Сабақтың тақырыбы: Бытыранықтар дүниесі.
6 сынып
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Бытыранықтарға (бактериялар) сипаттама беру және түрлерімен таныстыру.
Дамытушылығы: Сабақта оқытудың жаңа технология элементтерін қолданып, оқушы белсенділігін арттыру, оқушылардың білім – білікітілігін дамыту. өз бетімен ізденісін қалыптастыру, ойлау қабілетін дамыту
Тәрбиелілігі: Оқушыларды гигиеналық талаптарды орындауға, салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: СТО технологиясы, сатылай кешенді талдау, ойын элементтері.
Пәнаралық байланыс: биология, география, химия.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар.
Сабақтың жүрісі:
I. Ұйымдастыру:
Сынып оқушыларын тексеріп, сабаққа көңіл аудару.
II. Жаңа сабақ:
1 - сызба нұсқа:
Ой қозғау стратегиясы:
Бытыранықтар
↓
адам
жануарлар
өсімдіктер
атмосфера
гидросфера
литосфера
2 - сызба нұсқа:
Бытыранықтарға сипаттама
↓
1. 1 Жасушалары 0, 1 - ден 10 - мкг. өте ұсақ.
1. 2 Пішіндері әртүрлі:
1. 1 Шар тәрізділер коккалар.
1. 2 Таяқша тәрізділер бациллалар.
1. 3 Үтір тәрізділер вибриондар.
1. 4 Таға тәрізділер тороидтар.
1. 5 Жұлдыз тәрізділер жұлдызшалар.
1. 6 Ирек тәрізділер спириллалар.
1. 3 Бытыранықтар прокариоттарға жатады,
ядросы болмайды. ДНК молекулалары
сақина түрінде тұйық болады.
1. 4 Жасушаларының тығыз көп қабатты қабықшалары болады. Ол нәруыз муреиннен және полисахаридтерден тұрады.
1. 5 Митохондрия, хлоропластар болмайды, олардың қызметін цитоплазмалық мембрана атқарады.
1. 6 Рибосомалары болмайды.
1. 7 Жасушада қор зат ретінде – полисахаридтер, майлар, күкірт, полифосфаттар жиналады.
3 - сызба нұсқа:
Бытыранықтылардың қоректену тәсілдері
↓
Гетеротрофтар - дайын органикалық заттарды пайдаланады;
Сопрофиттер - өлі органикалық заттармен қоректенеді;
Паразиттер - тірі организмдердің органикалық заттарымен қоректенеді;
Автотрофтар - бейорганикалық заттармен органикалық заттарды синтездейді;
Хемо - автотрофтар (темір бактериялар, күкірт бактериялар);
Фото - автотрофтар (жасыл, қан, қызыл, күкірт бактериялар);
4 - сызба нұсқа:
Бактериялардың оттегіге байланысты бөлінуі:
♦ Аэробты бактериялар
Жасыл өсімдіктер, жануарлар сияқты тыныс алғанда атмосферадағы оттегіні пайдаланады.
♦ Анаэробты бактериялар
Оттегісіз жерде тіршілік етеді.
♦ Факультативті бактериялар
Оттекті және оттегісіз ортада өмір сүреді.