Сабақтың тақырыбы: Сабыр түбі – сары алтын
Сабақтың мақсаты: оқушылардың сабырлылық , ұстамдылық адами қасиеттер туралы түсініктерін кеңейту.
Сабақтың міндеті: 1. Сабырлы, ұстамды болудың маңыздылығын түсіндіру;
2. Жағымды қарым - қатынас жасау іскерліктерін дамыту;
3. Ізеттілікке тәрбиелеу.
Көрнекі құралдар: АКТ, үнтаспа, қобдиша, жүрекше, үлестірме қағаздар, маркерлер
Сабақтың барысы: I. Шаттық шеңбері.
- Біз бір - бірімізді заттардың, жан - жануарлардың атымен таныстырайық. Мысалы: Мен бұлбұлмен, әсем дауысыммен ән сыйлаймын, әрі қарай сендер жалғастырасыңдар...
- Жарайсыңдар, балалар! Дүниедегі барлық қыбырлаған жәндіктен бастап, барлық жан - жануарға дейін, бір - біріне пайдасы бар екен, бірінсіз - бірінің күні жоқ екен.
- Жақсы, балалар, енді орнымызға отырайық.
ІІ. Жаңа сабақ
1) - Балалар экранға қарап мына ребусты шешіп көрейікші. Ребусты дұрыс шешсеңдер, сабақтың тақырыбын білесіңдер!
- Кәне, кім шешті?
- Ендеше біздің сабағымыздың тақырыбы Сабыр түбі – сары алтын - деп аталады екен. Ал, сабағымыздың мақсаты: сабырлылық, ұстамдылық сияқты адами қасиеттерді кеңейту.
2) Талап пен ақыл Шәкәрім өлеңі.
- Балалар, мен, сендерге бір тамаша өлең оқып берейін, мұқият тыңдап отырыңдар!
Сабыр деген әр іске шыдамдылық,
Қатты керек адамға бұл бір қылық,
Қолы жетпей талай жан ызданады,
Осыдан көп шығады адамшылық.
- Сабырлы болу дегенді қалай түсінесіңдер?
(Әр істе шыдамдылық таныту 1 - 2 пікір)
ІІІ. Мәтінмен жұмыс Жан жарасы жазылмайды
- Қазір балалар, мен сендерге тамаша бір әңгіме оқып беремін. Мұқият тыңдап отырыңдар. Мәтін соңында қоятын сұрағым бар.
Ертеде бір қарияның, ашушаң, ұстамсыз ұлы болыпты. Бір күні қария баласына бір қапшық шеге беріп:
- Өзіңді ашу қысқан сайын ағаш бағанға шеге қағып, ашуың басылған кезде суырып аласың,- дейді.
Бала бірінші күні - ақ бағанға он шақты шеге қағылғанын байқап, өзін - өзі ұстауға, ашуға бой бермеуге тырысты. Қағылған шегенің саны күнбе - күн азая бастады. Бала бағанға шеге қаққаннан гөрі ашуын басқанның жеңіл екенін түсінді.
Ақырында бағанға бір шеге қақпаған күнге де жетті. Сонда әкесі бағанға жетелеп әкеліп:
- Жарайсың, балам! Бірақ бағанның шұрық - шұрық болғанын көріп тұрған шығарсың? Ол ешқашанда бастапқы қалпына келе алмайды. Адамға ғайбат сөз айтсаң, оның көңіліне жара саласың, оның жан дүниесі осы баған сияқты шұрық - шұрық болады. Одан кейін қанша кешірім сұрасаң да, жан жарасы жазылмайды. Ашуыңды ақылға жеңгізе біл, сабырлы бол балам,- дейді.
1. Әкесі баласын сабырлы болуға қалай үйретті?
2. Адамға ғайбат сөз айтсаң, оның жан - дүніесі осы баған сияқты шұрық - шұрық болады дейді - неліктен, балалар?
(бүтін ағаштың өзі шұрық - шұрық болып тесіледі. Ол адамның жаны ауырады, көңілі түседі, жүрегі ауырады, кешірім сұраса да, көңілдегі жара жазылмайды...)
3. Ашуды ақылға жеңгізе біл - дегенді қалай түсінесіңдер?
4. Қарияның ашушаң ұлы түбінде қандай адам болады?
5. Осы әңгімеден кейін ойларыңа не түйдіңдер?
(біреуді ренжітпеу керек, қанша кешірім сұрасаңда, ол адамның жан - жарасы жазылмайды, ашулану оңай, ақылға келу қиын, ашуланғанда кез - келген нәрсені бүлдіріп алуың мүмкін.)
ІV. Жаңа ақпарат
- Әр нәрсенің байыбына барып, ақылға салып, өзін - өзі ұстай білу - сабырлылықтың белгісі.
- Ал, енді балалар, мәтінге не жетіспей тұр?
(тақырыбы, авторы жоқ)
- Ал өздерің бұл мәтінді қалай атар едіңдер?
Аңыздың авторы болушы ма еді?
(Ақылды қария, ұстамсыз бала... )
- Оқулықта бұл мәтін қалай аталатынын білгілерің келе ме?
( Жан жарасы жазылмайды деп аталады екен)
V. Ойын - жаттығу Неге ұқсатамын?
- Балалар ойын ойнағанға қалай қарайсыңдар!
- Ал кәнеки, балалар, ашуланып тұрған адамды неге ұқсатасыңдар?
- Мына алдарыңдағы параққа әр қатар өзара ақылдасып ашуланып тұрған адамның бет - жүзін бейнелеп жіберіңдер.
(Найзағай, түнерген бұлт, қызып тұрған үтік, жылан, тасыған өзен толқындары, пештің түтіні, пышақтың жүзі, айдаһар т. б.)
- Әр топтан бір оқушы шығып, өз ойларыңды дәлелдеп, суреттеріңді қорғайсыңдар.
VІ. Данышпан ата кеңесі
- Данышпан атаның кеңесін бәріміз хормен оқиықшы. – Енді осы асыл сөздерді мәңгі жадымызда сақтап жүру үшін осы сөздерді дәптерімізге жазып алайық.
1. Әрбір істі ойланып, ақылға салыңдар!
2. Шыдамсыздық танытпай, ұстамды болыңдар!
3. Әр кезде де өз - өздеріңді жігерлендіріңдер.
Сабыр түбі – сары алтын. жүктеу