$$$ 61 А
Ластанудың физикалық түрлеріне жатады:
А. Күн жарығы
В. Ультракүлгін
С. Радиотолқындар
D. Микроағзалар
Е. Қышқылдар
$$$62 D
Антропогпенді нысан-бұл:
А. Табиғи су қойнауы
В. Тайгалық биоценоз
С. Жануар ағзасы
D. Адам жасаған және табиғи нысан қызметтеріне ие емес нысан
Е. Табиғат ескерткіші
$$$63
Адам жасаған капитал, адам капиталы және табиғи капитл қолдануға ие
болатын даму:
А. тұрақты әлеуметтік даму;
В. экономикалық тұрақты даму;
С. экологиялық тұрақты даму;
D. Тұрақтылық;
Е. прогресс;
$$$ 64 В
Биосфераға жаhанды антропогенді әсердің азаюы мен оның реттеуші
потенциалын қалпына келтіруін қамту:
А. даму;
В. тұрақты даму;
С. экологиялық даму;
Д. Экологиялық дағдарыс;
Е. экономикалық өсу;
$$$ 65 D
Йохан несбургтегі Бүкіләлемдік саммит қай жылы өтті:
А. 1972 ж;
В. 1992 ж;
С. 1997ж;
D. 2002 ж;
Е. 2006 ж;
$$$ 66 В.
Ұлы ғалымдар қатарына қойылған сұраққа жауап ретінде Римдік клуб
баяндамасы топтамасына жалпы атаумен ұсыныс берілді:
А. Бой шектері;
В. Адамзат қиындықтары;
С. Жаhанды қоғам;
D. Адамзат қайта жолда;
Е. Халықаралық тәртіп;
$$$67 В
Осы конференцияда қатысушы-мемлекеттер әлемдік қауымдастық
алдында тұрған ең маңызды мәселелерге назар аударып, жаңа жол-тұрақты даму жолын анықтады:
А. Йоханнесбургтегі бүкіләлемдік саммит;
В. Стокгольмдегі ОС бойынша БҰҰ конференциясы;
С. Рио-де-Жанейродағы даму мен ҚО бойынша БҰҰ конференциясы;
D. МСОП конференциясы;
Е. БҰҰ бас Ассамблеясы;
$$$ 68 А
Екінші табиғат (квазитабиғат) ортасын құрады:
А. жасанды қайта құрылған, адамдармен модифицирленген табиғи орта элементтері;
В. жаратылсты немесе табиғи-антропогенді шығу факторлары;
С. жасанды жасалған, жаратылсты табиғатта аналогі жоқ, адам жасаған әлем;
D. Қоғам мен әртүрлі қоғамдық үрдістер.
Е. тірі емес табиғат элементтері;
$$$ 69 С
Ұлттық монирониг дегеніміз:
А. жердің бүкіл табиғи жүйенің күйін бағалайтын, халықаралық серіктестік негізінде жүзеге асатын мониторинг;
В. антропогенді қызмет әсерімен қоршаған орта күйінің өзгерісін анықтайтын бақылау, бағалау, болжау жүйесі;
С. мемлекет шегінде жүзеге асатын мониторинг;
Д. ірі аудандар шегінде жүзеге асатын мониторинг;
Е.бір нысан шегінде жүзеге асатын мониторинг;
$$$ 70 С
Ажырату потенциалы дегеніміз:
А. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды айыру қасиеттері;
В. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды өз айналымына қоспау қассиеттері;
С. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды өздік бұзылусыз айырып, айналымға қосу қасиеттері;
Д. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды қосу қасиеттері;
Е. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды айыру қасиеттері;
$$$ 71 А
Ресурстарды қолдану адамдардың тең құқықтықты мен әлеуметтік қамту
мақсаттарына бағытталуы тиіс даму:
А. тұрақты әлеуметтіу даму;
В. экономикалық тұрақты даму;
С. экологиялық тұрақты даму;
Д. тұрақтылық;
Е. прогресс;
$$$72 D
Эколгиялық қауіпсіздіктің бағалануы:
А.ПДК
В.ПДВ
С.ПДЭН
D.биосферадағы рұқсатты антропогенді жүктемемен
Е.ПДС
$$$ 73 В
Экологиялық мониторинг –бұл:
А.жануарлар тәртібін бақылау
В.биосфера параметрлерінің күйін бақылау
С.ормандар күйін бақылау,болжау
D.химиялық ластаушы заттар таралуын бақылау
Е.биота күйін бақылау
$$$ 74 D
Өркениеттің экологиялық тұрақтылық қағидасы:
А.қоғам"сен-маған,"мен- саған" қағидасында құрылған
В.қоғам"менен кейін-су тасыса да" қағидасында құрылған
С.қоғам"бәрін ал,бұл үшін саған ештеңе болмайды" идеологиялық қағидасына негізделген
D.қоғам адамның басқаларға қатысты міндеттіліктері идеологиялық қағидасына негізделген .
