Аллергиялық аурулар


ПӘН БОЙЫНША АЛҒАН БІЛІМДЕРІН, ҮЙРЕНГЕН ДАҒДЫЛАРЫН ҚОРЫТЫНДЫ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН БАҚЫЛАУ-ӨЛШЕГІШ ҚҰРАЛДАРЫ
1. ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ
1. Патологиялық физиология - бұл, туралы ғылым
A) ауру организмнің тіршілігі
B) дені сау организмнің құрылымдық ерекшеліктері
C) дені сау организмінде жүйелері мен ағзаларының қызметтері
D) ауру көріністері
Е) дені сау организмдегі зат алмасу үрдістері
2. Патологиялық физиология – бұл, зерттейтін ғылым
A) аурулардың пайда болуы, өтуі және аяқталуының жалпы заңдылықтарын
B) физиологиялық жағдайлардағы организмнің тіршілігін
C) аурулардың жіктелуін және аталымдарын
D) аурулардың клиникалық көріністерін
E) адам организміне дәрі-дәрмектердің әсерін
3. Патологиялық физиологияның міндеттеріне жатады
A) жалпы этиология және патогенезді зерттеу
B) белгілі науқаста ауру өтуінің ерекшеліктерін зерттеу
C) аурудың нақтылайтын аңғарымдамасын зерттеу
D) ауруды зертханалық аңғарымдау сұрақтарын өңдеу
E) ауруды аспаптық аңғарымдау сұрақтарын өңдеу
4. Жануарлардағы тәжірибеде зерттеу мүмкін болмайды
A) аурудың алғашқы кезеңін
B) организмге жаңа дәрі-дәрмектердің әсерін
C) аурудың емделмеген түрін
D) аурудың тұлғалық белгілерін
Е) ауру дамуына орта жағдайларының ықпалын
5. Патофизиологиялық тәжірибеде міндеттісі
A) жануарларда адам ауруларын үлгілеу
B) қызметтік көрсеткіштерді зерттеу
C) тіндер мен ағзаларда морфологиялық өзгерістерді зерттеу
D) биохимиялық көрсеткіштерді зерттеу
E) аурудың клиникалық көріністерін зерттеу
6. Жануарларда үлгілеу мүмкін емес
A) психикалық ауруларды
B) қантты диабетті
C) гастритті
D) невроздарды
E) сәулесоқ ауруын
7. Кинетоздардың себебі болып, организмге тигізетін әсері табылады
A) ұзақ, өзгеретін үдеудің
B) салмақсыздықтың
C) иондаушы сәуленің
D) төмен температураның
E) жағымсыз эмоциялардың
8. Жалпы нозология - бұл:
A) аурулар пайда болуының себептері және жағдайлары туралы ілім
B) аурулар дамуының тетіктері туралы ілім
C) біртектес дерттік үрдістер туралы ілім
D) организм реактивтілігінің дерттанудағы маңызы туралы ілім
E) ауру туралы жалпы ілім
9. Ауру алдына тән
A) аурудын бейнақты көріністерінің болуы
B) организмнің икемделулік тетіктерінің жүктемесіз шектелуі
C) организмнің икемделулік тетіктерінің жүктеме кезінде шектелуі
D) ауруға ауысуының шарасыздығы
Е) аурудын арнайы көріністерінің болуы
10. Аурудың нышандары (3)
A) науқастың шағымдары
B) аурудың дамығанын көрсететін дәлелімді тексеріс мәліметтері
C) жұмысқа қабілеттілігінің жоғары болуы
D) организмнің қорғану-бейімделуінің төмендеуі
E) әлеуметтік және жан-дүниелік сәттілік
11. Денсаулықтың нышандары (3)
A) организм тіршілігінің қалыпты көрсеткіштері
B) жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуі
C) әлеуметтік және жан-дүниелік сәттілік
D) жүктемеге бейімделу мүмкіншіліктерінің шектелуі
E) денеде дерт пен көзге көрінетін ақаулардың болмауы
12. Патогенезіне қарай аурудың жіктелуі
A) жұқпалы аурулар
B) Соматикалық аурулар
C) Балалар аурулары
D) Гинекологиялық аурулар
E) Аллергиялық аурулар
13. Этиологиясына қарай аурулардың жіктелуі
A) жұқпалы аурулар
B) Соматикалық аурулар
C) Балалар аурулары
D) Гинекологиялық аурулар
E) Жүрек -қантамыр аурулары
14. Жұқпалы аурулардың даму сатыларының дұрыс бірізділігін көрсетіңіз
A) аурудың аяқталуы
B) инкубациялық кезең
C) аурудың айқындалуы
D) хабаршы кезең
15. Аурудың бейнақты белгілері тән
A) жасырын кезеңіне
B) хабаршы кезеңге
C) инкубациялық кезеңге
D) аурудың айқындалу кезеңіне
E) аурудың аяқталуына
16. Аурудың барлық белгілерінің болуы тән
A) жасырын кезеңіне
B) хабаршы кезеңіне
C) инкубациялық кезеңіне
D) аурудың айқындалу кезеңіне
E) аурудың аяқталуына
17. Арудың жітілеу өтуінің ұзақтығы
A) 4 күнге дейін
B) 5 - 14 күн
C) 15 - 40 күн
D) бірнеше ай
Е) жылдар бойы
18. Жұқпалы аурулардың жасырын кезеңі аталады:
A) жасырын кезең
B) инкубациялық кезең
C) ауруалды жағдай
D) хабаршы кезең
E) аурудың айқындалуы
19. Жұқпалы аурулардың әйгіленімсіз кезеңі аталады
А) хабаршы кезең
В) инкубациялық кезең
С) аурудың айқындалуы
D) қайталану
Е) ремиссия
20.Аурудың арнайы белгілері байланысты
A) аурудың себептеріне
B) ауру дамуына септесетін жағдайларға
C) ауру дамуына кедергі жасайтын жағдайларға
D) организмнің реактивтілігіне
E) науқастың жасына.
21. Аурудың жіті өтуінің ұзақтығы
A) 4 күнге дейін
B) 5 - 14 күн
C) 15 - 40 күн
D) бірнеше ай
Е) жылдар бойы
22. Ағза құрылымының өзгерістерге ұшырауымен сипатталатын аурудың аяқталуы
A) толық сауығу
B) жартылай сауығу
C) өлім
D) ремиссия
E) созылмалы түрге ауысуы
23. Дерттік үрдіс аталады
A) организм үшін бейімделулік маңызы жоқ қалыптан тыс тұрақты ауытқу
B) сыртқы орта жайттарымен ағзалар және тіндердің зақымдануы
C) түрлі ықпалдарға организмнің, тіндердің, ағзалардың сәйкессіз жауабы
D) зақымданған тіндер, ағзалар немесе организмде зақымдану және қорғану-бейімделу әсерленістерінің жиынтығы
Е) бейімделу сипаты бар қалыптан тыс ауытқу
24. Дерттік жағдай – бұл
A) сыртқы орта жайттарының әсеріне организмнің жауап беру серпілісі
B) организм үшін бейімделулік маңызы жоқ қалыптан тыс тұрақты ауытқу
C) ықпалға организмнің әдеттен тыс әсерленісі
D) сыртқы орта жайттарының әсерінен ағзалар мен тіндердің зақымдануы
a. зақымданған тіндер, ағзалар немесе организмде дерттік және қорғану-бейімделу әсерленістерінің жиынтығы
25. Дерттік әсерленіс – бұл
A) белгілі бір ықпалға организмнің қысқа мерзімдік әдеттен тыс (сәйкессіз) әсерленісі
B) жарыққа көзқарашығының тарылуы
C) белгілі бір ықпалға организмнің қысқа мерзімдік сәйкесті әсерленісі
D) зақымданған тіндер, ағзалар немесе организмде дерттік және қорғану-бейімделу әсерленістерінің жиынтығы
Е) бейімделу сипаты бар қалыптан тыс ауытқу
26. Дерттік жағдай – бұл
A) ауру мен денсаулық арасындағы аралық жағдай
B) тітіркендіргішке организмнің қысқа сәйкессіз жауабы
C) баяу дамитын дерттік үрдіс
D) дерттік үрдістің қарапайым формасы
Е) зақымдану және қорғану-бейімделу әсерленістерінің жиынтығы
27. Құрылымның тұрақты ақауы – бұл
A) дерттік үрдіс
B) ауру
C) дерттік әсерленіс
D) дерттік жағдай
Е) ауру алды
28. Нозологиялық түр ретіндегі аурудың мысалы
А) қызба
В) лейкоцитоз
С) пиелонефрит
D) артериялық гиперемия
Е) қабыну
29. Біртектес дерттік үрдістерге жатады
A) буынның қозғалмай қалуы
B) қызба
C) көз күйігі әсерінен соқырлық
D) тісті жұлғаннан кейінгі қуыс
Е) отиттен кейінгі кереңдік
30. Біртектес дерттік үрдіске тән (3)
A) көпжайттылық
B) белгілі бір ағзада немесе тінде орналасу мүмкіндігі
C) әртүрлі жануарлар және адамда біркелкі дамуы
D) қорғаныстық белгілердің болуы
E) бірсебептілік
31. Дерттік жағдайға мысал болады
A) гемартроз салдарынан дамитын шорбуын
B) қызба
C) қабыну
D) аллергия
E) миелолейкоз
32 . Біртектес дерттік үрдіске жатады
A) анемия
B) лейкоцитоз
C) митралды тесіктің тарылуы
D) гипоксия
E) пневмония.
33. Дерттік жағдайдың мысалдары
A) инсулинді артық енгізгендегі гипогликемия
B) өспе
C) тісті алып тастауға байланысты жақ ұяшықтары өсінділерінің семуі
D) өкпе артериясының тромбозы кезінде жүрек артериолаларының тарылуы
E) ісіну
34 . Дерттік әсерленіске мысал болады
A) жағымсыз эмоциялар әсерінен АҚ төмендеуі
B) тіннің тыртықтық өзгерісі
C) аяқты алып тастағаннан кейінгі тұқыл
D) митралды тесіктің тарылуы
E) фурункулез
35. Дерттік әсерленіске мысал болады
A) тіннің тыртықтық өзгерісі
B) суыққа тері тамырларының тарылуы
C) гипогидратациядағы шөл
D) миокард инфаркты
Е) жарыққа қөз қарашығының кеңеюі
36. Дерттік жағдай – бұл
A) қызба
B) аллергия
C) артериялық гипермия
D) қабыну
E) өңештің тыртықтық тарылуы
37. Өлу кезеңдерінің дұрыс бірізділігі:
A) агония алды, ақтық үзіліс,агония, клиникалық өлім
B) ақтық үзіліс, агония алды, агония, клиникалық өлім
C) агония алды, агония, ақтық үзіліс, клиникалық өлім
D) агония алды, ақтық үзіліс, агония, биологиялық өлім
E) агония алды, агония, клиникалық өлім, ақтық үзіліс
38. Клиникалық өлімнің белгілері
A) сирек үстіртін тыныс
B) сирек пульс
C) сана-сезімнің көсекіленуі
D) АҚ тез төмендеуі
Е) тыныс және жүрек соғуының тоқтауы, рефлекстердің жоғалуы
39. Қалыпты жағдайда клиникалық өлімнің ұзақтығы
A) 1 -1,5 мин
B) 5 – 6 мин
C) 30 – 60 мин
D) 1 – 2 сағ.
E) 2 тәулік
40. Өлімнің кайтымсыз кезеңі
A) клиникалық өлім
В) жалған өлім (жүрек қарыншаларының фибрилляциясы)
С) агония алды
D) агония
Е) биологиялық өлім
41. Тірілтілген адам ауруының аса жиі клиникалық көріністері
A) бүйректің жіті жеткіліксіздігі
B) бауырдың жіті жеткіліксіздігі
C) энцефалопатия
D) жүректің жіті жеткіліксіздігі
E) өкпе ісінуі
42. Жалпы этиология – бұл
A) ауру пайда болуының себептері және септік жағдайлары туралы ілім
B) аурудың даму тетіктері туралы ілім
C) ауру пайда болуының септік жағдайлары туралы ілім
D) ауру туралы жалпы ілім
E) өлу тетіктері туралы ілім
43. Ауру пайда болуының себептері және жағдайлары туралы ілім
A) патогенез
B) нозология
C) этиология
D) патология
E) валеология
44. Ауру пайда болуының cебептері – бұл
A) аурудың пайда болуына қажет жайт
B) ауруды дамытып, оған арнайы көрініс беретін жайт
C) аурудың ауырлығы мен ұзақтығын анықтайтын жайт
D) аурудың жиілігіне әсер ететін жайт
E) аурудың арнайы емес көріністерін анықтайтын жайт
45. Ауру себебі бола алады
A) механикалық жайттар
B) организмнің конституциялық ерекшеліктері
C) жас мөлшері
D) балалық шақ
E) жыныс
46. Физикалық этиологиялық жайттарға жатады
A) ауыр металл тұздары
B) вирустар
C) пестицидтер
D) гельминттер
E) иондаушы сәуле
47. Аурудың пайда болуына
A) бір себептің әсері жеткілікті
B) себеп болмаса да жағдайлар жиынтығы қажет
C) ауруды туындататын себеп те, септік жағдай да қажет
D) себептер жиынтығы әсер етуі қажет
E) тұқым қуалауға бейімділік мндетті түрде қажет
48. Сыртқы этиологиялық жайттарға жатады
A) дерттік тұқым куалаушылык
B) микроорганизмдер, вирустар
C) жыныс
D) конституция
E) жас мөлшері
49. Ауруды туындататын ішкі жағдайға жататыны
A) гиподинамия
B) конституция
C) жағымсыз әдеттер
D) суықтау
E) тамақтанудың бұзылыстары
50. Сыртқы этиологиялық жайттарға жататыны
A) қарттық шақ
B) сапасыз тамақтану
C) конституцияның қалыптыдан ауытқуы
D) өзгерген тұқым қуалауышлық
E) ерте балалық шақ
51. Ятрогендік аурулардың себебі болуы мүмкін
A) жұқпа
B) медицина қызметкерлерінің қателері
C) науқастың мінез-құлқы теріс болуы
D) организм реактивтілігінің төмендеуі
E) қарқынды дерттік жайттың төтенше әсері
52. Механикалық этиологиялық жайттарға жатады
A) қысылу
B) сілтілер
C) төмен температура
D) электр ағымы
E) иондаушы сәуле
53. Ішкі этиологиялық жайт
A) жыныс
B) бактериялар
C) вибрация
D) иондаушы сәуле
E) шу
54. Тұқым қуалаушылықтың этиологиядағы маңызы
A) ауру тек себебі бола алады
B) ауру пайда болуының тек жағдайы бола алады
C) ауру пайда болуының себебі де, жағдайы да бола алады
D) этиологияда ешқандай маңызы жоқ
E) тек ауру патогенезінде маңызы бар
55. Бір топ саяхатшы нөсер жаңбыр астында қалды. Бір күннен кейін біреуі пневмониямен ауырды. Аурудың себебін анықтаңыз.
А) мұздау
В) жұқпа
С) гипоксия
D) организм төзімділігінің төмендеуі
Е) жүктемелік зорығу
56. Гипертониялық ауру жатады:
A) нағыз тұқым қуалайтын ауруларға
B) полигендік ауруларға
C) тек сыртқы орта әсерінен дамитын ауруға
D) моногендік ауруларға
E) хромосомдық ауруларға
57.Жүректің ишемиялық ауруы жатады
a) нағыз тұқым қуалайтын ауруларға
b) полигендік ауруларға
c) тек сыртқы орта әсерінен дамитын ауруға
d) моногендік ауруларға
e) хромосомдық ауруларға
58. Көп себептік ( полигендік ) ауруларға жатады
A) фенилкетонурия
B) Даун ауруы
C) гемофилия
D) орақ тәрізді жасушалы анемия
E) жүректің ишемиялық ауруы
59. Полигендік ауруларға жатады
A) альбинизм
B) фенилкетонурия
C) гемофилия А
D) дальтонизм
E) атеросклероз
60. Аурудың даму жолдарын зерттеу мына сұраққа жауап береді
A) ауру неге пайда болды?
B) ауру пайда болуының себебі не?
С) ауру дамуына не септеседі?
D) ауру дамуына не кедергі келтіреді?
E) ауру қалай, қайтіп дамиды?
61. Патогенездің бастапқы тізбегі– бұл
A) алғашқы зақымдану
B) аурудың асқынуы
C) созылмалы түрге ауысуы
D) салдарлық зақымдану
E) кері айналып соғу шеңберін түзуі
62. Жасушалық деңгейдегі зақымдану мысалы
A) орақ тәрізді жасушалы анемия кезінде глобиннің бета-тізбегіндегі глутамин қышқылының валинге алмасуы
B) иммундық тромбоцитопения
C) қантты диабет кезінде вазопрессин түзілуінің бұзылуы
D) VIII жайттың тұқымқуатын тапшылығы
E) жүрекшелік-қарыншалық тесіктің тарылуы
63. Патогенездің негізгі тізбегі– бұл
A) патогенездің басқа тізбектернің дамуына әкелетін тізбек
B) патогенездің бастапқы тізбегі
C) алғашқы зақымдану
D) салдарлық зақымдану
E) патогенездің тізбектерінің арасында теріс кері байланыстың қалыптасуы
64. Аурулар патогенезіндегі кері айналып соғу шеңбері– бұл
A) аурудың өршу және ремиссия кезеңдері бар созылмалы түрге ауысуы
B) аурудың қайталануы
C) аурудың үдеуіне септесетін, патогенездің жекелеген тізбектері арасында, оң кері байланыстың пайда болуы
D) патогенездің негізгі тізбегі
E) аурудың асқынуы
65. Веналық гиперемия патогенезінің негізгі тізбегі
A) қан ағып кетуінің қиындауы
B) қан ағып келуінің күшеюі
C) қан ағымының тоқтауы
D) қанағып келуінің азаюы
E) қан ағымының сызықты жылдамдығының артуы
66. Жіті қансырау патогенезінің негізгі тізбегі
A) артериялық гипотензия
B) қанайналымдық-қандық гипоксия
C) айналымдағы қан көлемінің азаюы
D) микроциркуляцияның бұзылуы
Е) жүрекке веналық қан келуінің азаюы
67. Биіктік ауруы патогенезінің негізгі тізбегі
A) зат алмасудың бұзылуы
B) жүйке жүйесі қызметінің бұзылуы
C) гипоксемия
D) құрысулар
E) ацидоз
68. Қантты диабет патогенезінің негізгі тізбегі
A) стресс
B) инсулиннің жеткіліксіздігі
C) гипергликемия
D) полидипсия
E) полиурия.
69. Қансырауда оттегінің тасымалдануының бұзылуы жүрек қызметінің бұзылысына әкеледі, бұл оттегі тасымалдануы бұзылуын одан әрі тереңдетеді. Бұл мысалы:
A) патогенездің негізгі тізбегінің
B) кері айналып соғу шеңберінің
C) үрдістің жайылып кетуінің
D) патогенезде жергілікті және жалпы әсерленістердің арақатынасының
E) қорғаныстық икемделістік тетіктері қосылуының
70. Өт-тас ауруы кезіндегі қатты ауырулық тітіркену АҚ жоғарлауына, жүрек ырғағының өзгеруіне, әкеледі. Бұл мысалы:
А) патогенезде жергілікті және жалпы әсерленістердің арақатынасының
В) арнайы және арнайы емес тетіктерінің арақатынасының
A) кері айналып соғу шеңберінің
B) патогенездің негізгі тізбегінің
C) қорғаныстық икемделістік тетіктері қосылуының
71. Қабынудың этиотропты емдеуіне жатады
A) глюкокортикоидтармен емдеу
B) антиоксиданттарды қолдану
C) антигистаминдік дәрілерді қолдану
D) бактерияларға қарсы ем қолдану
E) физиотерапия
72. Патогенездік емдеудің негізіне тән
A) ауудың әрбір көрінісіне әсер ету
B) аурудың себебіне әсер ету
C) ауру патогенезінің негізгі тізбегіне әсер ету
D) организмнің реактивтіліне әсер ету
E) ауруды туындатқан септік жағдайға әсер ету
73. Биіктік ауруының себебі
A) жоғары барометрлік қысымның әсері
B) төменгі барометрлік қысымның әсері
C) жоғары барометрлік қысым аймағынан атмосфералық қысымы қалыпты аймаққа ауысу
D) төмен барометрлік қысым аймағынан атмосфералық қысымы жоғары аймаққа ауысу
E) қалыпты барометрлік қысым аймағынан атмосфералық қысымы жоғары аймаққа ауысу
74. Биіктік ауруы кезінде көгеру патогенезі қанда артық болуына байланысты
A) оксигемоглобиннің
B) карбгемоглобиннің
C) карбоксигемоглобиннің
D) дезоксигемоглобиннің (тотықсызданған гемоглобиннің)
E) метгемоглобиннің
75. Атмосфералық қысым жоғарылағанда организмде байқалады
A) газдар ерігіштігі төмендейді
B) газдар ерігіштігі жоғарлайды, сатурация
C) десатурация
D) декомпрессия
E) метеоризм
76. Кинетоздардын себебі
A) үдеудің әсері
B) төмен барометрлік қысым
C) жоғары барометрлік қысым
D) иондаушы сәуле
E) шу
77. Организмнің асқын қызынуы дамиды
A) жылу өндірілуінің әсерленуіне сәйкес жылу шығару жоғарылағанда
B) жылу шығару төмендеген кезде жылу өндірілуі төмендегенде
C) өкпе гипервентиляциясында
D) тамырлардың кеңеюі және терлеудің артуында
Е) жылу өндірілуі қалыпты кезде жылу шығару төмендегенде
78. Қоршаған ортаның температурасы жоғарылаған кездегі адамдағы теңгерулік әсерленістер
A) ішкі ағзалардың қан тамырларының кеңеюі
B) шеткері қан тамырларының кеңеюі
C) бұлшықет дірілі
D) шеткері қантамырларының тарылуы
E) терлеудің азаюы
81. Биіктік ауруы кезінде теңгерілулік-бейімделулік маңызы бар
A) көгерудің
B) селкілдектің
C) эритроцитоздың
D) қозғалыстар үйлесімділігі бұзылуының
E) брадипноэнің
82. Декомпрессия жағдайына тән
A) газдық эмболия, тері асты эмфиземасы
B) тереңге сүңгудден рахаттану
C) сатурация
D) ауа эмболиясы
E) қанда газдар ерігіштігінің жоғарылауы
83. Гипотермияға тән
A) жылу шығаруы азаюының
B) жылу шығаруы жоғарылауының
C) жылу өндірілу мен жылу шығарудың азаюының
D) жылу өндірілуі төмендеуінің
E) жылу өндірілу мен жылу шығарудың жоғарылауының
84. Организмге электр ағымының жергілікті әсері көрінеді
A) жүректің тоқтауымен
B) тоникалық құрысуларсен
C) тыныстың тоқтауымен
D) тоқтың іздерімен
E) қарыншалар жыпылығымен
85. Ағымның жүрек арқылы өтуі туындатады
A) тәждік қан тамырларының жиырылуын
B) тәждік қан тамырларының кеңеюін
C) артериялық қысымның жоғарылауын
D) тәждік қан ағымының күшеюін
Е) жүректің минөттік көлемінің ұлғаюын
86. Радиацияға сезімтал тіндерге жатады
A) сүйек тіні, эпителий, бұлшықет тіні
B) бауыр, көкбауыр, бүйрек
C) жүйке тіні, қызыл сүйек кемігі
D) қызыл сүйек кемігі, жыныс жасушалары, эпителий
E) сүйек тіні, жүйке тіні
87. Дизергия дегеніміз
A) тітіркендіргішке организмнің жоғары жауабы
B) тітіркендіргішке организмнің әлсіз жауабы
C) тітіркендіргішке организм жауабының болмауы
D) тітіркендіргішке бұрмаланған жауап
E) тітіркендіргішке организмнің сәйкесті жауабы
88. Әрбір тұлғаның бірегейлігі анықталады
A) түрлік реактивтілікпен
B) топтық реактивтілікпен
C) даралық реактивтілікпен
D) арнайы емес реактивтілікпен
E) организмнің төзімділігімен
89. Арнайы реактивтілік - бұл
A) организмнің антигенге жауап қайтару қасиеті
B) бір түрдегі организмнің қоршаған ортаның ықпалдарына жауап қайтару қасиеті
C) бір түр топтарының қоршаған орта жайттарының әсеріне жауап қайтару қасиеті
D) организмнің физикалық ықпалдарына жауап қайтару қасиеті
E) әрбір тұлғаның ықпалдарға жауап қайтару қасиеті
90. Арнайы дерттік реактивтілікке мысал болады
A) аллергия
B) түрлік реактивтілік
C) наркоз жағдайындағы реактивтілік
D) сілеймедегі реактивтілік
E) жұқпалы аурудан кейінгі иммунитет
91. Арнайы физиологиялық реактивтілікке жатады
A) аллергия
B) иммунотапшылықты жағдайлар
C) аутоиммундық үрдістер
D) иммунитет
92. Жануарлардың қысқы ұйқысы мысал болады
A) түрлік реактивтілікке
B) топтық реактивтілікке
C) даралық реактивтілікке
D) арнайы реактивтілікке
E) патологиялық реактивтілікке
93. Бақалар, теңіз шошқасына қарағанда, гипоксияға төзімді. Бұл мысал бола алады
A) топтық реактивтілікке
B) түрлік реактивтілікке
C) даралық реактивтілікке
D) жасына байланысты реактивтілікке
E) арнайы реактивтілікке
94. Бірдей күштегі патогендік жайттардың әсері әртүрлі адамдардың өмір тіршілігінде бірдей өзгерістер тудырмайды, ол мысалы
A)түрлік реактивтілік
B) топтық реактивтілік
С) жынысына байланысты реактивтілік
D) жасына байланысты реактивтілік
Е) даралық реактивтілік
95. Организмнің төзімділігі– бұл
A) біртұтас организмнің қоршаған ортаның әсеріне тіршілігін өзгертуімен жауап беру қасиеті
B) тітіркендіргішке организмнің жауабы
C) тітіркендіргішке организмнің әлсіз жауабы
D) ауру туындататын ықпалдарға организмнің тұрақтылығы
E) организмнің қоршаған ортаның жайттары әсеріне сезімталдығы
96. Белсенді төзімділіктің мысалы болады
А) құрт-құмырсқалар, тасбақалардың қатты жабындылары
В) микробтардың түсуіне кедергі келтіретін тері және шырышты қабықтар
С) сүйектер мен тірек-қимылдық мүшелерінің тіндері
D) фагоцитоз
Е) гистогемдік тосқауылдар
97. Бейнақты төзімділіктің мысалы болады
A) уды бейтараптандыру үрдісі
B) жедел кезеңнің жауабы
C) егу
D) аурудан кейінгі иммунитет
E) асқазан сөлінде НCl мөлшері
98. Белсенді төзімділіктің көрінісі болады
A) аэрогемдік тосқауыл
B) гематоэнцефалдық тосқауыл
C) тері және шырышты қабықтардың тосқауылдық қызметі
D) аурудан кейінгі иммунитет
E) асқазан сөлінде НCl мөлшері
99. Бала организмніне тән (3)
A) аурудың гиперергиялық өтуі
B) аурудың гипоергиялық өтуі
C) аурулар әйгіленімдерінің айқындығы
D) биологиялық тосқауылдардың жоғары өткізгіштігі
E) лейкоциттердің фагоцитоздық белсенділігі жоғары болуы.
100. Балалық шақта жиі кездеседі
A) созылмалы миелолейкоз
B) созылмалы лимфолейкоз
C) жедел лимфобластық лейкоз
D) моноцитарлы лейкоз
E) Вакез ауруы
101. Балалық шақ дерттерінің ерекшеліктеріне жататыны
A) биологиялық тосқауылдардың жоғары өткізгіштігі
B) аурудың созылмалы өтуі
C) биосинтез үрдістердің тежелуі
D) өспелердің жиі кездесуі
E) аурулардың көптігі
102. Әйелдер, ерлерге қарағанда, төзімдірек келеді
A) есірткілерге
B) төмен температураға
C) гипоксияға
D) жедел қансырауға
E) ашығуға
103. И.П.Павлов бойынша конституция түрлерінің жіктелуі
A) нормостеник
B) мыйлық түрі
C) күшті, ұстамды, жігерлі
D) пикниктік түрі
E) липоматоздық түрі
104. Черноруцкий бойынша конституция түрлерінің жіктелуі
A) нормостеник
B) сангвиник
C) атлеттік
D) бұлшықеттік
E) күшті, ұстамды, жігерлі.
105. Черноруцкий бойынша конституция түрлерінің жіктелуі
A) нормостеник, астеник, гиперстеник
B) мыйлық түрі, бұлшықеттік,тыныстық, асқорытулық
C) күшті, ұстамды, жігерлі, күшті жігерсіз
D) астениялық, атлеттік, бұлшықеттік
E) холерик, флегматик, сангвиник, меланхолик
106. Гиперстениктерге тән
A) өкпенің тіршілік сыйымдылығының салыстырмалы жоғары болуы
B) қанда глюкозаның жоғары деңгейі, АҚ аса жоғары болуы.
C) ішектің қимылы мен сіңірулік қабілетінің төмендігі
D) бүйрек үсті бездерінің қызметі мен қанда глюкоза деңгейінің төмен болуы
E) эпигастр бұрышының сүйір болуы
107. Гиперстениктер бейім
A) артериялық гипотензияға
B) анемияларға
C) қанда глюкоза деңгейінің төмендеуіне
D) қанда липидтердің мөлшерінің жоғарылауына
E) гипохолестеринемияға
108. Астениктер бейім
A) гипертониялық ауруға
B) жүректің ишемиялық ауруына
C) өт-тас ауруына
D) анемияларға
E) қантты диабетке.
109. М.В.Черноруцкий бойынша гиперстеникке тән белгіні таңдаңыз
A) бойы ұзын
B) кеуде сарайы тар
C) көкеттің төмен орналасуы
D) жүрегі көлденең орналасуы
E) тері асты шелмайы нашар дамыған
110. Астеникке тән
A) эпигастр бұрышы доғал
B) негізгі алмасудың деңгейі жоғары жөне қанда глюкоза мен холестерин деңгейі салыстырмалы түрде төмен
C) негізгі алмасудың деңгейі төмен
D) гиперхолестеринемия және жүректің көлденең орналасуы
E) артериялық гипертензияға, өттас ауруы дамуына бейім
111. Қарттық шаққа тән
A) аурудың гиперергиялық өтуі
B) аурудың гипоергиялық өтуі
C) аурулар әйгіленімдерінің айқындығы
D) организмнің төзімділігінің жоғары болуы
E) аурудың жедел түрде өтуі
112. Қарт адамдар жұқпаларға бейім. Бұл мысалы
A) түрлік реактивтіліктің
B) даралық реактивтіліктің
C) топтық реактивтіліктің
D) арнайы реактивтіліктің
E) иммундық реактивтіліктің
113. Тұқым қуалайтын аурулар жиі кездесетін отбасының шежіресін зерттеу тәсілі
A) жасушатектілік
B) биохимиялық
C) егіздік
D) клиникалық-генеалогиялық
Е) популяциялық-статистикалық
114. Хромосомдық ауруға жататыны
A) гемофилия
B) фенилкетонурия
C) дальтонизм
D) Клайнфельтер синдромы
E) Иценко – Кушинг синдромы
Аутосомның 21 жұбының трисомиясы тән синдром
A) Шерешевский – Тернер
B) Х – трисомия
C) Клайнфельтер
D) Даун ауруы
E) Патау
116. Туа пайда болған тұқымқуатын ауру
A) гемофилия
B) Даун ауры
C) фенилкетонурия
D) жаңатуылғандардың мерезі
E) Гирке ауруы
117. Тұқым қуалайтын аурулар – бұл
A) туа пайда болған аурулар
B) негізінде ұрпақ өрбітетін құралдардың дерттік өзгерістері жататын аурулар
C) ұрықта, жатыр ішінде, ауру туындататын жайттармен туындатылған аурулар
D) пайда болуы негізінде тектік құралдың зақымдануы жататын аурулар
E) адам солармен туылатын және тектің зақымдануына байланысты емес аурулар
118. Мутагендер болуы мүмкін
A) иондаушы сәуле
B) қоршаған ортаның төмен температурасы
C) қоршаған ортаның жоғары ылғалдылығы
D) Е витамині
E) гиподинамия
119. Жасуша зақымдануының бейнақты көріністеріне жатады
A) жоғары температураның әсерінен нәруыз молекулаларының табиғатын жоғалтуы
B) ацидоз, лизосомалар мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы
C) мембрананың жыртылуы
D) жәндіктер уы әсерінен фосфолипазалардың әсерленуі
E) цианидтермен уланғанда цитохромоксидазаның тежелуі
120. Калий иондарының жасушалардан шығуы, көрінісі
A) жасушаның бейнақты зақымдануының
B) жасушаның арнайы зақымдануының
C) жасуша зақымдануында кездеспейді
D) тек қана гипоксиялық зақымдануда кездеседі
E) тек қана механикалық зақымдануда кездеседі
121. Цитохромоксидаза белсенділігі төмендеуі жасуша зақымдануының арнайы көрінісі болады:
А) радиация әсері
В) цианидтермен улану
С) жоғары температураның әсері
D) механикалық жарақат
Е) қанайналымдық гипоксия кезінде
122. Жасушаішілік ацидоз – бұл
A) жасуша зақымдануының бейнақты көрінісі
B) жасуша зақымдануының арнайы көрінісі
C) жасуша зақымдануында кездеспейді
D) гипоксияда ғана дамиды
E) химиялық жайттар әсерінен дамиды
123. Жасуша мембраналары өткізгіштігінің жоғарылауы
A) жасушаның кез-келген зақымдануымен қабаттасады
B) жасуша зақымдануының нағыз арнайы көрінісі болады
C) жасуша зақымдануында кездеспейді
D) тек қана гипоксиялық зақымдануда кездеседі
E) тек қана механикалық зақымдануда кездеседі
124. Жасуша зақымдануының патогенезінде маңызы бар (3)
A) майлардың асқын тотығуы (МАТ) әсерленуі
B) мембраналық фосфолипазалардың тежелуі
C) мембраналардың механикалық (осмостық) созылуы
D) мембраналардың иммундық зақымдануы
E) супероксиддисмутазаның әсерленуі
125. Майлардың асқын тотығуы (МАТ) әсерленеді
A) стрессте, Д гипервитаминозында
B) Е витаминін қабылдағанда
C) супероксиддисмутаза белсенділігі жоғарылағанда
D) каталаза белсенділігі жоғарылағанда
E) пероксидаза белсенділігі жоғарылағанда
126. Жасуша мембраналары зақымдануының салдарына жатады
A) лизосома мембранасының тұрақтануы
B) лизосомалық ферменттердің белсенділігінің төмендеуі
C) митохондрий ферменттерінің әсерленуі
D) жасушаішілік кәлцийдің артуы
E) АҮФ өндірілуі әсерленуі
127. Жасуша мембраналары өткізгіштігінің жоғарылауы әкеледі
A) жасушадан натрий иондарының шығуына
B) жасушаға калий иондарының түсуіне
C) жасушадан кәлций иондарының шығуына
D) жасушада судың азаюына
E) жасуша боялуының жоғарылауына
128. Жасуша мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы әкеледі
A) жасушадан натрий иондарының шығуына
B) жасушадан кәлций иондарының шығуына
C) гиперферментемияға
D) жасуша боялуының төмендеуіне
E) гипокалиемияға
129. Лизосомалар мембраналарының зақымдануы кезінде лизосомалық гидролазалардың белсенділігі
A) төмендейді
B) жоғарылайды
C) шамалы төмендейді
D) өзгермейді
E) тек қана белгілі зақымдануда өзгереді
130. Патогенездің көрсетілмеген тізбегі:
Мембраналардың зақымдануы ® иондық теңгерімсіздік → жасушада ? көбеюі → мембраналық фосфолипазалардың әсерленуі → тотығулық фосфарланудың ажырауы
A) кәлцийдің
B) натрийдің
C) калийдің
D) магнийдің
E) сутегінің
131. Бос иондалған кәлцийдің мөлшері жоғарылауы қабаттасады
A) жасушаішілік онкотикалық қысымның төмендеуімен
B) фосфолипазалардың тежелуімен
C) АҮФ түзілуі жоғарылауымен
D) жасушада осмостық қысымның томендеуімен
E) тотығулық фосфарланудың ажырауымен.
132. Тағамда йодтың жеткіліксіздігінен дамиды
A) Эндемиялық зоб
B) Иценко-Кушинг ауруы
C) Базедов ауруы
D) қантты диабет
E) қантсыз диабет
133. Жасуша зақымдануының икемделулік-бейімделулік тетіктеріне жатады
A) жылулық сілейме нәруыздарының мөлшері төмендеуі
B) митохондрий тарақшалардың жыртылуы
C) антиоксиданттық қорғаныс жүйесі белсенділігінің төмендеуі
D) жасушаның уытсыздандыру ферменттері белсенділігінің төмендеуі
E) жасушаішілік құрылымдардың гипертрофиясы және гиперплазиясы
134. Жасушаның некрозы (3)
A) зақымдаушы жайттардың әсерінен дамиды
B) жасуша дистрофиясының салдары болады
C) қабынулық әсерленіспен қабаттасады
