Мазмұны.
1. Кіріспе.
2. Скаважиналарды бұрғылау технологисы.
2.1.Тау-жыныс бұзушы аспап.
2.2. Бұрғы қондырғысының құралы.
3. Мұнай қабатын ашу және игеру.
3.1.1. Оқты перфарация.
3.1.2. Торпедалық перфорация.
3.1.3. Кумулятивтік перфорация.
3.1.4. Гидроқұмтамшылы перфорация.
3.1.5. Тескіш перфорация.
3.2. Мұнай скважиналарын игеру.
3.2.1. Скважина оқпанында үлкен беріктіксұйықтығыназ беріктік сұйықтығына алмастыру.
3.2.2. Қабат қысымын компрессормен азайту.
3.2.3 Свабтау.
3.2.4. Имплозия.
4. Мұнайды жер бетіне шығару.
4.1. Мұнайды өндірудің фонтанды әдісі.
4.1.1. Қабат энергиясының балансы.
4.1.2. Фонтанды скважина жұмысы кезіндегі кедергілер.
4.1.3. Фонтанды скважина жабдығы.
4.1.4. Сорапты компресорлы құбырлар (СКҚ).
4.1.5. Пакерлер, якорьлар.
4.1.6. Фонтанды арматура.
4.2. Штангалы сорап қондырғысымен мұнай өндіру.
4.2.1. Жектек.
4.2.2. Штангалы сорап конструкциясы.
4.2.3. Штангалы тереңдік сорап қондырғысымен(ШДСҚ) жабдықталған скважиналарды пайдалану.
4.3. Штангасыз скважиналы сораптармен мұнай өндіру.
4.4. Электрлік ортадан тепкіш сораптар (ЭОС).
5. Су айдау арқылы қабатқа жасанды әсер ету.
5.1. Қабат кысымын ұстаудың теориялық негіздері (ҚҚҰ).
5.2. Контур сыртқы су тасу.
5.3. Контур ішкі су тасу.
5.4. Қабатқа айдалатын су мінездемесі.
5.5. ҚҚҰ- дың технологиялық схемасы.
5.6. Жер үсті бұталы сорапты станциялар (ЖҮБСС).
5.7. Жер асты бұталы сорапты станциялар.(ЖАБСС).
5.8. Ағынды суларды тазарту.
5.9. Айдау скважиналарының конструкциясы.
5.10. Айдау скважиналарын игеру.
5.11.Қабатқа газ айдау.
5.12. Жылу тасымалдағыштарды айдау.
5.13. Ыстық суды айдау.
5.14. Буды айдау.
5.15. Қабат ішкі жанудың қозғалмалы ошағын құру.
5.16. Көмірқышқылды айдау.
5.17. Технологияны іске асыруға арналған жабдық.
5.18. Мицеллярды ерітінділерді қолдану.
5.19. Полимер ерітінділермен мұнайды ысыру.
5.20. Көмірсутек ерітінділерін қолдану.
5.21. Сақарлы (щелочный) су тасқынын қолдану.
5.22. Беткейлі- активті заттарды қолдану.
6. Мұнай скважиналарын жөндеу.
6.1. Скважинаның ағымдағы жөндеуі туралы жалпы мәліметтер.
6.2. Скважинаны толық жер асты жөндеу технологиясы.
6.2.1. Толық жөндеу алдында скважиналарды тексеру және зерттеу.
6.2.2. Пайдаланушы колонналы жөндеу технологисы.
6.2.3. Су келулерін жою және шектеу бойынша изоляциялық жұмыстар технологиясы.
6.2.4. Ұлтандық су келуін изоляциялау.
6.2.5. Скважинадағы ұстап қалу жұмыстары.
6.2.6. Құлаған құбырларды шығару.
6.2.7. ЭОС қондырғысын шығару
6.2.8. Колоннаны герметикалыққа сынау.
6.2.9. Екінші оқпанды кесу.
6.2.10. Скважинаны жою.
6.3. Жөндеу жұмыстарына арналған механизмдер мен жабдықтар.
6.3.1. Стационарлы және қозғалмалы жүк көтергіш құрылыстар
6.3.2 Ұстау құралы
7. Мұнайды жинау жіне дайындау
7.1. Топтық өлшеу қондырғысы.
7.2. Мұнайды комплекстік дайындау қондырғысы.
8. Чекмагушнефть МГӨҚ.