$$$ 75 В
" Экологиялық колониализм"ұғымы- бұл:
А.идеолгиялық белгісі бойынша колониялар ұйымдастыру
В.дамыған елдер аймағынан өзге елдерге зиянды өндірістерді орналастыру саясаты
С.дамушы едерге өнеркәсіптік қалдықтарды орнластыру саясаты
D.дамушы елдерге радиоактивті қалдықтарды орналастыру саясаты
Е.басқа елдерге жануарлардың қырылып жатқан түрлерін орналастыу саясаты
$$$ 76 А
"Алтын миллиард"экологиялық концепциясы-бұл:
А.өмірдің жоғары материалды деңгейін оларда қолдау мақсатымен әлемдік ресурстағы дамыған елдерді бақылау
В. өмірдің төмен материалды деңгейін оларда қолдау мақсатымен әлемдік ресурстағы дамыған елдерді бақылау.
С.зиянды заттардың трансшекаралары ауасымен бақылау
D.жануарларды заңсыз сатуды бақылау
Е.жануарлардың сирек кездесетін түрлерін бақылау
$$$ 77 С
ҚР экологиылық заңнамасы анықталады:
А.табиғат пайдалану туралы заңмен
В.экологиялық сараптама туралы заңмен
С.эколгиялық Кодекспен
D.қалдықтарды залалсыздандыру мен утилизация бойынша нормативті актілермен
Е.атомды энергетика туралы заңмен
$$$ 78 D
ҚР қоршаған ортаны қорғаудың ұлттық нысандарына жатады:
А.мәдениеттік әлемдік орталықтары
В. табиғаттың әлемдік ескерткіштері
С.ЮНЕСКОэгидасындағы қорықтар
D.тек ҚР үшін қызығушылық тудыратын нысандар
Е.Серенгети ұлттық саябағы
$$$ 79 Е
Қоршаған ортаны қорғау бойынша халықаралықкелісім -1996ж.БҰҰкелісім шарты сынауға тыйым салады.
А.вакциналарды
В.сарысуларды
С.дәрілерді
D.тамақ өнімдерін
Е.ғарышта,атмосферада,су астында ядролық қаруды
$$$ 80 В
БҰҰ конвенциясы теңіз құқығы бойынша мойындайды:
А.рұқсатсыз мұнай танкерлерін тасу
В.жағажайлы мемлекеттердің 200миль аймақтағы биоқорларға құқығын
С.киттерді аулауға құқығын
D.түлендерді аулау құқығын
Е.қарақшылықты
$$$ 81 В
Жаһанды дағдарысты шешуде нарықты экономика мүмкіндіктері:
А.жаһанды экодағдарысты нарықты эконмика тудырды және оны шешуге қабілетті
В.жаһанды экодағдарысты нарықты экономика тудырды,оны шешуге қабілетсіз
С.нарықты экономика табиғатты рацоналды пайдалану жолы
Е.жаһанды дағдарысты адам қатысынсыз шешуге болады
$$$ 82 D
Табиғат пайдаланудың құқықтық негізі-бұл:
А.табиғатты пайдалану бойынша нормативті құжаттар
В.табиғат қорларын тәркілеу мөлшері
С.қоғамдық сараптама
D.мемлекеттік стандарттар жүйесі
Е.кадастр.
$$$ 83 D
Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, бағалау мен болжаудың комплексті жүйесін қалай атайды?