D) жасушаның тектік бағдарланған өлімі
E) жасушаға хабарламалық серпіндер әсерінен дамиды
135. Жасуша апоптозына тән
A) кариолизис
B) каспазалар жәнеи эндонуклеазалардың әсерленуі, апоптоз денешіктерінің (жасушалық бөлшектер) түзілуі
C) мембраналардың бүлінуі, лизосомалық ферменттердің әсерленуі
D) қабыну дамуы
E) жасушаның ісінуі
136. Оң су тепе-теңдігі дамиды
A) гипергидратацияда
B) гиперосмостық дегидратацияда
C) эксикозда
D) дегидратацияда
E) гипоосмостық дегидратацияда
137. Оң су тепе-теңдігінің көріністеріне жатпайтыны
A) ісінулер, шемендік
B) дене массасының артуы
C) гематокриттің жоғарылауы
D) айналымдағы қан көлемінің ұлғаюы
E) артериялық қысымның жоғарылауы
138. Іш қуысында сұйықтық жиналуы аталады
A) іш шемені
B) гидроторакс
C) гидроперикардиум
D) перитонит
E) гидронефроз
139. Ісіну – бұл
A) сірі қуыстарда сұйықтың жиналуы
B) қан және тіндер арасында су алмасуының бұзылуынан тіндерде және тін аралық кеңістікте сұйықтың дерттік жиналуы
C) лимфа түзілуінің жоғарылауы
D) қантамырлық сұйықтың көбеюі
E) гиперволемия
140. Ісінудің патогенезінде маңызы бар
A) қан тамырлары өткізгіштігі жоғарылауының
B) әлдостерон мен ДҚГ түзілуі азаюының
C) тіндерде онкотикалық және осмостық қысым төмендеуінің
D) қанның онкотикалық қысымы жоғарылауының
E) қылтамырішілік қысым төмендеуінің
141. Ісіну – бұл
A) ауру алды
B) аурудың нозологиялық түрі
C) дерттік үрдіс
D) дерттік әсерленіс
142. Микроциркуляторлық арнада тамырлардан сұйықтықтың шығуының артуы байланысты
A) қанның гидростатикалық қысымының төмендеуімен
B) тіндерде коллоидты – осмостық қысымның төмендеуімен
C) лимфа ағып кетуінің жоғарылауымен
D) қанның онкотикалық қысымының жоғарылауымен
E) тамыр қабырғасы өткізгіштігінің жоғарылауымен
143. Ісіну патогенезінде маңызы бар
А) әлдостеронның түзілуі төмендеуінің
В) тіндерде онкотикалық және осмостық қысым жоғарылауының
С) қан тамырлары өткізгіштігі төмендеуінің
D) қанның гидростатикалық қысымының төмендеуінің
Е) қанның онкотикалық қысымы жоғарылауының
144. Ісінулер дамуына септеседі
a) қанда әлбуминдер мөлшерінің жоғарылауы
b) әлдостерон мен диурезге қарсы гормонның (ДҚГ) артық өндірілуі
c) лимфалық тамырлардың интерстициядан сұйық әкетуінің күшеюі
d) ДҚГ аз өндірілуі
e) қан тамырлары қабырғасы өткізгіштігі төмендеуі
145. Іркілулік ісінудің патогенезінде аса маңыздысы
A) гемодинамикалық жайт
B) онкотикалық жайт
C) қантамырлық жайт
D) тіндік жайт
E) жүйкелік-ішкі сөлденістік жайт
146. Аллергиялық ісінудің патогенезінде аса маңыздысы
A) тіндік жайт
B) гемодинамикалық жайт
C) жүйкелік-ішкі сөлденістік жайт
D) онкотикалық жайт
E) қантамырлық жайт
147. Ренин-ангиотензин-әлдостерондық жүйенің әсерленуі (РАӘЖ), ісінулер дамуында маңызы бар
A) қабынудағы
B) жүрек жеткіліксіздігіндегі
C) аллергиядағы
D) лимфа жеткіліксіздігіндегі
E) ашығудағы
148. Жүректік ісінудің патогенезіндегі бастапқы тізбек болып табылады
A) қанда ДҚГ мөлшерінің жоғарылауы
B) бүйректің ШМҚ (ЮГА) ренин шығуының жоғарылауы
C) жүректің минөттік көлемінің азаюы (ҚМК)
D) қантамырлары өткізгіштігінің жоғарылауы
E) бүйрек өзекшелерінде натрий мен судың кері сіңірілуінің күшеюі
149. Онкотикалық жайт, ісінудің патогенезіндегі негізгі рөл болып табылады
A) лимфа ағып кетуінің қиындауында
B) аллергияда
C) қабынуда
D) жүрек жеткіліксіздігінде
E) нефроздық синдромда
150. Қантамырлары қабырғасы өткізгіштігінің жоғарылауы, ісіну патогенезінің негізгі рөлі болып табылады
A) жүрек жеткіліксіздігі кезіндегі
B) ашығулық ісінуде
C) бауыр жеткіліксіздігі кезіндегі
D) ара, сона шаққан кездегі
E) іркілулік ісінулерде
151. Ісінудің жүйкелік-ішкі сөлденістік жайты – бұл
A) әлдостерон және диурезге қарсы гормон (ДҚГ) түзілуінің екіншілік артуы
B) әлдостеронның салдарлық тапшылығы
C) ДҚГ жеткіліксіз түзілуі
D) гиперинсулинизм
E) симпатикалық-адреналдық жүйенің әсерленуі
152. Теріс су балансы байқалуы мүмкін
A) бауыр циррозында
B) жүрек жеткіліксіздігінде
C) қантсыз диабетте
D) нефроздық синдромда
E) жедел гломерулонефритте
153. Организм су мен электролитті артық жоғалтудан дамитын сусыздану пайда болады
A) іш өткенде
B) құтыруда
C) қантсыз диабетте
D) жұту бұзылғанда
E) гипервентиляцияда
154. Гиперосмолялдық дегидратация пайда болады
A) іш өткенде
B) жиі қайталанатын құсу кезінде
C) ішектік жыланкөзде
D) қантты дибетте
E) қатты терлегенде
155. Гиперосмолялдық дегидратация сипатталады
A) шөлдеу сезімінің болмауымен
B) судың жасуша ішінен жасушасыртылық кеңістікке ауысуымен
C) жасушаларда су мөлшері көбеюімен
D) жасуша сыртындағы сұйыктың осмостық қысымы төмендеуімен
E) организмде судың жалпы мөлшері көбеюімен
156.Қантсыз диабеттің негізгі көріністері
A) полиурия, полидипсия, гиперстенурия
B) полиурия, полидипсия, гипостенурия
C) полиурия, полидипсия, глюкозурия
D) олигоурия, полидипсия, гиперстенурия
E) олигоурия, полидипсия, гипостенурия
157. Гипоосмолялдық дегидратация пайда болады
A) іш өткенде
B) қантты дибетте
C) қантсыз дибет кезінде
D) теңіз суын ішкенде
E) құтырудағы судан қорқуда
158. Гипоосмолялдық дегидратация пайда болады
A) сумен ашығуда
B) өңеш бітелгенде
C) қантсыз дибетте
D) қантты дибетте
E) толастамайтын құсу кезінде
159. Гипоосмолялдық дегидратация сипатталады
A) қатты шөлдеу сезімімен
B) судың жасуша ішінен жасушааралық кеңістікке ауысуымен
C) жасушаларда су мөлшері азаюымен
D) жасуша сыртындағы сұйықтың осмостық қысымы төмендеуімен
E) организмде судың жалпы мөлшері көбеюімен
160. Гипоосмолялдық гипергидратацияның көріністері
A) шөлдеу сезімі
B) жасуша сыртындағы су мөлшерінің азаюы
C) эритроциттердің ісінуі
D) жасушалардың бүрісуі
E) жасушаішілік сұйықтың азаюы
161. Сусызданудың көріністері болып табылады (3)
A) шөлдеу сезімі
B) жасушалардың бүрісуі
C) АҚ жоғарылауы
D) қан тұтқырлығының төмендеуі
E) тәуліктік диурездің азаюы
162. Сусыздану кезінде байқалады
A) гематокриттің төмендеуі
B) микроциркуляцияның бұзылуы
C) орталық көк тамырлық қысымның жоғарылауы
D) артериялық қысымның төмендеуі
E) айналымдағы қан көлемінің артуы
163. Гиперкәлциемия дамиды
A) кальцитониннің гиперсекрециясында
B) инсулиннің гиперсекрециясында
C) вазопрессиннің гиперсекрециясында
D) әлдостероннің гиперсекрециясында
E) гиперпаратиреозда
164.Гиперкалиемия дамиды
A) тін ыдырағанда
B) диурезге қарсы гормон өндірілуі артқанда
C) гипопаратиреозда
D) әлдостеронның артықтығында
E) гиперпаратиреозда
165. Гипонатриемия дамиды
A) паратгормон аз түзілгенде
B) паратгормон көп түзілгенде
C) әлдостерон аз түзілгенде
D) ренин көп бөлінгенде
E) Д гиповитаминозында
166. Бауырда гликогенез гликогенолизден басым болады
A) гликогеноздарда
B) гипоксия кезінде
C) гепатиттерде
D) қантты диабетте
E) қызбада
167. Бауырда гликогенолиздің күшеюі байқалады
A) гликогеноз кезінде
B) симпатикалық жүйке жүйесі тонусы төмендегенде
C) кортизол өндірілуі төмендегенде
D) адреналин өндірілуі жоғарылағанда
E) инсулин артық түзілгенде
168. Көмірсудың аралық алмасуының бұзылуы артық түзілуіне әкеледі
A) глутамин қышқылының
B) пируваттың (пирожүзім қышқылының), лактаттың (сүт қышқылының)
C) арахидон қышқылының
D) глютамин мен аспарагиннің
E) бета-окси май қышқылының
169. Гипогликемияны, артықтығы туындатады
A) адреналиннің
B) тироксиннің
C) глюкокортикоидтардың
D) соматотропты гормонның
E) инсулиннің
170. Жедел гипогликемияның себебі болып табылады
A) ашығу
B) бүйрек үсті безінің созылмалы жеткіліксіздігі
C) гликогеноздар
D) инсулинді артық енгізу
E) инсулинома
171. Гипогликемиялық кома патогенезінің негізгі тізбегі
A) мый нейрондарының көмірсулық және қажымдық ашығуы
B) миокардтың көмірсулық ашығуы
C) қанның гиперосмиясы
D) теңгерілмеген кетоацидоз
E) теңгерілген ацидоз
172. Гормондық гипергликемия дамиды
A) инсулиннің артықтығында
B) глюкокортикоидтардың тапшылығында
C) глюкагонның артықтығында
D) адреналиннің тапшылығында
E) соматотропиннің тапшылығында
173. Инсулиннің ұйқыбездік жеткіліксіздігі дамиды
a) инсулинге антиденелер түзілгенде
b) инсулин плазма нәруыздарымен берік байланысқанда
c) Лангерганс аралшықтарының бета-жасушалары бүлінгенде
d) инсулинге қарсы гормондардың сөлденісі төмендегенде
e) бауыр инсулиназасының белсенділігі жоғарылағанда
174. Инсулиннің ұйқыбезінен тыс жеткіліксіздігінің себебі болуы мүмкін
A) Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларына аутоантиденелер түзілуі
B) Лангерганс аралшықтарының аймағында қанайналымы бұзылуы
C) панкреатитпен ауыру
D) ұйқы безінің өспелермен зақымдануы
E) қанның протеолиздік ферменттерінің мөлшері жоғарылауы
175. Инсулиннің ұйқыбезінен тыс жеткіліксіздігінің себебі болуы мүмкін
A) Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларына аутоантиденелер түзілуі
B) Лангерганс аралшықтарының аймағында қанайналымы бұзылуы
C) Панкреатитпен ауыру
D) ұйқы безінің өспелермен зақымдануы
E) инсулинге қарсы гормондардың (АКТГ) қанда көбеюі
176. Инсулиннің ұйқыбезінен тыс жеткіліксіздігінің патогенезінде маңызы бар
a) Лангерганс аралшығы бета-жасушаларына антидене түзілуінің
b) инсулин түзілуінің тектік ақауының
c) бауыр инсулиназасының белсенділігі төмендеуінің
d) инсулиннің рецепторлары бөгелуінің
e) ұйқы безінде қанайналымы бұзылуының
177. Бүйректен тыс глюкозурия салдары болып табылады
A) гиперлактатацидемияның
B) кетонемияның
C) гипергликемияның
D) гиперлипидемияның
E) полиурияның
178. Тәуліктік диурез– 5,5л, қанда қант мөлшері - 4,5 ммольл, несептің салыстырмалы тығыздығы - 1008. Сіздің тұжырымыңыз:
A) қантты дибет
B) қантсыз диабет
C) бүйректік глюкозурия
D) қалыпты
E) Фанкони синдромы
179. Тәуліктік диурез – 3,5л, қанда қант мөлшері - 3,2 ммольл, несептің салыстырмалы тығыздығы - 1030. Сіздің тұжырымыңыз:
A) қантты дибет
B) қантсыз диабет
C) бүйректік глюкозурия
D) қалыпты
E) гипостенуриялы полиурия
180. Тәуліктік диурез– 4,5л, қанда қант мөлшері - 10,2 ммольл, несептің салыстырмалы тығыздығы - 1030. Сіздің тұжырымыңыз:
A) қантты дибет
B) қантсыз диабет
C) бүйректік глюкозурия
D) қалыпты
E) гипостенуриялы полиурия
181. Теңгерілген ацидоз және алкалозға сәйкес келетін рН шамасы
A) 7,35 – 7,45
B) 7,0
C) 6,8 – 7,6
D) 7,6 – 8,2
E) 5,0 – 7,0
182. Газдық ацидоз дамиды
a) асқазан сөлін көп мөлшерде жоғалтқанда
b) тыныс алу орталығы тежелгенде
c) өкпе гипервентиляциясында
d) гипокапнияда
e) биіктік ауруында
183. Газдық ацидоз дамуы мүмкін
A) толастамайтын құсу кезінде
B) пневмосклерозда
C) іш өткенде
D) гипоксияда
E) биіктік жағдайда болғанда
184. Газдық ацидоздың себебі
a) өкпе гиповентиляциясы
b) тыныс алу орталығы қозуы
c) атмосферада рО2 азаюы
d) экзогендік гипобариялық гипоксия
e) өкпе гипервентиляциясы
185. Газдық емес ацидоздың себебі болып табылады
A) органикалық қышқылдардың организмде тым артық түзілуі
B) биіктік жағдайда болғанда
C) өкпе гипервентиляциясы
D) бикарбонаттардың организмде жиналуы
E) толастамайтын құсуда
186. Газдық емес ацидоз дамуы тән
A) көмірқышқылы жоғары газбен дем алғанда
B) өкпе гиповентиляциясында
C) толастамайтын құсуда
D) қантты диабетте
187. Газдық емес ацидоздың себептері
A) өкпе гипервентиляциясы
B) толастамайтын құсу
C) қанда көмірқышқылының көбеюі
D) бүйректің қышқыл өнімдерді шығара алмауы
E) ацидогенездің әсерленуі
188. Метаболизмдік ацидозға тән
a) гиповентиляция
b) қанда рСО2 жоғарылауы
c) гипокалиемия
d) гипокәлцийемия
e) сүйектің кәлцийсізденуі
189. Газдық алкалоз дамиды
A) есірткімен уланғанда
B) өкпе эмфиземасында
C) биіктік ауруында
D) асфиксияда
E) қанайналым жеткіліксіздігінде
190. Газдық алкалоздың себебі
A) тыныс алу орталығының төмен қозымдылығы
B) қанайналымының созылмалы жеткіліксіздігі
C) жасанды тыныс алдырудағы өкпе гипервентиляциясы
D) өкпе гиповентиляциясы
E) тыныс алу ферменттерінің белсенділігі төмендегенде
191. Газдық емес алкалоз дамиды
A) өкпе гипервентиляциясында
B) ішек жыланкөзінде
C) несеппен негіздерді жоғалтқанда
D) толастамайтын құсуда
E) бүйрек жеткіліксіздігі кезінде ацидогенез және аммониогенез үрдісінің төмендеуінде
192. Алкалоз дамиды
A) ашығуда
B) қантты диабет кезінде зат алмасу бұзылғанда
C) бүйрек жеткіліксіздігінде
D) гипоксияда
E) толастамайтын құсу кезінде асқазан сөлін көп мөлшерде жоғалтқанда
193.Қанда рН 7,49 тең болуы көрсетеді
A) теңгерілген алкалозды
B) теңгерілген ацидозды
C) теңгерілмеген алкалозды
D) теңгерілмеген ацидозды
E) қалыпты рН мөлшерін
194. Әлвеолалық гипервентиляцияның салдары болып табылады
A) газдық алкалоз
B) газдық емес алкалоз
C) газдық ацидоз
D) қышқылдық-сілтілік үйлесімге әсер етпейді
E) гиперкапния
195. Әлвеолалық гиповентиляцияның салдары
A) гипероксемия
B) газдық емес алкалоз
C) газдық ацидоз
D) газдық алкалоз
E) гипокапния
196. Қанда рН 7,25-ке тең болуы көрсетеді
A) теңгерілген алкалозды
B) теңгерілмеген алкалозды
C) теңгерілген ацидозды
D) теңгерілмеген ацидозды
E) қалыпты рН мөлшерін
197. Тетанияның дамуы тән
A) метаболизмдік ацидозда
B) метаболизмдік алкалозда
C) газдық ацидозда
D) бөліністік ацидозда
E) экзогендік ацидозда
198. Экзогендік-конституциялық семіру дамиды
A) гипотиреозда
B) гиперинсулинизмде
C) әдеттегідей артық тағам қабылдағанда
D) гипоталамустың вентромедиалды ядроларын тітіркендіргенде
E) гиперкортицизмде
199. Эндокриндік семіру түрі дамиды
A) соматотропин артық өндірілгенде
B) бүйрек үсті безінің толық жеткіліксіздігінде
C) глюкокортикоидтардың артық болуында
D) гипертиреозда
E) бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының гипофункциясында
200. Семірудан дамиды
A) атеросклероз
B) теміртапшылықты анемия
C) артериялық гипотония
D) пиелонефрит
E) менингит
201. Алиментарлық гиперлипидемияның патогенезінде маңызы бар
A) қорлардан майдың көп шығуы
B) майлы тағамды қабылдау
C) майлардың қаннан тінге ауысуының қиындауы
D) гипоальбуминемия
E) қанда липопротеидлипаза белсенділігінің төмен белсенділігі
202. Ішек жолдарында майлардың сіңірілуінің бұзылуы байланысты
A) трипсин белсенділігінің жоғарылауына
B) ұйқы бездік липаза белсенділігінің артуына
C) ахолияға
D) пепсин белсенділігінің жоғарылауына
E) амилазаның түзілуінің төмендеуіне
203. Ішекте майлардың сіңірілуі бұзылуының салдарына жататыны
A) липидурия
B) гиперлипидемия
C) стеаторея
D) сарғыштану
E) гипопротеинемия
204. Организмде липидтер жеткіліксіздігінің салдары
a) простагландиндер мен лейкотриендер түзілуінің бұзылуы
b) Қанның онкотикалық қысымының төмендеуі
c) майда еритін витаминдердің гипервитаминозы
d) семіру
e) суда еритін витаминдердің гиповитаминозы
205. Тасымалдық гиперлипидемия дамуында маңыздысы
A) тағаммен организмге майлардың артық түсуі
B) гипоальбуминемия
C) қанда гепарин мөлшерінің азаюы
D) майлардың қорлардан артық шығуы
E) ішекте майлар сіңірілуінің бұзылуы
206. Семірудің патогенезі байланысты
A) тағамдық өнімдерді аз тұтынуға (майлар, көмірсулар)
B) майды, қажым қайнар көзі ретінде жеткіліксіз пайдалануға
C) көмірсудан майдың аз түзілуіне
D) липогенездің тежелуіне
E) липолиздің әсерленуіне
207. Эндокриндік семіру түрі дамиды
A) соматотропин өнділуінің артуында
B) тиреотоксикозда
C) аденогипофиздің эозинофилдік жасушаларының аденомасында
D) бүйрек үсті безінің шоғырлы аймағының гипофункциясында
E) жыныс гормондарының жеткіліксіздігінде
208. Семіру дамиды
A) Иценко-Кушинг синдромында
B) гипертиреозда
C) әлдостеронизмде
D) гиперпаратиреозда
E) Симмондс ауруында
209. Семіру кезіндегі гиперкоагуляцияның патогенезі байланысты
A) прокоагулянттар тапшылығына
B) антитромбин III артықтығына
C) гепарин мөлшерінің азаюына
D) тромбоцитопенияға
E) С және S протеиндердің артуына
210. Гиперкетонемия байқалады
A) қантты диабеттің декомпенсациясында
B) әлдстеронизмде
C) гиперпаратиреозда
D) гипопаратиреозда
E) қантсыз диабетте
211. Кетоздың салдары
A) метаболизмдік ацидоз
B) алкалоз
C) гипогликемия
D) гипергликемия
E) АҮФ түзілуі әсерленуі
212.Теріс азоттық тепе-теңдік дамиды
A) жүктілікте
B) гиперинсулинизмде
C) организмнің өсу кезеңінде
D) өспелік кахексияда
E) анаболизмдік гормондардың артуында
213. Оң азоттық тепе-теңдік дамиды
A) нәруыз аз түскенде
B) мәлабсорбцияда
C) анаболизмдік гормондар артық түзілгенде
D) қатерлі өспелерде
E) катаболизмдік гормондар артық түзілгенде
214. Теріс азоттық тепе-теңдік дамытады
A) қарқынды өсуді
B) гиперпротеинемияны
C) жараның тез бітуін
D) регенерация үрдістерінің баяулауын
E) организм төзімділігінің жоғарылауын
215. Теріс азоттық тепе-теңдіктің салдарына жататыны (3)
A) организм төзімділігінің төмендеуі
B) организм төзімділігінің жоғарылауы
C) организмнің қарқынды өсуі
D) организмнің зақымдаушы әсерлерге бейімделуінің бұзылуы
E) ішкі ағзалардың дистрофиясы
216. Теріс азоттық тепе-теңдік дамиды
A) сауығу кезінде
B) жүктілікте
C) анаболизмдік гормондар артық түзілгенде
D) катаболизмдік гормондар артық түзілгенде
E) организмнің қарқынды өсуі кезеңінде
217. Оң азоттық тепе-теңдік дамиды
A) инсулиннің артықшылығында
B) глюкокортикоидтар артықшылығында
C) нәруыздық ашығуда
D) өспелік кахексияда
E) қантты диабетте
218. Салыстырмалы гиперпротеинемия дамиды
A) бауыр циррозында
B) ашығуда
C) сусыздануда
D) миеломдық ауруда
E) нефроздық синдромында
219. Парапротеинемия – бұл
A) қанда нәруыз алмасуының соңғы өнімдерінің артуы
B) қанда дертке ұшыраған гамма-глобулиндердің пайда болуы
C) нәруыздар фракцияларының пайыздық қатынасының бұзылуы
D) қанда қандай да бір нәруыз фракциясының болмауы
E) қанда зәрнәсілдің және зәр қышқылының көбеюі
220. Парапротеиндерге жатады
A) протромбин
B) антигемофилдік глобулин
C) комплемент құрамбөлшектері
D) дертке ұшыраған гамма-глобулиндер
E) фибриноген
221. Нәруыз жеткіліксіздігінен дамиды
A) оң азоттық тепе-теңдік
B) гиперпротеинемия
C) ісіну
D) организм төзімділігінің жоғарылауы
E) семіру
222. Гипопротеинемия – бұл
A) қанда нәруыздардың дерттік түрлерінің пайда болуы
B) қанда нәруыздар мөлшерінің көбеюі
C) қанда нәруыздар мөлшерінің азаюы
D) қанда нәруыздар арақатынасының өзгеруі
E) қанда қандай да бір нәруыздардың болмауы
223. Гипопротеинемияның дамуы, негізінде қанда азаюына байланысты
A) трансфериннің
B) фибриногеннің
C) әлбуминдердің
D) глобулиндердің
E) гаптоглобиннің
224. Гипопротеинемия қабаттасады
A) қанда онкотикалық қысымның жоғарылауымен
B) плазма нәруыздарының тасымалдық қызметінің бұзылуымен
C) қанда гормондардың байланысқан фракциясының көбеюімен
D) сусыздану дамуымен
E) қанда гормондардың бос фракциясының азаюымен
225. Қанда нәруыздың кейбір түрінің болмауы аталады
A) гипопротеинемия
B) гиперпрототеинемия
C) парапротеинемия
D) диспротеинемия
E) дефектпротеинемия
226. Подагра зат алмасуы бұзылғанда пайда болады
A) көмірсулардың
B) витаминдердің
C) майлардың
D) пуриндердің
E) су мен электролиттердің
227. Подагра кезінде буындарға жиналады
A) зәр қышқылының тұздары
B) карбонаттар
C) сульфаттар
D) оксалаттар
E) фосфаттар
228. Гипоксия – бұл
A) біртектес дерттік үрдіс
B) дерттік серпіліс
C) дерттік жағдай
D) ауру
E) симптомдар кешені
229. Дем алатын ауада оттегінің үлестік қысымы төмендеуінен дамитын гипоксия аталады
A) эндогендік
B) тіндік
C) қанайналымдық
D) гемдік
E) экзогендік
230. Экзогендік нормобариялық гипоксия дамиды
A) желдетілмеген бөлмеде болғанда
B) ауада РСО 2 азайғанда
C) кессондық жұмыстарда
D) ұшақ аппараттарымен көтерілгенде
E) тауға көтерілгенде
231. Нормобариялық гипоксияға тән қан құрамының көрнекті өзгерістеріне жатады
A) гиперпротеинемия
B) гиперлипидемия
C) алкалоз
D) гипергликемия
E) гиперкапния, гипоксемия
232. Экзогендік гипобариялық гипоксия байқалады
A) су асты қайықтарда жүзгенде
B) теңіз деңгейінен жоғары биіктікке шыққанда
C) наркоздық- тыныстық аппарат бұзылғанда
D) суға сүңгіштерде
E) шахтада болғанда
233. Экзогендік гипобариялық гипоксияға тән қан құрамының өзгерістерін көрсетіңіз
A) қанда лактаттың азаюы
B) гипоксемия, гипокапния
C) газдық ацидоз
D) гиперкапния, гипоксемия
E) гиперпротеинемия
234. Гипоксияның тыныстық түрі дамиды
A) ауада рО 2 азайғанда
B) өкпе гиповентиляциясында
C) тыныстық ферменттердің белсенділігі төмендегенде
D) қанда гемоглобин саны азайғанда
E) айналымдағы қан көлемі азайғанда
235. Қан жүйесі бұзылыстарынан дамитын гипоксия аталады
A) гемдік
B) тыныстық
C) тіндік
D) қанайналымдық
E) экзогендік
236. Гемдік гипоксияны дамытады
A) темірдің тапшылығы
B) тиреоидты гормондардың тапшылығы
C) тиреоидты гормондардың артықтығы
D) цитохромоксидазаның әсерсізденуі
E) қоршаған ортада оттегінің жетіспеуі
237. Иіс газымен улану дамытады
A) тіндік гипоксияны
B) гемдік гипоксияны
C) қанайналымдық гипоксияны
D) тыныстық гипоксияны
E) экзогендік гипоксияны
238. Гемдік гипоксия дамуының негізгі жолы
A) оттегі бойынша артериялық-веналық айырмашылықтың төмендеуі
B) артериялық қанның оттегіге қанығуының жоғарылауы
C) қанның оттегіге сыйымдылығының төмендеуі
D) қанда рСО 2 жоғарылауы
E) қанағымы жылдамдығының бұзылуы
239. Жүрек-қантамыр жүйесінің дерті кезінде дамитын гипоксия аталады
A) экзогендік
B) тыныстық
C) гемдік
D) қанайналымдық
E) тіндік
240. Жергілікті және жалпы қанайналымы бұзылуынан дамитын гипоксия аталады
A) аралас
B) вазодилятациялық
C) экзогендік
D) қанайналымдық
E) тыныстық
241. Оттегі пайдалану жүйесі бұзылуынан дамитын гипоксия аталады
A) экзогендік нормобариялық
B) экзогендік гипобариялық
C) тіндік
D) қанайналымдық
E) тыныстық
242. Тіндік гипоксия дамуында маңызы жоғы
A) тыныстық ферменттердің әсерсізденуі
B) тыныстық ферменттердің түзілуінің бұзылуы
C) тотығу мен фосфорланудың ажырауы
D) митохондрийлардың бүліністері
E) тыныс орталығының тежелуі
243. Цианидтермен улану дамытады
A) тіндік гипоксияны
B) гемдік гипоксияны
C) қанайналымдық гипоксияны
D) тыныстық гипоксияны
E) экзогендік гипоксияны
244. В 1, В2, РР витаминдерінің тапшылығынан дамитын гипоксия
A) тіндік
B) гемдік
C) қанайналымдық
D) тыныстық
E) экзогендік
245. Қанайналымдық – гемдік (аралас) гипоксия тән
A) организм сусыздануына
B) пневмонияға
C) жедел қансырауға
D) анемияға
E) иіс газымен (СО) улануға
246.Гипоксия кезінде жедел бейімделулік серпілістерге жатады
A) қанның қорға дерттік жиналуы
B) тахикардия, тахипноэ
C) брадипноэ
D) тыныс бұлшықеттерінің гипертрофиясы
E) эритропоэздің әсерленуі
247. Таулы аймақта ұзақ уақыт тұрған адамда кездеседі
A) қанда эритроциттер санының көбеюі
B) анемия
C) өкпе гиповентиляциясы
D) нуклеин қышқылдары мен нәруыздар түзілуінің тежелуі
E) тыныс бұлшықеттерінің атрофиясы
248. Артериялық гиперемия – бұл
A) қанда қалыпты жағдайда кездеспейтін бөлшектердің болуы
B) шеткері қантамырлар мен қылтамырларда жергілікті қанағымының тоқтауы
C) ағзалар мен тіндерде қанның азаюы
D) ағзалар мен тіндерден қанның ағып кетуінің қиындауына байланысты қанға толуы
E) ағзалар мен тіндерге қанның артық ағып келуіне байланысты қанға толуы
249. Ацетилхолин, брадикинин, гистамин дамытады
A) стазды
B) эмболияны
C) тромбозды
D) артериялық гиперемияны
E) ишемияны
250. Физиологиялық артериялық гиперемия дамиды
А) дене жұмысы кезінде
В) ишемиядан соң
С) қабыну кезінде
D) вазоконстрикторлар межеқуаты төмендегенде
Е) артерияның тромбозында
251. Вакаттық артериялық гиперемия әсерінен дамиды
А) қышаның
В) ысқымақыстың (массаждың)
С) банканың
D) емдік балшықтың
Е) парафиндік сылаудың
252. Артериялық гиперемия аймағында ағза немесе тін температурасның
жоғарылауы байланысты
A) артериялық қанның ағып келуінің жоғарылауына және тотығулық үрдістердің күшеюіне
B) қанның ағып кетуінің күшеюіне
C) лимфа түзілуінің күшеюіне
D) артериялық қанның ағып келуінің төмендеуіне және тотығулық үрдістердің азаюына
E) қызмет атқаратын қылтамырлар санының азаюына
253. Веналық гиперемияның себебі болуы мүмкін
A) артерияларың атеросклерозы
B) артериялардың жиырылуы
C) адреналиннің артық өндірілуі
D) Артериялардың тромбозы
E) Көктамыр қақпақшаларының жеткіліксіздігі
254. Веналық гиперемия кезінде микроциркуляция сипатталады
A) қан ағымының сызықтық жылдамдығының жоғарылауымен
B) қан ағымының көлемдік жылдамдығының жоғарылауымен
C) қанағымының баяулауымен
D) қылтамырлық қысымның төмендеуімен
E) веналық қанның артерилизациялануымен
255. Артериялық гиперемия патогенезінің негізгі тізбегін көрсетіңіз
A) қан ағып кетуінің қиындауы
B) артериолалардың кеңеюі
C) қан ағып келуінің азаюы
D) қанағымының сызықтық жылдамдығының ұлғаюы
E) қызмет атқаратын қылтамырлар санының көбеюі
256.Артериялық гиперемия кезінде байқалады
A) цианоз
B) тін тығыздығының азаюы
C) тіннің жергілікті температурасының төмендеуі
D) қызару
E) тіннің немесе ағзаның температурасының төмендеуі
257.Артериялық гиперемияның салдарына жатады
A) жұқпаның организмге жайылуы
B) ағза қызметінің төмендеуі
C) іркілулік стаз
D) дәнекер тіннің өсіп кетуі
E) жүұпаның орнығуы
258. Артериялық және веналық гиперемияларда қандай жалпы ортақтық тән?
A) ағзаның қанға толуы
B) ағзада қанның азаюы
C) қанағымы жылдамдығының ұлғаюы
D) тін температурасының төмендеуі
E) тін температурасының жоғарылауы
259. Веналық гиперемияның себебі болуы мүмкін
A) тіннің қызметінің артуы
B) қан әкелуші артерияның басылып қалуы
C) веналардың өспемен қысылып қалуы
D) тромбпен қан әкелуші артерияның бітеліп қалуы
E) ангиоспазм
260. Веналық гиперемияға тән
A) тіннің қызаруы
B) тіннің температурасының көтерілуі
C) қанағымы жылдамдығының азаюы
D) тіннің көлемінің азаюы
E) тіннің бозаруы
261. Обтурациялық ишемияның себебі болуы мүмкін
A) артериялық тамырдың эмболиясы, артериялық тамырдың тромбозы
B) вена тамырларының эмболиясы, тромбозы
C) ангиоспазм
D) артерияның сырттан қысылуы
E) артериялар мен веналардың арасындағы қысым айырмашылығының жеткіліксіздігі
262. Компрессиялық ишемия дамиды
A) артерия эмболмен бітелгенде
B) артерия тромбпен бітелгенде
C) артерия сырттан басылғанда
D) артерия жарылғанда
E) артерия тарылғанда
263. Жанама қылтамырлар саны шынайы-жеткілікті ағза
A) көк бауыр
B) қаңқа бұлшықеттері
C) жүрек бұлшықеті
D) бүйрек
E) мый
264. Стаз – бұл
A) ағзалармен тіндердің қанға толуының артуы
B) ағзалармен тіндердің қанға толуы қалыпты болуы
C) ағзалар мен тіндердің қанға толуының азаюы
D) шеткері қанайналымы қылтамырларында қанағымының жергілікті тоқтауы
E) қанда қалыпты жағдайдағы бөлшектердің болуы
265.Қанның ағып келуі тоқтауынан дамитын стаз аталады
A) ишемиялық
B) іркілулік
C) веналық
D) нағыз қылтамырлық
E) сладж
266. Шынайы қылтамырлық стаздың патогенезінде маңыздысы
A) қан тұтқырлығының төмендеуі
B) қан тұтқырлығының жоғарылауы
C) эритроциттердің беттік зарядының төмендеуі
D) қанағымының жылдамдауы
E) қанның келуінің шектелуі
267. Тромб түзілуіне әкеледі
A) тромбоцитопения
B) қанның тұтқырлығының төмендеуі
C) тромбоцитоз
D) гемодилюция
E) гипопротеинемия
268. Артериядағы тромб дамытуы мүмкін
A) ишемияны
B) нағыз қылтамырлық стазды
C) іркілулік стазды
D) артериялық гиперемияны
E) веналық гиперемияны
269. Венадағы тромб дамытады
A) ишемияны
B) артериялық гиперемияны
C) веналық гиперемияны
D) ишемияны және артериялық гиперемияны
E) артериялық және веналық гиперемияны
261. Венадағы тромб дамытуы мүмкін
A) ишемияны
B) ишемиялық стазды
C) нағыз қылтамырлық стазды
D) іркілулік стазды
E) артериялық гиперемияны
271.Артериядағы тромбтың салдары болуы мүмкін
A) іркілулік стаз
B) инфаркт
C) қан ағып кетуінің қиындауы
D) артериялық гиперемия
E) веналық гиперемия
272. Ауа эмболиясы, жарақаттануынан дамуы мүмкін
A) бауыр венасының
B) қақпа венасының
C) сан венасының
D) бұғана асты венасының
E) кубиталды венаның
273.Газдық эмболияның себебін көрсетіңіз
A) ірі артериялардың жарақаттануы
B) ұсақ артериялардың жарақаттануы
C) ірі веналардың жарақаттануы
D) барометрлік қысымның тез көтерілуі
E) барометрлік қысымның тез түсуі
274. Ең жиі дамитын эндогендік эмболияға жатқызады
A) ауа эмболиясын
B) тромбоэмболияны
C) май эмболиясын
D) жасушалық эмболияны
E) бөгде заттар эмболиясын
275. Экзогендік эмболияға жатқызады
A) май эмболиясын
B) тіндік эмболияны
C) тромбоэмболияны
D) ауа эмболиясын
E) ұрық маңындағы су эмболиясын
276.Қабынуды шақыратын фактор аталады
A) аллерген
B) флогоген
C) пироген
D) канцероген
E) онкоген
277. Қабынуды жиі шақыратын себеп
A) биологиялық жайт
B) химиялық жайт
C) физикалық жайт
D) механикалық жайт
E) температуралық жайт
278. Қабынудық компоненттеріне жатады
A) ісіну, қызару, қызметінің бұзылуы, ауыру сезімі
