Адамның жүзі ақылдың айнасы.
Ақыл — арман, ой — өріс.
Ақыл айнымас, алтын шірімес.
Ақылды қыз — ауыл көркі.
Қазан қайнап тұрса, ақыл сайрап тұрады.
Аштың ақылы астан әрі аспайды.
Жаманның ақылы
Түс ауған соң кіреді.
Ақыл - ауыздан,
Мерей - көзден.
Білім - бұлақ,
Ақыл - жағалай біткен құрақ.
Ақыл шыңы - даналық.
Ақыл көркі - тіл,
Тілдің көркі - сөз.
Айғайлы жерде ақыл аз.
Ақыл азбайды, әділдік тозбайды, арамдық озбайды
Сұқтанба қапыда “сұлу” деп құр бетке,
Адамдық – ақылда, сұлулық – жүректе.
Көзі жоқ, құлағы саудың
Ақылы толады.
Құлағы жоқ, көзі саудың
Ақылы солады.
Ақыл – дария,
Ой – теңіз.
Айла — алтау,
Ақыл — жетеу.
Аз жақсылық —
Ақылды тең етеді.
Көп жақсылық —
Ақылды кең етеді.
Ақылды елден сұра,
Дақылды жерден сұра.
Әкеден — ақыл,
Анадан — мейір.
Жаманға айтқан ақылың —
Далаға атқан оқпен тең.
Талабы жоқ жас ұлың —
Жалыны жоқ шоқпен тең.
Айтар нақылы жоқтың,
Табар ақылы жоқ.
Білімдіден ақыл шығар.
Ақылды қарттан нақыл шығар.
Қой асығы демей - ақ
Қолыңа толса, сақа тұт,
Жасы кіші демей - ақ
Ақылы асса, аға тұт.
Ақыл азбайды,
Білім тозбайды.
Ақыл ердің қорғаны.
Жау жоқта – батыр көп,
Дау жоқта – ақыл көп.
Ағадан — ақыл,
Атадан — нақыл.
Майда сөйлеп, ірі шық,
Ақылдының бірі шық.
Ақылдының айналасы — гүлстан.
Мастық шалқығанда, ақыл тартылар.
Жаманға айтқан ақыл,
Жапанға атқан оқпен тең.
Ашу келсе - ақыл кетер,
Ашудан ақыл көп болса,
Ашу не етер?
Ашу — дұшпан, ақыл — дос,
Ақылыңа ақыл қос.
Ақыл — ауыздан,
Мерей — көзден.
Ашу дұшпан, ақыл дос -
Ақылыңа ақыл қос.
Аш ақылмен тоқ болмайды.
Ақыл — дос, ашу — дұшпан.
Айла алтау,
Ақыл жетеу.
Айла мен ақыл қосылса
Алдырмайтын екеу.
Ашу асып жүрген жерде,
Ақыл қашып жүреді.