Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім министірлігі
Абылай хан атындағы Халықаралық қатынастар және Әлем тілдері университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақ тіліндегі реалилерді берудің лингва - мәдени ерекшеліктері.
Орындаған: Жалбырова А.О. 201-топ Аударма ісі.
Ғылыми жетекші:Құрмангалиева Д.М.
Алматы 2007ж
И.Есенберлиннің «Көшпенділер» және М.Ауезовтың «Абай жолы» шығармаларындағы әскери реалилер сөздігі.
1. 20 мың салт атты әскер – 20 thousand loyal horsemen
2. айбалта – pole axe
3. айқас – straggle
4. ақ найза – double pointed spear
5. ақ найзаның ұшы – double pointed spear
6. аламан жігіттер – riders
7. алдаспан – arms
8. алдаспан – hem
9. алдаспан – sword
10. алдаспан садақ – weapons
11. алдаспанның қамы – edge of sharp sword
12. алмас кездік – damask sword
13. арқан – lasso twined from horsehair to which colts were tethered
14. аруақ – aruakh – the ancestral
15. аса – mace
16. атты жауынгер – warrior on horse
17. атшабар – courier, messenger
18. атты жауынгерлер – horsemen
19. бадана көз кіреуке – a kind of arm our with steel mails
20. балта –axe
21. баһадур – the great warrior
22. бас батыр балуан – true warrior
23. батпан қара шоқпар – a nine batman mace
24. батыр –commander
25. батыр – hero, knight, brave - warrior
26. батыр – the left hand of the khan
27. бекініс – fortification
28. бір қанат – a group of his mounted guard
29. болат алдаспан – aldaspan sabers of blue damask steel
30. болат қанжардың алтын сабы – a gold handle of the knife
31. болат наркескен – damask sword
32. болат сауыт – armour
33. болат сүір найза – heavy spear of damask steel
34. бүлдіргі – buldergi the leathered loop attached to the handle of a ridding whip or other weapons
35. бұзау бас қара шоқпар –club, cudgel
36. дабыл –drum
37. дабыл – a small hunting drum
38. датқа – commander – in - chief
39. дұлыға - helmet
40. елу батпан шоқпар – heavy bludgeon
41. ер ат - host
42. ертөле – servant
43. есірей – a captive girl
44. әскер – host
45. әскер – horsemen in host
46. әскер басы – commander – in – chief
47. әскер қолбасшысы – commander
48. етрат - host
49. жалау – flag
50. жанжал – battle
51. жаршы – servant
52. жасақ - army
53. жау - foe
54. жауынгер - warrior
55. жауынгер –body – guard
56. жауынгер атты әскер – horsemen in host
57. жауынгер піл – battle fit elephant
58. жауынгерлер мен нөкерлер – warriors
59. жебе – arrow
60. жебенің болат ұшы - steel edge of an arrow
61. жеңіл сауыт – light armour
62. жеңіл шатыр – light camp - tent
63. жортуыл жорық – on march
64. жортуыл шабуыл - assault
65. жорық – campaign
66. жүз мың қол – ten thousand host
67. жүзбасы - a superior to ten
68. жұмырықта қорғасын құйған – terrible cudgel the thickened end of which was filled with lead
69. зерлі күміс дұлы – finely patterned shinning silver helmet
70. зурна – zurna
71. зурнайшылар – the team of buglers
72. зындан – prison
73. импрам – lowly mob
74. Исфаған қылыш – sword
75. қайың садақ – the big birch bow
76. қайың садақ жебе – long arrow tipped with heavy head
77. қайың сойыл – birch wood so eel
78. қайың сойыл – plain birch club
79. қақпан – trap
80. қалың әскер – fully armed horsemen
81. қалың қол – huge army
82. қамшы – whip
83. қанжар - dagger
84. қанжардың сабы – handle of dagger
85. қара үлкен шоқпар – heavy bludgeon
86. қара шоқпар – club
87. қарабастырық пен ат құйрығының найза – spear with a black ribbon and the tail of a black horse
88. қару жарақ – long and sharp Kazakh spears
89. қару жарақ – weapons
90. қарулары – weapon's
91. кездік – knife
92. кереге көз сауыт – chain armour
93. кереге көз торлы сауыт – armour