B) артериялық гиперемия, веналық гиперемия, стаз
C) қабыну ошағындағы ацидоз, гиперосмия, гиперонкия
D) әлтерация, экссудациямен бірге жүретін қанайналымның бұзылуы, пролиферация
E) лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылауы, дене температурасының жоғарылауы
279. Қабыну кезіндегі біріншілік әлтерацияның себебі
a) қабыну ошағындағы физикалық-химиялық өзгерістер
b) флогогеннің әсері
c) қабыну ошағындағы қантамырлар қабырғаларының өткізгіштігінің артуы
d) қабыну дәнекерлері
e) қабыну ошағында зат алмасудың бұзылуы
280. Қабыну ошағында екіншілік әлтерация, салдарынан дамиды
A) флогогендердің
B) қабыну дәнекерлерінің
C) вирустардың
D) микробтардың
E) жоғары температураның
281. Қабыну ошағындағы физикалық-химиялық өзгерістерге жатады
A) гипоиония, гипоосмия, ацидоз
B) Молекулалар мен иондар санының азаюы
C) гипоосмия
D) гиперонкия, гипоосмия, алкалоз
E) гипериония, гиперосмия, ацидоз
282. Гуморалдық дәнекерлерге жатады
A) гистамин
B) серотонин
C) простагландиндер және лейкотриендер
D) комплемент бөлшектері
E) цитокиндер
283. Гуморалдық дәнекерлерге жатады
A) гистамин
B) серотонин
C) простагландиндер
D) брадикинин
E) цитокиндер
284. Гистаминнің шығу көзі
A) нейтрофилдер
B) лаброциттер (мес жасушалары)
C) паренхималық жасушалар
D) лимфоциттер
E) моноциттер
285. Қабыну ошағындағы қанайналым өзгерістерінің дұрыс бірізділігін көрсетіңіз
a) ишемия, артериялық гиперемия, веналық гиперемия, стаз
b) артериялық гиперемия, веналық гиперемия, ишемия, стаз
c) артериялық гиперемия, стаз, ишемия, веналық гиперемия
d) ишемия, артериялық гиперемия, стаз, веналық гиперемия
e) ишемия, веналық гиперемия, артериялық гиперемия, стаз
286. Қабыну кезінде қанайналым мен микроциркуляция бұзылысының ең қысқа сатысы
A) артериялық гиперемия
B) веналық гиперемия
C) жергілікті қанағымның тоқтауы
D) артериолалардың жиырылуы ( ишемия )
E) стаз
287. Қабыну кезінде қанайналым мен микроциркуляция бұзылысының негізгі және ұзақ сатысы
A) артериялық гиперемия
B) артериолалардың жиырылуы
C) жергілікті қанағымның тоқтауы
D) веналық гиперемия
E) стаз
288. Конгейм тәжірибесінде бақаның шажырқайында артериолалардың кеңеюі, қызмет атқаратын қылтамырлар саны көбеюі, қанағымы жылдамдауы байқалған. Бұл тән
A) стазға
B) стазалды жағдайға
C) веналық гиперемияға
D) артериялық гиперемияға
E) ишемиға
289. Экссудация деп аталады
A) қабыну ошағына қантамырларынан қанның шығуы
B) қабыну ошағына құрамында нәруызы бар қанның сұйық бөлігінің шығуы
C) қабыну ошағына қантамырларынан лейкоциттердің шығуы
D) қуыстарда сұйықтың жиналуы
E) тіндерде сұйықтың жиналуы
290.Экссудацияны дамытады
A) қабыну ошағында осмостық қысымның төмендеуі
B) қанның онкотикалық қысымының жоғарылауы
C) қылтамырлар өткізгіштігінің төмендеуі
D) қылтамырларда гидростатикалық қысымның жоғарылауы
E) қылтамырларда гидростатикалық қысымның төмендеуі
291. Стафилококтар мен стрептококтар шақырған қабынуда пайда болатын экссудат
A) геморрагиялық
B) іріңді
C) фибринозды
D) шырышты
E) аралас
292 Гонококтар шақырған қабынуда пайда болатын экссудат
A) геморрагиялық
B) іріңді
C) фибринозды
D) шырышты
E) аралас
293.Қабыну ошағында гидролиздік ферменттердің негізгі көзі болып табылады
A) микробтар тіршілігінің өнімдері
B) лейкоциттер
C) лаброциттер
D) микроб жасушалары
E) эритроциттер
294.ДАЛ-1 (лейкоциттердің жабысуының ақауы (ЛЖА)) кезінде фагоцитоз жеткіліксіздігін дамытады
A) қанағымының баяулауы
B) эндотелийде селектиндердің экспрессиясы
C) интегриндердің ақауы
D) селектиндердің әсерлесуінің ақауы
E) хемоатрактанттардың ақауы
295. Қабыну ошағында лейкоциттердің роллингін дамытады
A) қанағымының жылдамдауы
B) лейкоциттердің бетінде интегриндердің экспрессиясы
C) эндотелийде адгезиялық рецепторлар санының азаюы
D) эндотелий бетінде иммуноглобулинге ұқсас молекулалардың экспрессиясы
E) L – және Е- селектиндердің әсерленуі
296.Қабыну ошағында лейкоциттердің эндотелиймен тығыз байланысын қамтамасыз етеді
A) простагландиндер
B) Е – селектиндер
C) иммуноглобулиндер
D) интегриндер
E) Р – селектиндер
297. Лейкоциттер эмиграциясын дамытады
A) оң хемотаксис
B) эндотелийде интегриндерге рецептор санының азаюы
C) қанағымының жылдамдауы
D) қанның онкотикалық қысымының жоғарылауы
E) қантамыр қабырғасы өткізгіштігінің төмендеуі
298.Жіті қабыну кезінде лейкоциттер эмиграциясының дұрыс бірізділігі
A) нейтрофилдер, эозинофилдер, моноциттер
B) нейтрофилдер, моноциттер, лимфоциттер
C) моноциттер, лимфоциттер, нейтрофилдер
D) лимфоциттер, моноциттер, нейтрофилдер
E) макрофагтар, нейтрофилдер, моноциттер
299. Қабыну кезіндегі ісінудің латынша аталуы
A) tumor
B) rudor
C) dolor
D) functio laesa
E) calor
300. Қабыну кезіндегі қызарудың латынша аталуы
A) tumor
B) rubor
C) dolor
D) functio laesa
E) calor
Қабыну кезіндегі жергілікті температура көтерілуінің латынша аталуы
A) tunor
B) rubor
C) dolor
D) functio laesa
E) calor
302. Қабынуда ауыру сезімінің патогенезі байланысты
A) брадикининнің әсеріне
B) энкефалиннің әсеріне
C) ГАМҚ әсеріне
D) динорфиндердің әсеріне
E) эндорфиндер әсеріне
303. Қабынуда жергілікті дене температурасының көтерілуі байланысты
A) артериялық гиперемияның дамуына, тотығы-тотықсыздану үрдістердің әсерленуіне
B) Веналық гмперемия дамуына
C) венулаларды экссудат басып қалуына
D) лейкоциттер эмиграциясына
E) қантамыр қабырғасына катехоламиндердің әсеріне
304.Қабыну кезінде ісінудің патогенезі байланысты
A) артериялық тамырлардың тарылуына және ишемиялық стаздың дамуына
B) веналық іркілу дамуына, экссудат жиналуына
C) нағыз қылтамырлық стаз дамуына
D) қабыну ошағында гипоонкия және гипоосмия дамуына
E) фагоцитоздың әсерленуіне
305. Қабыну ошағындағы қызару байланысты
A) артериялық гиперемияға
B) ишемияға
C) зат алмасудың жоғарылауына
D) физикалық- химиялық өзгерістерге
E) веналық гиперемияға
306. Қабынудың жергілікті көрінісі
A) қабынулық ісіну
B) уыттану
C) ЭТЖ жылдамдауы
D) қызба
E) лейкоцитоз
307. Қызба - бұл:
A) біртектес дерттік үрдіс
B) дерттік жағдай
C) ауру
D) дерттік серпіліс
E) аурудың асқынуы
308. Жылу шығаруды төмендетеді
A) симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауы
B) тыныстың жиілеуі
C) парасимпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауы
D) терлеудің жоғарылауы
E) тері тамырларының кеңеюі
309.Қызба кезінде жылу өндірілуі жоғарылауының даму жолдары
A) тотығу мен фосфорланудың ажырауы
B) терлеудің жоғарылауы
C) парасимпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауы
D) тыныстың жиілеуі
E) тотығу мен фосфорланудың төмендеуі
310. Қызбаның бірінші сатысындағы температураның тез көтерілуі бірге жүреді
A) терлеудің күшеюімен
B) артериялық қысымның төмендеуімен
C) тері қызаруымен
D) тахипноэмен
E) бұлшықет дірілі және қалтыраумен
311. Қызбаның екінші сатысына тән
A) бұлшықет дірілі мен қалтырау
B) брадикардия
C) терінің қызаруы
D) асқазан – ішек жолдары қимылының күшеюі
E) тері тамырларының тарылуы
312 . Қызбаның үшінші сатысына сәйкес келеді
A) диурездің көбеюі
B) терілеудің азаюы
C) артериялық қысымның көтерілуі
D) жылу өндірудің күшеюі
E) жылу шығарудың төмендеуі
313. Қызба кезінде жылу шығарудың жоғарылауының патогенезінде маңыздысы
A) шеткері қан тамырларының тарылуы
B) терлеудің күшеюі
C) симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауы
D) тыныстың сиреуі
E) парасимпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының төмендеуі
314. Қызба кезінде температураның "кризистік" түсуі қауіпті
A) АҚ жоғарылауымен
B) жүрек жиырылуының жиілеуімен
C) гипергидратация дамуымен
D) асқазан-ішек жолы қимылының күшеюімен
E) коллапс дамуымен
315. Тәулігіне 10С аспай ауытқуымен сипатталатын температуралық сызық аталады
A) босаңсытатын
B) ұстамалы
C) тұрақты
D) келбетсіз
E) қалжырататын
316. Шамалы қызбаға температураның жоғарылауы сәйкес келеді
A) 370С-қа дейін
B) 38 - 390С
C) 39 - 410С
D) 37- 380С
E) 420С –тан жоғары
317. Тәулігіне 3-5 градусқа ауытқуымен сипатталатын температуралық сызық аталады
A) тұрақты (f.continua)
B) қалжырататын (f.hectica)
C) келбетсіз (f.athypica)
D) босаңситын (f.remittens)
E) қайталанатын (f.recurrens).
318. Қызбаға тән
A) липогенез үрдістерінің липолизден басым болуы
B) гликогеногенездің гликогенолизден басым болуы
C) гликогенолиз және липолиздің белсенділенуі
D) кетогенездің тежелуі
E) протеолиздің тежелуі
319. Дене температурасы 10 С жоғарылағанда жүрек жиырылуының жиілігі артады
A) минөтіне 18 - 20 ретке
B) минөтіне 6 – 7 ретке
C) минөтіне 8 – 10 ретке
D) минөтіне 50 – 60 ретке
E) минөтіне 30 – 40 ретке
320. Қызба кезінде тахикардия пайда болады
A) симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауында және синустық-жүрекшелік торапқа ыстық қан әсер еткенде
B) симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының төмендеуінде және атриовентрикулярлық түйіннің өткізгіштігі төмендегенде
C) n vagus межеқуатының тербелуінде
D) парасимпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының жоғарылауында
E) синустық тораптың автоматизмі төмендегенде
321. Қызбаның жағымсыз жақтары
A) қажым қорының азаюы
B) антидене түзілуінің жоғарылауы
C) интерферон өндірілуінің жоғарылауы
D) фагоцитоз белсенділенуі
E) микробтар көбеюінің азаюы
322 Жауптың жедел кезеңінің негізгі дәнекері
A) гистамин
B) лейкотриен С 4
C) тромбоциттерді әсерлейтін фактор
D) лимфотүйіндердің өткізгіштігін реттейтін фактор
E) интерлейкин – 1
323. Жіті кезеңнің жауабына сәйкес көріністерді көрсетіңіз
A) нейтропения
B) гиперәлбуминемия
C) бүйрек үсті безімен кортизолды өндірілуі төмендеуі
D) гиполипидемия
E) ЭТЖ артуы
324. Селье үштігіне жататыны
A) айырша бездің кері дамуы, бүйрек үсті бездерінің гипертрофиясы, лимфоидты тіннің гипоплазиясы, асқазан және ұлтабардың ойық жарасы
B) айырша бездің гипертрофиясы, бүйрек үсті бездерінің гипоплазиясы, асқазан және ұлтабардың ойық жарасы
C) лимфоидты тіннің гиперплазиясы, бүйрек үсті бездерінің атрофиясы, асқазан және ұлтабардың ойық жарасы
D) лимфоидты тіннің гипоплазиясы, бүйрек үсті бездерінің аплазиясы, асқазан және ұлтабардың ойық жарасы
E) лимфоидты тіннің гиперплазиясы
325. Стресс-дамытатын жүйеге жатады
A) симпатикалық-адреналдық жүйе, гипоталамус - гипофиз - бүйрек үсті безі жүйесі
B) ГАМК-ергиялық жүйе, симпатикалық-адреналдық жүйе
C) антиоксиданттық жүйе, серотонинергиялық жүйе
D) гипоталамус - гипофиз - бүйрек үсті безі жүйесі, апыйын - ергиялық жүйе
E) апыйын - ергиялық жүйе, серотонинергиялық жүйе
326. Стресс-шектейтін жүйеге жатады
A) симпатикалық-адреналдық жүйе, гипоталамус - гипофиз жүйесі
B) ГАМК-ергиялық жүйе, апыйын-ергиялық жүйе
C) антиоксиданттық жүйе, протеиназдық жүйе
D) гипоталамус - гипофиз - бүйрек үсті безі жүйесі, апыйын-ергиялық жүйе
E) симпатикалық-адреналдық жүйе
327. Жалпы адаптациялық синдром сатыларының бірізділігі
A) соққыға қарсы фазасы
B) соққы фазасы
C) қалжырау сатысы
D) төзімділік сатысы
328. Стресс кезінде қанда мөлшері азаяды
A) АКТГ
B) кортиколибериннің
C) глюкокортикоидтардың
D) адреналиннің
E) әлбуминнің
329. Жалпы адаптациялық синдромның төзімділік сатысына тән
A) симпатикалық жүйке жүйесі белсенділігінің төмендеуі
B) қанда глюкокортикоидтардың төмен деңгейі
C) қанда кортикотропиннің деңгейінің тұрақты төмендеуі
D) гипофиздің алдыңғы бөлігінің атрофиясы
E) бүйрек үсті безі қыртысты қабатының гиперплазиясы
330. Стресс кезінде апыйындық пептидтер деңгейінің жоғарылауы, қамтамасыз етеді
A) ауыру сезімталдығының төмендеуін, симпатикалық жүйке жүйесі белсенділігінің шектелуін
B) ауыру сезімталдығының жоғарылауын
C) гипертермияны
D) симпатикалық жүйке жүйесі белсенділігінің жоғарылауын
E) стресс-әсерленістің күшеюін
331. Г. Сельенің стресс туралы ілімінің маңыздылығы
A) лимбикалық жүйенің дерт дамуындағы маңызын негіздеу
B) стресс дамуында бүйрек үсті бездері гормондарының маңызын анықтау және гормонотерапияны негіздеу
C) икемделу тетіктерінде желатинозды заттың маңызын анықтау
D) икемделу тетіктерінде жүйке жүйесінің маңызын анықтау
E) нервизм туралы теорияны дәлелдеу
332. Сілейменің торпидті сатысында байқалады
A) жүректің соғу жиілігінің жоғарылауы
B) жүрек шығарылымының жоғарылауы
C) қан ағымы жылдамдығының ұлғаюы
D) АҚ төмендеуі
E) АҚ жоғарылауы
333. Сілейменің торпидті сатысында қанайналымының өзгерістері
A) айналымдағы қан көлемінің азаюы
B) жүрек шығарылымының артуы
C) қан ағымы жылдамдығының ұлғаюы
D) қордағы қанның айналымға түсуі
E) АҚ жоғарылауы
334. Сілейменің торпидті сатысында байқалады
A) үлкен жарты шарлар қыртысының қозуы
B) қан тамырларын қозғалтқыш орталықтың қозуы
C) симпатикалық жүйке жүйесінің қозуы
D) ОЖЖ тежелуі
E) тыныс орталығының қозуы
335 Сілейме кезінде қанның қорға дерттік жиналуы басымырақ байқалады
A) сүйек кемігінде
B) жүректе
C) іш қуысы ағзаларында
D) аяқ қан тамырларында
E) өкпеде
336. Аллергияның иммунитеттен ерекшелігі
А) антиденелер түзілуі
В) В-лимфоциттердің плазмалық жасушаға айналуы
С) комплемент жүйесінің әсерленуі
D) организмнің меншік тіндерінің зақымдануы
Е) макрофагтардың фагоцитоздық белсенділігінің жоғарылауы
337. Аллергиялық аурулар - бұл
А) тұқым қуалаушылыққа бейімділігі бар аурулар
В) тұқым қуалайтын аурулар
С) тектік аурулар
D) хромосомдық аурулар
338. Гаптендер антигендік қасиеттерге ие болады
А) иммундық міндетті жасушаларға әсер еткен соң
В) организм нәруыздарымен байланысқан соң
С) май қышқылдарымен байланысқан соң
D) күкірт қышқылымен жұп қосындылар түзген соң
Е) алдын ала макрофагтармен әрекеттескен соң
339. Кук бойынша аллергиялық әсерленістердің жіктелуі негізделген
А) аллергиялық әсерленістердің клиникалық көріністерінің пайда болуының уақытына
В) аллергиялық әсерленістердің этиологиясына
С) аллергиялық әсерленістердің патогенезіне
D) аллергиялық әсерленістердің ауырлық дәрежесіне
Е) аллергиялық әсерленістердің өту жылдамдығына
340. П. Джеллу және Р. Кумбсу бойынша аллергиялық әсерленістердің жіктелуі негізделген
А) аллергиялық әсерленістердің клиникалық көріністерінің пайда болу уақытына
В) аллергиялық әсерленістердің этиологиясына
С) аллергиялық әсерленістердің патогенезіне
D) аллергиялық әсерленістердің ауырлық дәрежесіне
Е) аллергиялық әсерленістердің өту жылдамдығына
341. Табиғи (алғашқы) эндоаллергендерге жатады
A) көз бұршағы тіні, қалқанша бездің коллоиды, тестикула тіні
B) қалқанша бездің коллоиды, кардиомиоциттер, гепатоциттер
C) тестикула тіні, Лангерганс аралшықтарының β жасушалары, сүйек тіні
D) вирус жұқтырған жасушалар, остеоциттер, бүйрек өзекшелері эпителий жасушалары
E) күйіктік тін, эндотелиоциттер, жүйке тіні
342. Аллергиялық әсерленістердің патофизиологиялық сатысы сипатталады
А) иммундық кешендердің түзілуімен
В) биологиялық белсенді заттардың (ББЗ) әсерленуімен
С) ББЗ әсерінен ағзалар мен тіндерде құрылымдық және қызметтік бұзылыстармен
D) антиденелер түзілуімен
Е) сезімталдығы жоғарылаған лимфоциттердің түзілуімен
343 Сезімталдықты енжар жоғарылату дамиды
А) аллергенді қайталап енгізгенде
В) организмге гаптен түскенде
С) меншік тіндердің зақымдануында
D) арнайы антиденелерді немесе сезімталдығы жоғарылаған Т-лимфоциттерді енгізгенде
Е) нәруыздық дәрмектерді көктамыр ішіне енгізгенде
344. Аллергиялық әсерленістердің патохимиялық сатысы сипатталады
А) микроциркуляцияның бұзылуымен
В) тегісеттік бөлшектердің жиырылуымен
С) қан тамырлары қабырғалары өткізгіштігінің жоғарылауымен
D) аллергиялық дәнекерлердің босап шығуымен
Е) иммундық кешендердің түзілуімен
345. Аллергиялық әсерленістің I түрін аса жиі туындатады
A) бактериялар
B) бактериялық уыттар
C) өзгерген жасуша мембраналары
D) аутоаллергендер
E) өсімдіктер тозаңы
346. Аллергиялық әсерленістің реагиндік түрінің дәнекерлері
A) лимфокиндер, комплементтің құрамбөлшектері
B) эозинофилдердің хемотаксистік жайты, өспе тіршілігін жоятын жайт, С әсерлі нәруыз
C) гистамин, лейкотриендер
D) әсерлі радикалдар, γ - интерферон
E) макрофагтардың миграциясын тежейтін жайт, лейкотриендер
347. Аллергиялық әсерленістің реагиндік түріне сәйкес келеді
A) Ig Е түзілуі, мес жасушаларының түйіршіксізденуі
B) IgG және Ig М түзілуі
C) нейтрофилдердің түйіршіксізденуі
D) комплемент бөшектерінің әсерленуі
E) Артюс ерені
348. Аллергиялық әсерленістің реагиндік түріне жатады
A) жанасулық дерматит
B) поллиноздар
C) трансплантаттың тойтарылуы
D) сарысулық ауру
E) туберкулиндік сынақ
349. Аллергиялық әсерленістің реагиндік түрінің мысалын келтіріңіз
A) жанасулық дерматит
B) миастения
C) анафилаксиялық сілейме
D) туберкулиндік сынақ
E) сарысулық ауру
350. Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрінің иммундық сатысына тән
A) мес жасушаларының беткейінде аллергендердің реагиндермен өзара әрекеттесуімен
B) жасушалық мембранасы өзгерген бөлшектерімен антиденелердің өзара әрекеттесуімен
C) комплемент жүйесінің белсенді бөлшектерінің түзілуімен
D) аллергендермен сезімталдығы жоғарылаған Т- лимфоциттердің өзара әрекеттесуімен
E) қанда айналып жүретін иммундық кешендердің түзілуімен
351. Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрінің негізгі дәнекері
А) комплементтің әсерленген бөлшектері
В) гистамин
С) брадикинин
D) лимфокиндер
Е) кининдер
352. Аллергиялық әсерленістердің ІІ түрінің дәнекері
A) оттегінің белсенді радикалдары
B) лейкотриендер
C) простагландиндер
D) гистамин
E) эозинофилдердің хемотаксистік жайты
353. Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түріне жатады
А) қондырымды тойтару әсерленісі
В) туберкулиндік сынау
С) есекжем
D) поллиноз
Е) аутоиммундық гемолиздік анемия
354.Иммундық-кешендік зақымдану түрі, даму негізінде жатады
A) аутоиммундық гемолиздік анемияның
B) аутоиммундық лейкопенияның
C) аутоиммундық тромбоцитопенияның
D) аутоимммундық гепатиттің
E) васкулиттің
355. Аллергиялық әсерленістердің иммундық кешендік түріне тән
A) IgE түзілуі
B) ерімейтін иммундық кешендердің түзілуі
C) сезімталдығы жоғарылаған Т- лимфоциттердің қатысуы
D) лаброциттердің (мес жасушаларының) бетінде иммундық кешендердің бекуі
E) қылтамырлардың тіректі мембраналарында иммундық кешендердің бекуі
356. Аллергиялық әсерленістердің III түрімен басымырақ дамитын ауруларға жатады
А) сарысулық ауру
В) иммундық агранулоцитоз
С) есекжем
D) туберкулин сынауы
Е) аутоиммундық гемолиздік анемия
357. Аллергиялық әсерленістердің III түрі бойынша дамитын ауруларға жатады
A) поллиноздар
B) атопиялық бронх демікпесі
C) есекжем
D) Квинке ісінуі
E) Артюс ерені
358. Аллергиялық әсерленістердің IҮ түріне тән
А) қан тамырлары эндотелийінің зақымдануы
В) қан тамырларының тіректі мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы
С) тромбоциттер және нейтрофилдердің әсерленуі
D) плазмалық ферменттік жүйелердің әсерленуі
Е) гранулематозды қабынудың дамуы
359. Артюс ерені - бұл
А) аллергиялық әсерленістің III түрінің жайылған түрі
В) аллергиялық әсерленістің II түрінің жергілікті түрі
С) аллергенді тері ішіне алғаш еккенде пайда болады
D) қанда аллергеннің айналып жүруінің салдары болады
Е ) аллерген енгізген жерде гиперемия, ісіну, қан құйылу және өліеттену сияқты клиникалық көріністермен білінеді
360. Сарысулық ауру дамиды
А) организмге тағамдық өнімдер түскен кезде
В) организмге қарапайым химиялық қосындылар түскен кезде
С) бөтен тінді ауыстырып отырғызған кезде
D) аллергендердің дем арқылы түсуінің салдарынан
Е) организмге бөтен текті сарысуды немесе оның негізінде дайындалған дәрмектерді енгізуге жауап ретінде
361. Патогенезінде Т-лимфоциттердің маңызы жоғары аллергиялық әсерленістердің түрі
A) цитотоксиндік
B) жасушалардың қатысуымен өтетін
C) иммундық кешендік
D) анафилаксиялық
E) реагиндік
362 Патогенезінде Т-лимфоциттердің маңызы жоғары аллергиялық әсерленістердің түрі
A) анафилаксиялық
B) жасушалардың қатысуымен өтетін
C) реагиндік
D) цитотоксиндік
E) иммундық кешендік
363. Жасушалардың қатысуымен өтетін аллергиялық әсерленістердің дәнекерлері
А) гистамин
В) лейкотриендер
С) лимфокиндер
D) комплементтің белсенді бөлшектері
Е) простагландиндер
364. Аллергиялық әсерленістердің IV түрі бойынша дамиды
А) поллиноз
В) бронх демікпесі
С) Квинке ісінуі
D) есекжем
Е) бактериялық аллергия
365. Аллергиялық әсерленістердің IV түрі бойынша дамиды
А) сарысулық ауру
В) Артюс ерені
С) туберкулиндік сынау
D) поллиноз
Е) атопиялық бронх демікпесі
366. Аллергиялық әсерленістердің IV түріне тән
A) В-лимфоциттердің маңыздылығы
B) әсерленіс, аллергенмен қайтадан жанасқаннан кейін 6 - 8 сағ. соң көрінеді және 24 - 48 сағаттан соң жоғары деңгейге жетеді
C) әсерленіс, аллергенмен қайтадан жанасқаннан кейін 20 - 30 минөттен соң көрінеді
D) негізгі дәнекерлері комплемент құрамбөлшектері болып табылады
E) негізгі дәнекерлері гистамин, кининдер, лейкотриендер болып табылады
367. Сезімталдықты арнайы төмендету емдеу үшін қолданылады
A) аутоиммундық гемолиздік анемияны
B) бактериялық аллергияны
C) поллиноздарды
D) жанасулық дерматитті
E) Артюс еренін
368. Сезімталдықты арнайы төмендетуге қол жеткізіледі
А) глюкокортикоидтарды қолданумен
В) арнайы аллергенді бөлшектеп енгізу арқылы
С) антигистаминдік дәрілерді белгілеумен
D) психотерапиямен
Е ) физиотерапиямен
369 Жалған аллергиялық әсерленістердің шынайы әсерленістерден айырмашылығы
А) дәнекерлердің болмауы
В) мес жасушаларының түйіршіксізденбеуі
С) иммундық сатының болмауы
D) патохимиялық сатының болуы
Е) патофизиологиялық сатының болуы
370. Өспелерді туындататын жайт аталады
A) аллерген
B) канцероген
C) пироген
D) флогоген
E) антиген
371 .Өзі өспелерді шақырмайтын, басқа канцерогеннің әсерін күшейтетін агент аталады
A) проканцероген
B) онкоген
C) протоонкоген
D) антионкоген
E) коканцероген
372. Көпоралымды хошиісті көмірсутектерге жатады
A) диметиламиноазобензол
B) уретан
C) диэтилнитрозамин
D) бета- нафтиламин
E) 3,4 – бензпирен
373. Эндогендік химиялық канцерогендерге жатады
a) көпоралымды хошиісті көмірсутектер
b) бос радикалдар және азот тотығы
c) аминоазоқосындылар
d) нитрозаминдер
e) бензпирен
374. Канцерогенез сатыларының дұрыс бірізділігін көрсетіңіз
A) инициация, промоция, прогрессия
B) промоция, инициация, прогрессия
C) прогрессия, инициация, промоция
D) инициация, прогрессия, промоция
E) промоция, прогрессия, инициация
375.Канцерогенездің инициация сатысына тән
A) өспе жасушаларының метастазға қабілеттілігі
B) қалыпты жасушаның өспе жасушасына айналуы
C) қатерлілігі жоғары жасушалардың пайда болуы
D) антибластомдық төзімділікт тетіктерінің белсенділенуі
376. Жасушаның өспе жасушасына айналу жолында маңыздысы
A) онкогендердің әсерленуі
B) антионкогендердің әсерсізденуі
C) антионкогендердің әсерленуі
D) апоптоз гендерінің әсерленуі
E) ДНК репарациясы гендердің тежелуі
377. Онкогендер –бұл
A) апоптоз гендері
B) зат алмасуын бақылайтын тектер
C) жасушалар өсуі және нақтылануының белсенді емес гендері
D) жасушалар өсіп-өнуінің супрессор гендері
E) бақылаудан шыққан өзгерген протоонкогендер
378. Протоонкогендер – бұл гендер
A) зақымданған ДНК репарациясына жауапты
B) антибластомдық төзімділіктің тетіктеріне жауапты
C) өспе жасушаларында биохимиялық үрдістерді бақылайтын
D) жасушалардың митозын тежейтін
E) жасуша пролиферациясын және нақтылануды реттеуші
379. Протоонкогеннің онкогенге айналуында маңыздысы
A) протоонкогеннің транслокациясы
B) протоонкогеннің мутациясы
C) промотордың болмауы
D) протоонкогеннің амплификациясы
E) промотордың қосылуы
380. Онконәруыздар, қызметін атқаруы мүмкін
a) өсу жайтының
b) адгезиялық молекулалардың
c) интегриндердің
d) кейлондардың
e) селектиндердің
381. Қатерсіз өспелерге тән
a) инфилтрациялық өсу сипаты
b) метастаздану
c) қайталану
d) кахексия дамуы
e) экспансиялық өсу сипаты
382. Қатерлі өспелерге тән биологиялық ерекшеліктер
A) жасушалардың бақылаусыз өсіп-өнуі, инфилтрациялық өсу
B) Пастер әрекетінің айқын болуы
C) экспансиялық өсу
D) Хейфликтің бөліну лимитінің сақталуы
E) баяу өсу
383. Қатерлі өспелердің алғашқы негізгі белгісі
a) кахексия
b) инвазиялық өсу
c) организмге жүйелік әсері
d) метастаздануы
e) ангиогенез
384.Өспе жасушаларының шексіз өсуінің патогенезінде маңызы бар
A) онконәруыздардың артық түзілуі және пролиферацияның аутокринді күшейтілуі
B) өспе жасушаларының бетінде адгезиялық молекулалар санының артуы
C) апоптоз гендерінің әсерленуі
D) теломеразаның төмен белсенділігі
E) жасушалардың бір-бірімен жабысуының жоғарылауы
385. Қатерлі өспелердің инвазиялық (инфилтрациялық) өсуінің патогенезінде маңызы бар
a) өспе жасушалары арасында жабысу күші төмендеуінің
b) ангиогенез жайттарының бөлінуі тежелуінің
c) өспе жасушаларымен гидролиздік ферменттердің тежелуінің
d) өспе жасушаларының бетіндегі кадгериндердің әсерленуінің
e) пролиферация тежегіштері түзілуі көбеюінің
386. Қатерлі өспелердің метастаздануын тежейтіні
a) инфилтрациялық өсу
b) өспе жасушаларының жоғары протеолиздік белсенділігі
c) жасуша арасындағы байланыс бұзылуы
d) өспе жасушаларының белсенді қозғалуы
e) өспе жасушаларының протеолиздік белсенділігінің тежелуі
387. Өспелердің морфологиялық атипиясына тән
A) Пастер әрекетінің оң болуы
B) Варбург әрекеті
C) ядрошықтардың саны көбеюі
D) ядролық-цитоплазмалық арақатынастың төмендеуі
E) цитоплазмада рибосомалар санының азаюы
388. Өспелердің қатерлі қасиетінің үдеуін атайды
A) иммортализация
B) өспелік прогрессия
C) инициация
D) өспелік трансформация
E) промоция
389. Антигендік реверсия - бұл
a) өспе жасушаларымен басқа тінге тән нәруыздардың түзілуі
b) ұрықтық антигендердің түзілуі
c) HLA жүйесі антигендерін жоғалтуы
d) Варбург әрекеті
e) Пастер әрекеті
390. Өспеалды жағдайларға жатқызуға болады
A) жіті гастритті
B) А гепатитін
C) асқазанның пептидтік жарасын
D) шырышты қабаттардың лейкоплакиясын
E) тиреотоксикозды
391. Антибластомдық төзімділіктің трансформацияға қарсы тетіктеріне жатады
A) Т – киллерлердің цитотоксиндік әсері
B) лизосомалық ферменттердің әсерленуі
C) ДНҚ репарациясы гендерінің әсерсізденуі
D) антионкогендердің әсерленуі
E) макрофагтармен өспелердің тіршілігін жоятын жайттың өндірілуі
392. Антибластомдық төзімділіктің жасушаларға қарсы тетіктеріне жатады
A) антиапоптоз гендерінің әсерленуі
B) канцерогендердің әсерсізденуі
C) NК лимфоциттердің түрткіленуі
D) антионкогендердің әсерленуі
E) ДНК репарациясы гендерінің әсерленуі
393. Өспеге қарсы иммунитетте негізгі рөл атқарады
A) табиғи жендеттер
B) сезімталдығы жоғарылаған Т- лимфоциттер
C) антиденелер
D) В – лимфоциттер
E) макрофагтар
394. Тәжірибеде аллергияны үлгілеу үшін жиі қолданылатын жануарды көрсетіңіз
A) егеуқұйрықтар
B) теңіз тышқандары
C) бақалар
D) иттер
E) тышқандар
395. Микроциркуляцияны зерттейді
A) егеуқұйрықтарда
B) теңіз тышқандарында
C) бақаларда
D) иттерде
E) тышқандарда
396. Патофизиологиялық тәжірибені жүргізу бірізділігін көрсетіңіз
1.алынған нәтижелерді статистикалық өңдеу
2.тәжірибенің мақсаты мен міндетін анықтау
3.қажетті үлгініі және зерттеу тәсілдерін таңдау
4.зерттеу нәтижелерін сараптау және қорытындыны рәсімдеу
5.дерттік үрдісті зерттеу
6.ауруды немесе дерттік үрдісті үлгілеу
7.тәжірибелік емдеу
a) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
b) 2, 3, 6, 5, 7, 1, 4
c) 5, 6, 7, 1, 3, 4, 2
d) 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1
e) 5, 4, 3, 2, 1, 6, 7
397. Ғалымдар Ямагива және Ишикаваның еңбектерінің маңызы
А) фагоцитозды ашты
В) өспелер этиологиясында химиялық жайттардың рөлін дәлелдеді
С) артериалық гипертензияның орталық –ишемиялық үлгісін алды
D) өспелер этиологиясында вирустардың рөлін дәлелдеді
Е) эндогенді канцерогендерді ашты
398. Нобел сыйлығының лауреаты И.И.Мечниковтың еңбегінің маңызы
А) иммунитеттің фагоцитоздық теориясын құрды
В) өспелер этиологиясында химиялық жайттардың рөлін дәлелдеді
С) артериалық гипертензияның орталық –ишемиялық үлгісін алды
D) өспелер этиологиясында вирустардың рөлін дәлелдеді
Е) эндогенді канцерогендерді ашты
399. Нобел сыйлығының лауреаты Роустың еңбегінің маңызы
А) фагоцитозды ашты
В) өспелер этиологиясында химиялық жайттардың рөлін дәлелдеді
С) артериалық гипертензияның орталық –ишемиялық үлгісін алды
D) өспелер этиологиясында вирустардың рөлін дәлелдеді
Е) эндогенді канцерогендерді ашты
