Тақырыбы: Квадрат теңсіздіктерді шешуде оқушылардың математикалық сауаттылығын арттыру жолдары
Менің ғылыми жұмысымның мақсаты: математиканы оқып үйренуге ынтасы төмен оқушылармен жұмыс жасау жолдарын қарастыру.
Сабақтың нәтижелі болуының шарттары:
Білімді тек есте сақтап қалмау керек, оны тәжірибеде , теорияда іске асыра білу керек;
Білімді бекітудің әр түрлі формаларын қолдану керек;
Жаңа материалдардың негізгі идеяларын қайта айтып бере алу керек;
Негізгі ұғымдардың түйінді мәселелерін бөліп ала білу, оны нақтылау;
Оқушылар белсенділігін дамыту
Оқушылардың танымдық белсенділігі мен ең бастысы, оқуға деген ынтасының төмендеуі жалпы үлгермеушілікке әкеледі. Үлгермеушілік сабақ барысында қалыптасады. Оның алдын алуға әбден болады. Оқушы үлгермеушілігінің себептері оқу-тәрбие жұмысын дұрыс ұйымдастырмауында, санитарлы-гигиеналық нормалардың бұзылуында. Үлгермеушіліктің негізгі себептері мыналар:
- жекелеген мұғалімдердің сабақтарының сапасыздығы, жаңа материалды толық түсіндіре алмауы, бекіту жұмысының әлсіз жүруі, оқушы білімін есепке алудың болмауы, мұғалімнің тиісті дәрежеде талап етпеуі;
- үй тапсырмасын орындау жұмысын дұрыс ойластырмау және тыңғылықты тексерудің болмауы; жеке жұмыстың болмауы, танымдық қызығушылығын дамыта алмау;
- мектепте үлгермеушіліктің алдын алу жөнінде жүйелі жұмыстың болмауы;
- тәрбие жұмысындағы олқылықтар оқушылардың тәртібінің төмендегі, өз міндеттерін саналы түрде түсінбеуі, мектеп әкімшілігі тарапынан тәртіп бұзушыларға уақтылы және тиісті шара қолданбауы;
- бағалаудағы біржақтылық;
- оқыту мен тәрбие үрдісінде сабақтастықтың болмауы;
- сабақ босату, оқушының ауырып қалуы,
- берілетін тапсырмалардың тым қиын немесе тым оңай болуында. Оқу материалын қиындату нәтижесінде оқушы өзіне деген сенімін жоғалтады, ал керісінше, өтілетін материалдың тым оңай болуы, яғни белгілі нәрсені жүз қайталау оқушыны жалықтырып жібереді, ал бұл оның танымдық қызығушылығын төмендетеді.
Осы мәселелер шешіліп жатса және оқушылардың математикаға деген ынтасын төмендетіп алмас үшін, білім сапасын арттыру, оқушылардың өз бетінше іс-әрекеттерін жетілдіру, жандандыру мақсатында төмендегідей міндеттерді алға қою қажет:
• Оқытуды оқушының дамуына бағыттай ұйымдастыру;
• Оқыту мазмұнына байланысты мақсат пен міндетті дұрыс қою;
• Мұғалім мен оқушы арасындағы тең құқылы қарым-қатынасты сақтау;
• Жеке тұлғаның танымдық әрекет иесі болуына күш салу;
• Тақырыптарға сәйкес қызықты есептерді жиі қолдану;
• Сабақтарда жаңа технологияларды, оның элементтерін қолдану арқылы түрлендіріп өту;
• Күрделі есептерді шығаруға машықтандыру.
Оқу үрдісін жетілдірудің негізгі тенденциясы оқушылардың өз бетінше жұмыс істеуі мен танымдық белсенділігін көтеру болып табылады. Педагогика ғылымы тиянақты білім маңызына әсер етпейді, қайта оқушыларды оқытуға тәрбиелеу мен жетілдіру бағытында жаңа мақсаттардың рөлін айқындап береді. Яғни,
– Білімді өз бетінше қабылдау қасиетін ұлғайту;
– Қисынды ой-тұжырым білігі мен дағдысын, ғылыми ойлау тәлім-тәрбиесін кеңейту;
– Математиканы оқып-үйрену кезінде кездесетін барлық танымдық бастауларды өз бетінше пайдалануын қалыптастыруды, атап айтқанда: мұғалім түсіндіруі, кітап оқу, тапсырмаларды орындау, бақылау;
– өз бетінше ойлануын, шығармашылық қабілетін арттыру.
Сабақтың тиімділігін арттыру және оқушылардың математика пәніне қызығушылығын тудыру жолдарының бірі – сабақ барысында оқушылардың алған білімін баяндауға ынталығын және математика тарихының элементтерін енгізе отырып, есеп мазмұнының тартымдылығын арттыру керек. Математика туралы қызғылықты материалдар, әр түрлі қызықты есептер мен ойындар сабақ үстінде өзінің орнын табады.
Оқушының бойында танымдық қызығушылықты арттыру үшін мына мәселелерді есте сақтау керек:
• материалдық сілтеме тағайындау;
• алдын ала қажетті мәліметтерді беру;
• оқушыны психологиялық тұрғыда дайындау:
а) мұғалімге, пәнге дұрыс көзқарас;
б) пәнге саналы қатынасы және берілген білімнің тәжірибелік мәні мен мүмкіндіктерін игеру.
Оқушының танымдық қызығушылығын дамыту арқылы шығармашылыққа баулуды төмендегідей сызба-нұсқа арқылы жүзеге асыруға болады:
Ұлттық танымдар
Топтық математика Өзіндік
жұмыстар ғылымымен жұмыс
байланысы
Шығармашылық Зерттеу Танымдық
жаттығулар жұмыстарына ойындар
баулу
Оқушының танымдық
қызығушылығын Математикалық
Пәнаралық дамыту арқылы әдебиетке
байланыс шығармашылыққа баулу
баулу
Үйірме Пән
жұмыстары айлығы
Оқушылардың сабаққа деген ынтасын, белсенділігін арттыруда сол сабақтағы тақырыптың негізгі мәселесіне оқушылардың өздері зерттеу барысында келгендігі, математикалық ережені өздері ашқандай сезімде болуы үлкен роль атқарады. Мысалға, «Квадрат теңсіздіктер» тақырыбын қарастыратын болсақ.
Алдымен өткен тақырыпты пысықтау қажет (сұрақтар қою арқылы):
1. Қандай теңдеулерді квадрат теңдеулер деп атайды?
2. Квадрат теңдеулерді шешудің қандай әдістерін білесіңдер?
3. Квадрат теңдеудің қандай түбірлерін білесіңдер?
4. Қандай өрнекті квадрат үшмүше деп атаймыз?
Енді жаңа материалды түсіндіруге болады:
Анықтама: ax2+bx+c<0 және ax2+bx+c>0 түріндегі теңсіздіктер квадрат теңсіздіктер деп аталады.
Теңсіздіктерді теңдеулер сияқты шешеміз, тек бір айымашылығы – жауабында. Яғни, теңдеулердің жауабы нақты сандар болса, теңсіздіктердің жауабы сандар аралығы болады.