9. Қорытынды.
1.Кіріспе
Бірінші курсты бітірген соң 09.06.00 Мұнай-газ кен орындарын өңдеу және пайдалану мамандығының студенттері мұнай-газ өндіруші кәсіпорындарда танысу практикасынан өтеді. Танысу практикасы студенттерді практикалық оқытудың бастапқы этабы болып табылады.Танысу практикасын өтудің басына мамандық білімдер комплексіне кіретін арнайы пәндерді меңгеру қарастырылмағандықтан оның негізгі тапсырмаларын келесі үлгілермен құруға болады:
1.Студенттердің мұнай-газ скважиналарынң бұрғылау, мұнай-газ өндіру процестерімен және мұнай кен орнының қамтылуымен танысуы.
2. Мұнай-газ скважиналарынң бұрғылау жіне пацдалану кезінде қолданылатын негізгі жабдығымен танысу.
3.Мұнай өндіру кемшілігінің негізгі бөлімімен, мұнай саласымен және оның өндіріс шаруашылық қызметшілдігімен танысу.
4. Мамандық бойынша кейінгі оқыту процесінде теориялық материалды жақсырақ меңгеруге мүмкіндік туғызатын нақты практикалық білімдерді алу
5. Өндіріс коллективіндегі қатынас жұмысының алғашқы жұмыс тәжірибесін алу.
Скважинаның бұрғылау технологиясы.
Технология – бұл нақты мақсатқа жетуге бағытталған тізбекті атқарылатын операциялар комплексі. Кез-келген технологиялық операцияны тек қана керекті жабдықты қолданып орындауға болатыны түсінікті. Скважинаның құрылысы деп барлық дайындау операцияларының басынан жабдықтың демонтажына дейінгі скважинаны құрастырудың бүкіл циклын айтады.
Дайындау жұмыстарына алаңды жоспарлау,бұрғы мұнарасы және басқа жабдықтардың астына фундамент құю,технологиялық комуникациялар,электрлік және телефондық желілерді төсеу жатады. Дайындау жұмыстарының рельефпен, климаттық және географиялық аймақпен экологиялық жағдаймен анықталады. Сібірдің ми батпақ кен орындар талаптарында бұрғылау алдында үйінді бөгеттер (арал) құру, теңіз кен орындарда платформалар орналастыру керек.
Монтаж- бұрғы қондырғысының дайындау алаңындағы орналастыру және оның тоқылуы. Қазіргі уақытта мұнай кәсіпшілігінде зауытта жиналған және монтаж орнына әкелінген блокты монтаж- ірі блоктармен құрылысы кең практикалады. Бұл монтажды жеңілдетеді және тездетеді. Әрбір түйіннің монтажы оны жұмыс режимінде сынап көрумен анықталады.
Скважинаны бұрғылау- скважина қабырғаларын бекітіп, мұнай қабатына дейін жер бетінің қалыңдығына біртіндеп тереңдету.
Скважина құрылысы алдын-ала құрастырылған жобамен геолого- техникалық наряд, скважинаның құрылысы және бұрғылауы кезінде жетектелінуі дұрыс болатын құжаттар бойынша орындалады. Скважинаны бұрғылау мұнараның тальдік жүйесіне ілінген квадратқа винттелген қашау түсірілетін 2-4м тереңдікте шурфквадратқа, бірізді ротор көмегімен қашауға беріп бастайды. Қабатқа тереңдеу мөлшері бойынша қашау квадратпен бірге лебедка көмегімен түсіріледі. Бұрғыланған жыныс сораптан вертлюкпен толы квадрат арқылы қашауға берілетін жуу сұйығымен шығарылады.
Скважинаны квадрат ұзындығына тереңдеткен соң оны скважинадан көтеріп, ол мен қашау аралығында бұрғылау қондырғыларын орналастырады.
Тереңдеу процесінде скважина қондырғыларының бұзылуы мүмкін, сондықтан оларды нақты интервалдар сайын бекітіп тұру керек. Бұны арнайы түсірілетін шегендеуші құбырлар көмегімен орындайды, ал скважина конструкциясының түрі баспалдақты болып келеді. Жоғарыда бұрғылау үлкен диаметрлі қашаумен жүргізіледі, содан кейін кішісімен, тағы солай ары қарай.
Баспалдақтар саны скважина тереңдігі мен жыныс мінездемесімен анықталады.