94. зурнайшылар – the team of buglers
95. қисық алдаспан – curved steppe saber
96. қисық қылыш - curved saber
97. қисық наркескен – curved narkesken
98. қисық алдаспанның сабы – handle of curved saber
99. қисық алдаспан – curved sword
100.қисық жүзді қылыш – curved steppe sword
101.кішкентай қылшылдаған кездік – small Khorasan knife
102.қозы жауырын жебе – sharp spade headed arrow
103.қол –army
104.қолбасшы – commander – in – chief
105.қорама – legend rifle
106.қорамсақ – quiver
107.қорасын болатынан жұқа етіліп тоқылған – thin iron – chained armour
108.қорасан құрышынан жасалған болат қанжар – long Khorasan dagger
109.көк құрыш алдаспан – blade
110.көк құрыш дұлыға – iron helmet
111.көк құрыш сүйір ұшты найза – a three – edged double pointed spear of flint - steel
112.көк құрыш шынжыр сауыт – armour of blue steel
113.көреген – commander
114.көрен – fully armed horsemen
115.күзет әскерінің баһадуры – chief warrior of the Khan’s guard
116.күрес – сайыс - wrestling
117.құлаш көк құрыш алдаспан – knife
117.құрал – сайман - weapons
118.құрық – a long pole with a loop at one of the end to catch horse
119.қылыш - sword
120.қылыш – saber
121.қын – scabbard
123.мерген – sniper
124.мерген ноян – warrior
125.мыңбасы – one mynbasy is superior
126.найза –a thin pointed spear
127.найза – heavy battle spear
128.найза сойыл – weapons
129.найзағай қылыш –weapons
130.найзагер батыр – brave men skillful
131.наркескен – sharp narkesken – broad sword
132.ноян – all the troops are to be commanded by to or three noyons
133.ноян Сүбітай баһадүр – warrior Subudai – bahatur
134. нөкер – guard
135.нөкер – body – guard
136.нөкер – a member of a bai’s suite ,body guard servant
137.оқ – arrow
138.оқ – bullet
139.оқтар – darts
140.он тумен қол – a part of the army consisting of ten thousand warriors
141.онбасы - ten warriors shall be subordinated to one charge – hand
142.отыз мың әскер – multi thousand strong army
143.пасбан – guard
144.пасбан – security
145.пасбандар – courtiers
146.пахлеван – the best warrior
147.піл жауынгерлер – battle fit elephant warriors
148.полктар – regiment
149.пышақ – battle knife
150.садақтың сауыт бұзар жебесі – an arrow, that damages the armour
151.садақ - bow
152.садақ жебесінің сұнқардың қауырсыны – feathered arrow
153.сайыс – battle
154.сақшы – guard
155.салбұрын – salburun the atumun hunt,the aim was to learn young warriors art of war
156.сап – warriors
157.сар пышақ – knife with yellow handle
158.сары ала қамшы - yellow handle whip
159.сауыт – armour
160.сауыт бұзар жебе –three edged arrow
161.соғыс – warfare
162.сойыл – a pole used as a weapon
163.сойыл – sharp knives
164.сойыл – bludgeon
165.сойыл ұстар жігіттер – able – bodied warriors
166.старшын - commander
167.сұлтан – sultan
168.сұңқар қауырсынмен садақ жебе – feathered arrow
169.сыпай - soldier
170.тарлан – charger
171.тас атқыш катапульта - catapult
172.тас атқыштар –catapult
173.темір сүңгі – spear
174.топ ноян – commander
175.тор көз жеңіл қорасан сауыт – a light Khorasan chain mail
176. төбелес – bloody battle
177.тумен – multitude
178.уәзір – servant
179.уәзір – vizier
180.ұзын салты айбалта – pole – axe
181.Ұлы мәртебелі – “Shaker of the world” about Chingizkhan
182.ұран – war – cry
183.ұрыс – war
184.хан қорғаны жауынгерлер – detachment of bodyguard
185.шабарман – messenger
186.шабуыл – slaughter
187.шалқан – raid
188.шапқыншы – the horse man
189.шекпен – warriors clothes
190.шеру, аттаныс – cavalry
191.шойын басты шоқпар – cudgel with a pimpled cast – iron head
192.шоқпар – sledge hammer
193.шоқпар – a club used as a weapon
194.шолақ сауыт – light hunting armour
195.шылбыр – halter
196.шылбыр - lead