Желдету жұмыстары.
Өндірістік бөлмедегі вентиляциондық жұмыс сыртқы ауаның температурасы мен ылғалдылығына қатыссыз ауада анықталған температура мен ылғалдылық туғызу, яғни нұсқаулы нормаларды қанағаттандыратын ауа құрамын сақтай отырып, жасанды климат жасау. Желдету өндіріс ғимараттарының бөлмелерінде адамның шаршауын азайтып, оның жұмысының шаруашлық өнімділігін артыратын қолайлы жағдайлар жасаумен қатар, бір уақытта технологиялық үдірістердің қалыпты жүргізілуін қамтамассыз етеді.
Өндірістік технологиялық процесстерді әр түрлі зиянды зат-тардың шығыуымен байланысты: газдар, жылу, булар және шаң-дар.
Өндіріс бөлмесіне үскен көптеген газдар мен булар адамның денсаулығына қауіпті.
Желдетіудің көмегімен бөлмеден зиянды ауаны шығарып, таза ауа енгізеді. Желдеткіш құрылғымен жұмыс істегенде адам үшін қауіпті бу, газ және шаң, сонымен қатар бөлменің ауа темперарурасы және оның салыстырмалы ылғалдылығының концентрация денгейі санитарлық нормалармен тағайындалған шекті шамаға дейін төмендейдіү
Салқындату немесе жылыту кезінде анықталған температураны сқтау мүмкіндлігі, яғни адам ағзасының термореттеу қоршаған ортаның температурасы , салыстырмалы ылғалдылығы және ауаның қозғалу жылдамдығына байланысты боады.
Жасалған әдістерге сүйенсек, бір түрде жылыулық сезіну туғызатын көптеген метроологиялық факторлар үйлесімін іріктеуге болады.
Кез келген механикалық жұмыс соңында жылуға айналатынын бір түрдегі энергияның басқа түрге айналуы арқылы жүретіні белгілі. С ондықтан адамның орындайтын жұмысы неғұрлым қарқынды болса, онда ол соғұрлым көп мөлшерде жылу шығарады және оның көп бірлігін қоршаған ортаға береді.
Егер адам денесі мен қоршаған орта арасындағы жылу алмасу қарқыны азайса, онда бұл жағдайда адам ағзасында жылу жиналады да оның температурасы көтеріле бастайды.
Сонымен қатар адам денесінің температурасы қалыпты жағдайдан аз болғанда, ең аз дегенде 1ºС-қа көтеріліп немесе төмендесе бұл адамның көңіл-күйінің өзгеріуіне әкеп соғады.
Адам ағзасы қоршаған ауаның әсеріне қарсы тұрады, қалыпты жылу теңдестігін сқтауға және қорғаныс реакцялары арқылы дене температурасын ның тұрақтылығын сақтауға ұмтылады.
а) адам температурасының әр түрлілігі мен ауа есебінен конвекция
б) адам температурасының әр түрлілігі мен адам тұрған бөлменің ішкі қоршау беттері есебінен сәулеленуі
в) адамды қоршаған температура және ауа ылғалдылығына байланысты тер шығару
“а” және “в” факторлары ауа қозғалысына да қатысты.Сәйкесінше бөлмедегі температура t салыстырмалы ылғалдығы φ және ауаның қозғалыс жылдамдығы ω адам денесінің жылулық теңдестігін анықтайды, осы арқылы оның көңіл-күйін де анықтауға болады.
Әдістеме жолдары арқылы алынған метроологиялық берілгендер желдету жүйесін құру кезінде маңызды болады.
Ауа алмасыуының қалай жүргізілуіне байланысты желдету жасанды және табиғи болып бөлінеді.
Бөлмеде ауа алмастыруды ұйымдастыру әдісі бойынша желдету жалпы, жергілікті және аралас болып бөлінеді.
Жалпы желдету жұмыс аймақтарында басты түрде барлық бөлмелерде бірдей ауа ортасын (температура, ылғалдылық , ағзаның тазалығы және жылдамдылығы) тудыру шартын қарастырады.
Жалпы желдету механикалық, аралас және табиғи болып бөлінеді.
Жергілікті желдету бөлменің қалған бөлікттерінің жағдайынан жаһсы, гигиеналық талаптарға сай жергілікті орта
ауасын жұмыс орнында туғызады. Жергілікті вентияцияның негізінде басты зиянды заттың шығуы анықталған жерде (өндіріс құрлысы) шоғырланған өндіріс ғимараттарда құрвлған .
Басты түрде өндіріс бөлмелерінде қолданатын аралас жүйелер – жергілікті және жалпы желдетуді қосқандағыны көрсетеді.