400. Қабынудың салыстырмалы патологиясы әдісінің негізін құрушы
А) И.П.Павлов
B) И.И.Мечников
C) К.Бернар
D) В.В.Пашутин
E) Броун-Секар
401. Қажетті лабораториялық тәжірибе –бұл
A) алынған нәтижелердің парықтығы мен дәлдігінің кепілдігі болып табылатын клиникаға дейінгі зерттеулердің нәтижелерінің болжамдары және сараптау, құжаттау, жүргізу, мониторинг, аудит, жоспарлау стандарты
B) прибордың көмегімен алынған шама мен эталон арқылы анықталған сәйкес шама арасындағы арақатынасты көрсететін операциялар жиынтығы
C) бекітілген параметрлердің аясында жүргізілген үрдістер тиімді және нәтижелі қамтамасыз етілетіндігі туралы құжатталған бітім
D) барлық ерекшеліктерімен танысып қол қойғаннан кейін клиникалық зерттеуге қатысуға науқастың өз еркімен берген құжатталған рұқсаты
E) зерттелетін материалдың ұрық дамуы ақауларын және ұрықтың қалыптыдан ауытқуын туындату қабілеттігі
13. Рандомизация – бұл
A) жүйелік қателігі ең аз мөлшерде болатын тест-жүйе әдісімен кенеттен таңдау үрдісі
B) репродуктивті ағзаларға зерттелетін заттың улы әсері
C) қандай да бір қызметтің орындалуын бірыңғай қамтамасыз ететін жазбаша құрылымдар
D) зерттелетін заттың ұрықтың қалыпты дамуын ауытқытатын және ақаулар дамытатын қабілеті
E) зерттелетін заттың ұрықтың өлімін тудыру қабілеті
403. Клиникаға дейінгі зерттеулер, ҚР ДСМ бұйрығымен қадағаланады
a) № 442, № 575
b) № 139, № 992
c) № 375, №221
d) № 1025, № 2001
e) № 675, 705
405. Кинетозды тәжірибеде үлгілейді
A) Комовский аппаратында
B) жануарларды қозғалтпайтын станокта
C) қолмен айналдырылатын центрифугада
D) жануарды термостатта ұстау арқылы
E) клиникалық өлім шақырып, артынан жануарда тірілту арқылы
406. Денсаулықтың ДДСҰ бойынша анықтамасы
A) денсаулық – бұл адам үшін нақтылы ортада организм тіршілігінің қолайлы жағдайы
B) денсаулық – еңбекке қабілетті тұлғаның биологиялық құндылығы
C) денсаулық – бұл денеде дерт пен көз көретін ақаулардың болмауы ғана емес, адамның көңіл-күйі мен әлеуметтік жағдайларының толық сәттілігі
D) ленсаулық – бұл ең алдымен құрылымы және қызметінің сәйкестігі байқалатын, сонымен қатар реттеуші жүйелердің ішкі орта тұрақтылығын сүйемелдейтін қабілеттілігі бар организмнің жағдайы
E) денсаулық–қоршаған ортаның өзгерістеріне бейімделген, еңбекке қабілетті адамның өмірі
407. Егеуқұйрықты барокамераға орналастырып үш минөт аралығында ауаны барометрлік қысымның 180 мм.с.б. денгейіне дейін сорып алады. Аталған гипоксияда жануарда ҚСҮ көрсеткіштерінде және қанның газдық құрамында қандай өзгерістер дамиды?
a) Гипоксемия, гипокапния және газдық алкалоз
b) Гипоксемия, гиперкапния, газдық ацидоз
c) Гипоксемия, гипокапния және газдық ацидоз
d) Гипоксемия, гиперкапния, газдық алкалоз
e) Гипероксемия, гиперкапния, аралас ацидоз
408. 10 000 м биіктікте жолаушылар авиалайнерінің тығыз жабылмағандығы анықталды. Бірнеше секөндтің ішінде ұшақтағы барометрлік қысым сол биіктіктегі атмосфералық қысымның көрсеткішімен бірдей (170 мм.с.б.) болды. Үрдістердің қайсысы жолаушылар организміне қауіпті және не себепті?
a) Экзогендік гипобарическая гипоксия
b) Гипотермия,
c) декомпрессия синдромы
d) Гиперпноэ
e) Тахикардия
409. Көз күйігі немесе жарақат әсерінен соңғы зағиптық мысал болады
A) дерттік үрдіске
B) ауруға
C) дерттік жағдайға
D) дерттік әсерленіске
E) аурудың симптомына
410. Жағымсыз эмоция әсерінен АҚ қысқа мерзімдік төмендеуі – бұл
A) дерттік үрдіс
B) дерттік жағдай
C) дерттік әсерленіс
D) ауру
E) ауру әйгіленімі
411. Қабыну - бұл
A) біртектес дерттік үрдіс
B) дерттік жағдай
C) дерттік әсерленіс
D) ауру
E) ауру әйгіленімі
412. Жанталасқа тән
A) мәйіттің сіресуі
B) тыныстың болмауы
C) сана-сезімнің болмауы
D) өліктік дақтардың пайда болуы
E) рефлекстің күшеюі
413. Клиникалық өлім кезінде жасушалар тіршілігі, нәтижесінде
сақталады
A) сыртқы тыныстың
B) қанайналымының
C) тотығулық фосфорланудың
D) анаэробтық гликолиздің
E) тіндік тыныстың
414. Дүние жүзінде адамды клиникалық өлімнен соң ең алғаш ойдағыдай
тірілтті
A) В.А.Неговский
B) А.А.Кулябко
C) Ф.А.Андреев
D) С.С.Брюхоненко
E) С.И.Чечулин
415. Қайта тірілту шаралары кешенінің алғашқысы болады
A) мый қыртысы қызметін қалпына келтіру
B) ацидозбен күресу
C) бауыр және бүйрек қызметін қалпына келтіру
D) гипоксияны жою
E) жүрек және тыныс орталығының қызметін қалпына келтіру
416. Молекулалық деңгейдегі зақымданудың мысалы
A) иандаушы сәуленің әсерінен белсенді радикалдың түзілуі
B) аллергиялық серпілістердің цитотоксиндік түрі
C) аутоиммундық гемолиздік анемия
D) митралды қақпақшаның жеткіліксіздігі
E) атриовентрикулалық тесіктің тарылуы
417.Ағза деңгейіндегі зақымданудың мысалы
A) орақ тәрізді жасушалы анемияда глобиннің бета- тізбегінде глутамин қышқылының валинге ауысуы
B) иммундық тромбоцитопения
C) қантсыз диабетте вазопрессин түзілуінің бұзылуы
D) гемофилии А кезінде VIII қан ұю жайтының тұқымқуатын тапшылығы
E) атриовентрикулалық тесіктің тарылуы
418. Биіктік ауруы кезінде гиперпноэ патогенезі тыныс орталығының, салдарынан, қозуына байланысты
A) қанда көмір қышқыл газының үлестік қысымының жоғарылауы
B) қанда оттегінің үлестік қысымының жоғарылауы
C) қанда көмір қышқыл газының үлестік қысымының төмендеуі
D) қанда оттегінің үлестік қысымының төмендеуі
419. Биіктік ауруы кезіндегі гиперпноэ әкеледі
A) гипоксемияға
B) гипокапнияға
C) гиперкапнияға
D) гипоксияға
420. Бастан күн өту пайда болады
A) бірмәртелік артық ультракүлгін сәулеленуден (УКС)
B) УКС-ге организмнің сезімталдығы жоғарылауынан
C) УКС, ысыту әсері бар күн сәулесімен ұзақ біріккен әсерінен
D) ауаның жоғары ылғалдығы жағдайында қоршаған ортаның жоғары температурасынан
E) ауаның төмен ылғалдығы жағдайында қоршаған ортаның жоғары температурасынан
421. Балалар бөлімшесіне 3 жастағы ер бала келіп түсті. Қарап тексергенде: бала қатарластарымен салыстырғанда бойы кіші, беті жалпақ, ауызы жартылай ашық, төменгі ерінінен сілекей ағып тұр, көз ойығы тар, бет сүйегі шығыңқы, алақанының ортасында терісі қыржымдалған. Кариотип: 46,XY, t(14, 21). Бала қандай аурумен ауырады?
a) Даун ауруымен
b) Шерешевский Тернер синдромымен
c) Патау синдромымен
d) Клайнфельтер синдромымен
e) трисомия Х синдромымен
422. Жасушаның қайтымсыз бүлінісінің көріністеріне жататыны
a) ядроның ыдырауы, митохондрий құрылымы бұзылуы
b) жасуша көлемінің аздап ұлғаюы, жасуша сыртында лактаттың жиналуы
c) мембрана әлеуетінің төмендеуі
d) полисомалардың ыдырауы
e) митохондрий ферменттерінің белсенділігі төмендеуі
423. Жасушаның қайтымды бүлінісінің көріністеріне жататыны:
a) плазматикалық мембрана тұтастығының бұзылуы
b) ядроның ыдырауы, митохондрий құрылымы бұзылуы, жасушада pH жоғарылауы
c) жасуша көлемінің аздап ұлғаюы, жасуша сыртында лактаттың жиналуы
d) жасушаның сорғыштық қабілетінің артуы
e) инкубациялық ортада жасушалық (лактакдегидрогеназа) және митохондрий (креатинфосфокиназа) ферменттерінің болуы.
424. Қабылдағыш алдылық инсулинге төзімділіктің патогенезі негізделген
a) инсулин генінің мутациясымен
b) инсулин қабылдағышы генінің мутациясымен
c) инсулин қабылдағыштарының антиденелермен бөгелуімен
d) бұлшықет және май тінінде ГЛЮТ-4 мембраналық мөлшерінің және белсенділігінің төмендеуімен
e) ұйқы безі бета-жасушаларының ГЛЮТ-2 глюкозаға сезімталдығының төмендеуімен
425. Қабылдағыш соңылық инсулинге төзімділіктің патогенезі негізделген
a) инсулин генінің мутациясымен
b) инсулин қабылдағышы генінің мутациясымен
c) инсулиннің антиденелермен байланысуымен
d) бұлшықет және май тінінде ГЛЮТ-4 мембраналық мөлшерінің және белсенділігінің төмендеуімен
e) инсулиннің нәруыздармен тығыз байланысымен
426. Қантты диабеттің I түріне тән
a) ұйқыбездік инсулиндік жеткіліксіздігі HLA антигендерімен бірігуі
b) ұйқыбезінен тыс инсулиндік жеткіліксіздігі HLA антигендерімен бірігуі
c) ангиопатиялардың кеш дамуы
d) 40 жастан асқанда
e) біртіндеп басталу, жеңіл өту
427. Қантты диабеттің ІI түріне тән
a) ұйқыбездік инсулиндік жеткіліксіздік
b) ұйқыбезінен тыс инсулиндік жеткіліксіздік
c) диабеттік кома дамуына бейім
d) ангиопатиялардың ерте дамуы
e) HLA антигендерімен бірігуі
428. Диабеттік синдромның симптомдарын қисынды бірізділікпен көрсетіңіз
a) глюкозурия, гипергликемия, полиурия, полидипсия
b) полидипсия, полиурия, гипергликемия, глюкозурия
c) гипергликемия, глюкозурия, полиурия, полидипсия
d) полиурия, полидипсия, гипергликемия, глюкозурия
e) полиурия, гипергликемия, глюкозурия, полидипсия
429. Қантты диабеттің бастапқы сатысындағы глюкозурия, салдары болып табылады
A) кетонемияның
B) гипергликемияның
C) гиперлипидемияның
D) полиурияның
E) гиперлактатацидемияның
430.Қантты диабеттегі полиурияның патогенезінде маңыздысы
a) алғашқы несептің осмостық қысымының жоғарылауы
b) бүйрек өзекшелерінде реабсорбцияның артуы
c) Боумен-Шумлянский қапшығында қысымның жоғарылауы
d) Бүйректің проксималды өзекшелерінің тұқымқуатын ақауы
e) Бүйрек өзекшелерінің диурезге қарсы гормонға сезімалдығының төмендеуі
431.Гиперосмолялдық диабеттік команың патогенезінде маңызы бар
a) айқын гипернатриемияның
b) өте айқын гипергликемия мен жасушалардың айқын сусыздануының
c) теңгерілмеген кетоацидоздың
d) гиперкалиемиянның
e) айқын гиперлактатацидемияның
432. Кетоацидоздық диабетттік кома патогенезінің негізгі тізбегі
a) өте айқын гипергликемия
b) гиперкетонемия және теңгерілмеген ацидоз
c) қан және жасушааралық сұйықтың гиперосмиясы
d) жасушалардың айқын сусыздануы
e) сүт қышқылының көп жинауы
433. Ауруханаға түскен емшек жастағы монозиготты егіздердің бауыры ұлғайғандығы, ашқарында қан плазмасында глюкоза (ҚПГ) деңгейінің азайғандығын, адреналин енгізгенде ҚПГ мөлшері аздап жоғарылады, бауыр жасушаларында фосфорилаза белсенділігі айқын төмендеген және гликоген мөлшері жоғарылаған. Осындай бұзылыстармен қандай ауру дамиды?
a) Гликогеноз
b) қантты диабеттің 1 түрі
c) қантты диабеттің ІІ түрі
d) бауырдың майлы дистрофиясы
e) Фенилкетонурия
434. Науқасқа натрий бикарбонаты ерітіндісі енгізілді. Науқастағы ҚСҮ бұзылыстарын сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,42
рСО2 40,5 мм с.б.
SB 28,0 ммольл
АВ 31,0 ммольл
ВЕ 6,5 ммольл
a) Теңгерілмеген газдық емес алкалоз
b) Теңгерілген газдық емес алкалоз
c) Теңгерілген газдық емес ацидоз
d) Теңгерілмеген газдық емес ацидоз
e) Теңгерілген газдық алкалоз
435. Науқастың мыйы шайқалған, соның әсерінен ентігіп, толассыз құсады. Науқастағы ҚСҮ бұзылыстарын сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,56
рСО2 26 мм с.б.
SB 24,0 ммольл
АВ 17,0 ммольл
ВЕ 4,0 ммольл
a) Теңгерілмеген аралас ацидоз (газдық және бөліністік)
b) Теңгерілген газдық емес алкалоз
c) Теңгерілген газдық емес ацидоз
d) Теңгерілмеген газдық емес ацидоз
e) Теңгерілмеген аралас алкалоз (газдық және бөліністік)
436. Науқаста жайылмалы гломерулонефрит. Науқастағы ҚСҮ бұзылыстарын сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,23
рСО2 34 мм с.б.
SB 16,0 ммольл
АВ 13,0 ммольл
ВЕ - 11,0 ммольл
ТК мочи: 8 мл щёлочи
Аммиак мочи: 8 ммольл
a) Теңгерілмеген аралас ацидоз (газдық және бөліністік)
b) Теңгерілген газдық емес алкалоз
c) Бөліністік теңгерілмеген ацидоз
d) Теңгерілмеген газдық емес ацидоз
e) Теңгерілмеген аралас алкалоз (газдық және бөліністік)
437. Науқастағы ҚСҮ бұзылыстарын сипаттаңыз.
рН 7,42
рСО2 30 мм с.б.
SB 20,5 ммольл
АВ 18,0 ммольл
ВЕ -4,0 ммольл
a) Теңгерілген газдық алкалоз
b) Теңгерілмеген газдық алкалоз
c) Теңгерілген газдық емес ацидоз
d) Теңгерілмеген газдық емес ацидоз
e) Теңгерілген газдық алкалоз
438. Науқасқа жасанды вентиляция қолданылып ота жасалынуда. Науқастағы ҚСҮ бұзылыстарын сипаттаңыз.
рН 7,24
рСО2 69 мм с.б.
SB 18,5 ммольл
АВ 28,0 ммольл
ВЕ -8,0 ммольл
a) Теңгерілмеген аралас ацидоз (газдық және бөліністік)
b) Теңгерілген газдық ацодоз
c) Теңгерілген метаболизмдік ацидоз
d) Теңгерілмеген аралас алкалоз (газдық және бөліністік)
e) Теңгерілген газдық емес алкалоз
439. 15 жастағы жасөспірім Н., жүрек тұсындағы күш түскенде күшейе түсетін кезеңдік ауыру сезіміне шағымданды. Ангиографиялық зерттеуде тәж артерияларының кеңістігі тарылғандығы көрінеді. Қан плазмасында ТТЛП мөлшері жоғарылаған. ТТЛП қабылдағыштарының саны азайғандығы анықталды. Науқаста гиперлипопротеинемияның қай түрі дамыған?
a) I түрі (гиперхиломикронемия)
b) II түрі ( гипер-бета-липопротеинемия)
c) III түрі (флотирлеуші гиперлипопротеинемия)
d) IV түрі (гипер-пре-бета-липопротеинемия)
e) V түрі (гипер-пре-бета-липопротеинемия және хиломикронемия)
440. Науқастағы гипоксия түрін анықтаңыз, егер науқаста:
Артериялық қанда НвО2 75%; веналық қанда НвО2 42%, қанның оттегіге сыйымдылығы– 35 об.%; рСО2 50 мм с.б. ; ТЖ -22 рет минутына.; өкпенің тіршілік сыйымдылығы 3,0 л (қалыптыда 4,5 - 5 л); ЖСЖ –минутына 98 рет, ҚМК 6,0 л; АҚК -5,0л
a) тыныстық
b) қанайналымдық
c) Гемдік
d) Тіндік
e) Субстратты
441. Науқастағы гипоксия түрін анықтаңыз, егер науқаста:
Артериялық қанда НвО2 96%; НвО2 веналық қанда 40%, қанның оттегіге сыйымдылығы–– 37 об.%; рСО2 28 мм с.б. ; Тж -25 рет; ЖСЖ – минутына 110 рет, ҚМК 3,0 л
a) тыныстық
b) қанайналымдық
c) Гемдік
d) Тіндік
e) Субстратты
442 Науқастағы гипоксия түрін анықтаңыз, егер науқаста:
Артериялық қанда НвО2 75%; веналық қанда НвО2 55%,; рСО2 27 мм с.б.
ТЖ -25 рет; ЖСЖ – 95 рет, ҚМК 6,0 л, Эритроцит – 2,7 х 1012л, Нв- 105гл;
қанның оттегіге сыйымдылығы–10 об%
a) тыныстық
b) қанайналымдық
c) Гемдік
d) Тіндік
e) Субстратты
443. Науқастағы гипоксия түрін анықтаңыз, егер науқаста:
Артериялық қанда НвО2 98%; веналық қанда НвО2 85%, қанның оттегіге сыйымдылығы – 35 об.%; рСО2 29 мм с.б. ; ТЖ -22 рет.;
ЖСЖ – 105 в мин, ҚМК 6,0 л;
a) тыныстық
b) қанайналымдық
c) Гемдік
d) Тіндік
e) Субстратты
444. Науқастағы гипоксия түрін анықтаңыз, егер науқаста:
Артериялық қанда НвО2 70%; НвО2 веналық қанда 40%, қанның оттегіге сыйымдылығы – 30 об.%; рСО2 55 мм с.б. ; ТЖ-25 рет; өкпенің тіршілік сыйымдылығы 1,5 л (қалыптыда 4,5 - 5 л); ЖСЖ – 90 рет, ҚМК 6,0 л
a) Тыныстық
b) қанайналымдық
c) Гемдік
d) Тіндік
e) Субстратты
445.25 жастағы науқас әсіресе суыққа қол саусақтарындағы ауыру сезіміне және жансыздануына шағымданады. Ауруы ұстағанда саусақтары мен қол басының терілері бозарып, жергілікті қызымы түсетіндігін, тері сезімталдығының бұзылатындығын сезеді. Шеткері қанайналымы қандай бұзылыстары туралы айтылған?
a) Артериалық гиперемия
b) Веналық гиперемия
c) Ишемия
d) Іркілулік стаз
e) Нағыз ылтамырлық стаз
446. Сол жүрекше-қарыншалық тесіктің тарылуы бар науқасты қарап тексергенде цианоз, аяқ-қолдарының аздап ісінгені, саусақтары сипағанда суық екендігі анықталды. Тырнақ тамырларын биомикроскоптық қарап тексергенде вена тамырларының кеңейгендігі, қанағымының баяулағандығы анықталды. Шеткері қанайналымының қандай бұзылыстары туралы айтылған?
a) Артериалық гиперемия
b) Веналық гиперемия
c) Ишемия
d) Іркілулік стаз
e) Нағыз ылтамырлық стаз
447.Экзогенді триглицеридтерді негізінен тасымалдайды
A) хиломикрондар
B) өте төмен тығыздықты липопротеидтер
C) аралық тығыздықты липопротеидтер
D) төмен тығыздықты липопротеидтер
E) жоғары тығыздықты липопротеидтер
448. Эндогенді триглицеридтерді негізінен тасымалдайды
A) хиломикрондар
B) өте төмен тығыздықты липопротеидтер
C) аралық тығыздықты липопротеидтер
D) төмен тығыздықты липопротеидтер
E) жоғары тығыздықты липопротеидтер
449. Алғашқы семірудің патогенезіндегі негізгі тізбекті табыңыз
A) лептиннің шынайы немесе салыстырмалы жеткіліксіздігі
B) жыныс гормондарының шынайы немесе салыстырмалы жеткіліксіздігі
C) глюкокортикоидтардың артық өндірілуі
D) тиреоидты гормондардың тапшылығы
E) инсулиннің шынайы немесе салыстырмалы жеткіліксіздігі
450. Тамыр қабырғасының тромбқа төзімділігі қамтамасыз етіледі
A) простациклин, азот тотығы өндірілуімен
B) эндотелин, тромбоксана А2 өндірілуімен
C) Хагеман жайтының әсерленуімен
D) Плазминоген тежегіштерінің өндірілуімен
E) Тромбоциттердің әсерлнуімен
451. Артериядағы тромб түзілуінің бірізділігі:
1. Тамыр эндотелиі зақымдануы, локальныйжергілікті ангиоспазм
2. Тромбоциттерден ББЗ бөліну серпілісі
3. Тромбоциттердің әсерленуі және олардың эндотелий астына адгезиясы
4. Қанның ұйуы
5. тромбоциттердің агрегациясы
a) 1, 3, 2, 5, 4
b) 1, 2, 3, 4, 5
c) 2, 3, 4, 5, 1
d) 3, 4, 5, 2, 1
e) 5, 4, 3, 2, 1
452. Веналық тромбоздың патогенезі, болып табылады
A) Эндотелийдің зақымдануы
B) Тромбоциттердің әсерленуі
C) гемостаздың тамырлық-тромбоциттік тетігінің әсерленуі
D) гемостаздың коагуляциялық тетігінің әсерленуі
E) гипергомоцистеинемия
453. Жасуша мембранасы реперфузиялық зақымдануының патогенезінде негізгі рөл атқарады
a) лизосомалық ферменттердің әсерленуі
b) МАТ әсерленуі
c) мембраналық фосфолипазалар әсерленуі
d) гликолиздің әсерленуі
e) митохондрий ферменттерінің әсерленуі
454. Тіндер ісінуі әдетте дамыйды
A) веналық гиперемия кезінде
B) артериялық гиперемияда
C) ишемияда
D) нағыз қылтамырлық стазда
E) стаз кезінде
455. Қанайналымының,үлкен шеңбері артерияларында түзілген эмболдардың қанмен айналып жүруі әкеледі
А) мый қан тамырларының эмболиясына
В) өкпе артерияларының эмболиясына
С) қақпалық гипертензияға
D) бауырқан тамырларының эмболиясына
Е) бауыр венасының эмболиясына
456.Тербелмелі қан ағымы байқалады
A) ишемияда
B) артериялық гиперемияда
C) ұзақ веналық гиперемия кезінде
D) ишемиялық стазда
E) нағыз қылтамырлық стазда
457.Артерияларда қан ағымына кедергінің жоғарылауы кезінде және ағзада жанамалардың жеткіліксіздігінде дамыйды
A) ишемия
B) веналық гиперемия
C) артериялық гиперемия
D) іркілулік стаз
E) нағыз қылтамырлық стазда
458.Артериялардың беріштенулік және қабынулық өзгерістері әкеледі
A) қан ағымының жақсаруына
B) артериялық гиперемияға
C) ишемияға
D) веналық гиперемияға
E) нағыз қылтамырлық стазда
459.Лейкотриендер, простагландиндер туындысы
A) арахидон қышқылының
B) альфа-кетоглутар қышқылының
C) қымыздық қышқылының
D) пальмитин қышқылының
E) линолен қышқылының
460. Қабынудың гуморалдық дәнекерлерін әсерлендіреді
А) гистамин
В) Хагеман жайты
С) плазмин
D) брадикинин
Е) комплемент жүйесінің С 5 – С 9 бөлшектері
461. Қабыну кезінде артериолалардың қысқа мерзімдік тарылуы қан тамырлары қабырғасына, әсеріне байланысты
А) гистаминнің
В) ацетилхолиннің
С) норадреналиннің
D) брадикининнің
Е) простагландиндердің
462.Экссудат құрамы анықталады
A) лейкоциттердің фагоцитоздық белсенділігімен
B) қан тамырлары өткізгіштігінің жоғарылау дәрежесімен
C) ҚҚ жоғарылау шамасымен
D) пролиферация үрдісінің қарқындылығымен
E) протоонкогендердің әсерленуімен
463. Қан тамырлары қабырғасының өткізгіштігізедәуір жоғарылағанда дамитын экссудат түрі
А) іріңді
В) сірлі
С) шіріктік
D) фибринді
Е) сірлі - іріңді
464. Лейкоциттердің қан тамырларының эндотелийіне адгезиясы
басымырақ байқалады
А) артериолаларда
В) метартериолаларда
С) қылтамырларда
D) қылтамырсоңылық венулаларда
Е) қылтамырға дейінгілерде
465. Созылмалы қабынуға тән
A) нейтрофилдердің маңызы жоғары
B) қан тамырлық әсерленістер айқын
C) пролиферациялық үрдістер айқын
D) зақымданған тіннің қалпына келуімен аяқталады
E) клиникалық белгілердің қарқындылығы айқын
466 Қабынуға қарсы әсері бар гормондар
А) тироксин
В) глюкокортикоидтар
С) соматотропин
D) паратгормон
Е) әлдостерон
467. Қабыну кезінде жағымсыз әсері бар
А) пролиферацияның
В) тіндер дистрофиясының
С) лейкоциттер эмиграциясының
D) фагоцитоздың
Е) веналық гиперемияның
468. Дұрыс тұжырым табыңыз
A) бактериялық жасушалардың пирогендік қасиеті олардың вируленттілігіне тәуелді
B) грамтеріс бактериялардың эндотоксиндері эндогендік пирогендерге жатады
C) экзогендік пирогендер липополиқанттар болып табылады
D) қызба кезінде температура жоғарылауының дәрежесі қоршаған ортаның температурасына тәуелді
E) қызба кезінде жылу реттеу тетіктері бұзылған
469. Қызба кезінде дене температурасы жоғарылауы патогенезінің көрсетілмеген тізбегі: экзогендік пирогендер ® фагоциттер ® ? ® простагландиндер ® жылу реттеу орталығы
A) микробтар эндотоксиндері
B) алғашқы эндогендік пирогендер
C) екіншілік эндогенді пирогендер
D) оралымды нуклеотидтер
E) липопротеидтер
470. Қызбаның 2-сатысында су-електролит алмасуы өзгерістеріне тән
A) гиперосмолярлық дегидратация
B) изоосмолярлық гипергидратация
C) организмнен натрий және судың шығарылуы
D) изоосмолярлық дегидратация
E) гипоосмолярлық дегидратация
471. Дене температурасының жоғарылауы жеңіл өтеді
А) қызба кезінде
В) күн тигенде
С) ыстық соғуында
D) жылы ұрғанда
Е) қатерлі асқын қызынуда
472. Жедел кезеңнің жауабы – бұл
A) организмнің зақымдануға жедел бейнақты жүйелік әсрленісі
B) зақымдауға арнайы иммундық жауап
C) қабынудың жергілікті белгісі
D) қабынудың құрамбөлшегі
E) жасушаның жедел зақымдануға әсерленісі
473. Алғашқы 6-8 сағатта айқын жоғарылайтын жедел кезеңнің нәруызы
A) С-әсерлі нәруыз, сарысулық амилоид А
B) гамма-глобулиндер, альбуминдер
C) фибриноген, гаптоглобин
D) криоглобулины, церулоплазмин
E) трансферрин, комплемент құрамбөлшектері
474. Жедел кезеңнің жауабында қанда мөлшері төмендейтін нәруыз
A) С-әсерлі нәруыз, сарысулық амилоид А
B) трансферрин, альбуминдер
C) фибриноген, гаптоглобин
D) альфа-2-макроглобулин, церулоплазмин
E) трансферрин, комплемент құрамбөлшектері
475. Жедел кезеңнің нәруыздарының қорғаныстық маңызы
A) МАТты әсерлеуі
B) антиоксиданттық , микробқа қарсы
C) лейкопоэзді тежеу
D) фагоцитозды тежеу
E) организм үшін қауіпті тіндік протеазаларды әсерлеу
476. Жедел кезең жауабының қорғаныстық маңызы
A) жүйелік қабынулық жауап
B) сілейме
C) жедел кезең нәруыздары түзілуінің әсерленуі
D) миокардтың жиырылулық қызметінің төмендеуі
E) көп ағзалық жеткіліксіздік
477. Жедел кезең жауабының дерттік әсері
A) АКТГ өндірілуі артуы
B) жүйелік қабынулық жауап және көп ағзалық жеткіліксіздік
C) фагоцитоздың әсерленуі
D) С-әсерлі нәруыздың артуы
E) Комплемент жүйесінің әсерленуі
478. Жедел кезең жауабына тән
A) Фагоцитоздың, комплемент жүйесінің әсерленуі
B) Қан ұю жүйесінің әсерсізденуі
C) Ұюға қарсы жүйенің әсерсізденуі
D) Қанда темірдің көбеюі
E) ЭТЖ баяулауы
479. Дұрыс тұжырымды табыңыз
A) жауаптың жедел кезеңі - организмнің зақымдануға басымырақ жергілікті әсерленісі
B) жедел кезеңнің жауабы – организмнің зақымдануға жалпы әсерленісі
C) жедел кезеңнің жауабы барлық көріністерінің организм үшін жағымды маңызы бар
D) жедел кезеңнің жауабы организм төзімділігінің төмендеуіне әкеледі
E) жедел кезеңнің жауабының негізгі дәнекері гистамин
480. 7 жасар балада манго сусынын ішкеннен кейін 40 мин соң тез арада жұмсақ таңдай аймағында шектелген күшейген ісіну дамыды, жұтуға кедергі жасайды, кейіннен тыныс алуға кедергі жасады. Ісінген аймақтың шырышты қабаты қызарған, ауыру сезімі жоқ; қанында — шамалы эозинофилия. Дене қызымы қалыпты. Анықтау барысында әкпесінде бронх демікпесінің ұстамалары болғаны белгілі болды. Науқастағы аллергиялық серпіліс қай түрімен дамыды?
a) Реагиндік ( I түрі )
b) Цитотоксиндік (II түрі)
c) Иммунокешендік (III түрі)
d) Жасуша қатысуымен (IV түрі)
e) Қабылдағыштық (V түрі)
481. Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрі патогенезінің
көрсетімеген тізбегі :
Жасуша мембранасының антигендік құрылымының өзгеруі және кейінгі аллергеннің түзілуі® аутоантиденелер түзілуі ® нысана жасушалар беткейінде иммундық кешендердің түзілуі ® ... ..? ... ... әсерленуі ® нысана жасушаның фагоцитозы
А) комплемент жүйесінің С1,4,2,3 бөліктері
В) калликреин-кининдік жүйе
С) қан ұйыу жүйесі
D) фибринолиз жүйесі
Е) қан ұйыуына қарсы жүйе
482. Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрі патогенезінің
көрсетімеген тізбегі :
Жасуша мембранасының антигендік құрылымының өзгеруі және кейінгі аллергеннің түзілуі® аутоантиденелер түзілуі ® нысана жасушалар беткейінде иммундық кешендердің түзілуі ® ... ..? ... ... әсерленуі ® жасуша мембранасында тесіктердің пайда болуы
А) комплемент жүйесінің С5-9 бөліктері
В) калликреин-кининдік жүйе
С) комплемент жүйесінің С1,4,2,3 бөліктері
D) фибринолиз жүйесі
Е) қан ұйыуына қарсы жүйе
483.Декомпрессия - бұл
A) атмосфералық қысымы қалыпты ортадан атмосфералық қысымы жоғары
ортаға ауысу
B) ерігіш азоттың қарқынды түзілуі
C) барометрлік қысымның жоғарылауы
D) жоғары барометрлік қысым аймағынан атмосфералық қысымы қалыпты
аймаққа ауысу
E) газдар ерігіштігінің төмендеуі
484. Сатурация - бұл
A) атмосфералық қысымы қалыпты ортадан атмосфералық қысымы жоғары
ортаға ауысу
B) ерігіш азоттың қарқынды түзілуі
C) барометрлік қысымның жоғарылауы
D) жоғары барометрлік қысым аймағынан атмосфералық қысымы қалыпты
аймаққа ауысу
E) газдар ерігіштігінің төмендеуі
485. Қарттық шақ мөлшері-бұл
А) 30-35 жас
В) 35-40 жас
С) 45-59 жас
Д) 60-74 жас
Е) 75 жастан жоғары
486.. Ұзақ өмір сүрушілердің жасы
А) 45-59 жас
В) 60-74 жас
С) 75-80 жас
Д) 81-89 жас
Е) 90 жастан жоғары
487.Прогерия-бұл
А) тұқым қуалайтын ерте қартаю
В) тұқым қуаламайтын ерте қартаю
С) тістеудің ауытқуы (прикус)
Д) табиғи физиологиялық қартаю
Е) алыстан көргіштік
488. И.И. Мечников бойынша организм қартаюын туындататыны:
A) ішектегі нәруыздың іріп-шіру өнімдерімен аутоуыттану
B) глюкоза
C) кетондық денелер
D) сүт және пирожүзім қышқылдары
E) гипербилирубинемия
489. Жалпы адаптациялық синдромның соққыға қарсы кезеңіне тән
A) гипотензия
B) гипотермия
C) гипертензия
D) гипогликемия
E) адинамия
490. Жалпы адаптациялық синдромның соққы кезеңіне тән
A) гипергликемия
B) адинамия
C) бүйрек үсті бездерінің қыртысты қабатының гиперплазиясы
D) гипертензия
E) бүйрек үсті бездерінің қыртысы қызметінің қалжырауы
491. Жасушаның гипоксиялық зақымдануы негізгі жайты болып табылады
A) АТФ түзілуінің азаюы
B) Жасушада натрийдің көбеюі
C) фосфолипаза А2 әсерленуі
D) лизосомалық ферменттердің шығуы
E) МАТ әсерленуі
492. Жасуша ядросы зақымдануының көріністері
A) Жасушаға нарий енуінің артуы
B) Жасушадан калийдің шығуы
C) ДНҚ екі еселенуі және транскрипция үрдістерінің бұзылуы
D) Жасушаға кальций енуінің азаюы
E) АҮФ түзілуінің бұзылуы
493. Митохондрийлер мембранасы зақымдануынан дамиды
A) кариорексис
B) жасушаның аутолизуі
C) жасушажасушануінің реттелуі бұзылуы
D) тотығудан фосфорланудың бұзылуы
E) мембрана әлеуетінің төмендеуі
494. Лизосомалық ферменттер белсенділігінің жоғарылауы цитоплазмада иондар көбеюінің салдарынан болады
A) Nа,
B) К,
C) Са2
D) Н
E) Мg2
495. Жасушаның зақымдануы кезіндегі жылулық сілейменің нәруыздары
A) нәруыздарды табиғатын жоғалтудан сақтайды, зақымданған нәруыздардың аластануына септеседі
B) жасушалардың температуралық төзімділігін төмендетеді
C) стресс кезінде жасушаға катехоламиндердің әсерін күшейтеді
D) жылулық сілеймені туындатады
E) МАТты әсерлейді
496. Апоптоздың экзогендік күшейткіштері
A) Р-53
B) Цитохром С
C) өспелер тіршілігін жоятын жайт
D) лизосомалық ферменттер
E) Каспаза-3
497 Т-жендет қатысуымен жүретін цитолиздің даму тетігі, әсерленуіне байланысты
a) лизосомалық ферменттердің
b) комплемент жүйесінің
c) перфорин-гранзимдік тетіктің
d) фагоцитоздың
e) майлардың асқын тотығуымен
498. Паранеоплазиялық синдромның көрінісіне жатады
a) тромбозға бейімділік
b) Метастаздану
c) қайталану
d) өспенің үдеуі
e) Антигендік атипия
499. Антионкоген болып табылады
a) ras
b) myc
c) bcl-2
d) Rb
e) bax
500. Онкоген болып табылады
a) ras
b) р-53
c) bcl-2
d) Rb
e) bax
2. СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР
№ 1 Егеуқұйрықты барокамераға орналастырып үш минөт аралығында ауаны барометрлік қысымның 180 мм.с.б. денгейіне дейін сорып алады. Төменгі барометрлік қысым жағдайында болған жануарда 4 минөт өткен соң клоникалық - тоникалық селкілдек пайда болады. 5 минөттен кейін ақтық тыныс (сирек терең дем алу) пайда болады және бір бүйірімен қисайып жатады. Кейін тыныс алуы толығынан тоқтайды. Төменгі барометрлік қысым жағдайында (барометрлік қысымның 180 мм.с.б. жеткізгеннен бастап) өмір сүру уақытының ұзақтығы 6 минөтті құрады.
1. Аталған тәжірибеде жануар қандай жайттың әсеріне шалдықты?
2. Көрсетілген жайттардың қайсысы дамыған дерттік үрдістің (гипобариялық гипоксияның) себебі болуы мүмкін?
3. Айтылған болжамдарды тәжірибе жүзінде қалай көрсетуге борлады?
4. Аталған гипоксияда жануарда ҚСҮ көрсеткіштерінде және қанның газдық құрамында қандай өзгерістер дамиды?

