VISUAL BASIC
Бейсиктің бұрынғы версияларынан QuickBasic 4.5, QBasic, TurboBasic, PDS 7.1 диалектілері біршама еркшеліктермен айқындалды. Олардың ішінен QBasic версиясы MS-DOS операциялық жүйесінің құрамына дірді және олкеңінен тарады.
Бейсик тілі өзінің даму кезеңінде процедуралық тілден бағыт-бағдарлау программалық (ББП) тіліне көше бастады. Бұл программаларды графиктік интерфейс құру барысында аталған бағытқа қатысты енгізілді. Қандайда бір оқиғада жіберілетін әрбір ба
ғыт үшін процедура құрылады. Мысал үшін батырманы басу, т.с.с.
ББП негізгі ұғымдарын қарастырайық.
Бағыт (объект)-реалды түрде сақталатын және өңделетін модель түрі. Ол есептелу ортасының басқа объектілерге хабарлама жіберу кезінде және хабарламаны өңдеу кезінде көптеген ықпалын тигізеді.
Хабарлама (сообщение)-жіберуші объектіден алушы объектіге берілетін белгілі бір түрдегі мәліметтердің жиынтығы. Хабарламаға бірнеше операциялық әдістерді орындау арқылы алушы оны реттей алады.
Әдіс (метод)-объек функцияларының және оның жұмысының алгоритмінің орындалуын анықтайды.
Жағдай (состояние)-бағдытмәліметтерінің барлық қасиеттерінің жиынтығы.
Қасиеті (свойства)-объект әрекеттерін және ішкі түрін анықтайтын ббъектілер параметрлерінің тізімі. Ол әрбір экземплярдың уникалды ерекшелігін ерекшклейді. Қасиеттер қатарына мыналарды жатқызуға болады: атау, түр, мән, түс, өлшем және т.б. Қасиетер айнымалы жағдайлар арқылы беріледі.
Оқиға (события)-қолданушы операциялық жүйенің жұмыс істейтін программаларында қалыптасатын сигналдар. Оқиғаның түрлілігі хабар алмасу және тышқанды шерту арқылы таймердан түсетін және қателердің пайда болуы туралы хабарлама мысалдары болып табылады.
Басқару элементі (элемент управления). Бұл ақпарат енгізі үшін қолданылатын операциялық жүйенің стандартты объектісі. Мысалы: командалық батырма, қосқыш, мәтін өрісі, ажыратқыш және т.б.
Класс-қасиеттері бірдей сол сияқты біркелкі терілген айнымалылардың жағдайын және әдістерін жинақтау объектісі болып табылады.
Бейсик тілінің қолданылу обылысын қарастырайық.
Microsoft Visual Basic арқылы Microsoft Office –тің әрі қарай жетілуіне сенім арттыруға болады және ол Клиент-Сервер технологиялары арқылы құрылып мәләметтер қорын басқарады. Visual Basic пакеті қолданбалы интерфейстер құру үшін стандартты ортаны ғана емес сонымен қатар есептерді шешуге де өзінің қолайлы ортасын ұсынады. Visual Basic –тің бір жақсысы, ол дайын кітапханалардан процедураны шақырып ала-алады.
Visual Basic стандартты емес басқару элемнттерін де құра алады. (базада басқару элементтерін Active X немесе қысқаша Active X элементтері деп те атайды ).
Active X өзімен бірге Microsoft технологиясын ұсынады. Active X идеясы интернеттен шағын компанент құра алады және оны жүктей алады. Операциялық жүйенің функционалды мүмкіндіктерін көптеген қолданыстарда кеңейтеді (ұлғайтады). Мұнда браузерді мысалға алуға болады.
Visual Basic 6.0 программасын жүктеген кезде қолданушы «Новый проект» деген сұқбат терезесін көре алады (суретте сұқбат терезе фрагменті көрсетілген). Сұқбат терезеде басқада жасырын тұрған сұқбат терезелер көрсетілген: New (Новый), Existing (существующие), Recent (Недавние).
3.1-сурет
«Открыть» батырмасын басу арылы келесі терезені ашуға болады.
