
C) Фреондар.
D) Көліктерден шығатын газдар.
E) Ион сәулелері.
92. Рак ауруларының себебі болып табылады:
A) Табиғаттың химиялық ластануы.
B) Канцерогендер.
C) Темекі шегу.
D) Стрестер.
E) Нашақорлық.
93. Озон тесігі келесі жерде басым:
A) Африкада.
B) Евразияда.
C) Антрактидада.
D) Австралияда.
E) Америкада.
94. Қышқыл жауынның түсуі келесі құбылысқа байланысты:
A) Күн радиациясының өзгеруімен.
B) Атмосферадағы көмір қышқыл газ ының өзгеруімен.
C) Атмосферада азон құрамының өзгеруімен.
D) Атмосфераға күкірт диоксиді мен азот оксидінің шоғырлануымен.
E) Атмосфераға метан құрамының өсуімен.
95. Тұманның түрін ата:
A) Лодон және чикагалық түр.
B) Лондон және мадридтік түр.
C) Лос-анджелестік түр және мадридтік түр.
D) Лос-анджелестік түр және миландық түр.
E) Лос-анджелестік және лондондық түр.
96.Ұзақ уақытта өзін-өзідері реттейтін қабілетті экожүйелер:
А) Ағысты.
В) Кемейтін.
С) Өсуші.
D) Конвейрлі.
Е) Климаксты.
97. Биосфера жайлы ілімнің негізін салушы:
А) Э.Геккель.
В) М.Мебиус.
С) В.Сукачев.
D) В. Докучаев.
Е) В. Вернадский.
98. Биосфера терминін өз еңбектерінде қолданған :
А) Э. Геккель.
В) М. Мебиус.
С) Ч. Элтон
D) Э. Зюсс.
Е) В. Вернадский.
99. Биосфера құрамына кіретіндер:
А) Тек тірі зат.
В) Тек тірі және биогенді зат.
С) Тек тірі зат мен биокосты денелер.
D) Тірі заттар, биогенді зат мен биокосты денелер.
Е) Биогенді зат мен биокосты денелер.
100. Литосфера деген не:
А) Жердің саналы қабаты.
В) Атмосфераның озон қабаты.
С) Жердің газды қабаты.
D) Жердің су қабаты.
Е) Жердің қатты қабаты.