А. кадастр;
В. домпинг;
С. экологиялық картографиялау;
D. мониторинг;
Е. дұрыс жауабы жоқ.
$$$ 84С
Ластану масштабы мен таралуына байланысты қалай жіктелінеді:
А. химиялық, жергілікті, ғаламдық;
В. биологиялық, химиялық, аймақтық;
С. жергілікті, аймақтық, ғаламдық;
D. физикалық, ғаламдық, химиялық;
Е. химиялық, ғаламдық, физикалық.
$$$ 85 А
Қоршаған ортаны қорғау туралы заң қашан қабылданды?
А.1991 жылы
В.1990 жылы
С.1997 жылы
D.1980 жылы
Е.2007 жылы
$$$ 86 С
Қай жылы ең алғаш Тұрақты даму термині экологияда қолданылды:
А. 1960 ж.
В. 1970 ж.
С. 1992 ж.
D. 1990 ж.
Е. 1980 ж.
$$$ 87 D
Қандай конференцияда маңызды және негізгі документ 21 ғасыр күн тәртібі қабылданды:
А. 1987 ж., Норвегия.
В. 1992 ж., Рио-де-Жанейро.
С. 1997 ж., Нью-Йорк.
D. 2002 ж., Йоханнесбург.
Е. 2003 ж., Мәскеу.
$$$ 88 D
Қоршаған орта және дамуы туралы БҰҰ декларациясы қай жылы қабылданды:
А. 1962.
В. 1972.
С. 1982.
D. 1992.
Е. 2002.
$$$ 89 В
Қай жылы және қай жерде рет қоршаған орта және дамуы туралы БҰҰ-ның екінші конференциясы өткізілді:
А. 1987 ж., Норвегия.
В. 1992 ж., Рио-де-Жанейро.
С. 1997 ж., Нью-Йорк.
D. 2002 ж., Йоханнесбург.
Е. 2003 ж., Мәскеу.
$$$ 90 С
Қай Саммитте Қазақстан Республикасының президенті Н.А. Назарбаев Экономикалық өсім тек әлеуметтік даму және экологиялық қауіпсіздік жағдайында баяндамасымен шықты:
А. 1987 ж., Норвегия.
В. 1992 ж., Рио-де-Жанейро.
С. 1997 ж., Нью-Йорк.
D. 2002 ж., Йоханнесбург.
Е. 2003 ж., Мәскеу.
$$$ 91 D
Экологиялық заңдылықтың негізгі даму кезеңдерін атаңыз:
А. Бірінші, екінші, үшінші.
В. Пайда болуы, қалыптасуы, дамуы.
С. 19 ғасыр, 20 ғасыр, 21 ғасыр.
D. Консервативтік, табиғиресурстық, экологиялық.
Е. Биологиялық, экологиялық, техникалық.
$$$ 9 A
Қоршаған орта мен даму өкіметі мен мемлекеттер басшылары деңгейінде БҰҰ халықаралық конференциясы қашан, қайда өтті?
А. 1972 ж.Стокгольмде.
В. 1982 ж. Москвада
С. 1996 ж. Нью - Йоркте
D. 1975 ж. Хельсинкте
Е. 1992 ж Рио-де-Жанейрода.
$$$ 93 Е
Рио-де Жанейро декларациясында Тұрақты дамуға байланысты қанша принцип қабылданды:
А. 10;
В. 15;
С. 22;
D. 24;
Е. 27
$$$ 94 D
Қандай конференцияда маңызды және негізгі документ 21 ғасыр күн тәртібі қабылданды:
А. 1987 ж., Норвегия.