№ 2 Екі егеуқұйрыққа келесі тәжірибе жасалды: №1 егеуқұйрықты су температурасы 10 °С аквариумға отырғызды. 5 мин. соң жануарды шығарып, барокамераға бақылау жануарымен (№2) және барокамераға дейін 10 минөт бұрын дене салмағына 2,5 мгкг психостимулятор-фенамин ерітіндісі енгізілген егеуқұрықпен (№3) бірге отырғызылды. Сосын барокамерадағы ауаны 180 мм.с.б. денгейіне дейін сорып алады. Тіршілік ұзақтығы (барометрлік қысымның 180 мм.с.б. жеткізгеннен бастап тыныс алуы тоқтағанға дейінгі уақыт) №1 егеуқұрықта -15 мин., №2 – 7 мин., №3 – 4 минутты құрады.
1. Гипотермия мен психостимулятор-фенамин гипоксияға төзімділікке әсер етеді ме? Бұл факторларды патофизиология терминдерінде қалай аталады?
2. Гипотермия мен психостимулятор-фенамин жануардың гипоксияға төзімділігіне қалай әсер етті?
3. Гипобариялық гипоксияға организмнің төзімділігін төмендететін нжәне арттыратын басқа факторларды мысалға келтір.

№3 10 000 м биіктікте жолаушылар авиалайнерінің тығыз жабылмағандығы анықталды. Бірнеше секөндтің ішінде ұшақтағы барометрлік қысым сол биіктіктегі атмосфералық қысымның көрсеткішімен бірдей (170 мм.с.б.) болды. Экипаж төмен түсе алмай, сол биіктікте бірнеше минөт бойы ұшты.
1. Осы апатқа сәйкес жолаушылар организмінде дамыған қандай дерттік үрдістер олардың денсаулығына қатер төндіріп, өлімге әкелуі мүмкін?
2. бұл дерттік үрдістердің туындауы мен дамуының себептері қандай?
3. Аталған үрдістердің қайсысы жолаушылар организміне қауіпті және не себепті?