Visual Basic –тің қолданбалы интерфейсі программаның бас менюінің үстіне қойылған, ол төмендегі стандартты құралдар тақтасы сияқты стандартты элементтерден тұрады. Экранда бұдан басқа-сол жақта (General) элементтер терезесі, ортада (Form) қалыптар терезесі, оң жақта (Project) жобалар терезесі, астында (Properties) қасиеттер терезесі орналасқан. Дайын элементтерден қолданбалы интерфейстерді өзіне жинақтап алып қалып конструкторын ұсынады. Қалыпқа әкелінген тор-объек өлшемін қоюды және олардың орналасуларын жеңілдетеді. Қорыта келгенде қалыпты жобалау WINDOWS операиялық жүйесінің стандартты терезесіне айналады.
3.2-сурет.
Бас меню мынадай пунктерден тұрады: File (Файл) файл, Edit (Редактирование) редакторлеу, View (Вид) түр, Project (Проект) жоба, Format (Формат) формат, Debug (Откладка), Run (Запуск) жіберу, Query (Запрос) сұраныс, Diagram (Диаграмма) диаграмма, Tools (Инструменты) құралдар, Add-Ins (Настройка) реттеу, Window (Окна) терезе, Help (Помощь) көмек.
Құралдар тақтасы көбінесе жиі қолданылатын команданы шақыратын батырмалардан тұрады.
Түрлік командалар қатарына Microsoft фирмасының барлық қолданылатын спецификалық командалар батырмалары жатады.
3.3-суретте (оңға, солға): Add Standart EXE Project (Добавить стандартный исполняемый проект), Add Form (Добавить форму) және Menu Editor (Редактор меню) батырмаларының тізімі көрсетілген . Тағы да бір стандартты тақтаға қойылған батырмалар тобын қарастырайық (3.4-сурет). 3.4-суретте: Project Explorer (Окно проектов) жоба терезесі, Properties Window (Окно Свойств) қасиет терезесі, Form Layout Window (Окно местоположения формы) қалыптың орналасу терезесі, Object Browser (Браузер Объектов) объектілер браузері, ToolBox (Элементы управления) басқару элементері көрсетілген.
Келесі үш батырма-басқаруға босату және құрылған программаларды тоқтату үшін қажет. Ол үш батырма 3.5-суретте көрсетілген. Ол суреттегі сол жақта тұрған батырма-старт, ортадағы-пауза, оң жақтағы-аяқтаудың белгісі болып табылады.
3.3-сурет. 3.4-сурет.
3.5-сурет.
Элементтер терезесінде қалыпта тағайындала алатын (кейде оны элементтер тақтасы немесе құралдар тақтасы деп те атайды) объеклер орналасқан. Элементтер терзесіндегі бағыттарды негізгі элементтер басқармасы деп есептейік.
Суретте көрсетілген қарапайым калькулятордың жұмыс істеу ретін қарастырайық. Бұл калькулятор төрт арифметикалықбүтін сандардан тұратын әрекетті орындайды.
3.6-сурет.
Сұқбат терезесінде «Новый проект» командасы Standart.EXE пункітін алу үшін әрекет жасайды. «Открыть» ашу батырмасын басқаннан кейін
терезенің оптасында бос қалып (Form 1) пайда болады .
Қалыпқа 0 цифрынан бастап 9 цифрына дейінгі он батырманы және одан да басқа қосу, азайту, көбейту, бөлу, теңдік, алып тастау сияқты батырмаларын енгізуге болады.
Элементтер терезесінде бұлар үшін таңдап алынған командалық батырманы, оның қалыптағы шекарасын жою үшін басқару элементтерін (General) алуға болады. Осыдан кейін көшіріп алудың және қоюдың стандартты әдістерін қолдану қалыпта құрылатын батырманы орналастыру үшін 16 заготовок беріледі. Батырма өлшемін және қойылатын орнын Drad and Drop стандартты тәсілінің көмегімен өзгертеміз. TextBox (Поля текста) басқару элемнттерін батырмалар тобының тік бұрышты рамкасының үстіне орналастыру керек. Онда есептер нәтижесі калькулятор бетінде көрінетін болу керек.
Қасиеттер терезесінің көмегімен калькулятор индикаторына орындауға жіберу керек. Ол үшін Alignmend (Выравнение) қасиетін таңдау