Өндірістік бағдарламаның мәні мен құрылымы туралы қазақша реферат
Кәсіпорынның даму жоспарының ең негізгі бөлімі — өнім шығару жоспары немесе өндірістік бағдарлама. Өндірістік бағдарламаның көрсеткіштері — тауар өнімдерін өндірудің өсу жлдары , шығарылған өнімнің сапасы , өнім шығаруды арттыру .
Жоспардағы құн өлшеміндегі өнім көлемін анықтау үшін өнім шығару жоспарының табиғи өлшемдегі көрсеткіші қажет. Табиғи өлшемдерге — тонна, метр, квт сағат , дана, комплект жатады. Өлшем бірліктері өндірістік ерекшеліктерін, жоғарғы сапалы жәнем экономикалық тиімді өнімдерді шығару жолдарын, материал, еңбек қаржы ресурстарын үнемдеу жолдарын қамту керек.
Жоспарда берілген өлшем бірліктер жоспарлау мен өндірісті ұйымдастырудың барлық бөлімдері үшін міндетті түрде сақталуы қажет. Бұл өндірістік бағдарламаны белгіленген ассортиментте келісім бойынша жабдықтау жоспарын орандауға және өндірістік бағдарламаны өнімнің сапа көрсетикіштерімен байланыстыруда аса қажет.
Өнім шығару жоспарының маңызды бір бөлігі — өнімнің сапасын арттыру . Өнім сапасы өзінің техникалық экономикалық көрсеткіштерімен , еліміздегі және шетелдегі техниканың жоғары жетістіктеріне сай болуы керек . Өнім шығару жоспарында өндірістегі ескірген , қазіргі заман талабына сай емес, тұрып қалған өнімдерді шығаруды тоқтату жолдары қарастырылады. Сонымен қатар шығарылатын өнімдердің стандарттарға сай болуы қарастырылады.
Кәсіпорындағы құру және олардың құрылымдық бөлімшелерінің негізіне өндірістік процестер жатады . Өнімді өндірумен байланысты кез келген технологиялық процес түрлі операциялар көлемін, онң ішінде негізгі , қосымша , қызымет көрсету басқару және т.б. жұмыстарын іске асырады . Дайын өнімді жасауда жоғарыдағы көрсетілген операциялардың рөлі түрліше . Өнімді қалыптастыру негізгі өндірістік процестердің кезінде шығады, ал басқа процесте оны жасуға тек ықпал етеді . мұның барлығы тиісиі бөлімшелердің қалыптастырудың неггізі болып табылады.
Айтылғандарды есепке алсақ , өндірістік бөлімшелер өнімді өндірудегі жалпы технологиялық процестердегі олардың қзара байланысы кәсіпорынның өндірістік құрылымын құрайды. Құрылым кәсіпорынның дамуы мен жұмыс істеуін қамтамасыз ететін элементтердің іс әрекетін тұлғалайды.
Кәсіпорын құрылымы өндірістік және ұйымдық болып бөлінеді. Өндірістік ол негізгі және көмекші цехтар және учаскілердің құрамы мен мөлшері.
Өндірістің құрылымына ықпал ететін негізгі факторлар мыналар болып табылады:
Шығарылатын өнімнің және оның наменклатурасының сипттамасы;
Өндірістің ауқымы;
Кооперациялау деңгейі.
Шығарылатын өнімнің сипаты және оны дайындаудың тәсілі шешуші дәрежеде цехтардың құрамын олардың мөлшерін жүк айналымын және зауыт аймағының шамасын анықтайды. Өндрісті ұйымдастыруда маңызды жағдай болып табыатын кейбір бұйымдардың түрлері түрлі көлемде шығарылады. Өшығарылатын өнім көп болса , сонша кәміл технологиясы және ұйымдық әдістері қолданылуы мүмкін . Кооперациялаудың деңгейі де сол сияқты кәсіпорынның құрамына елеулі турде ықпал етеді : ол қалай жоғары болса , солай ол қарапайым.
Ұйымдық — техникалық факторлардың жетекші тұрғыла кәсіпорындардың кейьір бөлімшелерінің және олардың жалпы құрылымдарын қалыптастыруға ықпал ететін өндіріс үлгілері бой көрсетеді. Өндіріс үлгілері жұмыс орынының саны мен ондағы орындалатын операциялар арасындағы арақатынастар мен есептелінетін көрсеткіштері арқылы анықталады.
Кәсіпорындардың ұйымдық құрылымы — бұл құрам және оны ұйымдық бірлік мөлшері ,олардың арақатынасы және тұрғызу нысаны.Ұйымдық бірлік егер де олардың мөлшері көлемінде және межелеген ережелерінде сай келісетіндей болса тиімді жұмыс істей алады. Әрбір құрылым деңгейлес және сатылы болып бөлінеді , басқаша айтқанда ұйымдық құрылымда еңбек бөлінісінің деңгейлестік және сатылы болып ажыратылады. — — — — —
Еңбек бөлінісінің деңгейлестікшекарасы басқарушының өз ісінің саласында тиімді басқару мүмкіншілігін анықтайды. Сатылы еңбек бөлінісі басқарушылық шешімін дайындаудағы сатылы бейнесі саласындағы ісәрекетін құрайды.
Өндірістің ауқымы, технологиялық процестердің ерекшелігі, мамандандыру деңгейі , бөлімшелердің құрамы құрамы мен саны кәсіпорындардың түрлі өндірістік құрылымдарын туғызады. Өнеркәсіп кәсіпорындары бөлімшелердің негізгі құрыымдары цехтар болып табылады . Алайда кейбір зауыттарды цехтар өндіріспен ауыстырылады.
Өндіріс немесе цех кәсіпорынның ұйымдық, мүліктік оқшауланған құрылымдық бөлімшесі б.т. Онда дайын қнімнің бір бөлігнін дайындайды немесе өндіріс процесін орындайды. Цех — бұл белгілі бір бейнелерді пайдаланылатын кәсіпорынның оқшауланған бөлімшесі.
Кәсіпорындарды цехтар, учаскелер және басқа да буынары арасындағы өзара қарым- өатынас, атап айтқанда , шикізаттар , материалдар , жартылай фабрикаттар және қызымет көрсетуде цехтар, бөлімдер ережелерімен , сол сияқты кәсіпорынның бекіткен ережесіне сай нормативтік құжаттармен реттеледі.