№4 1946 ж. зерттеушілер Хаустон мен Рилей (АҚШ) барокамерада Эверест операциясы тәжірибесін жүргізді. Тәжірибеге жастары 19-27 жас аралығындағы төрс ер адам қатысты. Тәжірибенің жалпы ұзақтығы – 35 тәулік, оның 32 күнін зерттеушілер барокамерада өткізді. Барометрлік қысым біртіндеп таудағы биіктікті сипаттай отырып, алдымен күніне 600 м-ден 2400 метрге дейін, кейін күніне 300 м-ден 6000м биіктікке дейін, ең соңында күніне 150м-ден төмендетілді. 27-тәулікте зерттелушілер 6850м биіктікке жетті және бірнеше күн бойы осы биіктікте қалды, содан соң шың штурмы жасалынды, яғни барокамерадағы қысым 235 мм.с.б. дейін төмендетілді – бұл Эверест шыңындағы шама еді.
Алты сағаттық штурмда екі зерттелушіге оттегі беруге тура келді, ал екеуі өздігінен шыңға шығып және сол жерде жарты сағат болды.
1. Тәжірибе жағдайларының қайсысы зерттелушілерде гипоксиялық әсерге жоғары төзімділікті қамтамасыз етті?
2. Зерттелушілердің гипоксиялық әсерге қалыптасқан төзімділігінің әсерін қалай атауға болады және оның түзілу негізі неде?
3. Аталған тәжірибелік жағдайларда организмнің гипоксиялық жайтқа төзімділігін арттырудың тетіктері қандай?
4. Не себепті тәжірибенің бірдей жағдайларында зерттелушілердің гипоксиялық жайтқа зерттелушілер организмінің бейімделу дәрежесі бірдей болмады?

№ 5 Н атты әйел баласында орақ-тәрізді анемия даму қауіптігі туралы мазасызданып гендік кеңеске келді. Ол ағасының орақ тәрізді жасушалы анемияның ауыр түрімен ауыратындығын хабалады. өзі және оның жолдасы ауырмайды. Нв-ді зерттегенде әйелдің эритроциттерінде 65% HbА және 35% HbS бар, ал жолдасының эритроциттерінде 98% HbА және HbS жоқ..
1. Аталған дертте қандай нәруыз ақаулы генмен көшіріліп отыр?
2. Әйелдің балаларының орақ тәрізді жасушалы анемиямен ауру болып туатындығының мүмкіндігі қандай? Фенотиптік сау, ал геномында HbS аллелі бар бала туу мүмкіндігі қандай?
3.Әйелдің болашақ балаларында аурудың пайда болуы жынысына байланысты ма?
4. Қандай жағдайда бұл аурудың ағымының ауырлығы өмірге қауіпті болмақ?

№ 6 Балалар бөлімшесіне 3 жастағы ер бала келіп түсті. Қарап тексергенде: бала қатарластарымен салыстырғанда бойы кіші, беті жалпақ, ауызы жартылай ашық, төменгі ерінінен сілекей ағып тұр, көз ойығы тар, бет сүйегі шығыңқы, алақанының ортасында терісі қыржымдалған. Кариотип: 46,XY, t(14, 21).
1. Бала қандай аурумен ауырады?
2. Кариотип формуласын шешіп, сипаттаңыз. Оның қалыптыдан айырмашылығы неде?
3. Бұл аурудың мүмкіндік себептері қандай? Аталған ауруға тағы қандай белгілер тән?

№ 7 Тұрғындарды жаппай тексеру кезінде жыныстық хромосомаларында өзгерістері бар адамдар анықталды. Геномындағы ауытқуларына байланысты келесі топтар бөлінді: 1‑топ — XXY; 2‑топ — XXXY; 3‑топ — 0X; 4‑топ — XXX; 5‑топ — XXXX.
1. Тексерілген адамдардың геномындағы өзгерістер қандай синдромдардың дамығандығын көрсетеді?
2. Әрбір топ науқастарының жыныстық хроматинінде қанша денешіктер бар?
3. Жыныстық хроматин нені көрсетеді, ол организмнің қай қасиетін анықтайды?
4. Геномдағы бұндай өзгерістердің мүмкіндік себептері мен даму тетіктері қандай?

№ 8 28 жастағы ер адамның жол апаты әсерінен аяқ-қолдарында көптеген сынықтар, денесінің соғылған. Стационарға апаттан соң бір сағаттан соң ауыр халде әкелінді: есі кіресілі-шығасылы, бозарған, суық жабысқақ терге шыланған, көз қарашықтарының жарыққа реакциясы әлсіз, тарылған, тынысы сирек, беткей, жүрек соғысы әлсіреген, пульсі әрең анықталады, ҚҚ 6040 мм с.б., сыртқа немесе ішке қансырау белгілері жоқ..
1. Жарақаттың әсерінен науқаста қандай жағдай дамыды? Науқас оның дамуының қай сатысында?
2. Аталған науқаста бұл жағдайдың әрі қарай дамуының мүмкіндік болжамдары қандай?
3. Науқастағы қанайналымдық және тыныстық бұзылыстардың патогенезі қандай?
4. Науқасты бұл жағдайдан шығару үшін төтенше емдеудің қандай әдісін жүргізуге болады?

№ 9 Жаңа антибиотиктің тері эпителиіне цитотоксиндік әсерін зерттеу үшін екі тәжірибе сериясы (А және В) жасалынды.
А. Лабораториялық егеуқұйрықтарға in vivo тәжірибесінде антибиотиктің ерітіндісінің аппликаторы жануардың терісіне алты сағатқа қойылды (препараттың мөлшері емдік мөлшерден бірнеше артық!). Препараттың әсері теріні аппликатордың әсерін тоқтатқан соң 8 сағаттан кейін тірі кезінде микроскоппен қарау арқылы бағалады.әрі қарай әрбір 8 сағат сайын екі қайтара микроскоппен қаралды.
В. in vitro тәжірибесінде эпителий жасушаларының культурасын зерттелетін препараты бар ортада өсірді. Препараттың мөлшері А тәжірибесіндегі мөлшерге сәйкес болды. 6 сағаттан соң культураны жуып, препаратсыз ортада өсірілді. Препараттың әсерін сандық және электрондық микроскоп арқылы in vivo тәжірибесіндегідей мерзімде бағаланды.
Эксперимент нәтижелері
А. In vivo: аппликациядан 8 сағаттан соң эпителийдің ұсақ ошақты некрозы және дистрофия белгілері анықталды. Теріде бұл дерттік үрдістердің одан әрі күшеюі анықталды.
В. In vitro: зерттеудің барлық мерзімдерінде тері эпителиінде зақымдану белгілері болмады. Бастапқы кезде жасушалардың бір-біріне жабысуы байқалса, кейінгі байқауларда тіркелмеді.
1. in vivo және in vitro тәжірибелері нәтижелеріндегі айырмашылықты сіз қалай түсіндіресіз? Жауаптарыңды негіздеңіздер.
2. in vivo тәжірибесінде эпителий жасушаларының зақымдануы тікелей ме, әлде салдарлық деп айтуға бола ма? Сіздің пікіріңізге байланысты анықтамаңызды келтіріңіз.
3. Препараттың жасушаға зақымдаушы әсерінің мүмкіндік тетіктері қандай? In vitro тәжірибесінің нәтижелерін ескергенде Сіз атаған механизмнің қайсысы мүмкін?
4. Тексерілуші препараттың патогенді әсерінің механизмдерін айқындау үшін in vivo тәжірибесінде жасушаның қосымша тағы қандай қызметі мен үрдісін зерттеу қажет?

№ 10 Токсикологиялық лабораторияда улы заттың жасушалық әсері зерттелді. Затты қалыпты эпителий жасушаларының монокультурасына енгізді. Жасуша зақымдануының белгілері әрбір 30 минут сайын 3 сағат бойы бағаланды. 3 сағаттан соң 80 пайыз жасушаның өлгендігі анықталды.
1. Эпителий жасушаларының қайтымды (А) және қайтымсыз (В) бүліністерін бағалау үшін қандай морфологиялық және биохимиялық критерийлер қажет?

№ 11 Тышқандарда гемолиздік анемияны үлгілеу үшін фенилгидразин енгізілді. Фенилгдразинді енгізгеннен жарты сағат өткеннен кейін жануардың қанында эритроциттердің азайғаны, бос гемоглобин және метгемоглобин анықталды.
1. Фенилгидразин әсерінен эритроциттер мембранасы зақымдануының мүмкіндік тетіктерін түсіндіріңіз.

№ 12 Ауруға натрий бикарбонат ертіндісін тамыр ішіне енгізді. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,42
рСО2 40,5 мм с. б.
SB 28,0 ммольл
АВ 31,0 ммольл
ВЕ 6,5 ммольл

№ 13 Науқастың бас миы шайқалған, толастамайтын құсу мен ентік байқалды. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,56
рСО2 26 мм с. б.
SB 24,0 ммольл
АВ 17,0 ммольл
ВЕ 4,0 ммольл

№ 14 Науқаста диффузды гломерулонефрит. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,23
рСО2 34 мм рт. ст.
SB 16,0 ммольл
АВ 13,0 ммольл
ВЕ - 11,0 ммольл
Несептегі ТҚ: 8 мл сілті
Несептегі аммиак: 8 ммольл

№ 15 Науқас кома жағдайында. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,17
рСО2 50 мм с. б.
SB 15,5 ммольл
АВ 38,0 ммольл
ВЕ -13,0 ммольл

№ 16 Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз, мүмкіндік себептерін көрсетіңіз.
рН 7,42
рСО2 30 мм с. б.
SB 20,5 ммольл
АВ 18,0 ммольл
ВЕ -4,0 ммольл

№ 17. Ауруға жасанды өкпе вентиляциясын қолдану арқылы операция жасалды. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз.
рН 7,24
рСО2 69 мм с. б.
SB 18,5 ммольл
АВ 28,0 ммольл
ВЕ -8,0 ммольл

№ 18. Артериялық қандағы оттегінің мөлшері 15 көлемдік %, веналық қанда 10 көлемдік %.
Артерияда гемоглобиннің оттегіге қанығуы 74 %, венада 48%.
О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?

№ 19. Артериялық қандағы оттегінің мөлшері 18 көлемдік %, веналық қанда 6 көлемдік %.
Артерияда гемоглобиннің оттегіге қанығуы 98 %, венада 30%.
О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?

№ 20. Артериялық қандағы оттегінің мөлшері 18 көлемдік %, веналық қанда 16 көлемдік %.
Артерияда гемоглобиннің оттегіге қанығуы 98 %, венада 80%.
О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?

№ 21. Артериялық қандағы оттегінің мөлшері 10 көлемдік %, веналық қанда 4 көлемдік %.
Қанның О2 сыйымдылығы төмендеген.
О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?

№ 22. 39 жастағы науқаста Митралды қақпақшаның стенозы диагнозымен алқыну, акроцианоз байқалады, өкпеде — дымқыл сырыл, әсіресе аяқта жайылған ісінулер, жүрек шекараларының үлкейуі, тахикардия, артериялық гипотензия, ұлғайған және қабырғадан 5 см шыққан бауыр, асцит; диурез азайған.
Қышқылдық – сілтілік үйлесімнің көрсеткіштері:
Рн
7,32
раО2
71 мм с.б.
раСО2
52 мм с.б.
рvО2
47 мм с.б.
SВ
18,6 ммольл
МК
26 мг%
ВЕ
–5 ммольл
 
 
Na концентрациясы қан плазмасында жоғарылаған; гипо‑ және диспротеинемия; эритроцитоз.
1. Осы жағдайда гипоксияның қандай түрлері дамыды? Жауабын түсіндіріңіз.
2. Науқаста гипоксияға бейімделу белгілері бар ма?
3. Науқаста ісінулердің қандай түрлері бар және олардың патогенезі қандай?
4. Ісінулерді жою үшін қандай емдеу жүргізу керек?

№ 23. 60 жастағы науқас Ц. 2 апта бұрын жүректің сол қарыншасының алдыңғы қабырғасының тұсында жайылған трансмуралды инфаркт алған және ауруханада жатқан, түнде ауа жетіспеу сезімімен оянды. Шақырған медбике оның керуетке отырып, аяғын түсіруіне көмектесіп, терезені ашты. Науқас аздап жеңілдеді. Бірақ осыдан 10 минөттен соң ол ентігудің күшейгеніне, ауық-ауық жөтелудің (қақырықсыз) қажеттігіне, сонымен бірге тыныс жолдарында құлағына естілетін сырылдардың пайда болғанына шағымданды. Медбике науқасқа оттегілік масканы беріп, дәрігерді шақырды.
1. Науқаста гипоксияның қай түрі дамыды? Жауабыңызды негіздеңіз.
2. Сіздің ойыңызша, аталған жағдайда оның даму бірізділігі қандай?
3. Бұл кезде раО2, раСО2, рvO2, рvCO2, SaO2, SvO2, рН көрсеткіштері қалай және не себепті өзгереді. Жауабыңызды мәлімдеңіз.

№ 24. 50 жастағы науқасты үйінде өспе дамыған асқазанынан кенеттен қатты қан кету әсерінен дамыған ауыл халдегі жағдайдан шығарғаннан кейін ӨЖВ аспабын қолдану арқылы жасалынған наркозбен гастроэктомия жасалынды. Шокқа қарсы ем қолдану және операция барысында науқасқа әртүрлі плазма ауыстырушылар (1 литр мөлшерінде) және екі күн сақталған 2,5 л донор қаны енгізілді. Операциядан соң 3-ші күні Hb мөлшері қалпына келгеніне қарамастан науқастың жағдайы ауыр халде қала берді: әлсіздік, бас ауыруы, бас айналуы, аяқ пен қолдарының терісі салқын, гипотензия (7030 мм с.б.), сыртқы тыныс алудың ауыр бұзылыстары, бүйрек жеткіліксіздігі және сарғыштану (тері мен шырышты қабаттардың сарғыштануы). Науқас ӨЖВ аспабына ауыстырылды.
1. Науқаста операциядан кейінгі 3-тәулікте қандай жағдай байқалды? Жауабыңызды мәлімдеңіз.
2. Гипоксия дамуының себептері мен тетіктері қандай: а) операция алдындағы кезеңде, б) операция кезінде, в) операциядан кейінгі 3-тәулікте?

№ 25. 56 жастағы науқас тез шаршағыштыққа, тоқтағаннан кейін басылатын, бірақ жүргенде қайталанатын балтыр бұлшық еттеріндегі ауыру сезіміне, аяғының жансыздануына, жыбырлауына, тыныштықта шаншитынына (парестезия) шағымданды. Науқас шылымды көп шегеді. Қарап тексергенде аяқ басының терісі бозғылт, құрғақ, ұстағанда салқын, тамыр соғысы тек екі аяқ басының үстіңгі бетінде ғана анықталса, артқы балтыр артерияларында анықталмайды. Алдын ала қойылған аңғарымы – Бітелген (облитерирующий) эндартериит.
1. Шеткері қанайналымының қандай бұзылысы туралы айтуға болады?
2. Науқаста шеткері қанайналымы бұзылысының даму тетіктері қандай?
3. Байқалған белгілерінің патогенезі қандай?
4. Қандай жағымсыз салдарлары болуы мүмкін?

№ 26. Сол жүрекше-қарыншалық тесіктің тарылуы бар науқасты қарап тексергенде цианоз, аяқ-қолдарының аздап ісінгені және қол басы ұстағанда салқындығы анықталды. Тырнақ тамырларын биомикроскоптық тексергенде вена тамырларының кеңейгені, қанағымының баяулағаны көрінеді.
1. Шеткері қанайналымының қандай бұзылысы туралы айтуғаболады?
2. Бұл бұзылыстардың және оның клиникалық көріністерінің патогенезі қандай?

№ 27. Балтырында флегмонасы бар науқасқа антибиотик енгізгеннен 20 минөттен соң мазасыздық, қорқу сезімі, қимылдық қозғыштық, басының қатты ауыруы, бетінің қызаруы, тершеңдік; АҚ 18090 мм с.б., пульсі 120 рет минөтіне. Осыған байланысты дәрігер науқастың бөлмесіне барып, кереуетке жатуын талап етті. 20 минөттен соң науқастың жағдайы кенеттен нашарлай түсті: әлсіздік, бетінің бозаруы, демді шығарудың бұзылысымен сипатталатын ентігу сезімі, есінің көмескіленуі, клоникалық-тоникалық құрысулар; АҚ тез 7555 мм с.б. дейін төмендеді. Науқасқа дәрігерлік жедел көмек көрсетілді.
1. Антибиотик енгізгеннен кейін науқаста қандай дерттік үрдіс дамыды? Жасаған тұжырымыңызға сәйкес мәліметтер келтіріңіз.
2. Бұл дерттік үрдістің даму тетіктері қандай?
3. Науқасты осы жағдайдан шығаратын дәрігерлік жедел көмектің шаралары қандай?