В. 1992 ж., Рио-де-Жанейро.
С. 1997 ж., Нью-Йорк.
D. 2002 ж., Йоханнесбург.
Е. 2003 ж., Мәскеу.
$$$ 95 D
Қоршаған орта және дамуы туралы БҰҰ декларациясы қай жылы қабылданды:
А. 1962.
В. 1972.
С. 1982.
D. 1992.
Е. 2002.
$$$ 96 Е
Осы ұйым экономикалық және экологиялық кеңес арқылы БҰҰ Генеральдық Ассамблеясында өзінің әрекеттері туралы баяндамаларды міндетті түрде жасайды:
А. ЮНЕП
В. ФАО
С. ВМО
D. БҰҰ
Е. ЮНЕСКО
$$$ 97 А
Қазіргі заманның ғаламдық экологиялық мәселесі мынандай экологиялық дағдарысқа жатады:
А. Жылулық дағдарысы
В. Аридизация дағдарысы
С. Өндірушілер дағдарысы
D. Жер өндеу дағдарысы
Е. экологиялық дағдарыс
$$$ 98 А
Экологиялық мониторингі дегеніміз?
А. Биосферада пайда болған ластанулар мен олармен байланысты салдардың мониторингі
В. Шығыс таз мониторинг жүргізу басындағы бақылау объектілерінің жағдайын тіркейді
С. Антропогендік фактор тікелей әсер ететін орындардағы жер жағдайының бақылауын құрайды
D. Жер мониторингі аймақтық деңгейден төмен аумақтың объектілері, тіпті жеке жер учаскілерін, қарапайым ландшафтық – экологиялық кешендерге дейін жүргізеді
Е. экологиялық мониторинг
$$$ 99 В
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ВОЗ) анықтамасы бойнша денсаулық дегеніміз
А. Адамның өмірі
В. Бұл тек аурудың болмауы емес, ол толық физикалық, психологиялық және әлеуметтік қолайлылық
С. психологиялық және әлеуметтік қолайлылық
D. Бұл тек аурудың болмауы
Е. Дені саудың-жаны сау
$$$ 100 С
Адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттылық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз даму қалай аталады
А. Даму
В. Үздіксіз даму
С. Тұрақты даму
D. бірқалыпты даму
Е. сатылы даму
$$$ 101 Е
БҰҰ –ның конференциясы барлық елдердің үкіметттерін тұрақты дамудың ... ... ... ... ... . концепцияларын қабылдауға шақырады.
А. Әр ұлттық
В. экологиялық
С. аймақтық
D.мемлекеттік
Е. ұлттық
$$$ 102 В
Биологиялық алуантүрлілікті сақтау концепциясына сәйкес биологиялық алуан түрлілікті қорғаудың ... ... ... ... ... .. қабылданды
А. Ұлттық концепциясы
В. Ұлттық баяндамасы
С. Ұлттық аймағы
D. экологияқ баяндамасы
Е. экологиялық концепциясы
$$$ 103 Е
РИО-92 дегеніміз
А. 92 жылғы Бразилиядағы карновал
В. Жер туралы саммит
С. ҚР 10 жылға арналған зерттеу бағдарламасы
D. ҚР 15 жылға арналған зерттеу бағдарламасы
Е. 10 жылға арналған зерттеу бағдарламасы
$$$ 104 С
Кедейлікті жоюдың негізгі қайнар көзі ретінде әлеуметтік тұрақсыздық пен адамгершіліктің ыдырауына арналған мәселелер осы халықаралық конфенцияда талқыланды
А. МСОП конференциясы
В. Йоханнесбург қаласында өткен Дүние жүзілік саммит
С. БҰҰ генералдық ассамблеясы
D. Стокгольм қаласында өткен БҰҰ конференциясы
Е. Рио де Жанейро қаласында өткен БҰҰ конференциясы
$$$105 С
Халықтың құрылымын,құрамын, динамикасы мен көбеюін (туу,өлім, өмірінің ұзақтығы) қоғамдық-тарихи тұрғыдан зерттейтін ғылым
А. популяция
В.адам экологиясы
С.демэкология
D. адам-қоғам-табиғат
Е. селекция
$$$ 106 А
ХХ ғасырдағы адамзаттың санының жылдам артуын ... ... ... ... деп атайды.