Скважина конструкциясы деп скважина әр түрлі тереңдікте түсірілетін әртүрлі диаметрлі шегендеуші құбырлар жүйесін айтады. Әр аудандар үшін мұнай скважиналарының конструкциясы әр түрлі және келесі талаптармен анықталады.
— скважинаны бұзуға ұмтылатын тау қысымының күштеріне қарсы әсер ету
— оқпан диаметрін оның бүкіл созылуында сақтап қалу
— химиялық құрамы бойынша әртүрлі агенттерден тұратын скважина тілімінде кездесетін горизонттарды айыружәне олардың орнадасуын болдырмау;
— әртүрлі жабдықтарды түсіру және пайдалану мүмкіндігі;
— химиялық агресивті ортамен ұзақ қатынас мүмкіндігі және жоғары қысым мен температураларға қарсылық көрсету
Тікелей мұнай қабатына жанасатын скважина бөлігі фильтрмен жабдықталады, ол арқылы мұнайдың қабаттан скважинаға ағып өтуі орындалады.
Фильтр – пайдаланушы колоннаның жалғасы болып табылатын немесе скважинаға бөлек түсірілетін қабат қалыңдығы бойымен перфорацияланған құбыр.
Егер қабат берік жыныстармен жатқызылған болса, онда фильтрді орнатпасада болады.
Кен орындарында конструкциясын мұнайдікіне ұқсас газдық, айдау, пьезометрлік скважиналар салынады.
Скважина конструкциясының бөлек элементтерінің келесідей тағайындалулары болады:
Бағыттау скважиналарды бұрғылау кезінде жоғарғы жұмсақ жыныстардың бұрғы ертіндісімен шайып кетуін алдын алады.
Кондуктор ауыз су қамтылуына пайдаланылады су тасқын горизонттардың айыруын қамтамсыз етеді.
Аралық колонна жұту зоналарының жекелеу, кемісті қысымы бар өнімді горизонттарды жабу үшін түсіріледі. Кейде терең скважиналарда оқпан аумағын жекелеу үшін колонна бөлігі- хвостовик түсіріледі.
Пайдаланушы колонна кен орындар тілімінде кездесетін барлық қабаттар жекелеуін, жабдықтың түсірілуін және скважина пайдалануын қамтамасыз етеді.
Шегендеуші құбырлар санына байланысты скважина конструкциясы бірколонналық, екіколонналық және т.с. болуы мүмкін.
Скважина түрі – оның фильтрі колоннаның негізгі элементі болып есептеледі, өйткені мұнай қабатымен байланысты, берілген шектерде(аралықта) қабат сұйығының дренаждауын (құрғату), қабатқа интенсификациялау мен оның жұмысын реттеу мақсатында әсер етуін қамтамсыз етеді.
Түп (забой) конструкциясы жыныс мінездемесімен анықталады. Механикалық орнықты жыныстарда (құндақ) ашық түп орындалуы мүмкін. Ол қабатпен толық байланысты қамтамсыз етеді және эталлонмен қабылданады, ол байланыс эффектілігінің көрсеткіштігі – гидродинамикалық жетілгендік коэффициенті, бірлік пен қабылданады. Осындай конструкцияның кемшілігі: егер бар болса, бөлек қабаттардың таңдаулы ашуын мүмкін болмауы, сондықтан ашық түптердің қолданылуы шектеулі.
Толығымен ашылған отырғызылмаған қабатқа алдын-ала дайындалмаған фильтрлермен бөлек түсірілетін түптер конструкциясы белгілі. Шегендеуші колоннаның асты мен фильтрдің жоғарғы бөлігі арасындағы сақиналы кеңістік герметизацияланады. Фильтрдегі тесіктегі домалақ және саңылау түрлі болып орындалады, ені 0,8 – 1,5, ұзындығы 50-80мм. Кейде қуысы сұрыпталған гравиймен толтырылған екі құбыр түрдегі фильтр түсіріледі. Мұндай фильтрлерді ластаған кезінде ауыстыруға болады.
Жабылған мұнай қабаты мен цементтелген пайдаланушы колоннада құрылған фильтрлер көп қолданылады. Олар ашу технологиясын оңайлатады, бөлек қабаттарды сенімді айыруға және оларға әсер етуге мүмкіндік береді, бірақ бұл фильтрлердің бірқатар кемшіліктері бар.
курстық жұмыс 21 бет