Дау халыктың әділдікке жүгіну, билік, заң, шешім жолдарының шешуші кеңесі және әлеуметтік маңызы бар шараларының бірі

Скачать

Дау халыктың әділдікке жүгіну, билік, заң, шешім жолдарының шешуші кеңесі және әлеуметтік маңызы бар шараларының бірі. Қазақтың үлкен дау-жанжалы көбінесе күн, жер дауы мен жесір дауына байланысты. Даугерлер биге жүгінеді. Ересек адамдар қатысқан жиын болады. Мұнда екі жақтан да шешен даугерлер шығып, қамшы тастап өздерінің дәлеледерін ұтымды сөзбен жеткізіп отырған. Дауда шешендік, тапқырлық қарсы жақтың осал жақтарын дәл басатын біліктілік керек. Дауға Төбе би төрелік айтады, яғни үлкен билік, үкім шығарып, бітім жасайды. Би, ақсақалдар шешімі заң және ол талқылауға жатпайды. Бұған даугерлер де тоқтайды.
Билік айтқаны үшін дау ісін малға есептеп шығарып оннан бірін билерге төлейді. (Жеті жарғы).
Осы дауға лайық біздің қазақта атақты даукестер де болыпты. Ертеде Нау деген даукес берген ешкісін даудап биге жүгінгенде:

Ешкімнің іші толған лақ еді,
Сауса сүті бұлақ еді.
Сол ешкімді біреуге бергенде,
Бүкіл ел жылап еді.
Қатыным қандай көретін еді,
Атан түйе, нардай көретін еді

— деп сөйлей жөнелгенде би ешкі алғанға "мынаған бір ат бер де құтыл, енді сөйлесе екі ат алады" депті. "Нау құрымай, дау құрымайды" деген содан қалса керек.


Скачать


zharar.kz