№ 28. Тәжірибеге 3 қоян алынды. А қоянына көктамырына пирогенал енгізілді. А қоянынан 5 минуттан соң қан алынып, 5 мл сарысу дайындалып, В қоянының көктамырына енгізілді. 120 минуттан соң А қоянынан қан алынып, 5 мл сарысу дайындалды және С қоянының көктамырына енгізілді. Қояндардың дене температурасы өлшенді. С қоянында В қоянымен салыстырғанда сарысу енгізілгеннен кейін дене қызымы тез және айқын көтерілді. Не себепті?

№ 29. 18 жастағы Михаил 6 сағат сағажайда болып, үйге келген соң әлсіздік, бас айналу, басының солқылдап ауырғанын, қалтырау, жүрегінің айнығанын сезді. 30 минөттен соң құсты, дене қызымы — 39 °C. Аспирин мен спазмалгон ішкенімен көмектеспеді, дене қызымы 37 °C-қа түскенімен, жағдайы одан әрі ауырлады, Михаил жедел жәрдем шақырды. Ауруханаға барар жолда ол есінен танды, сол себепті реанимация бөлімшесіне түсті.
1. Науқаста дамыған дерттік үрдіс қалай аталады? Жауабыңызды негіздеңіз.
2. Оның даму себептері мен сатылары және тетіктері қандай?

№ 30. 7 жастағы балада манго шырынын ішкеннен 40 минөттен соң кенеттен жұмсақ таңдайында жұтынуға кедергі жасаушы тез үдемелі шектелген ісіну пайда болды, кейіннен ол дем алуға да кедергі келтірді. Ісінген аймақтағы шырышты қабат қызарған, ауырмайды; қанында – аздаған эозинофилия. Дене қызымы қалыпты. Сұрағанда үлкен әпкесінде бронх демікпесінің ұстамасы болғандығы анықталды.
1. Науқаста қабынулық ісіну дамыды деуге бола ма?
2. Егер болмаса, онда ісіну дамуы неге байланысты, ол қалай аталады?
3. Аталған дерт түрінің патогенезі қандай?
4. Аталған ісінуді өмірге қауіпті ісінулерге жатқызуға бола ма?

№ 31. 1,5 жыл бұрын АЭС апатын қалпына келтіруге қатысқан 40 жастағы науқас В. дәрігерге айқын әлсіздікке, бас айналу, ұдайы аздаған қақырықпен құрғақ жөтелге шағымданып келді. 20 жыл бойы шеккен шылымын соңғы екі жылда тоқтатқан. Соңғы алты ай бойы бірнеше жұқпалы аурулармен, оның ішінде ринит, бронхит және пневмониямен ауырған. Бронхоскопия жасағанда басты оң бронхында өспе анықталды. Өспе тінін гистологиялық зерттегенде онда қатерлі өспе жасушалары анықталды.
1. Қай фактор бронх өспесі дамуының мүмкіндік себебі болуы мүмкін? Жауабыңызды дәлелдеңіз.
2. Канцероген әсеріне қай фактор тиімді лігін көрсетті? Олардың әсер ету тетіктері қандай?
3. Науқаста антибластомды төзімділіктің қай механизмдері әсерленуі тиіс еді: - канцероген әсер еткенде? – бронх эпителий жасушасының гендік бағдарламасының өспелік трансформациясы үрдісінде? - өспе жасушалары пайда болғанда? Аталған науқаста олар неге жеткіліксіз болды?

№ 32. 46 жастағы науқас жиі макрогематуриямен несеп шығаруына және жалпы қимылсыздыққа шағымданды. Цистоскопия жасалып, өспелік түзінді табылып, ол тіннен және айналасындағы шырышты қабаттан кесінді алынды. Биоптатты гистологиялық зерттеуде өспелік тіннің дұрыс орналасқан жасушалардан тұратындығы, бірақ арасында атипиялық жасушалардың да кездесетіндігі анықталды. Науқас он жылдан аса тоқыма комбинатында анилиндік бояулар қолданатын бояғыш цехта жұмыс істейді.
1. Өспе дамуының мүмкіндік себебі қандай?
2. Анилиндік бояғыштар қандай канцерогендерге жатады?

№ 33. Науқас тез шаршағыштыққа, ұйқышылдыққа, қолдарындағы ауыру сезіміне шағымданады. Дене қызымы 38,30С. Қарап тексергенде сол қолының басбармағының тырнағы ұлғайған, қызарған, басқанда ауырады. Қанының жалпы талданымы:солға жылжыған нейтрофилдік лейкоцитоз (15х109л), ЭТЖ 40 ммсағ, жалпы нәруыз 77 гл, альбуминглобулиндік коэффициент – 0,9, СРН артқан.
1. Дерттік үрдісті және организмнің жалпы жағдайын сипаттаңыз
2.Қабынудың жергілікті белгілерін және олардың патогенезін анықтаңыз
3. Науқаста қабынудың қандай жалпы белгісі болуы мүмкін, олардың патогенезі қандай?
№ 34. 42 жасар науқасқа ауруханада декомпенсация сатысындағы миокардиодистрофия аңғарымы қойылды. Науқастың дене бітімі қалыпты, теріасты шел қабаты нашар дамыған. Бойы-165 см., дене салмағы 81 кг. Қарап тексергенде: амалсыз отырған қалыпта, ентігу, акроцианоз, аяқтарының айқын бозаруы, өкпесінде іркілісті сырылдар естіледі. Құрсақ қуысында сұйықтық жиналғаны, бауыры үлкейгені анықталды. Жүректің соққылық және минуттық көлемі төмендеген, Ht 38%. Диурез төмендеген. Қанда ренин мен натрий деңгейі жоғарылаған.
1. Су алмасуы бұзылыстарының белгілері бар ма?
2. Науқаста дисгидрияның қай түрі анықталады?
3. Тері асты шел май қабатында, құрсақ қуысында, өкпедегі сұйықтық жиналуының этиологиясы бір-бірімен байланысты ма?
4. Науқаста анықталған биохимиялық өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз?
5. Науқастағы ісінулердің даму тетіктері қандай?
6. Науқас организміне ісінудің әсерін бағалаңыз.
7. Науқаста ісіну дамуын қалай алдын-алуға болады?

№ 35. 22 жасар науқас ауыр түрде жәншау жұқпасымен ауырып, 2 апта өткен соң бас ауыруына, бел аймағындағы ауыру сезіміне, ентігу мен жүрек қағуына шағымданды. Соңғы аптада дене салмағына 11,5 кг қосқан. Қарап тексергенде: беті боз, қабақтары ісінген, көз саңылаулары тарылған. Балтыры мен табаны ісінген. Жүрек шекаралары кеңейген, АҚ 180100 мм с.б.б. Диурез күрт төмендеген, зәрде – эритроциттер және нәруыз анықталды. Қанда антистрептококктық АД титрі жоғарылаған.
1. Науқаста бүйрек зақымданғаны туралы ойлауға негіз бар ма? Егер бар болса, бұл патологияның даму механизмі қандай болады?
2. Дамыған гипергидратацияның негізі: бүйректің шығару қызметінің төмендеуі немесе организмде судың ұсталып қалу тетіктерінің күшеюі ме?
3. Берілген ісіну түрінің даму тетігі қандай?

№ 36. Альпинистер тобы және тауға шығу тәжірибесі жоқ дәрігер - зерттеуші, 6 7000 м. биіктікке көтерілуі тиіс еді. 2 8000 м биіктікке дейін көтерілген соң дәрігер шаршап, басы айналып, құлағы шулағандығын сезінді. Бір сағат көтерілген соң дәрігер өзінен (В) және жолдасынан (А) қан алған соң топ әрі қарай көтерілді. 4 5000 м биіктікке көтерілген соң дәрігер ауа жетіспегендігін, денесінің барлық бөлігінің ауырғандығын, бас ауыру, көруінің және қимыл тепе-теңдігінің бұзылғандығын сезді, әрі қарай жүрмеді. Қан алған соң 3000 м. биіктікке түсті. Зертханада жасалынған қан талданымы төмендегідей:

Көрсеткіштер
А1
В1
А2
В2
pH
7,43
7,46
7,35
7,32
pCO2
32
26
30
40
pO2
74
69
58
38
SB
20,5
20,5
18,5
18,5
BE
2,5
1,5
-3,5
-5,5

№ 37. Созылмалы гепатитпен және бауыр циррозымен ауыратын 68 жасты Д есімді науқасқа құрсақ қуысындағы сұйықтықты сорып алу үшін іш перде пункциясын жасады. Ісшараның 15 минөтінде, 5 литр сұйықтықты сорып алғаннан кейін науқас бас айналуына, әлсіздікке шағымданды, бірақ ісшара жалғастырылды. Тағы 1,5 литр сұйықтықты сорып алған соң науқас есінен танды. Жедел жәрдем көрсеткеннен кейін біршене минөт ішінде есін жиды, бірақ науқас әлі де қатты әлсіздік, бас айналу, жүрек айнуына шағымданады.
1. Дәрігердің қателігін табыныз. –
2. Шемендік сұйықтықты сорып алудан кейін пайда болған естен тану тетіктері қандай?
3. Осындай жағдайларда мыйдағы қан айналым бұзылыстарына қандай икемделістік тетіктер болуы мүмкін?
4. Неліктен осы науқаста қан айналым жүйесінің икемделістік тетіктері әсерсіз болды?

№ 38. 25 жастағы науқас әсіресе суыққа қол саусақтарындағы ауыру сезіміне және жансыздануына шағымданады. Ауруы ұстағанда саусақтары мен қол басының терілері бозарып, жергілікті қызымы түсетіндігін, тері сезімталдығының бұзылатындығын сезеді.
Сұрақтар:
1. Шеткері қанайналымы қандай бұзылыстары туралы айтылған?
2. Бұл бұзылыстардың және оның клиникалық көріністерінің даму тетіктері қандай?

№ 39. Кәсіпорынның медпунктіне автоклавтың авариясы кезінде сирағынан күйік алған екі жұмысшы келді. Олар бас ауыруына,күйік аумағындағы домбығу және ашып ауыру сезіміне шағымданады. Қарап тексергенде: зардап шегуші А-да сирағы гиперемияланған, олардың терісі ісінген, зардап шегуші Б –да осы әйгіленімдермен қатар ашық-сары мөлдір сұйықтыққа толы көпіршіктер анықталды. Екі науқасқа да ауруханалық қағаз және емдік ұсыныстар берілді, бірақ екеуі де оларды орындамады.
3 күннен кейін зардап шегуші А-ң жағдайы қалыпқа түсті, ал Б-ң жағдайы біршама нашарлады: жайылған ісік, күйік шалған жерлерде ауыру сезімі күшейді және күйік аймағында көптеген іріңді көпіршіктер ( бактериологиялық зерттеуде алтын стафилококк табылды) пайда болды, дене температурасы 38,9 ◦С.
1. Науқаста қандай дерттік үрдістер дамыды? Қабынудың сипатын анықтау үшін қандай қосымша зерттеулер тағайындауға болады?
2. Бір жайтпен шақырылған дерттік үрдістің әртүрлі ағымда өтуінің себептері қандай?
3. Зардап шегуші Б-да әйгіленімдердің даму тетігі қандай?
4. Зардап шегуші Б-да жұқпа емес дерттік жайт неге іріңді көпіршіктер пайда болуына әкелді?

№ 40. 28 жасар науқас әйел қауырт бронхитті емдеу үшін 5 күн бойы пенициллинмен (600 000 бірлік) күн сайын егілген. 6 –шы күні науқастың денесінде ісінген терінің сыртқы бетінен көтеріңкі үлкен күлдіреуік бөртпелер пайда болған. Бұл бөртпелер беттің, арқаның, құрсақтың, санның терілеріне жайылған. Қабағы, ұрттары, еріндері ісінген. Терісінің қышыну сезіміне, буындарының ауыратындығына шағымданған. Дене қызуы 37,7 – тан 38,3 градус аралығында.
1.Науқаста есекжем пайда болуының және терісінің ісінуін қалай түсіндіруге болады?

№ 41. Клиникада ауқымды миокард инфарктіне байланысты жатқан науқастың 6-шы аптасында нәтижесінің жақсы болуына қарамай, жүрек аймағында тұйық ауру сезімі және перикардтың үйкеліс шуы, дене қызуының 39 градусқа артқаны байқалды. Қарап тексергенде қанында эозинофильды лейкоцитоз, жүрекке қарсы антидене титрінің жоғарылауы анықталды. Дәрігер инфаркттан кейінгі синдром (Дресслер синдром ) деген аңғарым жасады.
1.Белгілі болғандай, Дресслер синдромы иммуногенді жолмен дамиды, осыны есепке ала отырып, оның дамуына әкелген Аг пайда болуы мен сипаттамасын көрсетіңіз.
2. Науқастың қанында жүрекке қарсы АД табылуы, дамыған серпілістің қандай түріне жатады?
3. Антикардиальды АД Ig-ің қай түріне жатады?

№ 42. 15 жасар жасөспірім, сол жақ санында жыртылған, қатты ластанған жарасымен хирургия бөлімшесіне түсті. Жарасы хирургиялық өңделіп тазартылып тігілді. Бөксесінің жоғарғы сыртқы бөлігіне 1500 АЕ сіреспеге қарсы емдік сары су енгізілді. Әрбір 6 күн сайын емдік сары су қайталанып енгізілді. Үш күннен кейін сары су енгізілген жерде ісіну байқалып, үлкен тығыз инфильтрат қалыптасты. Инфильтраттың үстіндегі теріде өлеттену дамып, артынан ұзақ жазылмайтын жара пайда болды.
1. Науқаста аллергиялық серпілістің қай түрі дамды?
2. Өлеттену бар қабынудың пайда болуын қалай түсіндіруге болады?
№ 43 есеп. Науқастың аяғының ашық жарақатына қайталап антигистаминдік қорғанысы бар тырыспаға қарсы сарысу енгізілді. Енгізгеннен кейін 9-шы тәулікте науқастың дене қызымы көтерілді, әлсіздік, иық және тізе буындарының ісінуі, теріде қатты қышыну шақыратын бөртпелер, тізеасты және шаптың лимфва түйіндерінің ұлғаюы байқалды (сипағанда ауыру сезімі бар).
Сұрақтар:
1. Науқаста дерттің қай түрін болжауға болады?
2. Дерттің түріне нақтылай қорытынды жасау үшін қандай қосымша тексерулер қажет?
3. Дерт дамуының мүмкін болатын себебі мен тетігі қандай?
4. Науқаста бұл жағдайдың алдын алуға болар ма еді?

№ 44. 52 жастағы науқаста хирургиялық жолмен өкпенің қатерлі өспесін алып тастағаннан соң, химиотерапия емінен кейін бір жылдан соң сол жақ бұғана асты лимфа түйіндерінің ұлғайғаны байқалды. Биопсия кезінде өспе жасушалары анықталды, құрылымы бойынша алып тасталған өкпенің қатерлі жасушаларына ұқсас.
1. Осы ерекшеліктерді қалай түсіндіруге болады?
● жаңа өспенің пайда болуымен?
● өкпедегі өспенің қайталануы?
● өкпе өспесінің метастаздануы?
2. Ерекшеліктердің даму тетігін түсіндіріп, жауапты негіздеңіз.
№ 45. 50 жастағы науқас жалпы әлсіздікке, шаршағыштыққа, тәбеттің себепсіз төмендеуіне, жүректің айнуына шағымданады. Соңғы уақыттарда айтарлықтай салмағының төмендеуі, қызба, терінің бозарғаны байқалады. Қанды және асқазан сөлін зерттеу нәтижелері асқазан сөлі қышқылдығының төмендегенін және анемияны көрсетеді.
Гастроскопиялық зертеуде өспе анықталды. Науқас сонымен қатар, 30 жылдан бері атрофиялық гастритпен ауыратынын айтты.
1. Асқазанның созылмалы атрофиялық гастриті қатерлі өспенің дамуына әкелуі мүмкін бе?
2. Науқастың жүдеуінің (кахексии) даму тетігі қандай?
* Ситуациялық есептерді құрастырғанда П.Ф.Литвицкийдің Патофизиология (2007) оқулық құралының электронды қосымшасы және Руководство к практическому курсу патофизиологии под ред. Э.Н. Барковой, 2007 қолданылды.

ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ

1. Патологиялық физиология пәні ілім ретінде, мақсаттары, зерттеу тәсілдері. Патофизиологиядағы тәжірибенің маңызы.
2. Тәжірибелік жануарлармен жұмыс жасаудың өнегелік-әдептік аспектілері. Қазақстан Республикасында клиникалық тексерулер мен медико-биологиялық тәжірибелерді, клиникаға дейінгі тексерулерді өткізу Тәртібін бекіту туралы ҚР ДМ № 442 Бұйрығының негізгі қағидаларымен танысу. Қазақстан Республикасының сауда және индустрия Министірлігінің метрологиясының және техникалық бақылау Комитетінің 29 желтоқсан 2006 жылғы № 575 Бұйрығы. Тиісті лабараториялық тәжірибенің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты. Негізгі қағидалары.
3. Денсаулық және ауру, анықтамасы. Ауру алды туралы түсінік. Аурудың негізгі нышандары. Дерттік әсерленіс, дерттік үрдіс, дерттік жағдай туралы түсінік, мысалдар.
4. Аурудың даму сатылары, сипаттамасы. Өлім. Өлу кезеңдері, сипаттамасы. Тірілтудің негізгі ұстанымдары. Тірілтілген организмнің ауруы туралы түсінік, патогенезі.
5. Этиология, анықтамасы. Ауру пайда болуындағы себеп пен жағдайлардың маңызы.Механикалық жайттардың (созылу,қысылу, соққы) дерт туындататын әсері
6. Этиологиялық жайттардың жіктелуі. Аурулар дамуында сыртқы орта жайттары мен организм ерекшеліктерінің маңызы. Аурулар дамуында әлеуметтік жайттардың маңызы.
7. Организмге төменгі барометрлік қысымның дерттуындататын әсері. Биіктік ауру, этиологиясы және патогенезі .
8. Аурулар туындауында тұқым қуалаушылықтың маңызы. Этиологияда тұқым қуалаушылық пен сыртқы орта жайттарының маңызына байланысты аурулардың жіктелуі. Тұқым қуалайтын және туа біткен аурулар, себептері.
9. Тұқым қуалайтын аурулардың этиологиясы мен патогенезі. Тұқым қуалайтын аурулардың диагностика, алдын алу және емдеу шаралары ұстанымдары.
10. Патогенез, анықтамасы. Бүлініс – патогенездің негізгі тізбегі ретінде. Бүлініс деңгейлері.
11. Патогенездегі себеп-салдарлық арақатынастар. Аурулардың патогенезіндегі негізгі тізбек және кері айналып соғу шеңбері.
12. Организмнің реактивтілігі және төзімділігі, анықтамасы. Организмнің тітіркендіргіштерге жауап қайтаруының түрлері.
13. Реактивтіліктің түрлері, сипаттамасы.
14. Реактивтілікте жас шамасы маңызы
15. Реактивтілікте жыныстың маңызы.
16. Организм конституциясы, анықтамасы, Сиго, Кречмер, М.В.Черноруцкий, И:П:Павлов бойынша конституция түрлерінің жіктелуі. Организм конституциясының реактивтіліктегі маңызы.
17. Балалардағы диатездер, анықтамасы, жіктелуі, сипаттамасы.
18. Жасуша бүлінісі, этиологиясы. Жасушаның бүлініске төзімділігін анықтайтын жайттар.
19. Жасуша бүлінісінің түрлері. Жасуша бүлінісінің жіті және созылмалы сатылары. Жасуша бүлінісі кезіндегі теңгерулік тетіктері.
20. Некроз және апоптоз туралы түсінік, патогенезі, айырмашылықтары.
21. Жасуша бүлінісінің арнайы және арнайы емес (иондық тепе-теңдіктің өзгеруі, қажыммен қамтамасыз етілудің азаюы) жасуша бүліністерінің көріністері рН, мембраналық әлеует, сіңірілулік қабілеттің өзгеруі) көріністері, даму тетіктері.
22. Бүлініс кезінде жасушадағы арнайы және бейспецификалық көріністері (рН өзгерістері, мембрана патенциалы, сизу қабілеті) даму тетіктері.
23. Жасушалар мембраналары бүлінісінің патогенезі (МАТ, фосфолипазалар және басқа гидролазалардың белсенділенуі, осмостық және иммундық зақымдану). Цитоплазмалық мембрана және жасушаішілік құрылымдар мембраналары бүлінісінің салдарлары.
24. Жауаптың жедел фазасы, себептері, дәнекерлері және олардың әсері. Жедел фазасы нәруыздары, қызметтері. Организм үшін жауаптың жедел фазасының маңызы.
25. Жалпы адаптациалық синдром (стресс), себептері, сатылары, даму тетіктері. Стрестің қорғаныстық – бейімделулік және дерт туындатулық маңызы. Адаптация аурулары туралы түсінік.
26. Сілейме. Этиологиясы мен патогенезі бойынша жіктелуі. Травмалық сілейме, себептері, сатылары, қанайналымы және микроциркуляцияның өзгерістері.
27. Кома, түрлері, даму тетіктері.
28. Бауырда гликогеннің түзілуі және ыдырауының бұзылуы. Гликогеноздар туралы түсінік.
29. Көмірсудың аралық алмасуының бұзылуы (гиперлактоцидемия, гиперпируватацидемия), патогенезі.
30. Гипергликемия, түрлері, даму тетіктері.
31. Гипогликемия, себептері. Гипогликемиялық команың патогенез.
32. Инсулиннің ұйқыбездік және ұйқыбездік емес жеткіліксіздігі, даму жолдары.
33. Организмнің азоттық тепе-теңдігі туралы түсінік. Азоттық тепе-теңдік бұзылуының түрлері. Гиперазотемия, түрлері.
34. Қанның нәруыздық құрамының сандық және сапалық өзгерістері. Гипопротеинемия, анықтамасы, себептері, организмдегі салдарлары. Гиперпротеинемия, түрлері, себептері. Дис- пара- және дефектопротеинемиялар туралы түсінік.
35. Майлардың организмге жеткіліксіз және артық түсуі. Майлар сіңірілуінің бұзылуы, салдарлары. Семіру, түрлері, даму жолдары.
36. Гиперлипидемия туралы түсінік, түрлері, даму тетіктері. Атеросклероз, этиологиясы, патогенезі.
37. Организмнің су тепе-теңдігі бұзылуының түрлері. Сумен уыттану туралы түсінік, себептері, даму жолдары. Шемен тұралы түсінік.
38. Ісінулер, анықтамасы. Ісінудің патогенездік жайттары, сипаттамасы.
39. Ісінудің клиникалық түрлері, даму жолдары.
40. Организмнің сусыздануы, түрлері, себептері. Гипо- және гиперосмолялдық гипогидратацияның патогенезі.
41. Газдық ацидоздар, себептері, патогенезі, теңгерілу тетіктері.
42. Газдық емес ацидоздар, себептері, патогенезі, теңгерілу тетіктері.
43. Газдық алкалоздар, себептері, патогенезі, теңгерілу тетіктері.
44. Газдық емес алкалоздар, себептері, патогенезі, теңгерілу тетіктері.
45. Қанда натрий, калий және калций мөлшерінің өзгерістері, себептері, даму жолдары, салдарлары.
46. Ашығу, түрлері, себептері. Ашығудың сатылары, сипаттамасы.
47. Гипоксия, анықтамасы, жіктелуі. Экзогендік гипоксияның этиологиясы және патогенезі.
48. Тыныстық, қан айналымдық және қандық гипоксияның этиологиясы және патогенезі.
49. Тіндік гипоксияның этиологиясы мен патогенезі. Субстраттық және жүктемелік гипокся туралы түсінік.
50. Гипоксия кезіндегі организмдегі бұзылыстар және теңгерулік әсерленістер (тез дамитын және ұзақ мерзімдік).
51. Ұрық және жаңа туылғандардың гипоксиясы. Антенаталдық, интранаталдық и постнаталдық гипоксияның себептері. Ұрық және жаңа туылғандардың жедел және созылмалы гипоксиясы.
52. Артериялық гиперемия, анықтамасы, түрлері. Себептері және даму жолдары. Микроциркуляцияның өзгерістері. Артериялық гиперемияның көріністері, патогенезі. Артериялық гиперемияның салдарлары.
53. Веналық гиперемия, анықтамасы, себептері, микроциркуляцияның өзгерістері. Веналық гиперемияпың сыртқы көріністері, патогенезі. Веналық гиперемияның салдарлары.
54. Ишемия, анықтамасы, себептері, қанайналымның өзгерістері. Ишемия кезіндегі теңгерулік тетіктер. Ишемияның белгілері және олардың патогенезі. Ишемияның салдарлары. Қанның реперфузиясы, түсінік, дамитың өзгерістерінің тетіктері, салдары.
55. Стаз, анықтамасы, түрлері, сипаттамасы. Нағыз қылтамырлық стаздың патогенезі. Стаздың салдарлары.
56. Тромбоз, анықтамасы. Қан қатпарлары түзілуінің патогенезі. Артериялық және көк тамырларлық тромбоздың салдарлары. Теңгерулік тетіктері: шунттау, қосалқы қан айналым. Емдеу және алдын алу жолдары.
57. Эмболия, анықтамасы. Эмбол түрлері. Үлкен және кіші қанайналым шеңберінің эмболияларының салдарлары. Алдын алу және емдеу жолдары.
58. Қабыну, анықтамасы. Қабынудың этиологиясы. Организм үшін қабынудың маңызы.
59. Қабыну кезіндегі әлтерация. Алғашқы және кейінгі әлтерация туралы түсінік. Қабыну кезінде зат алмасу және тіннің физикалық-химиялық қасиеттерінің өзгерістері.
60. Қабыну ошағында қанайналымының өзгерістері, сатылары, патогенезі.
61. Қабыну дәнекерлері, түрлері, шығу тегі, қабыну патогенезіндегі маңызы. Қабынулық және қабынуға қарсы цитокиндер туралы түсінік.
62. Экссудация, анықтамасы, патогенезі. Экссудаттың түрлері, сипаттамасы. Іріңді экссудаттың құрамы және қасиеттері.
63. Қабыну кезіндегі лейкоциттердің эмиграциясы туралы түсінік, сатылары және даму тетіктері. Фагоцитоздың жеткіліксіздігі, түрлері, салдарлары.
64. Қабынудың жергілікті және жалпы белгілері, олардың патогенезі. Сепсис, түсінік. Септиқалық шоктың патогенезі.
65. Қабыну кезіндегі өсіп-өну (пролиферация) туралы түсінік, даму жолдары. Созылмалы қабыну патогенезінің ерекшеліктері.
66. Қызба, анықтамасы. Қызбаның этиологиясы, сыртқы және ішкі пирогендік заттардың сипаттамасы. Қызба кезіндегі температура жоғарылауының патогенезі.
67. Қызбаның сатылары. Қызбаның әртүрлі сатысындағы жылу реттеудің өзгерістері және клиникалық өзгерістер, олардың патогенезі. Қызбаның асқын қызынудан айырмашылығы. Туылғаннан кейінгі кезеңдегі қызбалық серпілістің ерекшеліктері.
68. Қызба кезінде зат алмасу және физиологиялық жүйелер қызметінің (жүйке, жүрек-қан тамырлары, тыныс, ас қорыту, бүйрек қызметтері) өзгерістері. Организм үшін қызбаның жағымды және жағымсыз жақтары. Қызбамен емдеу туралы түсінік.
69. Аллергия, анықтамасы. Аллергияның этиологиясы (сыртқы және ішкі аллергендер).
Балалардағы алларгияның шығу көзі. Аллергиялық әсерленістердің Джелл және Кумбс бойынша жіктелуі.
70. Аллергиялық әсерленістердің реагиндік түрі, сатылары, патогенезі.
71. Аллергиялық әсерленістердің цитотоксиндік түрі, сатылары, патогенезі.
72. Аллергиялық әсерленістердің иммундық кешендік түрі, сатылары, патогенезі.
73. Аллергиялық әсерленістердің жасушалар қатысуымен жүретін түрі, сатылары, патогенезі.
74. Сенсибилизация және гипосенсибилизация туралы түсінік, түрлері, даму жолдары. Жалған аллергиялық әсерленістер туралы түсінік.
75. Өспелер, анықтамасы, түрлері. Қатерлі және қатерсіз өспелердің салыстырмалы сипаттамасы. Морфологимялық және қызметтік атипиялар, сипаттамасы.
76. Оспе жасушалардың биохимиялық және антигендік аптипиялары, сипаттамасы.
77. Инфильтративті сіп өнудің патогенезі.метастаз таралу патогенезі.
78. Өспелердің этиологиясы. Өспелер дамуында химиялық (сыртқы және ішкі), физикалық және биологиялық жайттардың маңызы.
79. Өспелер туындауында жүйке, ішкі сөлденіс, иммундық жүйелер, тұқым қуалаушылықтың маңызы. Антибластомдық төзімділіктің тетіктері (антиканцерогендік, антитрансформациялық, антицелюлярлық).
80. Қатерлі өспелердің организмге тигізетін ықпалы. Паранеопластық үрдістер. Өспелік кахексияның патогенезі.
81. Өспе өсуінің патогенезі. Инициация, промоция, прогрессия сатылары.