А. демографиялық жарылыс
В. демография
С. демографиялық өсу
D. демографиялық шек
Е.демографиялық даму
$$$ 107 А
Төменде аталған факторлардың қайсысы абиотикалық фактордың мысалы?
А. ылғалдылық, жарық, температура;
В. симбиоз, қысым, жарық;
С. судың ластануы, ауаның ластануы;
D. бәсекелестік, жыртқыштық;
Е. комменсализм, жарық, қысым.
$$$ 108 В
Ластағыш заттар дегеніміз не?
А. жер беті мен жер асты суларының ластануы
В. судың сапалық нормасын бұзатын компонентер
С. табиғи физикалық, химиялық және биологиялық прцестерінің нәтижесінде гидросферадағы ластағыштардың табиғи түрде ыдырауы
D. топырақтың сапалық нормасын бұзатын компонентер
Е. дұрыс жауап жоқ
$$$ 109 В
Биоиндикаторлар көмегімен жүргізілетін мониторинг (яғни ортаның өзгеруін, ағзалардың күйі мен жүріс тұрысына қарап пішіп кеседі) қалай аталады?
А) химиялық
В) биологиялық
С) дистанциялық
D) экобиологиялық
Е) физикалық
$$$ 110 D
Абиотикалық фактор дегеніміз не?
А. Бір организм тіршілігінің екінш организм тіршілігіне ауысуы
В. Адамның қызмет әрекетінен жаңа түрде туындайтын фактор
С. Тірі организмдердің қалыптасуына қажетті элементтер
D. Тікелей организмге тікелей және жанама түрде әсерін тигізетін биорганикалық табиғаттың құбылыстары мен құрамды бөліктері.
Е. Дұрыс жауап жоқ
$$$ 111 С
Биотикалық фактор дегеніміз не?
А. Тірі организмнің қалыптасуына қажетті элемент;
В. Тірі организмге тікелей және жанама түрде әсерін тигізетін фактор;
С. Бір организм тіршілігінің екінші организм тіршілігіне, сондай-ақ өлі мекен ортасына тигізетін әсер-ықпалының жиынтығы;
D. Адамның қызмет қорекетінен жана түрде туындайтын фактор;
Е. Дұрыс жауап жоқ
$$$ 112 С
Төменде келтірілгендердің қайсысы глобалдық (әлемдік) экологиялық проблемалар қатарына жатады:
А. қоқыстың мезгілімен шығарылмауы;
В. мекемелердің төңрегіндегі территориялардың ластануы;
С. биологиялық әралуандылықтың кемуі;
D. сапасы төмен бензинді пайдалану;
Е. мекемелердің шайынды суларында ластаушы заттардың болуы.
$$$ 113 В
Қоршаған ортаның экологиялық жағдайын жақсарту үшін әр азамат ат салыса алатын ең нәтижелі қимыл қандай болар еді:
А. шыны ыдстарды қайтара пайдалану;
В. қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңдардың қабылдануына белсене ат салысу;
С. автомобиль орнына велосипед міну;
D. вегетариандық азыққа көшу;
Е. өндіріс көлемін қысқарту.
$$$ 114 В
Төменде келтірілгендердің қайсысы ғаламдық (глобалдық) экологиялық проблемалардың бірі б лып есептеледі:
А. өндірістің улы қалдықтарын көму;
В. озон қабатының жұқаруы;
С. жаңа технологияларды іске қосу;
D. ИНТЕРНЕТ желісінің етек жаюы;
Е. көп қабатты ғимараттар салу.
