Қазақ тілі 8 сынып
Сабақтың тақырыбы: Пысықтауыш
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға пысықтауыш және оның мағыналық түрлері жайлы нақты мәлімет беру.
Дамытушылық: ой - өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту.
Тәрбиелік: елін, жерін, Отанын сүюге баулу, патриоттыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту.
Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ - жауап.
Сабақтың көрнекілігі: кесте, тірек сызба, Ж. Аймауытовтың Ақбілек шығармасы, интерактивті тақта.
Пәнаралық байланыс: әдебиет.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру. (2 мин) Сәлемдесу. Кезекші мәлімдемесі. Жаңа сабаққа дайындық.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. (8 мин) Адамның жақсы, жаман болмағы – өзінен деген тақырыпта берілген ойтолғауды тексеру.
Өткен сабақтарды еске түсіру мақсатында оқушыларға сұрақтар қою.
Анықтауыш дегеніміз не? Мысал келтір.
Сөйлемде зат есімнен не заттық ұғымда жұмсалған басқа да сөз таптарынан болған мүшелерді сындық, сапалық, сандық, иелік жағынан сипаттайтын тұрлаусыз мүшені – анықтауыш дейміз.
Анықтауыш құрылысына қарай неше бөлінеді?
Анықтауыш құрылысына қарай 3 - ке бөлінеді. Олар: дара, күрделі, үйірлі.
Дара және күрделі анықтауышқа мысал келтір?
Дара анықтауыш: Құстар шыршалы орманды жақсы көреді.
Күрделі анықтауыш: Қылқан жапырақты ағаштың ең үлкені - алып қарағай.
Анықтауышты қатыстырып сөйлем құрастыру?
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру. (15 мин) (Оқушылар дәптерлеріңді ашып, күн ретін, жаңа сабақтың тақырыбын жазыңдар).
Пысықтауыш - етістіктен болған баяндауышты мекен, мезгіл, сын - қимыл, себеп, мақсат жағынан айқындайтын сөйлемнің тұрлауыз мүшесі.(мыс. тақтаға жазылады) Мысалы: Ол үйге жүгіріп кірді деген сөйлемде жүгіріп деген сөз Қайтіп? деген сұраққа жауап беріп, қимылдың сынын білдіріп тұр.
Пысықтауыштың негізгі белгілері: (интерактивті тақтаға жазылады)
1. Іс - қимылды мезгіл, мекен, мақсат, сын - қимыл, себеп, мөлшер жағынан пысықтап тұрады.
2. Қашан? Қайда? Қалай? Неге? Не үшін? Неліктен? деген сұрақтарға жауап береді.
3. Байланысу түрлері - меңгеру, жанасу, қабысу.