3. ТӘЖІРИБЕЛІК ДАҒДЫЛАР ТІЗІМІ
1. Дене жүктемесі сынауларымен жүрек – қантамыр жүйесінің икемделіп – бейімделу мүмкіншіліктерін (ауруалды) анықтау. Студент Мартине сынауын жүргізіп, алынған деректерді талдай және бағалай білуі қажет.

2. Дене жүктемесі сынауларымен тыныс алу жүйесінің икемделіп – бейімделу мүмкіншіліктерін (ауруалды) анықтау. Студент Штанге және Генче сынауларын жүргізіп, алынған деректерді талдай және бағалай білуі қажет.

3. Артериалық гиперемияның үлгісін алу
Студент бақаның тілінде артериялық гиперемияның үлгісін алып, қанайналым өзгерістерінің патогенезін түсіндіруі керек.

4. Артериалық гиперемияның үлгісін алу
Студент қоянның құлағында артериялық гиперемияның үлгісін алып, сыртқы көріністерінің патогенезін түсіндіруі керек.

5. Веналық гиперемияның үлгісін алу
Студент бақаның тілінде веналық гиперемияның үлгісін алып, қанайналым өзгерістерінің патогенезін түсіндіруі керек.

6. Ишемияның үлгісін алу
Студент қоянның құлағында ишемияның үлгісін алып, сыртқы көріністерінің патогенезін түсіндіруі керек.

7. Май эмболиясының үлгісін алу
Студент ішек шажырқайында май эмболиясының үлгісін алып, қанайналым өзгерістерінің патогенезін түсіндіруі керек.

8. Қабынудың үлгісін алу
Студент қабынудың үлгісін алып (Конгейм тәжірибесі), қанайналым өзгерістерінің және лейкоциттердің эмиграциясының патогенезін түсіндіруі керек.

9. Клиникалық –тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін талдау.

10. ситуациялық есептерді шешу барысында теориялық білімдерді қолдану.

СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕРДІҢ ЖАУАПТАРЫ
№1. Дем алатын ауада барометрлік қысымның және оттегінің үлестік қысымының төмендеуі.
1. Төмен барометрлік қысымның нәтижесінде оттегінің үлестік қысымының азаюы.
2. Барокамерада оттегі мөлшерін арттыру (Поль Бер тәжірибесі)
3. Гипоксемия, гипокапния, газдық алкалоз.

№2. Иә.
1. Гипотермия зат алмасу үрдістерін төмендетеді, тіндердің, әсіресе ОЖЖ-нің оттегіне мұқтаждығын азайтады, соның әсерінен оттегіне төзімділік артады, психостимулятор фенамин керісінше әсер етеді.
2. Гипертермия, наркоз ж.б.

№3. Экзогенді гипобариялық гипоксия, гипотермия, декомпрессия синдромы
1. №1 СӨЖ және №2 Организмге гипотермия және төмен барометрлік қысымның зақымдаушы әсерінің патогенезі сабақтарын қараңыз.
2. гипоксия, себебі барометрлік қысым 170 мм.с.б. болғанда, артериялық қанның оттегімен қанығуы 10%-ды құрайды, бұл өлімге әкеледі.

№4. Биіктікке баяу шығу – организмнің бейімделу тетіктерінің қосылуын қамтамасыз етеді.
1. Патофизиология оқулығынан Гипоксиядағы қорғану-бейімделу тетіктері бөлімін қараңыз
2. Организмнің даралық реактивтілігі маңызды рөл атқарады

№5. Глобиннің бета тізбегінде глютамин қышқылы валинмен ауысқан
1. 50% жағдайда балалар орақ тәрізді жасушалы анемияның гендерін таратушы болады, 50% - дені сау болады.
2. Жоқ
3. Гипоксия және ацидоз

№6. Даун ауруы
1. 21 жұп хромосомада трисомия (96% жағдайда), 21 хромосоманың бөлігінің 14, 13, 15 хромосомаға транслокациясы (3%)
2. Анасының жасы 35-тен асқан жағдайда мейоздың ақауы. Бұлшық еттердің гипотониясы, ішкі ағзалар дамуының қалыс қалуы, саусақтарының қысқалығы,ақыл-есінің дамымауы әртүрлі дәрежеде болады.

№7. 1 - Клайнфельтер синдромы; 2 - Шерешевский-Тернер синдромы, 3- Трисомия Х; 4- Тетрасомия-Х
1. 1-1; 2-жоқ; 3-2; 4-3.
2. Әсерсіз Х хромосома, әйел жынысын анықтайды
3. Мейоз кезінде жыныс хромосомаларының ажырамауы

№8. Жарақаттық сілейме. Торпидті сатысы
1. Уақтылы және дұрыс емделген жағдайда – организмнің бұзылған қызметтері қалпына келеді, көмек көрсетілмесе – ақтық сатысы және өлім.
2. Сілейменің декомпенсация сатысы организмнің бейімделу серпілістерінің қажуымен, жүйке-эндокриндік реттелудің үдемелі төмендеуімен, ағзалар мен жүйелердің үдемелі жеткіліксіздігімен сипатталады. Көрсетілген өзгерістер көрінеді:
АҚ төмендеуі және коллапс дамуы (систолалық қысым сілейменің жеңіл түрінде - 90 мм с.б., орташада — 70 мм с.б., ауырда — 40–50 мм с.б)
Тамыр соғысы жиілігі артуымен (минутына 180-210 ретке дейін) және қанға аз толуымен, кейбір толқындарының түсуімен (жүрек аритмиясының белгісі)
Тамырдан сұйықтықтың артық мөлшерде тінге шығуымен
АҚК азаюымен (қалыптыдан 25–40% және одан артық) және Ht артуымен
әсіресе микроциркуляция арнасында қанның ұйуы және тромбозымен. Кейінірек тамыр ішілік шашыранды қан ұйу синдромы, тромбоз, фибринолиз және геморрагиялар.дамуы мүмкін
Қанның көп мөлшерінің іш қуысы ағзаларында, өкпе, бауыр, көкбауырда қорға жиналуымен. Бұл жүрек шығарымының үдемелі азаюына және АҚ төмендеуіне әкеледі.
Өкпеде микрогемоциркуляция бұзылуымен, оның ісінуімен, бронхиолдардың бітелуі, ошақты ателектаз дамуына әкеледі, бұл тыныстың қауырт жеткіліксіздігін туындатады. Аталған өзгерістер сілеймелік өкпе синдромы ретінде белгілі.
3. Айналымдағы қан көлемін қалпына келтіру (қан алмастырушыларын, жоғары молекулалы коллоидтарды құю), рН-ты қалпына келтіру (тұзды ерітінділер, натрий гидрокарбонаты), тамыр тонусы мен жүректің жиырылғыштық қабілетін қалпына келтіретін тамыр әсерлендіргіш және кардиотропты дәрілерді, ӨЖД аппараты, жасанды бүйрек аппараты, усыздандыру емін қолдану қажет.

№9. Эпителий жасушаларының иммундық жүйе қатысуымен in vivo зақымдануы.
1. Дәрілік заттың құрылымы гаптен болуы мүмкін, эпителий жасушаларымен байланысқанда толық антиген болып, жасуша қатысуымен жүретін аллергиялық серпілістерін тудырады.
2. Лимфоциттер қызметі

№10. А. Жасушаның қайтымды зақымдануының белгілері:
Жасуша көлемінің шамалы артуы
Лактаттың жиналуы
Жасуша сыртында калийдің артуы
Мембраналық потенциалдың төмендеуі
митохондрий ферменттері белсенділігі азаюы
В. Жасушаның қайтымсыз зақымдануының белгілері
мембрана тұтастығының бұзылуы
ядроның ыдырауы
митохондрий құрылымының бұзылуы
теңгерілмеген жасушаішілік ацидоз
жасушаның сорғыштық қабілетінің артуы
лизосомалық ферменттердің белсенділенуі
гиперферментемия

№11. Фенилгидразин жасушадағы еркін радикалдық тотығуды күшейтеді, бос радикалдардың әсерінен мембрананың фосфолипидті қабаты бұзылады, тесіктер пайда болады, мембрананың өткізгіштігі артады, мембрананың иондық сораптары қызметі бұзылады. Бұл натрийдің жинақталуына және жасушаның гиперосмиясын тудырады, эритроциттердің гипергидратациясы дамып, олар гемолизге ұшырайды.

№12. Теңгерілген газдық емес ацидоз, өкпенің бейімделулік гиповентиляциясы әсерінен СО2 мөлшерінің аздап артуы. Бикарбонатты енгізу SB, АВ артуына әкелді. ВЕ-нің артуы оң маңызды рөл атқарады.

№13. Теңгерілмеген аралас алкалоз (газдық және бөліністік).

№14. Бөліністік теңгерілмеген ацидоз. Өкпенің бейімделулік гипервентиляциясы әсерінен гипокапния дамыды. Бүйректегі ацидогенез және аммониогенез үрдістері біріншілік азайып тұр.

№15. Теңгерілмеген аралас (газдық және метаболиттік) ацидоз.

№ 16. Теңгерілген газдық алкалоз. Мүмкіндік себебі - өкпе гипервентиляциясы.

№ 17. Теңгерілмеген аралас (газдық және метаболиттік) ацидоз. Оттегі аз түсіп, көмір қышқыл газының шығуы бұзылған. Жасанды демалдыру тәртібін өзгерту қажет.

№ 18. О2 бойынша артерио-веноздық айырма – 5 көл%.Тыныстық гипоксия

№ 19. О2 бойынша артерио-веноздық айырма - 12 көл%. Қанайналымдық гипоксия.

№ 20. О2 бойынша артерио-веноздық айырма - 2 көл%. Тіндік гипоксия

№ 21. О2 бойынша артерио-веноздық айырма - 6 көл%. Қандык гипоксия

№22. Қанайналымдық (солқарыншалық жүрек жеткіліксіздігі), тыныстық (өкпеде қан іркілуі), тіндік (зат алмасу үрдістерінің бұзылыстары, ацидоз)
1. Иә: тахикардия, эритроцитоз
2. Жүректік. Жүректік ісінудің патогенезін қараңыз Патофизиология оқулығы.

№23. 1.Қанайналымдық ( жүрек жеткіліксіздігі), тыныстық (өкпеде қан іркілуі)
2. қанайналымдық гипоксияғс тыныстық гипоксия қосылды
3.раО2, рvO2 төмендейді, оттегі бойынша артерио-веноздық айырмасы артқан, рН төмендейді.

№ 24. 1.Сілейме. Бұл жағдайға микроциркуляцияның жүйелі бұзылыстарына тән симптомдар меңзейді: тері қызымының төмендеуі (шеткері қанайналымының бұзылысы), әлсіздік, бас айналу, сыртқы тыныс алудың бұзылыстары (мидағы қанайнеалымының бұзылыстары), бүйрек жеткіліксіздігі (бүйрек перфузиясының бұзылыстары. Артериалық гипотензия да сілейменің ең маңызды белгісінің бірі болып табылады.
2. Жасанды гипервентиляция алкалоз дамуына және HbО2 диссоциациясы төмендеуіне әкеледі.
а) операция алдындағы кезеңдегі гипоксия мегалобластық анемия салдарынан (асқазан зақымдануына байланысты Каслдің ішкі жайтының жеткіліксіздігіне және эритропоэздің бұзылуына әкелді), постгеморрагиялық анемиядан (егер науқаста созылмалы жасырын қансырау болса) болуы мүмкін.
б) операция кезіндегі гипоксия ӨЖД жүргізгендегі гипервентиляция салдарынан күшейуі мүмкін (HbО2 диссоциация сызығының солға жылжуы, яғни алкалоз жағдайында HbО2 диссоциациясы төмендеуі).
Воперациядан кейінгі кезеңдегі гипоксия ұзақ сақталынған донорлық қанды қолданғанда күшейуі мүмкін (анықтама үшін: қанды 8 күн сақтағаннан кейін қан эритроциттеріндегі 2,3–дифосфоглицерат 10 реттен артыққа төмендейді, бұл Hb –нің дезоксигенациясын бұзады).

№ 25. 1. Ишемия.
2. Артерия қабырғасына тараған қабынулық үрдіс, олардың кемерінің бітелуіне әкеліп соқты, сондықтан өткізгіштігі нашарлады (обтурациялық ишемия). Бұдан басқа тамыр тарылтқыш әсерлерге тамыр қабырғасының сезімталдығы артты.
3. ишемия көріністерінің патогенезін Патофизиология в схемах и таблицах оқулығынан қараңыз.
4. Аяқ-қолдар тіндерінің ишемиялық дистрофиясы олардың ең алдымен жанама қанайналымы анатомиялық шектелген ұштарының некрозын тудырады.

№ 26. 1. Веналық гиперемия.
2. Сол жақ жүрекше-қарыншалық тесіктің тарылуы →өкпеде қан іркілуі→ оң қарыншалық жеткіліксіздік → үлкен қанайналым шеңберінде қан іркілуі → веналық гиперемия. Веналық гиперемия көріністерінің патогенезін Патофизиология в схемах и таблицах оқулығынан қараңыз Б. 89

№ 27. 1. Анафилаксиялық сілейме.
2. Негізінде аллергиялық серпілістердің реагиндік түрі жатыр. Патогенезін Патофизиология в схемах и таблицах оқулығынан қараңыз Б..95
3. Коллоидты ерітінділерді тамыр ішіне көп мөлшерде енгізу (жүрекке қан көлемі жеткіліксіздігін жою мақсатында), көктамырға адреналин (жүректің жиырылғыштығын қалпына келтіреді, шеткері кедергіні арттырады және бронхоконстрикцияны жояды), антигистаминдік дәрілер, бүйрек үсті безі қыртысты қабатының гормондары, жүрек қызметі мен тыныс алуды жақсартатын дәрілер, эуфиллин, аминазин.

№ 28. Айырмашылығын екіншілік пирогендердің өндірілуіне белгілі бір жасырын кезең қажеттігімен түсіндіріледі.

№ 29. 1.Күн сәулесінің соққысы
2.Патофизиология оқулығынан ультракүлгін сәулелердің әсері тақырыбын қараңыз. Б.36

№ 30. 1. Жоқ
2. Аллергиялық ісіну (Квинке ісінуі)
3. Аллергиялық серпілістердің реагиндік түрі. Патофизиология оқулығын қараңыз Б. 322
4. Иә, кеңірдектің ісінуі және тұншығу дамуына байланысты

№ 31. 1.иондағыш радиацияның әсерінен
2.20 жыл шегу, өкпедегі созылмалы қабыну үрдістері
3. Патофизиология оқулығын қараңыз 525 бет

№ 32. 1. химиялық канцерогендердің – анилиндік бояғыштардың әсері
2. Экзогендік канцерогендер, аминоазоқосындылар тобы

№ 33. 1. Науқаста басбармағының тырнағының қабынуы (күбіркелі). Организм серпілісі – нормергиялық, яғни қабыну тудырушы заттың әсеріне қалыпты жауап байқалады: үрдіс орныққан, қабынудың жалпы белгісі шамалы қызба түрінде, солға жылжыған айқын лейкоцитоз, жауаптың жедел кезеңі нәруыздарының пайда болуы (ЭТЖ жылдамдауы, жалпы нәруыз саны және СБН артуы).
2. Қабынудың жергілікті белгілері: ауыру сезімі, гиперемия, сол қолының басбармағының тырнақ аймағында ісіну дамуы. Патогенезін Патофизиология оқулығынан қараңыз. Б.266.
3. Қабынудың жалпы белгілері: цулану, қызба, солға жылжыған лейкоцитоз, гиперпротеинемия, диспротеинемия, ЭТЖ жылдамдауы (жауаптың жедел кезеңі нәруыздарының пайда болуы әсерінен). Қабынудың жалпы белгілерінің патогенезін Патофизиология оқулығынан қараңыз. Б. 266.

№ 34. 1. Иә, бар, оларға дене салмағының жоғарылауы, теріасты шел қабатында және құрсақ қуысында сұйықтық жиналғаны, өкпедегі іркілістік сырылдар жатады.
2. Гипергидратация.
3. Иә, олардың себебі бір – жүрек жеткіліксіздігі.
4. Жүрек лақтырысының және бүйрек қанайналымының төмендеуі РААЖ әсерлендіріп, алдымен натрийдің ұсталуына (бүйректе), кейіннен судың ұсталуына алып келеді.
5. Жүрек лақтырысының ↓, (солқарыншалық жеткіліксіздік) бүйректердегі веналық іркіліс (оңқарыншалық жеткіліксіздік → рениннің бүйректен қанға бөлінуінің жоғарылауы→ ангиотензин I және II-нің түзілуі→қанда әлдостеронның жоғарылауы→ натрийдің ұсталып қалуы→қанның гиперосмиясы →АДГ бөлінуінің жоғарылауы→судың ұсталуы→гиперволемия. Гиперволемия және қан сарысуындағы нәруыз мөлшерінің төмендеуі (гемодилюция), сұйықтық пен натриийдің жасушаішілік кеңістікке шығуын туындатады. Бұған веналық қысымның жоғарылауы да ықпалын тигізеді. Солқарыншалық жеткіліксіздік→ кіші қанайналым шеңберінде қылтамырсоңылық гипертензия → өкпе қылтамырларында қысымның және олардың өткізгіштігінің жоғарылауы→ өкпе паренхимасында сұйықтықтың жиналуы. Оңқарыншалық жеткіліксіздік →бауырда веналық іркіліс → бауыр дистрофиясы→қақпалық гипертензия→іш шемені).
6. Қан сарысуының көлемі жоғарылағандықтан, жағымсыз, (олигоцитемиялық гиперволемия), зақымданған жүрекке жүктемені жоғарылатады. Сонымен қатар, ісіну микроциркуляцияның бұзылысына, тіндердің, лимфа тамырларының қысылуына алып келеді.
7. Натрийдің ұсталып тұруына ықпал жасайтын патогенездің нейроэндокринді жайтын жою арқылы ісінуді басуға болады. Ол үшін бүйрек түтікшелерінің эпителиіне әлдостеронның әсерін тежеу керек. Миокардтың жиырылғыштық қабілетін қалпына келтіру үшін кардиотропты дәрілер тағайындау қажет.

№ 35. 1. Иә. Диурездің күрт төмендеуі, зәрдегі өзгерістер, бел аймағындағы ауырсыну сезімі көрсетеді. Бүйректің иммуногенді зақымдануы туралы ойлауға болады, антиген ретінде экзотоксиннің әсерінен антигентрансформацияланған бүйрек тіні шығуы мүмкін.
2. Бүйректің иммуногенді зақымдануы жұмыс атқаратын шумақтар санының азаюымен және сүзілу аймағының азаюымен, ренин-ангиотензин-әлдостерон жүйесінің әсерленуімен қатар жүред.
3. Бүйректің иммуногенді зақымдануы болғандықтан, бүйректің ғана емес басқа тіндердің де майда қантамырлары бүлінді (жайылған капилляротоксикоз), нефриттік ісіну патогенезінде қантамырлық жайттың да маңызы бар.

№ 36. 1.А1- теңгерілген газдық алкалоз.
А 2- теңгерілген газдық емес ацидоз.
В1 - теңгерілмеген газдық алкалоз
В 2- теңгерілмеген газдық емес ацидоз.
2.Атмосфералық ауадағы рО2 төмендеуі жедел теңгерулік серпілістердің, сонымен қатар өкпенің гипервентиляциясының қосылуына ықпал етті. Екінші кезеңде теңгерулік тетіктердің жеткіліксіздігі мен үдемелі гипоксия метаболизмдік ығысуды туындатты.
3. қосымша мәліметтер- МК,КТ.
4. А альпенисінде гипоксияға ұзақ мерзімді тұрақты тетіктерінің қалыптасуы, ал дәрігерде болмауына баланысты.

№ 37. 1. Дәрігердің қателігі транссудатты тым жылдам сорып алуында. Сұйықтықты баяу және қысқа үзіліспен сорып алу қажет. Осы жағдайда пайда болған қанның қайта бөлінуіне организмнің аймақтық-жергілікті гемодинамикаға тұрақтылығы дамиды.
2. Іш шемені кезінде транссудат қақпалық жүйе тамырларын қысады. Тез арада сұйықтықты сорып алған кезде олар бірден кеңейіп қанға толады. Айналымдағы қанның қайта бөлінуі пайда болып, бас мый қан тамырларының және кеуде қуысы ағзаларында жергілікті қанайналымы баяулайды. Естен тануына тағы да бас мыйының ишемиясы және гипоксия әкеліп соғады.
3. Ұқсас жағдайларда қосалқы қан келуін ынталандыратын физиологиялық ықпалдар қосылуы керек (артериялардың рефлекстік кеңеюі, сақталып қалған артериялармен қан келуінің қарқындауы). Гипоксия және ишемия кезіндегі бұзылған зат алмасуының аралық өнімдері қантамырларының қабырғасын кеңейткіш тікелей әсер етеді.
4. Өйткені мый қосалқы қантамырлары жеткіліксіз ағзаларға жатады. Қан тамырларының бөріштенуі болмай, мый қантамырларының серпімділігі бұзылмаған кезде қанайналымының толығымен қалпына келуі мүмкін. Демек, науқаста мый қантамырлары атеросклерозданған, бастапқы қанкелу жеткіліксіздігінен қазіргі жағдайын одан әрі нашарлатқан.

№ 38. 1. Ишемия.
2. Артерия қабырғасына тараған қабынулық үрдіс, олардың кемерінің бітелуіне әкеліп соқты, сондықтан өткізгіштігі нашарлады (обтурациялық ишемия). Бұдан басқа тамыр тарылтқыш әсерлерге тамыр қабырғасының сезімталдығы артты. Аяқ-қолдар тіндерінің ишемиялық дистрофиясы олардың ең алдымен анатомиялық жанама қанайналымы шектелген ұштарының некрозын тудырады. Ишемия көріністерінің патогенезін Патофизиология в схемах и таблицах оқулығынан қараңыз.
№ 39. 1. Күйік (А.- I дәреже, Б. – II дәреже), күйіктен кейін алғашқы минуттарда зардап шегуші А-да қабынудың жергілікті белгілері анықталды (ауыру сезімі, қызару). Б-да айтылған белгілермен қатар ісік және терінің тосқауылдық қызметі бұзылды.
Қабынудың бар екенін және сипатын анықтау үшін қанның зерттеуін жүргізу керек: қанның жалпы талдауын, қанды биохимиялық зерттеу: С-әсерлі нәруыз, гаптоглобин, церулоплазмин, комплемент бөлшектері.
2. Науқас Б-да терінің қорғаныстық қызметінің айқын төмендеуіне,шеткері қанайналым бұзылыстарына, тері асты шелмай қабатының және тері жасушаларының әлтерациясына әкелген, жоғары қарқынды зақымдаушы жайттың салдарынан іріңді-жалқықты қабыну дамыды).
3. Науқас Б-да қан және лимфа айналымы бұзылысының одан ары ушығуы, қабыну дәнекерлерінің артық бөлінуі, жасушалар ыдырауының жалғасуы салдарынан ісіну күшейді, екіншілік жұқпа, қызба қосылды.
4. Негізгі себебі: қабынуға қарсы антибактериялық терапияның жүргізілмеуінен терінің зақымданған аймақтарында қорғаныстық қызметі әлсіреуінен дамыды.

№ 40.1.Аллергиялық серпілісітің реагиндік түрі Патофизиология в схемах и таблицах оқулығын қарау 96 бет.
№ 41. 1. Дресслер синдромы дамыған миокард инфарктының негізінде дамиды. Осыған байланысты некроздалған және зақымдалған миокард жасушалары, жасуша мембранасының құрамбөлшектері антигенді-бөтентекті болады. Оған АД( IgG , IgM) түзіледі.
2. АгАД серпілісі комплемент тәуелді комплемент тәуелсіз (жасушалық, жендеттік) зақымдануға әкелетін тек некроздалған жасушалар ғана емес, миокард жасушаларының көп бөлігі де бар. Аллергиялық миокардиттің көрінісі дамиды (Джелл және Кумбс бойынша II түрі). Кейіннен Т-лимфоциттер және мононуклеарлы жасушалардан аллергиялық серпілістің IV түрі белгілерімен миокард инфильтрациясы дамуы мүмкін.
3. Антикардиальды АД миокард жасушалары үшін жоғары арнайылығы және цитотоксиндік әсері бар IgG, IgM түрлері болып табылады).

№42.1. III түрі, Артюс феномені
2. Антигендер тамыр қабырғасына өткізіледі, антиденелермен байланысады, қанда айналады, аллергенді бірге енгізгенде тұндырғыш иммундықкешен түзіледі, фибриноидты некрозбен васкулит дамиды.

№ 43. 1. Сарысулық ауру. Қабыну мен қызба сарысулық аурудың құрамбөлшегі болып табылады.
2. Дерттің түрін анықтау үшін қаннан тұнбаланған IgG , IgM және иммундық кешендер, сонымен қатар аллергия дәнекерлерінің деңгейі (гистаминнің, серотониннің, кининдердің), комплемент жүйесі ( С3-С5 компонент құрамбөлшектерінің белсенділігі жоғарылауы.
3. Қанға сарысуды енгізгенде көп мөлшерде Аг болып табылатын бөтен текті нәруыздар түседі. Антигенді агрессия IgG, IgM тұнбалы бөлшегінің өндірілуін күшейтеді. Сарысулық ауру – Джел және Кумбс бойынша аллергиялық III түрі– аллергияның жайылған түрі, майда қантамырлардың қабырғасы зақымданады, микроциркуляцияның тамырішілік және тамыр сыртылық бұзылыстары дамиды.
4. Сол сарысуды бөлшектеп, жоғарғы деңгейге дейін бұлшықетке енгізу арқылы (Безредка әдісі бойынша).
№ 44. 1. Өкпе өспесінің метастаздануы.
2. Қатерлі өспелердің метастаздануы гематогенді және лимфогенді жолдармен дамуы мүмкін. Қазіргі жағдайда лимфогенді жолмен метастаздануы байқалады).

№ 45№ 1.Ия, бұл фагоцитоз белсенділігінің төмендеуіне, гипоксия дамуынан микроциркуляцияның бұзылуына, канцерогендердің жиналуынан өспе өсуіне қарсы төзімділіктің төмендеуінен дамуы мүмкін.
2. Кахексияның дамуы өспенің қан мен тіндерден энергиялық қоректік заттарды сорып алуымен байланысты, асқазан сөлі ферментінің белсенділігі төмендеуінен, өспе жасушаларында өспені жоятын жайттың (ӨЖЖ) өндірілуі, тәбеттің төмендеуіне әкеледі.