$$$ 115 Д
Жоғары ұшатын, аэрозольді орамдарда сепкіштер, суықагенттер (тоңазытқыштар, кондиционерлер) т.б., ребінде өндірісте және тұрмыста қолданылады Қандай көшеттік газ туралы айтылған:
А. көмірқышқыл газы;
В. озон;
С. метан;
D. фреондар;
Е. азот оксиді.
$$$ 116 Д
Озон қабаты бұзылуынан болатын негізгі зиян:
А. атмосфера көмірқышқыл газы концентрациясының жоғарлауы;
В. фотосинтез төмендеуі;
С. климаттың сууы;
D. ультро күлгін сәуленудің өлтіру әсері;
Е. климат жылынуы.
$$$ 117 Д
Қышқылдық жаңбырлар, атмосфералық ылғалда әртүрлі өнеркәсіптік қалдықтар еруінен ие болатын рН:
А. 3,9 төмен;
В. 7 төмен;
С. 7жоғары;
D. 5,6төмен;
Е. 5,6 жоғары.
$$$ 118 Е
Қышқылдық жаңбырдың негізгі негативті салдары:
А. топырақтағы өзгерістер (топырақтың қышқылдануы, топырақ биотасының өлуі, т.б,);
В. су экожүелеріндегі өзгерістер (қышқылдағы өсуі, балық қорларын жоғалту, т.б.);
С. өсімдіктердің өзгерісі (жапырақ бетінің зақымдануы, фотосинтездің бұзылуы, кебуі, т.б.);
D. шыны , бетон, басқа құрылыс материалдарының, сонымен бірге сәулеттік көне ескрткіштердің бұзылуы;
Е. жоғарда көрсетілгендердің барлығы.
$$$ 119 А
Қалдықсыз технологиялар
А.шикізаттың барлық құрамдары тұйық циклде қолданылатындай,өндірісті ұйымдастыру қағидасы
В.шикізаттың барлық құрамдары тұйық емес циклде қолданылатындай өндірісті ұйымдастыру қағидасы
С.қоршаған орта мен өзара әрекеттің барлық түрлерін айналымның жаратылысты циклдеріне қосу
D.жаңа технологияларды ендіру қағидасы
Е.аз қалдықты өндіріс
$$$ 120 В
Экошиеленісті шешудегі басқарудың негізгі мәселесі:
А.популяция сандарын төмендетуге қол жеткізу
В.табиғи ортаға сеніп тапсырылған нысанға зиянды әсердің максималды төмендеуіне қол жеткізу
С.табиғи ортаға сеніп тапсырылған нысанға зиянды әсердің ұлғаюына қоол жеткізу
D.экожүйелер продуктивтілігін жоғарылату
Е.экожүйелер продуктивтілігін азайту
$$$ 121 C
Салыстырмалы күзету тәртібімен, ерекше экологиялық және эстетикалық бағалығымен ерекшеленіп, тұрғындардың ұйымдатырылған демалысы үшін қолданылатын аймақтар –ол?
A. мемлекеттік табиғи қорықтар, сонымен бірге биосфера
B. Ұлттық бақтар
C. табиғи бақтар
D. мемлекеттік табиғи саябақтар
E. Табиғи ескерткіштер
$$$ 122 А
Ресурстарды қолдану адамдардың тең құқықтықты мен әлеуметтік қамту
мақсаттарына бағытталуы тиіс даму:
А. тұрақты әлеуметтіу даму;
В. экономикалық тұрақты даму;
С. экологиялық тұрақты даму;
D. тұрақтылық;
Е. прогресс;
$$$ 123 С
Жаhанды әлеуметтік- экономикалық жуйедегі даму тенденциясын талдауға
арналған бағыт:
А. математикалық модельдеу;
В. математикалық бағдарламалау
С. ғаламдық модельдеу;
D. технологиялық прогресс;
Е. жүйелік динамика;